Luận án Nghiên cứu những biến đổi huyết động và lượng nước ngoài mạch phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở.Hiện nay nhu cầu mổ tim trên thế giới cũng như ở Việt Nam ngày càng gia tăng. Hàng năm có hàng triệu người được mổ tim trên khắp thế giới. Riêng tại Mỹ năm 2003 có khoảng 666.000 người được mổ tim mở, đến năm 2006 con số này đã lên tới 709.000 người [54]. Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 6.500 trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh, 10.000 người bị bệnh van tim mắc phải, trong số đó gần 50% cần phải can thiệp phẫu thuật

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận án Nghiên cứu những biến đổi huyết động và lượng nước ngoài mạch
phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở.Hiện nay nhu cầu mổ
tim trên thế giới cũng như ở Việt Nam ngày càng gia tăng. Hàng năm có hàng triệu
người được mổ tim trên khắp thế giới. Riêng tại Mỹ năm 2003 có khoảng 666.000
người được mổ tim mở, đến năm 2006 con số này đã lên tới 709.000 người [54]. Ở
Việt Nam, hàng năm có khoảng 6.500 trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh, 10.000
người bị bệnh van tim mắc phải, trong số đó gần 50% cần phải can thiệp phẫu
thuật [4].
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00052
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Ngay từ những ngày đầu sau khi mổ tim mở mới ra đời, người ta đã nhận thấy rằng
những rối loạn chức năng tuần hoàn và các biến chứng tim mạch ở giai đoạnđầu
sau mổ tim là nguyên nhân chính làm tăng giá thành điều trị và tăng tỷ lệ tử vong
[175]. Ổn định về huyết động là nhiệm vụ chính trong giai đoạn đầu của hậu phẫu
tim mở. Duy trì chức năng tim hợp lý là điều kiện để đảm bảo cung cấp đủ máu và
oxy cho các cơ quan và tạo cơ hội cho sự phục hồi nhanh chức năng tim sau mổ.
Trong những năm gần đây, tỉ lệ tử vong do mổ tim mở đã giảm một phần là nhờ
những tiến bộ trong gây mê và hồi sức [56], [143]. Tuy nhiên tỉ lệ biến chứng sau
mổ vẫn còn cao [6], [56]. Theo nghiên cứu của Ghotkar và cộng sự có 9,2% bệnh
nhân (BN) cần chăm sóc dài ngày tại hồi sức [61] và tiên lượng xấu do tình trạng
huyết động không ổn định, rối loạn chức năng các cơ quan [60], [133]. Một số
nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng điều chỉnh huyết động theo đíchgiúp cải thiện
kết quả điều trị ở BN phẫu thuật tim và các phẫu thuật lớn khác có nguy cơ cao
[48], [62], [106], [107].
Hội chứng cung lượng tim thấp (HCCLTT) là một trong những biến chứng nặng
nhất sau mổ tim, tỉ lệ tử vong cao có thể lên tới 38% [101], [102] và cũng là một
nguyên nhân làm tăng tỉ lệ các biến chứng về hô hấp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ,
suy thận và mổ lại [93], [102], [110]. Ngoài ra các bệnh nhân HCCLTT có thời
gian thở máy, thời gian nằm hồi sức, thời gian nằm viện kéo dài [101], [102]. Các
yếu tố này làm tăng nguy cơ liên quan đến tỉ lệ tử vong và chi phí điều trị [110].
Xác định yếu tố liên quan của HCCLTT ở BN mổ tim là cần thiết để tối ưu hóa các
yếu tố liên quan trước mổ, sử dụng các chiến lược bảo vệ cơ tim, hỗ trợ huyết động
trong mổ [101] và chủ động sử dụng các biện pháp hỗ trợ tim mạch (như bóng đối
xung động mạch chủ) ở BN có nguy cơ cao [110].
Trong các thiết bị theo dõihuyết động thì PiCCO (pulse contourcardiac output) là

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
một phương pháp theo dõihuyết động có nhiều ưu điểm, ít xâm nhập, đo được
nhiều thông số huyết động một cáchchính xác như cung lượng tim liên tục, tiền
gánh, sức cản hệ thống, sức co bóp cơ tim và xác định lượng nước ngoài mạch
phổi [1], [65], [131]. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh điều chỉnh huyết động dựa
vào các thông số đo bằng phương pháp PiCCO giúp làm cải thiện kết quả điều trị ở
các BN nặng và các BN phẫu thuật tim [65], [85], [87], [159].
Ở Việt Nam mổ tim mở đã được tiến hành ở các trung tâm phẫu thuật lớn, nhưng
cho đến nay các nghiên cứu về rối loạn huyết động bằng phương pháp PiCCO sau
mổ tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể vẫn còn rất hạn chế. Xuất phát từ thực
trạng trên chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiêncứu những biến đổi huyết động và
lượng nước ngoàimạch phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim
mở” nhằm mục tiêu:
1. Đánh giá sự biến đổi của chỉ số tim, thể tíchcuối tâm trương toàn bộ, lượng
nước ngoài mạch phổiở bệnh nhân sau mổ tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể.
2. Đánh giá giá trị của phương pháp PiCCO trong xác định tiền gánh và hiệu quả
điều chỉnh huyết động theo hướng dẫn của phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ
tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể.
3. Xác định một số yếu tố liên quan trước, trong mổ của hội chứng cung lượng
tim thấp sau mổ tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể.
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
Danh mục các hình vẽ
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ HUYẾT ĐỘNG VÀ LƯỢNG NƯỚC NGOÀI
MẠCH PHỔI 3
1.1.1. Cung lượng tim 3
1.1.2. Tiền gánh 4
1.1.3. Hậu gánh 10
1.1.4. Sức co bóp cơ tim 10
1.1.5. Lượng nước ngoài mạch phổi 11
1.2. PHƯƠNG PHÁP PiCCO 16

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.2.1. Xu hướng lựa chọn các phương pháp theo dõi huyết động trung ương trên
thế giới 16
1.2.2. Nguyên lý của phương pháp PiCCO 17
1.2.3. Chỉ định, chống chỉ định, hạn chế của phương pháp PiCCO 21
1.2.4. Giá trị của phương pháp PiCCO……………………………….………23
1.3. TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ NHỮNG BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG
TIM TRONG MỔ TIM MỞ DƯỚI TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ 24
1.3.1. Tuần hoàn ngoài cơ thể 24
1.3.2. Biến đổichức năng tim trong mổ tim dưới tuần hoàn ngoài cơ thể 27
1.4. ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO ĐÍCH VÀ HỘI CHỨNG CUNG
LƯỢNG TIM THẤP TRONG MỔ TIM 30
1.4.1. Điều chỉnh huyết động theo đích 30
1.4.2. Hội chứng cung lượng tim thấp 33
1.5. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP PiCCO TRONG
THEO DÕI HUYẾT ĐỘNG Ở BỆNH NHÂN MỔ TIM MỞ TRÊN THẾ GIỚI
VÀ VIỆT
NAM………………………………………………………………………….36
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 38
2.1.1. Tiêu chuẩn đưa vào nghiên cứu. 38
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ. 38
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 38
2.2.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu 38
2.2.3. Nội dung nghiên cứu và các chỉ tiêu đánh giá 39
2.2.4. Phương tiện nghiên cứu 49
2.2.5. Phương thức tiến hành 51
2.2.6. Xử lý số liệu. 56
2.2.7. Đạo đức nghiên cứu 57
2.2.8. Sơ đồ nghiên cứu 58
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 59
3.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU 59
3.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật 59
3.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trước và trong mổ 61
3.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƯƠNG TOÀN BỘ,
LƯỢNG NƯỚC NGOÀI MẠCH PHỔI Ở NHÓM BỆNH NHÂN THEO DÕI
HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP PiCCO 64
3.2.1. Biến đổichỉ số tim 66

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
3.2.2. Biến đổichỉ số thể tích cuối tâm trương toàn bộ 68
3.2.3. Biến đổilượng nước ngoài mạch phổi 69
3.3. GIÁ TRỊCỦA CÁC THÔNG SỐ XÁC ĐỊNH TIỀN GÁNH VÀ HIỆU QUẢ
ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO PHƯƠNG PHÁP PiCCO 71
3.3.1. Giá trị của các thông số xác định tiền gánh 71
3.3.2. Hiệu quả điều chỉnh huyết động theo các thông số đo bằng phương pháp
PiCCO so với các thông số cơ bản 83
3.4. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA HỘI CHỨNG CUNG LƯỢNG TIM
THẤP SAU MỔ TIM MỞ 87
3.4.1. Tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lượng tim thấp ……….87
3.4.2.Phân tích đơn biến một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lượng tim
thấp sau mổ. 88
3.4.3.Phân tích đa biến một số yếu tố liên quan của cung lượng tim thấp sau
mổ…………………………………………………………….. ……91
Chương 4: BÀN LUẬN 92
4.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU 92
4.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật 92
4.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trước và trong mổ 93
4.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, TỔNG THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƯƠNG TOÀN
BỘ, LƯỢNG NƯỚC NGOÀI LÒNG MẠCH PHỔI Ở NHÓM THEO DÕI
HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP PiCCO SAU MỔ TIM MỞ 94
4.2.1. Biến đổichỉ số tim 94
4.2.2. Biến đổithể tíchcuối tâm trương toàn bộ 97
4.2.3. Biến đổilượng nước ngoài mạch phổi 98
4.3. GIÁ TRỊCỦA PHƯƠNG PHÁP PiCCO TRONG XÁC ĐỊNH TIỀN GÁNH
VÀ HIỆU QUẢ ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP
PiCCO. 101
4.3.1. Giá trị của phương pháp PiCCO trong xác định tiền gánh. 101
4.3.2. Hiệu quả hướng dẫn điều chỉnh huyết động của các thông số đo bằng
phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể. 112
4.4. HỘI CHỨNG CUNG LƯỢNG TIM THẤP SAU MỔ TIM MỞ DƯỚI TUẦN
HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN. 118
4.4.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán, tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lượng
tim thấp 118
4.4.2. Một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lượng tim thấp sau mổ 200
KẾT LUẬN 129
KIẾN
NGHỊ……………………………………………………………………………..13

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN Nghiên cứu những biến đổi huyết động và
lượng nước ngoài mạch phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim
m
1. Lê Xuân Dương, Trần Duy Anh (2012),“Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của
điều trị trực tiếp theo đích dựa vào các thông số đo bằng PiCCO ở bệnh nhân
phẫu thuật tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ thể”, Tạp chí Y dược Lâm sàng
108, số 7, tr. 133 – 139.
2. Lê Xuân Dương, Trần Duy Anh (2012), “Xác định các yếu tố nguy cơ của hội
chứng cung lượng tim thấp sau phẫu thuật tim mở dưới tuần hoàn ngoài cơ
thể”, Tạp chí Y dược Lâm sàng 108, số 7, tr. 47 – 54.
3. Lê Xuân Dương, Lê Thị Việt Hoa (2013), “Nghiên cứu giá trị của PiCCO
trong đánh giá tiền gánh ở bệnh nhân phẫu thuật tim mở”, Tổng hội Y học Việt
Nam, 4, tr. 113-120.
4. Lê Xuân Dương, Lê Thị Việt Hoa, Trần Duy Anh (2013), “Nghiên cứu giá trị
của thể tích cuối tâm trương toàn bộ và biến thiên thể tích nhát bóp trong đánh
giá đáp ứng bù dịch ở bệnh nhân sau mổ tim mở”, Tạp chí Y dược Lâm sàng
108, số 4, tr. 1-
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghiên cứu những biến đổi huyết động và
lượng nước ngoài mạch phổi bằng phương pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ
tim m
TIẾNG VIỆT
1. Trần Duy Anh (2013), Nghiên cứu ứng dụng một số kỹ thuật tiên tiến trong
Hồi sức cấp cứu bệnh nhân nặng, Đề tài cấp nhà nước, tr. 98
2. Nguyễn Hoàng Định (2010), “Các yếu tố nguy cơ của phẫu thuật bắc cầu mạch
vành”, Y học Việt Nam số đặc biệt, 375, tr. 279 – 86.
3. Nguyễn Phương Đông, Lê Xuân Dương (2008), “Thể tích nước ngoài lòng
mạch phổi”, Tạp trí thông tin Y dược học Việt Nam, số 4, tr. 6.
4. Nguyễn Khánh Dư (2000), “Tình hình mang tính thời sự của phẫu thuật tim ở
Việt Nam”, Tạp chí Tim mạch học, Kỷ yếu toàn văn các đề tài khoa học – Đại
hội tim mạch học quốc gia lần thứ VIII, tr. 186 – 7.
5. Lê Trung Hiếu, Nguyễn Thị Quý, Phạm Nguyễn Vinh và cộng sự (2008),
“Ứng dụng phương pháp theo dõi cung lượng tim liên tục (CCO) trong hồi sức
tim mạch”, Thời sự Tim mạch học, 123, tr. 2 – 5.

6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC,TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
6. Lê Thị Việt Hoa và cộng sự (2004), “Những biến chứng thường gặp trong và
sau mổ tim mở”, Tạp chí Y học Quân sự (4), tr. 15 – 19.
7. Đoàn Đức Hoằng, Huỳnh Văn Minh, Bùi Đức Phú (2009), “Đánh giá áp dụng
kỹ thuật Catheter động mạch phổi ở bệnh nhân phẫu thuật tim có nguy cơ
cao”, Tạp chí Tim mạch học Việt Nam, 51, tr. 49 – 67.
8. Nguyễn Quốc Kính (2006), “Gây mê mổ tim”, Bài giảng gây mê, Nhà xuất bản
Y học, tr. 102 – 120.
9. Nguyễn Quốc Kính, Lương Thị Ngọc Vân (2008), “Tác dụng huyết động của
tư thế Trendelenburg 300 ở bệnh nhân mổ tim mở có thiếu thể tích tuần hoàn”,
Y học Việt Nam, 2, tr. 229 – 35.
10.Đỗ Doãn Lợi (2001), “Đánh giá hình thái, chức năng và huyết động học của
tim bằng siêu âm Doppler”, Giáo trình siêu âm Doppler tim mạch, tr. 65 – 81.
11.Lê Lan Phương, Lê Xuân Thục, Nguyễn Thụ (2007), “Sự thay đổi thông khí
ngoài của phổi ở giai đoạn sớm sau phẫu thuật tim dưới tuần hoàn ngoài cơ
thể”, Tạp chí Y học thực hành, 9 (577+578), tr. 123 – 25.
12.Vũ Thị Thục Phương (2000), Nghiên cứu rút nội khí quản sớm sau phẫu thuật
tim mở với tuần hoàn ngoài cơ thể, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ nội trú bệnh
viện, tr. 15 – 16.
13.Đỗ Kim Quế (2008), “Đánh giá kết quả sớm và trung hạn phẫu thuật thay van
hai lá với van cơ học tại bệnh viện Thống Nhất”, Y học Việt Nam, 356, tr. 42 –
48.
14.Nguyễn Thụ và cộng sự (2006), “Lưu lượng tim”, Bài giảng Gây mê – Hồi
sức, 4, tr. 52 – 63.
15.Hoàn Quốc Toàn và cộng sự (2010), “Đánh giá kết quả phẫu thuật thay van tim
nhân tạo tại viện TWQĐ 108 – Biến chứng và các yếu tố liên quan tới việc sử
dụng thuốc chống đông”, Tạp chí Y học Việt Nam, 375, tr. 106 – 16.
16.Trường Đại học Y Hà nội (2012), “Tài liệu hướng dẫn xây dựng đề cương
nghiên cứu khoa học y học”, Nhà xuất bản Y học, tr. 174, 182.
17.Nguyễn Lân Việt và cộng sự (2003), “Bệnh học tim mạch”, Nhà xuất bản Y
học, tr. 219, 342 – 53.
18.Phạm Nguyễn Vinh và cộng sự (2003), “Bệnh học tim mạch”, Nhà xuất bản Y
học, tr. 27, 137.