Teknik Industri USU 2013 130403060

1. DDoosseenn:: IIrr.. AAnniizzaarr,, MM..KKeess
Psikologi Industri - 1
Kepemimpinan
PPuubblliikkaassii bbyy ZZuuaannddaa
113300440033006600
TTeekknniikk IInndduussttrrii UUSSUU

2. Psikologi Industri - 2
Kepemimpinan

3. Psikologi Industri - 3
Kepemimpinan
TTIIUU ::
MMeenniinnggkkaattkkaann kkeemmaammppuuaann ddaann ppeennggeettaahhuuaann
mmaahhaassiisswwaa tteennttaanngg kkeeppeemmiimmppiinnaann
TTIIKK ::
AAggaarr mmaahhaassiisswwaa mmeennggeettaahhuuii ddaann mmeemmaahhaammii
deeffiinniissii kkeeppeemmiimmppiinnaann,, eelleemmeenn kkeeppeemmiimmppiinnaann,,
ppeerrbbeeddaaaann ppeemmiimmppiinn ddaann mmaannaajjeerr,, aassaass
kkeeppeemmiimmppiinnaann,, kkeetteerraammppiillaann ppeemmiimmppiinn eeffeekkttiiff
ddaann kkeeppeemmiimmppiinnaann ssiittuuaassiioonnaall

4. Psikologi Industri - 4
Kepemimpinan
MMAATTEERRII ::
DDeeffiinniissii KKeeppeemmiimmppiinnaann
EElleemmeenn KKeeppeemmiimmppiinnaann
PPeerrbbeeddaaaann PPeemmiimmppiinn ddaann MMaannaajjeerr
AAssaass KKeeppeemmiimmppiinnaann
KKeetteerraammppiillaann PPeemmiimmppiinn EEffeekkttiiff
KKeeppeemmiimmppiinnaann SSiittuuaassiioonnaall

5. 11.. DDEEFFIINNIISSII KKEEPPEEMMIIMMPPIINNAANN
Psikologi Industri - 5
Kepemimpinan
Kepemimpinan dapat ddiiaarrttiikkaann sseebbaaggaaii
kkeemmaammppuuaann mmeennddoorroonngg sseejjuummllaahh oorraanngg ((dduuaa
oorraanngg aattaauu lleebbiihh)) aaggaarr bbeekkeerrjjaa ssaammaa ddaallaamm
mmeellaakkssaannaakkaann kkeeggiiaattaann--kkeeggiiaattaann yyaanngg tteerraarraahh
ppaaddaa ttuujjuuaann bbeerrssaammaa ((HHiillll ddaann CCaarroollll,, 11999977))
SSuuaattuu pprroosseess ddaann ppeerriillaakkuu uunnttuukk mmeemmppeennggaarruuhhii
aakkttiivviittaass ppaarraa aannggggoottaa kkeelloommppookk uunnttuukk
mmeennccaappaaii ttuujjuuaann bbeerrssaammaa yyaanngg ddiirraannccaanngg uunnttuukk
mmeemmbbeerriikkaann mmaannffaaaatt iinnddiivviidduu ddaann oorrggaanniissaassii
((AAnnddeerrssoonn,, 11998888;; SSaarrrrooss,, 11999966;; RRoobbbbiinnss,, 22000022))..

6. Kepemimpinan
2. ELEMEN KEPEMIMPINAN
PPeemmiimmppiinn
KKeeppeemmiimmppiinnaann
PPeennggiikkuutt SSiittuuaassii
PPeemmiimmppiinn :: PPeerrssoonnaalliittaass,, ppoossiissii,, kkeeppaakkaarraann,, ddssbb)),,
PPeennggiikkuutt :: KKeeppeerrccaayyaaaann,, kkeeppaattuuhhaann,, ppeemmiikkiirraann kkrriittiiss,,
Psikologi Industri - 6
ddssbb))
SSiittuuaassii :: KKeerrjjaa,, tteekkaannaann//ssttrreessss,, lliinnggkkuunnggaann,, ddssbb))..

7. Kepemimpinan
3. PERBEDAAN PEMIMPIN &
Psikologi Industri - 7
MANAJER
PPEEMMIIMMPPII
NN
MMeennggeemmbbaannggkkaann VViissii ((VViissiioonn))
MMeennyyeessuuaaiikkaann ((AAlliiggnn))
MMeemmbbeerrddaayyaakkaann ((EEmmppoowweerr))
MMeellaattiihh ((CCooaacchh))
MMeemmppeerrdduulliikkaann ((CCaarree))
MMeerreennccaannaakkaann ((PPllaann))
MMeennggoorrggaanniissaassiikkaann ((OOrrggaanniizzee))
MMeennggaattuurr ((DDiirreecctt))
MMeennggkkoooorrddiinnaassiikkaann ((CCoooorrddiinnaattee))
MMeennggeennddaalliikkaann ((CCoonnttrrooll))
MMEEMMPPEERRBBAAIIKKII
SSIISSTTEEMM
MMAANNAAJJEERR MMEEMMPPEERROOLLEEHH HHAASSIILL

8. Kepemimpinan
44.. AASSAASS KKEEPPEEMMIIMMPPIINNAANN
SSeebbeellaass aassaass kkeeppeemmiimmppiinnaann wwaarriissaann nneenneekk mmooyyaanngg ::
TTaaqqwwaa
IInngg NNggaarrssoo SSuunngg TTuullooddoo
IInngg MMaaddyyaa MMaanngguunn KKaarrssoo
TTuutt WWuurrii HHaannddaayyaannii
WWaassppaaddaa PPuurrbbaa WWaasseess
AAmmbbeegg PPaa RRaammaarrttaa
PPrraassaajjaa
SSaattyyaa
GGeemmii NNaassttiittii
BBllaakkaa
LLeeggaawwaa
Psikologi Industri - 8

9. Kepemimpinan
5. KETERAMPILAN PPEEMMIIMMPPIINN
EEFFEEKKTTIIFF
Interpersonal Informasional Decisional
Psikologi Industri - 9
 Motivasi
 Team
Building
 Manajemen
Konflik
 Manajemen
Stres
 Kreatif
 Komunikasi
 Negosiasi
 Pengambilan
Keputusan

10. Kepemimpinan
66.. KKEEPPEEMMIIMMPPIINNAANN
SSIITTUUAASSIIOONNAALL  Konsep kepemimpinan situasional
dikembangkan oleh Paul Hersey &
Kenneth Blanchard dalam bukunya
“Life Cycle Theory of Leadership” atau
“Teori Daur Hidup Kepemimpinan”
 Keberhasilan seorang pemimpin
ditentukan bagaimana ia mampu
mengatur gaya kepemimpinannya
menurut situasi
Psikologi Industri - 10

11. Psikologi Industri - 11
Kepemimpinan
PERILAKU
PEMIMPIN
 Apa yang harus
dikerjakan
 Bagaimana
mengerjakan
 Kapan dikerjakan
 Dimana dikerjakan
ORIENTASI
TUGAS
ORIENTASI
HUBUNGAN
 Mendengar
 Memfasilitasi
 Mendukung

12. Kepemimpinan
GAYA KEPIMPINAN SITUASIONAL
Psikologi Industri - 12
GAYA
KEPEMIMPINAN
SITUASIONAL
TELLING
SELLING
PARTICIPATING
DELEGATING

13. Kepemimpinan
TTEELLLLIINNGG
 Perilaku orientasi tugas tinggi
dan hubungan rendah
 Pemimpin menetap tugas secara
spesifik dan terbuka
SSEELLLLIINNGG
Perilaku orientasi tugas tinggi
dan hubungan tinggi
Pemimpin menjelaskan tugas
dan mendukungnya
Komunikasi dua arah
Psikologi Industri - 13

14. Kepemimpinan
PPAARRTTIICCIIPPAATTIINNGG
 Perilaku orientasi tugas rendah, hubungan tinggi
 Pemimpin dan bawahan berbagi tanggungjawab
dalam pengambilan keputusan
 Komunikasi dua arah
DDEELLEEGGAATTIINNGG
 Perilaku orientasi tugas rendah,
hubungan rendah
 Pemimpin memberi tugas dan
tanggungjawab mengambil
keputusan kepada bawahan
Psikologi Industri - 14

15. Psikologi Industri - 15
Kepemimpinan
TINGKAT KEMATANGAN
BAWAHAN
DUA DIMENSI
KEMATANGAN BAWAHAN
Kemampuan :
 Mampu
 Trampil
 Pengalaman
Kemauan :
 Kepercayaan
 Komitmen
 Motivasi
Melakukan pekerjaan/tugas

16. Psikologi Industri - 16
Kepemimpinan
 RReennddaahh ((MM11)) ::
TTiiddaakk ppuunnyyaa kkeemmaammppuuaann ddaann
kkeemmaauuaann uunnttuukk mmeellaakkuukkaann
ppeekkeerrjjaaaann//ttuuggaass
 RReennddaahh kkee SSeeddaanngg ((MM22)) ::
TTiiddaakk ppuunnyyaa kkeemmaammppuuaann tteettaappii
ppuunnyyaa kkeemmaauuaann uunnttuukk mmeellaakkuukkaann
ppeekkeerrjjaaaann//ttuuggaass
 SSeeddaanngg kkee TTiinnggggii ((MM33)) ::
PPuunnyyaa kkeemmaammppuuaann tteettaappii ttiiddaakk
ppuunnyyaa kkeemmaauuaann uunnttuukk mmeellaakkuukkaann
ppeekkeerrjjaaaann//ttuuggaass
 TTiinnggggii ((MM44)) ::
PPuunnyyaa kkeemmaammppuuaann ddaann kkeemmaauuaann
uunnttuukk mmeellaakkuukkaann ppeekkeerrjjaaaann//ttuuggaass
KOMBINASI
KEMAMPUA
N &
KEMAUAN
BAWAHAN

17. Kepemimpinan
MODEL KEPEMIMPINAN SITUASIONAL
HERSEY BLANCHARD
Participating Selling
G3 G2
G4 G1
Delegating
Tinggi Menengah Rendah
Psikologi Industri - 17
Rendah Tugas
Tinggi Hubungan
Tinggi Tugas Tinggi
Hubungan
Rendah Tugas
Rendah Hubungan
Telling
Tinggi Tugas
Rendah Hubungan
Tinggi
Perilaku
Hubungan
Rendah
Rendah Perilaku Tugas Tinggi
M4 M3 M2 M1
Mampu dan
mau
Mampu tapi
tidak mau
Tidak
mampu
tetapi mau
Tidak
mampu dan
tidak mau
TINGKAT KEMATANGAN BAWAHAN

18. Gaya KepemimTeplliinnagn Selling Participating Delegating
Psikologi Industri - 18
M1 OK
 Tunda pujian dan lihat
penyelesaian kerjanya
 Berikan pengarahan dengan
langkah-langkah khusus
untuk melakukan tugasnya
 Berikan banyak feedback
untuk mengatasi
masalahnya
 Jangan berdiskusikan tentang
masalah karena mereka
belum siap
 Berikan arahan untuk
memecahkan masalah
 Selalu amati tugas mereka
 Tanya apa yang mereka
butuhkan
 Berikan Job Desc. yang
jelas dan cara kerjanya
 Gunakan waktu untuk
bekerja dengan mereka
 Berikan banyak feedback&
biarkan / ijinkan mereka
melaporkannya kepada
anda
M2
 Tanyakan bagaimana
mereka akan
merencanakan kerjaanya
 Berikan kebebasan yang
cukup & lihat apa yang
akan terjadi
 Berikan mereka pujian
kalau mereka sukses
OK  Tanyakan apakah mereka
mendapat cukup pengarahan
untuk tugasnya
 Berikan support dan jangan
menghakimi kalau mereka
salah
 Berikan pengarahan juga
pujian dan juga dukungan
 Berikan cukup waktu
bersama mereka untuk
memberikan feedback dan
ide-ide baru
M3
 Adakan pertemuan &
kumpulkan semua ide yang
ada pada mereka
 Kalau ide betul-betul
beralasan biarkan mereka
melakukannya
 Mendengarkan lebih
banyak dari pada bicara
dan jangan mensensor ide-ide
yang muncul
 Jangan memberikan
instruksi terlalu banyak
karena akan memadamkan
motivasi kerjanya
 Jangan terlalu banyak
memberi nasihat, tapi
bertindaklah sebagai teman
dan menyediakan waktu
untuk memecahkan
masalah mereka
OK
 Adakan pertemuan untuk
pemecahan masalah
karena mereka masih
membutuhkannya
 Biarkan mereka
memberikan saran dan
ide-ide karena mereka
akan mendapatkan
keuntungan yang posistif
bagi pekerjaan mereka
M4
 Biarkan mereka bekerja
dengan bebas
 Kalau anda ingin
menyatakan dengan jelas
dan kemudian biarkan
mereka bekerja sendiri
 Jangan terlalu memberi
pujian dan pengarahan
karena mereka tidak terlalu
membutuhkan
 Kalau memberi pujian
hendaknya pada akhir hasil
kerjanya
 Jangan turut campur tangan
dalam proses pengerjaan
tugasnya.
 Biarkan mereka bekerja
sendiri tanpa perlu dukungan
anda yang berlebihan
 Adanya pertemuan yang
cukup perlu bagi mereka
 Berikan tanggungjawab yang
lebih besar kepada mereka
sehingga anda memiliki
waktu yang cukup untuk
yang lain
OK

19. KKUUEESSIIOONNEERR GGAAYYAA KKEEPPEEMMIIMMPPIINNAANN
Psikologi Industri - 19
Kepemimpinan
Pernyataan-pernyataan ini aakkaann mmeennoolloonngg aannddaa
uunnttuukk mmeenneerruusskkaann ggaayyaa kkeeppeemmiimmppiinnaann aannddaa..
BBaaccaallaahh sseettiiaapp ppeerrnnyyaattaaaann ddeennggaann tteelliittii ddaann bbeerriillaahh
ttaannddaa (( XX )) ppaaddaa nnoommoorr jjaawwaabbaann yyaanngg sseessuuaaii ddeennggaann
ssiittuuaassii yyaanngg aannddaa hhaaddaappii ((kkeeaaddaaaann aannddaa pprriibbaaddii))..
KKeetteerraannggaann ::
AA == JJaarraanngg sseekkaallii
BB == JJaarraanngg
CC == KKaaddaanngg--kkaaddaanngg
DD == SSeerriinngg
EE == SSeerriinngg sseekkaallii

20. Psikologi Industri - 20
Kepemimpinan
Pilihan
No Pernyataan
A B C D E
1. Saya mencek pekerjaan bawahan secara teratur untuk
mengkaji perkembangan dan proses belajar mereka.
2.
Saya menyelenggarakan pertemuan secara periodik untuk
menunjukkan dukungan kepada kebijaksanaan dan misi
perusahaan.
3.
Saya menunjuk bawahan-bawahan “untuk tugas
wajib/pelatihan” dan menganjurkan tindakan-tindakan untuk
mempengaruhi mereka
4.
Saya memberikan tanggung jawab yang jelas kepada
bawahan dan membiarkan mereka untuk memutuskan
bagaimana menyelesaikannya.
5. Saya harus membuat bawahan mengetahui dan mengerti
semua kebijaksanaan dan prosedur perusahaan.
6. Saya membantu prestasi dan memberikan dukungan/support.
7.
Saya mendiskusikan perubahan-perubahan organisasi atau
kebijaksanaan perusahaan dengan bawahan sebelum
mengambil tindakan

21. Psikologi Industri - 21
Kepemimpinan
8. Saya mendiskusikan “missi organisasi yang strategis dengan
bawahan.
9. Saya memaparkan setiap tugas termasuk bagaimana
melakukannya.
10. Saya bertemu bawahan secara teratur untuk mendiskusikan
kebutuhan mereka.
11. Saya menghindari membuat keputusan atau evaluasi yang
terlalu dini terhadap ide-ide atau usulan.
12.
Saya meminta bawahan untuk berfikir kedepan dan
mengembangkan rencana jangka panjang untuk
pekerjaan bawahan.
13. Saya menetapkan “tampilan kerja standart” untuk setiap
aspek pekerjaan bawahan.
14. Saya menjelaskan keuntungan-keuntungan dari
pencapaian tujuan mereka.
15. Saya memberikan jadwal bergilir kepada bawahan sebagai
koordinator pertemuan.

22. Psikologi Industri - 22
Kepemimpinan
16. Saya menekankan perlunya kualitas, tapi mengijinkan mereka
menetapkan standar kontrol sendiri.
17. Saya ingin bawahan melapor kepada saya setelah
menyelesaikan setiap langkah dari tugas-tugas mereka.
18. Saya menyelenggarakan pertemuan secara teratur untuk
mendiskusikan status pekerjaan.
19. Saya memberikan kepada bawahan saya sumber daya dan
waktu untuk mengembangkan sasaran/tujuan kerja mereka.
20.
Saya mengharapkan bawahan untuk menciptakan
sasaran/tujuan yang harus dicapai dan menyerahkan kepada
saya dalam laporan yang lengkap.
21. Saya berusaha memberikan pekerjaan dalam unit-unit yang
terkontrol, kecil dan mudah.
22. Saya berfokus pada kesempatan-kesempatan dan bukan
pada masalah-masalah.
23. Saya tidak memberikan evaluasi terhadap persoalan dan
keinginan bawahan selagi masalah itu sedang didiskusikan.
24. Saya memastikan bahwa sistem informasi adalah berkala dan
akurat dan diberikan secara langsung kepada bawahan.

23. Psikologi Industri - 23
Kepemimpinan
KKeetteerraannggaann ::
AA == 11
BB == 22
CC == 33
DD == 44
EE == 55

24. PARTICIPATING SELLING
DELEGATING TELLING
Psikologi Industri - 24
Kepemimpinan
3 2
7 6
11 10
15 14
19 18
23 22
TOTAL TOTAL
4 1
8 5
12 9
16 13
20 17
24 21
TOTAL TOTAL

25. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
0 10 20 30 40 50 60
70 80 90 100
0 40 50 60
10 20 30 70 80 90
SKALA KEMATANGAN
Psikologi Industri - 25
Kepemimpinan
Aspek Kemampuan SCORE
- Keahlian
- Bakat
- Kecepatan belajar
SCORE
Aspek Pengalaman
- Berhubungan dengan pekerjaan yang
ada
100
Aspek Motivasi SCORE
- Kepercayaan diri
- Dorongan/energi dari dalam diri
bawahan untuk mengerjakan tugas
ANGKET KEMATANGAN BAWAHAN
(DIISI OLEH PEMIMPIN)
100 75 50
100
TOTAL SCORE
AGAK
TINGGI
(M3)
SEDANG
(M2)
RENDAH
(M1)
TINGGI
(M4)
SCORE
TOTAL SCORE
3 KEMATANGAN
25 0

26. Psikologi Industri - 26
Kepemimpinan

27. Psikologi Industri - 27
Kepemimpinan

28. Psikologi Industri - 28
Kepemimpinan

29. Psikologi Industri - 29
Kepemimpinan

30. Psikologi Industri - 30
Kepemimpinan

31. Psikologi Industri - 31
Kepemimpinan

32. Psikologi Industri - 32
Kepemimpinan
What do you think? !!!
Go back to study!