1. ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ
Επιμέλεια παρουσίασης: Καμίδου Ματούλα

2. • Η ποίησή του είναι κατά βάση
ανθρωποκεντρική, καθώς μέσα
από τους στίχους του
προκύπτουν πρόσωπα,
φανταστικά ή υπαρκτά, τα οποία
αποκτούν την αυθυπαρξία
λογοτεχνικών ηρώων. Ο στίχος
του, συνήθως, είναι
μονολεκτικός, κατά παράταξη,
γεγονός που προσδίδει έναν
επιβλητικό ρυθμό στην ανάπτυξη
του νοήματος. Επίσης, συχνή
είναι η μορφή των πεζών
ποιημάτων. Ακόμη, η γλωσσική,
αλλά και ποιητική εκφορά του,
συγγενεύει αρκετά με τους
ποιητικούς τρόπους του Κ.
Καβάφη. Τέλος, και η
θεματολογία του παρουσιάζει
διαστρωματώσεις ερωτικού,
εθνικού και πολιτικού
χαρακτήρα.
•Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΑ ΤΟΥ

3. Μπολιβάρ: Γεννήθηκε στη Βενεζουέλα το 1783. Στρατιωτικός και πολιτικός
ηγέτης που πήρε μέρος σε πολλές συνομωτικές συγκεντρώσεις και
επαναστατικά κινήματα εναντίον της ισπανικής κυριαρχίας στην Κολομβία, το
Περού, τη Βολιβία. Γνωστός και ως Ελευθερωτής (EI Libertador)
• Μπολιβάρ, Ν. Εγγονόπουλου
• Μπολιβάρ, Ν. Εγγονόπουλου

4. • Μπολιβάρ! Κράζω τ’ όνομά σου ξαπλωμένος
στην κορφή του βουνού Έρε,
Την πιο ψηλή κορφή της νήσου Ύδρας.
Από δω η θέα εκτείνεται μαγευτική μέχρι των νήσων
του Σαρωνικού, τη Θήβα,
Μέχρι κει κάτω, πέρα απ’ τη Μονεβασιά, το τρανό
Μισίρι,
Αλλά και μέχρι του Παναμά, της Γκουατεμάλα, της
Νικαράγκουα, του Οντουράς, της Αϊτής,
του Σαν Ντομίγκο, της Βολιβίας,
της Κολομβίας, του Περού, της Βενεζουέλας,
της Χιλής, της Αργεντινής, της Βραζιλίας,
Ουρουγουάη, Παραγουάη, του Ισημερινού,
Ακόμη και του Μεξικού.
Μ’ ένα σκληρό λιθάρι χαράζω τ’ όνομά σου πάνω στην
πέτρα, νάρχουνται αργότερα οι ανθρώποι να προσκυνούν.
Τινάζονται σπίθες καθώς χαράζω ― έτσι είτανε, λεν, ο
Μπολιβάρ ― και παρακολουθώ
Το χέρι μου καθώς γράφει, λαμπρό μέσα στον ήλιο.

5. • Είδες για πρώτη φορά το φως στο Καρακάς. Το φως το δικό
σου,
Μπολιβάρ, γιατί ώς νάρθης η Νότια Αμερική
ολόκληρη είτανε βυθισμένη στα πικρά σκοτάδια.
Τ’ όνομά σου τώρα είναι δαυλός αναμμένος, που φωτίζει
την Αμερική, και τη Βόρεια και τη Νότια, και την οικουμένη!
Οι ποταμοί Αμαζόνιος και Ορινόκος πηγάζουν από τα μάτια
σου.
Τα ψηλά βουνά έχουν τις ρίζες στο στέρνο σου,
Η οροσειρά των Άνδεων είναι η ραχοκοκκαλιά σου.
Στην κορφή της κεφαλής σου, παλληκαρά, τρέχουν
τ’ ανήμερα άτια και τ’ άγρια βόδια,
Ο πλούτος της Αργεντινής.
Πάνω στην κοιλιά σου εκτείνονται οι απέραντες φυτείες του
καφφέ.

6. • Σαν μιλάς, φοβεροί σεισμοί ρημάζουνε το παν,
Από τις επιβλητικές ερημιές της Παταγονίας
μέχρι τα πολύχρωμα νησιά,
Ηφαίστεια ξεπετιούνται στο Περού και ξερνάνε
στα ουράνια την οργή τους,
Σειούνται τα χώματα παντού και τρίζουν
τα εικονίσματα στην Καστοριά,
Τη σιωπηλή πόλη κοντά στη λίμνη.
Μπολιβάρ, είσαι ωραίος σαν Έλληνας.
Σε πρωτοσυνάντησα, σαν είμουνα παιδί,
σ’ ένα ανηφορικό καλντιρίμι του Φαναριού,
Μια καντήλα στο Μουχλιό φώτιζε το ευγενικό πρόσωπό σου.
Μήπως νάσαι, άραγες, μια από τις μύριες μορφές που πήρε,
κι άφησε, διαδοχικά, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος;

7. ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Ο αγώνας για εθνική
απελευθέρωση
Ο υπερφυσικός ήρωας
Η ελληνικότητα
• Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ

8. • Τοπιογραφία ποιήματος

9. . Πώς η τοπιογραφία του ποιήματος απεικονίζεται στο σώμα του
Μπολιβάρ;
• Με υπερρεαλιστικές εικόνες:
• α. ………………………………………………………………………………………………
• β. ………………………………………………………………………………………………..
• γ.
………………………………………………………………………………………………….
• δ……………………………………………………………………………………………….....
.
• ε…………………………………………………………………………………………………..
• Μπολιβάρ = Ν. Αμερική Α=Β
• Ν. Αμερική= Ελλάδα Β=Γ
• Μπολιβάρ= Ελλάδα ↓
• Α=Γ
• (στ. 31: επισφραγίζεται η ταύτιση)

10. Δεύτερη στροφή: ένα παράξενο πορτρέτο
• Ας επιχειρήσουμε να ζωγραφίσουμε τον Μπολιβάρ με βάση τις
οδηγίες που μας δίνει ο ποιητής και κάνοντας
τις συνδέσεις:
• Μάτια- πηγές ποταμών
Στέρνο- ψηλά βουνά
Ραχοκοκαλιά- Άνδεις
Στο κεφάλι- άλογα και βόδια
Στην κοιλιά- οι φυτείες του καφέ
………………………..
…………………………
• Μπροστά μας έχουμε μια εξωπραγματική εικόνα που στηρίζεται
όμως σε στοιχεία της πραγματικότητας!

11. «είσαι ωραίος σαν έλληνας»
Σωκράτης: η ιδιότητα του Έλληνα δε συνδέεται μόνο με την καταγωγή,
αλλά, προπάντων, με την αγωγή → τότε ο Έλληνας είναι δυνατό να αγγίξει
την απόλυτη ομορφιά ως μέλος ενός λαού που ανέπτυξε έναν εξαίρετο,
μεγαλειώδη πολιτισμό , αγωνίστηκε κι αγωνίζεται ……….
• Ο ΘΗΣΕΑΣ ΚΙ Ο ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ

12. Πώς συνδέεται η μορφή του με την ελληνική
ιστορία;
• ΑΡΓΩ
• ΗΡΑΚΛΗΣ
• ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

13. Γιατί ο ποιητής χρησιμοποιεί το παράδειγμά του, όταν γράφει το ποίημα κατά τη
διάρκεια της Κατοχής;
• Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ
• ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΕΝΘΥΜΙΟ
• ΠΟΗΤΗΣ ΚΑΙ ΗΡΩΑΣ

14. • Υπερρεαλιστικά στοιχεία : (υπάρχουν εδώ λογικοί
κανόνες)
• α. ελευθερία στη μορφή (η καθεμιά στροφή έχει
άλλο αριθμό στίχων )
• β. απουσία λογικού ειρμού (από τόπο σε τόπο)
• γ. παράτολμοι συνδυασμοί εικόνων και λέξεων
(οι ποταμοί πάνω στο σώμα του Μπολιβάρ)
• δ. απουσία θέματος (δεν ισχύει)
• ε. απουσία στίξης (ιδιόμορφη)

15. • ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
– Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη
• Η οθόνη βουλιάζει
• σαλεύει το πλήθος
• εικόνες
• ξεχύνονται με μιας
• πού πας παληκάρι
• ωραίο σαν μύθος
• κι ολόισια
• στο θάνατο κολυμπάς.
• και όλες οι αντένες
• μιας γης χτυπημένης
• μεγάφωνα
• κι ασύρματοι από παντού
• γλυκά σε νανουρίζουν
• και συ ανεβαίνεις
• ψηλά
• στους βασιλιάδες τ’ ουρανού
• Ποιος αλήθεια είμαι εγώ και πού πάω
• με χίλιες δυο εικόνες στο μυαλό
• προβολείς με στραβώνουν
• και πάω
• και γονατίζω
• και το αίμα σου φιλώ
• πού πας παληκάρι
• πομπές ξεκινούνε
• κι οι σκλάβες σου
• ουρλιάζουν στο βωμό
• ουρλιάζουν τα πλήθη
• καμπάνες ηχούνε
• κι ο ύμνος σου τραντάζει το ναό
• [1969]
•Οδυσσέας Ανδρούτσος, 1953