Μέρος εκπαιδευτικού σεναρίου που εκπόσνησα στο πλαίσιο του Β΄ επιπέδου επιμόρφωσης εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ

1. Σενάριο Μαθήματος
Κ. Γ. Καρυωτάκη «Βράδυ»
Μ. Πολυδούρη «Γιατί μ’ αγάπησες»
“Ο έρωτας και ο θάνατος σε δυο ποιητές του μεσοπολέμου”
ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Νεοελληνική Λογοτεχνία
ΣΧΟΛΕΙΟ: Κασσάνδρα Χαλκιδικής
ΤΑΞΗ: Γ΄ Γυμνασίου
ΤΜΗΜΑ: Γ3
ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 25
ΧΩΡΟΣ: Εργαστήριο Πληροφορικής
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: 3 ώρες
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: 3/5/2010 (1 διδακτική ώρα) και 7/5/2010 (2 διδακτικές ώρες).
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: Δαυΐδου Ευλαμπία
Μέσα Διδασκαλίας:
■ Διαδίκτυο
■ Φυλλομετρητής πλοήγησης στο διαδίκτυο (browser)
■ Μηχανή αναζήτησης
■ Επεξεργαστής κειμένου (Microsoft Word)
■ Πρόγραμμα παρουσίασης (Power Point)
Προϋποθέσεις υλοποίησης: Ύπαρξη εργαστηρίου πληροφορικής, εξοικείωση των μαθητών με τους
ηλεκτρονικούς υπολογιστές και την εργασία σε ομάδες, συνδρομή του καθηγητή Πληροφορικής.
Περίληψη
Το συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο, επεκτείνοντας την παραδοσιακή επεξεργασία-ανάλυση των
ποιημάτων μέσα στην τάξη (2 διδακτικές ώρες), αξιοποιεί τις Νέες Τεχνολογίες για να προσεγγίσει τη
ζωή, την προσωπικότητα και το έργο των Καρυωτάκη-Πολυδούρη, να “ψηλαφίσει” τις ιδιαίτερες
συνθήκες που διαμόρφωσαν την ποιητική τους “ιδιοσυγκρασία” και να αναδείξει τα βασικά γνωρίσματα
του νεοσυμβολισμού-νεορομαντισμού στο μεσοπόλεμο. Παράλληλα, δίνει την ευκαιρία στους μαθητές
να παρακολουθήσουν στιγμιότυπα από τον άτυχο έρωτα που ένωσε τους δύο “καταραμένους” ποιητές
και από την (σχεδόν κοινή) πορεία τους προς το τέλος...
Σκεπτικό – Γενικοί στόχοι:
Ο Κ. Γ. Καρυωτάκης, υπήρξε ο αντιπροσωπευτικότερος ποιητής της πρώτης δεκαετίας του μεσοπολέμου.
Σύμφωνα με τον Γ. Π. Σαββίδη, «εξέφρασε όσο κανένας άλλος από τη γενιά του το αίσθημα του
ανικανοποίητου και της παρακμής που χαρακτήριζε την εποχή του». Πέρα απ’ αυτό, όμως, ήταν και ο
μόνος που κατάφερε να ξεφύγει από «το κλίμα της ανίας, της διάλυσης και της απιστίας, γεμάτο από
αισθηματισμό και φιλαρέσκεια», δίνοντας «μια μεστή αίσθηση της πραγματικότητας». Έτσι, έγραψε μια
ποίηση αντιηρωική, η οποία εκφράζει μια «διαμαρτυρία που φτάνει ως το σαρκασμό». Επιπλέον, ως
κυρίαρχη φυσιογνωμία της ελληνικής νεοσυμβολιστικής ποίησης της εποχής, επηρέασε όχι μόνο τους
σύγχρονούς του ποιητές, αλλά και τους μεταγενέστερους. Με βάση το παραπάνω σκεπτικό, το σενάριο
επιχείρησε κατ’ αρχάς να εξοικειώσει τους μαθητές με την ατμόσφαιρα της κρίσιμης εποχής του
μεσοπολέμου (που είχαν συναντήσει το ίδια περίπου χρονικό διάστημα στο μάθημα της Ιστορίας), και,
μέσα απ’ αυτή, με τους ποιητές της δεκαετίας του ’20. Επίσης, επιχειρήθηκε η γνωριμία τους με την
έννοια του συμβόλου και με το λογοτεχνικό όρο “συμβολισμός”, ενώ μεγαλύτερη βαρύτητα δόθηκε στην
κατανόηση του κινήματος του “νεοσυμβολισμού” και των βασικών του χαρακτηριστικών. Κατά κύριο

2. λόγο, όμως, το ενδιαφέρον εστιάστηκε στο πρόσωπο του Καρυωτάκη, και συγκεκριμένα στη βιογραφία,
ψυχοσύνθεση, ιδεολογία του, καθώς και στις νεορομαντικές-νεοσυμβολιστικές καταβολές της ποίησής
του. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το σενάριο ασχολήθηκε με τη μορφή της Πολυδούρη, «φωτίζοντας» κυρίως
την προσωπικότητα και τον τραγικό της έρωτα για τον ποιητή. Αυτό υπαγορεύτηκε αφενός από την πίεση
του χρόνου και αφετέρου από το γεγονός ότι η ζωή και η ποίησή της επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό
από τη σχέση της μαζί του. Τέλος, δόθηκε έμφαση στην αισθητική απόλαυση των διδαγμένων ποιημάτων
μέσα από τη μελοποιημένη και οπτικοποιημένη απόδοσή τους.
Ειδικότερα:
Γνωστικοί – μαθησιακοί στόχοι:
Οι μαθητές να:
- κατανοήσουν τη σημασία του όρου “μεσοπόλεμος” για την Ελλάδα και τις ειδικές κοινωνικές και
πολιτικές συνθήκες που σημάδεψαν τη χώρα κατά τη δεκαετία του ’20.
- κατανοήσουν τη σημασία των όρων “σύμβολο” και “συμβολισμός”.
- γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά των ελλήνων νεοσυμβολιστών και νεορομαντικών ποιη-
τών της δεκαετίας του ’20 και να τα «συνδέσουν» με την εποχή τους.
- έρθουν σε επαφή με τη ζωή, το έργο και την προσωπικότητα του Κ. Γ. Καρυωτάκη και της Μ.
Πολυδούρη.
- γνωρίσουν την κοινωνικοπολιτική διάσταση της ποίησης του Καρυωτάκη και να διακρίνουν ότι ο
σαρκασμός αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της.
- συνειδητοποιήσουν πως η ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του ποιητή υπήρξε καθοριστικός παράγοντας
των επιλογών του στη ζωή και στην ποίηση.
- πάρουν μια “γεύση” από τη σύντομη και άτυχη ερωτική σχέση των δύο ομοτέχνων.
- επαληθεύσουν την επίδραση που αυτή άσκησε στην ποίηση της Πολυδούρη μέσα από τις
ημερολογιακές της καταγραφές.
- διαπιστώσουν ότι η τέχνη είναι “καθρέφτης” της ζωής και της προσωπικότητας του δημιουργού
και, πολλές φορές, προάγγελος του τέλους του.
- ασκηθούν στην παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου, καθώς και πολυτροπικών κειμένων.
Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές να:
- αντιληφθούν την αξία αλλά και την αναγκαιότητα της συλλογικής προσπάθειας, αναπτύσσοντας
πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας, υπευθυνότητας.
- μάθουν να χρησιμοποιούν το διάλογο.
- οξύνουν την κρίση και την ευαισθησία τους και να κινητοποιήσουν τη φαντασία τους.
- καλλιεργήσουν την πρωτοβουλία και την αυτενέργειά τους.
- μάθουν να παρουσιάζουν προφορικά τη δουλειά τους στους συμμαθητές τους.
- μάθουν να ξεχωρίζουν το ουσιώδες από το επουσιώδες μέσα σε μια πληθώρα πληροφοριών.
Στόχοι σχετικά με τις ΤΠΕ:
Οι μαθητές να:
- μάθουν να χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά λεξικά.
- γνωρίσουν δικτυακούς τόπους-πύλες αναζήτησης και να αναπτύξουν δυνατότητες πλοήγησης στο
διαδίκτυο.
- αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης, αξιολόγησης και επιλογής πληροφοριών στο διαδίκτυο.
- ασκηθούν στη χρήση του λογισμικού παραγωγής γραπτού λόγου (Microsoft Word) και του
λογισμικού παρουσιάσεων (Power Point).
- εξοικειωθούν με τις πολυμεσικές εφαρμογές του διαδικτύου για την προσέγγιση και αισθητική
απόλαυση της ποίησης.
- εξοικειωθούν με τη χρήση των ΤΠΕ ως μέσου πρόσβασης σε ευρύ πεδίο πληροφοριών και ως
μέσου μάθησης, ώστε να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητές τους με δημιουργικό τρόπο.

3. Πορεία διδασκαλίας:
1. Στην τάξη, πριν μπουν στο εργαστήριο Πληροφορικής, οι μαθητές χωρίστηκαν σε 5 ομάδες των 4
ατόμων και μία ομάδα των 5. Η καθηγήτρια φρόντισε ώστε σε κάθε ομάδα να συνυπάρχουν μαθητές
με διαφορετική σχολική επίδοση και ένας τουλάχιστον που χειρίζεται ικανοποιητικά τον ηλεκτρονικό
υπολογιστή, ειδικά τα λογισμικά που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο σενάριο. Στο μαθητή αυτόν
ανατέθηκε κυρίως ο χειρισμός του Η/Υ, με τη διευκρίνιση ότι η αρμοδιότητά του αυτή δεν τον
απαλλάσσει από τις υποχρεώσεις των υπόλοιπων μελών της ομάδας.
2. Στο εργαστήρι Πληροφορικής οι ομάδες πήραν θέση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ένας
φάκελος ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑΔΩΝ, με τα αρχεία όλων των φύλλων εργασίας και με τους
φακέλους των εικόνων, τοποθετήθηκε στην επιφάνεια εργασίας κάθε υπολογιστή, ώστε οι ομάδες να
ανοίγουν και να επιλέγουν το κατάλληλο φύλλο εργασίας ανάλογα με τις οδηγίες της καθηγήτριας.
Στην επιφάνεια εργασίας δημιουργήθηκε επίσης ένας ξεχωριστός (αρχικά άδειος) φάκελος για κάθε
ομάδα, με ονομασία ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΜΑΔΑΣ 1, 2, 3 κ.λπ. αντίστοιχα, όπου κάθε ομάδα αντέγραφε το
φύλλο εργασίας με το οποίο ασχολούνταν.
• Όταν μια ομάδα ολοκλήρωνε τις απαντήσεις στο δικό της φύλλο εργασίας, μπορούσε να
αντιγράψει το φύλλο εργασίας μιας άλλης ομάδας στο ΦΑΚΕΛΟ ΟΜΑΔΑΣ της και να ασχοληθεί
με αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, μια ομάδα που συναντούσε δυσκολίες, μπορούσε να ζητήσει τη
βοήθεια κάποιας άλλης, εφόσον αυτή είχε ολοκληρώσει το φύλλο εργασίας της.
• Στα φύλλα εργασίας δημιουργήθηκαν υπερσύνδεσμοι οι οποίοι οδηγούν στις ιστοσελίδες που οι
μαθητές πρέπει να χρησιμοποιήσουν, ή περιέχουν σχόλια με αποσαφηνίσεις-ερμηνείες.
• Ορισμένες από τις ερωτήσεις των φύλλων εργασίας –κυρίως στα Κοινά Φύλλα Εργασίας– έγιναν
προφορικά λόγω πίεσης χρόνου. Από την αρχή, πάντως, διευκρινίστηκε στα παιδιά ότι, όταν δε
χρειάζεται να διατυπώσουν απόψεις-συμπεράσματα αλλά απλά να μεταφέρουν πληροφορίες από
μια ιστοσελίδα στο φύλλο εργασίας, επιτρέπεται να αντιγράφουν αποσπάσματα από το υλικό της
ιστοσελίδας με copy-paste.
• Επειδή αρκετές από τις ερωτήσεις, ειδικά των επιμέρους φύλλων εργασίας, ζητούν διατύπωση
υποκειμενικής γνώμης, η καθηγήτρια ενημέρωσε ότι, εφόσον κάποια μέλη των ομάδων διαφωνούν
με την άποψη των υπολοίπων, μπορούν να διατυπώνουν επώνυμα την προσωπική τους άποψη στο
εκάστοτε φύλλο εργασίας.
3. Αρχικά όλες οι ομάδες αντέγραψαν τα Κοινά Φύλλα Εργασίας 1 και 2 στο ΦΑΚΕΛΟ ΟΜΑΔΑΣ
τους. Αφού τα απάντησαν, παρουσιάστηκαν τις απαντήσεις τους.
4. Στη συνέχεια, ζητήθηκε από κάθε ομάδα να αντιγράψει στο ΦΑΚΕΛΟ ΟΜΑΔΑΣ το επιμέρους
φύλλο εργασίας που την αφορούσε και από εκεί να το ανοίξει, να το μελετήσει και να το απαντήσει
ακολουθώντας τις οδηγίες του.
5. Αφού οι ομάδες ολοκλήρωσαν τα επιμέρους φύλλα εργασίας, αφιερώθηκε μία περίπου διδακτική ώρα
για να παρουσιάσει κάθε ομάδα το υλικό της στις υπόλοιπες, να τεθούν ερωτήματα, να δοθούν
διευκρινίσεις από τις ομάδες (ή, όταν χρειάστηκε, από την καθηγήτρια) και να διατυπωθούν απόψεις.
6. Την τελευταία ώρα όλες οι ομάδες αντέγραψαν στο ΦΑΚΕΛΟ ΟΜΑΔΑΣ τους το Κοινό Φύλλο
Εργασίας 3 και ασχολήθηκαν με τις δραστηριότητές του υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας.
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων, κάθε ομάδα έστειλε την παρουσίαση που δημιούργησε.
στα τερματικά των υπολοίπων, προκειμένου να εκτιμήσουν τα αποτελέσματα της δουλειάς της.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση των εργασιών πραγματοποιείται τόσο από το διδάσκοντα (ο οποίος διατηρεί
ηλεκτρονικό φάκελο με τις δραστηριότητες των ομάδων) όσο και από τους μαθητές, με βάση τα εξής
κριτήρια:
- την επίτευξη των αρχικών στόχων
- τη συμμετοχή στην ομαδική προσπάθεια
- τις πρωτοβουλίες που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ομάδας
- την πρωτοτυπία-δημιουργικότητα-εφευρετικότητα ομάδων ή μελών.
Παρατηρήσεις από την εφαρμογή

4. Οι μαθητές συμμετείχαν με προθυμία στο εγχείρημα. Μέσα στο εργαστήριο, πάντως, φάνηκαν οι
δυσκολίες στην εφαρμογή του, που είχαν να κάνουν κυρίως με τη δυσκολία των παιδιών στο χειρισμό
του Η/Υ, αλλά και με την απειρία τους όσον αφορά τη συνεργασία σε ομάδες. Ο θόρυβος, οι συχνές
απορίες και τα «τεχνικά» προβλήματα δημιούργησαν συχνά αναστάτωση. Παρόλα αυτά, το ενδιαφέρον
των περισσότερων παιδιών διατηρήθηκε μέχρι το τέλος. Αξιοσημείωτη υπήρξε η ξαφνική «αφύπνιση»
των παιδιών, ειδικά αυτών με χαμηλή επίδοση και μειωμένο ενδιαφέρον στην τάξη, όταν ασχολήθηκαν
με τις δραστηριότητες του Κοινού Φύλλου Εργασίας 3. Το γεγονός αυτό ανέδειξε για άλλη μια φορά την
αναγκαιότητα προσέγγισης της λογοτεχνίας με «εναλλακτικούς», περισσότερο δημιουργικούς τρόπους
(οι μαθητές δεν επιθυμούν να είναι «παρατηρητές» της λογοτεχνίας, αλλά να γίνονται συν-δημιουργοί
της…).
Βιβλιογραφία
• Βιβλίο του καθηγητή.
• Ι.Τ.Υ.. 2010. Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης
Επιμόρφωσης. Τεύχος 1ο, Γενικό Μέρος. Πάτρα.
• Ι.Τ.Υ.. 2010. Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης
Επιμόρφωσης. Τεύχος 3ο, κλάδος ΠΕ02. Πάτρα.
• ΥΠΕΠΘ & ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. 2002. Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος
Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) και Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ.) Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης. Για το Γυμνάσιο. Αθήνα.
Δικτυογραφία
- http://www.ime.gr/chronos/gr/index.html - Ελληνική Ιστορία στο διαδίκτυο
- http://el.wikipedia.org - Βικιπαίδεια
- http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html - Πύλη για την Ελληνική γλώσσα
- http://utopia.duth.gr/~sdelis/indexx.htm - “Ποιος άδοξος ποιητής…” K. Γ. Καρυωτάκης
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/maria_polydoyrh/index.htm - Μ. Πολυδούρη - η
ευαίσθητη ποιητική γραφίδα
- http://www.messinia-guide.gr/item.asp?lang=&item=12&category=146 – Πρόσωπα του
παρελθόντος- Μ. Πολυδούρη
- http://www.youtube.com/watch?v=KPvkvnmc8go&feature=related
- http://www.youtube.com/watch?v=9IKwQiCevOs )