Download luận văn đồ án tốt nghiệp ngành tài chính ngân hàng với đề tài: Thực trạng và giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông á, cho các bạn tham khảo
GIÁO TRÌNH KHỐI NGUỒN CÁC LOẠI - ĐIỆN LẠNH BÁCH KHOA HÀ NỘI
Đề tài: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đông á
1. B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C THĂNG LONG
---o0o---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP H N CH R I RO
TÍN D NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
C PH N ÔNG Á CHI NHÁNH HÀ N I
SINH VIÊN TH C HI N : NGÔ TH TRANG NHUNG
MÃ SINH VIÊN : A18832
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG
HÀ N I-2014
2. L I C M ƠN
hoàn thành bài khóa lu n t t nghi p v i tài: “Th c tr ng và gi i pháp h n
ch r i ro tín d ng c a Ngân hàng Thương m i C ph n ông Á chi nhánh Hà N i”,
em xin g i l i cám ơn chân thành và sâu s c n cô giáo Tr n Th Thùy Linh ã t n
tình hư ng d n trong su t th i gian nghiên c u và th c hi n tài này. Em cũng xin
g i l i cám ơn n Phòng tín d ng và Ban Giám c Ngân hàng Thương m i C ph n
ông Á chi nhánh Hà N i ã t o i u ki n cung c p s li u cũng như nh ng tài li u
liên quan em có th cơ s nghiên c u và hoàn thành bài khóa lu n này.
M c dù ã có nhi u c g ng hoàn thi n bài khóa lu n này m t cách hoàn
ch nh nh t. Song do ki n th c chuyên môn và kinh nghi m còn h n ch nên không th
tránh kh i nh ng thi u sót. Em mong nh n ư c s góp ý c a quý th y, cô giáo bài
khóa lu n c a em ư c hoàn ch nh hơn.
Em xin chân thành cám ơn!
Sinh viên
Ngô Th Trang Nhung
Thang Long University Library
3. L I CAM OAN
Tôi xin cam oan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên hư ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ngư i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong khóa lu n này có ngu n g c và ư c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u trách nhi m v l i cam oan này!
Sinh viên
Ngô Th Trang Nhung
4. M C L C
L I M U
CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V R I RO TÍN D NG TRONG NGÂN
HÀNG THƯƠNG M I.......................................................................1
1.1 Khái ni m và vai trò tín d ng Ngân hàng ..........................................................1
1.1.1 Khái ni m tín d ng Ngân hàng...........................................................................1
1.1.2 Vai trò c a tín d ng Ngân hàng..........................................................................1
1.1.2.1 i v i n n kinh t ....................................................................................1
1.1.2.2 i v i Ngân hàng.....................................................................................3
1.1.2.3 i v i doanh nghi p ................................................................................4
1.2 R i ro tín d ng trong ho t ng c a NHTM .....................................................4
1.2.1 Khái ni m r i ro tín d ng....................................................................................4
1.2.2 Các hình th c c a r i ro tín d ng.......................................................................5
1.2.2.1 Không thu lãi úng h n .............................................................................5
1.2.2.2 Không thu g c úng h n............................................................................5
1.2.2.3 Không thu lãi ........................................................................................6
1.2.2.4 Không thu v n ......................................................................................6
1.2.3 Các tiêu chí ánh giá r i ro tín d ng t i Ngân hàng thương m i....................6
1.3 Các nhân t nh hư ng n r i ro tín d ng.......................................................8
1.3.1 Nhân t khách quan.............................................................................................8
1.3.1.1 Môi trư ng kinh doanh..............................................................................8
1.3.1.2 Ngư i i vay............................................................................................10
1.3.2 Nhân t ch quan (do ngân hàng)....................................................................12
1.4 Các bi n pháp h n ch r i ro tín d ng trong NHTM ......................................13
1.4.1 Nâng cao ch t lư ng tín d ng...........................................................................13
1.4.2 Th c hi n các phương pháp phân tán r i ro ...................................................15
1.4.3 L p qu D phòng r i ro...................................................................................16
1.4.4 Gi i pháp v công ngh thông tin .....................................................................16
1.4.5 Tích c c x lý n quá h n.................................................................................17
1.4.6 S d ng th trư ng bán n ................................................................................18
CHƯƠNG 2 TH C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I C PH N ÔNG Á CHI NHÁNH HÀ N I .....19
2.1 T ng quan v Ngân hàng TMCP ông Á.........................................................19
2.1.1 Gi i thi u chung v Ngân hàng ông Á...........................................................19
2.1.2 L ch s hình thành Ngân hàng ông Á ...........................................................19
Thang Long University Library
5. 2.1.3 Cơ c u t ch c ho t ng c a Ngân hàng ông ÁCN Hà N i.......................21
2.1.3.1 Ban Giám c ..........................................................................................22
2.1.3.2 Phòng Khách hàng doanh nghi p ............................................................23
2.1.3.3 Phòng Khách hàng cá nhân .....................................................................23
2.1.3.4 Phòng K toán..........................................................................................24
2.1.3.5 Phòng Hành chính qu n tr t ng h p.......................................................24
2.1.3.6 Phòng Ngân qu ......................................................................................24
2.1.3.7 Phòng Tín d ng-kinh doanh ....................................................................25
2.1.3.8 Phòng D ch v khách hàng......................................................................25
2.1.4 Gi i thi u v Ngân hàng ông Á- chi nhánh Hà N i .....................................26
2.2 Tình hình ho t ng kinh doanh c a Ngân hàng TMCP ông Á-Chi nhánh
Hà N i ..................................................................................................................26
2.2.1 Tình hình ho t ng kinh doanh chung c a Ngân hàng ông Á ..................26
2.2.2 Tình hình ho t ng huy ng v n c a Chi nhánh Hà N i............................27
2.2.3 Tình hình ho t ng s d ng v n c a CN Hà N i (ch y u là cho vay)........29
2.2.4 M i liên h gi a tình hình huy ng v n và t ng dư n c a CN Hà N i.......31
2.3 Tình hình ho t ng tín d ng c a Ngân hàng TMCP ông Á – CN Hà N i32
2.3.1 Quy trình ho t ng tín d ng............................................................................32
2.3.2 Tình hình ho t ng tín d ng ...........................................................................34
2.3.3 Phân lo i dư n cho vay ....................................................................................35
2.3.3.1 Dư n cho vay v n theo i tư ngkhách hàng........................................35
2.3.3.2 Dư n cho vay v n theo th i h n ............................................................37
2.3.3.3 Dư n cho vay theo lo i ti n....................................................................38
2.4 Th c tr ng r i ro tín d ng c a Ngân hàng TMCP ông Á – CN Hà N i ....39
2.4.1 R i ro t n quá h n..........................................................................................39
2.4.2 R i ro t n x u.................................................................................................41
2.4.3 R i ro t n lãi...................................................................................................44
2.4.4 Trích l p d phòng.............................................................................................47
2.5 Nguyên nhân d n n r i ro tín d ng t i Ngân hàng TMCP ông Á – CN
Hà N i ..................................................................................................................48
2.5.1 R i ro tín d ng xu t phát t n n kinh t ..........................................................48
2.5.2 R i ro tín d ng xu t phát t khách hàng .........................................................49
2.5.3 R i ro tín d ngxu t phát t ngân hàng.............................................................50
2.6 Nh ng bi n pháp Ngân hàng TMCP ông Á – CN Hà N i ã áp d ng
h n ch r i ro tín d ng.......................................................................................52
2.6.1 i v i khách hàng............................................................................................52
2.6.2 i v i Ngân hàng.............................................................................................53
6. 2.7 ánh giá th c tr ng công tác h n ch r i ro tín d ng c a Ngân hàng ông Á
- CN Hà N i .........................................................................................................55
2.7.1 ánh giá k t qu ................................................................................................55
2.7.2 ánh giá nh ng h n ch ...................................................................................56
CHƯƠNG 3 CÁC GI I PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG CHO NGÂN
HÀNG TMCP ÔNG Á VÀ M T S KI N NGH CHO CÁC
CƠ QUAN CH C NĂNG ................................................................58
3.1 nh hư ng hoat ng tín d ng trong th i gian t i ........................................58
3.1.1 nh hư ng chung.............................................................................................58
3.1.2 nh hư ng cho ho t ng tín d ng.................................................................59
3.2 Các gi i pháp h n ch r i ro tín d ng ..............................................................61
3.2.1 Phân c p nhi m v c a các b ph n trong ho t ng tín d ng......................61
3.2.2 Cho vay ng tài tr ...........................................................................................61
3.2.3 m b o th c hi n quy trình cho vay..........................................................62
3.2.4 Nâng cao hi u qu tái nh giá tài s n m b o..............................................63
3.2.5 Nâng cao ch t lư ng thông tin tín d ng...........................................................63
3.2.6 Hoàn thi n công tác b o m ti n vay..............................................................64
3.2.7 Tích c c trong ho t ng x lý n x u, n quá h n........................................65
3.3 Ki n ngh v i các cơ quan ch c năng ...............................................................65
3.3.1 Ki n ngh v i Ngân hàng Trung Ương Vi t nam.............................................65
3.3.2 Ki n ngh v i Ngân hàng nhà nư c và các c p, ngành có liên quan:...........67
3.3.2.1 X lý các trư ng h p vi ph m h p ng tín d ng ..................................67
3.3.2.2 Tăng cư ng các bi n pháp qu n lý tín d ng............................................67
3.3.2.3 H tr các NHTM trong vi c x lý n ....................................................67
3.3.3 Ki n ngh v i Chính Ph ...................................................................................68
3.3.3.1 Hoàn thi n môi trư ng pháp lý................................................................68
3.3.3.2 Tăng cư ng công tác qu n lý i v i các doanh nghi p .........................68
Thang Long University Library
7. DANH M C VI T T T
Kí hi u vi t t t
CN
DN
DPRR
NH TMCP
NHTM
NHTW
NH
RRTD
TCTD
TS B
VND
Tên y
Chi nhánh
Doanh nghi p
D phòng r i ro
Ngân hàng Thương m i C ph n
Ngân hàng Thương m i
Ngân hàng Trung ương
Ngân hàng
R i ro tín d ng
T ch c tín d ng
Tài s n m b o
Vi t Nam ng
8. DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V , TH , CÔNG TH C
Hình 2.1. Cơ c u t ch c ngân hàng ông Á chí nhánh Hà N i............................22
Hình 2.2 K t qu huy ng v n..................................................................................29
Hình 2.3 K t qu t ng dư n ......................................................................................30
B ng 2.4 Tình hình ho t ng huy ng v n và s d ng v n c a CN Hà N i......31
Sơ 2.1 Quy trình ho t ng tín d ng c a Ngân hàng ông Á ...........................32
B ng 2.5 Dư n cho vay theo i tư ng khách hàng................................................36
B ng 2.6 Dư n cho vay theo th i h n.......................................................................37
B ng 2.7 Dư n cho vay theo lo i ti n .......................................................................38
B ng 2.8 Tình hình n quá h n c a CN Hà N i......................................................39
B ng 2.9 So sánh t l n quá h n CN Hà N i, CN H i Phòng, CN Thái bình.....39
B ng 2.10 Tình hình n x u trên t ng dư n CN Hà N i........................................41
Hình 2.4 So sánh t l n x u CN Hà N i, CN H i Phòng, CN Thái bình.............42
B ng 2.12 Tình hình n x u trên n quá h n...........................................................43
B ng 2.13 So sánh t l n x u trên n quá h n c a CN Hà N i, CN Thái Bình,
CN H i Phòng......................................................................................................43
B ng 2.14 T l lãi treo c a CN Hà N i.....................................................................44
Hình 2.5 So sánh t l lãi treo c a CN Hà N i, CN Thái Bình, CN H i Phòng.....44
B ng 2.16 T l mi n gi m lãi c a CN Hà N i..........................................................45
Hình 2.6 So sánh t l mi n gi m lãi CN Hà N i, CN Thái Bình, CN H i Phòng.46
B ng 2.18 T l trích l p d phòng............................................................................47
Hình 2.7 So sánh t l trích l p DPRR CN Hà N i, Thái Bình, H i Phòng...........47
Thang Long University Library
9. L I M U
1. Lý do ch n tài
Trong n n kinh t hi n nay, ho t ng tín d ng thư ng t o ra hơn 2/3 t ng thu
nh p c a h u h t các NHTM. t ư c m c tiêu t i a hoá l i nhu n, trong chi n
lư c kinh doanh c a mình, m i ngân hàng c n ph i xây d ng cho mình m t chính sách
tín d ng h p lý, hi u qu . Tuy nhiên, không ph i quan h tín d ng nào cũng mang l i
l i ích và l i nhu n cho ngân hàng. B i bên trong l i ích y ch a ng nhi u y u t
r i ro có th lư ng trư c ho c không lư ng trư c ư c. H u qu c a nh ng r i ro ó
là s gia tăng v chi phí, h n ch quy mô tín d ng, gây ra thi t h i v tài chính, ho c
có th tr m tr ng hơn ó là s m t uy tín c a c ngân hàng và khách hàng, gây m t n
nh trong ho t ng ngân hàng cũng như ho t ng c a n n kinh t . Do ó, vi c xây
d ng chính sách tín d ng h p lý, hi u qu luôn g n li n v i vi c xây d ng h th ng
các bi n pháp h n ch RRTD m t cách h u hi u. Vì v y, h n ch RRTD luôn là m i
quan tâm hàng u c a các NHTM. Vi c gi m thi u r i ro và t n th t trong ho t ng
tín d ng luôn là yêu c u t ra, ng th i là m c tiêu hư ng t i trong ho t ng c p tín
d ng c a các NHTM.
Tín d ng ngân hàng là công c tài tr v n cho n n kinh t , giúp các doanh nghi p
ti p c n v i ngu n v n duy trì phát tri n và s n xu t kinh doanh. Bên c nh ó, tín
d ng còn góp ph n thúc y s phát tri n cân i c a các ngành, các lĩnh v c khác
theo nh hư ng c a Nhà nư c. Tín d ng ngân hàng em l i ngu n thu nh p ch y u
cho Ngân hàng thương m i. Tuy nhiên, ho t ng tín d ng ngân hàng (ho t ng cho
vay) l i là ho t ng ch a ng nhi u r i ro. R i ro trong ho t ng tín d ng c a Ngân
hàng không ch nh hư ng n k t qu kinh doanh hay l i nhu n c a Ngân hàng mà
nó còn nh hư ng nghiêm tr ng n n n kinh t . Chính vì v y, vi c h n ch r i ro
trong ho t ng cho vay là r t quan tr ng không ch i v i các ngân hàng thương m i
mà còn i v i các thành ph n trong kinh t .
Ngân hàng ông Á - CN Hà N i nh ng năm qua không ng ng n l c cũng ã
óng góp ư c m t ph n vào s nghi p phát tri n ho t ng tài chính - ngân hàng và
ho t ng tín d ng trong nư c. Tuy nhiên trong cơ ch th trư ng, ngân hàng cũng g p
ph i không ít khó khăn, ăc bi t là trong v n h n ch r i ro trong ho t ng cho vay,
nguy cơ r i ro ti m n c a các kho n m c tín d ng luôn e do ngân hàng, n quá h n
còn phát sinh còn m c cao. Chính s e ng i r i ro làm cho vi c m r ng quy mô tín
d ng thư ng g p nhi u khó khăn. Do v y, vi c nghiên c u tài: “TH C TR NG
VÀ GI I PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG
M I C PH N ÔNG Á CHI NHÁNH HÀ N I” là c p thi t và có ý nghĩa th c ti n.
10. 2. M c tiêu nghiên c u c a tài
- Nghiên c u v n r i ro tín d ng trên cơ s lý thuy t: khái ni m c a tín d ng và
r i ro tín d ng, các nhân t nh hư ng n r i ro tín d ng cũng như tác ng c a
nó t i b n thân Ngân hàng Thương m i, v i các doanh nghi p và v i n n kinh t .
- Phân tích th c tr ng ho t ng kinh doanh, ho t ng tín d ng c a Ngân hàng
Thương m i c ph n ông Á chi nhánh Hà N i ánh giá ư c tình hình r i ro
trong ho t ng tín d ng c a Chi nhánh và nêu lên nh ng gi i pháp c a Ngân
hàng ã áp d ng h n ch r i ro tín d ng.
- ưa ra nh ng gi i pháp h n ch r i ro rín d ng mà Ngân hàng ông Á có th áp
d ng cũng như m t vài xu t cho các cơ quan ch c năng có th m quy n: Ngân
hàng Nhà nư c, Ngân hàng Trung Ương, các c p, b ngành có liên quan, chính
ph cùng v i các ngân hàng thương m i th c hi n ng b nh ng gi i pháp
nh m h n ch t i a r i ro tín d ng.
3. i tư ng và ph m v phương pháp nghiên c u
i tư ng nghiên c u : Th c tr ng và gi i pháp h n ch r i ro tín d ng c a
ngân hàng thương m i c ph n ông Á chi nhánh Hà N i
Ph m vi nghiên c u : tài ư c ti n hành t i Ngân hàng Thương m i C
ph n ông Á - chi nhánh Hà N i v i s li u th c t ư c s d ng trong 3 năm 2011,
2012, 2013
4. Phương pháp nghiên c u
Khóa lu n s d ng các phương pháp nghiên c u là duy v t bi n ch ng, duy v t
l ch s , k t h p v i phương pháp th ng kê, phân tích kinh t , t ng h p, so sánh s li u.
5. K t c u c a tài
gi i quy t nh ng v n nêu trên, tài này ư c tri n khai và nghiên c u
trong 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v r i ro tín d ng trong Ngân hàng Thương m i
Chương 2: Th c tr ng r i ro tín d ng t i Ngân hàng TMCP ông Á- Chi nhánh
Hà N i
Chương 3: Các gi i pháp h n ch r i ro tín d ng cho Ngân hàng TMCP ông Á
chi nhánh Hà N i.
Thang Long University Library
11. 1
CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V R I RO TÍN D NG TRONG NGÂN
HÀNG THƯƠNG M I
1.1 Khái ni m và vai trò tín d ng Ngân hàng
1.1.1 Khái ni m tín d ng Ngân hàng
Trong chu trình phát tri n c a n n kinh t th gi i, tín d ng ã manh nha xu t
hi n ng th i v i ch tư h u v tư li u s n xu t và quan h trao i hàng hóa. Tín
d ng là m t ph m trù kinh t và nó cũng là m t s n ph m c a kinh t hàng hóa. Ho t
ng tín d ng làm phát sinh m t kho n n là vi c m t bên (bên cho vay) cung c p
ngu n tài chính cho i tư ng khác (bên i vay) trong ó bên i vay s hoàn tr tài
chính cho bên cho vay trong m t th i h n th a thu n và thư ng kèm theo lãi su t.
Quan h gi a hai bênm t bên là i vay, m t bên là cho vay ràng bu c b i cơ ch tín
d ng, th a thu n th i gian cho vay, lãi su t ph i tr ,...
Th c ch t, tín d ng là bi u hi n m i quan h kinh t g n li n v i quá trình t o l p
và s d ng qu tín d ng nh m m c ích th a mãn nhu c u v n t m th i cho quá trình
tái s n xu t và i s ng, theo nguyên t c hoàn tr .
Tín d ng ngân hàng là giao d ch tài s n g m ti n t ho c hàng hóa gi a m t bên
cho vay là ngân hàng, t ch c tín d ng và m t bên i vay là các i tác kinh t g m cá
nhân, t ch c, doanh nghi p, cơ quan nhà nư c. Ngân hàng s chuy n giao tài s n cho
bên i vay s d ng trong m t th i gian nh t nh theo th a thu n, bên i vay có trách
nhi m ph i hoán tr c v n g c và lãi cho Ngân hàng n i thanh toán.
Trong ph m vi nghiên c u c a khóa lu n này, tín d ng ư c hi u là ho t ng
cho vay c a Ngân hàng (c p tín d ng).
1.1.2 Vai trò c a tín d ng Ngân hàng
Trong th i kỳ h i nh p c a n n kinh t hi n nay thì vai trò tín d ng ngân hàng là
y u t quan tr ng trong vi c phát tri n n n kinh t nư c nhà. Không nh ng th ho t
ng tín d ng l i có vai trò l n trong n n kinh t , t o ra l i ích l n cho toàn xã h i và
trong ó có c i tư ng i vay.
1.1.2.1 i v i n n kinh t
Tín d ng Ngân hàng làm tăng hi u qu c a n n kinh t
V n là y u t r t quan tr ng i v i vi c duy trì và phát tri n kinh doanh s n xu t
c a doanh nghi p. Các doanh nghi p ho t ng d a trên v n ch s h u và v n vay.
M t trong nh ng ngu n v n vay mà các doanh nghi p có th d dàng ti p c n ó là
v n vay t ngân hàng. có th vay v n ư c t ngân hàng thì các doanh nghi p c n
ph i nâng cao uy tín c a mình i v i ngân hàng, m b o ư c các nguyên t c tín
d ng. Mu n v y, trong các d án kinh doanh c a mình, doanh nghi p ph i ch n d án
12. 2
có m c sinh lãi cao nh t. các d án kh thi, doanh nghi p ph i tìm hi u th trư ng
khai thác thông tin nh lư ng ho t ng kinh doanh c a mình sao cho có hi u qu .
i u ó làm tăng hi u qu kinh t c a d án, phương án. Hơn n a, i cùng v i s phát
tri n các d án c a doanh nghi p là vai trò tư v n c a cán b tín d ngvà khâu giám sát
s d ng v n vay c a Ngân hàng. V i vi c này, doanh nghi p s lư ng trư c ư c
nh ng khó khăn, r i ro trên th trư ng; có nh ng phư ng án s d ng v n vay úng
m c ích, nh y bén v i các thay i c a th trư ng nh m t hi u qu kinh t cao. T
ó s làm tăng hi u qu c a c n n kinh t .
Tín d ng thúc y quá trình t p trung v n và t p trung s n xu t.
B n ch t c trưng ho t ng ngân hàng là huy ng v n ti n t t m th i nhàn
r i phân tán trong n n kinh t , trong xã h i th c hi n cho vay t i các ơn v kinh t
có nhu c u v n ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh. u tư t p trung là yêu c u
t t y u c a n n kinh t s n xu t hàng hoá, h n ch s lãng phí v n, ti t ki m m i
ngu n l c như th i gian, chi phí huy ng v n cho s n xu t…
Tín d ng Ngân hàng góp ph n thúc y quá trình luân chuy n ti n t
Do c i m s n xu t và tiêu th hàng hóa trên th trư ng là không ng u nên
các doanh nghi p luôn trong tình tr ng m t cân b ng v lư ng v n c n thi t cung
c p cho quá trình s n xu t hàng hóa. Vì v y, luân chuy n ti n t c a doanh nghi p có
lúc th a v n, có lúc thi u v n. Tín d ng ngân hàng góp ph n vào quá trình v n ng
liên t c c a ngu n v n, y nhanh quá trình lưu chuy n ti n t trong n n kinh t th
trư ng, h n ch th p nh t s ng v n trong quá trình s n xu t kinh doanh, y
nhanh vòng quay c a v n.
Tín d ng ngân hàng góp ph n thúc y quá trình m r ng m iquan h giao
lưu kinh t qu c t .
V i n n kinh t m hi n nay, s giao lưu kinh t gi a các qu c gia ư c chú
tr ng và t ra hàng u. N n kinh t s không phát tri n n u không có s giao thương,
xu t nh p kh u, trao i hàng hóa v i các qu c gia khác trên th gi i. Vai trò c a tín
d ng ngân hàng i v i ho t ng nh p kh u càng có ý nghĩa hơn khi ngân hàng th c
hi n các chính sách c a Nhà nư c. Ngân hàng thương m i có th thúc y m i quan h
này thông qua hình th c b o lãnh, cho vay… i v i các doanh nghi p t ó nâng
cao uy tín c a doanh nghi p trên trư ng qu c t .Ngân hàng cũng có th s cung c p
cho các nhà nh p kh u nh ng kho n tín d ng l n v i lãi xu t ưu ãi mà nh ó h có
th gi i quy t v n thi u v n trong ho t ng kinh doanh c a mình. T ó, các ho t
ng xu t nh p s di n ra nhanh chóng và thu n l i hơn.
Thang Long University Library
13. 3
Tín d ng Ngân hàng giúp g m b t gánh n ng cho nhà nư c
Ho t ng tín d ng có hi u qu s có tác ng t i m i lĩnh v c kinh t - chính tr
- xã h i. Phát tri n cho vay tín d ng s gi m b t áng k các kho n bao c p t ngân
sách cho u tư xây d ng cơ b n và gi m b t thâm h t ngân sách.
Giúp nhà nư c ki m soát ư c n n kinh t
Thông qua ho t ng tín d ng ngân hàng, Nhà nư c có th ki m soát các ho t
ng s n xu t kinh doanh trong n n kinh t ra các bi n pháp chính sách qu n lý
kinh t và ho t ng c a các thành ph n kinh t thông qua các chính sách v tín d ng
như là các chính sách ưu ãi v lãi su t và các i u ki n cho vay khác cho các doanh
nghi p u tư s n xu t theo m c tiêu nh hư ng phát tri n kinh t c a Nhà nư c.
Ngu n thu cho Ngân sách nhà nư c
Thu là ngu n thu ch y u c a ngân sách nhà nư c. Kh i lư ng s n ph m l n
ư c s n xu t và tiêu th s t o ra m t ngu n thu l n cho ngân sách t các lo i thu
như VAT, thu tiêu th c bi t, thu XNK...Trong trư ng h p hàng hoá ư c xu t
kh u thì chúng ta s thu ư c m t ngu n ngo i t áp ng nhu c u nh p kh u
Gi m t l th t nghi p, nâng cao m c s ng
Tín d ng ngân hàng góp ph n n nh i s ng, t o ra công ăn vi c làm và n
nh tr t t xã h i b i l tín d ng u tư vào nh ng lĩnh v c m i, c i t o và nâng cao
năng l c s n xu t nên s t o nhi u công ăn vi c làm cho ngư i lao ng. Bên c nh ó,
do năng l c s n xu t ư c nâng lên s lư ng s n ph m tiêu th nhi u, ó là ngu n thu
nh p c a cán b trong xí nghi p và góp ph n n nh i s ng cho chính h .Mu n
nâng d n thu nh p bình quân u ngư i, gi i quy t vi c làm không th ch d a vào qu
ngân sách Nhà nư c ho c trông ch vào các kho n vay nư c ngoài. Tín d ng ngân
hàng th c s gi vai trò quan tr ng trong vi c u tư cho các d án có ý nghĩa kinh t
và xã h i.
1.1.2.2 i v i Ngân hàng
T o l i nhu n cho Ngân hàng
i v i Ngân hàng - m t doanh nghi p kinh doanh m t hàng c bi t “ti n t ”,
thì l i nhu n thu ư c c a Ngân hàng là s chênh l ch gi a ti n lãi thu ư c thông qua
ho t ng và ti n lãi ph i tr cho các kho n huy ng. Thông qua ho t ng tín d ng
thì ngân hàng thương m i t o l i ích cho ngư i g i ti n, ngư i vay ti n và cho c ngân
hàng thông qua chênh l ch l i su t mà thu ư c l i nhu n cho ngân hàng. i v ih u
h t các ngân hàng, dư n tín d ng chi m t i hơn 50% t ng tài s n có và thu nh p t
ho t ng cho tín d ng chi m kho ng t 1/2 n 2/3 t ng thu nh p c a ngân hàng.
14. 4
Như v y, m c dù ho t ng tín d ng ch a r t nhi u r i ro nhưng nó là m t trong
nh ng ho t ng chính giúp ngân hàng t o l i nhu n.
T o uy tín cho Ngân hàng
Bên c nh ó ngân hàng s d ng tín d ng như là m t công c cu n hút các khách
hàng, c ng c lòng trung thành c a các khách hàng truy n th ng, ng th i t o ra các
m i quan h m i v i các khách hàng m i. Ngân hàng thông qua ngu n v n tín d ng
ưu ãi cung c p tín d ng trung dài h n cho các khách hàng, không nh ng thu ư c l i
nhu n t ho t ng tín d ng em l i mà còn thu thêm ư c l i nhu n t nh ng d ch v
khác cung c p cho khách hàng. Hơn n a năng l c cung c p tín d ng cũng ch ng t
ngân hàng có ư c ni m tin l n t khách hàng cũng như công chúng, trong giai o n
hi n nay nó cũng ch ng t kh năng c nh tranh c a ngân hàng.
Tín d ng ngân hàng có vai trò r t quan tr ng i v i s phát tri n c a n n kinh t
trong và ngoài nư c. Nó thúc y n n kinh t tăng trư ng và phát tri n. Bên c nh ó,
ho t ng tín d ng Ngân hàng còn ánh giá ch t lư ng ho t ng c a Ngân hàng.
1.1.2.3 i v i doanh nghi p
Tín d ng áp ng nhu c u v n duy trì và phát tri n quá trình s n xu t c a
doanh nghi p. Trong m i ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p thì v n
luôn là y u t quan tr ng nh t. Hi n nay, v i n n kinh t trong và ngoài nư c ang b
suy thoái, kh ng ho ng nghiêm tr ng, i u này l i càng làm cho các doanh nghi p b
b t c trong bài toán tìm v n, tìm các nhà u tư uy tín. Vì th tín d ng là m t trong
nh ng ngu n hình thành v n cho doanh nghi p, ã góp ph n t o i u ki n cho quá
trình s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p ư c th c hi n.Nó giúp cho doanh nghi p
có nh ng công ngh m i nâng cao ch t lư ng s n ph m, c ng c v th c a doanh
nghi p trên th trư ng, giúp cho doanh nghi p có th ch u ư c nh ng s c ép ban u
c a c nh tranh và c a môi trư ng kinh doanh m i, giúp cho doanh nghi p yên tâm hơn
trong u tư và tính toán v i nh ng d án l n, hi u qu cao.
Ho t ng tín d ng c a Ngân hàng có các kỳ h n khác nhau: ng n h n, trung han
và dài h n, i u này giúp cho doanh nghi p có th tùy ý l a ch n kỳ h n vay và th a
thu n lãi vay phù h p v i m c tiêu kinh doanh cũng như quy mô c a d án
1.2 R i ro tín d ng trong ho t ng c a NHTM
1.2.1 Khái ni m r i ro tín d ng
Tín d ng Ngân hàng là m t trong nh ng ngu n thu l i l i nhu n chính cho Ngân
hàng.Như ã nói trên, thu nh p t ho t ng tín d ng chi m t 50% n 80% t ng
thu nh p c a ngân hàng.Tuy v y nhưngkhi l i nhu n càng l n thì kèm theo ó r i ro
cũng càng nhi u.
Thang Long University Library
15. 5
“R i ro tín d ng là kh năng không chi tr ư c n c a ngư i i vay i v i
ngư i cho vay khi n h n ph i thanh toán. Bên ph i ch u nh ng r i ro khi ch p nh n
m t h p ng tín d ng ó chính là Ngân hàng”
Khi r i ro tín d ng x y ra, trư c tiên l i nhu n kinh doanh c a Ngân hàng s b
gi m; các ch s v n x u, n quá h n s tăng cao làm nh hư ng n ch t lư ng ho t
ng c a Ngân hàng. N u r i ro x y ra m c nh thì Ngân hàng có th bù p
b ng kho n d phòng r i ro ( ghi vào chi phí ) và b ng v n t có, tuy nhiên nó s nh
hư ng tr c ti p t i kh năng m r ng kinh doanh c a Ngân hàng. Nghiêm tr ng hơn,
n u r i ro x y ra m c l n, ngu n v n c a Ngân hàng không bù p, v n kh
d ng b thi u, lòng tin c a khách hàng gi m và có th s d n t i phá s n.Vi c m t
ngân hàng b phá s n s r t nguy hi m n toàn b h th ng Ngân hàng vì có th gây
ra hi u ng “domino”, v qu tín d ng, nh hư ng nghiêm tr ng n ho t ng c a
Ngân hàng và toàn b n n kinh t . Vì v y r i ro v tín d ng luôn là lo i r i ro l n nh t,
em l i nhi u thi t h i và gây h u qu x u nh t n các ho t ng c a Ngân hàng.
1.2.2 Các hình th c c a r i ro tín d ng
R i ro tín d ng như ư c bi t là ngư i i vay không có kh năng thanh toán g c
và lãi cho ngư i cho vay, c th là Ngân hàng, khi n h n thanh toán. V y r i ro tín
d ng ư c chia thành 4 b c v i m c tăng d n v tính nghiêm tr ng c a r i ro như
sau: không thu lãi úng h n, không thu g c úng h n, không thu lãi và không thu
v n.
1.2.2.1 Không thu lãi úng h n
V i m i m t kho n h p ng c p tín d ng thì ngân hàng và bên i vay luôn th a
thu n lãi su t và th i h n cho vay c a h p ng. Vì th nên bên i vay ph i tuân th
th c hi n nghiêm ng t tr kho n ti n lãi vào úng th i gian nh kỳ tr lãi. R i ro tín
d ng không thu lãi úng h n là khi ngư i vay không tr ư c lãi úng h n. Khi ó
Ngân hàng s chuy n s lãi ó vào kho n m c lãi treo phát sinh. Tuy nhiên, ây v n là
r i ro th p nh t trong r i ro tín d ng mà Ngân hàng có th s g p ph i trong ho t ng
c p tín d ng. Vì trong trư ng h p này Ngân hàng v n s thu ư c lãi c a khách hàng
và thu thêm kho n lãi quá h n.
1.2.2.2 Không thu g c úng h n
Vi c không thu lãi úng h n ch nh hư ng n l i nhu n c a Ngân hàng nhưng
vi c không thu g c úng h n s nh hư ng n lư ng v n cho vay c a Ngân hàng.Khi
ó, Ngân hàng s chuy n s n v n ó sang m c n quá h n phát sinh. Vi c không thu
g c úng h n s có th d n n vi c m t v n. Tuy vây, y chưa ph i là kho n m t
mát trong th c t mà Ngân hàng ph i ch u vì vi c ch m tr tr g c cho Ngân hàng ch
là do có các v n phát sinh trong quá trình th c hi n d án.
16. 6
1.2.2.3 Không thu lãi
R i ro không thu lãi úng h n và không thu v n úng h n ch là r i ro do ch m
tr v m t th i gian, ngân hàng có th b nh hư ng n l i nhu n. Nhưng khi ngân
hàng ph i ch u r i ro không thu lãi thì th c s i u ó ã x y ra, khi n cho kho n
l i nhu n áng k c a Ngân hàng b gi m xu ng. Bên c nh ó, Ngân hàng cũng ph i
nh n th y r ng k t qu kinh doanh c a doanh nghi p có th ã kém hi u qu , d n n
vi c không có kh năng tr lãi cho Ngân hàng, lư ng trư c tình hình r t có th khách
hàng s không có kh năng hoàn tr v n. Khi ó, Ngân hàng ph i chuy n kho n lãi
này vào m c lãi treo óng băng và r t có th ph i mi n gi m lãi cho khách hàng.
1.2.2.4 Không thu v n
R i ro không thu v n cho vay chính là r i ro l n nh t mà Ngân hàng có th
g p ph i. V i r i ro này Ngân hàng ã th c s m t v n, nh hư ng nghiêm tr ng n
ngu n v n cho vay cũng như tình hình ho t ng c a Ngân hàng. Ngân hàng s
chuy n kho n n vào m c n không có kh năng thu h i ho c ph i xóa b n .
Trên ây là m t s lo i r i ro i n hình mà Ngân hàng có th g p ph i trong ho t
ng tín d ng. V i các lo i r i ro trên u nh hư ng x u n ho t ng c a Ngân
hàng. Tuy vây, trong th c t r i ro tín d ng không ph i ch n m trong các lo i trên mà
nó bi n th v i nhi u lo i khác. Ví d như, khách hàng luôn tr lãi và úng theo kỳ
h n nhưng n khi thanh toán g c thì l i không có kh năng tr . Vi c này òi h i ban
qu n tr và các nhân viên tín d ng ph i lư ng trư c và tìm gi i pháp kh c ph c h n
ch t i a nh ng r i ro có th g p ph i.
1.2.3 Các tiêu chí ánh giá r i ro tín d ng t i Ngân hàng thương m i
R i ro luôn em l i nh ng thi t h i l n cho các ho t ng kinh doanh s n xu t
c a doanh nghi p và nó càng tr nên nghiêm tr ng hơn trong ho t ng tín d ng c a
Ngân hàng. có m c r i ro tín d ng trong ngư ng cho phép thì vi c o lư ng r i ro
tín d ng s là r t c n thi t i v i v i vi c ưa ra nh ng gi i pháp phòng ng a và h n
ch c a các nhà qu n tr . Các nhà phân tích, các nhà kinh t Ngân hàng ã s d ng r t
nhi u mô hình ánh giá r i ro tín d ng c a Ngân hàng. Các mô hình tương i a
d ng và ánh giá y các khía c nh v r i ro tín d ng. Trên th c t , các Ngân hàng
thư ng ánh giá r i ro tín d ng thông qua các ch tiêu sau:
Ch tiêu ph n ánh n quá h n
Tỷ lệ nợ quá hạn ൌ
Số dư nợ quá hạn
Tổng dư nợ
%001ݔ
T l n quá h n ph n ánh s dư n g c và lãi ã quá h n mà chưa thu h i ư c.
Ch tiêu n quá h n là m t ch s quan tr ng o lư ng ch t lư ng nghi p v tín
Thang Long University Library
17. 7
d ng. Các ngân hàng có ch s này th p ã ch ng minh ư c ch t lư ng tín d ng cao
c a mình và ngư c l i.
Thông thư ng thì t l n quá h n t t nh t là m c ≤ 5%. Tuy nhiên, ch tiêu
này ôi khi cũng chưa ph n ánh h t ch t lư ng tín d ng c a m t ngân hàng. B i vì bên
c nh nh ng ngân hàng có ư c t l n quá h n h p lý do ã th c hi n t t các khâu
trong qui trình tín d ng, còn có nh ng ngân hàng có ư c t l n quá h n th p thông
qua vi c cho vay o n , không chuy n n quá h n theo úng qui nh
Ch tiêu ph n ánh n x u
Tỷ lệ nợ xấu ൌ
Nợ xấu
tổng dư nợ
x 100%
N x u hay n khó òi là các kho n n dư i chu n (t nhóm 3 t i nhóm 5) và b
nghi ng v kh năng tr n l n kh năng thu h i v n c a Ngân hàng. Theo Q 493
thì n x u bao g m: N dư i tiêu chu n, n nghi ng , n có kh năng m t v n. Ba
nhóm n này là cơ s o lư ng ch t lư ng tín d ng c a NHTM. T l n x u càng
cao thì n có v n càng l n, tuy nhiên không ph i kho n n x u nào cũng d n n
RRTD vì v m t nh tính có th có nhưng món n n m trong nhóm này nhưng không
ph i do ng v n cũng không h n do m t v n. T l an toàn là dư i 3% theo thông l
qu c t .
ܶỷ ݈ệ ݊ợ ݔấ݊ ݃݊ݎݐ ݑợ ݑݍá ݄ạ݊ ൌ
Nợ xấu
Nợ quá hạn
x 100%
Theo Quy t nh 493/NHNN, N quá h n là kho n n mà m t ph n ho c toàn b
n g c và/ho c lãi ã quá h n. N x u là các kho n n nhóm 3,4,5, ây là các kho n
n khó có kh năng tr n . T l n x u trong n quá h n càng l n thì càng ph n ánh
kh năng ngân hàng không thu ư c kho n n trong nh ng kho n ã b quá h n càng
cao. i u này thúc y các nhà qu n tr tìm ra nh ng gi i pháp h n ch t i thi u các
kho n n x u, tránh gây ra nh ng t n th t cho Ngân hàng.
Ch tiêu ph n ánh n lãi
Tỷ lệ lãi treo ൌ
lai phát sinh
Tổng thu nhập từ hoạt động tín dụng
%001ݔ
Lãi treo là ti n lãi c a kho n cho vay mà ngân hàng chưa thu h i ư c. Ch tiêu
này ph n ánh m c thi t h i trong thu nh p d tính c a ngân hàng do r i ro tín
d ng.Lãi treo càng l n thì qu d phòng lãi ph i thu càng cao. ây cũng là m t d u
hi u quan tr ng nh n bi t RRTD vì lãi không thu ư c thông thư ng s d n n
m t v n. Trên th c t a s các NHTM thay t l này b ng các t l lãi su t u ra
so sánh v i lãi ph i thu.
18. 8
Tỷ lệ miễn giảm lãi ൌ
Miễn giảm lãi
Tổng thu nhập tự hoạt động tín dụng
%001ݔ
Mi n gi m lãi là kho n lãi vay mà khách hàng không có kh năng chi tr . Khi
ngân hàng th c hi n nghi p v mi n gi m lãi ch ng t ho t ng kinh doanh c a
khách hàng ã g p khó khăn, có d u hi u không có kh năng hoàn tr g c. ây chính
là kho n t n th t tr c ti p mà ngân hàng ph i ch u.
Nhóm ch tiêu trích l p d phòng và bù p r i ro tín d ng
Tỷ lệ trích lập DPRR tín dụng ൌ
DPRR tín dụng trích lập
Dư nợ bình quân
%001ݔ
T l này ph n ánh kh năng ch ng RRTD t qu d phòng. Thông thư ng
thì t l này l n hơn 100% vì riêng n nhóm 5 ã ph i trích 100% s ti n ưa
vào qu DPRR n khó òi. Tuy nhiên v m t lý thuy t chúng ta có th th y n u m t
NHTM có n nhóm 5 quá l n, gi s khi ó kh năng tài chính không trích d
phòng, khi ó s không qu d phòng x lý RRTD và NHTM ph i i m t v i
nguy cơ phá s n. Vì th ch tiêu này càng l n càng m bào tính an toàn trong H KD
c a NHTM.Tùy theo m c r i ro mà TCTD ph i trích l p DPRR t 0 n 100% giá
tr kho n vay. Như v y n u ngân hàng có danh m c cho vay càng r i ro thì t l này
càng cao.
Trên ây là m t vài nh ng ch tiêu ph bi n ánh giá m c r i ro tín d ng
c a Ngân hàng. T nh ng ch tiêu trên, ban qu n tr i u hành có th ưa ra nh ng
phán oán h p lý có nh ng quy t nh sáng su t cho ho t ng tín d ng c a Ngân
hàng sau này.
1.3 Các nhân t nh hư ng n r i ro tín d ng
Trên th c t , r i ro tín d ng xu t phát t r t nhi u phía mà ư c chia cơ b n là
nhân t khách quan và nhân t ch quan. Các nhân t d n n r i ro tín d ng là môi
trư ng kinh doanh và 2 bên cùng tham gia, có nh hư ng n h p ng tín d ng ó là
ngư i i vay (khách hàng) v i ngư i cho vay (ngân hàng).
1.3.1 Nhân t khách quan
1.3.1.1 Môi trư ng kinh doanh
M t trong nh ng y u t tác ng n quá trình ho t ng tín d ng c a Ngân
hàng ó chính là môi trư ng kinh doanh. Và ây cũng là nguyên nhân khách quan gây
nên r i ro tín d ng. Nh ng y u t trong môi trư ng kinh doanh gây nên nh ng r i ro
tín d ng là: nh hư ng c a môi trư ng kinh t b t n nh, nh hư ng c a chính tr ,
nh hư ng c a pháp lu t và các th t c hành chính, nh hư ng c a môi trư ng c nh
tranh trong và ngoài nư c. c i m chính c a nh ng nguyên nhân này là xu t hi n
Thang Long University Library
19. 9
t ng t, khó ki m soát, khó d oán. Vì th nên nó thư ng gây ra nh ng nh hư ng
nghiêm tr ng, khó x lý và kh c ph c cho ban qu n tr c a Ngân hàng.
nh hư ng c a môi trư ng kinh t b t n nh
Hi n nay, n n kinh t ang có s ph c h i nhưng v n chưa hoàn toàn thoát kh i
tình tr ng kh ng ho ng. L m phát tăng trong nhi u kỳ liên ti p, lãi su t th trư ng
tăng,s bi n ng c a ng n i t ,... v n là nh ng v n nh c nh i c a nhà nư c
chính ph , tìm ra nh ng gi i phát h n ch . Chính nh ng y u t này là nguyên nhân
nh gây nên các r i ro tín d ng trong ngân hàng.
L m phát tăng cao trong nhi u kỳ liên ti p. Khi ó ch s giá cúa các lo i hàng
hoá trên th trư ng tăng theo. i u này ng nghĩa r ng chi phí s n xu t u vào tăng,
và s nh hư ng tiêu c c t i ho t ng tiêu th trên th trư ng c a ngư i i vay.
Doanh s gi m s kéo theo l i nhu n gi m theo. K t qu là nh hư ng n k ho ch
tr n c a ngư i i vay i v i ngân hàng.
Lãi su t là m t trong nh ng y u t quan tr ng nh hư ng n l i nhu n c a Ngân
hàng. Chính vì v y, r i ro v lãi su t cũng gây nên nh ng thi t h i áng k i v i
Ngân hàng. R i ro v lãi su t là kh năng x y ra t n th t cho ngân hàng khi lãi su t
thay i ngoài d ki n. Nguyên nhân là do luôn có s chênh l ch v ngày áo h n gi a
tài s n có và tài s n n cũng như có s chênh l ch v kh i lư ng tài s n n và tài s n
có. Ví d c th như: Ngân hàng ó kí h p ng c p tín d ng v i m t kỳ h n v i lãi
su t c nh, ngân hàng s b thi t h i khi lãi su t th trư ng tăng lên.
M t trong lý do khi n lãi su t th trư ng bi n ng ó chính là l m phát.L m
phát tăng, lãi su t bu c ph i i u ch nh theo xu hư ng tăng làm chi phí c a ngân hàng
ph i b ra cũng tăng lên, làm gi m thu nh p c a ngân hàng. Khi l m phát cao thì
thư ng có l i cho ngư i vay v n và b t l i cho ngư i cho vay.
Bên c nh ó, s bi n ng c a t giá thì cũng có th d n n r i ro tín d ng, ví
d như trong trư ng h p cho vay các doanh nghi p nh p kh u, n u t giá tăng s d n
t i trư ng h p thua l do chi phí u vào tăng, qua ó nh hư ng t i kh năng tr n
ngân hàng c a doanh nghi p..
nh hư ng c a chính tr qu c gia
Môi trư ng chính tr c a m t qu c gia là y u t quan tr ng nh t trong vi c u tư
xây d ng và phát tri n kinh t t nư c, c bi t i v i ho t ng c a Ngân hàng.
M t t nư c có n n chính tr n nh là i u ki n lý tư ng cũng như bư c m v ng
ch c cho các ho t ng kinh doanh s n xu t c a doanh nghi p. N u x y ra các b t n
v chính tr như: xung t, chi n tranh, b o ng, bi u tình,...thì s làm nh hư ng n
toàn b n n kinh t t nư c, t t nhiên trong ó có ho t ng c a doanh nghi p, t
20. 10
ch c và Ngân hàng. Vì th , y u t này s gây nên r i ro trong ho t ng tín d ng c a
Ngân hàng.
nh hư ng c a pháp lu t và các th t c hành chính
Ho t ng c a Ngân hàng có nh hư ng r t l n n n n kinh t qu c gia, chính
vì th kinh doanh Ngân hàng luôn dư i s giám sát ch t ch c a pháp lu t. B t kỳ s
thay i chính sách c a Chính ph v phát tri n kinh t , chính sách ti n t , chính sách
thu u có nh hư ng n ho t ng c a Ngân hàng. Môi trư ng pháp lý s mang n
cho ngân hàng m t lo t các cơ h i m i cũng như thách th c m i. i u này ư c th
hi n rõ trong ho t ng tín d ng, như vi c r b các h n ch trong cho vay các doanh
nghi p ngoài qu c doanh, còn s n i l ng trong qu n lý c a lu t pháp cũng có th t
ngân hàng trư c nh ng nguy cơ c nh tranh m i, như vi c cho phép thành l p các ngân
hàng nư c ngoài s t các ngân hàng c a nư c ó vào tình th c nh tranh gay g t hơn
và chính sách u tư, ti t ki m c a Chính ph trong t ng th i kỳ.
S thi u chính xác trong d oán môi trư ng lu t pháp trong ho t ng tín d ng
cũng y ngân hàng vào tình tr ng r i ro, như d oán sai khu v c kinh t ư c ưu
tiêu u tư, hay b h n ch ,… d n n tình tr ng sai l m trong chính sách huy ng
v n và trong chính sách cho vay.
Ngân hàng khó có th nâng cao ch t lư ng tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng
khi nhà nư c không xây d ng m t h th ng lu t pháp n nh và hoàn thi n. N u môi
trư ng pháp lý l ng l o, thi u ng b , còn nhi u sơ h d n t i không ki m soát ư c
các hi n tư ng l a o trong vi c s d ng v n c a khách hàng.
Môi trư ng c nh tranh trong và ngoài nư c
Ngư i ta nói “Thương trư ng như chi n trư ng” và trong ho t ng tín d ng thì
l i càng kh c li t và khó khăn hơn, ăc bi t trong th i kỳ kh ng ho ng và suy thoái
kinh t hi n nay. Môi trư ng c nh tranh có nh hư ng r t l n và tác ng m nh m
n ch t lư ng tín d ng cũng như tình hình ho t ng c a Ngân hàng. Dư i áp l c c a
c nh tranh gay g t các ngân hàng có th b qua nh ng i u ki n tín d ng c n thi t
khi n cho m c r i ro tăng lên, làm gi m ch t lư ng tín d ng.
1.3.1.2 Ngư i i vay
Nhân t khách quan th hai gây nên r i ro tín d ng ó là t phía khách hàng –
ngư i i vay. ây là nguyên nhân quan tr ng nh t nh hư ng n ho t ng tín d ng
c a Ngân hàng. Vì r i ro tín d ng là vi c khách hàng không có kh năng thanh toán lãi
ho c v n ho c c lãi và v n cho Ngân hàng khi n h n. nhân t này ta chia thành
hai lo i: năng l c kinh doanh c a ngư i i vay và o c, uy tín c a ngư i i vay.
Thang Long University Library
21. 11
Năng l c kinh doanh c a ngư i i vay
Như ã trình bày trên, k t qu kinh doanh c a doanh nghi p nh hư ng n
m c r i ro tín d ng mà i u này l i ph thu c vào năng l c kinh doanh, kinh
nghi m qu n lý kinh doanh c a nhà qu n tr c a doanh nghi p ó. N u trình c a
ngư i qu n lý còn b h n ch v nhi u m t như h c v n, kinh nghi m th c t ,…thì
doanh nghi p r t d b thua l , d n n kh năng tr n kém, nh hư ng x u n ch t
lư ng tín d ng c a ngân hàng.
Doanh nghi p s n xu t kinh doanh thi u s linh ho t, không c i ti n quy trình
công ngh , không trang b máy móc hi n i, không thay i m u mã ho c nghiên c u
nâng cao ch t lư ng s n ph m...d n t i s n ph m s n xu t ra thi u s c nh tranh, b
ng trên th trư ng khi n cho doanh nghi p không có kh năng thu h i v n tr n cho
Ngân hàng.
Uy tín trên th trư ng và o c c a ngư i i vay
Trong ho t ng tín d ng c a Ngân hàng có r t nhi u lo i hình: cho vay có tài
s n m b o, cho vay tín ch p,... M t trong nh ng y u t quan tr ng xác nh lo i
hình c p tín d ng ó chính là uy tín c a khách hàng. B i vì uy tín c a khách hàng là
tiêu chí ánh giá s s n sàng tr n và kiên quy t th c hi n các nghĩa v cam k t
trong h p ng t phía khách hàng. Vi c th m nh uy tín c a khách hàng là thông
qua các ho t ng kinh doanh c a khách hàng trên th trư ng như: ch t lư ng, giá c
hàng hoá;ch t lư ng d ch v ; th ph n; các quan h kinh t v i các bên i tác; các
kho n n ph i tr , m i quan h c a doanh nghi p v i các ngân hàng khác,...Vi c th m
nh này c n có m t kho ng th i gian tương i dài nên ngân hàng c n phân tích các
s li u và tình hình trong su t quá trình phát tri n c a doanh nghi p có k t lu n
chính xác. N u uy tín c a doanh nghi p không m b o trên th trư ng thì ó cũng
ti m n nh ng r i ro l n cho ho t ng tín d ng c a Ngân hàng.
Trong quá trình th m nh d án, có r t nhi u y u t quy t nh n m t h p
ng tín d ng. Không nh ng nhân viên tín d ng ph i ki m nghi m qua nh ng k t qu
ho t ng trong quá kh , hi n t i và chi n lư c phát tri n trong tương lai c a doanh
nghi p mà còn ánh giá quaph m ch t o c,tính cách c a ngư i i vay. Vi c này
tư ng ch ng như không quan tr ng nhưng trênth c t kinh doanh ã cho th y, tính
chân th t, o c c a ngư i vay là y u t quan tr ng trong ch t lư ng tín d ng.Có
trư ng h p khách hàng ã l a o ngân hàng thông qua vi c gian l n v s li u, gi y
t , quy n s h u tài s n. Trong trư ng h p khác khách hàng ã l i d ng ngân hàng
không th ki m soát h t ư c ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p nên ãs d ng
v n vay không úng m c ích, không úng i tư ng kinh doanh, phương án kinh
doanh. Ngoài ra, nhi u doanh nghi p do kinh doanh kém hi u qu ho c do o c
22. 12
kém ã c tình né tránh, không tr n cho ngân hàng, th m chí còn b tr n qu t n .
T t c nh ng trư ng h p trên u gây nên r i ro tín d ng, gâythi t h i l n v inh ng
h u qu khó lư ng i v i Ngân hàng.
1.3.2 Nhân t ch quan (do ngân hàng)
nh hư ng c a các chính sách, n i quy, i u l trong ho t ng tín d ng c a
Ngân hàng
Chính sách tín d ng ph n ánh nh hư ng cơ b n cho ho t ng tín d ng, nó có ý
nghĩa quy t nh n s thành công hay th t b i c a ngân hàng. gi m thi u r i ro
tín d ng ngân hàng c n ph i có chính sách tín d ng phù h p v i ư ng l i phát tri n
kinh t trong t ng th i i m. N u chính sách c a ngân hàng không phù h p, thi u s
ki m soát ch t ch ho c t m c tiêu l i nhu n quá cao thì cũng gây nên nh ng r i ro
tín d ng cho Ngân hàng.
M t trong nh ng chính sách c n ph i ch t ch , rõ ràng và th c hi n nghiêm ng t
các bư c ó chính là quy trình tín d ng. Quy trình tín d ng là trình t t ch c th c
hi n các bư c k thu t nghi p v cơ b n, ch rõ cách làm, trình t các bư c t khi b t
u n khi k t thúc m t giao d ch thu c ch c năng, nhi m v c a cán b tín d ng và
lãnh o ngân hàng có liên quan. Quy trình tín d ng là y u t quan tr ng, n u nó ư c
t ch c khoa h c, h p lý s cho phép b o m th c hi n các kho n vay có ch t lư ng.
Trong m t vài trư ng h p, vì quá chú tr ng n l i nhu n mà cán b Ngân hàng b
qua m t vài bư c trong quy trình tín d ng thì cũng s gây nh ng r i ro tín d ng l n
cho Ngân hàng.
nh hư ng c a y u t nhân s
Trong m i ho t ng c a m t t ch c thì con ngư i luôn là y u t quy t nh n
s thành b i, t t nhiên nó cũng không lo i tr kh i ho t ng c a m t ngân hàng.
Mu n gi m thi u r i ro tín d ng và nâng cao ư c hi u qu trong kinh doanh ngân
hàng c n ph i có m t i ngũ cán b tín d ng gi i, ư c ào t o có h th ng, am hi u
và có ki n th c phong phú v th trư ng c bi t trong lĩnh v c tham gia u tư v n,
n m v ng nh ng văn b n pháp lu t có liên quan n ho t ng tín d ng. Trong b trí
s d ng, ngư i cán b tín d ng c n ph i ư c sàng l c k càng và ph i có k ho ch
thư ng xuyên b i dư ng nh ng ki n th c c n thi t b t k p v i nh p phát tri n và
bi n i c a n n kinh t th trư ng. Trình , năng l c, ph m ch t o c c a i ngũ
cán b cho vay y u kém d n n cán b cho vay không ánh giá chính xác v khách
hàng và phương án vay v n, t ó làm phát sinh nh ng h p ng cho vay kém an toàn.
M c r i ro trong trư ng h p này s ngày càng tăng d n trong su t quá trình k t
khi xét duy t n khi giám sát và cu i cùng là thu n .
Thang Long University Library
23. 13
Cùng v i y u t v trình thì y u t v o c cũng nh hư ng không nh n
ch t lư ng tín d ng Ngân hàng. Nhân viên tín d ng ph i có tiêu chu n v o c và
s liêm khi t, b i l n u ngư i cán b tín d ng thi u trách nhi m hay c tình vi ph m
có th s gây t n th t r t l n cho ngân hàng. Bên c nh ó, trư c s cám d c a v t
ch t cán b cho vay c n hành ng có nguyên t c, có t ch c, có l p trư ng v ng ch c
tránh gây ra nh ng quy t nh sai l m gây ra r i ro cho Ngân hàng.
nh hư ng c a h th ng thông tin
Ho t ng trong ngành ngân hàng, y u t thông tin r t quan tr ng. Ho t ng tín
d ng mu n t ư c hi u qu cao, an toàn c n ph i có h th ng thông tin h u hi u
ph c v cho công tác này. Ngân hàng c n xây d ng ư c h th ng thông tin y và
linh ho t, nh ó cung c p các thông tin chính xác, k p th i, tăng cư ng kh năng
phòng ng a r i ro tín d ng.Vi c cung c p ch m thông tin s nh hư ng n ch t lư ng
tín d ng, gây nên nh ng r i ro. Mu n thuy t ph c Ngân hàng trong vi c c p tín d ng,
doanh nghi p thư ng ưa ra nh ng b n h sơ r t p v i tình hình kinh doanh t t,
phương án kinh doanh h p lý và hi u qu nhưng v n quan tr ng là chính xác c a
các thông tin này v n chưa qua ki m duy t. Chính vì th cán b tín d ng c n có nh ng
phương th c ki m tra, i u tra l i thông tin khách hàng, ki m ch ng xác th c c a
các thông tin ó, t ó m i ưa ra các quy t nh.
Như v y, nh vi c phân tích các nhân t nh hư ng t i r i ro tín ta th y: tùy
vào t ng i u ki n c th mà các nhân t trên có nh ng nh hư ng khác nhau t i ch t
lư ng tín d ng ng n h n. Do ó vi c gi m thi u r i ro tín d ng là ph i gi i quy t ng
b các nhân t trên. Bi t ư c các nhân t nh hư ng n r i ro tín d ng, t ó ta s
tìm ra nh ng phương pháp i u ch nh ưa ra nh ng gi i pháp h u ích trong vi c
gi m th u r i ro tín d ng trong ho t ng c a Ngân hàng.
1.4 Các bi n pháp h n ch r i ro tín d ng trong NHTM
R i ro tín d ng luôn rình d p trong các ho t ng tín d ng c a ngân hàng, nó gây
nên nh ng h u qu cho ho t ng cũng như l i nhu nc a Ngân hàng. Vì th nên bài
toán tìm phương pháp h n ch và kh c ph c r i ro luôn t ra cho các nhà qu n tr
i u hành. Dư i ây xin nêu nh ng phương th c qu n lý t ng quát v m b o an toàn
cũng như các k thu t thu nh p và x lý thông tin có th áp d ng cho các NHTM trong
vi c h n ch r i ro tín d ng nh m góp ph n nâng cao hi u qu ho t ng c a NHTM
trong th i gian t i, th c hi n chi n lư c ã ra.
1.4.1 Nâng cao ch t lư ng tín d ng
Phương pháp này ư c th c hi n ch y u thông qua vi c phân tích th m nh k
lư ng các thông tin tài chính và các thông tin phi tài chính c a ngư i nh n n và áp
24. 14
d ng th t c c p tín d ng ch t ch trư c khi u tư nh m phân lo i kho n vay và các
i tác vay v n d a vào m c rui ro tín d ng c a nó qu n lý.
C n tr ng trong quá trình th m nh v i các d án u tư
yêu c u c p tín d ng, doanh nghi p s ưa cho ngân hàng b sơ r i qua quá
trình th m nh Ngân hàng s quy t nh n vi c c p tín d ng cho khách hàng. i
v i m t h p ng tín d ng, khâu th m nh là m t bư c r t quan tr ng. Có th nói,
th m nh toàn di n m i n i dung c a d án là m t trong nh ng yêu c u quan tr ng
nh t giúp cho vi c ra quy t nh u tư c a ngân hàng ư c chính xác m b o tính
khoa h c, khách quan, h n ch r i ro tín d ng. Chính vì th , ngân hàng c n chú tr ng
hơn trong quá trình th m nh, i u tra m i thông tin c a khách hàng. M t vài nh ng
tiêu chí c a vi c th m nh như sau:
- Th m nh v phương di n th trư ng: Phân tích kh năng tiêu th s n ph m, giá
c , quy cách ph m ch t, m u mã th hi u c a ngư i tiêu dùng. Xem xét các h p
ng bao tiêu s n ph m v s lư ng, ch ng lo i, giá c , th i h n và phương th c
thanh toán.
- Th m nh v phương di n k thu t: Ph i xem quy mô d án có phù h p v i
năng l c tiêu th s n ph m hay không, kh năng cung c p nguyên v t li u, năng
l c qu n lý c a doanh nghi p. Ph i xem xét m t công ngh c a thi t b ưa ra
các phương án nh m ch n ư c công ngh t i ưu nh t. Th m nh v m t s
lư ng công su t, ch ng lo i, danh m c c a thi t b dây chuy n s n xu t và năng
l c hi n có c a doanh nghi p so v i quy mô c a d án.
- Th m nh tính kh thi c a d án v n i dung kinh t tài chính: ây là y u t
quy t nh tr c ti p n vi c l a ch n các d án u tư. Ngân hàng có th s
d ng các ch tiêu tài chính ơn gi n như: l i nhu n ròng, t su t l i nhu n, th i
gian thu h i v n, th i i m hoà v n… ho c phân tích tính kh thi c a d án b ng
phương pháp giá tr hi n t i, t su t hoàn v n n i b xem xét nh y bén c a
d án. Ngu n tr n s là t t nh t n u thu ư c t d án nhưng ngân hàng cũng
nên tính n kh năng trong th i gian u khi d án chưa thu ơc l i nhu n thì
doanh nghi p có ngu n thu nào khác bù vào không.
Vi c th m nh t t các d án u tư s cho Ngân hàng có nh hư ng t t cũng
như nh ng quy t nh sáng su t trong các ho t ng tín d ng c a Ngân hàng. T ó,
s nâng cao ch t lư ng tín d ng c a Ngân hàng.
Nâng cao trình c a cán b tín d ng
Y u t ch t lư ng ngu n nhân l c luôn là y u t quan tr ng nh hư ng n k t
qu ho t ng c a doanh nghi p. c bi t trong ho t ng tín d ng c a ngân hàng thì
cán b tín d ng ph i có : c, tài, trí có kh năng ng bi n và phán oán trong
Thang Long University Library
25. 15
nh ng trư ng h p nh y c m, c p bách, tránh m c nh ng sai sót gây ra r i ro tín d ng
cho Ngân hàng. Tuy vây, năng l c c a m i con ngư i c n ph i luôn luôn ư c trau d i
và h c h i. Vì v y ngân hàng c n ph i k ho ch hóa công tác ào t o cán b , s m th c
hi n tiêu chu n hóa cán b tín d ng, ưa vi c nâng cao trình tr thành m c tiêu
ph n u và làm vi c thư ng xuyên. Công tác ào t o c n t p trung theo tr ng i m và
ào t o m t cách toàn di n th c s có nh ng cán b có năng l c và hi u bi t
ph c v yêu c u công tác kinh doanh, tránh ào t o tràn lan, lãng phí.
M t ngân hàng m nh là m t ngân hàng có i ngũ nhân viên có trình và o
c cao. Khi ã ào t o ư c i ngũ nhân viên gi i thì kèm theo ó s là ch t lư ng,
hi u qu tín d ng, hi u qu ho t ng c a Ngân hàng s ngày m t phát tri n.
Vi c nâng cao hi u qu tín d ng nói chung là tương i khó khăn vì nó ch u nh
hư ng c a r t nhi u y u t . Tuy v y nh ng khi các ngân hàng th c hi n t t này thì
kèm theo ó là r i ro tín d ng cũng s ư c h n ch rõ r t. Bên c nh ó, ch t lư ng tín
d ng t t còn bù p cho nh ng r i ro tín d ng mà Ngân hàng ph i ương u.
1.4.2 Th c hi n các phương pháp phân tán r i ro
Trong ho t ng tín d ng c a Ngân hàng r i ro phát sinh thư ng r t l n nên m t
trong nh ng phương án h n ch r i ro là phân tán r i ro. Tuy bi t r ng vi c chia s r i
ro ng nghĩa v i vi c ph i chia s l i nhu n. M c dù v y nhưng trong ho t ng tín
d ng c a Ngân hàng thì r i ro tín d ng thư ng r t l n, nó có nh hư ng r t nghiêm
tr ng n tình hình ho t ng c a Ngân hàng, gây nên nh ng t n th t n ng n và có
th d n n phá s n. Chính vì v y các nhà qu n tr luôn ch p nh n chia s l i nhu n
nhưng kèm theo ó là h n ch t i a r i ro có th x y ra. Dư i ây là m t vài cách
phân tán r i ro như sau:
a d ng hóa i tư ng u tư
a d ng hóa các i tư ng u tư là m t trong nh ng cách h u hi u mà nhi u
Ngân hàng ang s d ng phân tán r i ro. ó là vi c ngân hàng chia ngu n ti n c a
mình vào nhi u lo i hình u tư, nhi n ngành ngh khác nhau cũng như nhi u a bàn
khác nhau. Vi c a d ng hóa i tư ng u tư s giúp ngân hàng h n ch kh năng
gi m thu nh p khi g p r i ro tín d ng vì thu nh p t các kho n cho vay thành công s
bù p ph n l t nh ng kho n cho vay b v n .
Cho vay ng tài tr
Trong trư ng h p cho vay ng tài tr là nhu c u vay c a doanh nghi p cho m t
d án l n, c n r t nhi u v n và khó lư ng trư c ư c nh ng r i ro. N u ch m t Ngân
hàng cho vay m t kho n ti n l n như v y thì r t m o hi m. Vì th nên các Ngân hàng
cũng liên k t v i nhau th m nh d án, cho vay và chia s r i ro cũng như m
b o quy n l i c a các bên. Tuy v y, nhưng v i hình th c này các ngân hàng c n ph i
26. 16
có tinh th n h p tác, th a th n nh t trí ưa ra nh ng quy nh, i u kho n h p lý v l i
ích các bên, tránh gây nên xung t. Hình th c chia s r i ro này thư ng s có m t
Ngân hàng ng ra ch trì cho ho t ng này.
B o hi mtín d ng
B o hi m tín d ng là bi n pháp h u hi u phân tán r i ro. ây là vi c Ngân
hàng yêu c u ngư i i vay ph i có m t kho n chi phí ph thêm cho vi c mua b o hi m
nh m b o m cho doanh nghi p trong trư ng h p phá s n. Ch t lư ng tín d ng càng
cao thì t l b o hi m r i ro tín d ng càng th p, khi r i ro tín d ng c a m t doanh
nghi p tăng lên t l b o hi m tín d ng cao hơn.Vi c tăng lên c a các kho n b o hi m
này là c n thi t bù p cho m t mát d ki n cao hơn v các kho n vay vì kh năng
kho n vay s không ư c hoàn tr . K t qu là m c th p v ch t lư ng tín d ng có
th làm tăng chi phí vay c a nó. B o hi m tín d ng th c hi n dư i các lo i như: b o
hi m ho t ng cho vay, b o hi m tài s n, b o hi m ti n vay.
Hoán i tín d ng
Hoán i tín d ng là công c d n xu t làm gi m r i ro tín d ng thông qua phân
toán r i ro. Thay cho vi c phân tán r i ro thông qua ho t ng cho vay ra c bên ngoài
a phương, t ch c tín d ng ho c nhà u tư có th bán m t s kho n n và mua m t
s kho n khác nh m hoán i các kho n thanh toán t m t ho t ng cho vay c a nó
v i kho n thanh toán t các t ch c khác. Nghi p v hoán i tín d ng chung nh t
ư c g i là hoán i thu nh p toàn b ; trong giao d ch này, t ch c qu n lý r i ro s
hoán i các kho n thanh toán u tư ho c kho n cho vay có lãi su t c nh c a t
ch c tín d ng này v i kho n thanh toán u tư ho c vay có lãi su t ư c i u ch nh
c a các t ch c tín d ng, nhà u tư ho c công ty b o hi m khác.
1.4.3 L p qu D phòng r i ro
Ngân hàng hình thành các qu d phòng bù p nh ng thi t h i do không thu
h i h t n quá h n, t ó h n ch nh ng h u qu x u có th x y ra mà không làm xáo
ng tình hình tài chính. M c dù ngân hàng có th l y v n t có bù p nh ng thi t
h i r i ro, nhưng v n t có thư ng là r t nh và thư ng là cơ s huy ng v n nên vi c
hình thành qu d phòng luôn là c n thi t. Trong quá trình trích l p các qu d phòng
v n c n ư c gi i quy t tho áng là qu d phòng s trích t ngu n nào và trích
như th nào v a ph n ánh ư c úng k t qu kinh doanh v a nâng cao ch t lư ng
c a ngân hàng.
1.4.4 Gi i pháp v công ngh thông tin
Như ã trình bày ph n các nhân t nh hư ng n r i ro tín d ng, m t trong
nh ng nhân t quan tr ng ó chính là ch t lư ng thông tin khách hàng trong ho t ng
tín d ng. ho t ng tín d ng t t, hi u qu cao thì thông tin cung c p không nh ng
Thang Long University Library
27. 17
chính xác mà còn ph i nhanh chóng. h n ch ư c r i ro tín d ng, ngân hàng c n
u tư vào công ngh i n t vi n thông, c p nh t nh ng ph n m m thông minh ph c
v cho tra c u và lưu tr thông tin, tránh tình tr ng dùng ph n m m l i th i, gây nh m
l n, sai sót, gây nên nh ng r i ro không áng có. Hơn n a, theo như các nhà kinh t
phân tích ch có s phát tri n v công ngh m i có th kh c ph c vi c h n ch ngu n
l c c a ho t ng kinh t . Viêc s d ng công ngh thông tin hi n i s gi m th i gian
và chi phí cho ngân hàng.
M c dù ngân hàng ã th c hi n m i bi n pháp nh m ngăn ng a và phòng ch ng
r i ro tín d ng nhưng r i ro là v n không th tránh kh i trong lĩnh v c kinh doanh
ti n t . Vì th khi r i ro x y ra các ngân hàng cho vay ph i có bi n pháp kh c ph c
ho t ng kinh doanh c a mình ư c ti p t c ho t ng.
1.4.5 Tích c c x lý n quá h n
Khi ngân hàng ã t n t i các kho n n quá h n thì vi c tìm ra bi n pháp i u
ch nh n quá h n là i u quan tr ng nh t. Vi c u tiên là ph i phân tích t ng lo i n
quá h n, n khó òi tìm hi u rõ nguyên nhân phát sinh, trên cơ s ó phân thành n
quá h n có kh năng thu h i và n quá h n không có kh năng thu h i mà ph i x lý.
o n quá h n
ây là nh ng kho n n quá nhưng v n có kh năng thu h i. Là nh ng kho n vay
có th i h n ã n h n nhưng khách hàng hi n t i không có kh năng tài chính tr
n nên ngân hàng cho vay và khách hàng ng i l i v i nhau ưa ra bi n pháp o n
bi n các kho n n n h n ó thành kho n n kỳ h n khác v i các i u ki n tho
thu n gi a ngân hàng cho vay và khách hàng.
Gi m n quá h n
Là nh ng kho n vay c a khách hàng trong h n ho c n h n nhưng khách hàng
g p ph i r i ro b t kh kháng như thiên tai, lũ l t, h n hán hay các i d ch như
H5N1…làm cho khách hàng rơi vào tình tr ng tài chính y u kém không th tr y
nh ng món vay. Ngân hàng cho vay có th gi m m t ph n trong kho n vay t o i u
ki n cho khách hàng có th tr n cho ngân hàng cho vay.
X lý n quá h n b ng tài s n th ch p
Khi kho n n là n quá h n không có kh năng thu h i thì Ngân hàng b t bu c
ph i x lý kho n n b ng tài s n m b o. ôi khi vi c thanh lý tài s n th ch p g p
khó khăn do s ti n thanh lý nh hơn v n c n c n ph i thu h i, th i gian thanh lý dài,
nhi u chi phí phát sinh, th m chí là không thanh lí ư c, trong nh ng trư ng h p này,
ngân hàng nên dùng tài s n cho thuê và tr c ti p ng ra thu ti n ho c làm v n góp
liên doanh. N quá h n là i u không ai mu n x y ra, nh t là cán b tín d ng. Song
28. 18
n u ã x y ra thì ngân hàng nên có bi n pháp tích c c thu h i n v , tránh r i ro
x y ra.
Xoá n
ây là nh ng kho n vay c a khách hàng ang trong h n ho c h t h n, ngân hàng
ã s d ng 2 bi n pháp trên nhưng khách hàng không th tr n hay cùng v i chính
sách ch nh c a chính ph xoá n cho nh ng i tư ng khách hàng g p r i ro mà
không th kh c ph c l i ư c như lũ cu n, lũ quét, ng t, sóng th n… nh m n
nh xã h i, n nh i s ng cho nhân dân và nh ng i tư ng g p r i ro không th
ch ng c này.
1.4.6 S d ng th trư ng bán n
Trong trư ng h p r i ro tín d ng ã x y ra ngân hàng ph i t c t p h p các tài s n
có r i ro và bán cho các nhà u tư khác chuy n i s h u kho n n nh m qu n lý
và gi m thi u r i ro tín d ng. Theo quan i m c a các nhà u tư, vi c mua các ph n
c a gói n này là tương i h p d n vì vi c m r ng danh m c u tư thông qua nhi u
kho n vay s làm gi m r i ro tín d ng nói chung và làm tăng các kho n thu nh p t
gói n ã mua mà không nh t thi t ph i n m gi các tài li u có này.
Vi c s d ng th trư ng bán n cũng gi ng như vi c Ngân hàng bán r i ro. Là
hình th c chuy n r i ro cho các ch th có kh năng ch u ng r i ro. Trong trư ng
h p kho n vay có r i ro cao, ngân hàng khó có th ch u n i n u r i ro x y ra, ngân
hàng s “bán” kho n vay cho ngân hàng l n hơn ho c m t trung gian tài chính khác
hư ng hoa h ng phí.
Trên ây là nh ng gi i pháp chung nh t h n ch và kh c ph c r i ro trong ho t
ng tín d ng c a Ngân hàng. Tuy v y, n l c c a Ngân hàng trong vi c h n ch r i
ro chi mang tính tương i vì trong ho t ng kinh doanh r i ro n r t nhanh và khó
có th lư ng trư c ư c. M c dù th nhưng v i s chu n b s n sàng v i nh ng
phương án phòng b tác chi n s t o cho Ngân hàng nh ng l i th m nh m trong vi c
x lý ư c nh ng r i ro có th x y ra.
Như v y, cơ s lý lu n v r i ro tín d ng giúp ta có nh ng khái ni m cơ b n v
tín d ng, vai trò c a tín d ng trong ho t ng c a Ngân hàng nói riêng và i v i n n
kinh t nói chung; tìm hi u v các y u t tác ng gây nên r i ro tín d ng; các tiêu trí
ánh giá v r i ro tín d ng cũng như tình hình ho t ng c a Ngân hàng. T cơ s
lý lu n ó là ti n tìm ra nh ng gi i pháp h n ch r i ro tín d ng c a Ngân hàng.
Sau ây, nghiên c u rõ hơn v th c tr ng c a r i ro tín d ng, ta i vào tìm hi u th c
t ho t ng tín d ng c a Ngân hàng thương m i c ph n ông Á chi nhánh Hà N i.
Thang Long University Library
29. 19
CHƯƠNG 2 TH C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I C PH N ÔNG Á CHI NHÁNH - HÀ N I
2.1 T ng quan v Ngân hàng TMCP ông Á
2.1.1 Gi i thi u chung v Ngân hàng ông Á
Theo như ngu n gi i thi u chung trên website c a Ngân hàng ông Á
(www.dongabank.com.vn) thì Ngân hàng TMCP ông Á (DongA Bank) vi t t t là
EAB (Eastern Asia Commercial Bank) là m t trong ngân hàng c ph n u tiên ư c
thành l p vào u nh ng năm 1990 trong b i c nh n n kinh t Vi t Nam còn nhi u
khó khăn và ràng bu c. Ngân hàng thành l p và chính th c. Trên ch ng ư ng 19 năm
ho t ng, DongA Bank ã có ư c nh ng thành t u như d n u v phát tri n d ch
v th . C th như sau:
- V n i u l tăng 225 l n, t 20 t ng lên 4.500 t ng.
- T ng tài s n n cu i năm 2011 là 64.548 t ng.
- T 03 phòng nghi p v chính là Tín d ng, Ngân qu và Kinh doanh lên 32
phòng ban thu c h i s và các trung tâm cùng v i 3 công ty thành viên và 240
chi nhánh, phòng giao d ch, trung tâm giao d ch 24h trên toàn qu c.
- Nhân s tăng 7.800%, t 56 ngư i lên 4.368 ngư i.
- S h u g n 6 tri u khách hàng cá nhân và doanh nghi p.
2.1.2 L ch s hình thành Ngân hàng ông Á
Năm 1992
Ngân hàng TMCP ông Á (DongA Bank) ư c thành l p và chính th c i vào
ho t ng vào ngày 1/7/1992, v i s v n i u l 20 t ng, 56 cán b nhân viên và 3
phòng ban nghi p v .
T năm 1993 n năm 1998
ây là giai o n hình thành Ngân hàng ông Á. Ngân hàng t p trung ngu n l c
hư ng n khách hàng cá nhân và doanh nghi p v a và nh . Nh ng năm này, DongA
Bank i vào s n ph m d ch v mang tính m i m trên th trư ng như d ch v thanh
toán qu c t , chuy n ti n nhanh và chi lương h . Ngân hàng cũng là i tác duy nh t
nh n v n y thác t t ch c H p tác Qu c t c a Th y i n (SIDA) tài tr cho các
doanh nghi p v a và nh Vi t Nam. Ngân hàng ông Ácũng là m t trong hai ngân
hàng c ph n t i Vi t Nam nh n v n tài tr t Qu Phát tri n Nông thôn (RDF) c a
Ngân hàng Th gi i.
30. 20
T năm 1999 n năm 2002
DongA Bank tr thành thành viên chính th c c a M ng Thanh toán toàn c u
(SWIFT) và thành l p Công ty Ki u h i ông Á. Xây d ng và áp d ng thành công h
th ng qu n lý ch t lư ng theo tiêu chu n ISO 9001:2000 vào ho t ng ngân hàng. Là
m t trong hai ngân hàng c ph n nh n v n y thác t Ngân hàng H p tác Qu c t
Nh t B n (JBIC), DongA Bank ngày càng y m nh tín d ng vào các doanh nghi p
v a và nh . Song song ó, ngân hàng thành l p Trung tâm Th DongA Bank và phát
hành th ông Á. ây cũng là năm ánh d u vi c tham gia vào ho t ng th thao v i
vi c nh n chuy n giao i bóng Công an TP.HCM, l p Công ty c ph n Th thao
ông Á (CLB Bóng á Ngân hàng ông Á).
T năm 2003 n năm 2007
DongA Bank t con s 2 tri u khách hàng s d ng Th a năng ch sau 4 năm
phát hành th , tr thành ngân hàng thương m i c ph n d n u v t c phát tri n
d ch v th và ATM t i Vi t Nam. Trong nh ng năm này, DongA Bank ã u tư và
hoàn thành m t chu i các d ch v nh m mang ti n ích t t nh t n cho khách hàng,
c bi t là khách hàng cá nhân. Theo ó, DongA Bank ã tri n khai h th ng ATM và
d ch v thanh toán ti n i n t ng qua ATM; thành l p h th ng Vietnam Bankcard
(VNBC) k t n i h th ng th gi a các ngân hàng; k t n i thành công v i t p oàn
China Union Pay (Trung Qu c).
DongA Bank cũng là m t trong nh ng ngân hàng u tiên phát tri n và tri n khai
thêm 2 kênh giao d ch: Ngân hàng ông Á T ng và Ngân Hàng ông Á i n T ,
ng th i tri n khai thành công d án chuy n i sang core - banking, giao d ch online
toàn h th ng. ây là bư c ngo t ho t ng c h th ng có th k t n i, ngân hàng
có th ki m soát ư c ho t ng t t hơn, h n ch r i ro n m c th p nh t.
Nhân k ni m 15 năm thành l p, Ngân hàng ông Áchính th c thay i logo
cùng h th ng nh n di n thương hi u m i, khánh thành và ưa vào s d ng nhi u tr
s hi n i theo mô hình chu n c a tòa nhà H i s . Doanh s thanh toán qu c t vư t
2 t USD và t con s 2 tri u khách hàng. DongA Bank ng trong Top 200 doanh
nghi p l n nh t Vi t Nam do Chương trình phát tri n Liên hi p qu c bình ch n.
T năm 2008 n năm 2012
Ngân hàng ông Álà ngân hàng u tiên t i Vi t Nam s h u nhi u dòng máy
ATM hi n i như: máy ATM TK21 – K l c Vi t Nam năm 2007 (nh n ti n m t tr c
ti p 100 t v i nhi u m nh giá khác nhau trong 1 l n g i), s n ph m ATM lưu ng
(K l c Vi t Nam năm 2010), máy H38N và nhi u dòng máy ATM hi n i khác.
DongA Bank t hào là ngân hàng có s lư ng khách hàng t k l c, v i trên 6 tri u
ngư i, và cung c p nhi u d ch v ti n ích kh ng l , t các d ch v ngân hàng truy n
Thang Long University Library
31. 21
th ng n các d ch v qua các kênh Thanh toán t ng, Ngân Hàng i n T
eBanking, các s n ph m khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghi p, ki u h i,
thanh toán qu c t … DongA Bank không ng ng m r ng m ng lư i r ng kh p t
thành th , n nông thôn, vùng sâu, vùng xa, trong n l c mang các d ch v ngân hàng
n g n hơn v i ngư i dân Vi t Nam. S lư ng chi nhánh, phòng giao d ch, i m 24h
tính t 240 i m cùng v i 1.400 máy ATM và 1.500 máy POS, k t n i thành công
v i 3 h th ng liên minh th VNBC, Smarklink và Banknetvn.
Năm 2013
Năm 2013 là năm khó khăn chung c a n n kinh t , ngành tài chính ngân hàng nói
chung và DongA Bank nói riêng, khi mà t l n x u tăng cao và h u h t các ngân
hàng ph i trích l p d phòng r i ro, do ó d n n l i nhu n chưa cao. V i nh hư ng
“ i m i và phát tri n”, kiên trì v i chi n lư c phát tri n an toàn, b n v ng, 2013 là
năm DongA Bank ã t p trung phát tri n n n t ng, tái cơ c u, s p x p l i b máy t
ch c, h th ng, nhân s … ti p t c phát huy nh ng th m nh s n có v công ngh , s n
ph m d ch v , ch t lư ng ph c v … ng th i kh ng nh hình nh “Ngân hàng trách
nhi m, Ngân hàng c a nh ng trái tim” sâu s c trong lòng công chúng. Trong năm,
DongA Bank ã ti p t c ghi nh ng d u n quan tr ng như: s h u lư ng khách hàng
k l c trong h th ng ngân hàng thương m i c ph n v i trên 7 tri u ngư i, ra m t
m ng lư i ATM th h m i có ch c năng nh n ti n m t tr c ti p l n nh t Vi t nam
(250 máy).
2.1.3 Cơ c u t ch c ho t ng c a Ngân hàng ông ÁCN Hà N i
có ư c nh ng k t qu t t trong ho t ng thì các phòng ban c n n m rõ ch c
năng và nhi m v c a mình. T ó, các phòng ban s ho t ng theo úng m c tiêu,
t o thành m t b máy ho t ng nh p nhàng, thúc y quá trình ho t ng phát tri n
c a Ngân hàng. Ngân hàng ông Á v a th c hi n tái cơ c u t ch c l i b máy ho t
ng c a Ngân hàng theo mô hình m i.
Trong cơ c u t ch c ngân hàng ư c chia làm hai m ng rõ r t là: phát tri n kinh
doanh và v n hành. Trong ó, v ph n phát tri n kinh doanh là do Giám c chi nhánh
qu n lý, ch u trách nhi m toàn b ho t ng i ngo i c a ngân hàng; còn v ph n v n
hành b máy ho t ng c a Ngân hàng là do Phó Giám c chi nhánh qu n lý, ch u
trách nhi m i n i, ch o m i ho t ng c a ngân hàng và ch u trách nhi m xây
d ng hình nh c a ngân hàng cũng như ch t lư ng. V i vi c tái cơ c u áp d ng mô
hình ho t ng m i này s giúp quá trình ho t ng, kinh doanh c a Ngân hàng hi u
qu hơn, phân công rõ ràng nhi m v , ch c năng c a ban lãnh o và các phòng
ban.Chi nhánh Hà N i còn qu n lý 16 phòng giao d ch trên a bàn Hà N i. Dư i ây
là mô hình cơ c u t ch c c a ngân hàng ông Á Chi nhánh Hà N i:
32. 22
Hình2.1. Cơ c u t ch c ngân hàng ông Á chí nhánh Hà N i
(Ngu n: Phòng hành chính qu n tr t ng h p - ông Á Bank)
Nhi m v và ch c năng c a t ng phòng ban t i Ngân hàng ông Á chi nhánh Hà
N i như sau:
2.1.3.1 Ban Giám c
Ban giám c Ngân hàng bao g m giám c và các phó giám c là b ph n
qu n lý và i u hành chung m i ho t ng kinh doanh c a ngân hàng, ch u trách
nhi m trư c ngân hàng công thương Vi t Nam và cơ quan pháp lu t. Bên c nh ó, ban
giám c còn có quy n quy t nh nh ng v n liên quan n Ngân hàng như: bãi
nhi m, khen thư ng, k lu t,… các cán b và nhân viên ngân hàng. Trong ó:
Giám c là ngư i tr c ti p ch o kinh doanh, hư ng d n cà th c hi n công
vi c theo y quy n c a giám c H i S . Giám c ch u trách nhi m v phát tri n
kinh doanh c a ngân hàng, ch o tìm ngu n huy ng và phát tri n ho t ng tín
d ng. Trong ó ư c chia làm hai m ng là khách hàng cá nhân và khách hàng doanh
nghi p. Bên c nh ó, Giám c còn có nhi m v ngo i giao v i các ban ngành, oàn
th khác.
Phó Giám c ph trách công tác v n hành b máy ngân hàng, qu n lý ho t
ng c a các phòng ban: phòng tín d ng kinh doanh, phòng k toán, phòng ngân
qu ,phòng hành chính qu n tr t ng h p, phòng d ch v khách hàng. Phó Giám c
còn ch u trách nhi m nâng cao ch t lư ng d ch v , uy tín c a ngân hàng, hình nh mà
ngân hàng mu n xây d ng trong tâm trí c a khách hàng. ng th i, Phó giám c
BANGIÁMC
Giám c
Phòng khách hàng doanh nghi p
Phòng khách hàng cá nhân
Phó Giám c
Phòng K toán
Phòng Hành chính qu n tr t ng h p
Phòng Ngân Qu
Phòng Tín d ng - Kinh doanh
Phòng D ch v khách hàng
Thang Long University Library
33. 23
cùng v i giám c ưa ra nh ng phương án kinh doanh, quy t nh kinh doanh nhanh
chóng, chính xác và k p th i, phù h p v i s bi n ng c a n n kinh t .
Tóm l i, Ban giám c có vai trò r t quan tr ng i v i Ngân hàng, nh hư ng
n k t qu ho t ng c a ngân hàng. Ban giám c ư c ví như “v thuy n trư ng”
lái “con tàu” vư t qua sóng gió, chính là nh ng khó khăn, thách th c trên th trư ng,
c bi t trong n n kinh t suy thoái hi n nay.
2.1.3.2 Phòng Khách hàng doanh nghi p
Phòng khách hàng doanh nghi p là ph tráchphát tri n kinh doanh là b ph n
tham mưu, giúp vi c cho Giám c v công tác bán các s n ph m & d ch v c a Ngân
hàng như: cho vay, b o lãnh, các hình th c c p tín d ng khác, huy ng v n trên th
trư ng 1, d ch v tư v n thanh toán qu c t , d ch v tư v n tài chính, u tư góp v n,
liên doanh liên k t, chào bán s n ph m kinh doanh ngo i t tr trên th trư ng liên
ngân hàng; công tác nghiên c u & phát tri n s n ph m, phát tri n th trư ng; công tác
xây d ng & phát tri n m i quan h khách hàng. Ch u trách nhi m trư c Giám c v
các ho t ng ó trong nhi m v , th m quy n ư c giao:
- Phát tri n khách hàng m i, duy trì khách hàng hi n t i, bán các s n ph m d ch
c a ngân hàng: tín d ng, huy ng v n, thu phí d ch v ,… nh m t ch kinh
doanh ư c giao;
- Qu n tr quan h v i Khách hàng;
- Ph i h p th c hi n công tác x lý n phát sinh t i ơn v thu c phân khúc khách
hàng ư c giao;
- Các công vi c khác theo phân công c a lãnh o nh m th c hi n m c tiêu chung
c a ơn v .
2.1.3.3 Phòng Khách hàng cá nhân
V nhi m v chung thì phòng khách hàng doanh nghi p có ch c năng và nhi m
v tương i gi ng v i khách hàng doanh nghi p, ch khác là i tư ng ây là cá
nhân. M t s nhi m v chính như sau:
- t m c tiêu phát tri n các m i quan h khách hàng, ng th i m b o t ư c
t t c các m c tiêu ng n h n;
- L p k ho ch và tri n khai các ho t ng hàng ngày c a Phòng KHCN, Giám sát
hi u qu ho t ng c a t ng cán b nhân viên thu c phòng KHCN; Ch u trách
nhi m v ch tiêu KPIs liên quan n Phòng KHCN t i Chi nhánh;
- T ch c các ho t ng bán chéo S n ph m d ch v KHCN v i KHDN/KHDNL
và ngư c l i;
34. 24
- m b o ch t lư ng và hi u su t x lý h sơ tín d ng c a KHCN (rà soát và ký
duy t h sơ trư c khi trình c p phê duy t);
- L p báo cáo nh kỳ theo quy nh;
- T ch c qu n lý khác kho n n x u t i ơn v kinh doanh.
2.1.3.4 Phòng K toán
Phòng k toán có ch c năng ph n ánh các ho t ng cho vay và huy ng v n
c a ngân hàng, theo dõi s bi n ng v ngu n v n, h ch toán kinh t theo pháp l nh
k toán và th ng kê, th c hi n các d ch v thanh toán v i khách hàng, tư v n cho giám
c các bi n pháp nâng cao hi u qu công tác k toán và ch t lư ng d ch v thanh toán.
- Th c hi n các nghi p v thanh toán, k toán n i b , h ch toán cho các giao d ch
t ng ABC, ATM và t ng h p s li u k toán c a chi nhánh;
- Theo dõi, h ch toán k p th i, y , nhanh chóng các kho n t m ng, các kho n
ph i thu tamh trích, chi phí ch phân b ;
- Th c hi n k toán liên ngân hàng;
- H ch toán k toán, tham mưu cho ban lãnh o v công tác k toán, tài chính.
2.1.3.5 Phòng Hành chính qu n tr t ng h p
- Phòng hành chính th c hi n t t c các công vi c liên quan n hành chính, t ng
h p.Qu n lý các ho t ng n i chính c a ngân hàng như s p x p t ch c cán b ,
b o v tài s n, s a ch a tài s n, ti p khách…; mua s m văn phòng ph m theo k
ho ch ã ư c phê duy t..
- T ch c công tác văn thư, lưu tr hành chính t ng h p và công tác b o m t theo
quy nh c a Pháp lu t hi n hành; qu n lý con d u, gi y phép kinh doanh và các
gi y t pháp lý khác c a Ngân hàng.
- L p b ng lương, b ng quy t toán lương hàng tháng cho toàn b cán b công nhân
viên trong ngân hàng, tính thư ng và các ch khác theo úng quy nh c a
Ngân hàng ông Á và nhà nư c.
2.1.3.6 Phòng Ngân qu
Phòng ngân qu là nơi th c hi n tham mưu cho Ban Giám c v ho t ng ngân
qu , là b ph n qu n lý toàn b ti n m t b ng ng Vi t Nam, ngân phi u thanh toán,
các lo i ngo i t , các ch ng t có giá, là nơi lưu tr toàn b ch ng t , s sách, gi y t
c a khách hàng m b o khi vay v n, th c hi n qu n lý v n tài s n c m c , th ch p
c a khách hàng và m t s các nghi p khác có liên quan n ngân qu .
- Cân i thanh kho n, i u ch nh v n;
- Kinh doanh vàng, á quý, thu h i ngo i t ;
Thang Long University Library
35. 25
2.1.3.7 Phòng Tín d ng-kinh doanh
Phòng tín d ng – kinh doanh ngân hàng ông Á – CN Hà N i hi n t i là phòng
nghi p v bao g m hai ho t ng là ho t ng tín d ng và ho t ng thanh toán qu c
t . Bên m ng tín d ng phòng có ch c năng tham mưu, giúp Giám c trong vi c th m
nh c p tín d ng cho i tư ng khác hàng là nh ng cá nhân, doanh nghi p,…;theo
dõi và thu h i n v i khách hàng. Bên m ng thanh toán qu c t phòng có ch c năng
trong các ho t ng, nh thu, nh thanh toán, m L/C, chuy n ti n qu c t , kinh doanh
ngo i t ,…Phòng tín d ng có các nhi m v c th như sau:
- Th m nh và cho vay i v i khách hàng theo quy nh c a nhà nư c, pháp lu t
và ngân hàng; theo dõi thu h i và thu h i n c a khách hàng
- Th c hi n c p b o lãnh cho các doanh nghi p, t ch c th c hi n bao thanh toán,
th c hi n dàn x p cho thuê tài chính và nh n y thác qu n lý tài s n cho thuê
- Nghiên c u xu t c i ti n các th t c cho vay, th c hi n phân tích ho t ng
tín d ng, phân lo i n , phân tích n quá h n, n x u tìm ra nguyên nhân và
bi n pháp kh c ph c nh ng r i ro tín d ng.
2.1.3.8 Phòng D ch v khách hàng
Phòng khách hàng cá nhân là b ph n ti p xúc tr c ti p v i khách hàng, là nơi
cung c p các s n ph m d ch v dành cho khách hàng bao g m các d ch v như: m th ,
d ch v chuy n ti n, chuy n kho n, thanh toán t ng, chi tr ki u h i,… qua các
kênh giao d ch ngân hàng. Không ch cung c p d ch v cho khách hàng, b ph n này
còn là nơi ch u trách nhi m chăm sóc khách hàng, qu n lý và phát tri n quan h v i
khách hàng cá nhân c a chi nhánh thông qua vi c gi i áp các ý ki n th c m c c a
khách hàng, tư v n, hư ng d n khách hàng v nh ng s n ph m d ch v c a ngân hàng
áp ng m i nhu c u c a khách hàng. Bên c nh ó, phòng khách hàng cá nhân là
nơi lưu tr và qu n lý các h sơ, ch ng t , th c hi n báo cáo th ng kê cho Giám c
chi nhánh v ho t ng tín d ng, huy ng v n, kinh doanh d ch v c a khách hàng cá
nhân. c i thi n và nâng cao m r ng các m i quan h c a ngân hàng i v i khách
hàng, phòng khách hàng cá nhân cũng là nơi tham mưu cho Giám c nh ng bi n
pháp thúc y phát tri n quan h v chăm sóc khách hàng c a chi nhánh.
Trong ho t ng c a ngân hàng, y u t quan tr ng t o nên thành công c a ngân
hàng ó chính là công tác làm vi c nhóm, s liên k t ch t ch gi a các phòng ban.Vì
th nên m i phòng ban u ph i n m ư c và th c hi n t t nhi n v , ch c năng c a
mình không nh hư ng n các phòng ban khác cũng như nh hư ng n m i ho t
ng c a ngân hàng.
36. 26
2.1.4 Gi i thi u v Ngân hàng ông Á- chi nhánh Hà N i
ư c s ch p thu n c a Ngân hàng nhà nư c, chi nhánh ông Á Hà N i ư c
thành l p vào ngày 17/09/1993, sau khi thành l p Ngân hàng ông Á ư c m t năm.
Chi nhánh Hà N i ra i ã ánh d u m t bư c ngo t quan tr ng trong s phát tri n
c a toàn h th ng Ngân hàng ông Á. S ki n này ch ng t Ngân hàng ông Á ã
ho t ng có hi u qu và d n d n m r ng a bàn ho t ng trên toàn qu c trong ó
có c Hà N i - trung tâm kinh t l n c a t nư c.
i úng v i m c tiêu, chi n lư c ho t ng c a Ngân hàng ông Á ưa ra, chi
nhánh Hà N i luôn không ng ng nâng cao, phát tri n và m r ng ho t ng, i theo
nh hư ng s m nh : “B ng trách nhi m, ni m am mê và trí tu , chúng ta cùng nhau
ki n t o nên nh ng i u ki n h p tác h p d n khách hàng, i tác, c ông, c ng s và
c ng ng” và giá tr c t lõi ho t ng : “Ni m tin – Trách nhi m – oàn k t – Nhân
văn – Tuân Th - Nghiêm Chính – ng hành – Sáng t o”. Hi n nay, chi nhánh Hà
N i ã thành l p ư c 16 Phòng giao d ch có m t trên t t c a bàn Hà N i thu n
ti n và áp ng m i nhu c u c a khách hàng. Tiêu chí ho t ng nh hư ng i v i
khách hàng: “Ngân hàng ông Á là s l a ch n hàng u c a m i ngư i dân Vi t
Nam, vì nh ng n l c a d ng hóa d ch v , áp d ng c i ti n công ngh không ng ng,
sáng t o ra ngày càng nhi u ti n ích vư t tr i trong ngánh tài chính ngân hàng,
ph c v cho nh ng nhu c u thi t th c c a cu c s ng văn minh hi n i, hư ng t i xây
d ng Ngân hàng a năng”.
2.2 Tình hình ho t ng kinh doanh c a Ngân hàng TMCP ông Á-Chi nhánh
Hà N i
2.2.1 Tình hình ho t ng kinh doanh chung c a Ngân hàng ông Á
Trong nh ng năm qua, do suy thoái n n kinh t qu c t và khu v c ã tác ng
không nh n n n kinh t trong nư c, làm cho h th ng ngân hàng, s n xu t g p
nhi u khó khăn, hàng ch c ngàn doanh nghi p ngưng ho t ng ho c gi i th , th
trư ng b t ng s n ti p t c tr m l ng, d n n n x u t n ng, tăng trư ng tín d ng
th p, cũng là năm tái c u trúc l i h th ng ngân hàng thương m i,….
c bi t, năm 2013 ngành tài chính – ngân hàng g p r t nhi u khó khăn, song
ngân hàng ông Á luôn bám sát nhi m v , ra nhi u gi i pháp phù h p m b o
ư c m c tăng trư ng nhi u ch tiêu: t ng tài s n 74.920 t ng, tăng 8,1% so v i
2012; t ng ngu n v n huy ng t khách hàng t 65.124 t , tăng 18%; Thu nh p t
ho t ng d ch v t 624 t ng, tăng 18% so 2012; Doanh s thanh toán qu c t t
1,9 t USD, tăng 4% so v i năm 2012. Phí d ch v thanh toán qu c t t 5,75 tri u
USD, tăng 24% so v i năm 2012; Phát hành thêm g n 510 nghìn th , nâng t ng s th
lên 6,2 tri u, chi m 12,2% th ph n th trong nư c. Bên c nh ó, s lư ng ATM ư c
Thang Long University Library
37. 27
nâng lên 1.016 máy và POS 1.145 máy; Ho t ng ngân hàng i n t cũng có k t qu
t t v i s lư ng khách hàng ăng ký s d ng d ch v ngân hàng i n t là 372.000
khách hàng, tăng 18% so 2012. L i nhu n trư c thu 2013 t g n 1.000 t trên 1.400
t theo k ho ch chưa trích l p d phòng tài chính, t hơn 71% ch tiêu l i nhu n
ra. Và nh m th c hi n theo s ch o c a Ngân hàng Nhà nư c i v i trích l p d
phòng, Ngân hàng ông Á ã dành ra g n 600 t trích l p, nh m m b o lành
m nh ho t ng tín d ng. i u ó d n t i l i nhu n sau trích l p còn hơn 300 t . Năm
2013 cũng là năm th 7 liên ti p, Ngân hàng ông Á nh n các gi i thư ng uy tín như
Sao Vàng t Vi t và Thương hi u m nh Vi t Nam.
Chính vì nh ng thành công trên, nên Ngân hàng ông Á luôn t p trung cho giai
o n tri n khai th c thi chi n lư c tái c u trúc theo mô hình ngân hàng hi n i: ti p
t c quá trình bi n chuy n m nh m ; xây d ng mô hình kinh doanh chi n lư c m i;
tăng cư ng h p tác chi n lư c v i các i tác hàng không, kênh bán l ; i u ch nh
hư ng kinh doanh theo hư ng gi m thi u r i ro; ki m soát n x u, nâng cao các ngu n
thu phí; rà soát và ch n l c i tư ng khách hàng; t p trung và phát tri n lư ng khách
hàng trung thành; làm giàu t ng tài s n, hư ng t i m c tiêu phát tri n b n v ng, n
nh theo t ng giai o n c a chi n lư c 2013 -2017.
Năm 2014 Ngân hàng ông Á s luôn bám sát th trư ng nh m th c hi n nh ng
m c tiêu 2013 – 2017 mà tr ng tâm trong xây d ng và i u hành k ho ch năm 2014
t p trung chu n hóa ch t lư ng tín d ng h n ch n x u, tăng cư ng kinh doanh ngo i
h i theo qui nh t o l i th c nh tranh xây d ng kênh phân ph i hi u qu và hi n i;
Hi n i hóa kh i công ngh , nâng cao l i th c nh tranh; Quy trình v n hành ư c
chu n hóa, t p trung hóa và ti t ki m chi phí; Nâng cao ho t ng qu n tr r i ro qua
t ng năm.
ánh giá chi ti t hơn ho t ng c a ngân hàng ông Á trong th i gian qua thì
ta c n ánh giá thông qua hai ho t ng chính và quan tr ng nh t ó là tình hình huy
ng v n và dư n cho vay c a ngân hàng ông Á – CN Hà N i.
2.2.2 Tình hình ho t ng huy ng v n c a Chi nhánh Hà N i
Ngân hàng thương m i ho t ng và phát tri n ư c ch y u nh vào lư ng ti n
mà nó huy ng ư c t n n kinh t . Trong b i c nh c nh tranh quy t li t trong lĩnh
v c tài chính ti n t như hi n nay, có ư c ngu n v n l n òi h i các ngân hàng
thương m i ph i có nh ng chính sách huy ng h p lý, nh m thu hút ư c lư ng v n
c n thi t trong n n kinh t ph c v cho ho t ng c a ngân hàng thương m i. V y
trong nh ng năm qua, khi ngân hàng áp d ng nh ng chính sách nâng cao kh năng
huy ng v n thì tình hình huy ng v n c a ngân hàng ông Á – CN Hà N i như
38. 28
th nào?Ta phân tích tình hình huy ng v n trên hai khía c nh: theo hình th c huy
ng và theo th i h n.
Ho t ng huy ng v n theo hình th c huy ng
Ho t ng huy ng v n theo hình th c huy ng bao g m: huy ng v n t
ti n g i cá nhân t ch c kinh t ; huy ng v n b ng các kho n i vay thì các ngân
hàng, t ch c tín d ng khác hay ngân hàng trung ương và huy ng v n b ng vi c phát
hành các gi y t có giá như: kỳ phi u, trái phi u. Tuy nhiên trong ho t ng huy ng
v n c a ngân hàng ông Á chi nhánh Hà N i trong nh ng năm qua t p trung ch y u
b ng vi c huy ng ti n g i t dân cư, các t ch c kinh t , doanh nghi p v a và nh ;
không có các kho n huy ng t vi c phát hành gi y t có giá.
V m t a lý n m tr c thành ph Hà N i, là khu vưc có nhi u cơ quan ơn v
s n xu t kinh doanh, dân cư ông úc nên lư ng ti n nhàn r i tương i l n, thu n l i
cho ho t ng huy ng v n c a ngân hàng. Tuy nhiên, nh n th y r ng, lư ng ti n huy
ng này s thư ng là ng n h n vì khách hàng luôn có nhu c u s d ng v n trong ho t
ng s n xu t kinh doanh, mua s m, sinh ho t. i u này ta s nghiên c u k trong
ph n ho t ng huy ng v n theo th i h n.
M t khác,huy ng v n b ng vi c i vay chi m t tr ng r t th p, c ba năm t
tr ng này chi chi m dư i 10% nhưng có xu hư ng tăng lên. Ho t ng i vay ch y u
là v n th trư ng 2, v n ư c cung c p t H i s .
Ho t ng huy ng v n theo th i h n
Vi c phân ho t ng huy ng v n theo kỳ h n c a ngu n v n óng vai trò quan
tr ng trong vi c xác nh s chuy n d ch cơ c u v n áp ng nhu c u c p tín d ng
trong trung và dài h n.
Ngân hàng huy ng v n ch y u do ng n h n. Nguyên nhân chính là do tình
hình l m phát tăng cao, ngư i dân ch y u gi ti n tiêu dùng ho c g i ngân hàng
v i kỳ h n ng n. Nguyên nhân n a là do xu t hi n nhi u kênh u tư như th trư ng
ch ng khoán, b t ng s n,…nên ngư i dân ch y u g i ti n v i kỳ h n ng n linh
ho t trong u tư.
Ngu n v n ng n h n chi m t tr ng cao làm cho chi phí huy ng bình quân
th p, chi phí u vào d d n n lãi su t cho vay th p, thu hút nhi u khách hàng, nâng
cao doanh s trong ho t ng tín d ng. Tuy nhiên, vi c ngu n v n huy ng ch y u
ng n h n l i làm cho ngu n v n c a ngân hàng không n nh, khó khăn trong vi c
c p tín d ng trung và dài h n. Vì th òi h i ngân hàng ph i có nh ng phương án phù
h p cân i gi a ho t ng huy ng v n và s d ng v n.
Thang Long University Library
39. 29
Nh áp d ng linh ho t các bi n pháp thu hút v n nh m t o ngu n cung d i dào
cho ho t ng c p tín d ng ngân hàng ã có k t qu huy ng v n khá cao và n nh.
Hình 2.2 K t qu huy ng v n
( Ngu n: Phòng tín d ng – kinh doanh)
T ng ngu n v n huy ng c a Ngân hàng ông Á trong nh ng năm qua có s
bi n ng như sau: Trong năm 2012, t ng dư n là 4680 t ng, tăng 23,15% so v i
t ng dư n năm 2011, tương ương là 880 t ng. ây là m c tăng khá t t cho ho t
ng huy ng v n c a Ngân hàng ông Á. c bi t trong năm 2013, t ng d n là
5800 t ng, tăng 23,93% so v i năm 2012, tương ương 1120 t .
Nhìn chung, ngân hàng ông Á có lư ng huy ng v n khá n nh và tăng u
qua các năm, m i năm có m c tăng trư ng tương i cao là x p x 20%. Có ư c
k t qu này ó là s n l c c a ban qu n tr và nhân viên ngân hàng. Tuy nhên, v i
m c huy ng này òi h i ho t ng tín d ng c n có nh ng phương án kinh doanh
h p lý và hi u qu phù h p.
2.2.3 Tình hình ho t ng s d ng v n c a CN Hà N i (ch y u là cho vay)
Nh ngu n v n huy ng d i dào, Ngân hàng ông Á – chi nhánh Hà N i ã a
d ng hóa các nghi p v kinh doanh d ch v ngân hàng trong ó ch y u là ho t ng
tín d ng, chi m hơn 90% t ng s v n ư c s d ng. Vi c m r ng quy mô tín d ng
ư c chi nhánh quan tâm g n li n v i nâng cao ch t lư ng tín d ng, ây là v n then
ch t quy t nh n s t n t i và phát tri n c a chi nhánh
Bên c nh ó v i quy t tâm cao, Chi nhánh Hà Nôi ã v n d ng k p th i, linh
ho t các ch trương, chính sách c a Nhà nư c, c a Ngành, bám sát t ng ơn v kinh t
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013
3800
4680
5800Tỷ đồng
T ng ngu n v n huy ng
40. 30
và có nh ng gi i pháp tích c c nên k t qu ho t ng tín d ng c a Ngân hàng ông Á
t ư c nh ng k t qu t t c v t c tăng trư ng l n ch t lư ng các kho n u tư.
Ngân hàng ã th c hi n cho vay v i các thành ph n kinh t khác nhau, ho t ng
trong nhi u lĩnh v c c a n n kinh t , trong ó tăng cư ng u tư cho khu v c kinh t
qu c dân, các ngành kinh t tr ng i m, kinh t mũi nh n, s n xu t kinh doanh l n
như: may m c, xây d ng, d u khí, công nghi p, d ch v giao thông v n t i, ưu tiên u
tư cho các d án l n, kh thi, có hi u qu . V i l i th v m t a lý, chi nhánh thu hút
ư c khá nhi u khách hàng l n như: công ty C ph n Thành Long, Công ty TNHH
KPM Qu c t , công ty TNHH thương mai d ch v Trang Hoàng Ngân, Công ty CP
Xu t nh p kh u Thiên Á,… Do ó, th i gian qua chi nhánh Hà N i ã t k t qu u
tư v n khá kh quan.
Hình 2.3 K t qu t ng dư n
( Ngu n: Phòng tín d ng – kinh doanh)
T ng dư n cho vay c a Ngân hàng ông Á trong nh ng năm qua có s bi n
ng như sau: Trong năm 2012, t ng dư n là 3790 t ng, tăng 23,05% so v i t ng
dư n năm 2011, tương ương là 710 t ng. ây là m c tăng trư ng dư n lý tư ng
cho ho t ng tín d ng c a Ngân hàng ông Á. c bi t trong năm 2013, t ng d n
là 4700 t ng, tăng 24% so v i năm 2012, tương ương 910 t ng. Ngân hàng
ông Á c n gi ư c t c tăng trư ng t 20% -25% trong tương lai t ư c
nh ng k t qu kinh doanh t t nh t.
Trên th c t , Ngân hàng ông Á kém l i th so v i khu v c kinh t qu c doanh
nhưng khu v c kinh t ngoài qu c doanh v n là th trư ng ti m năng c a ngân hàng.
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013
3080
3790
4700
T ng
T ng dư n cho vay
Thang Long University Library
41. 31
Song hi n nay kh năng qu n lý c a các doanh nghi p tư nhân y u, th trư ng có nhi u
bi n ng ph c t p, kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p tư nhân th p nên m c
r i ro khi cho vay khu v c này là cao ã h n ch kh năng cho vay c a ngân hàng.
Hơn n a, do s v n t có th p, ít có tài s n th ch p, l i thi u phương án kinh doanh
có hi u qu … vì th s doanh nghi p tư nhân có i u ki n vay v n ngân hàng là r t
ít. Xu t phát t th c t ó, ho t ng tín d ng c a Ngân hàng ông Á hi n nay ch
m c c m ch ng, Ngân hàng ch cho vay v i nh ng khách hàng quen thu c, có uy tín
và ho t ng có hi u qu còn nh ng khách hàng m i n giao d ch ph i có i u
ki n vay v n theo quy nh và ph i qua nh ng bư c ki m nh ch t ch m i ư c xét
duy t cho vay.
M c dư n cho vay c a Ngân hàng ông Á tương i cao. ó là do ho t ng
tín d ng c a ngân hàng th c hi n theo nh hư ng c a nhà nư c, tác ng tích c c n
quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t hàng hoá nhi u thành ph n. Tăng cư ng vai trò
ch o c a các ngành ngh kinh t then ch t, khuy n khích s phát tri n lành m nh
c a các thành ph n kinh t .
2.2.4 M i liên h gi a tình hình huy ng v n và t ng dư n c a CN Hà N i
Trong hơn 20 năm ho t ng, Ngân hàng ông Á chi nhánh Hà N i luôn i sát
v i ch trương và m c tiêu c a h i ng qu n tr ngân hàng ra. M c dù trong th i
kỳ kinh t khó khăn nhưng chi nhánh Hà N i v n c g ng h t mình và t ư c nh ng
k t qu tương i t t. C th tình hình huy ng v n và s d ng v n c a ngân hàng
ông Á chi nhánh Hà N i trong năm 2011, 2012, 2013 như sau:
B ng 2.1 Tình hình ho t ng huy ng v n và s d ng v n c a CN Hà N i
ơn v : T ng
CH TIÊU NĂM 2011 NĂM 2012 NĂM 2013
T ng ngu n v n huy ng 3800 4680 5800
T ng dư n cho vay 3080 3790 4700
T tr ngt ng dư n trên
t ng ngu n v n huy ng
81,05% 80,98% 81,03%
( Ngu n: Phòng tín d ng – kinh doanh)
S li u trên cho ta th y tình hình s d ng v n c a ngân hàng ông Á tương i
n nh. T tr ng t ng dư n trên t ng ngu n v n năm 2011 là 81,05%, năm 2012 là
80,98% và năm 2013 là 81,03%. Ngo i tr năm 2012 t c tăng trư ng dư n tín
d ng gi m m t chút nhưng không áng k và có d u hi u ph c h i trong năm 2013.
S gi m sút dư n năm 2012 là do năm này ho t ng s n xu t kinh doanh g p nhi u
42. 32
g p khó khăn, s c mua gi m sút, môi trư ng kinh doanh không thu n l i, các doanh
nghi p h n ch m r ng s n xu t nên nhu c u vay v n gi m. Sang năm 2013, tình hình
n n kinh t ph n nào ư c c i thi n, k t h p v i s quy t tâm cao c a cán b tín d ng
ã nâng cao kh năng s d ng v n c a ngân hàng.
H s s d ng v n m c 80% là tương i cao i v i h th ng ngân hàng
thương m i Vi t Nam, các ngân hàng khác h s s d ng v n ch m c 65% -70%.
ây là m t thành công l n c a cán b công nhân viên, i u này càng kh ng nh hi u
qu ho t ng c a Ngân hàng ông Á
2.3 Tình hình ho t ng tín d ng c a Ngân hàng TMCP ông Á – CN Hà N i
2.3.1 Quy trình ho t ng tín d ng
Quy trình tín d ng là nh ng quy t c, quy nh c a Ngân hàng trong vi c c p tín
d ng. Trong ó xây d ng các bư c i c th trong ho t ng tín d ng s giúp Ngân
hàng h n ch ư c r i ro tín d ng và qu n lý v n t t hơn. ây là m t quá trình g m
nhi u giai o n mang tính ch t liên hoàn, theo m t tr t t nh t nh, có quan h ch t
ch , g n bó và nh hư ng l n nhau. HI n nay, Quy trình ho t ng tín d ng c a Ngân
hàng ông Á g m 6 bư c như sau:
Sơ 2.1 Quy trình ho t ng tín d ng c a Ngân hàng ông Á
(Ngu n: Phòng tín d ng - kinh doanh)
Bư c 1: L p h sơ tín d ng
Bư c này do cán b tín d ng th c hi n ngay sau khi ti p xúc khách hàng. Nhìn
chung m t b h sơ vay v n c n ph i thu th p các thông tin như:
- Nh ng tài li u ch ng minh năng l c pháp lý, năng l c hành vi dân s c a khách
hàng và các gi y t này ph i phù h p v i các quy nh pháp lý (gi y phép thành
l p kinh doanh, ăng kí kinh doanh, …);
- Gi y ngh vay v n;
- Phương án s n xu t kinh doanh;
L p h sơ tín
d ng
Phân tích tín
d ng
Quy t nh tín
d ng
Gi i ngân
Giám sát tín
d ng
Thu n và thanh
lý h p ng tín
d ng
Thang Long University Library
43. 33
- Báo cáo tài chính;
- H p ng c m c , th ch p ho c b o lãnh cùng các gi y t g c có liên quan n
s h u tài s n m b o;
- Các gi y t liên quan.
Bư c 2: Phân tích tín d ng
ây là bư c quan tr ng nh t, quy t nh n ch t lư ng c a phân tích tín d ng.
Ngân hàng s xác nh kh năng hi n t i và tương l i c a khách hàng trong vi c s
d ng v n vay và kh năng hoàn tr n vay. M c tiêu c a phân tích tín d ng là tìm
ki m nh ng tình hu ng có th x y ra d n n r i ro cho ngân hàng, d ki n nh ng
bi n pháp gi m thi u r i ro và h n ch t n th t cho ngân hàng; ki m tra tính chính xác
c a các thông tin do khách hàng cung c p. N i dung phân tích ch y u c a bư c này là
ph i t p trung vào:
- ánh giá tài s n c a khách hàng: tài s n c a khách hàng luôn ư c coi là v t m
b o cho kho n vay, t o kh năng thu h i n khi khách hàng m t kh năng sinh
l i. Khi ánh giá tài s n c a khách hàng thì Ngân hàng t p trung vào: Ngân qu ,
các ch ng khoán có giá, hàng t n kho, tài s n c nh.
- ánh giá các kho n n c a khách hàng: thông qua vi c ánh giá các kho n n
mà Ngân hàng bi t ư c tình kh năng tài chính c a khách hàng,
- Phân tích lu ng ti n: Thông qua vi c xác nh ho c d báo dòng ti n th c nh p
qu , dòng ti n nh p qu t ho t ng u tư, dòng ti n nh p qu t ho t ng b t
thư ng và dòng ti n th c xu t qu Ngân hàng có th bi t ư c tình tr ng ngân
qu c a khách hàng trongtháng, quý, hay năm. T ó Ngân hàng có th thi t l p
k ho ch thu n , gi ingân h p lý, nâng cao ch t lư ng kho n vay.
Bư c 3: Quy t nh tín d ng
Trong khâu này, ngân hàng s ra quy t nh ng ý ho c t ch i cho vay i v i
m t h sơ vay v n c a khách hàng. Vi c ưa ra quy t nh Ngân hàng c n cân nh c và
th m nh k lư ng vì vi c ng ý cho vay khách hàng không t t hay t ch i cho vay
khách hàng t t thì cũng nh hư ng n ho t ng kinh doanh tín d ng c a ngân hàng.
Khi quy t nh ch p nh n c p tín d ng cho khách hàng ph i ưa ra b n h p ng tín
d ng ràng bu c trách nhi m pháp lý gi a hai bên.
Bư c 4: Gi i ngân
Sau khi h p ng tín d ng ã ư c ký k t, ngân hàng ph i có trách nhi m c p
ti n cho khách hàng như tho thu n. Gi i Ngân ph i có nguyên t c như sau: ph i g n
li n s v n ng ti n t v i s v n ng hàng hóa ho c d ch v có liên quan, nh m
ki m tra m c ích s d ng v n vay c a khách hàng và m b o kh năng thu n .