Μια παρουσίαση για το κεφάλαιο της Βιοτεχνολογίας της Γ' Γυμνασίου.

1. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

2. Τι είναι η βιοτεχνολογία;
• Η τεχνολογία κατά την οποία αξιοποιούνται οργανισμοί,
βιολογικά συστήματα ή βιολογικές διαδικασίες για την
παραγωγή ενός προϊόντος ή την πραγματοποίηση μιας
διεργασίας.

3. Γενετική μηχανική και βιοτεχνολογία
• 170 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από
σακχαρώδη διαβήτη.
• Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η έλλειψη ή χαμηλή σύνθεση
μιας ορμόνης που ρυθμίζει την συγκέντρωση της γλυκόζης
στο αίμα, της ινσουλίνης.
• Η ποσότητα ινσουλίνης που χρειάζεται αυτός ο μεγάλος
αριθμός ασθενών δεν ήταν εύκολο να καλυφθεί με
συμβατικά μέσα (απομόνωση από πάγκρεας άλλων
οργανισμών)
• Κι εδώ έρχεται να επέμβει η γενετική μηχανική.

4. Πως παίρνουμε λοιπόν την ινσουλίνη;

5. Γενετική μηχανική
• Το σύνολο των τεχνικών με τις οποίες μεταφέρεται
γενετικό υλικό από έναν οργανισμό σε κάποιον
άλλο.
• Οι οργανισμοί που προκύπτουν ονομάζονται
γενετικά τροποποιημένοι (όχι μεταλλαγμένοι).
• Οι εφαρμογές της γενετικής μηχανικής αφορούν
την αντιμετώπιση ασθενειών (ιατρική) και την
αύξηση της γεωργικής και κτηνοτροφικής
παραγωγής.

6. Η γενετική μηχανική στην Ιατρική
ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
• Χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος.
• Εντοπίσαμε γονίδια που προκαλούν ασθένειες.
• Εισαγωγή του φυσιολογικού γονιδίου στον ασθενή.
• Ασθένειες που αντιμετωπίζονται ή ερευνάται η
αντιμετώπιση τους με αυτή τη μέθοδο:
• Κυστική ίνωση
• Αιμορροφιλία
• Μεσογειακή αναιμία
• Δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Καρκίνος κ.ά.

7. Η γενετική μηχανική στην Ιατρική
• Χρησιμοποίηση γενετικά τροποποιημένων
βακτηρίων για την παραγωγή
– Εμβολίων (AIDS, ηπατίτιδες Α-Β-C, ελονοσία, κοκίτης)
– Αντιβιοτικών
– Ορμονών (ινσουλίνη, αυξητική, ερυθροποιητίνη)

8. ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ (Γ.Τ.Ο Ή GMO)
Γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ), είναι ένας ζωντανός οργανισμός,
φυτικός ή ζωικός που έχει υποστεί τροποποίηση των αρχικών γενετικών του
χαρακτηριστικών με προσθήκη, αφαίρεση ή αντικατάσταση τουλάχιστον ενός
γονιδίου
ΦΥΤΑ
Γενετικά τροποποιημένα φυτά, ώστε να:
 ανθίστανται σε ζιζανιοκτόνα και σε βλαβερούς μικροοργανισμούς (σόγια,
καλαμπόκι)
 να αναπτύσσονται σε αντίξοες συνθήκες (σε αλμυρά ή άνυδρα εδάφη, σε
υπερβολικό ψύχος) π.χ. γενετικά τροποποιημένη ντομάτα με γονίδια ψαριού
 παράγουν τροφή με ειδική σύσταση (γενετικά τροποποιημένο ρύζι με
ενσωματωμένο το γονίδιο της βιταμίνης Α)
ΖΩΑ
Γενετικά τροποποιημένα ζώα ώστε να έχουν ταχύτερη και μεγαλύτερη ανάπτυξη
(σολομός, κοτόπουλο με γονίδια μοσχαριού) και να επιζούν σε αντίξοες συνθήκες
(υπερβολικό ψύχος, ξηρασία)

9. ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ Γ.Τ.Ο.
1. Προϊόντα φυτικής προέλευσης
• Μείωση χρόνου ωρίμανσης των φυτών ή δέντρων που τα παράγουν
• Αυξημένη ανθεκτικότητα σε ασθένειες και βλαβερούς οργανισμούς
• Λιγότερη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων
2. Προϊόντα ζωικής προέλευσης
• Αυξημένη αντίσταση σε ασθένειες, αύξηση της πολλαπλασιασμού
• Μεγαλύτερη παραγωγή κρέατος, αυγών και γάλακτος
3. Οφέλη για το περιβάλλον
• Λιγότερη χρήση εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και λιπασμάτων
• Εξοικονόμηση ενέργειας
4. Οφέλη για τον πληθυσμό
• Αυξημένη παραγωγή τροφίμων για τον αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό
της γης
• Αντιμετώπιση του προβλήματος της πείνας και του υποσιτισμού, που
μαστίζει σήμερα ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως

10. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΤΟ.
1. Δημιουργία νέων ή ακόμη ισχυρότερων ή ανθεκτικότερων παθογόνων και
βλαβερών οργανισμών
3. Μεγιστοποίηση των επιβλαβών ενεργειών βλαβερών οργανισμών που ήδη
υπάρχουν μέσω νέων γενετικών συνδυασμών με τους μεταλλαγμένους
οργανισμούς είτε αυτοί είναι ζώα ή φυτά
5. Πρόκληση αρνητικών φαινομένων σε οργανισμούς ή μη βλαβερά έντομα, σε
πουλιά και άλλα ζώα τα οποία αρχικά δεν ήταν μέσα στους στόχους για τους
οποίους έγινε η παρέμβαση
7. Πρόκληση διαταραχών σε ορισμένα οικοσυστήματα
9. Απώλεια και αλλαγές στην φυσική ποικιλία και γενετική διαφοροποίηση που
υπάρχει μέσα στις διάφορες μορφές ζωής

11. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΤΟ
1. Πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργιών
3. Πιθανή επανεμφάνιση ασθενειών
5. Αύξηση της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά
7. Μείωση της αποτελεσματικότητας αυτών των φαρμάκων
9. Παραγωγή νέων τοξινών από μεταλλαγμένα φυτά οι οποίες
μπορεί να είναι τοξικές και για τον άνθρωπο

12. ΒΙΟΗΘΙΚΗ
• Βιοηθική είναι ο κλάδος εκείνος της επιστήμης που ασχολείται με τα ηθικά
προβλήματα που προέκυψαν από τις νέες ανακαλύψεις της Βιολογίας και τις
εφαρμογές της Γενετικής Μηχανικής και συνίσταται στην προσπάθεια αποφυγής
μη αντιστρεπτών καταστάσεων που σχετίζονται με τον χειρισμό του γενετικού
υλικού.
• Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων και της Αξιοπρέπειας του
Ανθρώπινου Όντος (1998)
«Απαγορεύεται οποιαδήποτε παρεμβολή με σκοπό τη δημιουργία ανθρώπινου
όντος γενετικά όμοιου με άλλο ανθρώπινο ον, ζωντανό ή νεκρό», Άρθρο 1
«Κάθε άτομο έχει δικαίωμα να γνωρίζει οποιαδήποτε πληροφορία αφορά την
υγεία του», Άρθρο 10
«Απαγορεύεται κάθε είδους διάκριση εναντίον ατόμου με βάση κληρονομικά του
χαρακτηριστικά», Άρθρο 11
• ΟΥΝΕΣΚΟ : Διακήρυξη για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα και τα
Ανθρώπινα Δικαιώματα