جزوه مدیریت استراتژیک دکتر فیض از دانشگاه سمنان

1. ‫درسی‬ ‫جزوه‬
‫فیض‬ ‫داود‬ ‫دکتر‬
‫سمنان‬ ‫دانشگاه‬ ‫علمی‬ ‫هیأت‬ ‫عضو‬
‫استراتژیک‬ ‫مدیریت‬

2. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
2
‫برنامه‬‫ري‬‫ز‬‫ي‬
‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ت‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫و‬ ‫فن‬ ‫ک‬‫ی‬‫الگو‬ ‫ک‬‫ي‬‫ر‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫و‬ ‫است‬‫از‬‫کاملتر‬‫ی‬‫مدل‬ ‫ن‬‫ها‬‫ي‬‫برنامه‬‫ر‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫به‬ ‫توان‬
‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ت‬‫ی‬.‫کرد‬ ‫اشاره‬ ‫ک‬‫ر‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫وظا‬ ‫از‬‫ی‬‫مد‬ ‫گانه‬ ‫پنج‬ ‫ف‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫م‬ ‫محسوب‬ ‫ت‬‫ی‬‫مهمتر‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫ن‬
‫وظ‬‫ی‬‫مد‬ ‫فه‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫م‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫ت‬‫ی‬‫آ‬‫ی‬‫ز‬ ‫د‬‫ی‬‫وظا‬ ‫را‬‫ی‬‫د‬ ‫ف‬‫ی‬‫مد‬ ‫گر‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫ن‬ ‫ت‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ‫ز‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫مستلزم‬ ‫آنها‬ ‫انجام‬ ‫و‬ ‫است‬
‫ر‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫برا‬ ‫مثال‬ ‫است‬‫ي‬‫ن‬ ‫کنترل‬ ‫انجام‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫ازمند‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫هست‬‫ی‬‫ا‬ ‫و‬ ‫م‬‫ی‬‫وظ‬ ‫دو‬ ‫ن‬‫ی‬‫رو‬ ‫دو‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫فه‬‫ي‬‫ی‬‫سکه‬ ‫ک‬
‫م‬ ‫محسوب‬‫ی‬‫و‬ ‫شوند‬‫ی‬‫برا‬ ‫ا‬‫ي‬‫هماهنگ‬ ‫انجام‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫ازمند‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫هست‬‫ی‬.‫م‬
‫تعري‬‫ف‬‫ري‬ ‫برنامه‬‫ز‬‫ي‬
<<‫از‬ ‫حرکت‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫را‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫موجود‬ ‫وضع‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫نامند‬>>
‫ر‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫ب‬ ‫شکاف‬‫ی‬‫م‬ ‫پوشش‬ ‫را‬ ‫مطلوب‬ ‫و‬ ‫موجود‬ ‫وضعت‬ ‫ن‬‫ی‬‫ا‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دهد‬‫ی‬‫فرآ‬ ‫ن‬‫ی‬‫وقت‬ ‫ند‬‫ی‬‫م‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫به‬‫ی‬‫رس‬‫ی‬،‫م‬
‫تبد‬ ‫موجود‬ ‫وضع‬ ‫به‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬‫ی‬‫م‬ ‫ل‬‫ی‬‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫جد‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫ک‬‫ی‬‫بوجود‬ ‫د‬‫م‬‫ی‬‫آ‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫مستلزم‬ ‫که‬ ‫د‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬
‫م‬‫ی‬‫باشد‬‫ا‬ ‫و‬‫ی‬‫ر‬ ‫ن‬‫ب‬ ‫تا‬ ‫وند‬‫ی‬‫نها‬‫ی‬‫پ‬ ‫ادامه‬ ‫ت‬‫ی‬‫م‬ ‫دا‬‫ی‬‫صورت‬ ‫در‬ .‫کند‬‫ی‬،‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫که‬‫ا‬‫ی‬‫نها‬ ‫آل‬ ‫ده‬‫یی‬‫و‬ ‫باشد‬ ‫ما‬‫ی‬‫ارتقا‬ ‫امکان‬ ‫ا‬
‫جد‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫وجود‬ ‫آن‬ ‫شدن‬ ‫بهتر‬ ‫و‬‫ی‬‫د‬‫ي‬‫ترس‬‫ی‬‫نم‬ ‫م‬‫ی‬‫وظ‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫فه‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫ا‬ ‫در‬‫ی‬‫وضع‬ ‫حفظ‬ ‫نجا‬
‫م‬ ‫موجود‬‫ی‬.‫باشد‬
‫برنا‬ ‫مشترک‬ ‫خصوصيات‬ ‫و‬ ‫ويژگيها‬‫ريز‬ ‫مه‬‫ي‬:‫ها‬
1-‫بين‬ ‫پيش‬‫ي‬
‫پ‬ ‫اگر‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫اصال‬ ‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫وجود‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫پ‬ ‫معنا‬‫ی‬‫نم‬ ‫دا‬‫ی‬‫ز‬ ‫کند‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫را‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫برا‬‫ي‬‫موارد‬‫ي‬
‫م‬‫ی‬‫ن‬ ‫اتفاق‬ ‫هنوز‬ ‫که‬ ‫باشد‬‫ی‬‫برا‬ ‫وما‬ ‫است‬ ‫فتاده‬‫ي‬‫فعال‬‫ی‬‫آ‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫اهداف‬ ‫و‬ ‫تها‬‫ی‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫نده‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫نما‬‫یی‬‫م‬
‫موجود‬ ‫وضع‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬
‫موجود‬ ‫وضع‬ ‫مطلو‬ ‫وضع‬‫ب‬
‫موجود‬ ‫وضع‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬
‫ریزي‬ ‫برنامه‬
‫ریزي‬ ‫برنامه‬
‫ریزي‬ ‫برنامه‬

3. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
3
‫ا‬ ‫و‬‫ی‬‫پ‬ ‫مستلزم‬ ‫ن‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫آ‬‫ی‬‫م‬ ‫نده‬‫ی‬‫پ‬ .‫باشد‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫درصد‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ‫معموال‬ ‫ها‬‫ي‬‫م‬ ‫خطا‬‫ی‬‫ا‬ ‫که‬ ‫باشند‬‫ی‬‫ن‬
‫با‬ ‫درصد‬‫ی‬‫د‬‫ی‬‫منطق‬ ‫و‬ ‫معقول‬ ‫درصد‬ ‫ک‬‫ی‬‫برا‬ ‫ما‬ ‫اگر‬ ‫مثال‬ .‫باشد‬‫ي‬‫آ‬ ‫سال‬‫ی‬‫تول‬ ‫مقدار‬ ‫نده‬‫ی‬‫را‬ ‫د‬011‫واحد‬
‫تخم‬‫ی‬‫م‬ ‫ن‬‫ی‬‫زن‬‫ی‬‫ا‬ ‫م‬‫ی‬‫پ‬ ‫ن‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫صورت‬ ‫در‬‫ی‬‫م‬ ‫معقول‬‫ی‬‫تول‬ ‫که‬ ‫باشد‬‫ی‬‫واقع‬ ‫د‬‫ی‬‫ب‬ ‫مثال‬ ‫ما‬‫ی‬‫ن‬01‫تا‬021‫واحد‬
‫ب‬ ‫اتفاق‬‫ی‬‫ول‬ ‫افتد‬‫ی‬‫تول‬ ‫اگر‬‫ی‬‫وا‬ ‫د‬‫قع‬‫ی‬01‫و‬ ‫واحد‬‫ی‬‫ا‬0111‫ب‬ ‫اتفاق‬ ‫واحد‬‫ی‬‫پ‬ ‫افتد‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫را‬ ‫الزم‬ ‫دقت‬ ‫ما‬
‫نم‬ ‫دارا‬‫ی‬‫کل‬ ‫بطور‬ .‫باشد‬‫ی‬‫پ‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ها‬‫قطع‬‫ی‬‫م‬ ‫انعطاف‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫ت‬‫ی‬‫م‬ ‫و‬ ‫باشند‬‫ی‬‫تغ‬ ‫توانند‬‫یی‬‫نما‬ ‫ر‬‫ی‬.‫ند‬
2-‫نگر‬ ‫آينده‬‫ي‬
‫آ‬‫ی‬‫نگر‬ ‫نده‬‫ي‬‫ترس‬‫ی‬‫م‬ ‫است‬ ‫امروز‬ ‫آنچه‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫وضع‬ ‫م‬‫ی‬‫بعض‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫باشد‬‫ی‬‫آن‬ ‫از‬ ‫موارد‬‫به‬‫آ‬‫ی‬‫ن‬‫ساز‬ ‫ده‬‫ي‬
‫تعب‬‫ی‬‫م‬ ‫ر‬‫ی‬‫آ‬ ‫اما‬ ‫شود‬‫ی‬‫ساز‬ ‫نده‬‫ي‬‫نگر‬ ‫آنده‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫واقع‬ ‫در‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫کل‬ ‫بطور‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫ی‬‫از‬ ‫سازمانها‬ ‫و‬ ‫افراد‬
‫آ‬ ‫لحاظ‬‫ی‬‫نگر‬ ‫نده‬‫ي‬‫ز‬ ‫سطوح‬ ‫به‬‫ی‬‫تقس‬ ‫ر‬‫ی‬‫م‬ ‫م‬‫ی‬:‫شوند‬
‫ساز‬ ‫آينده‬:‫کسان‬‫ی‬‫تع‬ ‫که‬ ‫هستند‬‫یی‬‫م‬ ‫ن‬‫ی‬‫آ‬ ‫کنند‬‫ی‬‫آ‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫چگونه‬ ‫نده‬‫ی‬‫م‬ ‫را‬ ‫نده‬‫ی‬‫سازند‬
‫نگر‬ ‫آينده‬:‫افراد‬‫ي‬‫هستند‬‫م‬ ‫که‬‫ی‬‫آ‬ ‫در‬ ‫بزنند‬ ‫حدس‬ ‫توانند‬‫ی‬‫اتفاق‬ ‫چه‬ ‫نده‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫برا‬ ‫و‬ ‫افتد‬‫ي‬‫آن‬‫برنامه‬
‫ر‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫نما‬‫ی‬‫ند‬.
‫زده‬ ‫شگفت‬‫ا‬ :‫ی‬‫تماشا‬ ‫در‬ ‫افراد‬ ‫ن‬‫ي‬‫آ‬‫ی‬‫ا‬ ‫نده‬‫ي‬‫ا‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ،‫شده‬ ‫محقق‬ ‫که‬‫ی‬‫آ‬ ‫نکه‬‫ی‬‫از‬ ‫افتاد‬ ‫اتفاق‬ ‫نده‬
‫م‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬‫ی‬.‫کنند‬
‫افراد‬ ‫آخر‬ ‫دسته‬‫ي‬‫تماشا‬ ‫قدرت‬ ‫که‬ ‫هستند‬‫ي‬‫آ‬‫ی‬‫شده‬ ‫محقق‬ ‫نده‬‫ن‬ ‫را‬‫ی‬‫حت‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫ز‬‫ی‬‫ا‬ ‫از‬ ‫پس‬‫ی‬‫آ‬ ‫نکه‬‫ی‬‫نده‬
‫ن‬ ‫شد‬ ‫واقع‬‫ی‬‫نم‬ ‫ز‬‫ی‬.‫کنند‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫توانند‬
3-‫اهداف‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫هدف‬
4-‫اجراي‬ ‫عمليات‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫فرآيند‬‫ي‬
‫برا‬‫ي‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫انجام‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫با‬‫ی‬‫پ‬ ‫د‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫نما‬‫یی‬‫برا‬ ‫که‬ ‫م‬‫ي‬‫رس‬‫ی‬‫آ‬ ‫به‬ ‫دن‬‫ی‬‫و‬ ‫منابع‬ ‫چه‬ ‫به‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫نده‬
‫امکانات‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ازمند‬‫ی‬‫ف‬ ‫چه‬ ‫بابد‬ ‫و‬ ‫م‬‫عال‬‫ی‬‫تها‬‫یی‬‫ده‬ ‫انجام‬ ‫را‬‫ی‬‫م‬.

4. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
4
‫وي‬‫ژگ‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫ي‬‫خوب‬ ‫برنامه‬ ‫ک‬
0-.‫باشد‬ ‫فهم‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫مشخص‬ ،‫روشن‬ ‫برنامه‬ ‫اهداف‬
2-‫معن‬ ‫به‬ ‫بودن‬ ‫ساده‬ .‫باشد‬ ‫جامع‬ ‫و‬ ‫ساده‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫مد‬ ‫هر‬ ‫نکه‬‫ی‬‫ر‬‫ي‬‫ا‬‫ی‬‫و‬ ‫بفهمد‬ ‫آنرا‬ ‫دهد‬ ‫قرار‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫برنامه‬ ‫ن‬
‫بودن‬ ‫جامع‬ ‫و‬ ‫بشود‬ ‫آن‬ ‫متوجه‬‫ی‬‫عن‬‫ی‬‫جامع‬ .‫شود‬ ‫شامل‬ ‫را‬ ‫سازمان‬ ‫ابعاد‬ ‫تمام‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫ی‬‫بعد‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫ک‬
‫است‬ ‫تامل‬ ‫قابل‬‫درون‬ ‫عوامل‬ ‫اوال‬‫ی‬‫مح‬ ‫عوامل‬ ‫و‬‫ی‬‫ط‬‫ی‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫سازمان‬‫ی‬‫ثان‬ ‫دهد‬‫ی‬‫درون‬ ‫در‬ ‫ا‬
‫ها‬ ‫بخش‬ ‫تمام‬ ‫سازمان‬‫ي‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫سازمان‬‫ی‬‫گ‬‫ی‬.‫رد‬
3-‫با‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫متعادل‬ ‫د‬‫ی‬‫متعادل‬ .‫باشد‬ ‫انعطاف‬ ‫قابل‬ ‫حال‬ ‫ن‬‫ی‬‫عن‬‫ی‬‫ها‬ ‫بخش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫در‬‫ي‬‫د‬ ‫سازمان‬‫چار‬
‫نشو‬ ‫تعادل‬ ‫عدم‬‫ی‬‫ب‬ ‫متوازن‬ ‫بطور‬ ‫را‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫م‬‫ی‬‫ها‬ ‫بخش‬ ‫ن‬‫ي‬‫تقس‬ ‫سازمان‬‫ی‬‫کن‬ ‫م‬‫ی‬‫ها‬ ‫بخش‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫م‬‫ي‬‫به‬ ‫مختلف‬
‫م‬‫ی‬‫قابل‬ .‫شود‬ ‫توجه‬ ‫الزم‬ ‫زان‬‫ی‬‫داشتن‬ ‫انعطاف‬ ‫ت‬‫ا‬ ‫به‬‫ی‬‫معن‬ ‫ن‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫پ‬ ‫که‬ ‫باشد‬‫ی‬‫ب‬ ‫ش‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ها‬‫یی‬‫بتوان‬ ‫که‬ ‫شود‬‫ی‬‫در‬ ‫م‬
‫تغ‬ ‫لزوم‬ ‫صورت‬‫یی‬‫رات‬‫ی‬‫ا‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫را‬‫ی‬‫کن‬ ‫جاد‬‫ی‬‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫معموال‬ .‫م‬‫ي‬‫است‬‫راتژ‬‫ی‬‫ها‬ ‫دوره‬ ‫در‬ ‫ک‬‫ي‬‫زمان‬‫ی‬
‫مشخص‬‫ی‬‫بازنگر‬ ‫مورد‬ ،‫ي‬‫م‬ ‫قرار‬‫ی‬‫گ‬‫ی‬‫تغ‬ ‫معموال‬ ‫و‬ ‫رند‬‫یی‬‫رات‬‫ی‬‫ا‬ ‫آنها‬ ‫در‬‫ی‬‫م‬ ‫جاد‬‫ی‬‫ه‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫ا‬ ‫برنامه‬ ‫چ‬‫ي‬
‫نم‬ ‫خشک‬ ‫بصورت‬‫ی‬‫بعض‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫تواند‬‫ی‬‫ها‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫م‬ ‫ک‬‫ی‬‫زان‬‫ی‬‫برنامه‬ ‫خود‬ ‫در‬ ‫ابتدا‬ ‫از‬ ‫انعطاف‬ ‫از‬
‫طراح‬‫ی‬.‫است‬ ‫شده‬
4-‫با‬ ‫برنامه‬ ‫هر‬‫ی‬‫دارا‬ ‫د‬‫ي‬‫محدود‬‫ی‬‫زمان‬ ‫ت‬‫ی‬‫باشد‬.‫م‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫ن‬ ‫به‬ ‫بنا‬ ‫تواند‬‫ی‬‫زمانبند‬ ‫سازمان‬ ‫از‬‫ي‬‫از‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫ک‬
،‫هفته‬‫ی‬‫م‬ ‫ساله‬ ‫چند‬ ‫و‬ ‫ماهه‬ ‫ک‬‫ی‬‫تقس‬ ‫تواند‬‫ی‬‫بند‬ ‫م‬‫ي‬‫ا‬ .‫شود‬‫ی‬‫زمانبند‬ ‫ن‬‫ي‬‫م‬‫ی‬‫ن‬ ،‫اهداف‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫تواند‬‫ی‬‫و‬ ‫از‬
‫با‬ ‫صورت‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫شود‬ ‫محدود‬ ‫سازمان‬ ‫منابع‬‫ی‬‫زمان‬ ‫افق‬ ‫د‬‫ی‬‫کن‬ ‫مشخص‬ ‫را‬ ‫برنامه‬‫ی‬‫م‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫برنامه‬ .‫م‬‫ی‬‫توان‬‫ی‬‫به‬ ‫م‬
‫سه‬‫م‬ ،‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫دسته‬‫ی‬‫تقس‬ ‫بلندمدت‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫ان‬‫ی‬‫کن‬ ‫م‬‫ی‬‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫معموال‬ ‫که‬ ‫م‬‫ي‬‫مدت‬ ‫کوتاه‬0‫م‬ ،‫ساله‬‫ی‬‫ان‬
‫مدت‬3‫بلندمدت‬ ‫و‬ ‫ساله‬5‫م‬ ‫ساله‬‫ی‬‫باشد‬‫م‬‫حدود‬‫ی‬‫برنامه‬ ‫افق‬ ‫را‬ ‫برنامه‬ ‫ت‬‫م‬‫ی‬.‫نامند‬
5-‫ی‬‫با‬ ‫خوب‬ ‫برنامه‬ ‫ک‬‫ی‬‫اعضا‬ ‫مشارکت‬ ‫د‬‫ي‬‫تد‬ ‫هنگام‬ ‫در‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫سازمان‬‫و‬‫ی‬‫آن‬ ‫ن‬
‫با‬‫ی‬‫اعضا‬ ‫د‬‫ي‬‫ا‬ ‫که‬ ‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫مشارکت‬ ‫سازمان‬‫ی‬‫گ‬ ‫وقت‬ ‫موضوع‬ ‫ن‬‫ی‬‫هز‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ی‬‫ارزشمند‬ ‫اما‬ ‫است‬ ‫بر‬ ‫نه‬‫م‬‫ی‬
‫ز‬ ‫باشد‬‫ی‬‫افراد‬ ‫را‬‫ي‬‫تع‬ ‫در‬ ‫که‬‫یی‬‫م‬ ‫اند‬ ‫داشته‬ ‫مشارکت‬ ‫اهداف‬ ‫ن‬‫ی‬‫ن‬ ‫عمل‬ ‫در‬ ‫توانند‬‫ی‬‫موثرتر‬ ‫بطور‬ ‫ز‬‫ي‬‫برنامه‬ ‫از‬
‫کنند‬ ‫استفاده‬.
‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫تعريف‬
‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ت‬‫ی‬‫عبارت‬ ‫ک‬‫تدو‬ ‫از‬ ‫است‬‫ی‬‫اجرا‬ ‫و‬ ‫ن‬‫ي‬‫استراتژ‬‫ي‬‫ها‬‫یی‬‫برا‬‫ي‬‫رس‬‫ی‬‫استفاده‬ ‫با‬ ‫سازمان‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫دن‬
‫توانمند‬ ‫از‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫داخل‬‫ی‬‫گ‬ ‫بهره‬ ،‫شرکت‬‫ی‬‫ر‬‫ي‬‫ها‬ ‫فرصت‬ ‫از‬‫ي‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫ی‬‫تهد‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫و‬‫ی‬‫ها‬ ‫د‬‫ي‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫ی‬

5. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
5
‫ويژگ‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫تعاريف‬ ‫مشترک‬
0-‫تدو‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ن‬‫ي‬‫ها‬ ‫برنامه‬ ( ‫ها‬‫ي‬‫استراتژ‬‫ی‬) ‫ک‬
2-‫اجرا‬‫ي‬‫استرات‬‫ژ‬‫ي‬‫ها‬
3-‫ارز‬ ‫و‬ ‫نظارت‬‫ی‬‫اب‬‫ی‬‫استراتژ‬‫ي‬‫ها‬
‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫در‬ ‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫فوايد‬
‫کن‬ ‫فرض‬ ‫اگر‬‫ی‬‫افراد‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫م‬‫ی‬‫قا‬ ‫ک‬‫ی‬‫ق‬‫ی‬‫کشت‬ ‫ا‬‫ی‬‫برا‬ ‫باشند‬‫ي‬‫ا‬‫ی‬‫ا‬ ‫نکه‬‫ی‬‫کشت‬ ‫ن‬‫ی‬‫ن‬ ‫هم‬ ‫برسد‬ ‫مقصد‬ ‫به‬‫ی‬‫صحح‬ ‫جهت‬ ‫و‬ ‫هدف‬ ‫به‬ ‫از‬‫ی‬‫ح‬
‫دار‬‫ی‬‫ن‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫م‬‫ی‬‫موتور‬ ‫به‬ ‫از‬‫ي‬‫دار‬‫ی‬‫که‬ ‫م‬‫ن‬ ‫هم‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫کند‬ ‫کار‬ ‫درست‬‫ی‬‫دار‬ ‫کار‬ ‫دادن‬ ‫انجام‬ ‫درست‬ ‫به‬ ‫از‬‫ی‬‫کحار‬ ‫انجام‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫م‬
‫باشد‬ ‫درست‬.
0-:‫رفت‬ ‫پس‬‫ا‬ ‫در‬‫ی‬‫م‬ ‫نه‬ ‫شرکت‬ ‫حالت‬ ‫ن‬‫ی‬‫کار‬ ‫چه‬ ‫که‬ ‫داند‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬‫ی‬‫کحار‬ ‫فعال‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫دهد‬ ‫انجام‬ ‫خواهد‬‫ي‬‫انجحام‬ ‫را‬‫مح‬‫ی‬
‫دهد‬.
2-:‫زدن‬ ‫جا‬ ‫در‬‫م‬ ‫درست‬ ‫سازمان‬ ‫هدف‬‫ی‬‫م‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫ی‬‫م‬ ‫که‬ ‫داند‬‫ی‬‫کحار‬ ‫چه‬ ‫خواهد‬‫ي‬‫فعحال‬ ‫امحا‬ ‫دهحد‬ ‫انجحام‬ ‫را‬
‫و‬ ‫توان‬‫ی‬‫موقع‬ ‫ا‬‫ی‬‫رس‬ ‫ت‬‫ی‬‫در‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ندارد‬ ‫را‬ ‫هدف‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫دن‬‫ی‬‫سرم‬ ‫به‬ ‫درجازدن‬ ‫حالت‬ ‫ک‬‫ی‬.‫برد‬
1 2
3 4
‫رفت‬ ‫پس‬ ‫زدن‬ ‫جا‬ ‫در‬
‫سریع‬ ‫رفت‬ ‫پس‬
‫پیشرفت‬
‫وری‬ ‫بهره‬
‫موفقیت‬
‫کشتی‬ ‫موتور‬
)‫کار‬ ‫دادن‬ ‫انجام‬ ‫(درست‬
‫درست‬ ‫کار‬ ‫انجام‬
‫کشتی‬ ‫جهت‬
‫بله‬
‫بله‬
‫نه‬
‫نه‬

6. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
6
3-:‫سريع‬ ‫رفت‬ ‫پس‬‫ا‬ ‫در‬‫ی‬‫به‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫حالت‬ ‫ن‬‫نزد‬ ‫خود‬ ‫هدف‬‫ی‬‫نم‬ ‫ک‬‫ی‬‫شو‬‫ی‬‫ن‬ ‫سازمان‬ ‫منابع‬ ‫بلکه‬ ‫م‬‫ی‬‫مح‬ ‫هحدر‬ ‫ز‬‫ی‬‫در‬ ‫شحود‬
‫بعض‬‫ی‬‫ه‬ ‫مواقع‬‫ی‬‫کار‬ ‫چ‬‫ي‬‫کار‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫نکردن‬‫ي‬.‫است‬ ‫کردن‬
4-:‫پيشرفت‬‫ا‬ ‫در‬‫ی‬‫م‬ ‫درست‬ ‫هدف‬ ‫حالت‬ ‫ن‬‫ی‬‫درست‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫ی‬‫ن‬‫یح‬‫شحرکت‬ ‫محثال‬ ‫اسحت‬ ‫شحده‬ ‫داده‬ ‫اختصحاد‬ ‫آن‬ ‫بحه‬ ‫ز‬
‫درست‬ ‫محصول‬‫ی‬‫م‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬‫ی‬‫درست‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫محصول‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫کند‬‫ی‬‫ک‬ ‫با‬ ‫و‬‫ی‬‫ف‬‫ی‬‫بوجحود‬ ‫درسحت‬ ‫منحابع‬ ‫صرف‬ ‫و‬ ‫مناسب‬ ‫ت‬
‫م‬‫ی‬.‫آورد‬
‫مد‬ ‫واقع‬ ‫در‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ت‬‫ی‬‫پ‬ ‫مرحله‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫ک‬‫ی‬‫م‬ ‫شرفت‬‫ی‬‫باش‬‫ا‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫د‬‫ی‬‫طور‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫بنگاه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ن‬‫ي‬‫برنامه‬
‫ر‬‫ی‬‫ز‬‫ي‬‫هدا‬ ‫و‬‫ی‬‫نما‬ ‫ت‬‫ی‬‫پ‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫د‬‫ی‬‫بگ‬ ‫قرار‬ ‫شرفت‬‫ی‬‫رند‬‫ی‬‫عن‬‫ی‬‫بحه‬ ‫را‬ ‫خحود‬ ‫هحدف‬ ‫هحم‬ ‫تحا‬ ‫کنحد‬ ‫کمک‬ ‫ها‬ ‫بنگاه‬ ‫به‬
‫درست‬‫ی‬‫درست‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫هدف‬ ‫آن‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫انتخاب‬‫ی‬‫فعال‬ ‫و‬ ‫دهند‬ ‫انجام‬‫ی‬‫ها‬ ‫ت‬‫ي‬‫برا‬ ‫مناسب‬‫ي‬‫رس‬‫ی‬‫را‬ ‫هحددف‬ ‫بحه‬ ‫دن‬
‫درست‬ ‫به‬‫ی‬‫دهند‬ ‫انجام‬‫پ‬ ‫به‬ ‫شرکت‬ ‫تا‬‫ی‬‫ور‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫شرفت‬‫ي‬.‫برسد‬
‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫مفروضات‬
0-.‫دارد‬ ‫کاربرد‬ ‫جامعه‬ ‫و‬ ‫بنگاه‬ ،‫فرد‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫مباحث‬ ‫اغلب‬
2-‫تلف‬ ‫کالس‬ ‫در‬ ‫مطروحه‬ ‫مباحث‬‫ی‬‫ق‬‫ی‬‫نگرش‬ ‫مباحث‬ ‫از‬‫ی‬‫ابزار‬ ‫و‬‫ي‬.‫است‬
3-‫تصم‬ ‫همه‬‫ی‬‫مد‬ ‫مات‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬‫با‬‫ی‬‫اقتصاد‬ ‫د‬‫ي‬‫تخص‬ ( ‫باشد‬‫ی‬‫به‬ ‫ص‬‫ی‬)‫منابع‬ ‫نه‬
‫برا‬‫ي‬‫ا‬‫ی‬‫در‬ ‫نکه‬‫ی‬‫اب‬‫ی‬‫آ‬ ‫که‬ ‫م‬‫ی‬‫تخ‬ ‫ا‬‫ص‬‫ی‬‫به‬ ‫ص‬‫ی‬‫است‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫منابع‬ ‫نه‬‫ی‬‫با‬ ،‫نه‬ ‫ا‬‫ی‬‫تحل‬ ‫د‬‫ی‬‫هز‬ ‫ل‬‫ی‬‫نه‬-‫دهح‬ ‫انجحام‬ ‫را‬ ‫منفعحت‬‫ی‬‫در‬ ‫و‬ ‫م‬
‫صورت‬‫ی‬‫ب‬ ‫منافع‬ ‫که‬‫ی‬‫هز‬ ‫از‬ ‫شتر‬‫ی‬‫تخص‬ ‫باشد‬ ‫ها‬ ‫نه‬‫ی‬‫به‬ ‫ص‬‫ی‬‫ن‬ ‫اسالم‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫منابع‬ ‫نه‬‫ی‬‫همح‬ ‫بحه‬ ‫توجحه‬ ‫با‬ ‫احکام‬ ‫ز‬‫ی‬‫ن‬
‫تحل‬‫ی‬‫ب‬ ‫ل‬‫ی‬.‫اند‬ ‫شده‬ ‫ان‬
‫واجب‬ ‫کار‬----------------->>‫ها‬ ‫هزینه‬<‫منافع‬
‫حرام‬ ‫کار‬------------------>>‫ها‬ ‫هزینه‬>‫منافع‬
‫مستحب‬ ‫کار‬------------------>>‫ها‬ ‫هزینه‬‫منافع‬
‫مکروه‬ ‫کار‬------------------>>‫ها‬ ‫هزینه‬‫منافع‬
‫مباح‬ ‫کار‬------------------->>‫هزینه‬‫ها‬‫منافع‬
‫برا‬‫ي‬‫تحل‬‫ی‬‫هز‬ ‫ل‬‫ی‬‫با‬ ‫نه‬‫ی‬‫هز‬ ‫و‬ ‫منافع‬ ‫د‬‫ی‬‫ها‬ ‫نه‬‫ي‬‫همچن‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫و‬ ‫بلندمدت‬‫ی‬‫هز‬ ‫و‬ ‫منافع‬ ‫ن‬‫ی‬‫ها‬ ‫نه‬‫ي‬‫فرد‬‫ي‬‫جمع‬ ‫و‬‫ی‬‫گ‬ ‫قرار‬ ‫نظر‬ ‫مد‬‫یح‬.‫رد‬
‫ب‬ ‫سازمانها‬ ‫البته‬‫ی‬‫فرد‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫منافع‬ ‫به‬ ‫شتر‬‫ي‬‫م‬ ‫توجه‬‫ی‬‫صورت‬ ‫در‬ ‫کنند‬‫ی‬‫با‬ ‫که‬‫ی‬‫جمعح‬ ‫و‬ ‫بلندمحدت‬ ‫منافع‬ ‫به‬ ‫د‬‫ی‬‫توجح‬‫ب‬ ‫ه‬‫ی‬‫شحتر‬‫ي‬‫را‬
‫دار‬ ‫مبذول‬‫ی‬‫بتوان‬ ‫تا‬ ‫م‬‫ی‬‫تحل‬ ‫م‬‫ی‬‫هز‬ ‫مناسب‬ ‫ل‬‫ی‬‫نه‬-‫ده‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫منفعت‬‫ی‬.‫م‬

7. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
7
‫هاي‬ ‫فعاليت‬‫ي‬‫کل‬ ‫بطور‬ ‫که‬‫ي‬‫ميشوند‬ ‫انجام‬ ‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫در‬
1-‫ها‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوين‬
1-‫تدو‬‫ی‬‫مامور‬ ‫ن‬‫ی‬‫رسالت‬ ‫و‬ ‫ت‬
2-‫تد‬‫ی‬‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫ن‬
3-‫تجز‬‫ی‬‫تحل‬ ‫و‬ ‫ه‬‫ی‬‫مح‬ ‫عوامل‬ ‫ل‬‫ی‬‫ط‬‫ی‬
4-‫تجز‬‫ی‬‫تحل‬ ‫و‬ ‫ه‬‫ی‬‫داخل‬ ‫عوامل‬ ‫ل‬‫ی‬
5-‫تدو‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ن‬‫ي‬‫ه‬‫ا‬
6-‫استراتژ‬ ‫انتخاب‬‫ي‬‫ها‬
7-‫تع‬‫یی‬‫بلندمدت‬ ‫اهداف‬ ‫ن‬
8-‫ب‬‫ی‬‫ان‬‫ی‬‫ارزش‬ ‫ه‬
2-‫اجرا‬‫ي‬‫ها‬ ‫استراتژي‬
1-‫تخص‬‫ی‬‫منابع‬ ‫ص‬
2-‫تع‬‫یی‬‫استراتژ‬ ‫ن‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫وظ‬‫ی‬‫ا‬ ‫فه‬‫ي‬
3-‫تع‬‫یی‬‫مش‬ ‫خط‬ ‫ن‬‫ی‬‫ها‬
4-‫تدو‬‫ی‬‫عمل‬ ‫برنامه‬ ‫ن‬‫ی‬‫ات‬‫ی‬‫ی‬‫اجرا‬ ‫ا‬‫یی‬
5-‫نهاد‬‫ی‬‫ساز‬ ‫نه‬‫ي‬‫استراتژ‬‫ی‬‫ک‬
3-‫ارزياب‬ ‫و‬ ‫نظارت‬‫ي‬‫استراتژ‬‫ي‬‫ها‬
‫استراتژ‬‫ی‬‫موفق‬ ‫مسئول‬ ‫ها‬ ‫ست‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬‫ه‬ ‫شحرکت‬ ‫شکسحت‬ ‫ا‬‫مسحئول‬ ‫و‬ ‫سحتند‬‫ی‬‫محد‬ ‫ت‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫اسحتراتژ‬ ‫ت‬‫ی‬‫و‬ ‫سحازمان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ک‬
‫اعضا‬ ‫معموال‬ .‫دارند‬ ‫عهده‬ ‫بر‬ ‫شرکت‬‫ي‬‫ه‬‫ی‬‫محد‬ ‫ئت‬‫ی‬‫محد‬ ،‫ره‬‫ی‬‫معحاون‬ ،‫سحهامداران‬ ،‫عامحل‬ ‫ر‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫جحز‬ ‫ن‬‫ی‬‫هحا‬ ‫سحت‬‫ي‬
‫م‬ ‫محسوب‬ ‫شرکت‬‫ی‬‫استراتژ‬ .‫شوند‬‫ی‬‫تدو‬ ‫مسئول‬ ‫ها‬ ‫ست‬‫ی‬‫استراتژ‬ ‫ن‬‫ي‬‫ا‬ ‫برنامه‬ ‫و‬‫پشحتی‬ ‫و‬ ‫ستراتژیک‬‫بان‬‫ی‬‫اجحرا‬ ‫از‬‫ي‬‫آن‬
‫استراتژ‬‫ي‬.‫هستند‬
‫ف‬‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫رآيند‬
‫بطحور‬ .‫مینماید‬ ‫کمک‬ ‫استراتژیک‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫گام‬ ‫به‬ ‫گام‬ ‫بصورت‬ ‫را‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مراحلی‬ ،‫استراتژیک‬ ‫فرآیندمدیریت‬ ‫یک‬
:‫میباشد‬ ‫زیر‬ ‫بصورت‬ ‫دیوید‬ ‫فرد‬ ‫نظر‬ ‫طبق‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزي‬ ‫برنامه‬ ‫کلی‬

8. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
8
‫ها‬ ‫بحث‬ ‫دنیا‬ ‫در‬‫متعحددي‬ ‫مراححل‬ ‫میشود‬ ‫مالحظه‬ ‫فوق‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫همانطور‬ ‫و‬ ‫میباشد‬ ‫بیشتر‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫ي‬
‫اسحتراتژي‬ ‫اجراي‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫مشگالت‬ ‫بیشتر‬ ‫امروزه‬ ‫اما‬ .‫میدهد‬ ‫تشگیل‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ‫را‬ ‫استراتژیک‬ ‫مدیریت‬ ‫فرآیند‬ ‫از‬
‫دارن‬ ‫تئوریک‬ ‫جنبه‬ ‫بیشتر‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫هاي‬ ‫بحث‬ ‫و‬ ‫میباشد‬.‫د‬
‫استراتژيک‬ ‫مديريت‬ ‫فرآيندهاي‬ ‫هاي‬ ‫شباهت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫تفاوت‬
:‫ها‬ ‫شباهت‬
0..‫میباشند‬ ‫نظارت‬ ‫و‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫استراتژي‬ ‫اجراي‬ ،‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫داراي‬ ‫فرآیندها‬ ‫تمام‬
2.‫را‬ ‫انتهحایی‬ ‫و‬ ‫ابتدا‬ ‫یک‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزي‬ ‫برنامه‬ ‫براي‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫گام‬ ‫به‬ ‫گام‬ ‫مرحله‬ ‫تعدادي‬ ‫داراي‬ ‫فرآیندها‬ ‫تمام‬
‫هس‬ ‫قائل‬.‫تند‬
3.‫اسحتراتژي‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ،‫داخلی‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫تحلیل‬ ،‫ماموریت‬ ‫تدوین‬ ‫مانند‬ ‫مباحثی‬ ‫فرآیندها‬ ‫همه‬ ‫در‬
.‫باشد‬ ‫متفاوت‬ ‫مختلف‬ ‫فرآیندهاي‬ ‫در‬ ‫عبارات‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫اما‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬
‫ها‬ ‫تفاوت‬
0..‫است‬ ‫متفاوت‬ ‫مختلف‬ ‫فرآیندهاي‬ ‫در‬ ‫مراحل‬ ‫تعداد‬
‫تدوين‬
‫ماموريت‬
‫تعيين‬
‫اهداف‬
‫بلندمدت‬
‫تدوين‬
‫ها‬ ‫استراتژي‬
‫انتخاب‬
‫استراتژي‬
‫اهداف‬ ‫تعيين‬
‫و‬ ‫ساليانه‬
‫سياستها‬
‫تخصيص‬
‫منابع‬
،‫نظارت‬
‫ارزيابي‬
‫كنترل‬
‫تحليل‬ ‫و‬ ‫تجزيه‬
‫و‬ ‫فرصتها‬
‫تهديدات‬
‫محيطي‬
‫تحليل‬ ‫و‬ ‫تجزيه‬
‫و‬ ‫ضعف‬ ‫نقاط‬
‫عوامل‬ ‫قوت‬
‫داخلي‬

9. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
9
2.‫ا‬ ‫متفاوت‬ ‫مختلف‬ ‫فرآیندهاي‬ ‫در‬ ‫مراحل‬ ‫توالی‬‫بگیحرد‬ ‫قحرار‬ ‫دیگحر‬ ‫مرحلحه‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫مرحله‬ ‫یک‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫و‬ ‫ست‬
‫استراتژي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بگیرد‬ ‫قرار‬ ‫استراتژي‬ ‫انتخاب‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫فرآیند‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫که‬ ‫بلندمدت‬ ‫اهداف‬ ‫تعیین‬ ‫مانند‬
.‫بگیرد‬ ‫قرار‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫دیگر‬
3.‫فرآینحدها‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫استراتژي‬ ‫تدوین‬ ‫مثل‬ ‫است‬ ‫متفاوت‬ ‫مختلف‬ ‫فرآیندهاي‬ ‫در‬ ‫مراحل‬ ‫نامگذاري‬‫ممکحن‬ ‫دیگحر‬ ‫ي‬
.‫شود‬ ‫برده‬ ‫بکار‬ ‫نیز‬ ‫استراتژي‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫کنکاش‬ ‫نامهاي‬ ‫به‬ ‫است‬
4.‫بصورت‬ ‫بعضی‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫عمودي‬ ‫بصورت‬ ‫فرآیندها‬ ‫بعضی‬ ‫مثال‬ .‫است‬ ‫متفاوت‬ ‫مختلف‬ ‫فرآیندهاي‬ ‫ظاهري‬ ‫شکل‬
.‫میباشند‬ ‫زیادي‬ ‫همزمان‬ ‫مراحل‬ ‫داراي‬ ‫نیز‬ ‫برخی‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫اي‬ ‫دایره‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫افقی‬
)‫(رسالت‬ ‫ماموريت‬ ‫تدوين‬
Mission‫از‬ ‫منظحور‬ .‫است‬ ‫آمده‬ ‫بوجود‬ ‫کاال‬ ‫این‬ ‫چرا‬ ‫که‬ ‫معنی‬ ‫این‬ ‫به‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫وجود‬ ‫چرایی‬ ‫و‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ‫معنی‬ ‫به‬
‫انسحان‬ ‫وجحودي‬ ‫فلسحفه‬ ‫از‬ ‫منظحور‬ .‫اسحت‬ ‫آمده‬ ‫بوجود‬ ‫صنعت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شرکت‬ ‫این‬ ‫چرا‬ ‫اینکه‬ ‫یعنی‬ ‫شرکت‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬
.‫است‬ ‫آمده‬ ‫بوجود‬ ‫دنیا‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫انسان‬ ‫چرا‬ ‫اینکه‬ ‫یعنی‬
‫وجو‬ ‫فلسفه‬:‫گردد‬ ‫مطرح‬ ‫سطح‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫میتواند‬ ‫دي‬0-‫حکومت‬ / ‫جامعه‬ ‫سطح‬2-‫بنگحاه‬ / ‫شحرکت‬ / ‫سحازمان‬ ‫سحطح‬3-
‫فرد‬ ‫سطح‬
‫نوشابه‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫زمزم‬ ‫شرکت‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ .‫بود‬ ‫عدالت‬ ‫برقراري‬ ‫حکومت‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫علی‬ ‫حضرت‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ‫مثال‬
‫در‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ .‫باشد‬ ‫محصول‬ ‫ترین‬ ‫بهداشتی‬ ‫و‬ ‫سالمترین‬ ‫تولید‬ ‫میتواند‬‫باشحد‬ ‫جملحه‬ ‫یک‬ ‫حد‬ ‫در‬ ‫میتواند‬ ‫شرکت‬ ‫سطح‬
‫از‬ ‫طحوالنیتر‬ ‫وجحودي‬ ‫هاي‬ ‫فلسفه‬ ‫اکثر‬ .‫نماییم‬ ‫تولید‬ ‫مشتریان‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫اتومبیل‬ ‫ایمنترین‬ ‫تا‬ ‫هستیم‬ ‫اتومبیل‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫مثال‬
‫شحرکتها‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫بیان‬ ‫کلی‬ ‫بصورت‬ ‫باید‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ .‫نمیکند‬ ‫تجاوز‬ ‫نیم‬ ‫و‬ ‫صفحه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫اما‬ ‫هستند‬ ‫مورد‬ ‫این‬
‫نبا‬.‫برود‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫برسد‬ ‫پایان‬ ‫به‬ ‫شرکت‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ،‫زمان‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نمایند‬ ‫انتخاب‬ ‫طوري‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ‫ید‬
( ‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫از‬ ‫متاثر‬ ‫ماموریت‬Vision،‫مطالعحات‬ ،‫تجربیحات‬ ،‫تحصحیالت‬ ‫از‬ ‫متاثر‬ ‫میتواند‬ ‫نیز‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬ .‫است‬ ‫بینش‬ ‫یا‬ )
. ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫تقاضاهاي‬ ،‫جامعه‬ ‫نیاز‬ ،‫خانوادگی‬ ‫تربیت‬.‫میسازند‬ ‫را‬ ‫شرکت‬ ‫ماموریت‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫اندازها‬ ‫چشم‬ .‫باشد‬ . .
‫اي‬ ‫بگونحه‬ ‫نبایحد‬ ‫بحودن‬ ‫کلحی‬ ‫ایحن‬ ‫اما‬ ‫نماید‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫شرکت‬ ‫کلی‬ ‫اهداف‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫کلی‬ ‫بصورت‬ ‫امکان‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫باید‬ ‫ماموریت‬
.‫باشد‬ ‫دهنده‬ ‫جهت‬ ‫باید‬ ‫بلکه‬ ‫بوده‬ ‫محتوا‬ ‫بی‬ ‫که‬ ‫باشد‬
‫ماموريت‬ ‫داشتن‬ ‫هاي‬ ‫مزيت‬
0.‫مد‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫نظر‬ ‫اتفاق‬ ‫ایجاد‬‫شرکت‬ ‫فعالیتهاي‬ ‫سوي‬ ‫و‬ ‫سمت‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫شرکت‬ ‫کارکنان‬ ‫و‬ ‫یران‬

10. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
01
2.‫سازمان‬ ‫وجودي‬ ‫فلسفه‬ ‫شدن‬ ‫روشن‬
3.)‫مهم‬ ‫واقعا‬ ‫(مسائل‬ ‫مهم‬ ‫موضوعات‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫عادت‬ ‫ایجاد‬
4.‫مسحائل‬ ‫محورد‬ ‫در‬ ‫گیري‬ ‫تصمیم‬ ‫و‬ ‫تفکر‬ ‫همسویی‬ ‫و‬ ‫سازمان‬ ‫گیرندگان‬ ‫تصمیم‬ ‫و‬ ‫مدیران‬ ‫بین‬ ‫رویه‬ ‫وحدت‬ ‫ایجاد‬
‫سازمان‬ ‫کلیدي‬
5.‫نفعان‬ ‫ذي‬ ‫به‬ ‫توجه‬‫سازمان‬
6.‫سازمان‬ ‫ممیزه‬ ‫وجوه‬ ‫به‬ ‫توجه‬
‫سازماني‬ ‫ماموريت‬ ‫تدوين‬ ‫هاي‬ ‫روش‬
0-‫قلم‬ ‫از‬ ‫مواردي‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫می‬ ‫سازمان‬ ‫مامریت‬ ‫تعریف‬ ‫به‬ ‫شروع‬ ‫خاصی‬ ‫برنامه‬ ‫هیچ‬ ‫بدون‬
.‫آید‬ ‫نمی‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫مطلوبی‬ ‫روش‬ ‫بنابراین‬ ،‫بیافتد‬
2-‫سوالي‬ ‫سه‬ ‫روش‬
‫است‬ ‫ریزي‬ ‫برنامه‬ ‫هیئت‬ ‫اعضاي‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬‫ماموریحت‬ ‫آن‬ ‫اسحاس‬ ‫بحر‬ ‫و‬ ‫میدهنحد‬ ‫ژاسح‬ ‫سوال‬ ‫سه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫راتژیک‬
.‫میشود‬ ‫تعریف‬ ‫سازمان‬
0-‫است؟‬ ‫آمده‬ ‫بوجود‬ ‫کاري‬ ‫چه‬ ‫انجام‬ ‫براي‬ ‫شرکت‬
-. . . . . . . . . ‫تا‬ ‫ایم‬ ‫آمده‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫ما‬
2-‫چیست؟‬ ‫شرکت‬ ‫ممیزه‬ ‫وجوه‬
-‫را‬ ‫ترینش‬ ‫ایمن‬ ‫اما‬ ‫میکنم‬ ‫تولید‬ ‫ماشین‬ ‫من‬
-‫ر‬ ‫ارزانترینش‬ ‫اما‬ ‫میکنم‬ ‫تولید‬ ‫نوشابه‬ ‫من‬‫ا‬
3-‫داریم؟‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫هریک‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫مسئولیتی‬ ‫نوع‬ ‫چه‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫کسانی‬ ‫چه‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫شرکت‬ ‫مسئولیت‬
-‫مقابحل‬ ‫در‬ ‫اینکحه‬ ‫یحا‬ ‫و‬ ‫نمحاییم‬ ‫تحامین‬ ‫را‬ ‫آنهحا‬ ‫آسایش‬ ‫و‬ ‫رفاه‬ ‫که‬ ‫مسئولیم‬ ‫خود‬ ‫کارکنان‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫ما‬
‫از‬ ‫کحدام‬ ‫هحر‬ ‫قبحال‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫مسحئولیم‬ . . . ‫و‬ ‫محدیران‬ ،‫سهامداران‬ ،‫کنندگان‬ ‫تامین‬ ،‫دهنگان‬ ‫اعتبار‬‫آنهحا‬
.‫داریم‬ ‫جداگانه‬ ‫مسئولیتی‬
3‫تكنيک‬ .5‫سوالي‬
.‫میباشند‬ ‫یکسان‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫نتایج‬ ‫اکثر‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫قبلی‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫تفاوتی‬ ،‫ونتیجه‬ ‫ماهیت‬ ‫نظر‬ ‫از‬
1.‫چيزي؟‬ ‫چه‬

11. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
00
‫از‬ ‫نیازي‬ ‫چه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫محصوالتی‬ ‫چه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫میدهیم‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫خدماتی‬ ‫چه‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫معنی‬ ‫این‬ ‫به‬
‫جامعه‬.‫نماییم‬ ‫می‬ ‫برطرف‬ ‫را‬
2.‫کسي؟‬ ‫چه‬
‫کسحانی‬ ‫چحه‬ ‫محا‬ ‫مخحاطبین‬ ‫و‬ ‫کنحیم‬ ‫محی‬ ‫برآورده‬ ‫را‬ ‫کسانی‬ ‫چه‬ ‫نیاز‬ ‫ما‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫کسانی‬ ‫چه‬ ‫ما‬ ‫مشتریان‬
.‫هستند‬
3.‫کجا؟‬
‫واقحع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫قحرار‬ ‫کجحا‬ ‫کنحیم‬ ‫محی‬ ‫فعالیحت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫محا‬ ‫کحه‬ ‫بحازاري‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫کجا‬ ‫ما‬ ‫فعالیت‬ ‫حیطه‬
.‫میشود‬ ‫مشخص‬ ‫فعالیت‬ ‫جغرافیایی‬ ‫محدوده‬
4.‫چ‬‫را؟‬
‫ممیزه‬ ‫وجه‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫محصول‬ ‫این‬ ‫چرا‬ .‫ایم‬ ‫شده‬ ‫بازار‬ ‫این‬ ‫وارد‬ ‫ما‬ ‫چرا‬
.‫شود‬ ‫بیان‬ ‫سوال‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شرکت‬
5.‫چگونه؟‬
‫محی‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫محصوالت‬ ‫این‬ ‫تکنیکی‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫چه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫کنیم‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫محصوالت‬ ‫این‬ ‫چگونه‬ ‫ما‬
.‫نماییم‬
‫ش‬ ‫هاي‬ ‫استراتژیست‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬‫سحواالت‬ ‫ایحن‬ .‫دهند‬ ‫می‬ ‫پاس‬ ‫سواالت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫شرکت‬ ‫رسالت‬ ‫تدوین‬ ‫براي‬ ‫رکت‬
‫بندي‬ ‫طبقه‬ ‫مورد‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫می‬ ‫آوري‬ ‫جمع‬ ‫ها‬ ‫پاس‬ ،‫سواالت‬ ‫به‬ ‫پاسخگویی‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫میشوند‬ ‫تنظیم‬ ‫پرسشنامه‬ ‫قالب‬ ‫در‬
‫تدوین‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫میگردد‬ ‫تنظیم‬ ‫ماموریت‬ ‫بیانیه‬ ‫اولیه‬ ‫نسخه‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫گیرند‬ ‫می‬ ‫قرار‬.‫میگردد‬ ‫نهایی‬ ‫بیانیه‬
‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫بيانيه‬–‫ارزش‬ ‫بيانيه‬
‫وجحود‬ ‫بایحد‬ ‫حتمحا‬ ‫ماموریحت‬ ‫بیانیحه‬ ‫کلحی‬ ‫بطور‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫ماموریت‬ ‫بیانیه‬ ‫مانند‬ ‫ارزش‬ ‫بیانیه‬ ‫و‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫بیانیه‬ ‫تهیه‬ ‫فرآیند‬
‫ا‬ ‫و‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫بیانیه‬ ‫بین‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫نمی‬ ‫وجودشان‬ ‫به‬ ‫لزومی‬ ‫ارزش‬ ‫و‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫بیانیه‬ ‫اما‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬‫انحداز‬ ‫چشم‬ ‫بیانیه‬ ،‫رزش‬
.‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫بیانیه‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫باید‬ ‫کامل‬ ‫بصورت‬ ‫ماموریت‬ ‫تدوین‬ ‫براي‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ .‫است‬ ‫تر‬ ‫مهم‬
‫بایحد‬ ‫انحداز‬ ‫چشحم‬ ‫تحقحق‬ ‫بحراي‬ .‫میباشحد‬ ‫برنامحه‬ ‫افق‬ ‫در‬ ‫ماموریت‬ ‫تحقق‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫سازمان‬ ‫یا‬ ‫شرکت‬ ‫آینده‬ ‫تصویر‬ ‫انداز‬ ‫چشم‬
‫انداز‬ ‫چشم‬ ‫آن‬ ‫که‬ ‫نماییم‬ ‫تعیین‬ ‫طوري‬ ‫را‬ ‫ماموریت‬.‫میباشد‬ ‫شرکت‬ ‫کالن‬ ‫هدف‬ ‫دورترین‬ ‫ماموریت‬ .‫گردد‬ ‫محقق‬
:‫مثال‬‫انداز‬ ‫چشم‬--------»‫یافتن‬ ‫توسعه‬ ،‫قله‬ ‫در‬ ‫ایستادن‬

12. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
02
‫ماموریت‬---------»‫منطقه‬ ‫ملی‬ ‫درآمد‬ ‫باالترین‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ،‫قله‬ ‫به‬ ‫صعود‬
‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫اهداف‬----------»‫ملی‬ ‫درآمد‬ ،‫راه‬ ‫بین‬ ‫هاي‬ ‫ایستگاه‬21‫ا‬ ‫کشور‬‫بحاالي‬ ‫سحرانه‬ ‫درآمحد‬ ،‫دنیا‬ ‫ول‬011
‫مثبت‬ ‫تراز‬ ،‫واردات‬ ‫و‬ ‫صادرات‬ ‫باالترین‬ ،‫دالر‬
‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫اهداف‬----------»‫کشور‬ ‫گمرکات‬ ‫تعداد‬ ‫افزایش‬ ،‫گمرکی‬ ‫قوانین‬ ‫اصالح‬
‫محيطي‬ ‫تهديدات‬ ‫و‬ ‫فرصتها‬ ‫تحليل‬ ‫و‬ ‫تجزيه‬
-: ‫ها‬ ‫فرصت‬‫پیش‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫براي‬ ‫مساعد‬ ‫و‬ ‫مناسب‬ ‫هاي‬ ‫موقعیت‬‫رفت‬
-: ‫تهديدات‬‫سازمان‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫براي‬ ‫زا‬ ‫مشگل‬ ‫و‬ ‫نامساعد‬ ‫هاي‬ ‫موقعیت‬
‫تهدیحد‬ ‫یحا‬ ‫و‬ ‫فرصحت‬ ‫میتوانحد‬ ‫صحنعت‬ ‫در‬ ‫قدرتمند‬ ‫رقیب‬ ‫وجود‬ ‫مثال‬ ‫باشند‬ ‫نمی‬ ‫مطلق‬ ‫تهدیدات‬ ‫و‬ ‫فرصتها‬ ،‫نگرشی‬ ‫نظر‬ ‫از‬
‫کننحد‬ ‫تصحور‬ ‫تهدیحد‬ ‫را‬ ‫موقعیحت‬ ‫یحک‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫ها‬ ‫استراتژیست‬ ‫نگاه‬ ‫به‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫محسوب‬.‫فرصحت‬ ‫یحا‬ ‫و‬
‫موقعیحت‬ ‫بحه‬ ‫رسحیدن‬ ‫مححض‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫نمی‬ ‫فرض‬ ‫تهدید‬ ‫آنرا‬ ‫نامساعد‬ ‫عوامل‬ ‫با‬ ‫مواجهه‬ ‫محض‬ ‫به‬ ‫معموال‬ ‫ها‬ ‫استراتژیست‬
.‫گردند‬ ‫نمی‬ ‫بیخود‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫مناسب‬ ‫هاي‬
«‫تهديدد‬ ، ‫است‬ ‫فرصت‬ ‫ظاهر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫عاملي‬ ‫از‬ ‫ميتوان‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫نمي‬ ‫تهديد‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫فرصت‬ ‫مطلقا‬ ‫محيطي‬ ‫عامل‬ ‫هيچ‬
‫همچنين‬ ‫و‬ ‫ساخت‬‫دارد‬ ‫بستگي‬ ‫استراتژيست‬ ‫نگاه‬ ‫به‬ ‫اين‬ ‫و‬ ‫ساخت‬ ‫فرصت‬ ‫است‬ ‫تهديد‬ ‫ظاهر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫عاملي‬ ‫از‬»
‫و‬ ‫فحردي‬ ‫زنحدگی‬ ‫در‬ ‫امحا‬ ‫نمحاییم‬ ‫اسحتفاده‬ ‫کتابی‬ ‫و‬ ‫ابزاري‬ ‫هاي‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫مجبوریم‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزي‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫اگرچه‬
‫بسازیم‬ ‫فرصت‬ ‫موجود‬ ‫تهدیدات‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کنیم‬ ‫استفاده‬ ‫نگرشی‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫بایستی‬ ‫سازمانی‬.
-: ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫بر‬ ‫که‬ ‫عواملی‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫کنترل‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫که‬ ‫میباشند‬ ‫اثرگذار‬ ‫عواملی‬
.‫هستند‬ ‫سازمان‬ ‫کنترل‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫اما‬ ‫میگذارند‬ ‫تاثیر‬ ‫سازمان‬ ‫عملکرد‬
‫تحاثیر‬ ‫که‬ ‫کنترلی‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫عوامل‬ ‫بایستی‬ ‫بلکه‬ ‫بگیریم‬ ‫نظر‬ ‫زیر‬ ‫را‬ ‫محیطی‬ ‫عوامل‬ ‫تمام‬ ‫که‬ ‫باشیم‬ ‫نمی‬ ‫مطلب‬ ‫این‬ ‫مستلزم‬ ‫ما‬
‫عواملی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫قرار‬ ‫مدنظر‬ ‫را‬ ‫عوامل‬ ‫موثرترین‬ ‫و‬ ‫دهیم‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫دارند‬ ‫را‬ ‫شرکت‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫اي‬ ‫مالحظه‬ ‫قابل‬
.‫نماییم‬ ‫صرفنظر‬ ،‫ندارند‬ ‫ما‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫تاثیري‬ ‫چندان‬ ‫که‬

13. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
03
:‫ايستا‬ ‫محيط‬‫ماننحد‬ ‫میباشد‬ ‫کم‬ ‫متغیرها‬ ‫تاثر‬ ‫و‬ ‫تاثیر‬ ‫و‬ ‫عوامل‬ ‫تغییر‬ ‫و‬ ‫متغیرها‬ ‫پیچیدگی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫محیطی‬‫و‬ ‫سحیمان‬ ‫صحنعت‬
‫کفش‬
:‫پويا‬ ‫محيط‬‫بحه‬ ‫ومححیط‬ ‫اسحت‬ ‫پیچیده‬ ‫متغیرها‬ ‫بین‬ ‫ارتباطات‬ ‫و‬ ‫گذارند‬ ‫می‬ ‫اثر‬ ‫هم‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫زیاد‬ ‫متغیرها‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫محیطی‬
‫کامپیوتر‬ ‫صنعت‬ ‫مانند‬ .‫یابد‬ ‫می‬ ‫تغییر‬ ‫شدت‬
‫ب‬ ‫نمی‬ ‫ایستا‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫پویا‬ ‫مطلقا‬ ‫محیطی‬ ‫هیچ‬ ‫داردو‬ ‫قرار‬ ‫طیف‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫ایستایی‬ ‫و‬ ‫پویایی‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫محیط‬ ‫واقع‬ ‫در‬.‫اشد‬
:‫دور‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫تورم‬ ‫مانند‬ ‫است‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫شرکت‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫تاثیرشان‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫عواملی‬
:‫نزديک‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫رقبا‬ ‫مانند‬ ‫است‬ ‫مستقیم‬ ‫شرکت‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫تاثیرشان‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫عواملی‬
:‫میشوند‬ ‫تقسیم‬ ‫دسته‬ ‫چند‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫بندي‬ ‫طبقه‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫محیطی‬ ‫عوامل‬
0.‫جغرافيايي‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬:‫اقليمي‬ /‫برعمللکرد‬ ‫که‬ ‫تهران‬ ‫به‬ ‫شهرها‬ ‫نزدیکی‬ ‫و‬ ‫دوري‬ ‫مانند‬
‫شحرایط‬ ‫در‬ ‫کحه‬ ‫میباشحد‬ ‫هحوا‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫نیحز‬ ‫اقلیمحی‬ ‫عوامحل‬ ‫جملحه‬ ‫از‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫گذارد‬ ‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫شرکتها‬
.‫گذارد‬ ‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫افراد‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫مختلف‬
2.:‫تكنولوژيک‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬.‫افتد‬ ‫می‬ ‫اتفاق‬ ‫گوناگون‬ ‫صنایع‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫پیشرفت‬ ‫مانند‬
3.‫عو‬:‫فرهنگي‬ / ‫اجتماعي‬ ‫محيطي‬ ‫امل‬‫گحرفتن‬ ‫رونحق‬ ‫باعحث‬ ‫کحه‬ ‫ازدواج‬ ‫سن‬ ‫رفتن‬ ‫باال‬ ‫مانند‬
‫مواد‬ ‫بندي‬ ‫بسته‬ ‫تا‬ ‫میگردد‬ ‫باعث‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫میگردد‬ ‫مجرد‬ ‫افراد‬ ‫براي‬ ‫کوچک‬ ‫هاي‬ ‫خانه‬ ‫بازار‬
.‫شود‬ ‫تولید‬ ‫جدیدي‬ ‫کاالهاي‬ ‫مجرد‬ ‫افراد‬ ‫براي‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫کوچکتر‬
‫ايستا‬ ‫پويا‬‫كفش‬ ‫ماشين‬ ‫كامپيوتر‬

14. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
04
4.:‫قانوني‬ / ‫سياسي‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫مق‬ ‫و‬ ‫قوانین‬ ‫مانند‬‫سازمان‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫رراتی‬
‫را‬ ‫سحوخت‬ ‫هحاي‬ ‫جایگحاه‬ ‫افتتاح‬ ‫قصد‬ ‫که‬ ‫کسانی‬ ‫به‬ ‫وام‬ ‫اعطاي‬ ‫تصویب‬ ‫مثال‬ ‫گذارند‬ ‫می‬ ‫تاثیر‬
.‫گذارد‬ ‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شاغل‬ ‫افراد‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫دارند‬
5.:‫اقتصادي‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫هحم‬ ‫داشحتن‬ ،‫اقتصحادي‬ ‫رکحود‬ ‫یحا‬ ‫و‬ ‫رونحق‬ ،‫تورم‬ ،‫بهره‬ ‫نرخ‬ ‫مانند‬
‫قو‬ ‫پیمانان‬‫ملی‬ ‫درآمد‬ ،‫ضعیف‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ي‬
:‫میشوند‬ ‫تقسیم‬ ‫دسته‬ ‫سه‬ ‫به‬ ‫محیطی‬ ‫عوامل‬ ‫دیگر‬ ‫بندي‬ ‫دسته‬ ‫یک‬ ‫در‬
1.:‫فراملي‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫و‬ ‫هسحتند‬ ‫شحرکت‬ ‫کنتحرل‬ ‫از‬ ‫خحارج‬ ‫و‬ ‫میگذارنحد‬ ‫تحاثیر‬ ‫شحرکت‬ ‫یک‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫عواملی‬
‫کشحوري‬ ‫هحیچ‬ ‫مخحتص‬ ‫ماهیتحا‬ ‫و‬ ‫اسحت‬ ‫واقحع‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫شحرکت‬ ‫که‬ ‫دارند‬ ‫قرار‬ ‫کشوري‬ ‫مرزهاي‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫همچنین‬
‫نیس‬‫اي‬ ‫منطقه‬ ‫هاي‬ ‫بحران‬ ‫مانند‬ .‫هستند‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫و‬ ‫تند‬‫قیمحت‬ ‫و‬ ‫جهحانی‬ ‫بازارهحاي‬ ،‫ملحل‬ ‫سحازمان‬ ،‫نفحت‬ ‫قیمت‬ ،
‫دالر‬ ‫برابري‬
2.:‫ملي‬ ‫محيطي‬ ‫عوامل‬‫تحاثیر‬ ‫شحرکت‬ ‫عملکحرد‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫قرار‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫جغرافیایی‬ ‫مرزهاي‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫عواملی‬
‫نیز‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫میتوانند‬ ‫عوامل‬ ‫این‬ ‫البته‬ .‫گذارند‬ ‫می‬‫میباشحند‬ ‫قبحل‬ ‫بنحدي‬ ‫دسحته‬ ‫شحامل‬ ‫کحه‬ ‫شحوند‬ ‫مطرح‬
)‫تکنولوژیکی‬ ،‫اقتصادي‬ ،‫سیاسی‬ ،‫فرهنگی‬ ،‫(جغرافیایی‬
3.:‫صنعت‬ ‫عوامل‬‫و‬ ‫کننحدگان‬ ‫عرضه‬ ،‫مشتریان‬ ،‫رقبا‬ ‫مانند‬ ‫میگذارند‬ ‫تاثیر‬ ‫شرکت‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫مستقیما‬ ‫که‬ ‫عواملی‬
‫در‬ ‫میتوانند‬ ‫ملی‬ ‫عوامل‬ ‫اما‬ .‫میباشد‬ ‫متفاوت‬ ‫دیگر‬ ‫صنعت‬ ‫به‬ ‫صنعتی‬ ‫از‬ ‫عوامل‬ ‫این‬‫نباشحند‬ ‫متفحاوت‬ ‫مختلف‬ ‫صنایع‬
.‫هستند‬ ‫متفاوت‬ ‫گوناگون‬ ‫صنایع‬ ‫در‬ ‫رقبا‬ ‫اما‬ ‫است‬ ‫یکسان‬ ‫مختلف‬ ‫صنایع‬ ‫در‬ ‫شرکتها‬ ‫براي‬ ‫ارز‬ ‫برابري‬ ‫نرخ‬ ‫مثال‬

15. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
05
‫تحليل‬ ‫و‬ ‫تجزيه‬‫خارجي‬ ‫عوامل‬
1.‫پورتر‬ ‫گانه‬ ‫پنج‬ ‫نيروهاي‬ ‫مدل‬
‫دارد‬ ‫نگرشی‬ ‫جنبه‬ ‫بیشتر‬ ‫تکنیک‬ ‫این‬
‫مایکل‬‫یحا‬ ‫و‬ ‫ماهیحت‬ ‫هم‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫عامل‬ ‫پنج‬ ‫این‬ ‫تاثر‬ ‫و‬ ‫تاثیر‬ .‫میداند‬ ‫الزم‬ ‫صنعت‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫عامل‬ ‫پنج‬ ‫این‬ ‫پورتر‬
‫میحزان‬ ‫کحه‬ ‫عحاملی‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫سود‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫شرکتها‬ ‫تمام‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معتقد‬ ‫پورتر‬ .‫مینماید‬ ‫مشخص‬ ‫را‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫رقابت‬ ‫شدت‬
‫رق‬ ‫شدت‬ ‫اگر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫رقابت‬ ‫شدت‬ ‫عامل‬ ‫میکند‬ ‫تعیین‬ ‫را‬ ‫سود‬.‫میگردد‬ ‫مشخص‬ ‫نیز‬ ‫سودآوري‬ ‫باشد‬ ‫مشخص‬ ‫ابت‬
:‫دارد‬ ‫کاربرد‬ ‫دو‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫این‬
0.‫قحرار‬ ‫صحنعتی‬ ‫در‬ ‫اگحر‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫گیري‬ ‫تصمیم‬ ‫صنعت‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫عدم‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ورود‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫میتوانیم‬ ‫ایم‬ ‫نشده‬ ‫صنعتی‬ ‫وارد‬ ‫اگر‬
‫صنع‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ماندن‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫استناد‬ ‫با‬ ‫میتوانیم‬ ‫داریم‬.‫نماییم‬ ‫گیري‬ ‫تصمیم‬ ‫ت‬
2.‫تولیحد‬ ‫جحاي‬ ‫بحه‬ ‫محثال‬ .‫نمحاییم‬ ‫شناسحایی‬ ‫صحنعت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫موقعیحت‬ ‫سودآورترین‬ ‫و‬ ‫مناسبترین‬ ‫میتوانیم‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬
‫نوشابه‬‫گحازدار‬ ‫آبمیحوه‬ ‫کننحده‬ ‫تولیحد‬ ‫یحا‬ ‫و‬ )‫(خریحداران‬ ‫نوشحابه‬ ‫خریدار‬ ‫یا‬ ‫و‬ )‫کنندگان‬ ‫(عرضه‬ ‫نوشابه‬ ‫شیشه‬ ‫کننده‬ ‫تولید‬ ،
‫گردی‬ )‫جایگزین‬ ‫(کاالي‬.‫م‬
‫واردها‬ ‫تازه‬
)‫ورود‬ ‫تهديد‬ ‫(قدرت‬
‫م‬ ‫رقباي‬‫وجود‬
(‫رقابت‬ ‫شدت‬)
‫كنندگان‬ ‫عرضه‬
‫(قدرت‬‫زني‬ ‫چانه‬)
‫خريداران‬
‫(قدرت‬‫زني‬ ‫چانه‬)
‫جايگزين‬ ‫كاالهاي‬
‫(قدرت‬‫جايگزيني‬)

16. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
06
‫معدن‬
‫از‬ ‫هریک‬ ‫ارزیابی‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫معیارهایی‬ ‫پورتر‬5‫ارزیحابی‬ ‫را‬ ‫عوامحل‬ ‫ایحن‬ ‫آنهحا‬ ‫بوسحیله‬ ‫میتوان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫بیان‬ ‫فوق‬ ‫عامل‬
.‫نمود‬
‫خريداران‬ ‫زني‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫ارزيابي‬ ‫معيارهاي‬
1.:‫خريداران‬ ‫تعداد‬‫آ‬ ‫اگر‬ ‫زیرا‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫خریداران‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫زیادتر‬ ‫خریداران‬ ‫تعداد‬ ‫چه‬ ‫هر‬‫کاال‬ ‫نها‬
.‫خرد‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫دیگري‬ ‫فرد‬ ‫نخرند‬ ‫را‬
2.:‫خريدار‬ ‫پسرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ‫قدرت‬‫واححد‬ ‫اینکحه‬ ‫تحوان‬ ‫یعنحی‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫پسرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ‫قدرت‬ ‫خریدار‬ ‫اگر‬
‫سحاخت‬ ‫تحوان‬ ‫اگحر‬ ‫خحودرو‬ ‫تولیدکننحده‬ ‫محثال‬ .‫میرود‬ ‫باال‬ ‫آن‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫بسازد‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫بخرد‬ ‫را‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫قبل‬
‫داشته‬ ‫را‬ ‫قطعات‬‫قیمحت‬ ‫سحاز‬ ‫قطعحه‬ ‫اگر‬ ‫یعنی‬ .‫باشد‬ ‫برخوردار‬ ‫ساز‬ ‫قطعه‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫باالتري‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫از‬ ‫میتواند‬ ‫باشد‬
.‫نماید‬ ‫قطعات‬ ‫ساخت‬ ‫به‬ ‫تهدید‬ ‫میتواند‬ ‫تولیدکننده‬ ‫دهد‬ ‫پیشنهاد‬ ‫را‬ ‫باالتري‬
(‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ‫استراتژي‬(Vertical Integration):‫پیشحرو‬ ‫قسحمت‬ ‫دو‬ ‫بحه‬ ‫اسحتراتژي‬ ‫ایحن‬(Forward)‫پسحرو‬ ‫و‬
(Backward).‫میشود‬ ‫تقسیم‬
‫و‬ ‫میباشد‬ ‫زنجیر‬ ‫یک‬ ‫هاي‬ ‫حلقه‬ ‫بصورت‬ ‫صنعتی‬ ‫هر‬ ‫استراتژي‬ ‫این‬ ‫طبق‬
.‫دهند‬ ‫می‬ ‫تشگیل‬ ‫را‬ ‫عمودي‬ ‫زنجیره‬ ‫یک‬ ‫مختلف‬ ‫صنایع‬ ‫در‬ ‫در‬ ‫فعالیتها‬
‫یا‬ ‫باال‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫اگر‬ ‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫قرار‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫زنجیر‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫نقطه‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫استراتژي‬ ‫از‬ ‫گوییم‬ ‫می‬ ‫کنیم‬ ‫حرکت‬ ‫پایین‬‫شده‬ ‫استفاده‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬
‫یک‬ ‫در‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫شروع‬ ) ‫ساز‬ ‫قطعه‬ ( ‫قطعه‬ ‫کننده‬ ‫تولید‬ ‫اگر‬ ‫مثال‬ .‫است‬
‫اگر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫پسرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ،‫نمود‬ ‫گري‬ ‫ریخته‬ ‫واحد‬
‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫پیشرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ،‫بپردازد‬ ‫خودرو‬ ‫تولید‬ ‫به‬ ‫ساز‬ ‫قطعه‬
‫صنع‬ ‫عمودي‬ ‫زنجیره‬ ‫کل‬ ‫شرکتی‬ ‫اگر‬ .‫است‬‫آن‬ ‫به‬ ‫بگیرد‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ت‬
‫کامل‬ ‫ادغام‬‫یا‬ ‫و‬(Full Integration).‫میشود‬ ‫گفته‬
،‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫زنجیره‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫حرکت‬ ‫براي‬(Make or Buy)
.‫بسازیم‬ ‫را‬ ‫واحد‬ ‫آن‬ ‫اینکه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫بخریم‬ ‫را‬ ‫جدید‬ ‫واحد‬ ‫میتوانیم‬ ‫یعنی‬
3.:‫باشيم‬ ‫مي‬ ‫صنعت‬ ‫آن‬ ‫خريدار‬ ‫که‬ ‫صنعتي‬ ‫در‬ ‫تمايز‬ ‫ميزان‬‫بر‬ ‫در‬‫ماننحد‬ ،‫باالست‬ ‫تمایز‬ ‫ایجاد‬ ‫امکان‬ ‫صنایع‬ ‫از‬ ‫خی‬
،‫حی‬‫ح‬‫ورزش‬ ( ‫دارد‬ ‫حود‬‫ح‬‫وج‬ ‫حف‬‫ح‬‫مختل‬ ‫حاي‬‫ح‬‫کاربرده‬ ‫و‬ ‫حف‬‫ح‬‫مختل‬ ‫حهاي‬‫ح‬‫کالس‬ ‫حا‬‫ح‬‫ب‬ ‫حاي‬‫ح‬‫خودروه‬ ‫حد‬‫ح‬‫تولی‬ ‫حان‬‫ح‬‫امک‬ ‫حه‬‫ح‬‫ک‬ ‫حودرو‬‫ح‬‫خ‬ ‫حنعت‬‫ح‬‫ص‬
‫گري‬ ‫ريخته‬
‫قطعه‬ ‫توليد‬
‫خودرو‬ ‫توليد‬
‫فروش‬
‫از‬ ‫پس‬ ‫خدمات‬
‫فروش‬

17. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
07
‫ایحن‬ ‫به‬ .‫سیمان‬ ،‫گچ‬ ‫صنعت‬ ‫مانند‬ ‫است‬ ‫پایین‬ ‫تمایز‬ ‫صنایع‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫در‬ ‫اما‬ .) . . . ‫و‬ ‫بار‬ ‫حمل‬ ،‫کامیون‬ ،‫امدادي‬ ،‫کشاورزي‬
‫امکان‬ ‫که‬ ‫معنی‬( ‫اسحت‬ ‫متفحاوت‬ ‫کاربردهحاي‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫کاربري‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫تمایز‬ ( .‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫مختلف‬ ‫کاربردهاي‬ ‫با‬ ‫گچ‬ ‫تولید‬
‫نحوع‬ ‫یحک‬ ‫مختلحف‬ ‫امکانات‬ ،‫پیکان‬ ‫مختلف‬ ‫هاي‬ ‫رنگ‬ ( ‫است‬ ‫یکسان‬ ‫کاربري‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫تنوع‬ ‫و‬ )‫پیکان‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫وانت‬
‫برقی‬ ‫شیشه‬ ‫فاقد‬ ‫پراید‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫برقی‬ ‫شیشه‬ ‫داراي‬ ‫پراید‬ ‫مثال‬ ‫ماشین‬.) )
‫اگحر‬ ‫زیحرا‬ ‫میحرود‬ ‫بحاال‬ ‫خریحدار‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫ما‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫است‬ ‫پایین‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫تمایز‬ ‫میزان‬ ‫که‬ ‫هستیم‬ ‫صنعتی‬ ‫خریدار‬ ‫اگر‬
‫خریحداري‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫معحادل‬ ‫جحنس‬ ‫یحا‬ ‫و‬ ‫بخحریم‬ ‫دیگحر‬ ‫فروشحنده‬ ‫یحک‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫جنس‬ ‫همان‬ ‫میتوانیم‬ ‫ببرد‬ ‫باال‬ ‫را‬ ‫قیمت‬ ‫فروشنده‬
.‫نماییم‬
4.:‫محصول‬ ‫بودن‬ ‫حياتي‬ ‫ميزان‬‫محصو‬ ‫چه‬ ‫هر‬‫بحاال‬ ‫خریحدار‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫ما‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫باشد‬ ‫تر‬ ‫اهمیت‬ ‫که‬ ‫ما‬ ‫براي‬ ‫ل‬
.‫آید‬ ‫می‬ ‫پایین‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ )‫دارو‬ ،‫نفت‬ ،‫اي‬ ‫هسته‬ ‫انرژي‬ ‫(مانند‬ ‫باشد‬ ‫تر‬ ‫حیاتی‬ ‫محصول‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫میرود‬
5.:‫خريد‬ ‫حجم‬‫افزایش‬ ‫آنها‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫خریداران‬ ،‫خرید‬ ‫حجم‬ ‫هرچه‬‫خریحد‬ ‫حجحم‬ ‫چحه‬ ‫هحر‬ ‫و‬ ‫یابحد‬ ‫می‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫آنها‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫کمتر‬ ‫خریداران‬
6.:‫فرآيند‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫محصول‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫فني‬ ‫اطالعات‬ ‫ساير‬ ‫توليدو‬ ‫نحوه‬ ‫از‬ ‫خريدار‬ ‫اطالعات‬ ‫ميزان‬‫خریدار‬ ‫اگر‬
‫فحوق‬ ‫محوارد‬ ‫از‬ ‫یحک‬ ‫هحر‬ ‫در‬ ‫البتحه‬ .‫یابحد‬ ‫محی‬ ‫افزایش‬ ‫خریدار‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫فوق‬ ‫موارد‬ ‫از‬ ‫کاملی‬ ‫اطالعات‬
‫م‬ ‫فرض‬.‫یابد‬ ‫می‬ ‫تغییر‬ ‫بحث‬ ‫مورد‬ ‫عامل‬ ‫تنها‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫فرض‬ ‫ثابت‬ ‫قبلی‬ ‫عوامل‬ ‫شود‬ ‫ی‬
‫کنندگان‬ ‫عرضه‬ ‫زني‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ‫ارزيابي‬ ‫معيارهاي‬
1.:‫کنندگان‬ ‫عرضه‬ ‫تعداد‬‫اگر‬ ‫زیرا‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫آنها‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫کنندگان‬ ‫عرضه‬ ‫تعداد‬ ‫هرچه‬
‫توانیم‬ ‫می‬ ‫ما‬ ‫نفروشد‬ ‫را‬ ‫کاال‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫این‬‫زنحی‬ ‫چانحه‬ ‫قحدرت‬ ‫بنحابراین‬ ،‫بخحریم‬ ‫را‬ ‫کاال‬ ‫آن‬ ‫دیگر‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫یک‬ ‫از‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬
2.:‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫جايگزين‬ ‫محصوالت‬ ‫تعداد‬‫قحدرت‬ ،‫باشحد‬ ‫کمتحر‬ ‫کننحده‬ ‫عرضحه‬ ‫جحایگزین‬ ‫محصوالت‬ ‫تعداد‬ ‫هرچه‬
‫بیشحتر‬ ‫کننحده‬ ‫عرضحه‬ ‫جحایگزین‬ ‫محصوالت‬ ‫تعداد‬ ‫هرچه‬ ‫و‬ ‫رود‬ ‫می‬ ‫باال‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬‫زنحی‬ ‫چانحه‬ ‫قحدرت‬ ،‫باشحد‬
.‫آید‬ ‫می‬ ‫پایین‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬
3.:‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫عمده‬ ‫فروش‬.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫آن‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫دهد‬ ‫انجام‬ ‫عمده‬ ‫فروش‬ ‫خریدار‬ ‫اگر‬

18. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
08
4.:‫شده‬ ‫عرضه‬ ‫محصوالت‬ ‫بين‬ ‫تمايز‬ ‫ميزان‬‫بحاال‬ ‫زنحی‬ ‫چانحه‬ ‫قحدرت‬ ،‫باشد‬ ‫باال‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫محصوالت‬ ‫بین‬ ‫تمایز‬ ‫اگر‬
.‫رود‬ ‫می‬
5.‫ثابت‬ ‫هزينه‬ ‫ميزان‬:‫کنندگان‬ ‫عرضه‬‫کحاهش‬ ‫آنهحا‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫باالتر‬ ‫کنندگان‬ ‫عرضه‬ ‫ثابت‬ ‫هزینه‬ ‫چه‬ ‫هر‬
‫محصحول‬ ‫خواهحد‬ ‫محی‬ ‫و‬ ‫گحردد‬ ‫خحارج‬ ‫بازار‬ ‫از‬ ‫راحتی‬ ‫به‬ ‫نیست‬ ‫حاضر‬ ‫باال‬ ‫اولیه‬ ‫هزینه‬ ‫خاطر‬ ‫به‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫زیرا‬ ‫یابد‬ ‫می‬
.‫بفروشد‬ ،‫هست‬ ‫که‬ ‫طوري‬ ‫هر‬ ‫را‬ ‫خود‬
6.:‫پيشرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ‫قابليت‬‫کنند‬ ‫عرضه‬ ‫اگر‬‫یا‬ ‫و‬ ‫خرید‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫باالتري‬ ‫پیشرو‬ ‫عمودي‬ ‫ادغام‬ ‫قدرت‬ ‫ه‬
.‫رود‬ ‫می‬ ‫باال‬ ‫کننده‬ ‫عرضه‬ ‫زنی‬ ‫چانه‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫را‬ ‫عرضه‬ ‫زنجیره‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫واحد‬ ‫ساخت‬
‫جايگزين‬ ‫کاالهاي‬ ‫جايگزيني‬ ‫قدرت‬ ‫ارزيابي‬ ‫معيار‬
‫جایگزین‬ ‫قدرت‬ ،‫بگیرد‬ ‫را‬ ‫دیگر‬ ‫کاالي‬ ‫جاي‬ ‫آسانتر‬ ‫کاالیی‬ ‫چه‬ ‫هر‬‫بیشحتر‬ ‫صحنعت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫رقابحت‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫باالتر‬ ‫کاال‬ ‫آن‬ ‫ی‬
‫است‬ ‫پایین‬ ‫آنها‬ ‫جایگزینی‬ ‫قدرت‬ ‫اما‬ ‫باشند‬ ‫می‬ ‫مترو‬ ‫و‬ ‫قطار‬ ،‫سواري‬ ‫براي‬ ‫جایگزین‬ ‫کاالهاي‬ ،‫االغ‬ ‫و‬ ‫اسب‬ ‫مثال‬ .‫شود‬ ‫می‬
.‫باشد‬ ‫می‬ ‫پایین‬ ‫کاالها‬ ‫این‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬ ‫درنتیجه‬ ‫و‬
:‫موثرند‬ ‫جایگزینی‬ ‫سهولت‬ ‫بر‬ ‫اساسا‬ ‫عامل‬ ‫دو‬
0.‫هزینه‬
2.‫عملکرد‬
‫کاال‬‫موتورسحیکلت‬ ‫محثال‬ .‫باشحد‬ ‫داشحته‬ ‫بحاالتري‬ ‫عملکحرد‬ ‫و‬ ‫کمتحر‬ ‫هزینحه‬ ‫کحه‬ ‫شحود‬ ‫می‬ ‫دیگر‬ ‫کاالي‬ ‫جایگزین‬ ‫راحتتر‬ ‫یی‬
‫سحود‬ ‫کحه‬ ‫کاالیی‬ ‫هر‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ .‫است‬ ‫سواري‬ ‫از‬ ‫پایینتر‬ ‫سیکلت‬ ‫موتور‬ ‫عملکرد‬ ‫زیرا‬ ‫شود‬ ‫نمی‬ ‫جاده‬ ‫در‬ ‫سواري‬ ‫جایگزین‬
‫بی‬ ‫آن‬ ‫هاي‬ ‫جایگزین‬ ‫تولید‬ ‫براي‬ ‫مندي‬ ‫عالقه‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫بیشتري‬.‫است‬ ‫شتر‬

19. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
09
‫زمان‬(t)
Min
‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫تهديد‬ ‫قدرت‬ ‫ارزيابي‬ ‫معيار‬
1.:‫نياز‬ ‫مورد‬ ‫سرمايه‬‫و‬ ‫شحده‬ ‫صحنعت‬ ‫آن‬ ‫وارد‬ ‫کمتحري‬ ‫افحراد‬ ،‫باشد‬ ‫زیاد‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫براي‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫سرمایه‬ ‫اگر‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬
2.:‫توزيع‬ ‫کانالهاي‬ ‫به‬ ‫دسترسي‬‫براي‬ ‫توزیع‬ ‫کانالهاي‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫هرچه‬‫تحازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫راحتتر‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬
‫واردها‬‫تحازه‬ ‫تهدیحد‬ ‫قحدرت‬ ،‫باشحد‬ ‫مشحگلتر‬ ‫توزیحع‬ ‫کانالهحاي‬ ‫بحه‬ ‫دسترسی‬ ‫هرچه‬ ‫و‬ ) ‫نوشابه‬ ( ‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬
‫واردها‬) ‫دارویی‬ ‫کاالهاي‬ ‫ساخت‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫(مانند‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬
3.‫ويژ‬ ‫امتيازات‬:‫ه‬‫وی‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫افراد‬ ‫هرچه‬‫و‬ ‫نیحک‬ ‫سحابقه‬ ،‫معتبحر‬ ‫تجحاري‬ ‫نحام‬ ( ‫باشحند‬ ‫بیشتري‬ ‫ژه‬
‫هحر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫معتبر‬ ‫تجاري‬ ‫نام‬ ‫داراي‬ ‫نوشابه‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کوکاکوال‬ ‫مانند‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫کمتر‬ ‫وادها‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ) ‫غیره‬
.‫نماید‬ ‫رقابت‬ ‫کوکاکوال‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫وارد‬ ‫صنعت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫سادگی‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫نمی‬ ‫کسی‬
4.:‫تمايز‬ ‫ميزان‬‫ص‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تمایز‬ ‫هرچه‬‫توانحد‬ ‫نمحی‬ ‫کسحی‬ ‫مثال‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫کمتر‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ،‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫نعت‬
.‫شوند‬ ‫گچ‬ ‫صنعت‬ ‫وارد‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫راحتی‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ‫اما‬ ‫شود‬ ‫خودرو‬ ‫صنعت‬ ‫وارد‬
5.:‫تجربه‬ ‫يا‬ ‫يادگيري‬ ‫منحني‬‫محی‬ ‫کحاهش‬ ‫صحنعت‬ ‫یحک‬ ‫در‬ ‫محا‬ ‫هزینه‬ ‫گذرد‬ ‫می‬ ‫بیشتري‬ ‫زمان‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫منحنی‬ ‫این‬ ‫طبق‬
‫زمان‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫زیرا‬ ‫یابد‬‫بیشتري‬،‫گذرد‬ ‫مي‬
‫صنعت‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫تجربه‬‫توانیم‬ ‫می‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬
.‫دهیم‬ ‫کاهش‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫هاي‬ ‫هزینه‬
‫باالتري‬ ‫یادگیري‬ ‫منحنی‬ ‫داراي‬ ‫صنعت‬ ‫هرچه‬
‫تا‬ ‫بکشد‬ ‫طول‬ ‫بیشتري‬ ‫زمان‬ ‫یعنی‬ ،‫باشد‬
‫نقطه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫بتوانیم‬Min‫آن‬ ‫در‬ ‫هزینه‬
‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ،‫برسانیم‬ ‫صنعت‬‫میشود‬ ‫کمتر‬
‫در‬ ‫بتوانیم‬ ‫تا‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫زیادي‬ ‫زمان‬ ‫زیرا‬
‫هزینه‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫کسب‬ ‫تجربه‬ ‫صنعت‬ ‫آن‬ ‫در‬
‫شرکتها‬ ‫سایر‬ ‫با‬ ‫بتوانیم‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫خود‬
.‫نماییم‬ ‫رقابت‬
6.:‫دولت‬ ‫هاي‬ ‫سياست‬‫کحاهش‬ ‫واردهحا‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ،‫نماید‬ ‫بیشتري‬ ‫سختگیري‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫ورود‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ‫چه‬ ‫هر‬
‫و‬ ‫یابد‬ ‫می‬‫بحورس‬ ‫کحارگزاري‬ ‫ایجحاد‬ ‫بحراي‬ ‫دولحت‬ ‫محثال‬ .‫یابحد‬ ‫محی‬ ‫افزایش‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ‫بگیرد‬ ‫آسانتر‬ ‫هرچه‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫واردها‬ ‫تازه‬ ‫تهدید‬ ‫قدرت‬ ‫بنابراین‬ ،‫است‬ ‫گذاشته‬ ‫را‬ ‫سختی‬ ‫قوانین‬
‫هزينه‬(C)
0C
2C
3C
0t 2t 3t

20. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
21
‫رقبا‬ ‫رقابت‬ ‫قدرت‬ ‫ارزيابي‬ ‫معيار‬
1.:‫رقبا‬ ‫همترازي‬( ‫باشند‬ ‫تر‬ ‫مشابه‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫رقباي‬ ‫هرچه‬،‫تکنولحوژي‬ ،‫قیمت‬ ،‫پرسنل‬ ‫تعداد‬ ،‫سرمایه‬ ‫نظر‬ ‫از‬
.‫گردد‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬ ‫صنعت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫رقابت‬ ‫قدرت‬ ) . . . ‫و‬ ‫تولید‬ ‫حجم‬ ،‫کیفیت‬
2.:‫رقبا‬ ‫تعداد‬.‫گردد‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬ ‫رقابت‬ ‫شدت‬ ،‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫رقبا‬ ‫تعداد‬ ‫هرچه‬
3.:‫ثابت‬ ‫هزينه‬‫صنعت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫رقابت‬ ‫شدت‬ ،‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫ثابت‬ ‫هزینه‬ ‫چه‬ ‫هر‬.‫میگردد‬ ‫بیشتر‬
4.:‫خروج‬ ‫موانع‬‫رقابحت‬ ‫شحدت‬ ) . . . ،‫سحنگین‬ ‫سحرمایه‬ ،‫دولحت‬ ‫هاي‬ ‫سیاست‬ ( ‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫صنعت‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫موانع‬ ‫چه‬ ‫هر‬
.‫گردد‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬
5.:‫تبديل‬ ‫هزينه‬.‫گردد‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬ ‫رقابت‬ ‫شدت‬ ،‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تبدیل‬ ‫هزینه‬ ‫چه‬ ‫هر‬
:‫پورتر‬ ‫مدل‬ ‫فوايد‬
1.‫رقابتی‬ ‫ماهیت‬ ‫کردن‬ ‫مشخص‬
2.‫تعیین‬‫سودآوري‬ ‫میزان‬
3.‫صنعت‬ ‫در‬ ‫موقعیت‬ ‫تعیین‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫جایابی‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ورود‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫گیري‬ ‫تصمیم‬
4.‫خدمات‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫سودمند‬ ‫محصوالت‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫هم‬
:‫سوال‬،‫شدود‬ ‫نمدي‬ ‫صنعت‬ ‫به‬ ‫کسي‬ ‫ورود‬ ‫مانع‬ ‫دولت‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫مواجه‬ ‫رقابت‬ ‫با‬ ‫شرکتها‬ ‫که‬ ‫رقابتي‬ ‫بازارهاي‬ ‫در‬
‫بازا‬ ‫در‬ ‫چگونه‬‫آورد؟‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫سود‬ ‫و‬ ‫کرد‬ ‫فعاليت‬ ‫ميتوان‬ ‫رقابتي‬ ‫ر‬
‫قویتر‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫که‬ ‫انحصاري‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫نماید‬ ‫کسب‬ ‫سود‬ ‫میتواند‬ ‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫انحصار‬ ،‫رقابتی‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫بتواند‬ ‫شرکتی‬ ‫اگر‬ : ‫پاس‬
‫د‬ ‫افحراد‬ ‫کحه‬ ‫کحاال‬ ‫نحوعی‬ ‫ساخت‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫میتوان‬ ‫را‬ ‫انحصار‬ ‫این‬ .‫نماید‬ ‫کسب‬ ‫بیشتري‬ ‫سود‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ،‫باشد‬‫آنحرا‬ ‫مشحابه‬ ‫نتواننحد‬ ‫یگحر‬
.‫ببریم‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫رقبا‬ ‫تا‬ ‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫را‬ ‫این‬ ‫قدرت‬ ‫اینکه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫کرد‬ ‫ایجاد‬ ،‫بسازند‬
،‫است‬ ‫کرده‬ ‫ایجاد‬ ‫بازار‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫انحصار‬ ‫بزرگترین‬ ‫اند‬ ‫توانسته‬ ‫که‬ ‫شرکتهایی‬ ‫جمله‬ ‫از‬Microsoft‫داده‬ ‫نشحان‬ ‫آمارها‬ ،‫باشد‬ ‫می‬
‫که‬ ‫است‬01‫الی‬110‫جهان‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫سیستم‬ ‫درصد‬‫نوع‬ ‫از‬Windows‫واقحع‬ ‫در‬ .‫باشحد‬ ‫می‬Windows‫تنحوع‬ ،‫نحوآوري‬ ‫خحاطر‬ ‫بحه‬

21. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
20
‫کحه‬ ‫دارد‬ ‫وجحود‬ ‫تراست‬ ‫آنتی‬ ‫قانون‬ ‫آمریکا‬ ‫در‬ ‫البته‬ .‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫انحصار‬ ‫عامل‬ ‫هاي‬ ‫سیستم‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫توانسته‬ ‫سادگی‬ ‫و‬ ‫خدمات‬
‫شر‬ ‫کردن‬ ‫خرد‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫ایجاد‬ ‫انحصار‬ ‫رقابتی‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫دهد‬ ‫نمی‬ ‫اجازه‬ ‫شرکتها‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫طبق‬‫تا‬ ‫اما‬ ،‫برد‬ ‫می‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫انحصار‬ ‫این‬ ‫کتها‬
‫شرکت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫انحصار‬ ،‫روش‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫نتوانسته‬ ‫کنون‬Microsoft.‫بگیرد‬
:)‫رقابتي‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫انحصار‬ ‫(ايجاد‬ ‫شدن‬ ‫متمايز‬ ‫هاي‬ ‫راه‬
1.:‫نگري‬ ‫ويژه‬‫بخحش‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫بازار‬ ‫از‬ ‫کوچکی‬ ‫بخش‬ ،‫خاد‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫مفهوم‬ ‫این‬ ‫به‬
‫آقایان‬ ‫پوشاك‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ،‫پوشاك‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫مثال‬ ‫نماییم‬ ‫می‬ ‫معطوف‬ ‫قسمت‬ ‫آن‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تمرکز‬ ‫و‬ ‫شویم‬ ‫می‬ ‫عمیق‬
‫نمحاییم‬ ‫تولیحد‬ ‫را‬ ‫آقایحان‬ ‫کحت‬ ‫فقحط‬ ‫محا‬ ‫هستند‬ ‫آقایان‬ ‫پوشاك‬ ‫تولید‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫همه‬ ‫وقتی‬ ‫یا‬ ‫و‬ )‫ماکسیم‬ ‫(مانند‬ ‫نماییم‬ ‫تمرکز‬
‫کت‬ ‫همه‬ ‫وقتی‬ ‫میتوانیم‬ ‫هم‬ ‫باز‬ ‫یا‬ ‫و‬ )‫هاکوپیان‬ ‫(مانند‬‫تولیحد‬ ‫را‬ ‫آقایحان‬ ‫اسحپورت‬ ‫کحت‬ ‫فقحط‬ ‫محا‬ ‫کننحد‬ ‫محی‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫آقایان‬
.‫نماییم‬
2.‫ساخت‬Brand:)‫تجاري‬ ‫(نام‬‫محثال‬ ‫باشحد‬ ‫عالمحت‬ ‫یحا‬ ‫و‬ ‫شحکل‬ ،‫اسحم‬ ‫یحک‬ ‫بصحورت‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫برند‬Happy face
‫دونالدز‬ ‫مک‬ ‫شرکت‬
‫کوک‬ ‫مانند‬ ،‫دارد‬ ‫کاربرد‬ ‫خیلی‬ )‫(نوشابه‬ ‫است‬ ‫پایین‬ ‫آنها‬ ‫در‬ ‫تمایز‬ ‫که‬ ‫صنایعی‬ ‫براي‬ ‫برندینگ‬‫نوشحابه‬ ‫صحنعت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫اکوال‬
‫ساخت‬ ‫البته‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫ایجاد‬ ‫را‬ ‫انحصاري‬Brand‫ظرفشحویی‬ ‫ماشحین‬ ‫کارخانحه‬ ‫سحاخت‬ ‫محثال‬ ‫باشحد‬ ‫محی‬ ‫بر‬ ‫هزینه‬ ‫بسیار‬
‫ساخت‬ ‫اما‬ ،‫ندارد‬ ‫زیادي‬ ‫هزینه‬Brand.‫باشد‬ ‫می‬ ‫بر‬ ‫هزینه‬ ‫بسیار‬ ‫گلرنگ‬ ‫مانند‬
3.:‫کيفيت‬‫انحصار‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫توانیم‬ ‫می‬ ‫کیفی‬ ‫محصوالت‬ ‫تولید‬ ‫با‬ ‫واقع‬ ‫در‬‫و‬ ‫بنحز‬ ‫هحاي‬ ‫شرکت‬ ‫مانند‬ ‫کنیم‬ ‫ایجاد‬Sony‫کحه‬
‫در‬ ‫تواننحد‬ ‫نمحی‬ ،‫دارنحد‬ ‫قحرار‬ ‫بحاالیی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫کیفیت‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫شرکتهایی‬ ‫البته‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫باال‬ ‫کیفی‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫محصوالتشان‬
.‫باشد‬ ‫ارزانترین‬ ‫و‬ ‫ترین‬ ‫کیفی‬ ‫محصول‬ ‫یک‬ ‫ندارد‬ ‫امکان‬ ‫زیرا‬ ‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫ادعایی‬ ‫قیمت‬ ‫مورد‬
4.:‫قيمت‬‫ن‬ ‫قیمت‬ ‫با‬ ‫واقع‬ ‫در‬‫فاقحد‬ ‫چینحی‬ ‫کاالهحاي‬ .‫است‬ ‫چینی‬ ‫کاالهاي‬ ‫آن‬ ‫نمونه‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫ایجاد‬ ‫انحصار‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫میتوان‬ ‫یز‬
Brand‫روش‬ ‫دو‬ ‫قیمحت‬ ‫کحاهش‬ ‫بحراي‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫قیمت‬ ‫پایینترین‬ ‫داراي‬ ‫اما‬ ‫است‬ . . . ‫و‬ ‫فروش‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫خدمات‬ ،‫کیفیت‬ ،
:‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫رایج‬

22. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
22
Min
‫الف‬–‫مقياس‬ ‫در‬ ‫جويي‬ ‫صرفه‬(Economic Of Scale = E . O . S ):
‫تولید‬ ‫براي‬ ‫منحنی‬ ‫این‬ ‫طبق‬ ‫واقع‬ ‫در‬
‫هزینه‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫ما‬ ‫محصول‬ ‫یک‬
‫محصول‬ ‫ساخت‬ ‫اگر‬ ‫فرضا‬ .‫داریم‬ ‫اولیه‬
A‫معادل‬ ‫ثابتی‬ ‫هزینه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬01111
،‫آالت‬ ‫ماشین‬ ‫خرید‬ ‫(براي‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬
‫هزینه‬ ‫و‬ ‫نماییم‬ ‫هزینه‬ ) . . . ،‫تجهیزات‬
‫محصول‬ ‫واحد‬ ‫هر‬ ‫متغیر‬‫معادل‬011
:‫باشد‬
= ‫متغیر‬ ‫هزینه‬011
‫تولید‬ ‫براي‬0‫واحد‬01111‫هزینه‬0= ‫واحد‬01011
‫هزینه‬= ‫حححححححححححححح‬ = ‫ثابت‬01111
0
= ‫متغیر‬ ‫هزینه‬011
‫تولید‬ ‫براي‬011‫واحد‬01111‫هزینه‬0= ‫واحد‬211
= ‫حححححححححححححح‬ = ‫ثابت‬ ‫هزینه‬011
011
= ‫متغیر‬ ‫هزینه‬011
‫تولید‬ ‫براي‬211‫واحد‬01111‫هزینه‬0= ‫واحد‬051
= ‫حححححححححححححح‬ = ‫ثابت‬ ‫هزینه‬51
211
‫و‬ ‫در‬‫تولید‬ ‫قیمت‬ ،‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫تولید‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫اقع‬0‫کحه‬ ‫میکنحد‬ ‫پیدا‬ ‫ادامه‬ ‫جایی‬ ‫تا‬ ‫فرآیند‬ ‫این‬ .‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫نیز‬ ‫واحد‬
‫به‬Min‫تولید‬ ‫قیمت‬ ،‫تولید‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫نقطه‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،‫برسیم‬ ‫خود‬ ‫هزینه‬0.‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫نیز‬ ‫محصول‬
‫ب‬–‫حجم‬ ‫در‬ ‫جويي‬ ‫صرفه‬(Economic Of Scope = E . O . S )
‫سحرمایه‬ ‫یحک‬ ‫تحت‬ ،‫محصول‬ ‫آن‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫ثابت‬ ‫هزینه‬ ‫کردن‬ ‫سرشکن‬ ‫و‬ ‫خاد‬ ‫محصول‬ ‫یک‬ ‫تولید‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫مورد‬ ‫این‬ ‫در‬
‫بعحدا‬ ‫امحا‬ ‫کحرد‬ ‫تولیحد‬ ‫رب‬ ‫فقحط‬ ‫اول‬ ‫تبحرك‬ ‫محثال‬ .‫کنحیم‬ ‫محی‬ ‫تولیحد‬ ‫تجحاري‬ ‫نحام‬ ‫یحک‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫محصول‬ ‫چندین‬ ‫اولیه‬ ‫گزاري‬
‫ت‬ ‫نام‬ ‫این‬ ‫تحت‬ ‫نیز‬ ‫را‬ ‫غیره‬ ‫و‬ ‫برنج‬ ‫و‬ ‫سس‬ ‫مانند‬ ‫دیگري‬ ‫محصوالت‬‫قحبال‬ ‫ما‬ ‫مثال‬ .‫کرد‬ ‫ولید‬01111‫را‬ ‫اولیحه‬ ‫سحرمایه‬ ‫تومحان‬
‫هزينه‬(C)
0C
2C
3C
0Q 2Q 3Q Q

23. www.eModir.com ‫ایران‬ ‫مدیریت‬ ‫علوم‬ ‫الکترونیکی‬ ‫مرجع‬
23
‫تولید‬ ‫براي‬0‫محصول‬ ‫واحد‬A‫تولیحد‬ ‫بحراي‬ ‫سحرمایه‬ ‫ایحن‬ ‫اکنحون‬ ‫ولحی‬ ‫میکردیم‬ ‫صرف‬0‫محصحول‬ ‫واححد‬A‫و‬0‫واححد‬
‫محصول‬B.‫شود‬ ‫می‬ ‫صرف‬
5.:‫ويژه‬ ‫خدمات‬ ‫ارائه‬‫هحا‬ ‫رستوران‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫مثال‬ ‫گردیم‬ ‫متمایز‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫میتوانیم‬ ‫ویژه‬ ‫خدمات‬ ‫ارائه‬ ‫با‬‫خحدماتی‬ ‫ارائحه‬ ‫بحا‬
‫در‬ .‫گردیم‬ ‫متمایز‬ ‫میتوانیم‬ . . . ‫و‬ ‫خاد‬ ‫روزهاي‬ ‫براي‬ ‫ویژه‬ ‫سرویس‬ ،‫اشانتیون‬ ‫دادن‬ ،‫موسیقی‬ ‫پخش‬ ،‫موتوري‬ ‫پیک‬ ‫مانند‬
‫و‬ ‫باشحد‬ ‫داشحته‬ ‫وجحود‬ ‫دکتر‬ ‫یک‬ ‫خاصی‬ ‫زمانهاي‬ ‫در‬ ،‫ها‬ ‫داروخانه‬ ‫در‬ ‫مثال‬ .‫دارند‬ ‫وجود‬ ‫اي‬ ‫ویژه‬ ‫خدمات‬ ،‫مختلف‬ ‫صنایع‬
‫دهد‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫مجانی‬ ‫درمانی‬ ‫خدمات‬.
6.:‫توزيع‬ ‫کانالهاي‬‫کانالهحاي‬ ‫بوسحیله‬ ‫بنابراین‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫دارا‬ ‫دنیا‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫توزیع‬ ‫شبکه‬ ‫بزرگترین‬ ‫دونالدز‬ ‫مک‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬
‫یافحت‬ ‫زیحادي‬ ‫هحاي‬ ‫مکحان‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫محصوالت‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫و‬ ‫شویم‬ ‫متمایز‬ ‫توانیم‬ ‫می‬ ‫صنعت‬ ‫یک‬ ‫در‬ )‫آن‬ ‫(گسترش‬ ‫توزیع‬
‫انحصح‬ ‫و‬ ‫گردیم‬ ‫متمایز‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫میتوانیم‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬‫بحرد‬ ‫نحام‬ ‫را‬ ‫کنتحاکی‬ ‫میتحوان‬ ‫دیگحر‬ ‫هحاي‬ ‫نمونحه‬ ‫از‬ .‫نمحاییم‬ ‫ایجحاد‬ ‫ار‬
‫همچنین‬LG.‫برد‬ ‫نام‬ ‫میتوان‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫مانیتور‬ ‫تولید‬ ‫در‬ ‫را‬
7.:‫دولت‬ ‫با‬ ‫ارتباط‬‫کحه‬ ‫باشحد‬ ‫محی‬ ‫ایحن‬ ‫معنحی‬ ‫بحه‬ ‫بلکه‬ ‫باشد‬ ‫نمی‬ ‫دولت‬ ‫در‬ ‫پارتی‬ ‫کردن‬ ‫پیدا‬ ‫و‬ ‫وبند‬ ‫زد‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫مورد‬ ‫این‬
‫باکی‬ ‫محصوالت‬ ‫داراي‬ ‫شرکتها‬ ‫اوقات‬ ‫گاهی‬‫دولحت‬ ‫کحه‬ ‫میشحود‬ ‫ایحن‬ ‫باعحث‬ ‫ویژگحی‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫قیمت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫فیت‬
‫شحرکت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خحود‬ ‫کامپیوترهحاي‬ ‫تمحام‬ ‫مثال‬ ‫که‬ ‫بگوید‬ ‫خود‬ ‫هاي‬ ‫وزارتخانه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫شرکتها‬ ‫این‬ ‫محصوالت‬ ‫خریدار‬X
.‫نمایند‬ ‫تهیه‬
‫شدن‬ ‫متمايز‬ ‫مبحث‬ ‫کلي‬ ‫نتايج‬
0.‫ا‬ ‫یکی‬ ،‫رقابتی‬ ‫شرایط‬ ‫و‬ ‫بازار‬ ‫شرایط‬ ‫براساس‬ ‫بایستی‬ ‫شرکتها‬‫محثال‬ ‫گیرنحد‬ ‫بکحار‬ ‫انحصحار‬ ‫ایجحاد‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫رقابتی‬ ‫مزیتهاي‬ ‫ز‬
‫بحر‬ ‫باید‬ . . . ،‫توزیع‬ ‫کانالهاي‬ ،‫ویژه‬ ‫خدمات‬ ‫نظیر‬ ‫مسائلی‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫میشود‬ ‫تاسیس‬ ‫محروم‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫رستورانی‬
‫نظیح‬ ‫مسحائلی‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫باید‬ ،‫قیمت‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫باالشهر‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫بلعکس‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫متمرکز‬ ‫قیمت‬ ‫روي‬‫خحدمات‬ ‫ر‬
‫ایجحاد‬ ‫بحراي‬ ‫مناسحب‬ ‫اسحتراتژي‬ ‫بایحد‬ ‫بازار‬ ‫شرایط‬ ‫و‬ ‫رقبا‬ ،‫خود‬ ‫توانمندیهاي‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫بنابراین‬ .‫گردیم‬ ‫متمرکز‬ ‫ویژه‬
.‫گیریم‬ ‫بکار‬ ‫را‬ ‫انحصار‬
2.‫از‬ ‫هحم‬ ‫بنحز‬ ‫محثال‬ ،‫کننحد‬ ‫نمحی‬ ‫اسحتفاده‬ ‫شحدن‬ ‫متمحایز‬ ‫براي‬ ‫صرف‬ ‫روش‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫شرکتها‬ ‫معموال‬Brand‫کیفیحت‬ ‫از‬ ‫هحم‬ ‫و‬
‫نماید‬ ‫می‬ ‫استفاده‬‫از‬ ‫دونالدز‬ ‫مک‬ ‫یا‬ ‫و‬Brand.‫کند‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫توزیع‬ ‫کانالهاي‬ ‫و‬