.

1. Επιμέλεια: Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
Κ. Ν. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Β΄ Γ/σίου Όνομα: _____ ____ Φ η
Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη (1919 - 2001) ήταν πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Νομική. Από το 1945 έζησε για μεγάλα
διαστήματα στο Παρίσι. Το μυθιστόρημά της "Τα ψάθινα
καπέλα" (1946) διασκευάστηκε για την τηλεόραση.
...................................................................
Θέμα: Μια ενήλικη πια γυναίκα ανακαλεί στη μνήμη της
την ξέγνοιαστη ατμόσφαιρα των εκδρομών που έκανε στα
εφηβικά της χρόνια, νοσταλγώντας τις ευτυχισμένες εκείνες
εποχές.
1. Ποια είναι τα πρόσωπα που παρουσιάζονται στο συγκεκριμένο απόσπασμα;.........................................................
.....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
 ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
: [Ο πατέρας… κρυφά η μία από την άλλη] – Η ζωή των κοριτσιών πριν τον χωρισμό των γονέων
 ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
: [με τον πατέρα… ήταν ωραία, πολύ ωραία.] – Ο πατέρας, η ζωή μετά τον χωρισμό και η Έλλη
 ΕΝΟΤΗΤΑ 3η
: [Τις Κυριακές… ούτε κι αυτά.] – Ο πατέρας, ο θείος Αγησίλαος κι η συντροφιά των εκδρομών
 ΕΝΟΤΗΤΑ 4η
: [Εκείνες τις Κυριακές… ιστορίες του...] – Οι αξέχαστες αναμνήσεις από τη θάλασσα
2. ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
: Ενώ η αφηγήτρια μιλά για το παρελθόν (έχουμε …………………………… αφήγηση) υπάρχει ενεστώτας
όταν μιλά για τη ρουτίνα του πατέρα. Επίσης, υπάρχει η επαναφορά «θυμάμαι… θυμάμαι… θυμάται»: τι μας
δείχνουν αυτά για τη συναισθηματική κατάσταση της αφηγήτριας;
…………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….………………………………….
3. ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
: «Όταν ήµουν µικρή δεν µπορούσα να καταλάβω πώς ένας άνθρωπος αγνός σαν τον πατέρα
μπορούσε να κάνει απιστία. Τώρα το καταλαβαίνω.» τι εννοεί με αυτό το σχόλιο η αφηγήτρια και τι νιώθει για
τον πατέρα της; Έχουν διαφοροποιηθεί οι εκτιμήσεις της τώρα που είναι πλέον ενήλικη;
4. ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
: με ποια εκφραστικά μέσα η Κατερίνα (αφηγήτρια)
αποτυπώνει την ξεχωριστή θέση που έχει στις
αναμνήσεις της το αυτοκίνητο του πατέρα; Να
εντοπίσετε (στο βιβλίο) ένα παράδειγμα από το
καθένα.
5. ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
: ποια ήταν η σχέση της
Κατερίνας με την Έλλη, την ξαδέλφη της;
6. ΕΝΟΤΗΤΑ 3η
: Γιατί ταίριαξαν τόσο πολύ ο πατέρας των κοριτσιών με τον
ξάδελφό του, τον θείο Αγησίλαο;
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ, Οι Κυριακές στη Θάλασσα σελ.52

2. Επιμέλεια: Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
7. ΕΝΟΤΗΤΑ 4η
: η αφηγήτρια μας περιγράφει την επίδραση που είχε στα 4 κορίτσια η θάλασσα: ποιες ήταν οι
δραστηριότητές τους και τι συναισθήματα τους δημιουργούσε η επαφή με τη θάλασσα;
8. Από ποια συναισθήματα διακατέχεται η αφηγήτρια όταν μας αναφέρει τα πρόσωπα της οικογενείας της;
Φαίνεται να έχει επηρεαστεί η ζωή της από το διαζύγιο των γονέων της;
9. Η αφηγήτρια (η Κατερίνα) μας μιλά για την Έλλη, τις εκδρομές της
και για τον πατέρα της, με τον οποίο δεν μένει στο ίδιο σπίτι.
Ποια στοιχεία νομίζετε πως θα έκαναν την Άννα Φρανκ (σ. 48-50) να
ζηλεύει την Κατερίνα;
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, τονίζοντας τις διαφορές των δύο
αφηγητριών.
10. Αφηγηματικοί τρόποι: να εντοπίσετε στο βιβλίο ένα παράδειγμα από τους παρακάτω:
a. υπάρχουν περιγραφές α) αντικειμένων β) εξωτερικής εμφάνισης γ) χαρακτήρων δ) τοπίου
b. αφηγήσεις
c. σχόλια που μοιάζουν και με εσωτερικό μονόλογο
11. Αφηγηματικός χρόνος (πότε γίνεται η αφήγηση): τότε που η αφηγήτρια είναι ώριμη γυναίκα
Ιστορικός χρόνος (ο χρόνος των γεγονότων): το παρελθόν, όταν η αφηγήτρια/Κατερίνα ήταν έφηβη
12. Τα κείμενα α) Οι Κυριακές στη θάλασσα και β) Και πάλι στο σχολείο (σ. 79)
παρουσιάζουν αφηγηματικές διαφορές:
a. Στη Ζωρζ Σαρή (β) κυριαρχεί ο διάλογος
b. Στη Μαργαρίτα Λυμπεράκη (α) κυριαρχεί η περιγραφή αναμνήσεων
Τι αίσθηση δημιουργεί ο κάθε τρόπος στον αναγνώστη;
c. Στη Ζωρζ Σαρή (β) έχουμε ετεροδιηγητικό, τριτοπρόσωπο αφηγητή
d. Στη Μαργαρίτα Λυμπεράκη (α) έχουμε ομοδιηγητικό αφηγητή
13. Να κάνετε τις
αντιστοιχίσεις των
εκφραστικών μέσων:
14. Παρακολουθήστε το ολιγόλεπτο απόσπασμα από την παλιά σειρά
της ΕΡΤ « ΤΑ ΨΑΘΙΝΑ ΚΑΠΕΛΑ»
(https://www.youtube.com/watch?v=9pMa7h-38Xk):
Ήταν όπως εσείς είχατε φανταστεί τα πρόσωπα και την ατμόσφαιρα του
έργου ή σας απογοήτευσε; Αιτιολογήστε σύντομα την απάντησή σας
(40-50 λέξεις)
1. Τότε γινότανε μεγάλο γλέντι Α) Οπτική εικόνα
2. Πίσω θύμιζε ουρά τσαλαπετεινού Β) Ακουστική εικόνα
3. Και τα ψάρια ν’ αγγίζουν τα κορμιά μας για να
νιώσουμε πόσο κρύα είναι
Γ) Απτική εικόνα
4. Ήταν ένα αυτοκίνητο με δικό του χαρακτήρα Δ) Οσφρητική εικόνα
5. Η γη με τις αναθυμιάσεις της Ε) Μεταφορά
6. Μάτια που σπίθιζαν ΣΤ) Παρομοίωση
7. Είδε μια κούκλα κατάξανθη με γαλάζια μάτια Ζ) Προσωποποίηση