Supplier Selection

1. Lesson 5
Supplier Selection

2. การคัดเลือกแหล่งผู้ขาย
ธุรกิจที่ผลิตสินค้าซื้อมาขายไป จะต้องพิจารณาคัดเลือกให้รอบคอบ เพื่อให้ได้
แหล่งจัดซื้อ แหล่งผู้ผลิต แหล่งผู้ขาย โดยตรง และผ่านตัวแทนจาหน่ายให้
น้อยที่สุด แหล่งจัดซื้อ ประกอบด้วย
1. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
2. แหล่งจัดซื้อภายใน (Internal Sources)

3. ประเภทแหล่งผู้ขาย
1. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
• แหล่งจัดซื้อที่เป็นผู้ผลิตสินค้า หรือแหล่งผู้ขาย ตัวแทนจาหน่าย
ผู้นาเข้า ฝ่ายขายจะมาติดต่อ มีข้อมูลรายละเอียดมานาเสนอ
• ฝ่ายจัดซื้อค้นหารายชื่อจากหนังสือ นิตยสาร จากการแนะนาแหล่งผู้ผลิต แหล่งผู้ขาย
(Directory) จากศูนย์บริการส่งออก กรมพาณิชย์สัมพันธ์ จากสมาคมการค้า
จากสถานทูต จากการเป็นสมาชิกสมาคมจัดซื้อ สมาชิกอุตสาหกรรม
• ฝ่ายจัดซื้อจะติดต่อจากแหล่งต่าง ๆ ดังกล่าว ให้จัดส่งเอกสารตามที่เราต้องการ
• เมื่อฝ่ายจัดซื้อพิจารณาจากข้อมูลคุณภาพ จากแหล่งขาย ก่อนทาสัญญาจัดซื้อ
ปริมาณการจัดส่งแต่ละครั้ง เมื่อทั้งสองฝ่ายมีความเห็นตรงกัน ก็สามารถเซ็นสัญญาจัดซื้อ
ตามข้อตกลงร่วมกัน

4. ประเภทแหล่งผู้ขาย
2. แหล่งจัดซื้อภายใน (Internal Sources)
คือ แหล่งจัดซื้อที่เป็นบริษัทในเครือเดียวกัน หรือเป็นบริษัทลูก บริษัทสาขา
อยู่ภายใต้โครงสร้างของบริษัทใหญ่ หรือบริษัทแม่ ลักษณะการซื้อขาย ธุรกิจบางราย
จะผลิตสินค้า หรือวัตถุดิบใช้ในกิจการ หรือส่งให้กับบริษัทในเครือ หรืออาจเป็น
การร่วมทุนกัน ในการผลิตสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการผลิต เพื่อการผลิตจะได้ราบรื่น
ไม่หยุดชะงัก

5. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
1. พ่อค้าส่ง
2. ผู้ผลิต
3. ร้านค้าปลีกอื่นๆ
4. ตลาดกลางขายส่งสินค้า
5. ศูนย์รวมผู้ผลิต
6. การซื้อโดยการประมูลราคา
7. การซื้อจากเกษตรกรโดยตรง

6. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
1. พ่อค้าส่ง
• พ่อค้าส่งบริการเต็ม
คือ- พ่อค้าที่ให้บริการขายทั้งการสั่งซื้อขนาดเล็ก กลาง และใหญ่
- มีการ stock สินค้า จัดส่ง ให้เครดิต
• พ่อค้าส่งบริการจากัด
คือ - พ่อค้าขายส่งเงินสด
- ไม่มีบริการจัดส่ง และไม่ให้เครดิต
• Rack Jobber
คือ – พ่อค้าที่หาสินค้ามาให้ รวมถึงการจัดวางหรือจัดแสดงสินค้า

7. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
2. ผู้ผลิต
กิจการค้าปลีกขนาดใหญ่ มักซื้อสินค้าโดยตรงจากผู้ผลิต ด้วยเหตุผลดังนี้
• ต้องการราคาถูกกว่า มีข้อดีคือ การซื้อได้ในปริมาณมากกว่า
การอบรมพนักงานขาย เรื่องสินค้า และการโฆษณาส่งเสริมการขาย
การจัดแสดงสินค้า
• เพื่อให้ได้สินค้ารุ่นใหม่มาขายอย่างรวดเร็ว เช่น สินค้าแฟชั่น หรือ ของสด
• การกาหนดคุณสมบัติพิเศษของร้านค้าปลีกนั้น ๆ เช่น การสั่งให้โรงงาน
ผู้ผลิตสินค้าจัดทาสินค้าในยี่ห้อของร้านค้าปลีกเลย การสั่งทาสินค้า
design พิเศษ

8. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
3. ร้านค้าปลีกอื่นๆ
เหมาะกับการจัดซื้อของร้านค้าปลีกขนาดเล็ก ที่ไม่สามารถจัดซื้อ
ตามจานวนที่ร้านค้าส่งขนาดใหญ่กาหนดได้

9. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
4. ตลาดกลางขายส่งสินค้า
เป็นแหล่งรวมร้านขายส่งสินค้าหลายๆชนิด เช่น สาเพ็ง สะพานหัน
เหมาะกับการจัดซื้อของร้านค้าปลีกขนาดเล็ก มักไม่มีการจัดส่ง ต้องไป
ซื้อด้วยตัวเอง

10. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
5. ศูนย์รวมผู้ผลิต
มักเป็นแหล่งขายส่งสินค้าเฉพาะอย่าง โดยมีผู้ผลิตมาเปิดร้านขายส่งเอง
เช่น ที่ตึกใบหยก โบ้เบ้ทาวเวอร์ ประตูน้า

11. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
6. การซื้อโดยการประมูลราคา
เป็นแหล่งซื้อสินค้าที่สาคัญของผู้ค้าปลีกอีกแห่งหนึ่ง มักเป็นแหล่ง
สินค้าเกษตร เช่น ผัก ผลไม้ปลาราคาแพง

12. แหล่งจัดซื้อภายนอก (External Sources)
7. การซื้อจากเกษตรกรโดยตรง
ผู้ค้าปลีกบางราย อาจจะไปรับซื้อจากไร่ สวน ของเกษตรโดยตรง
แล้วนามาตระเวนขาย หรือ ขายในร้านตนเอง

13. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
1. ต้องมีความซื่อสัตย์จริงใจ มีความจงรักภักดี และยุติธรรมต่อผู้จัดซื้อ
2. การจัดส่งตรงตามกาหนดระยะเวลา
3. การจัดส่งตรงตามปริมาณที่สั่งซื้อ
4. การรักษาคุณภาพจากแหล่งขายถึงแหล่งผู้ซื้อ
5. ผู้ขายจะต้องสร้างมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ซื้อ

14. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
1. ต้องมีความซื่อสัตย์จริงใจ มีความจงรักภักดี และยุติธรรมต่อผู้จัดซื้อ
ผู้ขายต้องให้ความยุติธรรมต่อผู้ซื้อทุกรายเท่าเทียมกัน โดยเฉพาะ
เรื่อง
• ราคา
• เงื่อนไขการซื้อ เช่น ส่วนลด การชาระเงิน
ตัวอย่างเช่น
สินค้าชนิดเดียวกัน สั่งซื้อในปริมาณเท่ากัน แต่กลับขายให้ลูกค้า
แต่ละรายในราคาไม่เท่ากัน และคนละเงื่อนการซื่อ เป็นต้น

15. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
2. การจัดส่งตรงตามกาหนดระยะเวลา
เป็นหน้าที่สาคัญที่สุดของผู้ขาย ที่จะต้องส่งสินค้าได้ทันตามกาหนดเวลา
เพราะอาจนาความเสียหาย เดือดร้อนมาสู่ผู้ซื้อได้ ทั้งนี้ ได้ทาการรวบรวมสาเหตุ
ที่ทาให้การส่งไม่ตรงตามกาหนดเวลาได้ดังนี้
• ผู้ขายรับคาสั่งซื้อมากเกินไป จนจัดส่งไม่ทันเวลา
• ผู้ขายผลิตสินค้าไม่ทันกันความต้องการที่มากเกินไป
• ผู้ขายไม่ได้ผลิตสินค้าอย่างครบวงจร ทาให้เมื่อเกิดการสะดุดของการผลิต
สินค้าจึงขาดตลาด และไม่สามารถจัดส่งได้ทันเวลา
• ผู้ขายวางแผนการจัดส่งได้อย่างดี แต่กลับมีอุปสรรค์จากภายนอกที่ควบคุม
ไม่ได้ เช่น การจราจรติดขัด อุปกรณ์เคลื่อนย้ายสินค้าเสีย พนักงานไม่มาทางาน
บรรจุภัณฑ์ไม่มาส่ง จึงทาให้ไม่สามารถดาเนินการจัดส่งได้ทันตามแผน

16. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
3. การจัดส่งตรงตามปริมาณที่สั่งซื้อ
การจัดส่งนอกจากที่จะส่งให้ตรงต่อเวลาแล้ว ยังจะต้องจัดส่งในปริมาณ
ที่ถูกต้องตรงกับคาสั่งซื้อด้วย ในทางปฏิบัติพบว่าบ่อยครั้งที่ผู้ขาย ไม่สามารถ
จัดส่งสินค้าในปริมาณ หรือจานวนเดียวกับคาสั่งซื้อ เพราะสาเหตุ
• มีการเฉลี่ยส่งให้ผู้ซื้อหลายราย
• การผลิตไม่ทันกับความต้องการ

17. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
4. การรักษาคุณภาพจากแหล่งขายถึงแหล่งผู้ซื้อ
ในการจัดส่งจะต้องรักษาคุณภาพสินค้าตลอดระยะทางการเดินทางของสินค้า
ให้อยู่ในสภาพที่พร้อม
• ขาย
• ผลิตต่อ
• ใช้งาน

18. หน้าที่และความรับผิดชอบของแหล่งขาย
5. ผู้ขายจะต้องสร้างมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ซื้อ
ผู้ขายต้องมีไมตรีจิตที่ดีต่อกันในการซื้อขาย เพื่อ
• รักษาสัมพันธภาพให้มีการซื้อขายอย่างต่อเนื่องระยะยาว

19. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
เบื้องหลังความสาเร็จ ของธุรกิจซื้อมาขายไป ธุรกิจผลิต อยู่ที่หัวใจ
ของการคัดเลือกแหล่งขาย ที่มีคุณสมบัติ ดังต่อไปนี้
1. คุณภาพของสินค้าหรือวัตถุดิบ
2. ราคาเงื่อนไขของสินค้าหรือวัตถุดิบ
3. การให้บริการของแหล่งขาย
4. มีความซื่อสัตย์และจริงใจ
5. การประสานผลประโยชน์

20. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
1. คุณภาพของสินค้าหรือวัตถุดิบ
• มีหลักประกันเบื้องต้นโดย มีสินค้าตัวอย่างเพื่อการทดลองขาย หรือใช้งาน
• มีหลักประกันระยะยาว เป็นการรับประกันคุณภาพได้ทุกหน่วยที่ผู้ขายขาย
ให้แก่ผู้ซื้อ

21. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
2. ราคาเงื่อนไขของสินค้าหรือวัตถุดิบ
• จัดเป็นต้นทุนของธุรกิจ (COGS)
• จะต้องสามารถทากาไรเมื่อธุรกิจ นาสินค้ามาตั้งราคาขายปลีกได้
จากราคา และเงื่อนไขที่แหล่งขายให้มา

22. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
3. การให้บริการของแหล่งขาย
• เปรียบเหมือนหุ่นส่วนของกิจการ
• สามารถให้คาแนะนาปรึกษา
• ช่วยแก้ปัญหาได้เร่งด่วนรวดเร็ว ตลอดเวลา
ตัวอย่าง เช่น
ช่วยจัดส่งสินค้าเร่งด่วนได้ตลอด 24 ชม
ช่วยจัดหาสินค้าให้ได้เมื่อเกิดสภาวะขาดแคลน ได้ทันเวลาการขาย

23. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
4. มีความซื่อสัตย์และจริงใจ
• เป็นคุณสมบัติสาคัญของผู้ขาย ดังคากล่าว “Business is a built
on Honesty”
• การดาเนินงานร่วมกัน จะทาให้ทราบว่าผู้ขายรายนั้น มีความซื่อสัตย์หรือไม่
• มีความสาคัญ เพราะนามาซึ่งความเชื่อถือ

24. องค์ประกอบการพิจารณาคัดเลือกแหล่งขาย
5. การประสานผลประโยชน์
• การซื้อขายกับแหล่งผู้ขายใด ธุรกิจจะต้องได้รับผลประโยชน์
• ไม่มีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์มากกว่ากัน เพื่อการดาเนินธุรกิจในระยะยาว

25. การตัดสินใจเลือกแหล่งขาย
1. ทีมงานฝ่ายบริหารจัดซื้อ ประชุม วิเคราะห์พิจารณาแหล่งผู้ขาย
ที่มีคุณสมบัติ ที่สามารถจัดหาสินค้าได้ตรงกับความต้องการของฝ่ายจัดซื้อได้
มากที่สุด โดยแบ่งแหล่งผู้ขายเป็นกลุ่ม A B C
2. รวบรวมข้อมูลเอกสารของแหล่งผู้ขาย นามาวิเคราะห์เปรียบเทียบเลือกแหล่ง
ผู้ขายที่เหมาะสมที่สุด
3. เชิญแหล่งผู้ขายมาเจรจาเพื่อเป็นผู้จัดส่งสินค้าให้กับบริษัท
4. การทาสัญญาจัดซื้อ ตามข้อตกลงในเรื่อง ราคา เงื่อนไข ปริมาณ คุณภาพ
ระยะเวลาการจัดส่ง ลงลายมือชื่อทั้งสองฝ่าย

26. แหล่งข้อมูลผู้ขาย