The business strategy is input to many activities of architects. Lack of clear strategy complicates the work of architects. At the other hand architects need to contribute to the creation and evolution of the business strategy. We discuss several common methods and models to work on strategy, such as Strength, Weakness, Opportunity, and Threat Analysis, road mapping, and technology classification. The “strategy world” is full of concepts. We will provide a few simple models to position and explain these concepts. There is also an extensive amount of methods and techniques to create and evolve a strategy. We discuss a few methods and techniques that fit in the architecting contribution.

1. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
1
‫روش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫مدل‬‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬
‫سیستم‬‫اطالعات‬‫استراتژیک‬‫و‬‫معماری‬‫کالن‬‫سامانی‬
‫مهدویان‬ ‫مهرداد‬

2. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
2
‫واژگان‬ ‫و‬ ‫مفاهیم‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫در‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫گفته‬ ‫نتایجی‬ ‫به‬
‫آرزوی‬ ‫معین‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫محدوده‬
‫مورد‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫تحقق‬
‫است‬ ‫خواست‬.
‫اهداف‬
‫توجه‬‫محیط‬ ‫به‬(،‫ضعف‬ ،‫قوت‬
‫فرصت‬‫تهدید‬ ‫و‬)‫به‬ ‫توجه‬ ،
‫بهره‬ ،‫مکانی‬ ‫و‬ ‫زمانی‬ ‫تحوالت‬
‫ی‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫و‬ ‫حال‬ ‫از‬ ‫گیری‬‫ک‬
‫مطلوب‬ ‫آینده‬
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫وجودی‬ ‫علت‬ ‫و‬ ‫بنیادی‬ ‫هدف‬
‫ماموریت‬-‫رسالت‬
‫باشیم‬ ‫آینده‬ ‫در‬ ‫خواهیم‬ ‫می‬ ‫آنچه‬
‫چشم‬‫انداز‬
‫توسعه‬ ‫و‬ ‫رشد‬‫با‬‫رو‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫ابط‬
‫خود‬ ‫محیط‬ ‫با‬ ‫بیرونی‬ ‫و‬ ‫درونی‬
‫استراتژی‬

3. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
3
‫و‬ ‫پاتریک‬‫همکاران‬
‫فرآیند‬ ‫این‬ ‫ویژگی‬ ‫مهمترین‬‫در‬‫ماهیت‬‫كار‬‫گرو‬‫هی‬
‫است‬ ‫نهفته‬ ‫آن‬.
‫مک‬‫کون‬
‫باز‬ ‫برای‬ ‫فرایندی‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬‫سازی‬
‫است‬ ‫انتقال‬ ‫و‬.
‫استونر‬ ‫و‬ ‫فرای‬
‫لرنر‬
‫مس‬ ‫تغییر‬ ‫فرایند‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬‫و‬ ‫تمر‬
‫پیچیده‬‫است‬.
‫برمبنای‬‫پ‬ ‫سناریوهای‬ ‫و‬ ‫روندها‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬‫یش‬
‫آینده‬ ‫در‬ ‫ممکن‬ ‫های‬ ‫گزینه‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫بینی‬‫است‬.
‫کند‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫برای‬ ‫ای‬ ‫زمینه‬.
(Lerner L. Alexander A, 2002, 3-6)
‫پفر‬
‫توس‬ ‫و‬ ‫ایجاد‬ ‫فرایند‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬‫عه‬
‫آ‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫برای‬ ‫ضروری‬ ‫عملیات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫رویه‬‫ینده‬
‫است‬.
‫یک‬ ‫به‬ ‫کمک‬ ‫برای‬ ‫توانمند‬ ‫مدیریتی‬ ‫ابزار‬
‫مجموعه‬،‫سیستم‬‫و‬...‫با‬ ‫خود‬ ‫تطبیق‬ ‫جهت‬ ‫در‬
‫محیط‬ ‫شده‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫تغییرات‬.(Fry And
Stoner, 1995, 12)
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫تعاریف‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

4. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
4
Ý
‫و‬ ‫ماموریت‬
‫چشم‬‫انداز‬
‫های‬ ‫تحلیل‬
‫استراتژیك‬
‫بلند‬ ‫اهداف‬
‫مدت‬‫استراتژی‬ ‫برنامه‬‫های‬
‫تلفیقی‬
‫برآورد‬‫های‬
‫مالی‬‫و‬
‫خالصه‬
‫اجرایی‬
‫عناصر‬‫برنامه‬‫استراتژی‬ ‫ریزی‬‫ک‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

5. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
5
‫اول‬ ‫گام‬
‫تحلیل‬‫هدف‬ ‫و‬ ‫شناخت‬ ،‫گذاری‬Goal
Setting))
‫دوم‬ ‫گام‬
‫استراتژی‬ ‫تدوین‬(Strategy
Formulation)
‫سوم‬ ‫گام‬
‫استراتژی‬ ‫اجرای‬(Strategy
Implementation) ‫چهارم‬ ‫گام‬
‫ارزشیابی‬‫و‬‫كنترل‬(Evaluation
& Control)
‫استراتژی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫فرآیند‬‫ک‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

6. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
6
‫گام‬1
‫استراتژیست‬ ‫بینش‬
‫گام‬2
‫ماموریت‬ ‫بیان‬‫اهداف‬ ‫و‬
‫گام‬3
‫تجزیه‬‫و‬‫محیط‬ ‫تحلیل‬(‫فرصت‬ ‫شناخت‬
‫و‬ ‫ها‬‫تهدیدات‬)
‫گام‬5
‫استراتژی‬ ‫تدوین‬‫ها‬
‫گام‬4
‫قابلیتهای‬ ‫تعیین‬‫محیط‬(‫نقاط‬ ‫شناخت‬
‫ضعف‬ ‫و‬ ‫قوت‬)
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫فرآیند‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫گام‬6
‫استراتژی‬ ‫مناسبترین‬ ‫انتخاب‬‫ها‬
‫گام‬7
‫تخصیص‬‫ساختار‬ ‫و‬ ‫منابع‬
‫گام‬8
‫تعیین‬‫خط‬‫اجرایی‬ ‫های‬ ‫مشی‬
‫گام‬9
‫نتایج‬ ‫ارزیابی‬

7. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
7
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫فرآیند‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

8. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
8
‫موجب‬‫هدایت‬‫مجموعه‬‫می‬‫شود‬.‫به‬‫و‬ ‫بهتر‬ ‫تجسم‬ ‫علت‬،‫آینده‬ ‫دقیق‬
‫رسیدن‬ ‫امكان‬‫به‬‫اهداف‬‫بیشتر‬‫است‬.
‫به‬‫تاثیر‬‫عوامل‬‫خارجی‬‫توجه‬‫می‬‫كند‬.
‫تمامی‬ ‫برای‬ ‫اساسی‬ ‫زمینه‬
‫برنامه‬‫دیگر‬ ‫های‬‫را‬‫می‬ ‫ترسیم‬‫كند‬.
‫و‬ ‫نگر‬ ‫آینده‬
‫برنامه‬ ‫نوعی‬ ‫به‬‫است‬ ‫بلندمدت‬.
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

9. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
9
‫رویارویی‬‫با‬‫کاستی‬‫ها‬‫در‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫های‬،‫رایج‬‫به‬‫صورت‬‫واکنشی‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬‫اما‬‫در‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫های‬
‫استراتژیک‬‫به‬‫صورت‬‫فراکنشی‬،‫است‬‫یعنی‬‫ابتدا‬‫آینده‬‫مطلوب‬‫تعریف‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫سپس‬‫نیاز‬‫ها‬‫تعیین‬‫می‬
‫گردد‬(،‫براتعلی‬1390:2).
‫و‬ ‫رایج‬ ‫های‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫تفاوت‬‫استراتژیک‬

10. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
10
‫تصمیمات‬‫و‬‫های‬‫فعالیت‬‫یکپارچه‬‫در‬‫جهت‬‫توسعه‬‫های‬‫استراتژی‬‫م‬،‫ؤثر‬
‫اجرا‬‫و‬‫کنترل‬‫نتایج‬‫آنهاست‬.
‫بنابراین‬‫مدیریت‬‫استراتژیک‬‫های‬‫فعالیت‬‫مربوط‬‫به‬،‫بررسی‬‫ارزشیابی‬
‫و‬‫انتخاب‬‫ها‬‫استراتژی‬،‫اتخاذ‬‫هر‬‫گونه‬‫تدابیر‬‫درون‬‫و‬‫بیرون‬‫بر‬‫ای‬
‫اجرای‬‫این‬‫ها‬‫استراتژی‬‫و‬‫در‬‫نهایت‬‫کنترل‬‫های‬‫فعالیت‬‫انجام‬‫شده‬‫ر‬‫ا‬‫در‬
‫گیرد‬‫برمی‬.
‫مدیریت‬‫استراتژیک‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

11. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
11‫استراتژیک‬ ‫مدیریت‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ضرورت‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫با‬‫نگاهی‬‫دقیق‬‫به‬‫مفهوم‬‫مدیریت‬‫استراتژیک‬‫توان‬‫می‬‫به‬‫ضرورت‬‫استفاده‬‫از‬‫آن‬‫پی‬‫ب‬‫رد‬.‫با‬‫توجه‬
‫به‬‫تغییرات‬‫محیطی‬‫که‬‫در‬‫حال‬‫حاضر‬‫شتاب‬‫زیادی‬‫به‬‫خود‬‫گرفته‬‫است‬‫و‬‫پیچیده‬‫شدن‬‫ت‬‫صمیمات‬
،‫سازمانی‬‫لزوم‬‫بکارگیری‬‫ای‬‫برنامه‬‫جامع‬‫برای‬‫مواجهه‬‫با‬‫اینگونه‬‫مسائل‬‫بیشتر‬‫از‬‫گذ‬‫شته‬
‫ملموس‬‫شود‬‫می‬.‫این‬‫برنامه‬‫چیزی‬‫جز‬‫برنامه‬‫استراتژیک‬‫نیست‬.
‫مدیریت‬‫استراتژیک‬‫با‬‫تکیه‬‫بر‬‫ذهنیتی‬،‫پویا‬،‫نگر‬‫آینده‬‫نگر‬‫جامع‬‫و‬‫اقتضایی‬‫راه‬‫ح‬‫ل‬‫بسیاری‬‫از‬
‫مسائل‬‫امروزی‬‫است‬.‫پایه‬‫های‬‫مدیریت‬‫استراتژیک‬‫بر‬‫اساس‬‫میزان‬‫درکی‬‫است‬‫که‬‫مدیران‬‫از‬
‫های‬‫شرکت‬،‫رقیب‬،‫بازارها‬،‫ها‬‫قیمت‬‫کنندگان‬‫عرضه‬‫مواد‬،‫اولیه‬،‫کنندگان‬‫توزیع‬،‫ها‬‫دولت‬
،‫بستانکاران‬‫سهامداران‬‫و‬‫مشتریانی‬‫که‬‫در‬‫سراسر‬‫دنیا‬‫وجود‬‫دارند‬‫قرار‬‫دارد‬‫و‬‫این‬‫عوامل‬
‫کنندگان‬‫تعیین‬‫موفقیت‬‫در‬‫دنیای‬‫امروز‬‫است‬.‫پس‬‫یکی‬‫از‬‫مهمترین‬‫ابزارهایی‬‫که‬‫برا‬‫ی‬‫حصول‬
‫موفقیت‬‫در‬‫آینده‬‫توانند‬‫می‬‫از‬‫آن‬‫بهره‬‫گیرند‬«‫مدیریت‬‫استراتژیک‬»‫خواهد‬‫بود‬.

12. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
12
‫برنامه‬‫ریزی‬ ‫سازماندهی‬ ‫بكارگماری‬ ‫رهبری‬
‫مدیریت‬ ‫وظیفه‬ ‫پنج‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫كنترل‬

13. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
13
‫واژه‬‫راهبرد‬‫از‬‫لغت‬‫یونانی‬"‫استرت‬‫گوس‬‫یا‬‫استرت‬‫گی‬“‫به‬‫معنای‬"‫هنر‬
‫ژنرال‬‫ها‬"‫اقتباس‬‫شده‬‫است‬.‫مفهوم‬‫راهبرد‬‫حداقل‬‫به‬340‫سال‬‫قبل‬‫از‬‫میالد‬
‫مسیح‬‫بازمیگردد‬،‫اما‬‫راهبرد‬‫به‬‫مفهوم‬‫امروز‬‫آن‬‫دستاورد‬‫پس‬‫از‬‫جنگ‬
‫جهانی‬‫دوم‬‫و‬‫حاصل‬‫سیر‬‫و‬‫تحول‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫است‬.
‫دهه‬1980‫با‬‫نظریات‬‫مایکل‬‫پورتردر‬‫زمینه‬‫های‬‫رقابتی‬‫و‬‫حوزه‬‫رقاب‬‫ت‬
‫سپری‬‫شد‬.
‫در‬‫اوایل‬‫دهه‬1960‫وزارت‬‫دفاع‬‫آمریکا‬‫تصمیم‬‫گرفت‬‫تا‬‫تجربیات‬‫زی‬‫ادی‬
‫که‬‫از‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫های‬‫راهبردی‬‫بعد‬‫از‬‫جنگ‬‫جهانی‬‫دوم‬‫حاصل‬‫شده‬‫بو‬‫د‬
‫را‬‫تدوین‬‫کند‬‫و‬‫با‬‫این‬‫اقدام‬‫اساسی‬‫مبانی‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫پایه‬‫گذاری‬
‫شد‬.
‫در‬‫سال‬‫بعد‬‫آلفرد‬‫چندلر‬‫استاد‬‫دانشگاه‬‫هاروارد‬‫این‬‫مفاهیم‬‫را‬‫به‬‫دنیای‬‫کسب‬
‫و‬‫کار‬‫را‬‫بر‬‫مبنای‬‫افکار‬‫و‬‫نظریات‬‫چندلر‬‫مطرح‬‫ساخت‬.
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫سیرتحول‬‫استراتژیک‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫در‬‫دهه‬1990‫عصر‬‫جدید‬‫رویکردهای‬‫راهبرد‬‫که‬‫در‬‫آن‬"‫خالقیت‬"‫عنصر‬
‫اصلی‬‫اثر‬‫بخش‬‫راهبرد‬‫به‬‫شمار‬‫می‬‫آید‬‫با‬‫نظریات‬‫صاحب‬‫نظرانی‬‫مانن‬‫د‬
‫هنری‬‫میتنزبرگ‬‫و‬‫گری‬‫هامل‬‫آغاز‬‫شد‬.

14. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
14
‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫به‬‫موازات‬‫و‬‫با‬‫اندکی‬‫تاخیر‬‫از‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫ساختاری‬‫راهبردی‬‫در‬‫آمریکا‬‫رایج‬‫شد‬.‫این‬‫رویکرد‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫بعد‬‫از‬‫دهه‬1960‫و‬‫به‬
‫دنبال‬‫فعالیت‬‫های‬‫نظری‬‫برخی‬‫صاحبنظران‬‫رواج‬‫پیدا‬‫کرد‬.‫شرکت‬‫های‬‫بزرگ‬‫صنعتی‬‫اولین‬‫کاربران‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫بودند‬.‫در‬‫آن‬‫زمان‬‫سا‬‫زمان‬‫های‬
‫بزرگ‬‫با‬‫نیروی‬‫متخصص‬‫تمام‬‫وقت‬‫قادر‬‫به‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫بودند‬.‫این‬‫سازمان‬‫ها‬‫از‬‫تکنیک‬‫های‬‫اولیه‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫از‬‫جمله‬‫نمودارها‬‫و‬
‫ماتریس‬‫ها‬‫و‬‫کمک‬‫گیری‬‫از‬‫رایانه‬‫ها‬،‫اقدامات‬‫قابل‬‫توجهی‬‫را‬‫در‬‫خصوص‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫انجام‬‫دادند‬.‫شرکت‬‫ها‬‫و‬‫سازمان‬‫های‬‫خصوصی‬‫در‬‫آن‬‫زمان‬‫از‬
‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫برای‬‫مدیریت‬‫امور‬‫خود‬‫در‬‫شرایط‬‫بسیار‬‫متغیر‬‫پیچیده‬‫و‬‫نامطمئن‬‫استفاده‬‫می‬‫نمودند‬(،‫معصومی‬1388:95).
‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫در‬‫واقع‬‫از‬‫بطن‬‫مدیریت‬‫راهبردی‬‫زاده‬‫شده‬‫است‬‫که‬‫ابتدا‬‫در‬‫دهه‬1960‫در‬‫قلمرو‬‫فعالیت‬‫های‬‫شرکت‬‫های‬‫تجاری‬‫در‬‫آمریکا‬‫رواج‬‫پیدا‬
‫نمود‬‫و‬‫به‬‫همین‬‫دلیل‬‫عنوان‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫شرکتی‬‫به‬‫آن‬‫اطالق‬‫شد‬.
‫کالبدی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫رویکرد‬ ‫این‬ ‫سرچشمه‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

15. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
15
‫در‬‫این‬‫راستا‬‫سه‬‫نظریه‬‫مطرح‬‫شد‬‫که‬‫بر‬‫اساس‬‫موضوع‬،‫ویژگی‬،‫ها‬
‫مقیاس‬‫عمل‬‫و‬‫نقاط‬‫قوت‬‫ضعف‬‫و‬‫قوت‬‫در‬‫ذیل‬‫مورد‬‫نظر‬‫قرار‬‫می‬‫گیرند‬.
•‫نظریه‬‫ترتیب‬‫سلسله‬‫مراتبی‬:‫این‬‫نظریه‬‫دو‬‫دیدگاه‬‫متفاوت‬‫را‬‫د‬‫ر‬‫خود‬
‫دنبال‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫با‬‫وجود‬‫اینکه‬‫این‬‫دو‬‫دیدگاه‬‫به‬‫وضوح‬‫در‬‫جزئیات‬‫با‬
‫یکدیگر‬‫تفاوت‬‫دارند‬‫با‬‫این‬‫حال‬‫هر‬‫دو‬‫بین‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫راهبرد‬‫ی‬‫و‬
‫عملیات‬‫اجرایی‬‫در‬‫یک‬‫چارچوب‬‫سلسله‬‫مراتبی‬‫تمایز‬‫قائل‬‫می‬‫ش‬‫وند‬.
‫همچنین‬‫هر‬‫دو‬‫دیدگاه‬‫در‬‫مقیاس‬‫یک‬‫شرکت‬‫است‬‫که‬‫عموما‬‫فعالیت‬
‫بازرگانی‬‫انجام‬‫می‬‫دهد‬.
•‫نظریه‬‫رهیافت‬‫احتماالتی‬‫در‬‫مدیریت‬:‫این‬‫نظریه‬‫در‬‫مقیاسی‬‫فرات‬‫ر‬‫از‬
‫یک‬‫شرکت‬‫و‬‫برای‬‫سیستم‬‫های‬‫پیچیده‬‫و‬‫تاثیرگذار‬‫بر‬‫یکدیگ‬‫ر‬‫ارائه‬
‫شده‬‫است‬.
•‫نظریه‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬:‫این‬‫نظریه‬‫از‬‫تلفیق‬‫دو‬‫نظریه‬‫قبل‬‫ی‬‫و‬
‫برای‬‫مقیاس‬‫شهر‬‫و‬‫سازمان‬‫تدوین‬‫شده‬‫است‬.
‫راهبردی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫نظری‬ ‫سابقه‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫مفاهیم‬‫راهبرد‬‫و‬‫تاکتیک‬‫ابتدا‬‫توسط‬‫نهادهای‬‫اداره‬‫عمومی‬‫و‬
‫بازرگانی‬‫به‬‫عاریه‬‫گرفته‬‫شدند‬‫تا‬‫با‬‫بسط‬‫روش‬‫های‬‫علمی‬‫م‬‫دیریت‬
‫و‬‫اتخاذ‬،‫تصمیم‬‫بتواند‬‫بررسی‬‫یک‬‫محیط‬‫پیچیده‬‫و‬‫غیرقاب‬‫ل‬‫پیش‬
‫بینی‬‫را‬‫انجام‬‫دهند‬.

16. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
16
‫مدل‬‫های‬‫برنامه‬
‫ریزی‬‫استراتژیک‬

17. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
17
‫برایسون‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

18. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
18
‫مرحله‬‫مقدماتی‬:
•‫تعیین‬‫سازمان‬‫های‬‫دخیل‬‫در‬
‫برنامه‬‫ریزی‬
•‫تعیین‬‫ذینفعان‬
•‫تعیین‬‫وظایف‬
•‫تعیین‬‫ارزشها‬
•‫تعیین‬‫ماموریت‬‫ها‬
‫تحلیل‬‫محیط‬‫خارجی‬:
‫فشارها‬‫و‬‫نیروها‬
•‫شناسایی‬‫فشارهای‬،‫اقتصادی‬،‫سیاسی‬،‫اجتماعی‬‫فرهنگی‬‫و‬‫محیطی‬‫از‬
‫کل‬‫مجموعه‬‫و‬‫محیط‬‫مجاور‬
•‫شناسایی‬‫رقبا‬‫در‬‫زمینه‬‫های‬‫مختلف‬
‫ارتباطات‬‫و‬‫مراجعات‬‫به‬‫سازمان‬
•‫تعیین‬‫میزان‬‫افراد‬‫و‬‫خدمات‬‫واردشده‬‫به‬‫مجموعه‬‫از‬‫کل‬‫مجموعه‬
•‫تعیین‬‫میزان‬‫و‬‫نوع‬‫ارتباطات‬‫با‬‫بیرون‬
‫تحلیل‬‫محیط‬‫داخلی‬:
‫تعیین‬‫توان‬‫های‬‫مختلف‬‫مجموعه‬
•‫تسهیالت‬‫موجود‬
•‫شناسایی‬‫تهدیدات‬‫درونی‬
‫مهم‬ ‫و‬ ‫راهبردی‬ ‫موضوعات‬ ‫تعیین‬‫راهبرده‬ ‫تنظیم‬‫ا‬‫عملیاتی‬ ‫برنامه‬ ‫تنطیم‬‫نتایج‬ ‫و‬ ‫اجرا‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬

19. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
19
‫مدل‬‫تحلیل‬‫بحرانی‬ ‫سوات‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫این‬‫روش‬‫در‬‫ابتدا‬‫با‬‫ارائه‬‫یك‬،‫الگو‬‫چارچوبی‬‫را‬‫به‬‫منظور‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫موقعیت‬‫م‬‫وجود‬
‫ارائه‬‫نموده‬‫و‬‫سپس‬‫با‬‫بررسی‬‫آن‬‫استراتژی‬‫مورد‬‫نظر‬‫را‬‫تدوین‬،‫نماید‬‫می‬‫بطور‬‫كلی‬‫د‬‫ر‬‫این‬
‫روش‬‫چهار‬‫سوال‬‫اساسی‬‫مطرح‬‫است‬‫كه‬‫تكیه‬‫آن‬‫بیشتر‬‫بر‬‫موارد‬‫كیفی‬‫باشد‬‫می‬‫تا‬‫كم‬‫ی‬.
•‫اهداف‬‫و‬‫موضوع‬‫فعالیت‬‫چیست؟‬
(‫مجموعه‬‫به‬‫كدام‬‫سوی‬‫باید‬‫برود؟‬)
•‫مجموعه‬‫فعلی‬‫به‬‫كدام‬‫سمت‬‫رود؟‬‫می‬
(‫آیا‬‫مجموعه‬‫به‬‫اهداف‬‫خود‬‫رسیده‬‫یا‬‫در‬‫مسیر‬‫اهداف‬‫تعیین‬‫شده‬‫است؟‬)
‫تمركز‬‫سوال‬‫اول‬‫بر‬‫این‬‫موضوع‬‫است‬‫مجموعه‬‫به‬‫كدام‬‫سمت‬‫باید‬‫برود‬.‫در‬‫سوال‬‫دوم‬
‫تمركز‬‫بر‬‫این‬‫موضوع‬‫است‬‫كه‬‫مجموعه‬‫در‬‫حال‬‫حاضر‬‫در‬‫چه‬‫مسیری‬‫قرار‬‫دارد‬‫و‬‫به‬‫كدام‬
‫سمت‬‫متمایل‬‫شده‬‫است؟‬
•‫در‬‫حال‬‫حاضر‬‫مجموعه‬‫با‬‫چه‬‫عامل‬‫محیطی‬‫بحرانی‬‫روبروست؟‬
(‫كلیه‬‫عوامل‬‫بحرانی‬‫از‬‫طریق‬‫شناسایی‬‫و‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫محیط‬‫عمومی‬‫و‬‫داخلی‬‫و‬‫عم‬‫لیاتی‬
‫شناسایی‬‫شود‬‫می‬)
•‫در‬‫آینده‬‫چه‬‫كار‬‫موثری‬‫در‬‫جهت‬‫رسیدن‬‫به‬‫موضوعات‬‫مجموعه‬‫توان‬‫می‬‫انجام‬‫داد؟‬
(‫طراحی‬‫و‬‫انتخاب‬‫استراتژیها‬)

20. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
20
‫رایت‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫رایت‬‫مدل‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫استراتژیک‬‫را‬‫در‬‫سال‬1993‫بیان‬‫کرد‬.‫این‬‫دارای‬5‫مرحله‬‫می‬
‫باشد‬.
•‫تحلیل‬‫محیط‬‫درون‬‫و‬‫بیرون‬
•‫تعیین‬‫اهداف‬‫و‬‫ماموریت‬‫ها‬
•‫تدوین‬‫استراتژی‬‫ها‬‫در‬‫سطوح‬‫مختلف‬
•‫اجرای‬‫استراتژی‬
•‫اعمال‬‫کنترل‬‫و‬‫نظارت‬

21. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
21
‫استراتژی‬‫ها‬‫در‬3‫سطح‬‫تنظیم‬‫می‬‫شوند‬:
•‫مدیریت‬:‫شامل‬‫استراتژی‬‫های‬‫کالن‬‫و‬‫دوربرد‬‫سازمان‬
•‫فعالیت‬:‫شامل‬‫تبدیل‬‫استراتژی‬‫ها‬‫به‬‫فعالیت‬‫های‬‫واحدها‬‫و‬‫بخش‬‫های‬‫مختل‬‫ف‬
•‫وظیفه‬:‫شامل‬‫وظایف‬‫سازمان‬‫ها‬‫و‬‫ارگان‬‫ها‬‫در‬‫یک‬‫مجموعه‬‫بزرگتر‬
‫برای‬‫اجرای‬‫استراتژی‬‫به‬3‫عنصر‬‫نیاز‬‫است‬:
•‫ساختار‬:‫تنظیم‬‫مجموعه‬‫وظایف‬‫و‬‫مسئولیت‬‫ها‬‫و‬‫ارتباط‬‫آنها‬‫در‬‫قالب‬‫نمودار‬
•‫رهبری‬(‫سازمان‬‫باالسری‬):‫مجموعه‬،‫سازمان‬‫یا‬‫ارگانی‬‫که‬‫از‬‫طریق‬‫وظایف‬
‫قانونی‬‫و‬‫ایجاد‬‫زمینه‬‫مقبولیت‬‫اجرای‬‫استراتژی‬‫را‬‫دنبال‬‫می‬‫کند‬.
•‫سیستم‬‫نظارت‬‫و‬‫کنترل‬:‫بر‬‫روندهای‬‫استراتژی‬‫و‬‫دادن‬‫بازخورد‬‫الزم‬‫هرگو‬‫نه‬
‫اشکالی‬‫در‬‫زمینه‬‫تحلیل‬‫محیط‬‫درونی‬‫و‬،‫بیرونی‬‫تعیین‬‫اهداف‬،‫تدوین‬‫اس‬‫تراتژی‬
‫را‬‫مشخص‬‫و‬‫نسبت‬‫به‬‫حل‬‫آن‬‫اقدام‬‫نماید‬(‫خاتمی‬‫و‬‫مهدی‬،‫زاده‬1387:8).

22. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
22
‫همکاران‬ ‫و‬ ‫دانکن‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫مدل‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫استراتژیک‬‫توسط‬‫دانکن‬‫و‬‫همکاران‬‫در‬‫سال‬1995‫ارائه‬‫شده‬‫است‬.‫این‬
‫مدل‬‫از‬‫جامع‬‫ترین‬‫مدل‬‫های‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫استراتژیک‬‫است‬‫که‬‫در‬‫قالب‬‫مدیریت‬‫استرات‬‫ژیک‬
‫ارائه‬‫شده‬‫است‬.
‫مهم‬‫ترین‬‫مراحل‬‫آن‬‫عبارتند‬‫از‬:
•‫تحلیل‬‫محیط‬‫داخلی‬
•‫تحلیل‬‫محیط‬‫خارجی‬
•‫تعیین‬‫رسالت‬،‫دورنمای‬‫آینده‬،‫ارزش‬‫ها‬‫و‬‫اهداف‬‫سازمانی‬
•‫تنظیم‬‫استراتژی‬
•‫کنترل‬‫و‬‫تدوین‬‫نظام‬‫کنترل‬‫استراتژیک‬

23. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
23

24. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
24
‫پورتر‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫این‬‫روش‬‫توسط‬‫مایکل‬،‫پورتر‬‫استاد‬‫دانشگاه‬‫هاروارد‬‫در‬‫اوایل‬‫دهه‬1980‫ابداع‬‫و‬‫در‬‫اواخر‬
‫آن‬‫دهه‬‫تکامل‬‫یافت‬.‫این‬‫روش‬‫به‬‫رقبای‬‫بالقوه‬‫و‬‫بالفعل‬‫سازمان‬‫و‬‫یا‬‫به‬‫عبارتی‬‫به‬‫تولیدات‬‫آن‬
‫توجه‬‫بسیاری‬‫دارد‬.‫از‬‫این‬‫رو‬‫به‬‫روش‬‫رقابتی‬‫برای‬‫طراحی‬‫راهبرد‬‫معروف‬‫شده‬‫است‬.
‫به‬‫نظر‬‫پورتر‬‫عناصر‬‫عمده‬‫ای‬‫که‬‫یک‬‫مجموعه‬‫را‬‫محصور‬‫کرده‬‫تحت‬‫تاثیر‬‫قرار‬‫می‬‫د‬‫هد‬
‫شامل‬‫موارد‬‫زیر‬‫می‬‫باشند‬:
•‫تهدیدات‬‫ناشی‬‫از‬‫ورود‬‫رقبای‬‫جدید‬‫به‬‫بازار‬‫رقابتی‬
•‫قدرت‬‫فروشندگان‬(‫دارندگان‬‫برخی‬‫امتیازها‬)‫در‬‫تحمیل‬‫خواسته‬‫های‬‫خود‬
•‫قدرت‬‫مشتریان‬(‫مصرف‬‫کنندگان‬‫یک‬‫محصول‬)‫به‬‫ارائه‬‫دهندگان‬‫خدمات‬
•‫تهدیدات‬‫ناشی‬‫از‬‫ورود‬‫یا‬‫رونق‬‫محصوالت‬‫و‬‫خدمات‬‫جایگزین‬‫در‬‫بازار‬‫رقابتی‬
•‫تالش‬‫های‬‫سازمان‬‫های‬‫رقیب‬‫در‬‫پیشی‬‫گرفتن‬‫از‬‫یکدیگر‬
‫پورتر‬‫مطرح‬‫نمود‬‫که‬‫ماهیت‬‫رقابت‬‫های‬‫درون‬‫سازمانی‬‫را‬‫عناصر‬‫ذکرشده‬‫تعیین‬‫می‬
‫نمایند‬،‫از‬‫این‬‫رو‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫اینکه‬‫طراحی‬‫راهبرد‬‫بدون‬‫توجه‬‫به‬‫رقابت‬‫مفهومی‬‫ندارد‬‫لذا‬‫می‬
‫بایست‬‫هر‬‫راهبرد‬‫در‬‫بطن‬،‫خود‬‫چگونگی‬‫رویارویی‬‫با‬‫عناصر‬‫فوق‬‫را‬‫داشته‬‫باشد‬.‫اس‬‫تفاده‬
‫از‬‫روش‬‫رقابتی‬‫برای‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫نقاط‬‫قوت‬‫و‬‫ضعف‬‫و‬‫فرصت‬‫و‬‫تهدیدات‬.
‫طبعا‬‫با‬‫مشخص‬‫شدن‬‫مواضع‬‫و‬‫قوای‬،‫رقبا‬‫توانایی‬‫های‬،‫سازمان‬‫شدت‬‫رقابت‬‫در‬‫صنع‬‫ت‬
‫مورد‬‫نظر،امکان‬‫ورود‬‫رقبای‬‫جدید‬‫به‬‫بازار‬‫رقابتی‬‫و‬‫شدت‬‫تهدیدات‬‫بالقوه‬‫چارچوبی‬‫ب‬‫ه‬
‫وجود‬‫می‬‫آید‬‫که‬‫در‬‫محدوده‬‫آن‬‫می‬‫توان‬‫به‬‫سادگی‬‫نقاط‬‫قوت‬‫و‬‫ضعف‬‫را‬‫ارزشیابی‬‫نمود‬.
‫پس‬‫از‬‫این‬‫می‬‫توان‬‫راهبردهایی‬‫را‬‫که‬‫در‬‫آن‬‫سازمان‬‫به‬‫نسبت‬‫و‬‫در‬‫مقایسه‬‫با‬‫رقبا‬‫از‬‫م‬‫زیت‬
‫نسبی‬‫برخوردار‬‫است‬‫را‬‫تعیین‬‫و‬‫انتخاب‬‫نمود‬.

25. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
25

26. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
26
•‫راهبرد‬‫متمایزسازی‬:‫عبارت‬‫است‬‫از‬‫ایجاد‬‫یک‬‫وجه‬‫تمایز‬‫در‬‫خدمات‬‫ارائه‬‫شده‬‫و‬‫ایجاد‬‫نوعی‬‫حس‬‫وفاداری‬‫در‬
‫خریداران‬‫و‬‫دریافت‬‫کنندگان‬‫خدمات‬‫و‬‫عدم‬‫تمایل‬‫آنها‬‫به‬‫رقبای‬‫دیگر‬.‫این‬‫تمایز‬‫بیشتر‬‫جنبه‬‫ظاهری‬‫دارد‬‫و‬‫به‬‫معنای‬
‫نوعی‬‫برندسازی‬‫می‬‫باشد‬‫و‬‫کمتر‬‫بر‬‫کاهش‬‫هزینه‬‫ها‬‫یا‬‫قیمت‬‫فروش‬‫تاکید‬‫دارد‬.
•‫پیشگامی‬‫در‬‫کاهش‬‫هزینه‬‫های‬‫اصلی‬:(‫چگونگی‬‫خرید‬‫و‬‫فروش‬،‫عملیات‬‫بازارشناسی‬،‫بازاریابی‬‫خدمات‬)‫و‬‫عملیات‬
‫پشتیبانی‬(‫ایجاد‬‫بنیان‬‫های‬‫الزم‬،‫برنامه‬‫ریزی‬‫و‬‫مدیریت‬‫انسانی‬،‫ایجاد‬‫فنون‬‫و‬‫روش‬‫های‬‫پیشرفته‬‫و‬‫بکارگیری‬‫سامانه‬
‫های‬‫تدارکاتی‬‫خطاناپذیر‬)‫به‬‫طوری‬‫که‬‫به‬‫خدمات‬‫ارائه‬‫شده‬‫لطمه‬‫ای‬‫وارد‬‫نشود‬.
•‫تمرکز‬:‫تمرکز‬‫راهبردی‬‫است‬‫که‬‫اعمال‬‫دو‬‫راهبرد‬‫فوق‬‫را‬‫در‬‫یک‬‫قلمرو‬‫محدود‬‫تجویز‬‫می‬‫کند‬.‫بنابراین‬‫می‬‫تو‬‫ان‬‫از‬
‫پیشگامی‬‫هزینه‬‫ها‬‫در‬‫یک‬‫قلمرو‬‫محدود‬‫و‬‫نیز‬‫متمایزسازی‬‫در‬‫یک‬‫قلمرو‬‫خاص‬‫سخن‬‫گفت‬.
‫برای‬‫تعیین‬‫استراتژی‬‫در‬‫این‬‫مدل‬‫بایستی‬‫به‬3‫عامل‬‫توجه‬‫نماییم‬
•‫تعیین‬‫موضع‬‫برای‬‫سازمان‬
•‫اثرگذاری‬‫بر‬‫تعادل‬‫نیروها‬
•‫بهره‬‫گیری‬‫از‬‫تحوالت‬
‫پورتر‬ ‫عمومی‬ ‫پیشنهاد‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬

27. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
27
‫هیل‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫هیل‬‫این‬‫مدل‬‫را‬‫در‬‫سال‬1992‫ارائه‬‫نمود‬.
‫در‬‫این‬‫مدل‬‫از‬‫تحصیل‬‫محیط‬‫درونی‬‫و‬‫بیرونی‬‫استراتژی‬‫مناسب‬‫تعیین‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫ب‬‫ا‬
‫استراتژی‬‫گذشته‬‫مقایسه‬‫می‬‫گردد‬.
‫درصورت‬‫تعارض‬‫بین‬‫استراتژی‬‫جدید‬‫و‬‫گذشته‬،‫تعارض‬‫مشحص‬‫شده‬‫و‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫سیستم‬
‫اطالعات‬،‫تغییرات‬‫الزم‬‫در‬‫ساختار‬‫و‬‫سیستم‬‫کنترل‬‫ایجاد‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫نهایتا‬‫برای‬‫اج‬‫رای‬
‫استراتژی‬‫جدید‬،‫ساختار‬‫و‬‫سیستم‬‫مناسب‬‫طراحی‬‫و‬‫اجرا‬‫می‬‫شود‬.

28. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
28
‫درونی‬ ‫محیط‬ ‫تحلیل‬‫بیرونی‬ ‫محیط‬ ‫تحلیل‬
‫انتخاب‬‫استراتژی‬
‫مقایسه‬‫با‬‫فعلی‬ ‫استراتژی‬
‫اعمال‬‫تغییرات‬‫مورد‬‫نیاز‬
‫در‬‫کنونی‬ ‫استراتژی‬‫سازمان‬
‫اهداف‬‫وماموریت‬
‫ساختار‬ ‫انطباق‬‫کنترلی‬ ‫وسیستم‬
‫با‬‫استراتژی‬
‫انتخاب‬‫جدید‬ ‫معیارهای‬
‫اعمال‬ ‫و‬‫ضروری‬ ‫تغییرات‬
‫مناسب‬ ‫ساختار‬ ‫انتخاب‬
‫نظام‬‫اطالعاتی‬
‫نظام‬‫اطالعاتی‬
‫نظام‬‫اطالعاتی‬
‫نظام‬‫اطالعاتی‬

29. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
29
‫روجر‬ ‫و‬ ‫پیگلز‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدل‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫این‬‫مدل‬‫شامل‬8‫مرحله‬‫متوالی‬‫و‬6‫مرحله‬‫موازی‬‫برای‬‫پشتیبانی‬‫می‬‫باشد‬.‫پیگلز‬‫و‬‫روج‬‫ر‬
‫در‬‫مدل‬‫خود‬‫به‬‫صورت‬‫تفضیلی‬‫و‬‫تحلیلی‬‫به‬‫محیط‬،‫بازار‬‫رقابتی‬‫و‬‫خدمات‬‫اشاره‬‫ن‬،‫مودند‬‫و‬
‫همچنین‬‫به‬‫ارزیابی‬‫منابع‬‫انسانی‬،‫منابع‬‫مالی‬‫و‬‫ارزیابی‬‫عوامل‬‫درونی‬‫در‬‫مدل‬‫خویش‬
‫پرداخته‬‫اند‬.
‫آنها‬‫در‬‫تعیین‬،‫اهداف‬‫هدف‬‫های‬‫عالی‬‫و‬‫کالن‬‫را‬‫از‬‫اهداف‬‫ویژه‬‫جدا‬‫نمودند‬‫تا‬‫تدوین‬
‫استراتژی‬‫های‬‫کلی‬‫با‬‫دقت‬‫بیشتری‬‫انجام‬‫پذیرد‬.
‫از‬‫ویژگی‬‫های‬‫بارز‬‫این‬،‫مدل‬‫توجه‬‫به‬‫تحلیل‬‫فرصت‬‫ها‬‫و‬‫تهدیدهای‬‫محیط‬‫خارجی‬‫و‬
‫ارزیابی‬‫نقاط‬‫قوت‬‫و‬‫ضعف‬‫محیط‬‫داخلی‬‫در‬‫قالب‬6‫وظیفه‬‫پشتیبان‬‫است‬.

30. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
30

31. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
31
‫روش‬‫های‬‫برنامه‬
‫ریزی‬‫استراتژیک‬

32. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
32
‫تکنیک‬ ‫با‬ ‫راهبردی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬‫سوات‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫روش‬‫نسبتا‬‫نو‬‫و‬‫موفقی‬‫است‬‫که‬‫اکنون‬‫در‬‫نقاط‬‫مختلف‬‫دنیا‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گ‬‫یرد‬.‫این‬
‫پژوهش‬‫سعی‬‫بر‬‫آن‬‫دارد‬‫تا‬‫به‬‫کمک‬‫روش‬‫و‬‫تکنیک‬‫سوات‬‫دست‬‫به‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهب‬‫ردی‬
‫زده‬‫و‬‫به‬‫نتایج‬‫مطلوب‬‫در‬‫زمینه‬‫های‬‫مختلف‬‫دست‬‫یابد‬(‫ابراهیم‬‫زاده‬،‫کاضمی‬،‫زاده‬‫و‬
‫اسکندر‬،‫ثانی‬1390:4).
‫ماتریس‬SWOT
‫نقاط‬‫قوت‬(S)
‫قوت‬ ‫نقاط‬ ‫تمامی‬ ‫قسمت‬ ‫این‬ ‫در‬
‫سازمان‬‫می‬ ‫لیست‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬
‫شود‬
‫نقاط‬‫ضعف‬(W)
‫ضعف‬ ‫نقاط‬ ‫تمامی‬ ‫قسمت‬ ‫این‬ ‫در‬
‫سازمان‬‫می‬ ‫لیست‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬
‫شود‬
‫فرصت‬‫ها‬(O)
‫شوند‬ ‫می‬ ‫فهرست‬ ‫ها‬ ‫فرصت‬
‫راهبردهای‬SO(‫حداکثر‬-
‫حداکثر‬:)‫تهاجمی‬ ‫راهبرد‬
‫راهبردهای‬WO(‫حداقل‬-
‫حداکثر‬:)‫انطباقی‬ ‫راهبرد‬
‫تهدیدات‬(T)
‫شوند‬ ‫می‬ ‫فهرست‬ ‫تهدیدات‬
‫راهبردهای‬ST(‫حداکثر‬-
‫حداقل‬:)‫اقتضایی‬ ‫راهبرد‬
‫راهبردهای‬(WT)‫حداقل‬-‫حداقل‬:
‫دفاعی‬ ‫راهبرد‬

33. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
33
‫عوامل‬ ‫ارزیابی‬ ‫ماتریس‬‫خارجی‬(EEE)
‫و‬‫عوامل‬‫داخلی‬(IFE)
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫برنامه‬‫ریزان‬‫راهبردی‬–‫استراتژیک‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫ماتریس‬‫ارزیابی‬‫عوامل‬‫خارجی‬‫می‬‫توانند‬
‫عوامل‬‫اقتصادی‬،‫اجتماعی‬‫فرهنگی‬،‫بوم‬‫شناسی‬،،‫محیطی‬‫سیاسی‬‫و‬‫جز‬‫این‬‫ها‬‫را‬‫مورد‬
‫ارزیابی‬‫قرار‬‫دهند‬‫و‬‫در‬‫عین‬‫حال‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫ماتریس‬‫ارزیابی‬‫داخلی‬‫روابط‬‫بین‬
‫موضوعات‬‫مختلف‬‫را‬‫شناسایی‬‫و‬‫ارزیابی‬‫کنند‬‫و‬‫به‬‫ارائه‬‫راه‬‫حل‬‫هایی‬‫برای‬‫آن‬‫ها‬‫بپر‬‫دازند‬
(،‫دیوید‬1386:36-35).
‫وزنی‬ ‫امتیاز‬ ‫رتبه‬ ‫وزن‬ ‫داخلی‬ ‫عوامل‬ ‫و‬ ‫خارجی‬ ‫عوامل‬ ‫ردیف‬
1
2
3

34. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
34

35. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
35
‫روش‬ ‫به‬ ‫راهبردی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬AHP
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫در‬‫بسیاری‬‫از‬‫تحقیقات‬‫از‬‫روش‬‫های‬‫عاملی‬‫و‬AHP‫در‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫راهبردی‬‫استفاده‬‫می‬
‫شود‬.‫روش‬AHP‫به‬‫بیان‬‫استراتژی‬‫ها‬‫می‬‫پردازد‬‫و‬‫نرخ‬‫سازگاری‬‫آن‬‫ها‬‫را‬‫معلوم‬‫می‬
‫نماید‬.
‫از‬‫این‬‫رو‬‫در‬‫درجه‬‫اول‬‫این‬‫است‬‫که‬‫در‬‫سطح‬‫سازمانی‬‫مطرح‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫دوم‬‫اینکه‬‫توجه‬
‫خود‬‫را‬‫بیشتر‬‫معطوف‬‫به‬‫ارائه‬‫راهبرد‬‫می‬‫کند‬.

36. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
36
‫یا‬ ‫کمی‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬QSPM
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫روش‬‫استراتژیک‬
‫این‬‫روش‬‫به‬‫بررسی‬‫پژوهش‬‫های‬‫مدیریت‬‫و‬‫برنامه‬‫ریزی‬‫استراتژیک‬‫می‬‫پردازد‬‫و‬‫به‬
‫نوعی‬‫استراتژی‬‫ها‬‫را‬‫اولویت‬‫بندی‬‫می‬‫کند‬.
QSMP‫به‬‫بررسی‬‫میزان‬‫اثر‬‫یک‬‫عامل‬‫بر‬‫راهبردها‬‫و‬‫استراتژی‬‫ها‬‫می‬‫پردازد‬‫و‬‫به‬‫آن‬
‫امتیاز‬‫جذابیت‬‫می‬‫دهد‬.‫همانطور‬‫که‬‫از‬‫اسم‬‫آن‬‫برمی‬‫آید‬‫این‬‫روش‬‫بیش‬‫از‬‫هرچیزی‬‫بر‬‫ج‬‫نبه‬
‫کمی‬‫و‬‫نیز‬‫ارائه‬‫راهبردهای‬‫کمی‬‫تاکید‬‫دارد‬.

37. ‫سامانی‬ ‫کالن‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬
‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫مستند‬ ‫این‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬.
37
‫شما‬ ‫توجه‬ ‫حسن‬ ‫از‬ ‫سپاس‬ ‫با‬