การทดลองง่ายๆ สำหรับใช้เป็นสื่อให้เด็กทำครับ เหมาะกับทุกเพศทุกวัย โดย ครูธวัชชัย

1. ปรากฏการเรือนกระจก
จุดประสงค์ :
เพื่ออธิบายถึงสาเหตุที่โลกร้อนขึ้นได้
อุปกรณ์ :
ถุงพลาสติกใสขนาดใหญ่ พร้อมหนังยาง
เทอร์มอมิเตอร์ 2 อัน
วันแดดจัด
วิธีทา :
1. วางเทอร์มอมิเตอร์ลงในถุงพลาสติก มัดปากถุงด้วยหนังยางให้ แน่นนาไปวาง
ไว้ในที่มีแดดจัด
2. วางเทอร์มอมิเตอร์อีกอันหนึ่ง ไว้ใกล้ๆกันแต่อยู่นอกถุง
3. หลังจากนั้น 5-10 นาที อ่านอุณหภูมิเทอร์มอมิเตอร์ทั้งสองอัน
คาถาม :
- ค่าที่อ่านได้จากเทอร์มอมิเตอร์ทั้งสองเท่ากันหรือไม่ เพราะเหตุใด จึงเป็นเช่นนั้น
สาหรับครู
เทอร์มอมิเตอร์อันที่อยู่ในถุงพลาสติก มีค่าที่อ่านได้สูงกว่า เทอร์มอมิเตอร์อันที่อยู่นอกถุง ทั้งนี้
เพราะ แสงแดดส่องผ่านเข้าไปในถุงได้ง่าย เพราะถุงพลาสติกใสโปร่งแสง แสงอาทิตย์ให้ความ
ร้อน แต่ความร้อนออกจากถุงไม่ง่ายเท่าแสง จึงทาให้อุณหภูมิภายในถุงพลาสติกร้อน ถุงพลาสติก
ร้อนขึ้นเหมือนเรือนกระจก ที่ปลูกพืช
แสงอาทิตย์ ส่องผ่านชั้นบรรยากาศของโลกในลักษณะเช่นเดียวกันนี้ และเมื่อแสงเปลี่ยนรูปเป็น
ความร้อน ความร้อนไม่สามารถออกไปจากโลกได้ง่ายๆ ความร้อนถูกดูดซับไว้ที่ผิวโลก ทาให้เกิด
ความร้อนเหมือนโลกเป็นเรือนกระจกใหญ่
นักวิทยาศาสตร์บางคนกลัวว่า แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศจากโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้
เชื้อเพลิง เช่น น้ามันและถ่านหิน ทาให้เกิดปรากฏการณ์เรือนกระจกเพิ่มขึ้น คาร์บอนไดออกไซด์
ดูดซับรังสีความร้อน และแผ่รังสีความร้อนกลับมาสู่โลก แทนที่จะกระจายออกไปในอากาศ
นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าปรากฏการณ์เช่นนี้จะทาให้โลกร้อนขึ้น และเป็นเหตุให้น้าแข็งที่ขั้วโลก
เหนือและใต้ละลาย ทาให้ระดับน้าทะเลสูงขึ้น และเกิดน้าท่วมทั่วไปบนโลก เกิดการเปลี่ยนแปลง
ของลมฟ้าอากาศ รวมทั้งอาจเกิดปัญหาในเรื่องอื่นๆ ตามมาอีกด้วย
นักวิทยาศาสตร์อื่นๆ ทานายว่าอาจเกิดความหนาวเย็น เพราะมลภาวะของอากาศ อาจจะไปปิด
กั้นแสงอาทิตย์ และป้องกันการเพิ่มขึ้นของปรากฏการณ์

2. ประดาน้า
จุดประสงค์ :
เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างแรงกดของอากาศ และน้า
อุปกรณ์ :
ขวดน้าอัดลมที่เป็นพลาสติกขนาด 2 ลิตร
น้า
หลอดหยด (อาจใช้หลอดหยดยาหยอดตา)
วิธีทา :
1. เติมน้าในขวดพลาสติกให้เต็ม
2. ใช้หลอดหยดดูดน้าเกือบเต็มหลอดแล้วใส่หลอดหยดลงไปในขวดน้าให้อยู่ ในแนวตั้งให้ส่วนจุก
ยางอยู่เสมอผิวน้า ปิดจุดเกลียวให้สนิท
3. บีบขวดพลาสติกแรงๆ สังเกตหลอดหยดในขวด
4. คลายมือที่บีบ สังเกตหลอดหยดในขวด
คาถาม :
- เมื่อบีบขวดพลาสติกแรงๆ เกิดอะไรขึ้นกับหลอดหยด เพราะเหตุใด
- เมื่อปล่อยมือจากขวด (คลายที่บีบ) นักเรียนสังเกตเห็นหลอดหยดเป็นอย่างไร
- นักเรียนคิดว่า น้ากับอากาศอย่างไหนจะถูกกดอัดได้ง่ายกว่ากัน
- ลักษณะหลอดฉีดยาเมื่อกดขวด และปล่อยขวด เปรียบเทียบได้กับอะไร
สาหรับครู
เมื่อบีบขวด ถ้าบีบค่อยๆ อาจทาให้หลอดหยดลอยขึ้น - ลง ที่ระดับต่างๆ อากาศถูกกดอัดได้ง่าย
กว่าน้า เมื่อบีบขวด อากาศถูกอัดทาให้เหลือพื้นที่น้อยลง วัตถุที่ลอยอยู่ในน้าจึงจมลงกว่าตาแหน่ง
เดิม เรือดาน้ามีส่วนพิเศษเป็นถังน้าสาหรับถ่วงที่ใต้ท้องเรือ ให้เรือจมลงใต้น้าและเมื่อต้องการให้
เรือลอยขึ้นก็อัดอากาศเข้าไปแทน

3. เครื่อง X-Ray มหัศจรรย์
จุดประสงค์ :
เพื่อฝึกให้นักเรียนรู้จักนาหลักการสะท้อนของแสง มาทาของเล่นได้
อุปกรณ์ :
กระดาษโปสเตอร์ 1 แผ่น
กรรไกรตัดกระดาษ 1 เล่ม
ไม้โปรแทรกเตอร์ 1 อัน
กล่องรองเท้า 1 ใบ
กระจกเงาระนาบ สี่เหลี่ยมใส่ในท่อกระดาษได้ 4 แผ่น
เทปกาว
หนังสือหนาๆ หรือวัตถุทึบแสง
วิธีทา :
1. ตัดกระดาษโปสเตอร์ พับทบเป็นท่อรูปตัว T 2 อัน ขนาดท่อเท่ากระจกเงา ที่ใส่ทามุม 45
องศา ดังรูป
2. เจาะฝากล่องรองเท้า ให้มีขนาดเท่าที่ ท่อกระดาษที่ตัดไว้จะใส่ลงไปได้
3. ภายในกล่องรองเท้า วางกระจกเงาที่อยู่ในท่อตัว T ทั้งคู่ การตั้งกระจกเงา ให้ตัดกระดาษแข็ง
เป็นตัวรองรับกระจก
4. ใช้หนังสือหรือวัตถุตั้งคั่นกลางระหว่างท่อตัว T ทั้ง 2 จัดเสร็จแล้วจะได้ อุปกรณ์ที่ถ้าตัดให้เห็น
ภายในจะเป็นดังรูป

4. 5. ให้เพื่อนาวัตถุหรือสิ่งของไปวางไว้ปากท่อด้านตรงข้ามที่ตามอง บอก เพื่อนว่าเห็นอะไร เพื่อน
จะแปลกใจมากว่าทาไมจึงมองเห็นได้ทั้งๆที่มีของ ทึบแสงมากั้นไว้
คาถาม :
- นักเรียนมองเห็นวัตถุที่อยู่อีกด้านหนึ่งของท่อได้อย่างไร ในเมื่อมีวัตถุทึบ แสงมากั้นไว้ ให้เขียน
ทางเดินของแสง
- ถ้าขาดกระจกบานใดบานหนึ่ง นักเรียนจะยังคงมองเห็น วัตถุที่อยู่อีกข้างหนึ่งของท่อหรือไม่
เพราะเหตุใด
สาหรับครู
ทางเดินของแสงในเครื่องเอ็กซ์เรย์มหัศจรรย์ เกิดจากแสงจากวัตถุที่ปลายท่ออีกข้างหนึ่งเข้าไป
กระทบกระจกเงาระนาบ จนออกไปสู่สายตา ดังแผนภาพข้างล่าง
ถ้าเอากระจกบานใดบานหนึ่งออก ก็จะไม่มีการสะท้อนแสงจากวัตถุไปเข้าตา

5. ยกน้าแข็งด้วยก้านไม้ขีด
จุดประสงค์ :
เพื่อให้นักเรียนได้เห็นความแตกต่างของสมบัติบางประการของน้า และน้าเกลือ
อุปกรณ์ :
จาน
น้าแข็งก้อนสี่เหลี่ยม หรือกลม
ก้านไม้ขีดไฟ
เกลือป่น
วิธีทา :
1. ใส่ก้อนน้าแข็งลงในจาน แล้วค่อยๆ วางก้านไม้ขีดลงบนน้าแข็ง ลองยกก้านไม้ขีด สังเกตผล
2. ค่อยๆโรยเกลือป่นรอบๆก้านไม้ขีด
3. จับปลายก้านไม้ขีดข้างหนึ่งแล้วยกขึ้น สังเกตผล
คาถาม :
- เมื่อวางก้านไม้ขีดลงบนก้อนน้าแข็งแล้วยกไม้ขีดขึ้น ก้อนน้าแข็ง ถูกยกขึ้นมาด้วยหรือไม่
- เมื่อโรยเกลือรอบๆก้านไม้ขีด แล้วยกไม้ขีด ได้ผลอย่างไร เหตุใด จึงเป็นเช่นนั้น
- ทราบหรือไม่ว่ามีการนาหลักการนี้ไปใช้ในชีวิตประจาวันอย่างไร
สาหรับครู
เมื่อยังไม่โรยเกลือ ยกก้านไม้ขีดขึ้นมา น้าแข็งไม่ติดก้านไม้ขีดขึ้น มาด้วย แต่เมื่อโรยเกลือลงบน
ก้อนน้าแข็ง ทาให้น้าแข็งที่อยู่รอบๆ ก้านไม้ ขีดหลอมเหลว ทั้งนี้เพราะน้าเกลือแข็งตัวที่อุณหภูมิ
ต่ากว่าน้า หรือพูด อีกอย่างหนึ่งว่า น้าจะแข็งตัวที่ Oo
C ซึ่งก่อนที่น้าเกลือจะแข็งตัว แต่ไม่มีเกลือ
หล่นลงไปใต้ไม้ขีด น้าที่อยู่ใต้ไม้ขีดจึงแข็งตัวติดกับ ก้านไม้ขีด ทาให้เมื่อยกก้านไม้ขีดก้อนน้าแข็ง

6. จึงถูกยกขึ้นมาด้วย
ในเมืองหนาว เมื่อถนนมีน้าแข็งเกาะทาให้พื้นถนนลื่น จึงต้องมีการโรย เกลือเพื่อให้นาแข็ง
หลอมเหลว ผนวกกับความร้อนจากรถยนต์ที่ช่วยทาให้น้าปน เกลือไม่แข็งตัว จนกว่าอุณหภูมิ

7. ชุดดักขโมย
จุดประสงค์ :
เพื่อให้นักเรียนนาความรู้เรื่องวงจรไฟฟ้ามาประดิษฐ์ของเล่นของใช้ บางอย่างเช่น ชุดดักขโมย
อุปกรณ์ :
กรรไกร
กระดาษลูกฟูกขนาด 15 cm x 15 cm 2 แผ่น
เทปกาว
แผ่นอะลูมิเนียมฟอยล์
สายไฟยาว 30 cm 3 เส้น
มีดหรือคีมสาหรับปอกสายไฟ
ถ่ายไฟฉาย ขนาด D
กริ่งไฟฟ้า
วิธีทา :
1. ตัดกระดาษลูกฟูกแผ่นหนึ่งตรงกลางเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 10 cm x 10 cm
2. วางแผ่นอะลูมิเนียมฟอยล์ทับบนช่องสี่เหลี่ยมที่ตัดไว้
3. ใช้แผ่นอะลูมิเนียมฟอยล์ปิดทับกระดาษลูกฟูกอีกแผ่นหนึ่ง แล้ว พับกระดาษฟอยล์ให้ตลบไป
ด้านหลังของกระดาษลูกฟูก แล้วติดเทปกาวกันหลุด
4. วางแผ่นกระดาษหุ้มฟอยล์ ทั้งสองแผ่นซ้อนกันดังรูป
5. ปอกฉนวนที่สายไฟออกทั้ง 2 ข้าง ทาทั้ง 3 เส้น
6. ติดปลายข้างหนึ่งของสายไฟเส้นที่ 1 ที่ริม กระดาษแผ่นบน แล้วติดปลายสายไฟอีกข้างหนึ่ง
เข้ากับขั้วถ่านไฟฉาย ขั้ว +

8. 7. ติดสายไฟเส้นที่ 2 ไว้ริมฟอยล์ที่อยู่ที่กระดาษ แผ่นล่างและที่ขั้ว + ของกริ่งไฟฟ้า
8. ติดสายเส้นที่ 3 เข้ากับขั้ว - ของกริ่งและถ่านไฟ ฉายตรงขั้ว -
9. วางชุดดักขโมยที่ต่อเรียบร้อยแล้วไว้ใต้พรมหน้าประตู คอยดูผล เมื่อมีคนมาเหยียบพรม
คาถาม :
- เกิดอะไรขึ้นเมื่อมีคนมาเหยียบบนพรม
- อธิบายเหตุผลว่าสิ่งนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร
สาหรับครู
เมื่อมีคนมาเหยียบพรม กริ่งจะดังขึ้นเพราะนักเรียนทาวงจรไฟฟ้า ที่มี สวิตซ์อย่างง่ายเป็น
ส่วนประกอบ โดยเริ่มจากฟอยส์ที่อยู่บนกระดาษแผ่นบนต่อ ไปยังถ่ายไฟฉาย จากถ่านไฟฉาย
มายังสายไฟอีกเส้นที่ต่อกับขั้วหนึ่งของกริ่ง และอีกขั้วหนึ่งของกริ่งต่อไปยังฟอยล์ที่แผ่นล่าง เมื่อ
คนเดินมาเหยียบ กระดาษแผ่นบนที่ปูด้วยฟอยล์ ฟอยล์แผ่นบนจะบุ๋มลงไปในช่องกระดาษแผ่น
ล่าง ที่เจาะไว้แล้วสัมผัสกับฟอยส์ที่อยู่ที่กระดาษแผ่นล่าง เมื่อฟอยล์สัมผัส กัน ไฟฟ้าก็เดินครบ
วงจร เปรียบเสมือนนักเรียนกดสวิตซ์ไฟ กริ่งจึงดังขึ้น