VIÊM PHỔI

1. Viªm phæi
Gi¶ng viªn: §inh BÝch Thuû

2. I. §¹i c¬ng
1.1. §N: Viªm phæi lµ hiÖn tîng viªm nhiÔm cña
nhu m« phæi, bao gåm viªm phÕ nang, tói phÕ
nang, èng phÕ nang, tæ chøc liªn kÕt khe kÏ, vµ
viªm tiÓu phÕ qu¶n tËn.
1.2. §Æc trng vµ tæn th¬ng GPB
◼ Viªm phæi thuú: Do phÕ cÇu, tæn th¬ng 1 thuú
hay 1 ph©n thuú qua 4 g®.
• Xung huyÕt
• Gan ho¸ ®á
• Gan ho¸ x¸m
• Gan ho¸ vµng

3. ◼ PhÕ qu¶n phÕ viªm: tæn th¬ng r¶i r¸c hai phæi
II. Nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ sinh bÖnh
2.1. Nguyªn nh©n, §k thuËn lîi & ®êng x©m nhËp
2.1.1. Nguyªn nh©n
- Do VK: - viªm phæi m¾c ph¶i t¹i céng ®ång( LC,
VK biến hình,. . .
- BÖnh viÖn (thêng do phÕ cÇu, tô cÇu…)
▪ Do VR Haemophilus Influenzae, Adenovirus, VR
thuû ®Ëu, VR sëi….
▪ Do nÊm, ký sinh trïng

4. 2.1.2. §K thuËn lîi
◼ BÖnh TMH
◼ NhiÔm l¹nh ®ét ngét
◼ Sau cóm, sëi, viªm xoang
◼ C¬ thÓ suy yÕu, cßi x¬ng, SDD, ngêi g×a
◼ N»m l©u, h«n mª, TB m¹ch m¸u n·o
◼ BiÕn d¹ng lång ngùc
◼ T¾c nghÏn ®êng h« hÊp, nghiÖn rîu

5. 2.1.3. §êng x©m nhËp
◼ hÝt ph¶i tõ MT bªn ngoµi
◼ Tõ NT ®êng h« hÊp trªn
◼ NT xa theo ®êng m¸u tíi phæi
2.2. sinh lý bÖnh
◼ §êng h« hÊp cÊu t¹o cã tÝnh b¶o vÖ, hÖ thèng
c¬ häc, tiÕt nhÞch nhÇy, §TB phÕ nang
◼ HÖ thèng vËn chuyÓn chÊt nhÇy suy gi¶m
◼ ThiÕu O2 -> gi¶m h®éng cña §TB FN
◼ T¾c nghÏn ®g thë (u, gï vÑo CS), suy gi¶m MD

6. III. TriÖu chøng
3.1. L©m sµng
◼ Khëi ph¸t:
- sèt cao ®ét ngét 39-40OC (hoÆc sèt võa).
- Ho khan, ho kh¹c ®êm (mñ)
- §au ngùc
- Khã thë: nhÑ hoÆc võa ≥ 25 L/1 phót
Kh¸m:
- Héi chøng ®«ng ®Æc (RT , gâ ®ôc, RRFN )
-R¹n næ, tiÕng thæi èng, cä mµng phæi, ran ẩm rai
r¸c 2 phæi
- Tim nhÞp nhanh, HA h¹

7. 3.2. CËn l©m sµng
◼ X quang phæi:
- viªm phæi thuú: h×nh  mê ®Ëm, ®ång ®Òu,
®¸y quay ra ngoµi, ®Ønh vµo trong.
- FQFV: nhiÒu nèt mê r¶i r¸c 2 phæi, kh«ng
®Òu, tËp trung 2 bªn lín vµ ®¸y phæi.
◼ CTM: SLBC  (BCTT )
◼ XN  nguyªn nh©n: - Soi cÊy ®êm t×m BK
◼ LÊy dÞch FQ nu«i cÊy
◼ CÊy m¸u, dÞch mµng phæi

8. IV.Ph©n lo¹i & c¸c thÓ l©m sµng viªm phæi
4.1. ph©n theo lo¹i
◼ Tæn th¬ng GP bÖnh: - viªm phæi thuú; - phÕ
qu¶n phÕ viªm.
◼ Nguyªn nh©n: -Viªm phæi ®iÓn h×nh
- Viªm phæi kh«ng ®iÓn h×nh.
◼ §Þa ®iÓm:
- M¾c ph¶i t¹i céng ®ång (S. pneumonial,
Haemophilus Influenzaae);
- M¾c t¹i bÖnh viªn: VK Gr (-); S. aureus

9. 4.2. Mét sè thÓ l©m sµng
4.2.1. Vphæi kh«ng ®iÓn h×nh: gÆp TE > 5 tuæi,
thanh thiÕu niªn.
◼ Nguyªn nh©n: do Virus, Mycoplasma
pneumonial, legionella…
◼ TriÖu chøng LS: - ®au ®Çu, mÖt mái, sèt <
39oC, ho khan, cã ®êm, kh«ng khã thë.
- nghe phæi: reles næ, rales rÝt r¶i r¸c.
◼ CËn CS: - CTM: SLBL ⊥
- Xquang: cã ®êng mê ë thuú díi

10. 4.2.2. Viªm phæi m¾c ph¶i t¹i bÖnh viÖn
- NÆng, tö vong hµng ®Çu trong c¸c NT m¾c ph¶i
ë BV.
- T¸c nh©n g©y bÖnh VK Gr (-), S aureus
- Tæn th¬ng hoÆc ho¹i tö FQ phæi
-Nh÷ng trêng hîp dÔ m¾c viªm phæi
+ BN h«n mª
+ BN bÖnh phæi hoÆc suy tim
+ BN ®Æt néi khÝ qu¶n, thë m¸y

11. V. tiÕn triÓn biÕn chøng
5.1. TiÕn triÓn:
◼  sím, ®iÒu trÞ ®óng --> khái hoµn toµn
◼  muén, ®iÒu trÞ kh«ng ®óng --> biÕn chøng
hoÆc tö vong
5.2. BiÕn chøng:
- T¹i phæi:
+ bÖnh lan réng 2 thuú phæi: sèt cao, m¹ch
nhanh, m«i tÝm, khã thë
+ XÑp mét thuú phæi
+ ¸p xe phæi: sèt dai d¼ng, éc mñ (Xq: møc
níc, møc h¬i)
+Viªm phæi m¹n tÝnh

12. -Ngoµi phæi:
+ Trµn dÞch, trµn mñ mµng phæi
+ Viªm mµng ngoµi tim
+ Viªm khíp, viªm mµng n·o do phÕ cÇu
VI. §iÒu trÞ
6.1. Thuèc ®iÒu trÞ
◼ Kh¸ng sinh: + Viªm phæi t¹i céng ®ång, KS
®êng uèng 7 - 10 ngµy
+ Viªm phæi t¹i céng ®ång nhËp viÖn hoÆc viªm
phæi t¹i BV:Dïng KS theo KS ®å, kh«ng cã dùa
vµo tuæi, yÕu tè nguy c¬, møc ®é bÖnh, thêng KS
tiªm (b¾p, TM) 2 tuÇn cho tíi khi h×nh ¶nh
Xquang xo¸

13. ◼ ®iÒu trÞ triÖu chøng:
+ H¹ sèt, gi¶m ®au, lo·ng ®êm, gi¶m ho
+Thë Oxy khi cã chØ ®Þnh
◼ §iÒu trÞ viªm phæi cã biÕn chøng:
+ Trµn dÞch mµng phæi, hót dÞch, röa mµng
phæi, KS t¹i chç
+ ¸p xe: KS liÒu cao, phèi hîp KS

14. 6.2. ChÕ ®é ch¨m sãc
◼ Dinh dìng: ¨n nhÑ, ®ñ DD, nghØ ng¬i
◼ chØ ®Þnh cho BN viªm phæi t¹i céng ®ång nhËp
viÖn; BN > 65 tuæi
◼ BÖnh phèi hîp: thËn, gan, phæi t¾c nghÏn m¹n
tÝnh, ®¸i ®êng
◼ SLBC t¨ng cao hoÆc gi¶m
◼ Suy h« hÊp: thë nhanh, tim nhÞp nhanh, PaO2 < 60
mmHg
◼ Cã biÕn chøng: trµn dÞch, mñ mµng phæi, viªm
mang ngoµi tim
◼ Nghi VF do tô cÇu vµng hoÆc VK kþ khÝ
◼ Kh«ng uèng ®îc KS