Βιολογικά: παραγωγή και διακίνηση

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
• Ποια ονομάζουμε βιολογικά προϊόντα;
• Ποιες οι ωφέλειες των βιολογικών
προϊόντων;
• Ποιο μέλλον διαφαίνεται για τα βιολογικά
προϊόντα;
• Βασικά χαρακτηριστικά για τη χοντρική
πώληση βιολογικών προϊόντων.

3. Ποια ονομάζουμε βιολογικά
προϊόντα;
Τα βιολογικά προϊόντα είναι το αποτέλεσμα της
καλλιέργειας της γης χωρίς χημικά λιπάσματα,
παρασιτοκτόνα και τοξικά φυτοφάρμακα. Η
καταπολέμηση των ασθενειών των φυτών καθώς και η
λίπανση του εδάφους γίνονται με φυσικές μεθόδους και
οργανικά εφόδια. Η καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων
στηρίζεται στις γνώσεις του παραδοσιακού αγρότη και
στην αναζήτηση της επιστήμης για υγιεινές λύσεις.
Τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν 20-30% λιγότερο
νερό στην σύνθεση τους, μεγαλύτερα ποσοστά
πρωτεϊνών, μεταλλικών αλάτων, ενζύμων και
βιταμινών. Επίσης δεν περιέχουν συντηρητικά,
βελτιωτικά γεύσης, τεχνητά χρώματα και αρώματα. Ο
φυσικός τρόπος παραγωγής συμβάλλει στο να έχουν
πολύ καλύτερη γεύση και άρωμα από τα αντίστοιχα
συμβατικά.

4. Η αξιοπιστία των βιολογικών προϊόντων στηρίζεται
σε ένα αυστηρό σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης που
περιγράφεται σε νόμο της Ευρωπαϊκής ένωσης και κάθε
βιοκαλλιεργητής είναι υποχρεωμένος να τον εφαρμόζει.
Σύμφωνα με το σύστημα αυτό ένας παραγωγός
ελέγχεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής έως και την
διάθεση της. Γεωπόνοι ενεργούν ελέγχους στα κτήματα,
ενώ ειδικές αναλύσεις κατά την διάρκεια της
καλλιέργειας, της συγκομιδής και της τυποποίησης,
πιστοποιούν ότι τηρούνται οι απαραίτητοι κανόνες. Για
να χαρακτηριστεί ένα προϊόν βιολογικό, πρέπει να είναι
το αποτέλεσμα βιολογικής καλλιέργειας τουλάχιστον
για τρία χρόνια και να φέρει την κατάλληλη σήμανση
στην συσκευασία, δηλαδή το όνομα του οργανισμού και
τον κωδικό πιστοποίησης του. Φυσικά στην βιολογική
γεωργία και κτηνοτροφία απαγορεύεται η χρήση
γενετικά τροποποιημένων υλικών.

5. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
ΑΝΑΓΚΗ Ή ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ;

6. Ποιες οι ωφέλειες των
βιολογικών προϊόντων;
Τα αρχικά αποτελέσματα από την μεγαλύτερη μελέτη που έχει
πραγματοποιηθεί έως σήμερα, επιβεβαιώνουν ότι τα βιολογικά
προϊόντα είναι πιο θρεπτικά και αποτελούν ασπίδα για την
υγεία μας. Η μελέτη διήρκησε 4 χρόνια, συμμετείχαν 33
πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης και χρηματοδοτήθηκε
από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Βρέθηκε ότι τα βιολογικά προϊόντα
περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες σε βιταμίνη C και σε
ιχνοστοιχεία σιδήρου, χαλκού και ψευδαργύρου, καθώς και
μεταβολίτες, οι οποίοι θεωρείται ότι προστατεύουν από τον
καρκίνο και τις καρδιοπάθειες. Οι διαφορές είναι τόσο εμφανείς,
ώστε τα βιολογικά προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στην
αύξησης των θρεπτικών συστατικών ακόμη και σε ανθρώπους
που δεν καταναλώνουν πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών
ημερησίως, όπως συνιστάται.
Εκτός από λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά προϊόντα και
κρέας, τα βιολογικά προϊόντα καλύπτουν μια ποικιλία από
προϊόντα καθημερινής χρήσης όπως ψωμί και προϊόντα
αρτοποιείου, χυμούς, μπύρες και αλκοολούχα ποτά, λάδια,
μεταποιημένα τρόφιμα (μακαρόνια, ρύζια, έτοιμα φαγητά κ.λπ.),
παιδικές τροφές, καλλυντικά, χαρτικά, κ.α.

7. Μια νέα αμερικανική έρευνα έρχεται να αλλάξει την ευρέως
διαδεδομένη αντίληψη ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο
υγιεινή από τα συμβατικά και τονίζει ότι είναι εξίσου πιθανό να
είναι μολυσμένα με ορισμένα βακτήρια.
Από την άλλη, όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα
βιολογικά αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα είναι λιγότερο
πιθανό να περιέχουν υπολείμματα παρασιτοκτόνων ή να
φιλοξενούν μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
Αν και από τόπο σε τόπο διαφέρουν οι πρακτικές που
εφαρμόζονται στις βιολογικές φάρμες, τα προϊόντα τους σε
γενικές γραμμές αναπτύσσονται χωρίς τη χρήση χημικών
φαρμάκων, αντιβιοτικών και ορμονών, ενώ δεν περιέχουν
γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Όμως, η νέα έρευνα δείχνει ότι η αντίληψη των καταναλωτών
πως τα βιολογικά προϊόντα είναι πάντα πιο θρεπτικά και
ασφαλή για την υγεία, δεν είναι κατ' ανάγκη σωστή. Έτσι,
παραμένουν ασαφή τα συγκριτικά οφέλη για την υγεία από την
κατανάλωσή τους, με δεδομένο μάλιστα ότι τα βιολογικά
τρόφιμα είναι πολύ ακριβότερα από τα συμβατικά (συχνά έχουν
έως διπλάσια τιμή), αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο
Ειδήσεων.

8. Αντίθετα, υπήρχε αισθητή διαφορά στη μόλυνση με
παρασιτοκτόνα- εντομοκτόνα (7% στα βιολογικά έναντι 38%
στα συμβατικά) και στα μικρόβια που είναι ανθεκτικά σε
αντιβιοτικά (το βιολογικό/οργανικό κρέας είχε κατά μέσο όρο
33% μικρότερη περιεκτικότητα σε αυτά τα βακτήρια σε σχέση
με το συμβατικό κρέας). Πάντως, είναι αξιοσημείωτο ότι, αν και
σε μικρότερο, τα βιολογικά προϊόντα δεν είναι απαλλαγμένα
βαθμό τελείως (100%) από παρασιτοκτόνα- εντομοκτόνα.
«Είναι αδύνατο να πει κανείς, με βάση αυτήν τη μελέτη, αν η μία
μέθοδος καλλιέργειας είναι καλύτερη από την άλλη», δήλωσε ο
ερευνητής Τζιν Λέστερ, ειδικός στη φυσιολογία των φυτών
στην Υπηρεσία Αγροτικών Ερευνών του υπουργείου Γεωργίας
των ΗΠΑ. Όπως είπε, αν και τα νέα ευρήματα είναι
ενδιαφέροντα, δεν μπορούν να θεωρηθούν οριστικά, με
δεδομένη τη μεγάλη ποικιλομορφία στις βιολογικές/ οργανικές
πρακτικές και στην υπάρχουσα δυσκολία να γίνουν διαχρονικές
συγκρίσεις.

9. Εταιρίες πιστοποίησης βιολογικών
προϊόντων

10. Ποιο μέλλον διαφαίνεται
για τα βιολογικά προϊόντα;
Η παραγωγή και η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων αυξάνει
συνεχώς σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου. Ειδικά στην Ευρώπη
έχει παρατηρηθεί μια πολύ απότομη αύξηση στην κατανάλωση
προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας. Αλλά και στις ΗΠΑ τα έσοδα των
πωλήσεων από προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας αυξήθηκαν από 1 δις
δολάρια το 1994, σε 13 δισ. δολάρια το 2002. Έχουν, επίσης,
αναπτυχθεί κινήματα και σε «αναπτυσσόμενες» χώρες όπως η Ινδία.
Στην Ελλάδα έχει καθιερωθεί σε μερικές πόλεις ο θεσμός της «λαϊκής
αγοράς βιολογικών προϊόντων» παράλληλα με τις παραδοσιακές λαϊκές
αγορές.
Όμως πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι η βιολογική καλλιέργεια,
έπειτα από 30 χρόνια ύπαρξης, βρίσκεται αυτό το καιρό σε ένα κρίσιμο
κομβικό σημείο: Παρ’ όλη την ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών
προϊόντων την τελευταία δεκαετία, το μέλλον των μικρών και
αυτόνομων αγροτών (βιολογικών ή μη) βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι δομές
υποστήριξης των μικρών αγροτών έχουν αρχίσει να αποδυναμώνονται
σχεδόν σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Αντίθετα υποστηρίζονται
συστήματα παραγωγής μεγάλου αριθμού προϊόντων, μέσα από μεγάλες
εκτάσεις ή/και εργοστασιακή γεωργική ή κτηνοτροφική παραγωγή.
Αυτό που ξέρουμε σήμερα ως «βιολογική καλλιέργεια» μπορεί να
αλλάξει δραματικά μέσα στα επόμενα χρόνια.

11. Παροχή βεβαίωσης από Οργανισμό Πιστοποίησης για βιολογικό τρόπο παραγωγής

12. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΝΤΡΙΚΗ ΠΩΛΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Η χοντρική πώληση στα βιολογικά προϊόντα είναι
ένας σημαντικός παράγοντας της ανάπτυξης της
συγκεκριμένης αγοράς. Τα βιολογικά προϊόντα που
πωλούνται από τους παραγωγούς χύμα, τους δίνουν
τη δυνατότητα να προγραμματίζουν τις καλλιέργειές
τους, δε χρειάζεται να έχουν μεγάλους
αποθηκευτικούς χώρους και ψυγεία. Τους δίνουν τη
δυνατότητα να πωλούν μεγάλα τμήματα της
παραγωγής χωρίς κινδύνους μη απορρόφησης.
Βέβαια από την άλλη συμπιέζουν το κέρδος τους από
τα βιολογικά προϊόντα, καθώς και το διάστημα
πληρωμής, ενώ δεν μπορούν να δημιουργηθούν
επώνυμα αναγνωρίσιμα προϊόντα.

14. ΠΟΥ ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

15. Λένα Νάση
Παναγιώτης
Κάτσας
Αρετή Κωστάκη
Β2