1. CHEØN EÙP TIM
CAÁP
( Tamponade )
TS Hoà Thöôïng Duõng

2. SÔ ÑOÀ GIAÛI PHAÃU
KHOANG MNT
SÔ ÑOÀ GIAÛI PHAÃU
KHOANG MNT

3. ÑÒNH NGHÓA CETC
Laø tình traïng tim bò eùp caáp
do tích luõy dòch trong khoang MNT,
gaây caûn trôõ caáp ch naêng ñoå
ñaày taâm tröông
Dòch: thanh dòch, muû, maùu…
Bieåu hieän RL HÑH: töø truïy tim
maïch nheï ñeán choaùng tim naëng

4. CÔ CHEÁ HÑH
100
200
300
100
200
300
Ñöôøng bieåu dieãn töông quan giöõa AÙp löïc KMNT
vaø T Tích KMNT

5. CÔ CHEÁ HÑH
YÙ nghóa öùng duïng:
3 giai ñoïan taêng AL theo TT khoang MNT:
• Gñ ñaàu- deït: AL taêng töø töø
• Gñ tieáp theo- doác: AL taêng nhanh
• Gñ sau- doác ñöùng: AL taêng voït
 Trong CETC, CDMNT chæ caàn thaùo
50- 150 ml AL ñaõ giaûm vaø LS caûi
thieän ngoaïn muïc

6. CÔ CHEÁ HÑH
Aùp löïc khoang
MNT ( mmHg )
Theå tích khoang MNT ( ml )
Ñöôøng lieân heä AL- TT khoang MNT trong 4 beänh caûnh
TDMNT khaùc nhau

7. CÔ CHEÁ HÑH
YÙ nghóa öùng duïng:
 CETC xaûy ra khoâng chæ phuï thuoäc T
Tích dòch MNT maø coøn vaøo toác
ñoä thaønh laäp dòch
 • CETC theã toái caáp ( ngoaïi khoa )
TT dòch chæ khoaûng 200 ml
• CETC trong TDMNT maõn, TT dòch
coù theã ñeán ≥ 1500 ml

8. CÔ CHEÁ HÑH
Aùp löïc caêng xuyeân
thaønh
( ALCXT )
ALCXT= ALTBTALKMNT
ALTBT: AL trong buoàng Tim
ALKMNT: AL khoang MNT
VD: AL Thaát P cuoái TTrg
=4
AL KMNT = - 2
ALCXT= 4- (-2) = 6 mmHg

9. CÔ CHEÁ HÑH
Caùc yeáu toá aûnh höôûng AL
khoang MNT:
laäp
• TDMNT: soá löôïng; toác ñoä thaønh
• Ñaëc tính MNT
• Caùc yeáu toá beân ngoaøi
Caùc yeáu toá aûnh höôûng AL trong
buoàng tim:
• AL ñoå veà thaát – Theã tích tuaàn hoaøn
• Caùc beänh tim gaây taêng AL trong buoàng

10. CÔ CHEÁ HÑH
ÑIEÀU TRÒ CETC DÖÏA TREÂN CÔ CHEÁ BEÄNH
SINH HÑH

11. CÔ CHEÁ HÑH
CÔ CHEÁ BUØ TRÖØ
Aùp löïc heä TM taêng cao ( 15- 20
mmHg ) ñeå taêng AL
ñoå ñaày taâm tröông
Taêng tröông löïc giao caûm ñaûm baûo
cung löôïng tim:
Taêng nhòp tim
Taêng phaân suaát toáng maùu
Taêng SVR ( duy trì HA )
ÖÙc cheá yeáu toá baøi nieäu ( ANF )

12. CÔ CHEÁ HÑH
MOÄT SOÁ DAÏNG CETC ÑAËC
BIEÄT
CETC aùp löïc thaáp
NN: thöôøng do sai laàm ÑTrò ( lôïi tieåu,
Giaûm tieàn taûi…) hoaëc bilan nöôùc (-)
Laøm maát hieän töôïng buø tröø, ALTBT
thaáp, ( ALKMNT chöa cao nhöng
ALCXT ñaõ = 0 )
CETC vuøng: do tuï dòch khu truù

13. CÔ CHEÁ HÑH
VMNT Traøn dòch- Co thaét
G ñoaïn trung gian
• RL huyeát ñoäng: 1 phaàn do
TDMNT, chuû yeáu do daøy MNT
• LS: bieåu hieän thöôøng gioáng
CETC nhöng dieãn bieán ñaùp öùng
keùm CDMNT ( taùi phaùt nhanh
hoaëc khoâng caûi thieän )

14. NGUYEÂN NHAÂN
Taát caû caùc nguyeân nhaân gaây VMNTTDMNT
Thöôøng gaëp: lao, muû, K, töï phaùt…
NN hieám gaëp:
• Chaán thöông
• Thuû thuaät: CDMNT, Thoâng tim, Can
thieäp..
• NMCT caáp vôõ, Phình boùc taùch ÑMC
vôõ…
• Thuoác khaùng ñoâng

15. LAÂM SAØNG
Tam chöùng Beck coå ñieån:
• CVP taêng
Moâ taû bôûi BS
ngoaïi
• HA haï
• Tieáng Tim môø ⇒ CETC ngoaïi
CETC noäi khoa thöôøng tieán trieãn
chaäm hôn:
• Khoù thôû, töùc ngöïc
• HA < 90 mmHg: 30- 40% cas
• Phaàn lôùn tænh, chaân aám, coøn nöôùc

16. LAÂM SAØNG
I. Hoäi chöùng caûn trôû ñoå ñaày thaát
phaûi ( ST phaûi )
II. Caùc daáu chöùng vieâm- TDMNT:
Khoù thôû
Ñau töùc ngöïc
Tieáng coï maøng tim
Tieáng tim môø
III. Daáu hieäu gôïi yù CETC- Maïch
nghòch
IV. Hoäi chöùng giaûm cung löôïng timchoaùng

18. LAÂM SAØNG
MAÏCH NGHÒCH
• Misnomer
• Caùch ñaùnh giaù:
Baét maïch
Ño HA thuôøng qui
Ño HA xaâm laán
• Caùc cas ñaëc bieät:
* Khoù phaùt hieän: RLN, HH Rloaïn, HA
haï naëng
* Coù CETC nhöng khoâng maïch
nghòch: CIA…
* Coù maïch nghòch nhöng khoâng

19. LAÂM SAØNG
 HC
CETC laâm saøng: toái thieåu 3/5
• Nhòp nhanh > 100 l/ph ( khoâng tieáng ngöïa
phi )
• Khoù thôû, thôû nhanh
• Ha thaáp ( HA tthu ≤ 90- 100 mmHg, coù
theã keïp )
• CVP taêng
• Maïch nghòch hay taêng cheânh HA tthu
theo HH >10 mmHg
,vaø caùc daáu chöùng caûi thieän
ngoaïn muïc sau CDMNT thaønh coâng

20. CAÄN LAÂM SAØNG
XN cô baûn: CTM;
Fibrinogen,
IDR )
Dh vieâm ( VSS,
α Globulin ); Men Tim; XN lao ( BK,
Dòch MNT: TB; SH; VK; Cell-bloc ( GTrò: Muû,
K)
Thoâng Tim: Giaù trò ng cöùu, khoâng thöïc
tieãn
X- quang: khoâng coù dh ñaëc hieäu cho CETC,
chæ gôïi yù TDMNT löôïng nhieàu
• Boùng tim to daïng baàu ( < 250 ml
khoâng roõ )

21. CAÄN LAÂM SAØNG
Ñieän Tim:
1- Ñieän theá thaáp: NB < 5; Tr tim: T< 7, P<
9 mm
coøn gaëp trong: KPT, VMNTCT, phuø toaøn,
TDMP, nhöôïc
giaùp, xô hoùa cô Tim…
2- Dh VMNT- Bieán ñoåi ST-T: thöôøng
khoâng roõ
3- Dh sole ñieän theá: gôïi yù neáu xaûy
treân TDMNT
Daïng: QRS, toaøn boä; kieåu 2/1, 3/1…
Coøn gaëp: TKhí MP coù van, sau NMCT, suy

22. CAÄN LAÂM SAØNG
Dh Vieâm MNT- bieán ñoåi ST-T 4
giai ñoaïn
•
•
•
•
Gñ I: ST cheânh leân, loài leân
Gñ II: ST veà bình thöôøng, T deït
Gñ III: T ñaûo ngöôïc
Gñ IV: T veà bình thöôøng
 Chaån ñoaùn giaùn bieät: • NMCT caáp
( ST loài; T ñaûo ngöôïc cuøng luùc ST; H töôïng
soi göông; soùng q )

23. CAÄN LAÂM SAØNG
Sieâu aâm tim: raát giaù trò trong TDMNTCETC
• Cñoaùn :
* ∆ ( + ) TDMNT
* Phaân boá dòch, ñònh löôïng dòch
* Ñaëc ñieåm khoang MNT, dòch MNT
* Chieàu daøy MNT
* H Chöùng HÑH trong TDMNT-CETC
• Cñoaùn nguyeân nhaân: gôïi yù moät
soá tröôøng hôïp

24. CAÄN LAÂM SAØNG
Moät soá XN khaùc:
Sinh thieát MNT
CT; MRI…
Caùc XN tìm nguyeân nhaân:
• Caáy maùu, caáy dòch
• ASO; ANA
• T3- T4- TSH

25. CHAÅN ÑOAÙN
Döïa treân:
 Hoäi chöùng CETC
laâm saøng
 Sieâu aâm tim

26. ÑIEÀU TRÒ
ÑIEÀU TRÒ CETC DÖÏA TREÂN CÔ CHEÁ BEÄNH
SINH HÑH

27. ÑIEÀU TRÒ
I- Daãn löu dòch MNT: quan troïng
thieát yeáu
Ngaøy nay CDMNT döôùi höôùng daãn cuûa
sieâu aâm
II. Chöa daãn löu hay daãn löu
dòch khoâng thaønh coâng: laøø
PP taïm thôøi, trì hoaõn
• Buø dòch: taêng ñoå ñaày taâm tröông,
taêng ALTBT
Dòch: tinh theå, keo, plasma…
Toác ñoä nhanh

28. ÑIEÀU TRÒ

Moät soá bieän phaùp khaùc
*Môû cöûa soå Maøng Tim- Maøng
phoåi
* Môû cöûa soå Maøng Tim baèng
boùng
* Phaãu thuaät caét maøng ngoaøi tim
III. Ñieàu trò nguyeân nhaân:
Nhieãm truøng: khaùng sinh, daãn löu; Lao:
khaùng lao

88. ÑÒNH LÖÔÏNG DÒCH MAØNG
TIM
( Theo D’ Cruz- IA, Hoffman- PK,
1991 TTích dòch MNT =
)
TT khoang MNT – TT
Tim
TTích:
V= π /6 x D1 x D2 x
L
Nhaän xeùt:
• Löôïng dòch lôùn:
sai soá khoaûng 50- 150
ml
• Löôïng dòch nhoû: