biology of economic agriculture

1. ‘PENGURUSAN PENANAMAN KENAF’
Oleh
NIK AB LAH N MOHAMED
Pusat Penyelidikan Padi & Tanaman Industri
MARDI Jeram Pasu
16800 Pasir Puteh
Kelantan
Kuliah kepada pelajar UMK pada 14hb Dis 2011 di Stesen MARDI Telong

2. PENGENALAN
 Kenaf (Hibiscus cannabinus L.)
 Famili Malvaceae
 Pokok berserat bukan berkayu berasal dari Afrika
 Tanaman jangka pendek boleh hidup subur di kawasan
Tropika dan Subtropika
 Tanaman baru boleh dibangunkan sebagai satu tanaman
industri penting sebagai sumber fiber dalam pelbagai
kegunaan Agro Industri
 Kelebihan sebagai alternati baru kepada sumber
berasaskan kayu
 Boleh jadi makanan foraj yang bermutu untuk ternakan
(mengandungi 15-35% protein kasar)

3. Sambungan……
 Kandungan serat luar (bast) 25-30% dan serat dalam
(core) 70-75%.
 Kegunaan serat kenaf secara meluas dalam
industri pulpa dan kertas berkualiti, termoplastics,
tekstil, gentian untuk fibre-glass, bio-komposit

4. BAST & CORE BATANG KENAF

5. OBJEKTIF PENYELIDIKAN
 Untuk menyebarkan teknologi penanaman kenaf yang
lengkap dan terkini ke arah pembangunan industri
kenaf untuk makanan ternakan dan pengeluaran
serat di Malaysia

6. VARIETI
 Diperolehi dari beberapa negara
 Berbeza dari segi pertumbuhan pokok, warna batang, bentuk
daun, bunga, warna biji benih, keperluan fotoperiod dan
kesesuaian kepada keadaan sekitar pertumbuhan yang
berlainan
 Beberapa aksesi yang terpilih ialah V36, Gregg, Q-Ping,
Yuexuen 743 dan KB6
 Kitaran pertumbuhan berbeza-beza, cepat matang
(75-105 hari), sederhana (105-120 hari) dan lambat
matang (120-150 hari)
 Penyaringan varieti bergantung kepada peringkat
kematangan di mana lambat matang memberi hasil lebih
kerana lambat berbunga dan batang yang tinggi

7. KEPERLUAN ASAS TANAMAN KENAF
 Had latitud penanaman – Boleh tumbuh dalam
lingkungan 45OC dan 45OS
 Suhu optimum untuk pertumbuhan 25-280C dan
hujan 240-490 mm dengan taburan sekata 4-5 bulan
 Cuaca – Subtropika dan tropika, sensitif terhadap
jangkamasa siang, cepat berbunga apabila tempuh siang
< 12.5 jam,
 Permukaan tanah – Tumbuh baik di kawasan tanah rata
yang tidak melebihi 12% kecerunan
 Tanah/saliran – Tanah gembur berpasir dengan kandungan
humus yang tinggi, saliran yang baik dengan air tidak
bertakung terutamanya semasa peringkat awal penanaman

8. Sambungan…….
 Puncak kepada fotokala, berbunga apabila waktu siang
<12.5 jam dan bila berbunga tumbesaran berkurangan
dan terus berhenti.
 Untuk mendapat hasil yang baik, tanam musim hujan
melainkan ada sumber sokongan pengairan disediakan
 Tuaian hendaklah dilakukan musim panas supaya
jentuai dapat berfungsi dengan baik dan batang kenaf
cepat kering untuk di proses

9. KEPERLUAN JENTERA
 Jentera diperlukan untuk pengeluaran kenaf bersekala
besar
 Penggunaan mesin mencepatkan operasi ladang,
mengurangkan keperluan tenaga buruh dan kos
pengeluaran
 Keperluan jentera untuk
 Penyediaan tanah
 Menabur benih
 Pengawalan rumpai
 Pengurusan perosak dan penyakit
 Pembajaan
 Penuaian dan pengendalian

10. ‘GARDEN SEEDER’

11. PERSAMPELAN TANAH DAN KESESUAIAN
 Sampel tanah untuk penentuan tahap kesuburan
dari segi keadaan fizikal dan kandungan kimia
tanah
 Sampel tanah diambil secara rawak sekurang-kurangnya
4 sampel di empat tempat dalam
satu hektar kawasan
 Tanah disampel dalam dua kedalaman, 0-20 cm
dan 20-40 cm
 Analisis kimia dibuat berdasarkan kedalaman dari
campuran 4 sampel dengan 2 ulangan

12. PENYEDIAAN TANAH
 Kawasan penanaman hendaklah dibersihkan dari
segala tanaman samada besar atau kecil atau
batuan jika ada supaya penggunaan jentera
beroperasi dengan baik
 Kawasan yang bermasalah dengan rumpai
semburan racun rumpai lepascambah sistemik
‘broad spectrum’ (Glyphosate isopropylamine)
mesti dibuat
 Permukaan tanah hendaklah rata supaya jentera
dapat beroperasi dengan sempurna dan cekap
 Sistem perparitan mesti disediakan untuk saliran
air berlebihan
 Tanah kandungan liat tinggi pemecahan tanah lebih
dalam diperlukan untuk mendapat tekstur tanah lebih
halus untuk pengudaraan dan saliran yang baik

13. Semburan racun rumpai lepascambah (Glyphosate isopropylamine)
semasa penyediaan tanah

14. KESAN SEMBURAN RACUN RUMPAI

15. Sambungan……
 Tanah dibajak sedalam 30-50 cm
 Jika perlu tanah disikat dan dibajak putar untuk gembur
dan bebas rumpai

16. Bajak putar

17. TANAH RATA DAN STRUKTUR BAIK

18. PENGAPURAN
 Jika perlu, 1-2 bulan sebelum tanam
 Keperluan kapur (GML) sebanyak 1-2 ton/ha untuk
menaikkan pH sebanyak 1 pH, bergantung kepada
jenis tanah
 pH 5.5 – 6.5 sesuai untuk tanaman

19. PEMBAIKAN TANAH
 Tanah bris terutama memerlukan sebanyak 10 ton/ha
baja organan (tinja ayam)
 Keperluan baja organan untuk membaiki struktur tanah
supaya mempunyai daya pegangan nutrien dan air
yang baik
 Tanah bris biasanya mempunyai kandungan organan
< 1%, dan pasir > 90%

20. KUALITI BIJI BENIH
 Biji benih yang berkualiti menentukan hasil pengeluaran
kenaf yang tinggi
 Percambahan biji benih mesti >90% untuk percambahan,
kesuburan akan menyumbang kepada kepadatan pokok
dan jumlah hasil biomas
 Rawatan biji benih dengan racun kulat memelihara
peratus percambahan yang ketara
 Biji benih disimpan lama pada suhu biasa boleh
menjejaskan percambahan

22. PENABUR BIJI BENIH
Cara menabur menggunakan jentera secara mekanikal
 Membuka saluran biji benih pada kedalaman
yang diingini
 Menabur biji benih dengan kuantiti tertentu
 Menjatuhkan biji benih ke dalam saluran
 Menimbus biji benih dan memadatkan tanah

23. Jentera penabur biji kenaf enam baris

24. PENANAMAN BIJI BENIH
 Jentera penabur biji benih 6 baris beserta
pembaja
 Dalam 1 ha boleh siapkan dalam masa 3 jam
 Kedalaman 1-2 cm dengan kadar 20 ton/ha,
pada jarak 30 cm x 5 cm dan boleh capai
650,000 – 850,000 pokok/ha bergantung kepada
percambahan biji benih
 Pertumbuhan dengan jarak yang betul memberi
saiz batang yang sekata

25. Biji benih kenaf mula cambah seminggu selepas tabur

26. KEPADATAN POKOK
 Kepadatan pokok dengan jarak antara baris yang
optimum boleh memaksimakan hasil
 Populasi tanaman menentukan hasil serat yang
diperolehi
 Peningkatan hasil serat dari pokok yang berkepadatan
tinggi
 Saiz batang yang kecil bermakna kandungan ‘bast’
lebih tinggi

27. KEPADATAN SESUAI

28. KEPERLUAN KELEMBAPAN
 Hujan yang mencukupi atau adanya sistem
sokongan pengairan semasa menabur boleh
mengoptimumkan pertumbuhan
 Kenaf memerlukan 7-15 mm air setiap hari semasa
puncak pertumbuhan
 Kenaf boleh tahan keadaan kemarau tetapi potensi
hasil tidak begitu baik
 Jenis tanah juga mempengaruhi keupayaan
memegang, menyimpan dan menyerap air

29. PENGAIRAN SOKONGAN
 Pengairan sokong penting pada musim kemarau
 Untuk mengurangkan kos pengeluaran, masa
menabur musim hujan digalakkan dengan tuaian
pada musim kemarau
 Disyorkan jenis pengairan sprinkler (rain-gun) yang
sekata dan perladangan luas serta praktikal

30. Sistem pengairan ‘rain-gun’

31. PEMBAJAAN
 Jumlah baja yang diperlukan bergantung kepada
tahap kesuburan tanah
 Memerlukan sebanyak 500 kg/ha NPK (15:15:15)
dan 100 kg/ha Urea
 Dibahagi kepada 2, separuh masa menabur dan
separuh lagi 6-7 minnggu selepas tanam
 Mempunyai respon yang baik kepada N
 Pembajaan yang betul boleh dapat lebih dari
15 ton/ha hasil kering

32. KAWALAN RUMPAI
 Kawalan rumpai menentukan kejayaan tanaman
 Rumpai bersaing dengan tanaman untuk nutrien,
air dan cahaya
 Kawalan pertama rumpai ialah semasa penyediaan
tanah dengan menggunakan racun lepas cambah
(glyphosate)
 Kawalan kedua ialah selepas sahaja menabur dengan
menggunakan racun pracambah (metolachlor)
 Jika masih ada lagi masalah rumpai berdaun halus
sebulan selepas tanam guna racun rumpai selektif
(fluzifop-butyl)
 Jarak antara baris menentukan penutupan kanopi
yang cepat akan merencatkan percambahan dan
pertumbuhan rumpai

33. Semburan racun rumpai pracambah selepas menabur

34. Sambungan……
 Kesuburan tanah juga menentukan pertumbuhan
yang cepat kanopinya
 Pembentukan kanopi juga cepat oleh biji benih
berkualiti, pembajaan dan air yang mencukupi
 Menggunakan ‘boom sprayer’ atau ‘power sprayer’
sesuai dan memberi kesan yang baik

35. SERANGAN PEROSAK DAN PENYAKIT
 Serangga perosak yang selalu terdapat ialah jenis
makan daun, penghisap dan mengorek batang
 Serangga penghisap biji kenaf seperti ‘cotton stainer’
 Juga perosak lain seperti aphid, kutu trip dll.
 Ulat memakan daun seperti ulat ratus
 Perosak utama kenaf ialah nematod puru akar
menyebabkan pertumbuhan terencat dan kehilangan
hasil

36. LELOMPAT DAUN (Chlorita biguttata)
‘imidacloprid’

37. BENTUK DAUN/TAHAN DARI LELOMPAT DAUN

38. ROOT-KNOT NEMATODE (Meloidogyne sp.)
‘carbofuran”

39. GILIRAN TANAMAN (KACANG TANAH DAN JAGUNG MANIS)

40. Anomis flava
‘deltamethrin’

41. COTTON STAINER (Dysdercus cingulatus) – serangan pada benih

42. Agrilus sp.

43. Sambungan…..
 Penyakit kulat yang boleh menyerang kenaf
 Bintik daun disebabkan oleh Colletotrichum capsici
dan Cladosporium sp
 Reput akar oleh Fusarium oxysporum
 Kesan hitam pada batang oleh Phytophthora
parasitica
 Reput pangkal oleh Sclerotia rolfsii
 Pokok layu oleh Ralstonia solanacearum

44. PHYTOPHTHORA

45. KULAT

46. KULAT/LA
YU

47. kulat

48. PENUAIAN BATANG
 Masa tuaian memainkan peranan penting pada
hasil dan mutu
 Tuaian terlau awal memberi hasil serat yang rendah
kerana kebanyakan serat masih lembut dan boleh
hilang semasa diekstrak
Jika terlalu matang, walaupun tinggi hasil serat,
peratusan lignin tinggi, serat jadi kasar dan tidak
mudah lentur
 Mutu serat tertinggi selepas 20 hari 100% pokok
berbunga
 Tempoh penuaian 90-150 hari selepas tanam

49. sambungan……
 3 kaedah penuaian iaitu
 Potong batang
 Cabut bersama akar
 Tuaian firaj
 Kehilangan hasil berlaku dengan banyak jika potong
terlalu tinggi dari paras tanah
 Serat dibahagian luar hilang dengan banyak jika
batang dibiar reput lama di ladang
 Kehilangan juga berlaku jika dibiar batang jatuh ke
tanah semasa memungut atau membuat bandela

50. Ladang kenaf

52. Tuaian kenaf mengguna ‘forage harvester’

53. Jentera tuaian batang kenaf

54. JENTUAI POTONG SAHAJA (MOVER CONDITIONER)

55. GUNA PEMOTONG RUMPUT (BUSH CUTTER)

56. POTONG SECARA MANUAL DAN KUMPUL/BUNDLE

57. SAIZ BUNDLE SELEPAS POTONG

58. PROSES PENGERINGAN MENEGAK

59. KEROSAKAN CARA PENGERINGAN SALAH

60. PENYIMPANAN BAST ATAU CORE YANG TELAH KERING

61. BENTUK ‘BALE’ YANG TELAH KERING

62. CONTOH PRODUK DARI KPC

63. SALAH SATU PRODUK DARI BATANG KENAF (KPC)

64. KESIMPULAN
TAHUN 2020 MERUPAKAN MALAYSIA ADALAH NEGARA
MAJU. CUBA TUAN/PUAN GAMBARKAN KENAF
MERUPAKAN SATU INDUSTRI BARU YANG
BERKEMBANG MAJU DENGAN PESATNYA. IMAGINASI
TUAN/PUAN KE ARAH INDUSTRI KENAF YANG
MENYUMBANGKAN KEPADA PENDAPATAN NEGARA
YANG SETANDING DENGAN INDUSTRI LAIN.
BINCANGKANBERDASARKAN IA SEBAGAI TANAMAN
ATAU SUMBER YANG SEDIA ADA UNTUK MASA
HADAPAN SEHINGGA TAHUN 2020?

65. TERIMA
KASIH