Osteoporose en fracturen bij bewoners met dementie in verpleeghuizen

1. Hoe groot is het probleem en
wat is de beste benadering?
Osteoporose en fracturen bij bewoners met
dementie in verpleeghuizen
dr. Rutger L. van Bezooijen
Specialist ouderengeneeskunde
Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde LUMC
Florence Gezondheid en Zorg, Den Haag

2. (Potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
Bedrijfsnamen
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …
 Geen
 Geen
 Geen
 Geen
Disclosure belangen spreker

3. Twee populaties:
1. Geriatrische revalidatie zorg (GRZ):
Na een osteoporotische fractuur en operatieve
behandeling
2. Chronische zorg: psychogeriatrie en chronische
somatiek
Osteoporose in verpleeghuis

4. Osteoporose in verpleeghuis
Internationale literatuur:
• 50-80% van vrouwelijke bewoners in verpleeghuizen
heeft osteoporose
• ±40% Heeft een fractuur gehad
• ±6% Krijgt anti-osteoporose medicatie

5. Doel studie
• Stand van zaken m.b.t. osteoporose onder
verpleeghuisbewoners met dementie
• Hebben patiëntkarakteristieken bij opname een
voorspellende waarden voor het optreden van
fracturen tijdens opname

6. Methode
Retrospectieve dossierstudie naar osteoporose:
• Patiëntkarakteristieken
• Anti-osteoporose medicatie
• Aantal fracturen bij opname en gedurende verblijf in
het verpleeghuis
226 bewoners met dementie in 9 verpleeghuizen in de
regio Den Haag

7. Osteoporose en medicatie
Resident characteristics
Upon admission At data collection
Mean ± SD/
percentage
Range/ nr of
residents
Mean ± SD/
percentage
Range/ nr of
residents
General
Age (years) 81.8 ± 7.11 57-97 84.2 ± 6.81 62-98
Gender (female) 77% 175/226
Stay in nursing home (years) 2.48 ± 2.4 0.01-15.6
Walking with or without aid 87.8% 180/205 70.4% 159/226
Increased fall risk 60.2% 109/181 58.4% 125/214
Falls in last 12 months (number) 1.0 ± 2.3 0-23
Osteoporosis
Osteoporosis (OP) 12.8%1 29/226
Medication
Vitamin D (800ie/day) 73.4% 157/214 91.1% 206/226
Calcium (500mg/day) 17%1 36/212 13.6%2 30/226
Bisphosphonate Alendronate 5.2% 11/212 4.9% 11/226
Student T-test or Pearson Chi-Square test were used to access differences between groups for numerical and categorical data, respectively

8. Osteoporotische fracturen
All
(n=226)
Females
(n=175)
Males
(n=51)
p-value
Upon admission
All osteoporotic fractures 27.4% (62) 30.9% (54) 15.7% (8) 0.033
OP vertebral fractures 6.2% (14) 5.7% (10) 7.8% (4) 0.579
OP non-vertebral fractures 24.3% (55) 28.7% (50) 9.8% (5) 0.006
OP hip fractures 11.1% (25) 13.1% (23) 3.9% (2) 0.065
At data collection
All osteoporotic fractures 38.5% (87) 42.9% (75) 23.5% (12) 0.013
OP vertebral fractures 8.4% (19) 7.4% (13) 11.8% (6) 0.326
OP non-vertebral fractures 34.5% (78) 40.0% (70) 15.7% (8) 0.001
OP hip fractures 20.3% (46) 24.6% (43) 5.9% (3) 0.004
During total stay in nursing home
(observed, mean duration 2.48 years)
1 year
incidence
All osteoporotic fractures 16.4% (37) 18.3% (32) 9.8% (5) 0.150 6.6%
OP vertebral fractures 1.8% (4) 1.1% (2) 3.9% (2) 0.185 nc
OP non-vertebral fractures 14.6% (33) 17.1% (30) 5.9% (3) 0.045 5.9%
OP hip fractures 10.2% (23) 12.6% (22) 2.0% (1) 0.027 4.1%

9. Grootste risico op fracturen?
• Vrouwen: vaker een niet-wervelfractuur (17% versus
6%, p=0.045)
• Vrouwen: vaker een heupfractuur (13% versus 2%,
p=0.027)
• Bewoners met secundaire osteoporose: vaker een
heupfractuur (23% versus 9%, p=0.040)

10. Fractuurrisicoscores
Type of fracture
Fracture risk
%±SD
(range)
mFRAX-score Garvan-score
Upon admission
At data
collection
At data collection
OP fracture 5 years 27.7 ± 20.8 (1-96)
10 years 13.4 ± 6.4 (2-31) 14.7 ± 6.6 (3-33) 44.7 ± 24.6 (2.0-100)
Hip fracture 5 years 8.6 ± 16.0 (0.1-93)
10 years 7.8 ± 5.0 (0.3-29) 8.3 ± 4.7 (0.6-24) 13.9 ± 21.0 (0.1-99)

11. Fractuurrisicoscores
Type of fracture Time period
mFRAX-score Garvan-score
Upon admission
At data
collection
Fracture risk
%±SD (range)
OP fracture 5 years 27.7 ± 20.8 (1-96)
13.4 ± 6.4 (2-31) 14.7 ± 6.6 (3-33)
Hip fracture 5 years 8.6 ± 16.0 (0.1-93)
7.8 ± 5.0 (0.3-29) 8.3 ± 4.7 (0.6-24)
All osteoporotic fractures 16.4%
OP hip fractures 10.2%
Observed 2.5 years incidence

12. Valrisico-evaluatie

13. Vitamine D behandeling
Dagelijks 20mg (800IE) vitamine D voor personen met
osteoporose of in een verzorgings- of verpleeghuis
wonen
(Richtlijn NVR 2011)
31-mrt-1613Insert > Header & footer

14. Calcium behandeling
• 1000-1200mg calcium per dag
(Richtlijn NVR 2011)
• Vuistregel: 4 zuivelprodukten bevat circa
1000-1200mg calcium
31-mrt-1614Insert > Header & footer

15. 31-mrt-1615Insert > Header & footer

16. Verblijfsduur op PG-afdeling
Gemiddelde verblijf is 2,4 jaar
34,2% van bewoners verblijft <6 maanden op afdeling
15,6% van bewoners verblijft >5 jaar op afdeling (Ribbe
et al 1995)
De gemiddelde verblijfsduur tussen 20 en 35 maanden
(Dercksen 2010)
Florence 2015: bewoners verbleven op moment van data
verzameling gemiddeld 2,48 jaar op de PG afdeling.
31-mrt-1616Insert > Header & footer

17. Minimale behandelingsduur voor significante
vermindering in aantal fracturen
31-mrt-1617
t > Van Bezooijen et al. 2015 Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde
RCT
Wervelfracturen Niet-wervelfracturen
Alendronaat Risedronaat Alendronaat Risedronaat
Black et al 1996 1.5 1.5
Ensrud et al 1997 3 3
Seeman et al 1997 3
Harris et al 1999 1 3
Pols et al 1999 1
Black et al 2000 1 1
Reginster et al 2000 1 3
McClung et al 2001 3
Harrington et al 2002 0.5
Heaney et al 2002 3
Levis et al 2002 0.5
Watts et al 2003 1
Boonen et al 2004 1
Kushida et al 2004 3
Kanis et al 2005 3
Quandt et al 2005 2 2
Sato et al 2005 1.5
Masud et al 2009 3

18. Artikel Greenspan et al 2015
• 2-Jaars RCT met 181 vrouwen >65jr (gem 85jr)
met osteoporose
• Wonend in verzorgings- of verpleeghuizen,
inclusief bewoners met cognitieve stoornissen,
immobiliteit en multimorbiditeit
• Behandeling met eenmalig 5mg zoledronaat of
placebo (iv) en dagelijks vitamine D en calcium
suppletie
31-mrt-1618Insert > Header & footer

19. Artikel Greenspan et al 2015: BMD
31-mrt-1619Insert > Header & footer

20. MAAR Fracturen
31-mrt-1620Insert > Header & footer
Placebo Zoledronaat
Osteoporotische
fracturen
16% (15) 20% (18)
Wervelfracturen 9% (8) 7% (6)

21. Behandeling met bisfosfonaten?
• Bewoners op PG-afd. leven daar gemiddeld 2 tot 3 jaar
• Bisfosfonaten verminderen vanaf 6mnd risico op wervel-
en niet-wervelfracturen
• Bisfosfonaten verminderen fractuurincidentie bij ouderen
en patiënten met M. Alzheimer
• Bisfosfonaten verhogen BMD bij bewoners in verzorgings-
en verpleeghuis
31-mrt-1621Insert > Header & footer

22. Behandeling met bisfosfonaten?
MAAR:
Onduidelijk of bisfosfonaten fractuurincidentie bij bewoners
in verzorgings- en verpleeghuis verminderen
31-mrt-1622Insert > Header & footer

23. Conclusie
• Op PG-afdelingen in verpleeghuizen komen
osteoporotische fracturen frequent voor &
worden wervelfracturen slecht herkend
• Het is van belang aanvullende fractuurpreventie
naast de standaard vitamine D suppletie te
overwegen. Vooral voor vrouwen en/of bewoners
met secundaire risicofactoren en een sterk
verhoogd fractuurrisico