Παγκρήτια Παιδιατρική Εταιρεία, Θέματα για γονείς.

1. Μη υγιές σωματικό βάρος
Ένας οδηγός για τα παιδιά με αυξημένο σωματικό βάρος
Το βάρος σου αποτελεί κάτι πολύ σημαντικό, από τη στιγμή της γέννησής σου. Ίσως
και να γνωρίζεις πόσα κιλά γεννήθηκες.
Ωστόσο, πολύ γρήγορα ένα μωρό παίρνει βάρος και όλοι χαίρονται με το γεγονός
αυτό, γιατί σημαίνει ότι είναι υγιές, μεγαλώνει και δυναμώνει.
Καθώς μεγαλώνεις, το βάρος σου εξακολουθεί να είναι σημαντικό για τη ζωή σου.
Είναι κάτι για το οποίο οι γονείς και ο γιατρός σου θα συζητούν συχνά. Ο γιατρός θα
εξετάζει εάν πήρες αρκετό ή λιγότερο βάρος απ’ ότι έπρεπε από την προηγούμενη
φορά που σε ζύγισε. Χρειάζεται να το γνωρίζει αυτό, προκειμένου να εκτιμήσει εάν
το βάρος σου είναι υγιές, επειδή το να ζυγίζεις πιο λίγο ή πιο πολύ μπορεί να είναι
πρόβλημα.
Στις μέρες μας , το να είναι κανείς υπέρβαρος είναι πιο συχνό απ’ το να είναι
εξαιρετικά αδύνατος. Τα τελευταία 30 χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός παιδιών και
εφήβων έχει αναπτύξει προβλήματα με το βάρος του. Σήμερα 1 στα 3 παιδιά και
εφήβους σε ηλικίες 2-19 ετών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα ( λέξη που σημαίνει
εξαιρετικά υπέρβαρα)
Αρκετοί ενήλικες ξέρουν καλά τι σημαίνει να έχεις πρόβλημα με το βάρος σου, αφού
2 στους 3 ενήλικες είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά το αυξανόμενο μη υγιές βάρος, μπορεί
να οδηγήσει στην ανάπτυξη ασθενειών. Επίσης, ένα παιδί με αυξημένο βάρος μπορεί
να το κοροϊδεύουν ή να μην καταφέρνει να φτάνει τους συμμαθητές του στα
αθλήματα και στα παιχνίδια.
Τι ακριβώς σημαίνει υπέρβαρος ;
Όταν μιλάμε για υπέρβαρο ή παχύσαρκο άτομο, εννοούμε ότι το άτομο αυτό έχει στο
σώμα του περισσότερο λίπος από το σωστό (που του εξασφαλίζει και την καλή
υγεία). Όταν αυτό είναι αυξημένο, το άτομο θα αντιμετωπίζει προβλήματα στο
περπάτημα, στο τρέξιμο, όπως επίσης και στον τρόπο που βλέπει τον εαυτό του, στην
αυτοπεποίθησή του.
Πώς μετριέται ;
Ανάλογα με το αν είσαι αγόρι ή κορίτσι και ανάλογα με το βάρος και το ύψος σου,
υπάρχει μια εξίσωση (μαθηματική πράξη) και συγκεκριμένοι πίνακες, όπου ο γιατρός
σου μπορεί να σου δείξει και να σου εξηγήσει σε πιο επίπεδο βρίσκεσαι.
Γιατί οι άνθρωποι γίνονται υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ;
Τις περισσότερες φορές, αυτό που φταίει είναι ότι λαμβάνουμε περισσότερες
θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός μας. Οι πλεονάζουσες αυτές
θερμίδες αποθηκεύονται στο σώμα μας ως λίπος ιδίως εάν δε γυμναζόμαστε.
Αυτό συμβαίνει πολύ εύκολα στον μοντέρνο τρόπο ζωής, που έχουμε στις μέρες μας.
Οι άνθρωποι περνούν πολύ χρόνο μπροστά από οθόνες, όπως της τηλεόρασης ή του
ηλεκτρ. υπολογιστή και πολύ λιγότερο στα γυμναστήρια ή στα χωράφια. Προτιμούν
να οδηγούν αντί να πηγαίνουν κάπου με τα πόδια ή με το ποδήλατο. Στα σχολεία, τα
παιδιά δεν έχουν καθημερινά μάθημα γυμναστικής.
Επίσης οι μεγάλοι έχουν δουλείες που δεν τους επιτρέπουν να μένουν αρκετή ώρα
σπίτι, ώστε να ετοιμάσουν υγιεινά γεύματα. Έτσι εύκολα καταλήγουν να
παραγγέλνουν έτοιμο φαγητό από έξω. Προβλήματα βάρους, συνήθως σε μια

2. οικογένεια δεν έχει μόνο ένα μέλος. Ωστόσο αυτό δεν πρέπει να σε στενοχωρήσει και
να πιστεύεις ότι εσύ δεν μπορείς να κάνεις τη διαφορά και να προχωρήσεις σε
αλλαγές ώστε να διατηρείς το βάρος σου υγιές. Τόσο το είδος του φαγητού όσο και η
ποσότητα, σε συνδυασμό με το πόσο ασκείσαι, μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Πώς μπορεί η υπέρβαση του βάρους να επηρεάσει την υγεία σου ;
Είναι δύσκολο να αισθάνεσαι καλά όταν το σώμα σου αναγκάζεται να κουβαλάει
τόσο βάρος. Μπορεί ακόμα να δυσκολεύεσαι λίγο να αναπνεύσεις ή να κοιμηθείς ή
ίσως να αρρωσταίνεις πιο εύκολα. Το αυξημένο βάρος, κάνει τον άνθρωπο να
αισθάνεται κουρασμένος, να έχει πόνους στην κοιλιά, στις αρθρώσεις, στα κόκαλα.
Ακόμα μπορεί να τον κάνει να ντρέπεται, να είναι λυπημένος ή και θυμωμένος. Και
όταν νιώθει άσχημα, μπορεί να θέλει να τρώει περισσότερο, γιατί το φαγητό ίσως του
παρέχει ασφάλεια, τον κάνει να αισθάνεται άνετα. Αυτό ασφαλώς, δεν είναι καλή
ιδέα, ιδίως εάν κάποιος έχει ήδη αυξημένο βάρος.
Χρειάζεται να αναζητήσει βοήθεια, γιατί το αυξημένο βάρος οδηγεί σε ασθένειες. Για
παράδειγμα, ένα παιδί υπέρβαρο ή παχύσαρκο έχει αυξημένη πιθανότητα να νοσήσει
από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και νόσους της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων.
Τι μπορώ να κάνω ;
Το να μιλήσεις στους γονείς σου για αυτή σου την ανησυχία, είναι το πρώτο βήμα.
Εκείνοι θα κανονίσουν κάποιο ραντεβού στο γιατρό σου, ο οποίος μπορεί να σου
συστήσει διάφορους τρόπους για να αλλάξεις λίγο τις συνήθειες της διατροφής και
της άθλησης σου. Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά δε χρειάζεται να κάνουν αυστηρές
δίαιτες, απλά πρέπει να προσέχουν. Ωστόσο όταν το βάρος σου είναι αυξημένο, είναι
καλό να απευθυνθούν οι γονείς σου σε κάποιον ειδικό παιδο-διαιτολόγο ή γιατρό που
ειδικεύεται στη διαχείριση των παιδιών με μη υγιές βάρος. Όλοι, μαζί με την
οικογένεια σου θα καταφέρετε να καταλήξετε σε ένα ασφαλή, αποδεκτό και υγιεινό
πλάνο το οποίο θα περιλαμβάνει σωστή διατροφή, σε συνδυασμό με επαρκή
καθημερινή άσκηση.
Λύσεις που σου προτείνονται
Φάε ποικιλία τροφών. Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνεις να λαμβάνεις περισσότερα
θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σου. Δοκίμασε νέα φαγητά αλλά και
παλιά που από πολύ καιρό έχεις να φας. Μερικά τρόφιμα, όπως τα πράσινα λαχανικά
θα τα θεωρήσεις πιο εύγευστα μεγαλώνοντας. Βάλε στόχο να τρως καθημερινά 2
φρούτα και 3 μερίδες λαχανικών. Μη σου φαίνεται υπερβολικό αυτό. Παρακάτω δες
ένα συνδυασμό που μπορεί να σου ταιριάζει :
Πρωινό – πρόσθεσε 4 μεγάλες φράουλες στα δημητριακά σου
Μεσημεριανό – πρόσθεσε 1 καρότο, 1 αγγούρι
Απογευματινό – φάε 1 μήλο
Βραδινό - φάε ½ κούπα μπρόκολο και 1 κούπα σαλάτα
Μην ξεχνάς να πίνεις αρκετό νερό. Ιδιαίτερα όταν είναι λίγο δροσερό, σε ξεδιψάει
καλύτερα. Επιπλέον χρειάζεσαι γάλα καθημερινά, για να έχεις γερά κόκαλα και
δυνατό σώμα. Το γάλα σου θα πρέπει να είναι χαμηλό σε λιπαρά, 1%. Εάν είσαι
μικρότερος από 9 ετών, αρκούν 2 ποτήρια την ημέρα, ενώ αν είσαι μεγαλύτερος, πιες
3-4 ποτήρια την ημέρα. Ασβέστιο έχουν ωστόσο και άλλες τροφές, οπότε αν δεν σου
αρέσει τόσο πολύ το γάλα, διάβασε παρακάτω τις πηγές ασβεστίου :

3. 1 ποτήρι γάλα είναι ίσο με 1 κεσεδάκι γιαούρτι ή με 1 κομμάτι γραβιέρα ίση με 1
σπιρτόκουτο ή με 1 χούφτα αμύγδαλα.
Το τυρί που είναι καλύτερο να προτιμήσεις, είναι το τυρί «Λογάδι» της Ήπειρος ή το
ανθότυρο (γλυκιά μυζήθρα), ή το cottage cheese τα οποία φτιάχνονται με φυσικό
τρόπο για να είναι χαμηλά σε λίπος.
Όσον αφορά στους χυμούς, να προτιμάς φυσικούς χυμούς, έως 1 την ημέρα και να
ξέρεις ότι αντικαθιστά 1 φρούτο. Καλύτερα να αποφεύγεις τα αναψυκτικά, καθώς
έχουν πολύ ζάχαρη και ανθρακικό, συστατικά που βλάπτουν τον παιδικό οργανισμό
και που προσθέτουν θερμίδες, χωρίς να περιλαμβάνουν θρεπτικές. ουσίες.. Επίσης
χρειάζεται να αποφεύγεις όσο γίνεται τα τηγανητά φαγητά και τα φαγητά «απ΄ έξω»,
καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες λίπους και παχαίνουν απ΄ την πρώτη μπουκιά.
Νιώσε τη φωνή του σώματός σου
Πώς καταλαβαίνεις ότι είναι γεμάτο το στομάχι σου ;
Όταν τρως, παρατήρησε πότε δεν πεινάς πια και το στομάχι σου αισθάνεται άνετα και
«καλυμμένο». Μερικές φορές οι άνθρωποι τρώνε πολύ ιδίως όταν ασχολούνται με
κάτι (π.χ. τηλεόραση) και δεν καταλαβαίνουν πότε χρειάζεται να σταματήσουν.
Μείωσε τις ώρες μπροστά σε οθόνες
Από μελέτες που έχουν γίνει σε άτομα με φυσιολογικό σε σύγκριση με άτομα με
αυξημένο βάρος, έχει αποδειχτεί ότι οι δεύτεροι καταναλώνουν περισσότερο χρόνο
μπροστά στην τηλεόραση, στον υπολογιστή, σε video games ή DVD. Πώς εξηγείται
αυτό; Περνώντας τόσο χρόνο μπροστά στις οθόνες το άτομο παραμένει παθητικό,
χωρίς να το καταλαβαίνει, καθισμένο, χωρίς να ασκείται. Για παράδειγμα, εκείνη την
ώρα θα μπορούσε να κάνει ποδήλατο, να παίζει μπάσκετ ή να κολυμπάει.
Προσπάθησε να μη ξοδεύεις πάνω από 2 ώρες μπροστά σε οθόνες την ημέρα, χωρίς
να υπολογίζεις τη χρήση του υπολογιστή όταν κάνεις τα μαθήματά σου.
Να είσαι δραστήριος
Σαν παιδί, σου δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσεις ποια δραστηριότητα προτιμάς
περισσότερο. Ζήτα από τους γονείς σου να σου επιτρέψουν να δοκιμάσεις διάφορα
αθλήματα μέχρι να διαλέξεις τελικά 1 ή 2 που προσωπικά σου αρέσουν. Επιπλέον
βρες καθημερινά τρόπους για να κερδίζεις σωματικά. Προτίμησε τις σκάλες από το
ασανσέρ, πήγαινε με τα πόδια στο φροντιστήριο αντί να παρακαλείς τους γονείς σου
να σε πάνε.
Μια παρομοίωση
Φαντάσου το φαγητό ότι είναι η βενζίνη που βάζουμε στα αυτοκίνητα . Αν βάλουμε
τη λάθος ποιότητα βενζίνης («κακή βενζίνη»), το αυτοκίνητο δε θα τα καταφέρει να
πάει παρά μόνο λίγα χιλιόμετρα («λίγη δύναμη και ενέργεια») και στο τέλος θα
χαλάσει («αρρωστήσει») και θα χρειάζεται επισκευή («γιατρό»).
Βοηθώντας άλλους
Εάν έχεις κάποιο φίλο, ή συγγενή που είναι υπέρβαρος, θυμήσου να είσαι ευγενικός.
Πιθανότατα, θα γνωρίζει ότι έχει πρόβλημα, οπότε τα αστεία και τα πειράγματα, θα
τον κάνουν να νιώθει ακόμη χειρότερα. Προσπάθησε να τον ενθαρρύνεις για να
κάνετε μαζί γυμναστική ή ακόμα να του πεις τι γνωρίζεις και εσύ για την υγιεινή

4. διατροφή. Εάν το κάνεις αυτό, σε λίγο καιρό θα μπορείτε και οι δυο σας να κοιτάτε
με χαρά και ικανοποίηση τον καθρέπτη.
ΚΟΝΤΟΛΑΙΜΑΚΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ