1. Μαρία ΠολυδούρηΜαρία Πολυδούρη
«Κοντά σου»«Κοντά σου»
Εργασία στο μάθημα τηςΕργασία στο μάθημα της
Νεοελληνικής ΛογοτεχνίαςΝεοελληνικής Λογοτεχνίας
των μαθητριώντων μαθητριών
Μιράντας Φαλιδέα & Μαρίνας ΦασάκηΜιράντας Φαλιδέα & Μαρίνας Φασάκη
Σχολικό έτος: 2012-2013Σχολικό έτος: 2012-2013

3. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
 Γεννήθηκε την 1η Απριλίου τουΓεννήθηκε την 1η Απριλίου του 19021902 στην Καλαμάτα. Πατέρας της,στην Καλαμάτα. Πατέρας της,
ο φιλόλογος καθηγητής Ευγένιος Πολυδούρης και μητέρα της ηο φιλόλογος καθηγητής Ευγένιος Πολυδούρης και μητέρα της η
Κυριακή Μαρκάτου.Κυριακή Μαρκάτου.
 Πέρασε τα παιδικά της χρόνια στο Γύθειο, τα Φιλιατρά και την Καλαμάτα, καιΠέρασε τα παιδικά της χρόνια στο Γύθειο, τα Φιλιατρά και την Καλαμάτα, και
το 1916 δημοσίευσε το πεζοτράγουδοτο 1916 δημοσίευσε το πεζοτράγουδο Ο πόνος της μάναςΟ πόνος της μάνας, που είναι, που είναι
επηρεασμένο από τα μανιάτικα μοιρολόγια που άκουγε στο Γύθειο, στοεπηρεασμένο από τα μανιάτικα μοιρολόγια που άκουγε στο Γύθειο, στο
περιοδικό Οικογενειακός Αστήρ. Τον ίδιο χρόνο συγκέντρωσε ποιήματα στηπεριοδικό Οικογενειακός Αστήρ. Τον ίδιο χρόνο συγκέντρωσε ποιήματα στη
συλλογή Μαργαρίτες, την οποία δεν εξέδωσε.συλλογή Μαργαρίτες, την οποία δεν εξέδωσε.
 Το 1918 διορίστηκε στη Νομαρχία Μεσσηνίας. Το 1920 πέθαναν και οι δυοΤο 1918 διορίστηκε στη Νομαρχία Μεσσηνίας. Το 1920 πέθαναν και οι δυο
γονείς της και το 1922 μετατέθηκε στη Νομαρχία Αττικής. Είχε ήδη γραφτείγονείς της και το 1922 μετατέθηκε στη Νομαρχία Αττικής. Είχε ήδη γραφτεί
στη Νομική Σχολή. Τότε γνωρίστηκε με τον Κώστα Καρυωτάκη, τον οποίοστη Νομική Σχολή. Τότε γνωρίστηκε με τον Κώστα Καρυωτάκη, τον οποίο
ερωτεύτηκε παράφορα. Ο έρωτας αυτός που θα κρατήσει λίγο, αλλά θαερωτεύτηκε παράφορα. Ο έρωτας αυτός που θα κρατήσει λίγο, αλλά θα
παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή και το έργο της,παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή και το έργο της, θα έχει πολλέςθα έχει πολλές
διακυμάνσεις.διακυμάνσεις.

5. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
 Το καλοκαίρι του 1922 ο Καρυωτάκης μαθαίνει ότι έχει προσβληθεί από σύφιλη,Το καλοκαίρι του 1922 ο Καρυωτάκης μαθαίνει ότι έχει προσβληθεί από σύφιλη,
νόσημα τότε ανίατο και κοινωνικά στιγματισμένο. Το ανακοινώνει πρώτα στηννόσημα τότε ανίατο και κοινωνικά στιγματισμένο. Το ανακοινώνει πρώτα στην
αγαπημένη του και της ζητά να χωρίσουν. Εκείνη, του προτείνει να παντρευτούναγαπημένη του και της ζητά να χωρίσουν. Εκείνη, του προτείνει να παντρευτούν
χωρίς να κάνουν παιδιά, αλλά ο Καρυωτάκης είναι πολύ περήφανος, για να δεχθεί τηχωρίς να κάνουν παιδιά, αλλά ο Καρυωτάκης είναι πολύ περήφανος, για να δεχθεί τη
θυσία της. Εκείνη πάλι αμφιβάλλει για την ειλικρίνειά του, νομίζει ότι η αρρώστια τουθυσία της. Εκείνη πάλι αμφιβάλλει για την ειλικρίνειά του, νομίζει ότι η αρρώστια του
είναι πρόφαση για να την απομακρύνει από κοντά του.είναι πρόφαση για να την απομακρύνει από κοντά του.
 Το 1924 εγκατέλειψε τις σπουδές της και γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του ΕθνικούΤο 1924 εγκατέλειψε τις σπουδές της και γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού
Θεάτρου και στη Σχολή Κουναλάκη. Το 1926 πήγε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησεΘεάτρου και στη Σχολή Κουναλάκη. Το 1926 πήγε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε
μαθήματα στη σχολή ραπτικήςμαθήματα στη σχολή ραπτικής PigierPigier. Στο Παρίσι προσβλήθηκε από φυματίωση και. Στο Παρίσι προσβλήθηκε από φυματίωση και
νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείονοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο ChariteCharite. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1928 και μπήκε στο. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1928 και μπήκε στο
σανατόριο Σωτηρία και αργότερα στην κλινική Χρηστομάνου, όπου πέθανε σε ηλικίασανατόριο Σωτηρία και αργότερα στην κλινική Χρηστομάνου, όπου πέθανε σε ηλικία
εικοσιοχτώ χρόνων. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της πρόλαβε να εκδώσει τιςεικοσιοχτώ χρόνων. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της πρόλαβε να εκδώσει τις
ποιητικές συλλογές Τρίλλιες που σβύνουν (1928) και Ηχώ στο χάος (1929).ποιητικές συλλογές Τρίλλιες που σβύνουν (1928) και Ηχώ στο χάος (1929).
 Παράλληλα, το 1928 αυτοκτόνησε ο Καρυωτάκης.Παράλληλα, το 1928 αυτοκτόνησε ο Καρυωτάκης.

8. Κοντά σουΚοντά σου
 Το ποίημα κινείται σε ένα κλίμα, που διαμορφώνεται κυρίως από το ερωτικόΤο ποίημα κινείται σε ένα κλίμα, που διαμορφώνεται κυρίως από το ερωτικό
συναίσθημα, διαποτισμένο από μια γυναικεία ευαισθησία.συναίσθημα, διαποτισμένο από μια γυναικεία ευαισθησία.
 Η δημιουργική δύναμη που κινεί την πένα της Πολυδούρη είναι ο έρωτας,Η δημιουργική δύναμη που κινεί την πένα της Πολυδούρη είναι ο έρωτας,
ιδωμένος εδώ μ’ όλη την τρυφερότητα που αισθάνεται η ποιήτρια για τονιδωμένος εδώ μ’ όλη την τρυφερότητα που αισθάνεται η ποιήτρια για τον
αγαπημένο της. Μοναδικός αποδέκτης των στίχων της, αν και δεναγαπημένο της. Μοναδικός αποδέκτης των στίχων της, αν και δεν
κατονομάζεται, είναι ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης, για τον οποίο ηκατονομάζεται, είναι ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης, για τον οποίο η
Πολυδούρη έτρεφε δυνατά συναισθήματα μέχρι το τέλος της σύντομης ζωήςΠολυδούρη έτρεφε δυνατά συναισθήματα μέχρι το τέλος της σύντομης ζωής
της.της.
 Η Πολυδούρη, που εντάσσεται στη γενιά των νεορομαντικών,Η Πολυδούρη, που εντάσσεται στη γενιά των νεορομαντικών,
απογοητευμένη από την αβεβαιότητα και την παρακμή που χαρακτήριζε τηναπογοητευμένη από την αβεβαιότητα και την παρακμή που χαρακτήριζε την
εποχή της, αποζητά τη δικαίωση της ζωής στον έρωτα. Η κοινωνική εμπειρίαεποχή της, αποζητά τη δικαίωση της ζωής στον έρωτα. Η κοινωνική εμπειρία
και οι συλλογικές ανησυχίες δεν βρίσκουν έκφραση στην ποίησή της, καθώςκαι οι συλλογικές ανησυχίες δεν βρίσκουν έκφραση στην ποίησή της, καθώς
η ποιήτρια -ακολουθώντας την τάση της γενιάς της- έχει στραφεί στονη ποιήτρια -ακολουθώντας την τάση της γενιάς της- έχει στραφεί στον
εσωτερικό της κόσμο και προτάσσει στους στίχους της το ατομικό βίωμα.εσωτερικό της κόσμο και προτάσσει στους στίχους της το ατομικό βίωμα.

10. Κοντά σουΚοντά σου
 Αντιμέτωπη με μια καταρρέουσα κοινωνία, που δενΑντιμέτωπη με μια καταρρέουσα κοινωνία, που δεν
εμπνέει πια υψηλά ιδανικά, η Πολυδούρη, όπως όλοι οιεμπνέει πια υψηλά ιδανικά, η Πολυδούρη, όπως όλοι οι
νεορομαντικοί ποιητές, επιλέγει τη χαμηλόφωνηνεορομαντικοί ποιητές, επιλέγει τη χαμηλόφωνη
προσωπική ποίηση, που εκφράζει κυρίως τις εσωτερικέςπροσωπική ποίηση, που εκφράζει κυρίως τις εσωτερικές
της συναισθηματικές διακυμάνσεις.της συναισθηματικές διακυμάνσεις.
 Ο τίτλος (κοντά σου), οι επαναλήψεις του μέσα στοΟ τίτλος (κοντά σου), οι επαναλήψεις του μέσα στο
ποίημα και το θέμα του ποιήματος αποδεικνύουν με πολύποίημα και το θέμα του ποιήματος αποδεικνύουν με πολύ
χαρακτηριστικό τρόπο τον τρυφερό έρωτα της ποιήτριαςχαρακτηριστικό τρόπο τον τρυφερό έρωτα της ποιήτριας
για τον Καρυωτάκηγια τον Καρυωτάκη..

11. Κοντά σου δεν αχούν άγρια οι ανέμοι.Κοντά σου δεν αχούν άγρια οι ανέμοι.
Κοντά σου είνΚοντά σου είναιαι η γαλήνη και το φως.η γαλήνη και το φως.
Στου νου μας τη χρυσόβεργην ανέμηΣτου νου μας τη χρυσόβεργην ανέμη
οο ρόδινος τυλιέται στοχασμός.ρόδινος τυλιέται στοχασμός.
 Οι δύο πρώτοι στίχοι δηλώνουν το αίσθημα γαλήνης που αισθάνεται ηΟι δύο πρώτοι στίχοι δηλώνουν το αίσθημα γαλήνης που αισθάνεται η
Πολυδούρη, όταν βρίσκεται κοντά σ’ εκείνον.Πολυδούρη, όταν βρίσκεται κοντά σ’ εκείνον.
 Στους επόμενους δύο στίχους η ποιήτρια με μια πρωτότυπη μεταφοράΣτους επόμενους δύο στίχους η ποιήτρια με μια πρωτότυπη μεταφορά
δείχνει ότι υπό την επίδραση της γαλήνης που επιφέρει η παρουσία τουδείχνει ότι υπό την επίδραση της γαλήνης που επιφέρει η παρουσία του
αγαπημένου, τίποτε δεν ταράσσει και δεν ενοχλεί τις «ρόδινες» σκέψειςαγαπημένου, τίποτε δεν ταράσσει και δεν ενοχλεί τις «ρόδινες» σκέψεις
τους. Οι σκέψεις τους τυλίγονται «ρόδινα» σε μιαν ανέμη χρυσόβεργητους. Οι σκέψεις τους τυλίγονται «ρόδινα» σε μιαν ανέμη χρυσόβεργη
(σχήμα υπερβολής που αποδίδει εμφατικά την ιδανική πνευματική(σχήμα υπερβολής που αποδίδει εμφατικά την ιδανική πνευματική
κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι δύο νέοι).κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι δύο νέοι).
 Στην πρώτη στροφή τα εκφραστικά μέσα που κυριαρχούν είναι οιΣτην πρώτη στροφή τα εκφραστικά μέσα που κυριαρχούν είναι οι
μεταφορές «αχούν άγρια», «στου νου μας τη χρυσόβεργην ανέμη» καιμεταφορές «αχούν άγρια», «στου νου μας τη χρυσόβεργην ανέμη» και
«ρόδινος τυλιέται στοχασμός».«ρόδινος τυλιέται στοχασμός».

12. Κοντά σου η σιγαλιά σα γέλιο μοιάζειΚοντά σου η σιγαλιά σα γέλιο μοιάζει
που αντιφεγγίζουν μάτια τρυφεράπου αντιφεγγίζουν μάτια τρυφερά
κ’ αν κάποτε μιλάμε, αναφτεριάζει,κ’ αν κάποτε μιλάμε, αναφτεριάζει,
πλάι μας κάπου η άνεργη χαρά.πλάι μας κάπου η άνεργη χαρά.
 Η επικοινωνία ανάμεσα τους είναι τέτοιας ποιότητας, ώστε είτεΗ επικοινωνία ανάμεσα τους είναι τέτοιας ποιότητας, ώστε είτε
σιωπούν είτε μιλούν κατακλύζονται από συναισθήματασιωπούν είτε μιλούν κατακλύζονται από συναισθήματα
τρυφερότητας και χαράς.τρυφερότητας και χαράς.
 Η σιωπή μεταξύ τους μοιάζει με γέλιο, μοιάζει με πηγή χαράς, πουΗ σιωπή μεταξύ τους μοιάζει με γέλιο, μοιάζει με πηγή χαράς, που
καθρεφτίζεται σε τρυφερά μάτια.καθρεφτίζεται σε τρυφερά μάτια.
 Η τρυφερότητα που διακρίνει τις σιωπές τους, αποκτά μεγαλύτερηΗ τρυφερότητα που διακρίνει τις σιωπές τους, αποκτά μεγαλύτερη
δύναμη και γίνεται χαρά, όταν αρχίζουν να μιλούν. Όταν εκφράζουνδύναμη και γίνεται χαρά, όταν αρχίζουν να μιλούν. Όταν εκφράζουν
με λόγια την αγάπη τους ή όταν μοιράζονται τις σκέψεις τους, η χαράμε λόγια την αγάπη τους ή όταν μοιράζονται τις σκέψεις τους, η χαρά
που στεκόταν πλάι τους άνεργη «αναφτεριάζει», αποκτά εκ νέουπου στεκόταν πλάι τους άνεργη «αναφτεριάζει», αποκτά εκ νέου
υπόσταση και γεμίζει την ψυχή τους.υπόσταση και γεμίζει την ψυχή τους.
 Εδώ έχουμε μια παρομοίωση «η σιγαλιά σα γέλιο μοιάζει», πουΕδώ έχουμε μια παρομοίωση «η σιγαλιά σα γέλιο μοιάζει», που
εκφράζει πόσο μεστή από χαρά είναι η σιωπή τους, τρεις μεταφορέςεκφράζει πόσο μεστή από χαρά είναι η σιωπή τους, τρεις μεταφορές
«αντιφεγγίζουν», «μάτια τρυφερά» και «αναφτεριάζει» και την«αντιφεγγίζουν», «μάτια τρυφερά» και «αναφτεριάζει» και την
προσωποποίηση της χαράς που στέκεται «άνεργη».προσωποποίηση της χαράς που στέκεται «άνεργη».

13. Κοντά σου η θλίψη ανθίζει σα λουλούδιΚοντά σου η θλίψη ανθίζει σα λουλούδι
κι ανύποπτα περνά μέσ’ στη ζωή.κι ανύποπτα περνά μέσ’ στη ζωή.
Κοντά σου όλα γλυκά κι’ όλα σα χνούδι,Κοντά σου όλα γλυκά κι’ όλα σα χνούδι,
σα χάδι, σα δροσούλα, σαν πνοήσα χάδι, σα δροσούλα, σαν πνοή
 Κοντά στον αγαπημένο της, η θλίψη ανθίζει σα λουλούδι, μετουσιώνεταιΚοντά στον αγαπημένο της, η θλίψη ανθίζει σα λουλούδι, μετουσιώνεται
δηλαδή σε κάτι όμορφο και διαχέεται στη ζωή.δηλαδή σε κάτι όμορφο και διαχέεται στη ζωή.
 Κοντά του όλα είναι γλυκά κι όλα απαλά και τρυφερά σα χνούδι, σα χάδι, σαΚοντά του όλα είναι γλυκά κι όλα απαλά και τρυφερά σα χνούδι, σα χάδι, σα
δροσούλα, σαν πνοή.δροσούλα, σαν πνοή.
 Στο κλείσιμο του ποιήματος η Πολυδούρη επιχειρεί να αποδώσει όλη τηνΣτο κλείσιμο του ποιήματος η Πολυδούρη επιχειρεί να αποδώσει όλη την
τρυφερότητα που πλημμυρίζει την ψυχή της όποτε βρίσκεται κοντά σ’τρυφερότητα που πλημμυρίζει την ψυχή της όποτε βρίσκεται κοντά σ’
εκείνον, δίνοντας με πολλαπλές παρομοιώσεις πόσο απαλά και γαλήνιαεκείνον, δίνοντας με πολλαπλές παρομοιώσεις πόσο απαλά και γαλήνια
γίνονται όλα πλάι του.γίνονται όλα πλάι του.
 Η θλίψη κι οι δυσκολίες της ζωής χάνονται όταν εκείνος είναι δίπλα της,Η θλίψη κι οι δυσκολίες της ζωής χάνονται όταν εκείνος είναι δίπλα της,
καθώς απομακρύνει με την παρουσία του κάθε φόβο και προσφέρει στηνκαθώς απομακρύνει με την παρουσία του κάθε φόβο και προσφέρει στην
ποιήτρια μια πολύτιμη αίσθηση ασφάλειας, γαλήνης κι ευτυχίας.ποιήτρια μια πολύτιμη αίσθηση ασφάλειας, γαλήνης κι ευτυχίας.

14. Κοντά σουΚοντά σου
Το ποίημα έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που κατατάσσουν την Πολυδούρη στηΤο ποίημα έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που κατατάσσουν την Πολυδούρη στη
λογοτεχνική ομάδα του νεορομαντισμού-νεοσυμβολισμού αλλά δίνουν και ένα στίγμα τηςλογοτεχνική ομάδα του νεορομαντισμού-νεοσυμβολισμού αλλά δίνουν και ένα στίγμα της
εποχής στην οποία έζησε.εποχής στην οποία έζησε.
Στοιχεία Ρομαντισμού:Στοιχεία Ρομαντισμού:
Απουσία του άντρα που αγαπάειΑπουσία του άντρα που αγαπάει
Ερωτική θλίψηΕρωτική θλίψη
Απλή δημοτική γλώσσαΑπλή δημοτική γλώσσα
Συνδέει την τέχνη και την προσωπική της ζωή.Συνδέει την τέχνη και την προσωπική της ζωή.
Στοιχεία Συμβολισμού:Στοιχεία Συμβολισμού:
Χαλαρή ομοιοκαταληξίαΧαλαρή ομοιοκαταληξία
Σχήματα λόγουΣχήματα λόγου
Αφθονία εικόνων και μεταφορώνΑφθονία εικόνων και μεταφορών
Διάθεση ρεμβασμού, μελαγχολίας και ονειροπόλησηςΔιάθεση ρεμβασμού, μελαγχολίας και ονειροπόλησης
Κλίμα θολό και ασαφέςΚλίμα θολό και ασαφές
ΣΣτίγμα της εποχήςτίγμα της εποχής
Το ποίημα αυτό όντας έντονα προσωπικό χαρακτηρίζει μία εποχή μετά τη ΜικρασιατικήΤο ποίημα αυτό όντας έντονα προσωπικό χαρακτηρίζει μία εποχή μετά τη Μικρασιατική
καταστροφή και τον εθνικό διχασμό, που η ιδεολογική σύγχυση και η φθορά των αξιώνκαταστροφή και τον εθνικό διχασμό, που η ιδεολογική σύγχυση και η φθορά των αξιών
έχει οδηγήσει αρκετούς ποιητές στην πολύ προσωπική ποίηση, έχοντας ασπαστεί τηέχει οδηγήσει αρκετούς ποιητές στην πολύ προσωπική ποίηση, έχοντας ασπαστεί τη
θεμελιώδη αρχή των νεορομαντικών ότι η αλληλεπίδραση ζωής και έργου μπορεί ναθεμελιώδη αρχή των νεορομαντικών ότι η αλληλεπίδραση ζωής και έργου μπορεί να
φτάσει έως και την ταύτιση ζωής και έργου.φτάσει έως και την ταύτιση ζωής και έργου.

15. Μαρία ΠολυδούρηΜαρία Πολυδούρη
"Ρομαντική ως προς τις ιδέες"Ρομαντική ως προς τις ιδέες
της, φιλελεύθερη ως προς τατης, φιλελεύθερη ως προς τα
πολιτικά της φρονήματα,πολιτικά της φρονήματα,
εύθραυστη σε κάθεεύθραυστη σε κάθε
φορτισμένο συναισθηματικάφορτισμένο συναισθηματικά
γεγονός και ριζοσπαστική στιςγεγονός και ριζοσπαστική στις
κοινωνικές της αντιλήψεις, ηκοινωνικές της αντιλήψεις, η
Πολυδούρη στα 28 μόλιςΠολυδούρη στα 28 μόλις
χρόνια που έζησε, πρόλαβεχρόνια που έζησε, πρόλαβε
μέσα από το έργο της ναμέσα από το έργο της να
διαιωνήσει τη μνήμη τηςδιαιωνήσει τη μνήμη της
πληρώνοντας ένα πολύπληρώνοντας ένα πολύ
σκληρό τίμημα, την ίδια της τησκληρό τίμημα, την ίδια της τη
ζωή".ζωή".