Araling Panlipunan10Universal Declaration Human Rights.pptx
Pagsusuring Pampelikula at Wastong Gamit ng mga Bantas.pptx
1.
2. Nasusuri ang napanood na pelikula batay sa: Paksa/tema, layon,
gamit ng mga salita, mga tauhan. (F8PB-IIIg-h-32)
Nabibigyang kahulugan ang mga salitang ginagamit sa mundo ng
pelikula. (F8PT-IIIg-h-32)
Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa mahahalagang isyung
mahihinuha sa napanood na pelikula. (F8PD-IIIg-h-32)
3. Naisusulat ang isang suring-pelikula batay sa mga itinakdang
pamantayan. (F8PU-IIIg-h-33)
Nagagamit ang kahusayang gramatikal (may tamang bantas, baybay,
magkakaugnay na pangungusap/ talata sa pagsulat ng suring-
pelikula). (F8WG-IIIg-h-33)
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12. Ito ay isang paraan
ng libangan na
naghahatid ng aliw,
saya at iba’t ibang
emosyon sa mga
tao.
13. Ang mga damdamin
o kaloob-looban o
di konkretong
kaisipan o diwa ay
dapat na maipakita
nang malinaw sa
screen.
46. Wastong Gamit Panuntunan Halimbawa
Pag-uulit ng panlapi sa
salita
Inuulit ang unang pantig ng salitang-ugat at hindi ang
panlapi
linaw – paglilinaw
linis – paglilinis
“nang”
Ginagamit sa mga pagkakataong:
a. may katumbas sa Ingles na “when” o kailan.
b. may pag-uulit ang pandiwa at salita.
c. ginagamit kung ang kasunod na salita ay isang pang-
abay, pang-ru at pandiwa.
a. Nang magkaroon ng lockdown nanatili sa
loob ng bahay ang mga tao.
b. Maghugas nang maghugas ng kamay
c. Umalis siya nang maaga upang hindi
mahuli sa klase
“ng”
Ginagamit bilang:
a. pang-ukol
b. kung ang kasunod na salita ay pangngalan o
panghalip
a. Kumuha ng ayuda ang nanay.
b. Isinama ako ng nanay sa palengke.
daw/ din
Ginagamit kung ang sinusundang salita ay nagtatapos
sa katinig
Makinig daw kayo sa sinasabi ng pangulo.
Matatapos din ang lahat ng pagsubok.
raw /
rin
Ginagamit kung ang sinusundang salita ay nagtatapos
sa patinig o malapatinig na “w” at “y”
Maganda raw ang panukala ng pamahalaan.
Tayo rin ay dapat na magkaisa.
47. 1.Sa inuulit na Salita (ano-ano; limpak-limpak; iba-iba)
A. Kung mahigit sa dalawang pantig ang salita, ang unang dalawang pantig
lamang ang inuulit. (kabi-kabila; sunod-sunuran)
B. Inuulit ang buong unang dalawang pantig kung may dalawang pantig
lamang ang salita. (balik-balik; wasak-wasak)
Tandaan: Ngunit hindi inuulit ang panghuling katinig ng ikalawang pantig
kapag mahigit dalawang pantig ang salita. (bula-bulagsak; bali-baligtad)
C. Ngunit kung may unlapi, isinasama ito sa unang bahaging inuulit. (pabalik-
balik; nagkawasak-wasak)
48. 2. Sa isahang pantig na tunog (tik-tak; ding-dong)
3. Sa paghihiwalay ng Katinig at Patinig.
Paghiwalayin ang pantig na nagtatapos sa katinig at ang sumusunod na
pantig na nagsisimula sa patinig.
Halimbawa: mag-isa (magisa); mag-alis (magalis); mag-aral (magaral)
Ngunit ginagamitan ng gitling ang salita kahit nagtatapos sa patinig ang
unang pantig kapag panggalang pantangi ang kasunod.
Halimbawa: maka-Filipino; maka-Diyos; pa-Bulalacao
At kapag salitang banyaga t nasa orihinal na baybay ang kasunod.
Halimbawa: pa-cute (pakyut); mag-computer (magkompyuter)
49. 4. Sa pinabigat na pantig (gab-i (gabi); matam-is (matamis))
5. Sa bagong tambalan
Halimbawa: lipat-bahay; bigyang-buhay; basing-sisiw
6. Sa pagsulat ng oras (ginagamit ang gitling upang ihiwalay ang numero
sa oras at petsang may ika- gayundin sa pagbigay ng oras, numero man o
binaybay na ikinakabit sa alas-)
Halimbawa: ika-8 ng umaga (ikawalo ng umaga)
alas-12 ng tanghali (alas-dose ng tanghali)
Tandaan: Laging binabaybay ang oras na ala-una
50. 7. Sa kasunod ng “De” (ginagamitan ng gitling ang salitang may unlaping
de- mula sa Espanyol na nangangahulugang “sa pamamagitan ng” o
“ginagawa o ginagamit sa paraang. . .”)
Halimbawa: de-kolor; de-lata; de-bote
8. Sa kasunod ng “Di” (kapag ang salita ay pinangungunahan ng di
(pinaikling hindi) at nagkakaroon ng kahulugang idyomatiko, nilalagyan ito ng
gitling.)
Halimbawa: di-maliparang uwak; di-maitulak-kabigin
51. 9. Sa Apelyido
Ginagamitan ng gitling ang mga apelyido ng babaeng nag-asawa upang
ipakita ang orihinal na apelyido noong dalaga pa.
Halimbawa: Genoviva Edroza - Matute; Agnes Arguilles – Taladtad
Kapag ginagamit ang anyong ito sa lalaki, ang apelyido pagkatapos ng gitling
ang apelyido ng ina.
Halimbawa: Graciano Lopez - Jaena; Rudney Macalalad - Francisco
52. 10.Sa Pagsaklaw ng Panahon
Ginagamitan ng gitling ang panahong sakop o saklaw ng dalawang petsa.
Halimbawa:
1861 - 1896 (Dr. Jose Rizal)
1942 - 1945 (Japanese Regime)
Tandaan: Sa puntong teknikal, tinatawag itong en dash
53. 1. Sa pagsulat ng kompletong Address
Hal: Campaasan, Bulalacao, Oriental Mindoro
2. Sa dulo ng bating pambungad sa liham-pangkaibigan at ng
bating pangwakas ng iba’t ibang uri ng liham.
Hal: Mahal kong Rudney, (bating panimula)
Nagmamahal, (bating pangwakas)
3. Sa paghihiwalay ng mga salita, parirala, at iba pa sa serye o sa
isang pangungusap.
Hal: Bibigyang pansin sa kaniyang administrasyon ang pabahay, edukasyon,
pagkain, at seguridad ng bansa.
54. 4. Sa pagsulat ng kompletong petsa – sa pagitan ng araw at taon
Hal: Abril 12, 2023
5. Sa pagsulat ng pangalan kapag nauuna ang apelyido
Hal: Macalalad, Rudney
6. Upang ihiwalay ang tuwirang sinabi ng nagsasalita na nasa
loob ng panipi
Hal: “Hindi ko kilala ang tinutukoy mo,” sagot ng kaniyang kaibigan.
55. 7. Sa pagitan ng mga sugnay sa isang pangungusap
Hal: Gawa rin ditto sa Pilipinas, aywan ko kung napansin mo, ang mga damit na
binili mo sa Amerika.
8. Upang ihiwalay ang mga bulalas o kataga o pahayag sa iba
pang bahagi sa loob ng pangungusap
Hal: Di bale, may iba pa naming pagkakataon.
9. Upang ihiwalay ang katungkulan ng isang tao
Hal: Binanggit ni G. Macalalad, guro sa Filipino, ang kahalagahan ng wika sa
lipunan.
56. Ginagamit ito sa pagitan ng malalayang sugnay ng
mahahabang tambalang pangungusap na walang pangatnig na
ginamit.
Halimbawa: Sa pag-upo sa katungkulan ng bagong pangulo, unang inaasam ng
karaniwang mamamayan ang pag-angat ng kabuhayan sa bansa; ito’y ayon sa
pangakong binitawan niya noong panahon ng pangangampanya.
57. 1. Sa hulihan ng bating pambungad ng pormal na liham
Hal: Mahal na Punongguro:
2. Sa pagsulat ng oras – sa pagitan ng oras at minuto
Hal: ika-5:00 n.g. ; 7:30 n.u.
3. Upang paghiwalayin ang lugar na pinaglathalaan at ang tagapaglathala
o publisita sa isang entri ng mga sanggunian
Hal: Dayag, Alma M. (2011). Pinagyamang Pluma. Quezon City: Phoenix
Publishing House, Inc.
58. 4. Sa pagbibigay ng halimbawa o paglalahad ng mga aytem sa isang serye
Hal: Mga dumalo: Punong Komisyuner, Direktor IV, mga Puno ng Sangay. .
5. Upang ipakita ang bilang ng talata at bersikulo sa isang sipi sa Bibliya
Hal: Juan 3:16
6. Upang ihiwalay ang taon sa pahina ng aklat/ sanggunian na isinasama sa
teksto kapag ginamit na talababa sa isang sulatin
Hal: Ayon kay Pascasio 1984:129
59. 1. Upang ipakita na wala pang tiyak na petsa kung hanggang kalian,
subalit alam kung kailan nagsimula
Halimbawa: (1900 – )
2. Upang ipakita ang biglang tigil at maipokus sa dagdag na bagay o
kaalaman ang pahayag.
Hal: Ito ang pinakaugat nang lahat ng mga suliranin ng lipunan – ang
kahirapan.
3. Kapag ibinibitin ang daloy ng pangungusap
Hal: Napalingon ako – at nanlaki ang mata – nang makita siya.
60. 1. Upang kulungin ang tuwirang sinasabi ng nagsasalita
Halimbawa: “Ang kabataan ay pag-asa ng bayan,” wika ni Dr. Jose Rizal.
2. Upang kulungin ang pamagat ng isang artikulo o kuwento na hango sa
isang katipunan
Hal:
Ang pelikulang “Familly Matters” ay may paksa tungkol sa kahalagahan ng
pamilya.
Tandaan: Ang tuldok, kuwit, tandang pananong, at tandang padamdam ay
inilalagay bago ang panghuling panipi.