Downloaded 447 times
Uploaded byPrachoom Rangkasikorn
ใบความรู้+แผนการสอน และใบกิจกรรม ประถม 4-6 เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ+ป.5+273+dltvscip5+P4
ใบความรู้+แผนการสอน และใบกิจกรรม ประถม 4-6 เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ+ป.5+273+dltvscip5+P4 6 u05
More Related Content
Similar to ใบความรู้+แผนการสอน และใบกิจกรรม ประถม 4-6 เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ+ป.5+273+dltvscip5+P4
ใบความรู้+แผนการสอน และใบกิจกรรม ประถม 4-6 เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ+ป.5+273+dltvscip5+P4
- 1. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 611 แนวการจัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้ เพื่อสร้างคุณลักษณะ ดี เก่ง มีสุข ๕ หน่วยการเรียนรู้ที่ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้น ป.๔ - ๖
- 2. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 612 การวิเคราะห์แผนผังจากสาระการเรียนรู้ เที่ยวทั่วไทย (ปรากฏการณ์ของโลก และเทคโนโลยี อวกาศ) ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอวกาศ ✍ โครงการสกายแล็บและโครงการยานขนส่งอวกาศ ✍ โครงการสำ�รวจดวงจันทร์ ✍ ดาวเทียม ✍ โครงการอื่นๆ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ปรากฏการณ์ของโลก ✍ ดาวตกผีพุ่งใต้และอุกาบาต ✍ ทิศและปรากฏการณ์ขึ้นตกของดวงดาว ✍ การเกิดสุริยปราคา ✍ การเกิดจันทรุปราคา ✍ การเกิดฤดูกาล ✍ การเกิดข้างขึ้นข้างแรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ระบบสุริยะ ✍ ส่วนประกอบของระบบสุริยะ ✍ ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ
- 3. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 613 ๑. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว ๗.๑ เข้าใจวิวัฒนาการของระบบสุริยะ กาแล็กซีและเอกภพ การปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะ และผลต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ การสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำ�ความรู้ไป ใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ป. ๔/๑ สร้างแบบจำ�ลองเพื่ออธิบายลักษณะของระบบสุริยะ ป. ๕/๑ สังเกต และอธิบายการเกิดทิศ และปรากฏการณ์การขึ้นตกของดวงดาว โดยใช้แผนที่ดาว มาตรฐาน ว ๗.๒ เข้าใจความสำ�คัญของเทคโนโลยีอวกาศที่นำ�มาใช้ในการสำ�รวจอวกาศและทรัพยากรธรรมชาติ ด้านการเกษตรและการสื่อสารมีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำ�ความรู้ไปใช้ ประโยชน์อย่างมีคุณธรรมต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม ตัวชี้วัด ป. ๖/๑ สืบค้นอภิปรายความก้าวหน้าและประโยชน์ของเทคโนโลยีอวกาศ ๒. กำ�หนดสาระสำ�คัญของการเรียนรู้ ๑. ระบบสุริยะเป็นระบบที่มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง และมีบริวาร คือดาวเคราะห์ ๙ ดวง ดวงจันทร์ ดาวเคราะห์น้อย ดาวหางโคจรอยู่โดยรอบ ส่วนอุกกาบาต ดาวตกหรือผีพุ่งใต้ เกิดขึ้นในบรรยากาศโลก ๒. โลกหมุนรอบตัวเองทำ�ให้เกิดทิศ กลางวัน กลางคืน และการขึ้น - ตกของดาว ๓. ดวงจันทร์โคจรรอบโลกทำ�ให้เกิดข้างขึ้น - ข้างแรม ๔. โลก ดวงจันทร์ โคจรรอบดวงอาทิตย์ ทำ�ให้เกิดสุริยุปราคา และจันทรุปราคา ๕. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ในลักษณะที่แกนโลกเอียง ทำ�ให้เกิดฤดูกาล ๖. ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอวกาศทำ�ให้มนุษย์ได้เรียนรู้เกี่ยวกับดวงดาวและวัตถุบนท้องฟ้า ประโยชน์ ของเทคโนโลยีอวกาศมีมากเช่นประโยชน์ในด้านการสื่อสารด้านอุตุนิยมวิทยาด้านการสำ�รวจทรัพยากร ของโลก แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ปรากฏการณ์ของโลกและเทคโนโลยีอวกาศ ระยะเวลาในการสอน ๑๒ ชั่วโมง ป.๔-๖
- 4. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 614 ๓. คุณลักษณะที่ต้องการพัฒนา ๑. ให้ผู้เรียนเป็นคนดีโดยสร้างให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะด้านคุณธรรม จริยธรรมที่พึงประสงค์ มีความขยัน หมั่นเพียร มีความรับผิดชอบ มีความซื่อสัตย์ ๒. ให้ผู้เรียนเป็นคนเก่ง โดยมีความรู้ความเข้าใจ – ระบบสุริยะ – การเกิดกลางวัน - กลางคืน การขึ้น - ตกของดวงดาว – การเกิดข้างขึ้น - ข้างแรม – การเกิดสุริยุปราคา - จันทรุปราคา – การเกิดฤดูกาล – ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอวกาศ ๓. ให้ผู้เรียนมีความสุข โดย – เห็นคุณค่า และมีเจตนคติที่ดีต่อวิทยาศาสตร์ สร้างผลงานอย่างสร้างสรรค์ – ภูมิใจในผลงานของตนเอง ชื่นชมผลงานของผู้อื่น – มีความสนุกในการเรียนรู้ การทดลอง ๔. การวางแผนการจัดกิจกรรมแบบบูรณาการ เที่ยวทั่วไทย (ปรากฏการณ์ของโลก และเทคโนโลยี อวกาศ) สังคมศึกษา –สืบค้นข้อมูลการเกิด ปรากฏการณ์ต่างๆ – การเกิดข้างขึ้น-ข้างแรม – การเกิดจันทรุปราคา และสุริยุปราคา – โครงการเทคโนโลยี ทางอวกาศ กอท. ออกแบบจำ�ลองการหมุน ของดวงจันทร์ การเกิดกลางวันกลางคืน –ออกแบบสร้าง ยานอวกาศ คณิตศาสตร์ – การประมาณเวลาจากการดู ตำ�แหน่งดวงจันทร์การเกิด ข้างขึ้น-ข้างแรม ศิลปะ – วาดภาพการเกิด ข้างขึ้น-ข้างแรม –วาดภาพการเกิดสุริยุปราคา และจันทรุปราคา
- 5. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 615 ๕. การวางแผนการจัดการเรียนรู้ ๘ ๗ ๖ ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ๖. รายละเอียดของกิจกรรม ๑. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับลักษณะดาวที่สังเกตเห็นบนท้องฟ้า ๒. ครูซักถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์ต่างๆของโลกเช่นการเกิดกลางวันกลางคืนการเกิดข้างขึ้นข้างแรมการ เกิดฤดูกาล ๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรายดาวเคราะห์ในระบบสุริยะปรากฏการณ์ต่างๆของโลกและเขียนเป็นMindMap- ping ๔. นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับดาวเคราะห์ในระบบสุริยะการเกิดกลางวันกลางคืนข้างขึ้นข้างแรมฤดูกาล จันทรุปราคา - สุริยุปราคา โครงการเทคโนโลยีทางด้านอวกาศ ๕. นักเรียนปฏิบัติการทดลอง การเกิดกลางวัน กลางคืน ข้างขึ้น ข้างแรม ฤดูกาล ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับ ลักษณะดาวที่สังเกตเห็น บนท้องฟ้า – ครูซักถามนักเรียน เกี่ยวกับปรากฏการณ์ ต่างๆของโลก นักเรียนปฏิบัติ การทดลอง – การเกิดข้างขึ้นข้างแรม – การเกิดฤดูกาล – การเกิดจันทรุปราคา สุริยุปราคา นักเรียนนำ�เสนอผลการ ทดลองและสรุป – นักเรียนปฏิบัติตาม กิจกรรมตามใบงาน ที่ครูมอบหมาย นักเรียนสร้างชิ้นงานตามความสนใจ – ประดิษฐ์แบบจำ�ลองของระบบ สุริยะ –ออกแบบสร้าง ยานอวกาศ นักเรียนนำ�เสนอผลงานของตนเอง – ครูและนักเรียนร่วมกันแสดง ความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะ ครูและนักเรียนประเมิน ชิ้นงาน – นำ�ผลงานมาจัดแสดง ในชั้นเรียน และแลกเปลี่ยนความรู้ ซึ่งกันและกัน สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับดาวเคราะห์ – การเกิดข้างขึ้น-ข้างแรม – การเกิดฤดูกาลสุริยุปราคา จันทรุปราคา –โครงการเทคโนโลยี ทางด้านอวกาศ นักเรียนอภิปราย –ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ ปรากฏการณ์ต่างๆของโลก – การเกิดข้างขึ้น-ข้างแรม – การเกิดฤดูกาล – การเกิดจันทรุปราคา-สุริยุปราคา – โครงการเทคโนโลยีทางอวกาศ เที่ยวทั่วไทย (ปรากฏการณ์ของโลก และเทคโนโลยี อวกาศ)
- 6. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 616 ๖. นักเรียนนำ�เสนอผลการทดลองและสรุปนักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามใบงานที่ครูมอบหมาย ๗. นักเรียนสร้างชิ้นงานตามความสนใจ ประดิษฐ์แบบจำ�ลองระบบสุริยะ ออกแบบสร้างยานอวกาศ ๘. นักเรียนนำ�เสนอผลงานของตนเอง ครู และนักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะ ๙. ครูและนักเรียนประเมินชิ้นงาน นำ�ผลงานมาจัดแสดงในชั้นเรียน และแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกัน ๗. สื่อการเรียนการสอน ๑. โปสเตอร์ระบบสุริยะ ดาวหาง ดาวตก ๒. โปสเตอร์ดาวจักรราศี ๓. ดินนํ้ามัน ๔. กระดาษสี ๕. ลูกบอล ๖. ไฟฉาย ๗. ลูกโลก ๘. สติกเกอร์ ๙. ตุ๊กตา ๑๐. โปสเตอร์ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ๑๑. เข็มทิศ ๑๒. แผนที่ดาว ๑๓. โคมไฟ ๑๔. ผลส้ม ผลมะนาว ผลฝรั่ง ๑๕. กล่องฟิล์ม ๑๖. ยาลดกรดชนิดผง ๑๗. หลอดฉีดยา ๘. การประเมินตามสภาพจริง กิจกรรม / พฤติกรรม / ผลงานที่ต้องประเมิน วิธีการ เครื่องมือ ๑. สังเกตการเข้าร่วมกิจกรรม การเข้าร่วมปฏิบัติกิจกรรม การสังเกต แบบสังเกต การสัมภาษณ์ ๒. ตรวจผลงานเป็นกลุ่ม รายบุคคล ความถูกต้อง ความสมบูรณ์ ความสะอาด ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ตรวจผลงาน ใบกิจกรรม ๓. การนำ�เสนอผลงาน การรายงาน การสังเกต แบบประเมินผลงาน ผู้ประเมิน – นักเรียนและเพื่อนนักเรียน – ครู – ผู้ปกครอง หรือผู้ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ ๙. สรุปผลการเรียนการสอน ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ w w w w w w w w
- 7. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 617 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ข้างขึ้น - ข้างแรม เกิดขึ้นได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. เมื่อให้ลูกปิงปองเคลื่อนเป็นวงกลมรอบตัวผู้สังเกตจากตำ�แหน่งที่ ๑ - ๘ ผู้สังเกตจะเห็นลูกปิงปอง ณ ตำ�แหน่ง ต่างๆ เป็นอย่างไร วาดภาพแสดงส่วนมืดและส่วนสว่างบนลูกปิงปองโดยแรเงาตามที่สังเกตเห็น ๒. ถ้าเปรียบเทียบลูกปิงปองเป็นดวงจันทร์ที่โคจรรอบโลก ตำ�แหน่งใดที่เห็นดวงจันทร์มืดทั้งดวงและสว่างเต็มดวง ตามลำ�ดับ..................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. จากตำ�แหน่ง ๑ ถึงตำ�แหน่ง ๕ ส่วนที่สว่างมีบริเวณเพิ่มขึ้นหรือลดลง ช่วงเวลาดังกล่าวเราจะเรียกว่าข้างขึ้นหรือ ข้างแรม......................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. จากตำ�แหน่ง ๕ ถึงตำ�แหน่ง ๘ ส่วนที่สว่างมีบริเวณเพิ่มขึ้นหรือลดลง ช่วงเวลาดังกล่าวเราจะเรียกว่าข้างขึ้นหรือ ข้างแรม......................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๕. การทดลองนี้จะสรุปผลได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 8. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 618 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องข้างขึ้น - ข้างแรม เป็นอย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๒ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. สังเกตดวงจันทร์ในวันข้างขึ้นจากปฏิทิน ๓ - ๔ วัน วาดภาพดวงจันทร์และแรเงาด้วยดินสอดำ�ตรงส่วนมืด ๒. สังเกตดวงจันทร์ในวันข้างแรมจากปฏิทิน ๓ - ๔ วัน วาดภาพดวงจันทร์และแรเงาด้วยดินสอดำ�ตรงส่วนมืด ๓. จากการสังเกตจะสรุปผลได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า ขึ้น............................คํ่า
- 9. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 619 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ปฏิทินดวงจันทร์ทำ�อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๓ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ภาพดวงจันทร์ที่สังเกตได้ตลอดเดือน เดือน............................................................. อาทิตย์ จันทร์ อังคาร พุธ พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์ วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... วันที่........................... w w w w w w w w
- 10. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 620 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องเล็กใหญ่มองเห็นเป็นอย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๔ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. ผลมะนาว ผลส้ม และผลฝรั่ง ที่วางเรียงหน้ากระดานเป็นเส้นตรง เมื่อมองด้วยตาข้างเดียวจะเห็นผลไม้ชนิดใดมี ขนาดใหญ่ที่สุด และเล็กที่สุด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. เมื่อเลื่อนผลส้มถอยห่างออกไปจนเห็นขนาดของผลส้มเท่ากับขนาดของผลมะนาวระยะจากขอบโต๊ะถึงผลมะนาว และระยะจากขอบโต๊ะถึงผลส้มเป็นเท่าใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ที่ระยะนี้ถ้าผลมะนาวอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับผลส้ม ผลมะนาวจะบังผลส้มได้หรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. เมื่อใช้ผลฝรั่งแทนผลส้ม เลื่อนผลฝรั่งถอยห่างออกไปจนมองเห็นผลฝรั่งมีขนาดเท่าผลมะนาว ระยะจากขอบโต๊ะ ถึงผลฝรั่งเป็นเท่าใด มากหรือน้อยกว่าระยะจากขอบโต๊ะถึงผลส้ม ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ที่ระยะนี้ถ้าผลมะนาวอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับผลฝรั่ง ผลมะนาวจะบังผลฝรั่งได้หรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. การทดลองนี้จะสรุปได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 11. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 621 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง จากเงามืด - เงามัวมองเห็นแหล่งกำ�เนิดแสงเหมือนกันหรือไม่ ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๕ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. เมื่อฉายไฟฉายไปยังลูกปิงปอง แสงสามารถผ่านลูกปิงปองไปยังกระดาษขาวได้หรือไม่ ทราบได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. ให้วาดรูปเงาที่นักเรียนเห็นพร้อมทั้งแรเงาส่วนมืดด้วย ๓. ส่วนใดของเงาของลูกปิงปองบนกระดาษที่เรียกว่า เงามืด และส่วนใดเรียกว่าเงามัว ให้ระบุในรูปที่วาด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. เมื่อสังเกตผ่านรูปที่เจาะบนกระดาษจากบริเวณเงามืดและเงามัวไปยังไฟฉายจะมองเห็นไฟฉายแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๕. การทดลองนี้จะสรุปได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 12. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 622 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องสุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๖ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. นำ�ผลมะนาวบังแสงจากไฟฉายเลื่อนผลมะนาวไปมาระหว่างไฟฉายกับผลส้มที่อยู่ห่างออกไปเงาของผลมะนาวจะ ตกลงบนผลส้มทุกระยะที่เลื่อนผลมะนาวหรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. เมื่อจัดให้เงาของผลมะนาวตกลงบนผลส้ม เงาที่เกิดขึ้นมีลักษณะอย่างไร เขียนภาพประกอบ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. ถ้าให้เปรียบเทียบไฟฉาย ผลมะนาวและผลส้ม กับโลก ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ ของแต่ละอย่างเทียบได้กับอะไร เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ถ้าดวงจันทร์โคจรมาอยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และโลก จะเกิดอะไรขึ้น ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๕. คนที่อยู่บนโลกตรงตำ�แหน่งเงามืดพอดี จะมองเห็นดวงอาทิตย์หรือไม่ เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................
- 13. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 623 ๖. คนที่อยู่บนโลกตรงบริเวณเงามัว จะมองเห็นดวงอาทิตย์หรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๗. คนที่อยู่บนโลกบริเวณอื่นๆ นอกเงาของดวงจันทร์จะเห็นดวงอาทิตย์หรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๘. ปรากฏการณ์ที่เห็นดวงอาทิตย์มืดทั้งหมดหรือมืดบางส่วน เรียกว่าอะไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๙. การทดลองนี้จะสรุปได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 14. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 624 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องจันทรุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๗ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. นำ�ผลส้มบังแสงจากไฟฉาย แล้วค่อยๆ เลื่อนผลมะนาวผ่านเงาของผลส้มช้าๆ เงาของผลส้มที่ตกบนผลมะนาวจะ มีลักษณะอย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. ถ้าโลกโคจรระหว่างดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ในแนวเส้นตรงเดียวกัน จะเกิดอะไรขึ้น ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. ขณะดวงจันทร์โคจรผ่านเงาของโลก คนบนโลกจะเห็นดวงจันทร์เป็นอย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ปรากฏการณ์ที่เห็นดวงจันทร์มืดทั้งหมดหรือมืดบางส่วน เรียกว่าอะไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๕. การทดลองนี้จะสรุปผลได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 15. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 625 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง แสงตรง - แสงเฉียงมีผลอย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๘ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ เวลา (นาที) อุณหภูมิที่วัดได้จากบริเวณต่างๆ ศูนย์สูตร เหนือศูนย์สูตรอันที่ ๑ เหนือศูนย์สูตรอันที่ ๒ ๑๐ ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ๒๐ ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ๓๐ ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ๑. แผ่นกระดาษที่หุ้มเทอร์มอมิเตอร์แผ่นใดได้รับแสงตกตั้งฉาก แผ่นใดแสงตกเฉียง ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. เมื่อแสงตกกระทบกระดาษดำ� เทอร์มอมิเตอร์ทั้งสามมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นเท่ากันหรือไม่ อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. การทดลองนี้จะสรุปผลว่าอย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 16. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 626 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องบริเวณใดร้อนกว่ากัน ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๙ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ลักษณะแสงที่ตกบนพื้นที่ พื้นที่ที่รับแสง ความสว่างของพื้นที่รับแสง แสงตกตรง ............................................................................................ ............................................................................................ แสงตกเฉียง ............................................................................................ ............................................................................................ ๑. เมื่อฉายไฟให้แสงตกตั้งฉาก และแสงตกไม่ตั้งฉากกับพื้นที่ พลังงานแสงที่ตกกระทบพื้นที่ทั้งหมดเท่ากันหรือไม่ เพราะเหตุใด .......................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. พื้นที่รับแสงเมื่อแสงตกตรงและแสงตกเฉียงเท่ากันหรือไม่ อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. พลังงานแสงที่ตกกระทบต่อหนึ่งหน่วยพื้นที่ เมื่อแสงตกตรงและแสงตกเฉียงเท่ากันหรือไม่ เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ความสว่างของพื้นที่ที่รับแสงมีความสัมพันธ์กับพลังงานแสงที่ตกกระทบต่อหนึ่งหน่วยอย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... ๕. การทดลองนี้สรุปผลได้หรือไม่ว่าบริเวณใดร้อนกว่ากัน เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 17. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 627 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ฤดูเกิดขึ้นได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๐ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. ที่ตำ�แหน่ง ๑ ✍ ขั้วเหนือของโลกเบนเข้า หรือออกจากดวงอาทิตย์ ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ✍ ประเทศบนซีกโลกเหนือจะเป็นช่วงฤดูใด เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ✍ ประเทศบนซีกโลกใต้จะเป็นช่วงฤดูใด เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ๒. ที่ตำ�แหน่ง ๒ ✍ ขั้วเหนือของโลกเปลี่ยนจากเบนขั้วเข้าหาดวงอาทิตย์เป็นหันข้างเข้าหาดวงอาทิตย์นักเรียนคิดว่าอุณหภูมิของ ซีกโลกขั้วเหนือจะสูงกว่าหรือตํ่ากว่าที่ตำ�แหน่ง ๑ เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................
- 18. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 628 ✍ ขั้วใต้ของโลกจากตำ�แหน่ง๑เปลี่ยนมาอยู่ที่ตำ�แหน่ง๒นักเรียนคิดว่าอุณหภูมิของซีกโลกใต้จะสูงกว่าหรือตํ่า กว่าที่ตำ�แหน่ง ๑เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ๓. ที่ตำ�แหน่งที่ ๓ ✍ ขั้วเหนือของโลกเบนเข้าหา หรือออกจากดวงอาทิตย์ ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ✍ ประเทศบนซีกโลกเหนือจะเป็นช่วงฤดูใด เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ✍ ประเทศบนซีกโลกใต้จะเป็นช่วงฤดูใด เพราะเหตุใด ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ✍ จากตำ�แหน่ง ๒ ไปยังตำ�แหน่ง ๓ ซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างไร ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ๔. ที่ตำ�แหน่ง ๔ ✍ จากตำ�แหน่ง ๓ ไปตำ�แหน่ง ๔ ซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างไร ................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................. ๕. เมื่อซีกโลกเหนือเปลี่ยนตำ�แหน่งจากตำ�แหน่ง ๑ ไปตำ�แหน่ง ๓ จะเปลี่ยนฤดูจากฤดูร้อนเป็นฤดูหนาว นักเรียน คิดว่าโลกอยู่ ณ ตำ�แหน่ง ๒ บริเวณซีกโลกเหนือ ควรเป็นฤดูใบไม้ร่วง หรือฤดูใบไม้ผลิ เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................
- 19. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 629 ๖. เมื่อซีกโลกเหนือเปลี่ยนตำ�แหน่งจากตำ�แหน่ง ๓ ไปตำ�แหน่ง ๑ จะเปลี่ยนฤดูจากฤดูหนาวเป็นฤดูร้อน นักเรียน คิดว่าเมื่อโลกอยู่ ณ ตำ�แหน่ง ๔ บริเวณซีกโลกเหนือควรเป็นฤดูใบไม้ร่วงหรือฤดูใบไม้ผลิ เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๗. พิจารณาจากซีกโลกใต้ควรเป็นฤดูใด เมื่อโลกอยู่ ณ ตำ�แหน่ง ๑ ๒ ๓ และ ๔ ตามลำ�ดับ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 20. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 630 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องสู่อวกาศได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๑ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. เมื่อเอานํ้าใส่ลงในกล่องฟิล์ม ปิดฝาแล้วควํ่า จากนั้นรีบปล่อยมือ จะเกิดอะไรขึ้น ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. นักเรียนคิดว่าอะไรเป็นสาเหตุให้กล่องฟิล์มเคลื่อนที่ขึ้น ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๓. ทดลองหลายๆ ครั้ง โดยเปรียบเทียบสัดส่วนของนํ้า และยาลดกรดจะเกิดผลที่แตกต่างหรือไม่ อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. ถ้าปริมาณนํ้าที่ใช้แตกต่างกันออกไป จะมีผลต่อความสูงของจรวดหรือไม่ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 21. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 631 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง จรวดเคลื่อนที่ไปได้อย่างไร ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๒ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ผลที่สังเกตได้จากการทำ�กิจกรรมเป็นดังนี้ ๑. เป่าลูกโป่งให้โตเต็มที่แล้วปล่อยอากาศออกใส่ฝ่ามือข้างหนึ่ง รู้สึกอย่างไร วาดภาพแสดงทิศทางของอากาศที่ออก มาจากลูกโป่งด้วยลูกศร ๒. ปล่อยลูกโป่งให้เคลื่อนที่ สังเกตการเคลื่อนที่และวาดภาพแสดงทิศทางการเคลื่อนที่ของลูกโป่งด้วยลูกศร ๓. จากการทดลองนี้ จะสรุปทิศทางการเคลื่อนที่ของลูกโป่งและลมที่ออกมาจากลูกโป่งขณะที่เคลื่อนที่ได้อย่างไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 22. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 632 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องหลักการทำ�งานและประโยชน์ของจรวด ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๓ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาการทำ�งานของจรวดในใบความรู้และเติมข้อความ ในช่อง และตอบคำ�ถาม ด้านล่าง ให้นักเรียนตอบคำ�ถามต่อไปนี้ ๑. จงบอกหลักการของจรวด............................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๒. จรวดที่ใช้เชื้อเพลิงเหลวมีส่วนประกอบสำ�คัญ ๓ ส่วนคือ ๒.๑ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๒.๒ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๒.๓ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๓. จงบอกประโยชน์ของจรวด............................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... ๔. จรวดที่ใช้ส่งยานอะพอลโลไปลงบนดวงจันทร์ชื่อว่า.................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................... w w w w w w w w
- 23. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 633 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง หลักการทำ�งานของยานขนส่งอวกาศ และประดิษฐ์แบบจำ�ลองยานขนส่งอวกาศ ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๔ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนเขียนส่วนประกอบของยานขนส่งอวกาศ และระบายสีให้สวยงาม คำ�สั่ง อธิบายหลักการทำ�งานของยานขนส่งอวกาศตามขั้นตอน ๑. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ๒. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ๓. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ๔. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ๕. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ๖. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. w w w w w w w w
- 24. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 634 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่องหลักการทำ�งานของยานขนส่งอวกาศ และประดิษฐ์แบบจำ�ลองยานขนส่งอวกาศ ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๕ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง มาสร้างแบบจำ�ลองยานขนส่งอวกาศกันดีกว่า w w w w w w w w Designed by Gregory Vogt, Crew Educational Affairs Liaison, NASA Johnson Space Center
- 25. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 635 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ เที่ยวทั่วไทย เรื่อง ดาวเทียม ยานอวกาศ ชื่อ..................................................................................................................ชั้น............................................เลขที่................................. แผ่นที่ ๑๖ ใบกิจกรรม คำ�ชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาเรื่องดาวเทียม และยานอวกาศจากวีดิทัศน์แล้วตอบคำ�ถามต่อไปนี้ ๑. ดาวเทียมคือ.............................................................................................................................................................................................................................................. ๒. ประเทศสหภาพโซเวียตเป็นชาติแรกที่ส่งดาวเทียมดวงแรกมีชื่อว่า............................................................................................................... ๓. ให้นักเรียนบอกประโยชน์ของดาวเทียม............................................................................................................................................................................... ๓.๑ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๓.๒ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๓.๓ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๓.๔ ............................................................................................................................................................................................................................................................. ๔. ดาวเทียมดวงแรกของประเทศไทยชื่อว่า.............................................................................................................................................................................. ๕. ยานอวกาศหมายถึง............................................................................................................................................................................................................................ ๖. ยานอวกาศลำ�แรกของโลกมีชื่อว่า............................................................................................................................................................................................ ๗. ยานอวกาศที่สำ�รวจดวงจันทร์ครั้งแรกเรียกว่า...................................................................................................................................................................... ๘. ให้นักเรียนบอกว่ายานอวกาศต่อไปนี้ สำ�รวจดาวดวงใด ๘.๑ ยานอวกาศยูลิสซิส สำ�รวจ ................................................................................................................................................................................ ๘.๒ ยานอวกาศมารีเนอร์ ๑๐ สำ�รวจ ................................................................................................................................................................................ ๘.๓ ยานอวกาศไวกิ้ง สำ�รวจ ................................................................................................................................................................................ ๘.๔ ยานอวกาศไพโอเนียร์ สำ�รวจ ................................................................................................................................................................................ ๘.๕ ยานอวกาศจิออตโต สำ�รวจ ................................................................................................................................................................................ w w w w w w w w
- 26. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 636 ใบความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ เรื่องสุริยุปราคา-จันทรุปราคา ความรู้ส่วนนี้สำ�หรับครู การเกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาสุริยุปราคาและจันทรุปราคาเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดจากดวงจันทร์ ทอดเงามาที่โลกและเข้าไปอยู่ในเงาของโลกทำ�ให้คนบนโลกเห็นเงาของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์มืดลงตามลำ�ดับทั้งโลก และดวงจันทร์เป็นวัตถุทึบแสงที่มีขนาดเล็กกว่าดวงอาทิตย์มาก ดังนั้นเงาของโลกหรือของดวงจันทร์จึงมีเงามืดลักษณะ เป็นกรวยปลายแหลม และเงามัวมีลักษณะบานออกไปในอวกาศ ดังรูป การที่ดวงจันทร์จะทอดเงาไปที่โลกได้นั้น จะต้องเป็นเวลากลางวันและเป็นวันซึ่งดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และ โลก เรียงอยู่ในเส้นตรงเดียวกัน สุริิยุปราคาจึงเกิดเวลากลางวันและตรงกับวันแรม ๑๕ คํ่า หรือขึ้น ๑ คํ่า คนที่อยู่ใต้ เงามืดของดวงจันทร์จะเห็นดวงจันทร์บังดวงอาทิตย์จนมิด เรียกว่าเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงในขณะที่คนอยู่ภายใต้เงามัว จะเห็นดวงอาทิตย์ถูกบังไม่หมด เรียกว่า เกิดสุริยุปราคา บางส่วน ถ้าในวันที่เกิดสุริยุปราคา ดวงจันทร์อยู่ห่างโลก มากกว่าปกติจะทำ�ให้เงามืดของดวงจันทร์ทอดไปไม่ถึงโลก แต่ถ้าต่อเส้นขอบของเงามืดออกไปสัมผัสผิวโลกจะเป็นเขต เงามัวส่วนใน ผู้ที่อยู่ภายใต้เงามัวส่วนนี้จะเห็น สุริยุปราคา วงแหวน สุริยุปราคาประเภทต่างๆ ปรากฏ ดังรูป
- 27. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 637 เนื่องจากขนาดของเงาที่พาดผ่านโลกเล็กน้อยเมื่อเทียบกับขนาดของเงามัวดังนั้นเมื่อเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงขึ้น ครั้งใด คนจำ�นวนมากจึงเห็นเป็นสุริยุปราคาบางส่วน และคนจำ�นวนน้อยที่อยู่ภายใต้เงามืดเท่านั้น ที่เห็นเป็นสุริยุปราคา เต็มดวง สุริยุปราคาเต็มดวงที่สำ�คัญในประวัติศาสตร์ของไทย คือ สุริยุปราคาเต็มดวงเมื่อ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๑๑ เรียกว่า สุริยุปราคาเต็มดวงที่หว้ากอ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงคำ�นวณไว้ล่วงหน้าถึง ๒ ปี และได้ เสด็จไปทอดพระเนตรด้วยพระองค์เองที่บ้านหว้้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ สุริยุปราคาเต็มดวงที่เห็นในประเทศไทยครั้งต่อมาเกิดขึ้นเมื่อ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๔๑๘, ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๒ และ ๒๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๙๘ ซึ่งครั้งนี้เห็นที่กรุงเทพฯ ด้วย ครั้งสุดท้ายเกิดเมื่อวันที่ ๒๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ สามารถเห็นได้หลายจังหวัด เช่น ที่อำ�เภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา สุริยุปราคาเต็มดวงเป็นปรากฏการณ์ที่มีประโยชน์ในการศึกษาเกี่ยวกับดวงอาทิตย์ โดยเฉพาะบรรยากาศรอบ นอกที่เรียกว่าแสงคอโรนา ส่วนจันทรุปราคาเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดในเวลากลางคืนขณะที่เป็นจันทร์เพ็ญ ดวงจันทร์อยู่ตรงข้ามกับ ดวงอาทิตย์พอดี โดยมีโลกอยู่กลาง ถ้าดวงจันทร์เข้าไปอยู่ในเงามืดทั้งปวง เรียกว่า เกิด จันทรุปราคาเต็มดวง ถ้าเข้้าไปอยู่ ในเงามืดบางส่วน เรียกว่า เกิดจันทรุปราคาบางส่วน และถ้าเข้าไปอยู่ในเงามัวเท่านั้น เรียกว่า จันทรุปราคาในเงามัว ซึ่ง สังเกตยากเพราะดวงจันทร์ไม่มืดสนิท ในประวัติศาสตร์ของไทย มีหลักฐานที่แสดงว่าสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงส่องกล้องโทรทรรศน์ เพื่อ ทอดพระเนตรจันทรุปราคาเต็มดวงที่พระราชวังในลพบุรี เมื่อคืนวันที่ ๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๒๒๘ และทอดพระเนตร สุริยุปราคาบางส่วนบนฉากที่รับภาพจากกล้องโทรทรรศน์ที่บาทหลวงเจซูอิตตั้งถวายเมื่อ ๓๐ เมษายน พ.ศ. ๒๒๓๑ ข้อเสนอแนะ ✍ ครูแนะนำ�วิธีดูสุริยุปราคา โดยห้ามไม่ให้นักเรียนมองดวงอาทิตย์โดยตรง เพราะจะทำ�ให้สายตาเสีย ขณะ เมื่อแสงจ้ากระทบตาโดยตรง ครูควรแนะนำ�ให้นักเรียนมองผ่านฟิล์มดำ�หรือกระจกโปร่งใสที่รมควันดำ� เพื่อลดความ เข้มแข็งของแสงลง ✍ ในการทดลองอาจใช้วัตถุทรงกลมอื่นๆ แทนฝรั่ง ส้มและมะนาวได้ w w w w w w w w
- 28. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 638 ใบความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ เรื่องข้างขึ้น-ข้างแรม ความรู้ส่วนนี้สำ�หรับครู การที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลกและหมุนรอบตัวเอง ทำ�ให้ลักษณะของดวงจันทร์ที่ปรากฏแก่คนบนโลก เปลี่ยนแปลงไปทุกวันจากวันเดือนดับ คือ วันที่มองไม่เห็นดวงจันทร์เลย จะค่อยๆ เห็นเป็นเสี้ยวมีแสงสว่างเพิ่มขึ้นจน เห็นแสงสว่างเต็มดวงเป็นวันเดือนเพ็ญจากนั้นส่วนสว่างก็จะเป็นเสี้ยวเล็กลงๆ จนมองไม่เห็นดวงจันทร์ ช่วงเวลาจาก วันเพ็ญหนึ่งถึงวันเพ็ญหนึ่งที่ถัดไปเป็นระยะเวลา ๑ เดือน หรือประมาณ ๓๐ วัน การที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลกใน ช่วงเวลาสมํ่าเสมอ จึงใช้ดวงจันทร์เป็นเครื่องวัดเวลาในการทำ�ปฏิทินทางจันทรคติ ปฏิทินทางจันทรคติเป็นปฏิทินที่มีวันข้างขึ้น - ข้างแรม เริ่มต้นด้วยข้างขึ้น ๑ คํ่า ไปจนถึงขึ้น ๑๕ คํ่า ต่อไป เป็นแรม ๑ คํ่าถึงแรม ๑๔ คํ่า หรือ ๑๕ คํ่า เป็นสิ้นสุดของเดือน แล้วแต่กรณี การนับเดือนทางจันทรคติมีหลักเกณฑ์ดังนี้ ๑. เดือนที่เป็นเลขคู่จะมี ๓๐ วัน เริ่มจากขึ้น ๑ คํ่า ถึงแรม ๑๕ คํ่า เรียกว่า เดือนเต็ม เช่น เดือน ๒, ๔, ๖,... ๒. เดือนที่เป็นเลขคี่จะมี ๒๙ วัน เริ่มจากขึ้น ๑ คํ่า ถึงแรม ๑๔ คํ่า เรียกว่า เดือนขาด เช่น เดือน ๑, ๓, ๕,... การเขียนวันและเดือนทางจันทรคติ เขียนได้ดังนี้ ๒ ข้างขึ้น วัน ๗ ฯ ๑๒ เดือนทางจันทรคติ วัน หมายถึง ๑ วันอาทิตย์ ๒ วันจันทร์.. ข้างขึ้น ให้เขียนไว้บนเครื่องหมาย ฯ ข้างแรม ให้เขียนไว้ล่างเครื่องหมาย ฯ เดือน นับเดือนทางจันทรคติ เดือน ๑, ๒, ๓,... ตามตัวอย่าง อ่านว่า วันเสาร์ ขึ้น ๒ คํ่า เดือน ๑๒ ๒ ฯ ๑๒ ๔ อ่านว่า วันจันทร์ แรม ๔ คํ่า เดือน ๑๒ การสังเกตดวงจันทร์ ข้างขึ้น - ข้างแรม การที่เห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยวจะสังเกตว่า ข้างขึ้น - ข้างแรมดูจากด้านสว่าง
- 29. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 639 ข้างขึ้น ด้านสว่าง (ด้านนูน) จะหันไปทางทิศตะวันตก (ทิศไปทางดวงอาทิตย์) ข้างแรม ด้านสว่าง (ด้านนูน) จะหันไปทางทิศตะวันออก (ทิศไปทางดวงอาทิตย์) การบอกเวลาโดยประมาณ สามารถบอกได้จากการสังเกตตำ�แหน่ง และลักษณะของดวงจันทร์แต่ละวัน ตั้งแต่ ตำ�แหน่ง ๑ - ๘ ดังรูป โดยเวลาที่แสดงในแผนภาพเป็นเวลาที่ดวงจันทร์อยู่ในตำ�แหน่งสูงสุดบนท้องฟ้า
- 30. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 640 ตารางที่ ๑ แสดงเวลาขึ้น- ตกของดวงจันทร์โดยประมาณ ตำ�แหน่ง เวลา (นาฬิกา) ขึ้น ขึ้นสูงสุด ตก ๑ ๐๖.๐๐ น. ๑๒.๐๐ น. ๑๘.๐๐ น. ๒ ๐๙.๐๐ น. ๑๕.๐๐ น. ๒๑.๐๐ น. ๓ ๑๒.๐๐ น. ๑๘.๐๐ น. ๒๔.๐๐ น. ๔ ๑๕.๐๐ น. ๒๑.๐๐ น. ๐๓.๐๐ น. ๕ ๑๘.๐๐ น. ๒๔.๐๐ น. ๐๖.๐๐ น. ๖ ๒๑.๐๐ น. ๐๓.๐๐ น. ๐๙.๐๐ น. ๗ ๒๔.๐๐ น. ๐๖.๐๐ น. ๑๒.๐๐ น. ๘ ๐๓.๐๐ น. ๐๙.๐๐ น. ๑๕.๐๐ น. ตารางที่ ๒ เวลาขึ้นและตกของดวงจันทร์ ณ ละติจูด ๑๓ ํ ๔๔ ๒๓ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๐ ํ ๒๙ ๓๓ ตะวันออก กองบัญชาการกองทัพเรือ วันที่ Date พฤษภาคม (May) ๒๕๔๖ ดวงจันทร์ (Moon) ขึ้น (RISE) ตก (SET) h. m. h. m. ๑ ๐๕ : ๔๔ ๑๓ : ๒๙ ๒ ๐๖ : ๒๑ ๑๙ : ๑๗ ๓ ๐๗ : ๐๑ ๒๐ : ๐๗ ๔ ๐๗ : ๔๔ ๒๐ : ๕๘ ๕ ๐๘ : ๓๐ ๒๑ : ๕๑ ๖ ๐๙ : ๒๑ ๒๒ : ๔๔ ๗ ๑๐ : ๑๔ ๒๓ : ๓๖ ๘ ๑๑ : ๐๙ – ๙ ๑๒ : ๐๕ ๐๐ : ๒๖ ๑๐ ๑๓ : ๐๒ ๐๑ : ๑๓ ๑๑ ๑๓ : ๕๘ ๐๑ : ๕๘ ๑๒ ๑๔ : ๕๔ ๐๒ : ๔๒ ๑๓ ๑๕ : ๕๑ ๐๓ : ๒๕ ๑๔ ๑๖ : ๕๐ ๐๔ : ๐๙ ๑๕ ๑๗ : ๕๒ ๐๔ : ๕๓
- 31. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 641 วันที่ Date พฤษภาคม (May) ๒๕๔๖ ดวงจันทร์ (Moon) ขึ้น (RISE) ตก (SET) h. m. h. m. ๑๖ ๑๘ : ๕๖ ๐๔ : ๔๕ ๑๗ ๒๐ : ๐๓ ๐๖ : ๓๙ ๑๘ ๒๑ : ๐๙ ๐๗ : ๓๙ ๑๙ ๒๒ : ๑๑ ๐๘ : ๔๑ ๒๐ ๒๓ : ๐๘ ๐๙ : ๔๓ ๒๑ ๒๓ : ๕๙ ๑๐ : ๔๔ ๒๒ – ๑๑ : ๔๐ ๒๓ ๐๐ : ๔๔ ๑๒ : ๓๓ ๒๔ ๐๑ : ๒๔ ๑๓ : ๒๒ ๒๕ ๐๒ : ๐๑ ๑๔ : ๐๙ ๒๖ ๐๒ : ๓๙ ๑๔ : ๕๕ ๒๗ ๐๓ : ๑๑ ๑๕ : ๔๐ ๒๘ ๐๓ : ๔๕ ๑๖ : ๒๖ ๒๙ ๐๔ : ๒๑ ๑๗ : ๑๓ ๓๐ ๐๕ : ๐๐ ๑๘ : ๐๓ ๓๑ ๐๕ : ๔๒ ๑๘ : ๕๔ ข้อเสนอแนะ ๑. ในกิจกรรม ข้างขึ้น - ข้างแรม อาจเพิ่มกิจกรรมดังนี้ วัสดุ ✍ ลูกปิงปอง ✍ ไม้บรรทัด ✍ โคมไฟ วิธีทำ�กิจกรรม ✍ ใช้ลูกปิงปองติดที่ปลายไม้บรรทัด ✍ ปิดไฟในห้อง แล้วเปิดเฉพาะโคมไฟ จัดแสงจากโคมไฟให้อยู่ในระดับสายตา ✍ จับปลายไม้บรรทัดอีกข้างหนึ่ง แล้วเหยียดแขนออกไปให้ไม้บรรทัดอยู่ในแนวระดับ
- 32. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 642 ✍ ชี้ไม้บรรทัดด้านที่ติดลูกปิงปองไปที่โคมไฟโดยให้ลูกปิงปองและโคมไฟอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน ซึ่งอยู่ในระดับสายตาพอดี สังเกตลูกปิงปองด้านที่เห็นว่ามืดหรือสว่างวาดภาพลูกปิงปอง แรงเงาเป็น สีดำ�ขาวตามที่สังเกตเห็น ✍ ค่อยๆ หมุนตัวไปทางซ้าย สังเกตแสงที่ตกลงบนลูกปิงปองวาดภาพลูกปิงปองพร้อมแรเงา ๒. ครูควรฝึกสังเกตดวงจันทร์ข้างขึ้น - ข้างแรม การประมาณเวลาจากการดูตำ�แหน่งดวงจันทร์ด้วยตนเอง ๓. ในการจำ�ลองปรากฏการณ์เห็นดวงจันทร์ด้านเดียวเสมอ เนื่องจากดวงจันทร์ใช้เวลาในการหมุนรอบตัวเอง ๑ รอบ เท่ากับโคจรรอบโลก ๑ รอบพอดี หากนักเรียนเกิดข้อสงสัยว่าขณะที่สร้างแบบจำ�ลองโลกหมุนไปด้วย จะมีผล ต่อการเห็นดวงจันทร์หรือไม่ ครูอาจตอบคำ�ถามโดยการสาธิตให้เห็นว่าโลกหมุนรอบตัวเอง ๑ รอบ ใช้เวลาเท่ากับ ๑ วัน ในขณะที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลกได้เพียง ๑/๒๘ รอบ ซึ่งเทียบแล้วจะกล่าวได้ว่า โลกจะไม่เคลื่อนที่ไปเลยในวันหนึ่งๆ เมื่อเทียบกับการเคลื่อนที่ของดวงจันทร์ w w w w w w w w
- 33. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 643 ใบความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกหมุนรอบตัวเอง ความรู้ส่วนนี้สำ�หรับครู การที่โลกหมุนรอบตัวเองทำ�ให้เกิดการกำ�หนดทิศขึ้น โดยโลกหมุนในทิศทวนเข็มนาฬิกา กำ�หนดโลกหมุนจาก ทิศตะวันตกไปทิศตะวันออก ดังนั้นทิศที่โลกหมุนไปจะเป็นทิศตะวันออก ที่ตำ�แหน่งที่ ๑ ผู้สังเกตเห็นดวงอาทิตย์กำ�ลังโผล่ขึ้นมาทางขอบฟ้าทางทิศตะวันออก ซึ่งเป็นเวลารุ่งเช้า เมื่อโลก หมุนไป ผู้สังเกตจะเห็นดวงอาทิตย์อยู่ที่ตำ�แหน่งสูงขึ้นจากเส้นขอบฟ้าเรื่อยๆ จนเมื่อถึงตำ�แหน่ง ๒ ทิศที่โลกหมุน รอบตัวเอง ทิศที่โลกหมุน รอบตัวเอง ขั้วโลกเหนือ ขั้วโลกเหนือ เส้นขอบฟ้า เส้นขอบฟ้า แสงอาทิตย์ แสงอาทิตย์ ทิศตะวันออก ทิศตะวันออก ทิศตะวันตก ทิศตะวันตก ดวงอาทิตย์ ดวงอาทิตย์
- 34. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 644 ตำ�แหน่งที่๒ดวงอาทิตย์อยู่ตรงศีรษะผู้สังเกตเป็นเวลาประมาณเที่ยงวัน๑๒.๐๐น.เมื่อโลกหมุนไปจะเห็นดวง อาทิตย์คล้อยไปทางขอบฟ้าด้านตะวันตกจนเมื่อผู้สังเกตอยู่ตำ�แหน่งที่๓จะเห็นดวงอาทิตย์กำ�ลังจะลับขอบฟ้าไปทางทิศ ตะวันตกเป็นเวลาพลบคํ่าประมาณ ๑๘.๐๐ น. เมื่อโลกหมุนต่อไปดวงอาทิตย์จะตํ่าลงจากเส้นขอบฟ้า ทำ�ให้ผู้สังเกตไม่เห็นดวงอาทิตย์ จะเป็นเวลาประมาณ กลางคืน จนผู้สังเกตมาอยู่ที่ตำ�แหน่งที่ ๔ จะเป็นเวลาประมาณเที่ยงคืน เมื่อโลกหมุนต่อไปอีก จนถึงตำ�แหน่งที่ ๑ ผู้สังเกตก็จะเห็นดวงอาทิตย์ โดยจะเป็นเวลารุ่งเช้าอีกครั้ง ข้อเสนอแนะ ในการทำ�กิจกรรม ตอนที่ ๒ การกำ�หนดทิศ ขณะที่หมุนลูกโลกไปเมื่อแสงไฟฉายเริ่มตกกระทบตุ๊กตา ให้ นักเรียนเอาแผ่นป้ายทิศตะวันออกติดที่ลูกโลกด้านเดียวกับไฟฉาย ติดแผ่นป้ายทิศตะวันตกที่ลูกโลกฝั่งตรงข้าม และ แผ่นป้ายทิศเหนือ ทิศใต้ ที่ด้านเหนือและใต้ของลูกโลกตามลำ�ดับ w w w w w w w w ทิศที่โลกหมุนรอบตัวเอง ขั้วโลกเหนือ แสงอาทิตย์ ทิศตะวันออก ทิศตะวันตก ดวงอาทิตย์
- 35. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 645 ใบความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ เรื่อง การบอกตำ�แหน่งดาว ความรู้ส่วนนี้สำ�หรับครู ๑. ในการหาตำ�แหน่งของดาวจะใช้มุมในแนวราบหรือทิศและมุมเงยมาเป็นสิ่งที่บอกตำ�แหน่งมุมในแนวราบ เรียกว่ามุมอาร์ซิมุทคือมุมที่วัดจากทิศเหนือเวียนไปทางทิศตะวันออกตามแนวราบขนานกับขอบฟ้ามีค่าตั้งแต่๐ ํ -๓๖๐ ํ มุมเงย คือ มุมที่สูงขึ้นมาจากขอบฟ้า มีค่าตั้งแต่ ๐ - ๙๐ ํ จุดสูงสุดของท้องฟ้า ๒. ดาวเคราะห์ เป็นดาวที่ไม่ประจำ�ที่ จึงเรียกว่า เป็นดาวพเนจร ตำ�แหน่งของดาวเคราะห์ในแต่ละปีจะ เปลี่ยนไป จึงไม่มีตำ�แหน่งของดาวเคราะห์ในแผนที่ดาว ดังนั้นการหาตำ�แหน่งของดาวเคราะห์ทำ�ได้ ๒ วิธี คือ จุดเหนือศีรษะ มุมเงย๖๐ํ มุมอาร์ซิมุท ๑๓๕ ํ ทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออกขอบฟ้า ตะวันออก ทิศเหนือ ตะวันออก ทิศใต้ ๙๐ ํ ๖๐ ํ ๓๐ ํ ตะวันออก
- 36. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 646 สังเกตด้วยตาเปล่า โดยดาวเคราะห์ที่สังเกตเห็นได้มี ๕ดวง คือ ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ ดาวเสาร์ และดาวพุธ สำ�หรับดาวพุธเห็นยากเพราะดาวพุธจะอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มาก จะเห็นในช่วงเวลาสั้นๆ คือ ตอนหัวคํ่าและเช้ามืดเท่านั้น ดาวศุกร์เป็นดาวเคราะห์ที่สว่างที่สุดจะเห็นเวลาพลบคํ่าหรือในเวลารุ่งอรุณถ้ามองท้องฟ้าเวลาพลบคํ่าจะเห็น ดาวศุกร์ทางทิศตะวันตก เรียกว่า ดาวประจำ�เมือง ถ้าเห็นในเวลารุ่งอรุณ เรียกว่า ดาวรุ่ง หรือดาวประกายพรึก ดาวพฤหัสบดี เป็นดาวที่มีความสว่างรองลงมาจากดาวศุกร์เห็นได้ตลอดคืน ดาวอังคาร มีความสว่างรองจากดาวพฤหัสบดี แต่สังเกตง่ายเพราะดาวอังคารมีสีแดง เห็นได้ตลอดคืน ดาวเสาร์ มีความสว่างน้อยกว่าดาวเคราะห์ดวงอื่น เห็นได้ตลอดเวลา หาจากแผนที่ดาว โดยต้องทราบจากปฏิทินของดาวเคราะห์ว่าดาวเคราะห์ที่ต้องการหาอยู่ในกลุ่มใด ณ เวลานั้นๆ ซึ่งในแต่ละเดือนของแต่ละปี ตำ�แหน่งของดาวเคราะห์ก็จะแตกต่างกันไป ซึ่งสามารถจะหาตำ�แหน่งของ ดาวเคราะห์ในแต่ละปีได้จาก ตำ�แหน่งดาวเคราะห์ในปี พ.ศ. ๒๕๔๕ วัน / เดือน ชื่อดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ชื่อกลุ่มดาว ๑๕ มกราคม ดาวพุธ แพะทะเล คนยิงธนู คนยิงธนู คนยิงธนู ดาวอังคาร ปลา คันชั่ง ปลา คนแบกงู ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ คนยิงธนู คนแบกงู คนแบกหม้อนํ้า คนยิงธนู ดาวเสาร์ วัว วัว คนคู่ คนคู่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ดาวพุธ แพะทะเล แพะทะเล แพะทะเล คนแบกหม้อนํ้า ดาวอังคาร ปลา คนแบกงู แกะ คนยิงธนู ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ คนแบกหม้อนํ้า คนยิงธนู ปลา แพะทะเล ดาวเสาร์ วัว วัว คนคู่ คนคู่ ๑๕ มีนาคม ดาวพุธ คนแบกหม้อนํ้า คนแบกหม้อนํ้า ปลา ปลา ดาวอังคาร แกะ คนยิงธนู วัว คนยิงธนู ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ ปลา แพะทะเล แกะ คนแบกหม้อนํ้า ดาวเสาร์ วัว วัว คนคู่ คนคู่
- 37. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 647 วัน / เดือน ชื่อดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ชื่อกลุ่มดาว ๑๕ เมษายน ดาวพุธ แกะ แกะ ปลา ปลา ดาวอังคาร วัว คนยิงธนู วัว แพะทะเล ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ แกะ คนแบกหม้อนํ้า วัว ปลา ดาวเสาร์ วัว วัว คนคู่ คนคู่ ๑๕ พฤษภาคม ดาวพุธ วัว แกะ ปลา แกะ ดาวอังคาร วัว แพะทะเล คนคู่ คนแบกหม้อนํ้า ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ วัว ปลา วัว วัว ดาวเสาร์ วัว นายพราน คนคู่ คนคู่ ๑๕ มิถุนายน ดาวพุธ วัว คนคู่ วัว คนคู่ ดาวอังคาร วัว คนแบกหม้อนํ้า คนคู่ ปลา ดาวพฤหัสบดี คนคู่ ปู สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ ปู คนคู่ วัว คนคู่ ดาวเสาร์ วัว คนคู่ คนคู่ คนคู่ ๑๕ กรกฎาคม ดาวพุธ คนคู่ ปู ปู ปู ดาวอังคาร วัว คนแบกหม้อนํ้า ปู ปลา ดาวพฤหัสบดี คนคู่ สิงโต สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ สิงโต คนคู่ คนคู่ สิงโต ดาวเสาร์ วัว คนคู่ คนคู่ ปู ๑๕ สิงหาคม ดาวพุธ สิงโต สิงโต สิงโต ปู ดาวอังคาร สิงโต คนแบกหม้อนํ้า สิงโต แกะ ดาวพฤหัสบดี ปู สิงโต สิงโต หญิงสาว ดาวศุกร์ หญิงสาว สิงโต คนคู่ หญิงสาว ดาวเสาร์ วัว คนคู่ คนคู่ ปู ๑๕ กันยายน ดาวพุธ หญิงสาว สิงโต สิงโต สิงโต ดาวอังคาร สิงโต คนแบกหม้อนํ้า สิงโต แกะ ดาวพฤหัสบดี ปู สิงโต ปู หญิงสาว ดาวศุกร์ หญิงสาว หญิงสาว หญิงสาว หญิงสาว ดาวเสาร์ นายพราน คนคู่ คนคู่ ปู
- 38. คู่มือครูสอนทางไกลผ่านดาวเทียมสำ�หรับโรงเรียนปลายทาง 648 วัน / เดือนชื่อดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ชื่อกลุ่มดาว ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ชื่อกลุ่มดาว ๑๕ ตุลาคม ดาวพุธ หญิงสาว หญิงสาว หญิงสาว คันชั่ง ดาวอังคาร หญิงสาว คนแบกหม้อนํ้า หญิงสาว แกะ ดาวพฤหัสบดี ปู สิงโต หญิงสาว หญิงสาว ดาวศุกร์ คันชั่ง หญิงสาว สิงโต แมงป่อง ดาวเสาร์ นายพราน คนคู่ คนคู่ ปู ๑๕ พฤศจิกายน ดาวพุธ คันชั่ง แมงป่อง แมงป่อง คนแบกงู ดาวอังคาร หญิงสาว คนแบกหม้อนํ้า หญิงสาว แกะ ดาวพฤหัสบดี ปู สิงโต หญิงสาว หญิงสาว ดาวศุกร์ หญิงสาว คนแบกงู หญิงสาว คนยิงธนู ดาวเสาร์ นายพราน คนคู่ คนคู่ ปู ๑๕ ธันวาคม ดาวพุธ คนยิงธนู คนยิงธนู คนแบกงู แมงป่อง ดาวอังคาร คันชั่ง ปลา คันชั่ง แกะ ดาวพฤหัสบดี สิงโต สิงโต หญิงสาว คันชั่ง ดาวศุกร์ คันชั่ง คนยิงธนู หญิงสาว แพะทะเล ดาวเสาร์ วัว คนคู่ คนคู่ ปู ข้อเสนอแนะ กิจกรรม แผนที่ดาว ควรจัดสอนระหว่างเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ เพราะเป็นช่วงที่ท้องฟ้าปลอดโปร่ง ไม่ค่อยมีเมฆฝน w w w w w w w w
- 39. ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ -๖ เล่ม ๓ 649 ใบความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ เรื่อง ยานอวกาศ ความรู้ส่วนนี้สำ�หรับครู ในการส่งยานอวกาศออกไปสำ�รวจข้อมูลต่างๆ นั้น ใช้จรวดเป็นตัวขับดัน โดยจรวดขับดันจะเผาไหม้เชื้อเพลิง ส่งแรงขับให้ยานอวกาศออกสู่อวกาศได้ ยานอวกาศที่ถูกส่งออกไปบางครั้งก็มีมนุษย์เดินทางไปด้วย เช่น ยานอวกาศ เจมินี ยานอวกาศอะพอลโล ยานอวกาศสกายแลบ ยานอวกาศโซยุส ส่วนยานอวกาศที่ไม่มีมนุษย์เดินทางไปด้วย เช่น ยานเซอร์เวเยอร์ ยานมารีเนอร์ ๑๐ การดำ�เนินชีวิตประจำ�วันของนักบินอวกาศในยานอวกาศจะประสบปัญหาเรื่องสภาพไร้แรงโน้มถ่วง ดังนั้น จะต้องมีการแก้ไขปัญหาต่างๆ เช่น อาหารต้องบดให้ละเอียดจนเป็นแป้งเปียก แล้วใช้หลอดดูด การนอนต้องมีสายคาด ยึดไว้กับที่นอน เพื่อไม่ให้นักบินลอยไปมา การขับถ่ายของเสีย ของเสียจะถูกดูดลงสู่เครื่องสุญญากาศนอกจากนี้เมื่อออก ไปนอกยานอวกาศ ต้องสวมชุดอวกาศที่สามารถปรับอุณหภูมิภายในชุดให้คงที่และมีอากาศสำ�หรับหายใจด้วย ข้อเสนอแนะ ๑. ในการทำ�กิจกรรม จรวดส่งยานอวกาศไปดวงจันทร์ต้องเป็นกิจกรรมนอกห้องเรียน เพราะกล่องฟิล์มจะถูก ดันขึ้นไปสูงและนํ้าจะหกเปื้อนพื้น ๒. ปริมาณนํ้าที่ใส่ในกล่องฟิล์มต้องไม่มากเกินไป เพราะจะได้เหลือที่ว่างให้แก๊สที่เกิดขึ้นจากปฏิกิริยาเป็น จำ�นวนมาก เพราะถ้ามีแก๊สมากก็จะดันกล่องฟิล์มขึ้นไปได้สูงมาก ปริมาณนํ้าที่ใส่ในกล่องฟิล์มควรมีปริมาตรประมาณ ๕ ลูกบาศก์เซนติเมตร w w w w w w w w