PROJEKT : LENDA: KIMI TEMA : “NAFTA DHE GAZI NATYROR” #MesueseAurela Ese Dhe Projekte Per Studentet

1. PROJEKT KIMIAPROJEKT KIMIA
TEMA :TEMA :
““NAFTA DHENAFTA DHE
GAZI NATYROR”GAZI NATYROR”
PUNOI :#MesueseAurelaPUNOI :#MesueseAurela
Ese Dhe Projekte Per Studentet 1

2. GAZI NATYRORGAZI NATYROR
 Gazi natyror është një burim i karburantit i përbërë kryesisht nga
metani. Ai është gjetur shpesh që lidhet me gaze te tjera si
oksigjeni, hidrogjeni, etj. Gazi natyror është plotësisht pangjyrë,
pa formë dhe pa erë në formën e tij më të pastër.
 Shumica e ekspertëve të energjisë janë dakord se gazi natyror
është patjetër një nga burimet e energjisë të disponueshme më
të pastra, më të sigurta dhe me përdorimin më të dobishëm në
planetin tokë.
 Gazi natyror gjendet në rezervuare poshtë sipërfaqes së tokës
dhe shpesh është zbuluar në xhepa të mëdha në afërsi të
depozitave të naftës.
 Gazi natyror vazhdon të luajë një rol gjithnjë e më të madh në
përmbushjen e nevojave tona të zgjeruara për energji.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 2

3. PRODHIMIPRODHIMI
 Rezervat globale të gazit natyror
në fund të 2009 ishin 6.621 trilion
m3. Konsumi Global i gazit
natyror ra me 2.1 për qind në
2009, kjo eshte rënia më e
madhe në arkiv, që nga viti 1982.
Kryesisht kjo renie ka ndodhur
për shkak të prodhimit të ulët nga
Rusia (12,1 për qind) dhe
Turkmenistani (44,8 për qind).
Kjo gje solli qe Shtetet e
Bashkuara te tejkalojne Rusinë si
prodhuesi më i madh i gazit
natyror, ne vitin 2009 dhe 2010
me 3,5 për qind.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 3

4.  Por sipas Administratës së Informacionit të
Energjisë: Në 2011 Rusia ishte projektuesi
me I madh ne bote i gazit natyror duke rifituar
statusin e saj si prodhuesi me i lartë botëror.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 4

5.  Ne Shqiperi totali i rezervave
të gazit natyrorë është 57
milion m3. Në vitin 2012,
prodhimi lokal i gazit natyror
dhe gazit shoqërues të naftës
ka qenë në vlerat e 17 milion
m3. Zhvillimet për këtë sektor
në të ardhmen lidhen me
realizimin e projekteve të
gazsjellësit TAP dhe IAP, ku
konsumi i gazit natyror
vlerësohet të rritet për tregun
shqiptar. Në 2030
parashikohet të arrijë në rreth
1.6 miliardë m3.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 5

6. POTENCIALET E GAZITPOTENCIALET E GAZIT
 Burimet e gazit natyror në botë janë të bollshme, të mjaftueshme për të mbuluar
konsumin aktual dhe më e rëndësishmja, ato gjenden të shpërndara në të gjitha
kontinentet, ku katër vende disponojnë rreth 65 përqind të të gjitha rezervave të
njohura deri tani në botë. Rusia, Irani, Katari dhe Turkmenistani disponojnë së
bashku 125 trilionë m3 Gaz, ku Rusia disponon më vete 49 trilionë. Ndersa
Katari, një shtet i vogël që fle mbi rezerva gazi të barasvlefshme me 17 trilionë.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 6

7. PERDORIMI I GAZIT PERPERDORIMI I GAZIT PER
ENERGJINE ELEKTRIKEENERGJINE ELEKTRIKE
 Gazi natyror mban një pozicion të rëndësishëm në
sistemin energjetik të BE-së që është përdorur gjerësisht
në sektorët e industris, të banimit dhe të transportit, duke
përfshirë edhe prodhimin e energjisë elektrike (së
bashku me qymyr dhe energji bërthamore).
Ese Dhe Projekte Per Studentet 7

8. NAFTANAFTA
Ese Dhe Projekte Per Studentet 8

9. NAFTANAFTA
 Nafta është përzierje e hidrokarbureve të ndryshme. Nafta u formua
nga bimët dhe kafshët, të cilat para miliona vjetësh kanë jetuar në
ujërat e deteve, të liqeneve dhe të oqeaneve. Mbetjet e tyre u
grumbulluan në fundin e ujërave dhe me kalimin e kohës u mbuluan
me rërë, me lym etj. Nxjerrja e naftës që është në detra ose në
oqeane e nxjerr naftën në thellësi 10 km ose më shumë ose më
pak.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 9

10. PERBERJA E NAFTESPERBERJA E NAFTES
 Përbërësit kryesorë të naftës janë
hidrokarburet. Në naftë gjenden dhe
komponime që pëmbajnë okigjen, azot dhe
sulfur. Komponimet e azotit dhe sulfurit i japin
erë naftës jo të këndëshme.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 10

11. VETITEVETITE
Nafta e papërpunuar është lëng me ngjyrë kafe në të zezë, por edhe
me ngjyrë të qelët. Është më lehtë se uji dhe nuk tretët në të.
Nuk ka pikë vlimi të caktuar. Vetitë fizike të naftës varen nga
pëbërja kimke e saj.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 11

12. PERPUNIMI I NAFTESPERPUNIMI I NAFTES
 Nafta nxirret nga thellësitë e ndryshme të tokës.
Ajo del vetë në sipëfaqe të tokës, në formë curili,
nëse është nën shtypje të gazeve. Ndonjehere
duhet ushtruar presion artificial nga jashtë.
 Nafta kalonë nëpër tri faza :
1. Pastrimi nga uji, nga rëra, dhe papastërtitë e tjera
2. Distilimi fraksional i naftës, distilm fraksional quhet
ndarja e një përzirejsh komponimesh në thyesa
sistilimi, që vlojnë në kufij të caktuar të
temperaturës.
3. Përpunimi i thellë i produkteve të përfituara nga
distilimi fraksional me proces hidropastrimit,
reformimit dhe kregingut.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 12

13. Ese Dhe Projekte Per Studentet 13

14.  HIDROPASTRIMIHIDROPASTRIMI
Është process që largon përbërjen e sulfurit ngaËshtë process që largon përbërjen e sulfurit nga
nënproduktet e naftës sepse shkakton brejtjen enënproduktet e naftës sepse shkakton brejtjen e
motorit dhe ndotjen e mjedisit. Veqë emri tregon semotorit dhe ndotjen e mjedisit. Veqë emri tregon se
largimi i sulfurit bëhet me hidrogjen. Procesi zhvillohetlargimi i sulfurit bëhet me hidrogjen. Procesi zhvillohet
në prani të katalizatorëve.në prani të katalizatorëve.
 REFORMIMIREFORMIMI
Është proces që shërben për përmismin e cilësisë sëËshtë proces që shërben për përmismin e cilësisë së
benzinës. Kjo duhet me shndërrimin e alkaneve mebenzinës. Kjo duhet me shndërrimin e alkaneve me
varg të degzuar në cikloalkane dhe arenevarg të degzuar në cikloalkane dhe arene..
 KREKINGUKREKINGU
Është proces gjatë të cilit bëhet shpërbërja eËshtë proces gjatë të cilit bëhet shpërbërja e
alkaneve me numër më të madhë atomeshalkaneve me numër më të madhë atomesh
karboni në alkane me numër më të vogëlkarboni në alkane me numër më të vogël
atomesh karboni. Ky process zhvillohet nëatomesh karboni. Ky process zhvillohet në
temperaturë dhe shtypje të lartë.temperaturë dhe shtypje të lartë.
Ese Dhe Projekte Per Studentet 14