master tuluwluguu

1. СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ
СУРГУУЛИЙГ
ХӨГЖҮҮЛЭХ МАСТЕР
ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
(2018-2024)
Улаанбаатар, 2018 он

2. СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙГ
ХӨГЖҮҮЛЭХ МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
(2018-2024)
Эмхтгэгч, редактор: СУИС-ийн Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар
Хэвлэлийн эх бэлтгэгч: Ч.Болормаа
Цаасны хэмжээ: А5, 60x84 1
/16
Хэвлэлийн хуудас: 3.25 х.х
Хэвлэсэн тоо: 300ш
“Линограф” ХХК-д эхийг бэлтгэж хэвлэв.
Улаанбаатар, 2018
Удирдах зөвлөлийн 2017 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн
хурлаар хэлэлцэж батлав.

5. 5
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
ӨМНӨХ ҮГ
СУИС нь Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үндэс болсон
соёлын үнэт зүйлийг нийгэмд төлөвшүүлэхэд гол үүрэг гүйцэтгэж
байгаа төрийн өмчийн их сургууль билээ. Бид бүтээлч, өрсөлдөх
чадвартай, ёс зүйтэй соёл урлагийн салбарын мэргэжилтнийг
бэлтгэх гол үүрэгтэй төдийгүй монголын соёл судлал, урлаг судлал,
соёлын өвийг судлах, хадгалан өвлүүлэхэд профессор багш нар,
судлаачид, оюутнуудын судалгааны ажлыг чиглүүлэх, дэлхийн
сонгодог урлаг, үндэсний урлагийг хөгжүүлэх, бүтээн туурвихад
анхааран ажиллаж байна.
Энэхүү Мастер төлөвлөгөөг боловсруулахдаа нөхцөл байдлын
SWOT шинжилгээний арга, стратегийн тэргүүлэх чиглэл тогтоох
SMART, хэмжих үзүүлэлтийг тооцохдоо OGSM зэрэг аргачлалыг
хэрэглэсэн бөгөөд хүрэх үр дүн, ахиц дэвшлийг нь хэмжих
гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт (KPI) -ийг тодорхойлохдоо олон
улсын их, дээд сургуулийн зэрэглэл тогтоох Quacquarelli Symonds
(QS) системийн шалгуур үзүүлэлт; олон улсын болон үндэсний
магадлан итгэмжлэлийн байгууллага болон хөтөлбөрийн шалгуур
үзүүлэлтийг үндэслэн болсон.
Бид СУИС-ийг 2012-2021 он хүртэл хөгжүүлэх Мастер
төлөвлөгөөний эхний шатны хэрэгжилтийн үнэлгээг бүтцийн болон
салбар сургуулиуд, Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн хэмжээнд
хийж нэгтгэн дүгнэхэд дунд хугацааны үндсэн зорилтууд үр
дүнтэй хэрэгжсэн байна. Мөн энэ он жилүүдэд Дээд боловсролын
шинэчлэлийн төсөл хэрэгжиж, Төрөөс боловсролын талаар
баримтлах бодлогод 2024 он гэхэд Монгол Улсын их сургуулиудаас
Азийн шилдэг 100 их сургуулийн эгнээнд багтаах зорилт дэвшүүлсэн
зэрэг нь дараагийн шатны зорилго, зорилтуудыг шинэ нөхцөл
байдалд нийцүүлэн, шинэчлэн тодорхойлох бодит нөхцөл бүрдсэн
тул бид СУИС-ийн 2024 он хүртэл хөгжүүлэх Мастер төлөвлөгөөг
боловсрууллаа.
Мастер төлөвлөгөөг боловсруулахдаа төгсөгч, ажил олгогч, багш,
ажилтан, оюутнуудын оролцоог хангаж, СУИС болон бүтцийн
сургуулийн хөгжлийн хандлагыг тодорхойлох хэлэлцүүлгийг

6. 6
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
удаа дараа зохион байгуулж, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн
салбарын тэргүүлэх эрдэмтдийн санал зөвлөмжийг тусгасны
үндсэн дээр сургуулийг 2024 он хүртэл хугацаанд бүс нутагтаа
хүлээн зөвшөөрөгдсөн “сургалт-судалгааны” их сургууль болох
үзэл баримтлалд тулгуурлан мастер төлөвлөгөөг боловсруулснаа
танилцуулж байна.
Энэхүү Мастер төлөвлөгөөг амжилттай хэрэгжүүлэхэд профессор
багш, ажилтан нэг бүрийн идэвх, санаачилга, тэгш оролцоо чухлаас
чухал болохыг онцлон тэмдэглэж байна. Мастер төлөвлөгөөний үг,
өгүүлбэр бүрийг нухацтай шинжлэн, ажил үүрэгтэйгээ уялдуулж,
өөрийгөө хөгжүүлэх үйлсийг сургуулийнхаа хөгжлийн нэг хэсэг
хэмээн ухаарч, бүтээлчээр баяжуулан, байгууллагын үнэт зүйлийн
дор нэгдэн ажиллаж чадваас бид өмнөө тавьсан зорилгодоо хүрч
чадна.
Ирээдүйн Азийн урлагийн шилдэг 100 их сургуулийн нэг Монгол
Улсын Соёл урлагийн их сургуулийн профессор багш танд талархал
илэрхийлж, амжилт хүсье.
Зорих алс ойртох болтугай.
“Алтан гадас” одонт Соёл урлагийн их сургуулийн захирал,
доктор (Ph.D), профессор Эрдэнэцогтын СОНИНТОГОС

7. 7
НЭГДҮГЭЭР
БҮЛЭГ
СУИС-ИЙН ХӨГЖЛИЙН
ТӨЛӨВ БАЙДЛЫН
ҮНЭЛГЭЭ
1.1. СУИС-ийн өнөөгийн нөхцөл байдлын шинжилгээ
1.2. СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний эхний
шатны хэрэгжилт, шинэчлэн боловсруулах шаардлага

8. 8
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
1.1. СУИС-ийн өнөөгийн нөхцөл байдлын шинжилгээ
СУИС-ийн өнөөгийн нөхцөл байдлын шинжилгээг i) СУИС-
ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний эхний шатны
хэрэгжилтийн үнэлгээ, ii) Монголын их сургуулиудын хөгжлийн
харьцуулалт, iii) Cоёл урлагийн салбарын хөдөлмөрийн зах зээлийн
өнөөгийн төлөв байдал, iv) Ажил олгогчдын судалгаа, v) СУИС-ийн
төгсөгчдийн судалгаа зэрэг судалгааны үр дүнд тулгуурлан хийв.
СУИС-ийн хөгжилд нөлөөлж буй гадаад, дотоод орчны хүчин
зүйлсэд “SWOT” шинжилгээ хийж давуу, сул тал болон таатай,
таагүй нөхцөлүүдийг тодорхойлов. Үүнд:
ДАВУУ ТАЛУУД (S)
• Соёл урлагийн салбарт мэргэжилтэн дагнан бэлтгэдэг, төрийн
өмчийн, өөрийн гэсэн байртай, нийгэмд танигдсан нэр хүндтэй
их сургууль болж чадсан;
• XXI зууны хөгжлийн чиг хандлагатай уялдуулсан, хөдөлмөрийн
зах зээлд өрсөлдөх чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэх зорилгоор
“Үр дүнд суурилсан сургалтын тогтолцоо”-г нэвтрүүлж,
улмаар сургалтын хөтөлбөрийн бүтэц, агуулга, арга зүй,
үнэлгээний систем, чанарын баталгаажуулалтын чиглэлээр
гол гол өөрчлөлтүүдийг хийж, хэрэгжүүлж эхлээд байна;
• Сүүлийн жилүүдэд орчин үеийн стандарт, шаардлагыг хангасан
сургалтын орчинг бүрдүүлэх чиглэлээр дэвшилтэт технологи
бүхий лаборатори, урлангуудыг шинээр байгуулах, тохижуулах
ажлыг эрчимтэй хийж байна;
• Мэргэжилтэн бэлтгэх чиглэлүүдээр салбартаа алдар нэртэй,
хүлээн зөвшөөрөгдсөн, чадварлаг багшлах боловсон хүчин, хүний
нөөц харьцангуй сайн бүрдсэн;
• Багшийг хөгжүүлэх сургуулийн бодлого, үйл ажиллагааны
хүрээнд багш нарын мэргэжлийн болон гадаад хэлний ур
чадварыг дээшлүүлэх үр дүнтэй, шинэлэг ажил зохион байгуулж
тогтмолжсон;
• Сургуулийн бүтцэд эрдэм судлалын ажлын үр дүнг соёлын
бүтээлч үйлдвэрлэлтэй уялдуулсан “сургалт-судалгаа”-ны
хамтын ажиллагааны механизмыг дэмжсэн бүтэц бий болсон,

9. 9
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
улмаар соёл урлагийн суурь судалгаа хийх, инновацид суурилсан
бүтээл туурвих чиглэлээр судалгааны профессорын багууд,
инновацийн төвүүд байгуулан, үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн;
• Соёл, урлагийн чиглэлээр олон улсад үйл ажиллагаа явуулдаг
мэргэжлийн холбоодод гишүүнээр элсэж, Ази, Европын топ их
сургуулиудтай хамтын ажиллагааг эрчимжүүлж эхэлсэн нь
СУИС болон төгсөгчдийг олон улсад хүлээн зөвшөөрөх нөхцөл
болж алхам алхмаар бүрдэж байна;
• СУИС-ийг нийгэмд таниулж, нэр хүндийг өсгөхүйц олон нийтэд
чиглэсэн үйл ажиллагаануудыг тогтмол зохион байгуулж,
сургуулийн талаарх нийгмийн эерэг үнэлэмжийг өсгөж чадсан.
СУЛ ТАЛУУД (W)
• Хичээлийн байрны хүрэлцээ хангамж тааруу, зарим барилга
байгууламжид үйл ажиллагаа явуулахгүй байх талаар
мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас дүгнэлт гаргасан боловч
оюутнууд бүтээлчээр сурч, хөгжих чиглэлээр сургалтын орчинг
шинэчлэн тохижуулах асуудлыг сургууль өөрөө шийдвэрлэх
нөөц бололцоо, санхүүгийн чадавхи сул, хүрэлцэхгүй байна;
• Сургуулийн сургалтын онцлог бүхий “Дэг сургууль” нь
ганцаарчилсан, бага бүлгээр хичээллэн нэг оюутанд 2-3 багш
хамтран хичээл заах зэргээр өртөг өндөртэй сургалт явуулах
нь санхүүгийн хувьд хүндрэл учруулдаг;
• Үндэсний соёл, урлаг судлал, шүүмжийг тухайлан судлахад
зориулсан судалгааны арга зүй төлөвшөөгүй, судалгааны төсөв
хангалтгүй, багш нар эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийх
нөхцөл бололцоо бүрэн хэмжээнд шаардлага хангаж чадахгүй
байна;
• Профессор багш нарын цалин хөлс дээд боловсролын салбарын
дундаж түвшнээс доогуур байгаа нь сургалт, эрдэм судлалын
үйл ажиллагаанд тэргүүлэх судлаач, мэргэжилтнүүдийг
татан оролцуулах, чадварлаг мэргэжилтнүүдийг тогтвор
суурьшилтай ажиллуулахад хүндрэлтэй байна;
• Эрдмийн зэрэгтэй үндсэн багшийн нөөц дутмаг, импакт
фактор бүхий мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлүүлсэн бүтээл

10. 10
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
байхгүй, сургуулийн хэмжээнд бүх шатны сургалтанд ашиглах
стандартад нийцсэн мэргэжлийн сурах бичиг, гарын авлага
хомсдолтой хэвээр байгаа;
• Багш нарын гадаад хэлний мэдлэг тааруу байгаа нь мэргэжил
дээшлүүлэх орчин үеийн хэрэгцээт мэдээлэл авч чадахгүй, англи
хэл дээр лекц унших багш нарын тоо хангалтгүй байна;
• Багш нарын техник технологийн дэвшлийг сургалт, судал-
гаанд ашиглаж, заах ур чадвараа дээшлүүлж байгаа байдал
хангалтгүй.
БОЛОМЖ (O)
• Дэлхийн улс орнуудын нийгмийн амьдралд соёлын гүйцэтгэх
үүрэг улам бүр өсөн нэмэгдэж, улс орнууд мэдлэгийн эдийн засгийг
хөгжүүлэх бодлогын хүрээнд соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийг
эдийн засгийн тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлж өрсөлдөх
давуу байдлыг бий болгох хандлагатай байна;
• Дэлхий нийтийг хамарсан даяаршлын эрчимтэй үйл явцаар
соёлын бараа, үйлчилгээ олон улсын хэв шинжтэй болж,
үйлдвэрлэлийн аналоги технологиос дижитал технологид
шилжсэн нь соёлын агуулга бүхий бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл,
түгээлтэд шинэ боломжууд бүрдэхийн хэрээр цаг хугацаа, орон
зайн хамааралгүйгээр ашиг, орлого олох бололцоо нэмэгдсэн;
• Төрөөс үндэсний инновацийн тогтолцоог хөгжүүлэх, “боловсрол-
шинжлэх ухаан-үйлдвэрлэл”-ийн цогц хамтын ажиллагаа,
инновацийн үйл ажиллагаанд оролцогчдын бүтээлч, идэвхтэй
үйл ажиллагааг дэмжих замаар шинэ мэдлэг, дэвшилтэт
технологийг тасралтгүй бий болгох, улс орны нийгэм, эдийн
засгийн тогтвортой хөгжлийг хангах, өрсөлдөх чадварыг
дээшлүүлэхэд чиглэгдсэн бодлого боловсруулан, хэрэгжүүлж
байна;
• Төрөөс боловсролын талаар баримтлах бодлого (2016-2024)-ын
баримт бичигт “боловсролыг нийгмийн тэргүүлэх салбар болгон
хөгжүүлж, дөрвөөс доошгүй их сургуулийг Азийн шилдэг 100 их
сургуулийн эгнээнд хүргэнэ” гэж тодорхойлсон;

11. 11
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
• Манай улсын хувьд нийт хүн амын 50 гаруй хувь нь боловсрол
эзэмших насны иргэд байгаа тул урт хугацаанд дээд боловсролын
эрэлт өсөх хандлагатай байна.
АЮУЛ ЗАНАЛ (T)
• Дээд боловсролын салбарын өнөөгийн эрх зүйн орчинд их сургууль
нь олон талт үйл ажиллагаа явуулж, санхүүгийн нэмэлт эх
үүсвэр бүрдүүлэх бие даасан тогтвортой хөгжлийг хангах
боломж хязгаарлагдмал байгаа;
• Нийгмийн бүх түвшиний соёлд хандах хандлагад дорвитой
өөрчлөлт орохгүй байгаа;
• Сургалтын өвөрмөц онцлогоос шалтгаалан үйл ажиллагааны
зардал нэмэгдсээр байгаа боловч сургалтын төлбөрийн хэмжээ
харьцангуй доогуур, бодит нөхцөлтэй уялдаагүй байгаа нь эдийн
засаг, санхүүгийн бие даасан байдал алдагдах;
• Гадаадын их сургуулийн төлөөлөгчийн газар, бие төлөөлөгч,
зуучлагч байгууллагууд боловсролын үзэсгэлэн яармаг, элсэлтийн
ажлыг далайцтай зохион байгуулж хүүхэд, залуучуудад гадаадад
сурах сонирхлыг төрүүлж байгаа нь Монголын их сургуулиуд
олон улсын зах зээлд өрсөлдөх шаардлагыг бий болгож байна;
• Сүүлийн жилүүдэд инженер, технологийн чиглэлээр суралцах
сонирхолтой элсэгчдийн тоо нэмэгдэж байгаа нь нийгэм,
хүмүүнлэгийн чиглэлээр сургалт эрхэлдэг их, дээд сургуулиуд
нь элсэлтийн оновчтой бодлого хэрэгжүүлэхгүй бол цаашдаа
элсэгчдийн тоо багасах магадлалтай байна;

12. 12
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
1.2. СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер
төлөвлөгөөний эхний шатны хэрэгжилт, шинэчлэн
боловсруулах шаардлага
СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөнд
СУИС-ийн хөгжлийн алсын харааг “Монгол Улсын соёл, урлагийн
салбарын эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээлийн төв, дорно
дахины урлаг, соёлын сэтгэлгээний цөм байж, олон улсын жишигт
тэнцэхүйц мэргэжилтэн бэлтгэдэг, орчин үеийн дэвшилтэт
арга, технологийг үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлсэн нээлттэй их
сургууль болоход оршино” гэж тодорхойлоод СУИС-ийн хөгжлийн
таван үндсэн чиглэлийг тодорхойлж, хүрэх үр дүнг 2016, 2021 оны
байдлаар 24 шалгуур үзүүлэлтээр тогтоосон билээ.
Энэхүү мастер төлөвлөгөөний эхний шат буюу “2012-2016 он:
СУИС-ийн хөгжлийг эрчимжүүлэн, шинэчлэх үе шат”-д найман
зорилтыг дэвшүүлэн хэрэгжүүллээ. Үүнд:
НЭГ. Шинэ зууны эрэлт хэрэгцээ, улс
орны хөгжлийн хэтийн төлөвт нийцүүлэн,
бүтээлч сэтгэлгээтэй, чадварлаг уран
бүтээлч, мэргэжилтэн, судлаачдыг бэлтгэх
сургалтын уян хатан, оновчтой тогтолцоо
бүрдүүлэх стратегийн зорилтын хүрээнд:
2011-2012 оны хичээлийн жилд бакалаврын
3129 оюутан, 386 магистрант, 145 докторант
буюу нийт 3660 оюутан суралцаж байсан бол
2015-2016 оны хичээлийн жилд бакалаврын
3412 оюутан 518 магистрант, 149 докторант
буюу нийт 4079 оюутан суралцсан байна. Энэ нь
бакалаврын сургалтад хамрагдсан оюутны тоо
тогтвортой, харин ахисан түвшний сургалтад
суралцагчдын тоо 2012 оныхтой харьцуулахад
21 хувиар өссөн байна.
Бакалаврын сургалтаар явуулж байсан 65
мэргэжлийн хөтөлбөрийг багцалж 26 сургалтын
хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж 2014 оноос
мөрдөж байна.
Дэлхий дахины хөгжлийн чиг хандлагатай
уялдуулан СУИС-ийн сургалтын хөтөлбөр,
ЮНЕСКО-гийн
Боловсролын олон
улсын стандарт
ангиллын дагуу
бакалаврын 65
мэргэжлийг
26 хөтөлбөрт
нэгтгэж, бүтцийн
сургуулиудад
хөтөлбөрийн дэд
хороо байгуулж
магистрын 33,
докторын хоёр
хөтөлбөрийг шинэчлэн
боловсруулав.
Бакалаврын таван
хөтөлбөрийг үндэсний
хэмжээнд магадлан
итгэмжлүүлж, таван
хөтөлбөрийг магадлан
итгэмжлүүлэхээр
БМИҮЗ-д өөрийн
үнэлгээний тайланг
2016 онд хүргүүлэв.

13. 13
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
хичээлийн агуулгын уялдааг хангаж, шинэчлэх, сургалтын
чанарыг сайжруулах ажлыг шат дараатай хийж ирлээ. ЮНЕСКО-
гийн Боловсролын олон улсын стандарт ангиллын дагуу
бакалаврын 65 мэргэжлийн индексийг өөрчлөн 26 хөтөлбөрт
нэгтгэж, улмаар бүтцийн сургуулиудад магистрын 33, докторын
хоёр хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулах ажлыг хөтөлбөрийн
дэд хороо байгуулан хэрэгжүүлэв. Улмаар тэдгээр хөтөлбөрүүдийг
СУИС-ийн Хөтөлбөрийн ерөнхий хороогоор батлуулан сургалтын
үйл ажиллагааг зохион байгуулж байна. Мөн бакалаврын таван
хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд магадлан итгэмжлүүлж, 2016 онд
таван хөтөлбөрийг магадлан итгэмжлүүлэхээр БМИҮЗ-д өөрийн
үнэлгээний тайланг хүргүүлсэн. СУИС-ийн сургалтын өвөрмөц
онцлог бүхий дэг сургууль болон шавь сургалтыг бүтцийн сургууль
(ХУС, БУС, ДДУС)-иуд амжилттай хэрэгжүүлснээр 2016 оны
байдлаар тэдгээрт хамрагдсан оюутны тоо 2011 онтой харьцуулахад
21,4 хувиар өсчээ.
Сургалтын үйл ажиллагаанд “UNICULTURE” удирдлагын
мэдээллийн системийг нэвтрүүлэх ажлыг тасралтгүй хийснээр
бакалаврын хөтөлбөрийн хувьд бүрэн хэрэгжиж, сургалтын үйл
ажиллагааны удирдлага, зохион байгуулалт сайжирсан боловч
ахисан түвшний сургалт (магистрант, докторант)-нд нэвтрэх ажил
эхлээд байна. Соёлын сургууль дээр зайн сургалтын төв байгуулан
“Номын сан судлал”, “Менежмент” хөтөлбөрөөр элсэлт авч, зайн
сургалт зохион байгуулж байна.
Сургах ба суралцах үйл явцыг олон улсын жишигт хүргэх,
оюутнуудад цогц чадамж эзэмшүүлэх зорилгоор зарим мэргэжлийн
хөтөлбөрүүдээр төсөлд суурилсан сургалтыг хэрэгжүүлж эхэлсэн.
Мөн сүүлийн жилүүдэд оюутнуудыг олон улсын болон улсын
чанартай эрдэм шинжилгээний хурал, мэргэжлийн олимпиад,
уралдаанд бэлтгэн оролцуулах ажил тогтмолжиж байна.
ХОЁР. Эрдэм шинжилгээ, инновацийн үр ашигтай тогтол-
цоог бүрдүүлэх стратегийн зорилтын хүрээнд:
СУИС нь эрдэм шинжилгээ, инновацийн үйл ажиллагааны үр
нөлөөг сайжруулахад түлхүү анхаарч, судалгаа боловсруулалтын
дэд бүтцийг дэмжих журмуудыг батлан хэрэгжүүлж, улмаар
судалгааны профессорын багууд (9), инновацийн төвүүд (3)
байгуулан ажиллаж байна. Багш нарын эрдэм судлалын ажлыг

14. 14
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
идэвхжүүлэхэд чиглэсэн “Эрдмийн чуулган”, “Эрдэмтдийн их
семинар”-ыг жил бүр тогтмол зохион байгуулж, улмаар багш
нарыг олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал, семинарт оролцоход
дэмжлэг үзүүлж байна. Магистрант,
докторант оюутныг судалгааны төсөл
дээр ажиллуулах, судалгааны ажлыг
сургуулийн эрдэм судлалын тэргүүлэх
чиглэлтэй уялдуулахад анхаарч ирснээр
хамрагдах оюутны тоо жил бүр тогтмол
өсч байна.
СУИС-ийн Соёл урлаг судлалын
хүрээлэн болон бүтцийн сургуулийн
профессор багш нар Улсын захиалгат
болон гадаадын судалгааны сантай
хамтарсан суурь судалгааны төсөл
6, хавсарга судалгааны төсөл 17,
инновацийн төсөл 4, Дээд боловсролын
шинэчлэлийн төсөл 7 (үүнээс оюутны
төсөл-5), СУИС-ийн санхүүжилтээр 8
төслийг тус тус хэрэгжүүлсэн байна. Эдгээрээс ЮНЕСКО-гийн
санхүүжилтээр хэрэгжсэн 4 төсөл байна.
Профессор багш нарын хэвлүүлсэн эрдэм шинжилгээний бүтээл
туурвилын тоо 2011-2012 оны хичээлийн жилтэй харьцуулахад
2015-2016 оны хичээлийн жилд 58.1 хувиар, нийт бүтээлд гадаадад
хэвлүүлсэн бүтээлийн эзлэх хувийн жин 4.7 хувиас 19.1 хувь
болж тус тус өсчээ. Харин 2011-2016
оны хугацаанд багш нар нийтдээ 134
ном, сурах бичиг, гарын авлага бичиж,
орчуулжээ.
Багш нарын оюуны өмчөөр
баталгаажсан бүтээлийн тоо 2011-
2012 оны хичээлийн жилээс тогтмол
өсч, нийт 159 бүтээлд оюуны өмчийн
баталгаажуулалт хийлгэн зохиогчийн
эрхийн гэрчилгээ аваад байна.
Докторын зэрэгтэй
багшийн эзлэх хувь
2011-2012 оны хичээлийн
жилийн үзүүлэлттэй
харьцуулахад 1.8 дахин
өсч 1.41% болжээ.
2011 оноос мэргэжил
дээшлүүлэх сургалтанд
нийт 528, гадаад
хэлний сургалтанд
нийт 150 багш,
ажилтан тус тус
хамрагдсан байна.
“ЭРДМИЙН ЧУУЛГАН”,
“ЭРДЭМТДИЙН ИХ
СЕМИНАР”-ыг жил бүр
тогтмол зохион байгуулж,
олон улсын эрдэм
шинжилгээний хурал,
семинарт оролцоход багш
нарт дэмжлэг үзүүлж
байна.

15. 15
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
ГУРАВ. Хүний нөөц, багшийн тогтвортой хөгжлийг хангаж,
өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх стратегийн зорилтын хүрээнд:
СУИС-д 2015-2016 оны хичээлийн жилд нийт 424 профессор багш
ажиллаж байгаагаас үндсэн багш 217 (51.2 хувь), эрдмийн зэрэгтэй
багш 14.1 хувийг нь бүрдүүлж байна. Эрдмийн зэрэгтэй багшийн
эзлэх хувийн жин 2011-2012 оны хичээлийн жилтэй харьцуулахад
1.8 дахин өссөн ба жилийн дундаж өсөлт 1.24 хувь болж байна.
Багш нарыг чадавхижуулах, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх
зорилгоор “Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж, СУИС-иас
мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдах багш нарт санхүүгийн
дэмжлэг үзүүлж ирснээр мэргэжлийн болон гадаад хэлний сургалтад
хамрагдах багшийн тоо жил бүр өсч, 2011 оноос хойш мэргэжил
дээшлүүлэх сургалтанд нийт 528 багш, ажилтан, гадаад хэлний
сургалтанд 150 багш, ажилтан тус тус хамрагдсан байна. Мөн залуу
багш нараа ахмад профессор багш нарыг дагалдуулан сургах ажлыг
тогтмолжуулж ирлээ.
Багш нарын цалинг жил бүр нэмэгдүүлэх бодлого баримталж,
2010 онд дундаж цалин 380,000 төгрөг байсныг 2016 оны байдлаар
2.2-2.8 дахин нэмэгдүүлж багш, ахлах багшийн дундаж цалин
932.5 мян.төгрөг, профессор, дэд профессорын дундаж цалин
1,118.4 мян.төгрөг болжээ.
ДӨРӨВ. Хөгжилд чиглэсэн нийгмийн үйлчилгээг бүх талаар
өргөжүүлэх стратегийн зорилтын хүрээнд:
СУИС нь Монголын урлагийн зөвлөл
(МУЗ), БНСУ-ын соёлын стратегийн
зөвлөхбайгууллага(METAA)-тайхамтран
нүүдэлчний уламжлалт соёл, урлагийг
гадны жуулчдад сурталчлах зорилгоор
“Соёлын наадам”-ыг Хүй долоо худагт
2008 оноос жил бүр уламжлал болгон
зохион байгуулж байгаа ба оролцогчдын
тоо жил бүр өсч, 2016 онд 30,000 үзэгч
үзсэн байна. Мөн 2012 оноос “Хотын
гудамж - Миний нутаг” бүх нийтийн
өргөн зугаалгыг жил бүрийн намар (X
сар), 2013 оноос “Бид сайн сайханд дагуулна” гудамжны баярыг
2012 оноос
“ХОТЫН ГУДАМЖ
- МИНИЙ НУТАГ”
бүх нийтийн өргөн
зугаалгыг жил
бүрийн намар (X сар),
2013 оноос “БИД
САЙН САЙХАНД
ДАГУУЛНА”
гудамжны баярыг жил
бүрийн хавар (V сар)
зохион байгуулж байна.

16. 16
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
жил бүрийн хавар (V сар) уламжлал
болгон зохион байгуулж байна.
ТАВ. Их сургуулийн сургалт,
эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн
таатай орчинг бүрдүүлж, хөгжүүлэх
стратегийн зорилтын хүрээнд:
СУИС-д сургалт, судалгааны таатай
орчин бүрдүүлэх ажлыг 2011 оноос
тогтмол хэрэгжүүлж, улсын төсвөөс
2946.5 сая.төг, өөрийн хөрөнгөөс
3567.4 сая.төг, олон улсын хамтын
ажиллагааны хүрээнд 1073.7 сая.төг,
нийт 7,590.6 сая.төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын ажил хийсэн
байна. Уг хөрөнгө оруулалтаар сургалтын орчин тохижилт, засвар,
өргөтгөлийн ажилд 3,833.7 сая.төг, урлан, лаборатори, студийн
шинэчлэл, шинээр байгуулахад 2,254.4 сая.төг, хөгжмийн зэмсэг,
сургалтын хэрэглэгдэхүүнд 557.1 сая.төг, дадлагын бааз, театрт
945.4 сая.төг-ийг тус тус зарцуулжээ.
Удирдлагын мэдээллийн системийг нэвтрүүлэх ажлын хүрээнд
сургалтанд “UNICULTURE” систем, номын сангийн үйлчилгээнд
“КОХА” программ хангамжийг бүрэн нэвтрүүлж, Төгсөгчдийн
цахим хуудас, Багшийн үнэлгээний програмыг нэвтрүүлэх бэлтгэл
ажлыг хангаад байна.
ЗУРГАА. Менежментийн чадавхийг хөгжүүлэх замаар
түүний чанар үр өгөөжийг дээшлүүлэх, удирдлагын оновчтой
тогтолцоог бүрдүүлж, бүтэц, зохион байгуулалтыг оновчтой
болгох стратегийн зорилтын хүрээнд:
СУИС нь 2010 оноос хойш бүтэц зохион байгуулалтын томоохон
шинэчлэлийг хэрэгжүүлж, 2016 оны байдлаар бүтцийн сургууль
-6; салбар сургууль-1, ахлах сургууль-1; бүрэлдэхүүний эрдэм
шинжилгээний хүрээлэн-1; сургалтын төв-2, судалгааны төв-3,
номын сан-4 (нэгдсэн, салбар, эрдэм шинжилгээний), судалгааны
профессорын баг-9, мэргэжлийн 25 тэнхимтэйгээр сургалт, эрдэм
шинжилгээ, инновацийн үйл ажиллагааг явуулж байна.
2011 оноос сургалт,
судалгааны таатай
орчин бүрдүүлэх
зорилгоор улсын төсвөөс
2946.5 сая.төг, өөрийн
хөрөнгөөс 3567.4 сая.
төг, олон улсын хамтын
ажиллагааны хүрээнд
1073.7 сая.төг, нийт
7,590.6 сая.төгрөгийн
хөрөнгө оруулалтын ажил
хийсэн байна.

17. 17
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
2011-2016 онд 941.4 сая
төгрөгийн зардлаар 505
багш, ажилтан гадаадын
26 оронд томилолтоор
ажиллав.
ДОЛОО. Соёл урлагийн олон төрөл зүйл, дээд боловсролыг
хөгжүүлэх хүрээнд олон улс, бүс нутгийн хамтын ажиллагаанд
сургуулийн гүйцэтгэх үүрэг, оролцоог нэмэгдүүлж, байр суурийг
бэхжүүлэх стратегийн зорилтын хүрээнд:
2016 оны байдлаар:
СУИС гишүүнээр нь элссэн олон
улсын мэргэжлийн холбоо 7, хамтын
ажиллагааны гэрээ байгуулсан
гадаадын их, дээд сургууль 28, хамтын
ажиллагааны гэрээтэй гадаадын
байгууллага 4 байна. 2011-2016 онд
941.4 сая.төгрөгийн зардлаар 505 багш,
ажилтан гадаадын 26 оронд томилолтоор
ажиллажээ.
“Соёлын мод” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурлыг ОХУ-ын
Дорнод Сибирийн соёлын дээд сургууль, БНСУ-ын Соёлын эрчим
хүчний нийгэмлэг (DAUM)-тэй хамтран, “Соёлын орон зай” олон
улсын эрдэм шинжилгээний хурлыг ОХУ-ын Дорнод сибирийн
соёлын дээд сургуультай хамтран жил бүр уламжлал болгон ээлжлэн
зохион байгуулж байна. Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийн чиглэлээр
“Соёл ба хөгжил”(2012), “Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэл”(2015)
“Дэлхийн театрын боловсролын II чуулган, “Азийн театрын
сургуулиудын IV наадам-ATEC”(2016) зэрэг олон улсын чуулган,
фестивалийг зохион байгуулахын
зэрэгцээ ЮНЕСКО болон бусад олон
улсын байгууллагуудтай хамтран суурь
судалгаа болон инновацийн төслүүдийг
хэрэгжүүлж ирсэн байна.
Энэхүү олон улсын чуулган,
төслүүдэд 2011-2016 онд олон улсад
хүлээн зөвшөөрөгдсөн 221 судлаач,
мэргэжилтнүүд урилгаар ирж оролцжээ.
Мөн дээрх хугацаанд багш, оюутнууд
олон улсын наадам, фестиваль,
үзэсгэлэнд жил бүр амжилттай оролцож,
шагналт байруудад шалгарч байна.
“СОЁЛ БА ХӨГЖИЛ”
(2012), “СОЁЛЫН
БҮТЭЭЛЧ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ”
(2015), “Дэлхийн
театрын боловсролын
II чуулган, “Азийн
театрын сургуулиудын
IV наадам-ATEC”(2016)
зэрэг олон улсын чуулган,
фестивалийг зохион
байгуулав.

18. 18
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
НАЙМ. Авьяастай, ур чадвартай суралцагчдыг дэмжих,
сургуулийн элсэлтийн бодлогыг шинэчлэх стратегийн
зорилтын хүрээнд:
“Бадмаараг” ахлах сургуулийг 2011 онд байгуулж хөгжим,
бүжиг, дүрслэх урлаг, жүжиглэх урлаг, сэтгүүлч-хөтлөгч чиглэлээр
сургалт зохион байгуулж ирсэн ба 2015-2016 оны хичээлийн жилд
305 сурагч суралцаж байна.
Сургуулийн элсэлтийн бодлогод шинэчлэл хийж, аймаг орон
нутагт мэргэжлийн ур чадварын шалгалтыг зохион байгуулах,
Улаанбаатар хот болон хөдөө орон нутгийн ерөнхий боловсролын
сургуулиудад мэргэжил сурталчлах, мэргэжлийн чиг баримжаа
олох үйл ажиллагааг тогтмол зохион байгуулж байна.
СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний эхний
шатны хэрэгжилтийн шалгуур үзүүлэлтийг 1 дүгээр хүснэгтэд
үзүүлэв.
1.1 дүгээр хүснэгт
СУИС-ийн мастер төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн байдал
(2012-2016 он)
№ Шалгуур үзүүлэлтүүд Суурь он
(2011он)
I шатны
хэрэг-
жилтийн
үнэлгээ
Хүрсэн
түвшин
Хэрэг-
жилтийн
түвшин,
хувиар
(2012-
2016)
2016 он
1
Нийт суралцагчдын тоо: 3467 3610 4042 112.0
Үүнээс: - бакалавр 3198 3350 3376 100.1
- магистрант 202 200 517 258.5
- докторант 67 60 149 248.3
Сургуулийн элсэлтийн бодлогод шинэчлэл хийж, нийслэл, хөдөө
орон нутагт мэргэжлийн ур чадварын шалгалт, ерөнхий боловсролын
сургуулиудад мэргэжил сурталчлах үйл ажиллагааг тогтмол зохион
байгуулж байна.

19. 19
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
2
Бакалаврын оюутнуудын
сурлагын голч дүн
2.65 2.85 2.51 87.7
3
Төгсөгчдийн ажил эрхлэлтийн
түвшин, %
73 79.3
80.6
(ЧУБ-
11.1)
101.2
4 Нийт багшийн тоо 298 339 266 79.4
5 Багш оюутны тооны харьцаа 11.6 10.3 12.6 81.7
6
Докторын зэрэгтэй багшийн
эзлэх хувь
8.48 15 14.1 94.0
7
Багш нарын дундаж
цалингийн өсөлт (2010 оныг
суурь болгов)
380000
1.5
дахин
2.5
дахин
166.7
8
Мэргэжил дээшлүүлэх
сургалтанд хамрагдсан багш,
судлаачдын тоо
145 193 582
301.6
Үүнээс: Гадаадад 22 39 312
Дотоодод 123 158 270
9
Э-сургалтын хөтөлбөрийн
тоо
1 10 2 20.0
10
Магадлан итгэмжлэгдсэн
сургалтын хөтөлбөрийн тоо
- 15 5 33.3
11
Шинээр байгуулах ба
шинэчлэх урлан студи,
лабораторийн тоо
18 25 44 176.0
12
Судалгаа, сургалтын лабо-
раторийг байгуулах, матер-
иаллаг баазыг бэхжүүлэхэд
зарцуулах улсын төсвийн
хөрөнгө оруулалт /сая.төг/
- 400 2946.5 736.6
13
Нэг компьютерт ногдох
оюутны тоо
0.05 1 0.77 77.0
14
Нийт зардалд эрдэм
шинжилгээний зардлын
эзлэх хувь
0.45 1.0 1.3 130.0
15
Улсын захиалгаар гүйцэтгэх
төслийн санхүүжилтийн
өсөлт
65000 2 дахин 4 дахин 200.0
16
Бүртгэгдсэн
оюуны
өмчийн тоо
Патентийн тоо 0 10
58 165.717
Ашигтай
загвар
0 10
18
Зохиогчийн
эрх
5 15

20. 20
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
19
Улсын бүртгэлтэй
мэргэжлийн сэтгүүлийн тоо
1 2 2 100
20
Гадаадын нэр хүндтэй
сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүлэл
36 54 31 57.4
21
Гадаадтай хамтарсан
сургалтын хөтөлбөрийн тоо
0 2 2 100
22
Хамтын ажиллагааны
харилцаа холбоо тогтоосон
гадаадын сургууль,
байгууллагын тоо
11 15 38 253.3
23
Хэрэгжүүлж буй олон улсын
төсөл, хөтөлбөрүүдийн тоо
3 6 13 216.7
24
Гадаадаас урилгын
профессороор болон судлаа-
чаар ажилласан хүний тоо
2 6 7.7* 128.3
СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний эхний
шатны хэрэгжилтийн шалгуур үзүүлэлтийг дүгнэн үзвэл:
• 50хүртэлхувиарбиелсэнүзүүлэлт-2(Э-сургалтынхөтөлбөрийн
тоо, Магадлан итгэмжлэгдсэн сургалтын хөтөлбөрийн тоо)
• 51-75 хувийн биелэлттэй үзүүлэлт-1 (Гадаадын нэр хүндтэй
сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүлэл)
• 76-99 хувийн биелэлттэй үзүүлэлт-5 (Нэг компьютерт ногдох
оюутны тоо)
• 100-аас дээш хувиар биелсэн үзүүлэлт-16 байна.
Мастер төлөвлөгөөний эхний шатны хэрэгжилтийн 24 шалгуур
үзүүлэлтээс 16 үзүүлэлт бүрэн биелсэн (100 ба түүнээс дээш хувиар)
66,7 хувийн гүйцэтгэлтэй харагдаж байгаа ч гүйцэтгэлийн дундаж
хувь 140,4 хувьтай байна. Мөн 100% биелэгдээгүй 8 үзүүлэлтээс
“Э-сургалтын хөтөлбөрийн тоо”, “Магадлан итгэмжлэгдсэн
сургалтын хөтөлбөрийн тоо” гэсэн хоёр үзүүлэлтийн биелэлт хэт
доогуур (20,0-33,3 % ) байв.
Мастер төлөвлөгөөнд томьёолсон 2016 онд хүрэх түвшингээс
Мастер төлөвлөгөөний эхний шатны хэрэгжилтийн гүйцэтгэлийн
дундаж хувь 140,4 хувьтай байна.

21. 21
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
Багш нарын цалин 166.7
хувь, шинээр байгуулсан
болон шинэчилсэн студи
лабораторийн тоо 176,0%,
бүртгэгдсэн оюуны өмчийн
тоо 165,7%, Улсын
захиалгаар гүйцэтгэх
төслийн санхүүжилт 200,0
хувиар өслөө.
магистр, доктор оюутны тоо 2,5 дахин;
мэргэжил дээшлүүлэх сургалтанд
хамрагдсан багш, судлаачдын тоо 3
дахин, хэрэгжүүлж буй олон улсын
төсөл, хөтөлбөрүүдийн тоо-2,5 дахин,
хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулсан
гадаадын сургууль, байгууллагын
тоо 2,5 дахин; судалгаа, сургалтын
лабораторийг байгуулах, материаллаг
баазыг бэхжүүлэхэд зарцуулах улсын
төсвийн хөрөнгө оруулалт 7,1 дахин өссөн дүнтэйгээр биелжээ.
150-аас дээш хувийн гүйцэтгэлтэйгээр багш нарын цалин 166.7 %,
шинээр байгуулсан болон шинэчилсэн студи лаборатори 176,0%,
бүртгэгдсэн оюуны өмчийн тоо 165,7%, Улсын захиалгаар гүйцэтгэх
төслийн санхүүжилтийн өсөлт 200,0 % гэсэн үзүүлэлт гарлаа.
Эдгээрээс дүгнэлт хийхэд СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх
мастер төлөвлөгөөний дунд хугацааны үндсэн зорилтууд үр дүнтэй
хэрэгжиж, дараагийн шатны зорилго, зорилтуудыг шинэ нөхцөл
байдалд нийцүүлэн шинэчлэн тодорхойлох бодит боломж бүрдсэн
байна.
СУИС нь өнөөдөр соёл, урлагийн бүх чиглэлээр мэргэжилтэн
бэлтгэх хөтөлбөр хэрэгжүүлдэг Монгол Улсын тэргүүлэх их
сургуулийн нэг болох хөгжлийн түвшинд хүрч, улс орны соёл
урлагийн салбарт шаардлагатай хөгжим, бүжиг, театр, дүрслэх
урлаг, радио телевиз, медиа урлаг, соёл судлал, соёлын өв- аялал
жуулчлал, соёлын маркетинг, менежментийн мэргэжилтнүүдийг
бэлтгэдэг сургалтын арга, технологи, багш судлаачдын зохих нөөц
боломж бүхий байгууллага болон хөгжиж байна.
Нөгөөтэйгүүр мэдлэгт тулгуурласан нийгэмд шилжих үйл явц
дэлхий дахинд эрчимтэй өрнөж байна. Энэхүү хөгжлийн шинэ
орчин, нөхцөлд соёлын үүрэг шинэчлэгдэж, түүнийг хүн төрөлхтөн,
үндэстэн, угсаатны оршин тогтнол, аюулгүй байдал, хөгжил
дэвшлийн баталгаа хэмээн үзэх хандлага түгээмэл болжээ. Соёл
нь зөвхөн нийгмийн оюун санааны хөгжилд нөлөөлөөд зогсохгүй
нийгэм, эдийн засгийн өсөлтийг хангах нэг чухал хүчин зүйл
гэдгийг дэлхий дахинаар хүлээн зөвшөөрөх болсны илрэл юм.
Улс орнуудад мэдлэгийн эдийн засгийг хөгжүүлэхэд соёлын

22. 22
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
бүтээлч үйлдвэрлэлийг эдийн засгийн
тэргүүлэх салбаруудын нэг хэмээн
чухалчлан үзэх болжээ. Соёлын бүтээлч
үйлдвэрлэлийн хөгжлийн суурийг бий
болгоход өөрийн уламжлалт соёлын
өвөрмөц байдал, хөгжлийн онцлогт
тохирсон боловсролын болон инновацийн
тогтолцоог хөгжүүлэхэд их сургуулиуд
гол түүчээ болж байна.
“СУИС-ийг 2012-2021 онд хөгжүүлэх
мастер төлөвлөгөө”-ний I үе шатны
хэрэгжилтэд хийсэн шинжилгээний үр
дүн, Төрөөс дээд боловсролын талаар
баримтлах бодлогод орсон өөрчлөлтийн
улмаас 2024 он гэхэд Монгол Улсын
их сургуулиудаас Азийн шилдэг 100
их сургуулийн эгнээнд багтаах зорилт
дэвшүүлсэн зэргээс мастер төлөвлөгөөг
шинэчлэх хэрэгцээ үүсч байна.
Энэхүү хөгжлийн шинэ хандлагатай
уялдуулан СУИС нь бүс нутагтаа хүлээн
зөвшөөрөгдсөн “сургалт-судалгааны” их
сургууль болох чиг бүхий хөгжлийн үзэл
баримтлалыг шинэчлэн тодорхойлох, улмаар СУИС-ийг хөгжүүлэх
мастер төлөвлөгөөг 2024 он хүртэл боловсруулан мөрдүүлэх боломж
бүрдэж байна.
- Соёл нь зөвхөн
нийгмийн оюун
санааны хөгжилд
нөлөөлөөд
зогсохгүй нийгэм,
эдийн засгийн
өсөлтийг хангах
нэг чухал хүчин
зүйл гэдгийг
дэлхий дахинаар
хүлээн зөвшөөрч
байна.
- 2024 он гэхэд
Монгол Улсын
их сургуулиудаас
Азийн шилдэг 100
их сургуулийн
эгнээнд багтаах
зорилтыг
хэрэгжүүлнэ.

23. 23
ХОЁРДУГААР
БҮЛЭГ
СУИС-ИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ
ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛ,
ЗОРИЛГО
2.1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, үнэт зүйлс
2.2. Стратегийн тэргүүлэх чиглэл, үндсэн зорилтууд

24. 24
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
АЛСЫН
ХАРАА
ЭРХЭМ
ЗОРИЛГО
БИДНИЙ
УРИА
ҮНЭТ
ЗҮЙЛС
дэмжлэг үзүүлэхүйц судалгааны ажлыг явуулдаг
МОНГОЛ ҮНДЭСНИЙ СОЁЛ УРЛАГИЙН
ГОЛ УУРХАЙ болно.
Бид сайн сайханд дагуулна.
• Арга билиг
• Үндэсний соёл
• Авьяас
• Хөдөлмөр
• Бүтээлч сэтгэлгээ
• Эрх чөлөө
• Сургалт, урлаг, ёс суртахууны
өндөр хэм хэмжээ
Соёл урлагийн мэргэжлээр авьяаслаг бүтээлч,
шилдэг уран бүтээлч, мэргэжилтнийг бэлтгэж,
төрөөс соёл урлагийн талаар баримтлах бодлогод
Бүс нутгийн шилдэг сургуулиудын
эгнээнд багтсан СОЁЛ, УРЛАГИЙН
ТӨРӨЛЖСӨН ИХ СУРГУУЛЬ болно.

25. 25
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
СТРАТЕГИЙН ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ, ҮНДСЭН ЗОРИЛТУУД
Тэргүүлэх чиглэл 1
ШИЛДЭГ ПРОФЕССОР БАГШ, АВЬЯАСЛАГ ОЮУТАН
Стратегийн зорилт 1.1. Өндөр ур чадвартай, ажлын дадлага
туршлагатай, бүтээлч сэтгэлгээтэй мэргэжилтэн, мэргэшсэн
судлаачдыг сургалтад татан оролцуулах таатай нөхцөл бүрдүүлэх;
Стратегийн зорилт 1.2. Багшийн заах ур чадвар, судалгааны
онол, арга зүйг дээшлүүлэхэд анхаарч, профессор багшийн ажлын
үнэлгээ, урамшууллын системийг боловсронгуй болгох;
Стратегийн зорилт 1.3. Багшийн залгамж холбоог бэхжүүлж,
шилдэг залуу багшийг бэлтгэх, сургалт, судалгааны орчинд
мэргэжлийн хүрээний гадаад-дотоод харилцааг бэхжүүлэх;
Стратегийн зорилт 1.4. Шилдэг оюутнуудыг бэлтгэх, тэдэнд
үзүүлэх үйлчилгээ, дэмжлэгийг сайжруулах замаар авьяасыг
дэмжин хөгжүүлэх;
Тэргүүлэх чиглэл 2
ДЭЛХИЙН ТҮВШНИЙ ЧАНАРТАЙ СУРГАЛТ
Стратегийн зорилт 2.1. Сурах, сургах үйл ажиллагаанд орчин
үеийн заах арга зүйг (teaching-ээс learning рүү шилжих) эрчимтэй
нэвтрүүлж, оюутны мэдлэгийн үнэлгээг боловсронгуй болгох;
Стратегийн зорилт 2.2. Бүс нутагт хүлээн зөвшөөрөгдсөн
сургалтын хөтөлбөрийг бий болгох, гадаад оюутныг татан
суралцуулах;
Стратегийн зорилт 2.3. Сурах орчинг шинэ үеийн шаардлагад
нийцүүлэн сайжруулах;
Стратегийн зорилт 2.4. Оюутныг суралцах хугацаандаа ажлын
дадлага туршлага хуримтлуулах, хөдөлмөрийн зах зээлд гарахад нь
туслах үйлчилгээний төрөл хэлбэрийг олшруулж, бодит дэмжлэг
үзүүлэх;

26. 26
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
Тэргүүлэх чиглэл 3
НИЙГЭМД ӨГӨӨЖТЭЙ СУДАЛГАА, ҮЙЛЧИЛГЭЭ
Стратегийн зорилт 3.1. Соёл урлагийн төрийн бодлогод хувь
нэмэр оруулахуйц судалгааг системтэй явуулах;
Стратегийн зорилт 3.2. Соёлын өв (биет ба биет бус)-ийг системтэй
судалж, үндэсний соёл урлагийг дэлхий дахинаа таниулахад
бодитой хувь нэмэр оруулах;
Стратегийн зорилт 3.3. Уламжлалт соёл, сонгодог урлагийг
судлах, сурталчлах, бүх нийтийн соёл, урлагийн боловсролыг
дээшлүүлэхүйц хөтөлбөр санаачлан хэрэгжүүлэх
Стратегийн зорилт 3.4. Урлаг, уран сайхны улсын хэмжээний
хөтөлбөр, төсөлт ажлыг санаачлан хэрэгжүүлж, их сургуулиас
нийгэмд үзүүлэх үйлчилгээг өргөжүүлэх;
Тэргүүлэх чиглэл 4
ЧАДВАРЛАГ УДИРДЛАГА, МАНЛАЙЛАЛ,
УЯН ХАТАН БОДЛОГО
Стратегийн зорилт 4.1. Их сургуулийн удирдлагын
менежментийн тогтолцоог төгөлдөржүүлэх, бүх шатанд удирдах
ажилтны манлайллыг хөгжүүлэх, тэднийг үнэлэх, урамшуулах
тогтолцоог бүрдүүлэх;
Стратегийн зорилт 4.2. Их сургуулиас төрийн болон төрийн
бус байгууллагууд; гадаад дотоодын мэргэжлийн холбоод, уран
бүтээлчид, хувийн сектортой хамтран ажиллах бодлого боловсруулж
хэрэгжүүлэх;
Стратегийн зорилт 4.3. Санхүү, эдийн засгийн төлөвлөлт,
төсөвлөлтийн уялдааг сайжруулж, жилийн болон дунд хугацааны
бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх;
Стратегийн зорилт 4.4. Санхүүгийн олон талт эх үүсвэрийг
нэмэгдүүлэх, гадаадын их, дээд сургуулиудтай үр өгөөжтэй хамтран
ажиллах;

27. 27
ГУРАВДУГААР
БҮЛЭГ
МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АРГА ЗАМ,
ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ
3.1. Тэргүүлэх чиглэл 1. Шилдэг профессор багш, оюутан
3.2. Тэргүүлэх чиглэл 2. Дэлхийн түвшний чанартай сургалт
3.3. Тэргүүлэх чиглэл 3. Нийгэмд өгөөжтэй судалгаа, үйлчилгээ
3.4. Тэргүүлэх чиглэл 4. Чадварлаг удирдлага, манлайлал, уян хатан бодлого

28. 28
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
3.1. Тэргүүлэх чиглэл 1
ШИЛДЭГ ПРОФЕССОР БАГШ, АВЬЯАСЛАГ ОЮУТАН
3.1 дүгээр хүснэгт
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 1.1. Өндөр
ур чадвартай, ажлын
дадлага туршлагатай,
бүтээлч сэтгэлгээтэй
мэргэжилтэн,
мэргэшсэн судлаачдыг
сургалтад татан
оролцуулах таатай
нөхцөл бүрдүүлэх;
1.1.1. Шилдэг
судлаач, уран
бүтээлчдийг
багшаар урьж
тогтвортой,
үр өгөөжтэй
ажиллах тогтолцоо
бүрдүүлнэ.
- Боловсруулсан бодлогыг
хэрэгжүүлэх эрх зүйн
баримтын тоо
- Урилгын профессор багш,
уран бүтээлчдийг урьж
ажиллуулсан сургалтын
хөтөлбөрийн тоо
- Суралцагчдын сэтгэл
ханамжийн үнэлгээ
1.1.2. Гадаадын
зочин профессор,
судлаач,
мэргэжилтэн урьж
ажиллуулах,
профессор
багшийн солилцоог
эрчимжүүлнэ.
- Гадаадын тэргүүлэх
их сургуулийн багш,
уран бүтээлчдийг урьж
ажилласан хөтөлбөрийн
тоо
- Гадаадын зочин
профессорын тоо, эзлэх
хувь
- Гадаадын их, дээд
сургуулиудад зочин
профессороор ажилласан
багшийн тоо, эзлэх хувь
Стратегийн зорилт
1.2. Профессор
багшийн заах ур
чадвар, судалгааны
онол, арга зүйг
дээшлүүлэхэд
анхаарч, профессор
багшийн ажлын
үнэлгээ, урамшууллын
системийг
боловсронгуй болгох;
1.2.1. “Багшийн
хөгжил”
хөтөлбөрийн
хүрээнд
мэргэжил, ур
чадварыг тогтмол
дээшлүүлнэ.
- Докторын зэрэг
хамгаалсан багшийн тоо
- Гадаадад мэргэжил
дээшлүүлсэн багшийн тоо
- “Багшийн хөгжил”
хөтөлбөрийн хүрээнд
хэрэгжсэн ажил,
хамрагдсан багш ажилтны
тоо
- Багшийн хөгжилд
зарцуулсан зардлын
өсөлтийн хувь

29. 29
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
3.1 дүгээр хүснэгтийн үргэлжлэл
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
1.2.2. Багшийн
ажлын үнэлгээ,
урамшууллын
системийг боловс-
ронгуй болгож
шинэчилсэн үнэл-
гээний тогтолцоог
нэвтрүүлнэ.
- Аттестатчилалд
хамрагдсан багшийн тоо,
үр дүн
- Оны шилдэг багшийг
шалгаруулсан байдал, үр
дүн
- 3600 аргачлалаар
үнэлэгдсэн багшийн тоо,
Стратегийн зорилт
1.3. Багшийн залгамж
холбоог бэхжүүлж,
шилдэг залуу багшийг
бэлтгэх,
1.3.1 Багшийн
залгамж холбоог
бэхжүүлж, залуу
багш нарыг бэлтгэх
хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлнэ.
- Хөтөлбөрийн тоо
- Хамрагдсан залуу
багшийн тоо, сэтгэл
ханамжийн үнэлгээ
1.3.2 Ахмад
туршлагатай
багш нарын заах
арга зүй, дэг
сургуулийг өвлөн
уламжлуулна.
- Өвлөн уламжилсан дэг
сургуулийг нэвтрүүлсэн
байдал (сургалт, судалгаа,
уран бүтээл ) тоо
- Багшийн заах арга зүй,
дэг сургуулийг өвлөсөн
багшийн тоо
- Багшийн заах арга
зүй, дэг сургуулийг
баримтжуулсан сан
хөмрөг (судалгааны
тайлан, ном, сурах бичиг,
гарын авлага, дуу дүрс
бичлэг)-ийн тоо
Стратегийн
зорилт 1.4.
Шилдэг оюутнуудыг
бэлтгэх, тэдэнд
үзүүлэх үйлчилгээ,
дэмжлэгийг
сайжруулах замаар
авьяасыг хөгжүүлэх;
1.4.1 Авьяастай,
урлагт дур
сонирхолтой
хүүхдүүдийг
элсүүлэх бодлого
боловсруулж
хэрэгжүүлнэ.
- Үндэсний болон олон
улсын уралдаан,
үзэсгэлэнд амжилттай
оролцогчдоос урилгаар
элссэн оюутны тоо,
- Зохион байгуулсан
үзэсгэлэн, дугуйлан,
уралдаан, наадам, түүнд
оролцогчдын тоо,
- Хамтын ажиллагаатай
ерөнхий боловсролын
болон мэргэжлийн
сургуулийн тоо

30. 30
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
1.4.2. Оюутанд
чиглэсэн олон талт
хөтөлбөрүүдийг
хэрэгжүүлнэ.
- Оюутанд эерэг хандлага
төлөвшүүлэх, бүтээлч
сэтгэлгээг хөгжүүлэх сур-
галт, үйл ажиллагааны тоо
- Оюутны сайн дурын хол-
боо, зөвлөл, клубын тоо
- Оюутны санаачилгатай
төсөл, хөтөлбөрийн тоо
- Оюутны сэтгэл ханамжийн
судалгааны үр дүн
- Олон талт хөтөлбөрүүдийг
хэрэгжүүлэхэд зарцуулсан
хөрөнгийн зардалд эзлэх
хувь
1.4.3. Хамтарсан
хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлж,
оюутан солилцоог
эрчимжүүлнэ.
- Хамтарсан хөтөлбөрийн
тоо
- Гадаад, дотоодын сургалт,
уран бүтээлийн дадлагад
хамрагдсан оюутны тоо
- Солилцооны хөтөлбөрт
хамрагдсан оюутны тоо
3.2.Тэргүүлэх чиглэл 2
ДЭЛХИЙН ТҮВШНИЙ ЧАНАРТАЙ СУРГАЛТ
3.2 дугаар хүснэгт
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн зорилт
2.1. Сурах, сургах үйл
ажиллагаанд орчин
үеийн заах арга зүй
(teaching-ээс learning
рүү шилжих)-г
нэвтрүүлж, оюутны
мэдлэгийн үнэлгээг
боловсронгуй болгох;
2.1.1. Үр дүнд
суурилсан
боловсролын
тогтолцоог
бүрдүүлж, бүх
шатны сургалтад
орчин үеийн
арга, технологийг
ашиглана.
- Үр дүнд суурилсан
сургалтын хөтөлбөрийн
стандартын тоо
- Нэвтрүүлсэн онлайн
сургалт, контентын тоо
- Сургалтанд ашигласан
нээлттэй эх сурвалжийн тоо
- Сургалтанд нэвтрүүлсэн
шинэ арга, технологийн тоо
3.1 дүгээр хүснэгтийн үргэлжлэл

31. 31
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
2.1.2. Төсөлд
суурилсан (studio
based) сургалтын
арга зүйг
нэвтрүүлнэ.
- Төсөлд суурилсан
хичээлийн тоо
- Оюутны сэтгэл ханамжийн
судалгааны үр дүн
- Санхүүжилтийн хэмжээ, төг
2.1.3. Оюутны
(бакалавр, магистр,
доктор) мэдлэг,
чадварыг үнэлэх
арга хэлбэрүүдийг
боловсронгуй
болгоно.
- Үнэлгээний шинэ
аргачлалын тоо
- Уралдаан, үзэсгэлэнд
үзүүлсэн амжилт
Стратегийн зорилт
2.2. Бүс нутагт
хүлээн зөвшөөрөгдсөн
сургалтын хөтөлбөрийг
бий болгох, гадаад
оюутныг татан
суралцуулах;
2.2.1. Сургалтын
хөтөлбөрийг
(бакалавр,
магистр, доктор)
үндэсний
болон олон
улсад магадлан
итгэмжлүүлнэ.
- Үндэсний магадлан
итгэмжлэлд орсон
хөтөлбөрийн тоо
- Олон улсад магадлан
итгэмжлэгдсэн
хөтөлбөрийн тоо
- Гадаадын их, дээд сургуу-
лиудтай харилцан хүлээн
зөвшөөрсөн сургалтын
хөтөлбөрийн тоо
2.2.2. Гадаад
оюутны (бакалавр,
магистр, доктор)
тоог нэмэгдүүлнэ.
- Гадаад оюутны суралцдаг
хөтөлбөрийн тоо (үндсэн,
богино, модулийн)
- Гадаад оюутны тоо
- Оюутан солилцооны
хөтөлбөрийн тоо (2+2
хөтөлбөр)
2.2.3. Бүх шатны
сургалтын
хөтөлбөрт
үнэлгээ хийж,
сайжруулах ажлыг
тогтмолжуулна.
- Сургалтын чанарын
баталгаажуулалтын
систем, түүний шалгуур
үзүүлэлт
- Чанарын үнэлгээ хийсэн
хөтөлбөрийн тоо
- Удирдлагын мэдээллийн
системийн шинэчлэгдсэн
байдал
2.2.4. Ахисан
түвшний сургалт,
судалгааны
үйлчилгээний
хүртээмжийг
нэмэгдүүлж,
хөтөлбөрийг
сайжруулна.
- Суралцагчдын тоо, сэтгэл
ханамжийн үнэлгээ
- Төсөлт ажилд оролцсон
магистрант, докторантын
тоо, үр дүн
- Сайжруулсан, магадлан
итгэмжлэгдсэн
хөтөлбөрийн тоо
3.2 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл

32. 32
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
3.2 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 2.3.
Сурах орчинг шинэ
үеийн шаардлагад
нийцүүлэн
сайжруулах;
2.3.1. Сургалтын
таатай орчин
бүрдүүлнэ.
- Сургалтын анги танхим,
театр, урлан, студи, лабо-
раторийн тоо, хүртээмж
- Номын сангийн суудлын
тоо
- Номын фондын
баяжилтад зарцуулсан
санхүүжилтийн төсөвт
эзлэх хувь
2.3.2. Бүх шатны
сургалт, судалгаанд
зориулсан албан
ёсны лицензтэй
програмуудын
хүртээмж, хангам-
жийг сайжруулна.
- Албан ёсны лицензтэй
программын тоо,
- Хэрэглэгчдийн тоо,
- Зарцуулсан хөрөнгийн
хэмжээ
Стратегийн
зорилт 2.4.
Оюутныг суралцах
хугацаандаа ажлын
дадлага туршлага
хуримтлуулах,
хөдөлмөрийн зах зээлд
гарахад нь туслах
үйлчилгээний төрөл
хэлбэрийг олшруулж,
бодит дэмжлэг
үзүүлэх;
2.4.1. Бүх
шатны оюутны
сургалтын болон
бусад амжилтад
суурилсан
тэтгэлгийн
тогтолцоог
боловсронгуй
болгож, тоо
хэмжээг
нэмэгдүүлнэ.
- Орлоготой оюутан
хөтөлбөрт хамрагдсан
оюутны тоо
- Сургалт, уран бүтээл,
нийгэмд чиглэсэн үйл
ажиллагаанд идэвхтэй
оролцсон оюутнуудад
зориулсан тэтгэлгийн
хэмжээ
- СУИС-ийн болон бусад
тэтгэлэгт хамрагдсан
оюутны тоо
- Хөдөлмөрийн зах зээлд
бэлтгэх сургалтад
хамрагдсан оюутны тоо
2.4.2. Ажил
олгогч,
төгсөгчдийн
холбоотой хамтран
ажиллана.
- Хамтран зохион
байгуулсан арга
хэмжээний тоо, сэтгэл
ханамжийн үнэлгээ
- Төгсөгчдөд зориулсан
сургалтын хөтөлбөр,
суралцагчдын тоо
- Төгсөгчдийн холбоонд
хамрагдагчдын тоо

33. 33
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
3.3.Тэргүүлэх чиглэл 3
НИЙГЭМД ӨГӨӨЖТЭЙ СУДАЛГАА, ҮЙЛЧИЛГЭЭ
3.3 дугаар хүснэгт
Стратегийн зорилт Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 3.1.
Соёл урлагийн төрийн
бодлогод хувь нэмэр
оруулахуйц судалгааг
системтэй явуулах;
3.1.1. Соёл,
урлагийн салбарын
хууль, эрхзүйн
орчинд дүн
шинжилгээ хийнэ.
- Улсын болон салбарын
хэмжээний эрх зүйн баримт
бичгийн тоо, чанар;
- Ижил төстэй бусад улс
орны соёл урлагийн
салбарын эрх зүйн баримт
бичгийн тоо, чанар;
- Эрдэм шинжилгээний
хурал, хэлэлцүүлэг,
уулзалтын тоо;
- Хэрэгжүүлсэн төсөл,
хэвлүүлсэн бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн
тоо;
3.1.2. Төрийн
соёлын бодлогын
хэрэгжилтэд дүн
шинжилгээ хийнэ.
- Хууль боловсруулах,
хэлэлцүүлэх ажлын
хэсэгт ажилласан
профессорын тоо;
- Дүн шинжилгээ хийсэн
тайлан, тоо, чанар;
- Боловсруулсан санал,
зөвлөмжийн тоо, чанар;
- Эрдэм шинжилгээний
хурал, хэлэлцүүлэг,
уулзалтын тоо;
- Хэрэгжүүлсэн төсөл,
хэвлүүлсэн бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн тоо;
3.1.3. Соёл,
урлагийн салбарын
статистикийн
мэдээлэлд дүн
шинжилгээ хийнэ.
- Статистик мэдээлэлд
дүн шинжилгээ хийсэн
тайлан, чанар;
- Салбарын хүний нөөцөд
хийсэн дүн шинжилгээ,
тайлан, чанар;
- Салбарын ажлын
байрны эрэлт хэрэгцээг
тодорхойлох тандалт
судалгаа, тайлан, чанар;
- Эрдэм шинжилгээний
хурал, хэлэлцүүлэг,
уулзалтын тоо;

34. 34
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
3.3 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл
Стратегийн зорилт Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
- Хэрэгжүүлсэн төсөл,
хэвлүүлсэн бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн тоо;
3.1.4. Үндэсний
хэмжээний
хөтөлбөрийн
хэрэгжилт,
ЮНЕСКО-д
бүртгүүлсэн
өвийн хадгалалт,
хамгаалалтын
нөхцөлд дүн
шинжилгээ хийнэ.
- Хөтөлбөрийн хэрэгжил-
тэд хийсэн дүн шинжил-
гээ, тайлан, чанар;
- Өвүүдийн хадгалалт,
хамгаалалтын нөхцөл
байдлын дүн шинжилгээ,
тайлан, чанар;
- Өвийг хадгалах, хам-
гаалах чиглэлээр
гаргасан бодлогын санал
зөвлөмж, тоо;
- Өвийг өвлөн уламжлуу-
лах чиглэлээр зохион
байгуулсан сургалт,
судалгааны ажлын тоо,
чанар;
- Хэрэгжүүлсэн төсөл,
хэвлүүлсэн бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн тоо;
Стратегийн
зорилт 3.2.
Соёлын өв
(биет ба биет бус)-ийг
бодлогоор судалж,
үндэсний соёл урлагийг
дэлхий дахинаа
таниулахад бодитой
хувь нэмэр оруулах;
3.2.1. Үндэсний
соёлын өвийн
Бүртгэл мэдээлэл
(аудио, видео,
фото, тайлан)-
ийн санг сургалт,
судалгааны
эргэлтэд оруулна.
- Ашигласан соёлын өв,
өв тээгчид холбогдох
архивын баримт (дуу
дүрсний бичлэг, гэрэл
зураг, асуулга, хээрийн
шинжилгээний тайлан,
эд өлгийн зүйл г.м),
түүний тоо;
- Хэрэгжүүлсэн төсөл,
хөтөлбөр, сургалт, арга
хэмжээ, тэдгээрийн
тайлан, хэвлүүлсэн
бүтээлийн тоо
3.2.2. Соёлын
өвийн чиглэлээр
судалгаа
хийх соёлын
үйлдвэрлэл,
инновацийг
хөгжүүлэх
нэгдсэн хөтөлбөр
- Хэрэгжүүлсэн суурь
судалгааны төсөлт ажил,
хэвлэмэл бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн тоо;
- Хэрэгжүүлсэн шинжлэх
ухаан технологийн төсөл,
хэвлэмэл бүтээл (ном,
өгүүлэл, тайлан)-ийн тоо;

35. 35
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
3.3 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл
Стратегийн зорилт Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
боловсруулж,
хэрэгжүүлнэ.
- Хэрэгжүүлсэн иннова-
цийн төсөл, хэвлэмэл
бүтээл (ном, өгүүлэл,
тайлан)-ийн тоо;
- Соёлын өвд суурилсан
бүтээгдэхүүн
хөгжүүлэлт, патент,
зохиогчийн эрхийн тоо;
3.2.3. Үндэсний
соёлын өвд
суурилсан соёлын
бүтээгдэхүүний
нэр төрлийг
нэмэгдүүлж эдийн
засгийн эргэлтэнд
оруулна.
- Бүрэлдэхүүн сургууль,
профессорын багийн
хийсэн инновацийн
бүтээгдэхүүний нэр
төрөл, тоо, чанар
- Бүтээгдэхүүнийг олон
улсын зах зээлд гаргасан
үйл ажиллагааны тоо,
чанар
- Инновацийн
бүтээгдэхүүнийг зах
зээлд борлуулсан
орлогын хэмжээ
- Бүтээгдэхүүн
үйлчилгээнд хамрагдсан
хүний тоо, үнэлгээ
3.2.4. Сургалт,
судалгааны
орчинд соёлын
өвийг өвлөн
уламжлуулах,
судлан шинжлэх,
түгээн дэлгэрүүлэх
ажлыг зохион
байгуулна.
- Соёлын өвд суурилсан
сургалтын хөтөлбөр,
түүний хэрэгжилт,
сэтгэл ханамжийн
үнэлгээ
- Соёлын өвийг өвлөн
уламжлуулах чиглэлээр
бэлтгэсэн мэргэжилтэн,
түүний тоо (бакалавр)
- Соёлын өвийн чиглэлээр
бэлтгэсэн мэргэшсэн
судлаач (магистр,
доктор)-дын тоо
- Соёлын өвийн чиглэлээрх
хэвлэмэл бүтээгдэхүүн,
тоо

36. 36
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
Стратегийн зорилт Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 3.3.
Уламжлалт соёл,
сонгодог урлагийг
судлах, сурталчлах,
бүх нийтийн соёл,
урлагийн боловсролыг
дээшлүүлэхүйц хөтөлбөр
санаачлан хэрэгжүүлэх
3.3.1.
Нүүдэлчдийн соёл,
урлагийг судлан,
сурталчилна.
- Хүүхдийг сурган хүмүү-
жүүлэх өв уламжлалыг
таниулах, эзэмшүүлэхэд
чиглэсэн албан бус
сургалт, олон нийтийн
дунд зохион байгуулсан
чөлөөт цагийн арга
хэмжээний тоо, сэтгэл
ханамжийн үнэлгээ;
- Монгол ахуй дахь
хүн-хүн, хүн-байгаль,
хүн-малын харилцаа,
түүнийг сурталчлах,
өвлөн уламжлуулахад
чиглэсэн сургалт, чөлөөт
цагийн арга хэмжээний
тоо, сэтгэл ханамжийн
үнэлгээ;
3.3.2.
Монголчуудын
уламжлалт соёлын
үнэт зүйлсийг
эзэмшүүлж,
түгээн дэлгэрүүлэх
чиглэлээр
төсөл, хөтөлбөр
хэрэгжүүлнэ.
- Соёл судлал, соёлын
аялал жуулчлал, музей,
медиа урлаг зэрэг
чиглэлээр боловсруулж
олон нийтийн хүртээл
болгосон урлагийн
боловсролын хөтөлбөр,
хэрэгжүүлсэн төсөлт
ажлын тоо, үр дүн;
- Үндэсний соёлын өвийг
судлах, сурталчлах чиг-
лэлээр бэлтгэсэн радио,
телевизийн нэвтрүүлэг,
ном хэвлэлийн тоо,
хэрэглэгчдийн үнэлгээ;
3.3.3. Орчин
үеийн урлаг,
урлагийн чиг
хандлагыг судалж,
сурталчлан
таниулна.
- Урлагийн төрлөөр хэрэг-
жүүлсэн төсөл, түүний тоо;
- Урлагийн төрлүүдээр
бэлтгэсэн радио, телеви-
зийн нэвтрүүлгийн тоо,
хэрэглэгчдийн үнэлгээ;
- Уран бүтээлч, судлаач-
дын уулзалт, ярилцлага,
тоо, үнэлгээ;
- Орчин үеийн урлагийн
урсгал чиглэлүүдээр
тусгайлан зохион
байгуулсан үзэсгэлэн,
яармаг, худалдаа;
3.3 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл

37. 37
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
Стратегийн зорилт Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 3.4.
Урлаг, уран сайхны
улсын хэмжээний
хөтөлбөр, төсөлт ажлыг
санаачлан хэрэгжүүлж,
их сургуулиас нийгэмд
үзүүлэх үйлчилгээг
өргөжүүлэх;
3.4.1. Нүүдэлчдийн
соёлын болон
урлагийн брэнд
бүтээгдэхүүнийг
бий болгож, олон
нийтэд зориулсан
соёлын үйлчилгээг
тогтмолжуулна.
- Соёл, чөлөөт цагийн
тогтмолжсон арга
хэмжээ, нэр төрөл, тоо,
үнэлгээ
- Үйлчилгээг хүртэгчийн
сэтгэл ханамжийн
судалгаа, эрэлт хэрэгцээг
тодруулсан судалгааны
ажлын тоо, чанар
3.4.2. Урлагийн
бүх төрлөөр албан
бус сургалтыг
тогтмол зохион
байгуулна.
- Тайз, дэлгэцийн сургал-
тын төрөл, тоо, чанар
- Бүжгийн сургалтын
төрөл, тоо, чанар
- Дуу, хөгжмийн сургал-
тын төрөл, тоо, чанар
- Дүрслэх урлагийн сургал-
тын төрөл, тоо, чанар
- Сургалтанд оролцогсдын
тоо, сэтгэл ханамж
3.4.3. Хүүхэд,
залуучуудын
эрэлт хэрэгцээ,
сэтгэхүйн онцлог,
гоо сайхны
таашаалд нийцсэн
уран бүтээл
нийлүүлэлтийг
тогтмолжуулна.
- Уран бүтээлийн төрөл,
тоо, чанар, үнэлгээ
- Хэрэглэгчийн сэтгэл
ханамж, эрэлт хэрэгцээг
тандсан судалгааны
ажлын тоо, чанар
3.3 дугаар хүснэгтийн үргэлжлэл

38. 38
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
3.4. Тэргүүлэх чиглэл 4
ЧАДВАРЛАГ УДИРДЛАГА, МАНЛАЙЛАЛ, УЯН ХАТАН
БОДЛОГО
3.4 дүгээр хүснэгт
Стратегийн зорилт
Хэрэгжүүлэх арга
зам
Хэмжих үзүүлэлт
1 2 3
Стратегийн
зорилт 4.1.
Их сургуулийн
удирдлагын
менежментийн
тогтолцоог
төгөлдөржүүлэх,
бүх шатанд удирдах
ажилтны манлайллыг
хөгжүүлэх, тэднийг
үнэлэх, урамшуулах
тогтолцоог бүрдүүлэх;
4.1.1.Удирдлагын
мэдээллийн
нэгдсэн системд
суурилан бүтэц,
зохион байгуулалт,
эрх, үүргийн
хуваарийг
боловсронгуй
болгоно.
- Шинээр болон шинэчлэн
боловсруулсан дүрэм,
журмын тоо
- Мэдээллийн сан
бүрдүүлсэн байдал, үр
дүн
4.1.2. Байгуул-
лагын чанарын
удирдлагын тог-
толцооны ISO9001
стандартыг хэрэг-
жүүлнэ.
- ISO9001 стандартын
хэрэгжүүлэлтийн
түвшин, үр дүн
4.1.3. Бүх шатны
удирдах ажилтныг
манлайллын
сургалтанд
хамруулна.
- Сургалтын тоо, үнэлгээ
- Сургалтанд хамрагдсан
удирдах ажилтны тоо
4.1.4. Удирдах
ажилтны
үнэлгээнд 360°
-ийн аргачлалыг
нэвтрүүлнэ.
- Үнэлгээний шалгуур
үзүүлэлт, түүний тоо
- Урамшууллын хэлбэр,
хамрагдагсдын тоо
- Удирдах ажилтны сэтгэл
ханамжийн судалгааны
үр дүн
Стратегийн
зорилт 4.2.
Их сургуулиас
төрийн болон төрийн
бус байгууллагууд,
мэргэжлийн холбоод,
уран бүтээлчид,
хувийн сектортой
хамтран ажиллах
бодлого боловсруулж
хэрэгжүүлэх;
4.2.1. Соёл
урлагийн
салбарын хүрээнд
төр, хувийн
хэвшлийн
түншлэлийг
хөгжүүлж,
хамтран
ажиллана.
- Байгууллагын тоо,
- Сэтгэл ханамжийн
судалгааны үр дүн

39. 39
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
4.2.2. Гадаадын
их дээд сургууль,
гадаад, дотоодын
мэргэжлийн
холбоодтой үр
өгөөжтэй хамтын
ажиллагаа
өргөжүүлнэ.
- Байгууллагын тоо,
- Хамтран хэрэгжүүлсэн
үйл ажиллагаа, төсөл,
хөтөлбөрийн тоо
- Сэтгэл ханамжийн
судалгааны үр дүн
Стратегийн
зорилт 4.3.
Санхүү, эдийн
засгийн төлөвлөлт,
төсөвлөлтийн уялдааг
сайжруулж, жилийн
болон дунд хугацааны
бодлого боловсруулж
хэрэгжүүлэх;
4.3.1. Жилийн
төлөвлөлт, төсөв-
лөлтийн уялдааг
сайжруулж,
гүйцэтгэлийн
үнэлгээг боловс-
ронгуй болгоно.
- Үйл ажиллагааны
(бизнес) төлөвлөгөөний
шалгуур үзүүлэлт
- Жилийн төсөв,
гүйцэтгэл
4.3.2. Санхүү
эдийн засгийн
дунд хугацааны
бодлого боловс-
руулж хэрэгжүүлнэ.
- Мастер төлөвлөгөөний
дунд хугацааны
зорилтыг хэрэгжүүлэх
төсвийн төсөөлөл,
түүний гүйцэтгэл
Стратегийн
зорилт 4.4.
Санхүүгийн олон талт эх
үүсвэрийг нэмэгдүүлэх.
4.4.1. Гадаад,
дотоодын хамтын
ажиллагаатай
байгууллагуудаас
санхүүгийн эх
үүсвэрийг татах
бодлого боловс-
руулж ажиллана.
- Хамтран хэрэгжүүлсэн
төсөл хөтөлбөрийн тоо
- Нийт орлогод хамтар-
сан төсөл, хөтөлбөрийн
орлогын эзлэх хувь /
Эсвэл/ Хамтарсан төсөл,
хөтөлбөрийн орлогын
дүн гэж өөрчлөх
4.4.2. Улсын
төсвийн
санхүүжилтийг
нэмэгдүүлэх
- Улсын төсвөөс
санхүүжсэн үйл
ажиллагаа, хөрөнгө
оруулалтын тоо
- Хөрөнгө оруулалтын
санхүүжилтийн дүн
4.4.3. Сургалт,
судалгаа, уран
бүтээлийн орлогыг
өсгөх
- Нийт орлогод сургалт,
судалгааны уран
бүтээлийн орлогын
эзлэх хувь
/Эсвэл/ Сургалт,
судалгааны уран
бүтээлийн орлогын дүн
гэж өөрчлөх
4.4.4. Бусад үйл
ажиллагааны
орлогыг
нэмэгдүүлнэ.
- Нийт орлогод бусад үйл
ажиллагааны орлогын
эзлэх хувь
3.4 дүгээр хүснэгтийн үргэлжлэл

41. 41
ДӨРӨВДҮГЭЭР
БҮЛЭГ
МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
УДИРДЛАГА, ХЯНАЛТ-
ҮНЭЛГЭЭ
4.1. Мастер төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх удирдлага, манлайлал
4.2. Мастер төлөвлөгөөний хяналт-шинжилгээ
4.3. Эрсдэлийн удирдлага, менежмент
4.4. Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтүүд

42. 42
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
Дөрөвдүгээр бүлэг
МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ УДИРДЛАГА,
ХЯНАЛТ-ҮНЭЛГЭЭ
4.1. Мастер төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх удирдлага, манлайлал
СУИС-ийн мастер төлөвлөгөөний алсын хараа, эрхэм зорилгыг
амжилттай хэрэгжүүлэх гол хүчин зүйл нь хүний нөөцийн
тогтвортой хөгжлийг хангахад оршино. Мөн мастер төлөвлөгөөний
зорилт, стратегийг хэрэгжүүлэхэд чухал үүрэгтэй байгууллагын
соёл, хамт олны манлайллыг дараах байдлаар тодорхойлов. Үүнд:
• Удирдлагын манлайлал: Мастер төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг
дэмжсэн бүтээлч орчин бүрдүүлэх, байгууллагын соёлыг
төлөвшүүлэх үйл ажиллагаа СУИС-ийн удирдах ажилтнуудын
удирдлагын манлайллаар хэрэгжинэ.
• Хамт олны манлайлал: СУИС-ийн профессор багш, ажиллагчид
өөрсдийн хариуцсан ажил, үүргийг үр дүнтэйгээр гүйцэтгэж
бүтээлч санал, санаачилга буюу байгууллагын соёлоор дамжин
мастер төлөвлөгөөний зорилт, стратегиуд бодит үйл хэрэг болж
хэрэгжинэ.
4.2. Мастер төлөвлөгөөний хяналт-шинжилгээ
Мастер төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн үнэлгээг үр дүнд суурилсан
хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тогтолцоо бүхий “PDCA” зарчмаар
“Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтүүд”-ийг эш үндэс болгож, “Мастер
төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх нэгдсэн төлөвлөгөө”-тэй уялдуулан дараах
байдлаар хэрэгжүүлнэ. Үүнд:
• Жил бүрийн хяналт, үнэлгээ: Мастер төлөвлөгөөний
хэрэгжилтийн үнэлгээний тайланг жил бүр бодлогын газруудын
эрхлэх чиг үүргийн хүрээнд “СУИС-ийн нэгдсэн тайлан”
хэлбэрээр гаргана.
• Дунд хугацааны хяналт, үнэлгээ: Стратеги төлөвлөгөөний
дунд хугацааны хэрэгжилтийн явцын үнэлгээг 2020-2021
оны хичээлийн жилийн төгсгөлд хийж, нэгдсэн төлөвлөгөөг
шинэчлэн боловсруулна.

43. 43
Áèä ñàéí ñàéõàíä äàãóóëíà
• Нэгдсэн хяналт, үнэлгээ: Стратеги төлөвлөгөөний хэрэгжил-
тийн нэгдсэн үнэлгээг 2023-2024 оны хичээлийн жилийн төгсгөлд
хийж, мастер төлөвлөгөөг шинэчлэн боловсруулна.
4.3. Эрсдэлийн удирдлага
Стратегийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд үүсч болох эрсдэлүүдийг
тооцож, урьдчилан сэргийлэх, үүсэх эрсдэлийг арилгах арга хэмжээ
авч хэрэгжүүлнэ. Эрсдэл үүсэх магадлалтай хүчин зүйлс нь:
Сургуулийн гадаад орчны хүчин зүйлс:
• Төр, засгийн бодлогын залгамж чанар алдагдах;
• Дээд боловсролын эрх зүйн орчны шинэчлэл цаг хугацаа
алдсанаас хөгжлийн бодлогын орчин тодорхойгүй байх;
• Соёл урлаг судлалын мэргэжлийг эзэмших сонирхол буурах,
судалгааны өртөг өндөржих;
• Төрийн санхүүгийн дэмжлэг хангалтгүй, цаг хугацаа
алдсанаас өндөр технологийн хөгжил, инновацийн дэд бүтцэд
зарцуулсан хөрөнгийн үр өгөөж буурах, үнэ цэнээ алдах;
• Гадны хөрөнгө оруулалттай сургуулиуд болон хувийн
сургуулиудад зах зээл, байр сууриа алдах;
Сургуулийн дотоод орчны хүчин зүйлс:
• Мастер төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг дэмжсэн шинэчлэл
удаашралтай явснаас;
• Удирдлагын манлайлал, ур чадварын сул байдлаас;
• Дунд, анхан шатанд хариуцлага сулрах, хамт олны манлайлал
төлөвшөөгүйгээс;
• Багш нарыг гадаадад суралцуулснаар чадварлаг хүний
нөөцийн хомсдолд тодорхой хугацаагаар орох, зарим хэсэг нь
эргэж ирэхгүйгээс;
• Сургуулийн материаллаг баазыг бэхжүүлэх, бүтээлч орчин
бий болгоход цаг алдах, хөрөнгө хүч хүрэхгүйгээс.

44. 44
СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
4.4. Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтүүд
СУИС-ийн мастер төлөвлөгөөний ахиц дэвшлийг доорх
гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтээр хэмжих бөгөөд 2024 он болон
дунд хугацаанд хүрэх түвшинг дараах байдлаар тодорхойлж байна.
Үүнд:
4.1 дүгээр хүснэгт
Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтүүд
№ Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтүүд (KPI)
Хүрэх түвшин
2021 2024
Шалгуур-1. Академик нэр хүнд
1
Гадаадад уригдаж ажилласан профессор багшийн
(их сургууль, мэргэжлийн байгууллага, төслийн баг)
нийт багшид эзлэх хувь
4% 8%
2
Олон улсын болон Үндэсний хэмжээний арга хэмжээ
(хөтөлбөр, уралдаан наадам)-д ажилласан (шинжээч,
шүүгч)-ээр ажилласан профессор багшийн нийт
багшид эзлэх хувь
3% 5%
3
Мэргэжлийн байгууллагаас их сургуулийн үйл
ажиллагаа (сургалт, судалгаа)-нд оролцсон өндөр
зэрэглэлийн уран бүтээлчийн нийт багшид эзлэх хувь
8% 15%
4
Олон улсын болон үндэсний хэмжээний уралдаан
наадамд оролцож амжилт үзүүлэгсэд (профессор,
багш, оюутан)-ийн тоо
5 10
5
Зохион байгуулсан үйл ажиллагаа (хурал, семинар,
чуулга)-нд оролцсон болон хамтран зохион байгуулсан
байгууллага (гадаад, дотоод)-ын тоо
25 40
6
Зохион байгуулсан үйл ажиллагаа (эрдэм
шинжилгээний хурал, семинар, чуулга)-нд
оролцогсод (гадаад болон дотоодын зочин, профессор,
өндөр зэрэглэлийн уран бүтээлч)-ын тоо
80 100
7
Олон улсын байгууллагын санхүүжилтээр
хэрэгжүүлсэн төслийн тоо
2 3
8
Бусад байгууллага (гадаад, дотоод)-тай хамтарч
хэрэгжүүлсэн төсөл (сургалт, судалгааны)-ийн тоо
5 5
9
Магадлан итгэмжлэгдсэн сургалтын хөтөлбөр
(бакалавр, ахисан түвшний)-ийн нийт хөтөлбөрт
эзлэх хувь (Үндэсний хэмжээнд болон Олон улсад)
50%
(25%)
80%
(50%)
10
Гишүүнчлэл бүхий олон улсын мэргэжлийн
холбоодын тоо
5 8