Isang pahapyaw na pagatalakay sa pponolohiya o palatunugan.

2. Lahat ng wikang ginagamit ng
anumang lahi sa daigdig ay binubuo ng
mga makabuluhang tunog.

3. Mga Salik na Kailangan upang
Makapagsalita ang isang tao
1.Pinanggalingan ng lakas
2.Artikulador
3.Resonador
Ayon kay Santiago at
Tiangco (2003)

4. 1. Ponemang Segmental
1.1. Diptonggo
1.2. Ponemang Malayang
Nagpapalitan
1.3. Pares-minimal
1.4. Klaster
Ano-ano ang
dalawang uri ng
ponema?
2. Ponemang Suprasegmental
2.1. Tono
2.2. Diin
2.3. Antala

5. Ponemang Segmental
Ito ang mga tunog na
ginagamitan ng mga
katumbas na letra o titik
upang mabasa at
mabigkas.

6. 1.1. Diptonggo
Diptonggo ang
tawag sa alin mang
patinig na sinusundan
ng malapatinig na /w/
o /y/ sa loob ng isang
pantig.

7. 1.2. Ponemang Malayang
Nagpapalitan
Ayon kay
Ronda, et al.
(2009)
Tinutukoy nito ang
mga salitang katutubong may
nagkakapalitang ponema
nang hindi nagbabago ang
kahulugan.

8. Halimbawa:
/saket/ - /sakit/
/lalake/ - /lalaki/
/babae/ - /babai/
/doon/ - /duon/
Tandaan: Sa pagbigkas lang ito
nangyayari at hindi sa
pagbabaybay.

9. 1.3. Pares-Minimal
Ayon kay
Ronda, et al.
(2009)
Ito ang mga pares ng salita
na magkaiba ang kahulugan
ngunit magkatulad sa bigkas
maliban sa isang ponema.

10. Halimbawa:
Mesa – Misa
Tela – Tila
Bala – Pala

11. 1.4. Klaster
Ito ang mga magkasunod
na magkaibang katinig sa isang
pantig sa isang pantig na
maaaring matagpuan sa
posisyong inisyal o posisyong
pinal ng pantig
Ayon kay Ulit, et al.,
(2009)

12. Halimbawa:
Kard
Tsart
Klaster
Braso
istrayp

13. Ponemang
Suprasegmental
Ito ang mga pantulong
sa ponemang segmental na
siyang dahilan kung bakit
higit na nagiging mabisa ang
ating paggamit ng 21
ponemang segmental sa
ating pakikipagtalastasan.

14. Tono
Ito ang taas-
baba na iniuukol
sa pagkabigkas ng
pantig ng isang
salita upang higit
na maging mabisa
ang pakikipag-
usap natin sa ating
kapwa.

15. Halimbawa:
Nanalo ako sa Lotto?
Nanalo ako sa Lotto.
Nanalo ako sa Lotto!

16. Diin
Lakas at bigat ng
pagkabigkas ng isang
salita.

17. Halimbawa:
GAbi
BAguio
gaBI
bagYO

18. Antala
Bahagyang
pagtigil sa pagsasalita
upang higit na maging
malinaw ang
mensaheng ibig
ipahatid sa kausap.

19. Halimbawa:
Hindi, ako si Joshua.
Hindi ako sa Joshua.

20. Maraming salamat.