oral premalign lesions

1. AĞZIN PREMALİGNAĞZIN PREMALİGN
LEZYONLARLEZYONLAR
DOÇ. DR. FATİH ÖZAN

2. TANIM
DOÇ DR FATİH ÖZAN2
Benign: Malign dönü üm riski normal dokudan dahaş
fazla olan, morfolojik de i im gösteren bölgeğ ş

3. DOÇ DR FATİH ÖZAN3

4. LÖKOPLAKİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN4

5. DOÇ DR FATİH ÖZAN5

6. DOÇ DR FATİH ÖZAN6

7. DOÇ DR FATİH ÖZAN7

8. DOÇ DR FATİH ÖZAN8

9. DOÇ DR FATİH ÖZAN9

10. KLİNİK SINIFLANDIRMA
WHO 1980
DOÇ DR FATİH ÖZAN10

11. LÖKOPLAKİ SAFHALARI
Geçici (Klinik) tanı
L: Lökoplakinin ebatları
L0, lezyon bulgusu yok
L1, <= 2cm
L2, 2-4cm
L3, >= 4cm
Lx, tanımlanamamış
S: Bölgesi
S1, ağız tabanı ve dil hariç her yer
S2, ağız tabanı ve/veya dil
Sx, tanımlanmamış
DOÇ DR FATİH ÖZAN11

12. C: klinik görünüm
C1, homojen
C2, homojen olmayan
C3, tanımlanmamış
Kesin (histopatolojik) tanı
P: histolojik özellikleri
P1, displazi yok
P2, hafif displazi
P3, orta şiddette displazi
P4, şiddetli displazi
Px, tanımlanmamış
DOÇ DR FATİH ÖZAN12

13. PRE-LÖKOPLAKİ
• Oral mukozanın düşük dereceli veya hafif şiddetli
reaksiyonudur
• Lökoplaki’nin öncüsüdür
• Görülme sıklığı – %0.5-4
• Düşük malignant potansiyeli vardır
• Gri veya grimse renktedir, kesinlik tam beyaz değildir
• Komşu normal mukozaya diffüz olmuş, sınırları tam
belirgin olmayan lobüler yapı gösteren düz yüzeyli lezyonDOÇ DR FATİH ÖZAN13

14. HOMOJEN LÖKOPLAKİ
• Beyaz plaklar
• Kırmızı yapı içermez
• Hafif beyaz pürtüklü yüzey
• En sık görülen yer bukkal mukoza
DOÇ DR FATİH ÖZAN14

15. • Tütün temasının olduğu bölgelerde.
• Beyaz, kahverengi beyaz plak
• Düzensiz görünüm
• 10 mm ve daha fazla boyut
• Sınırları belirgin
• Mukozadan kaldırılamaz
• Etkilenen mukoza elastikiyetini kaybetmiştir
• Dil dorsumunda ise papiller kaybolmuştur
KLİNİK ÖZELLİKLERİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN15

16. Diş etinde Lökoplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN16

17. Labial mukozada yama
şekilli Lökoplaki
Dil sırtında yama şekilli
Lökoplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN17

18. Ağız tabanında yama
Bukkal mukozada yamaDOÇ DR FATİH ÖZAN18

19. HOMOJEN OLMAYAN
• Atrofik eritematöz taban üzerinde beyaz
benekler veya hafif nodüller vardır
• Lökoplaki ve eritroplaki arasında bir geçiş
formu gibidir
• Ufak papiller tarzda çıkıntılar vardır
DOÇ DR FATİH ÖZAN19

20. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
• Tütün teması olan yerlerde
• Atrofik (kırmızı) mukoza üzerinde beyaz ve kırmızı
alanların karıştığı, çok sayıda keratotik nodüller
• Boyut: 10 mm ve daha büyük
• Sınırları daha az belirgindir
• Alttaki dokudan kaldırılamaz
• Maling dönüşüm riski yüksektir
DOÇ DR FATİH ÖZAN20

21. BENEKLİ (SPECKLED) LÖKOPLAKİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN21

22. DOÇ DR FATİH ÖZAN22
ERİTROPLAKİERİTROPLAKİ

23. Eritroplaki
Eritroplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN23

24. Eritroplaki
Eritroplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN24

25. Eritroplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN25

26. DOÇ DR FATİH ÖZAN26
Granüler veya pürüzlü lökoplakilerGranüler veya pürüzlü lökoplakiler

27. HİSTOPATOLOJİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN27
EPİTELYUM
1. Hiperkeratozis
2. Akantozis
3. Epitelyal displazi
BAĞ DOKUSU
Kronik enflamatuar hücreler

28. Hiperkeratozis— %80
Displazi— %12
İn situ karsinoma—%3
Skuamöz hücreli karsinoma- %5
DOÇ DR FATİH ÖZAN28
Lökoplaki: Örneklerin ilk geldiğinde
teşhiste elde edilen bulgular:

29. DOÇ DR FATİH ÖZAN29
Epitelyal displazinin sınıflandırılmasıEpitelyal displazinin sınıflandırılması

30. DOÇ DR FATİH ÖZAN30

31. DOÇ DR FATİH ÖZAN31
Hafif epitelyal displaziHafif epitelyal displazi

32. DOÇ DR FATİH ÖZAN32
Orta epitelyal displaziOrta epitelyal displazi

33. DOÇ DR FATİH ÖZAN33
Şiddetli epitelyal displaziŞiddetli epitelyal displazi

34. DOÇ DR FATİH ÖZAN34
CarcinomaCarcinoma in situin situ

35. DOÇ DR FATİH ÖZAN35
DİSPLAZİNİN ŞİDDETİ

36. DOÇ DR FATİH ÖZAN36

37. DOÇ DR FATİH ÖZAN37
Proliferatif Verrüköz Lökoplaki
Lökoplakinin yüksek risk ta ıyan tipidirş
Pürtüklü yüzeyde çok sayıda keratotik plaklar bulunur
Plaklar zamanla yayılma ve etraf oral mukozayı da içine alma
e ilimindedirğ
Bayanlarda daha çok görülür
De i ik mikroskopik görünüme sahiptirğ ş
Hiperkeratozdan displaziye ve SCC

38. ProliferatiProliferatiff VerrVerrüközüköz LLökoplakiökoplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN38

39. ProliferatiProliferatiff VerrVerrüközüköz LLökoplakiökoplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN39

40. ProliferatiProliferatiff VerrVerrüközüköz LLökoplakiökoplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN40

41. DOÇ DR FATİH ÖZAN41

42. TANI YÖNTEMLERİ
• Eksfolyatif sitoloji
• Sürüntü (insizyonal veya eksizyonal
biyopsi)
• Biyopsi alanının seçilmesi için Toluidine
mavisi ile vital boyama
DOÇ DR FATİH ÖZAN42

43. AYIRICI TANI
1. Lökoödem
2. Kimyasal yanıklar
3. Saçlı lökoplaki
4. Verrüköz vulgaris
5. Yanak ısırmaya bağlı oluşan lezyon
6. Beyaz süngerimsi nevus
7. Verrüköz karsinoma
8. Galvanik beyaz lezyon
9. Sifilize bağlı mukoz yama
10. DLE
DOÇ DR FATİH ÖZAN43

44. DOÇ DR FATİH ÖZAN44

45. 1.Etken faktörlerin uzaklaştırılması ve sağlıklı
beslenmenin sağlanması
• Alkol alınımının durdurulması, ot çiğneme, sigara
ve tütün kullanmama ve keskin diş kenarları,
dolgular gibi lokal irritanların uzaklaştırılması
• Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Betakaroten,
Lizin, Vitamin B kompleksi gibi lezyonun hem
oluşumunu engelleyecek hem de iyileşmesini
hızlandıracak besinlerin özellikle alınması
DOÇ DR FATİH ÖZAN45

46. 2. Tıbbi tedavi
• Topikal ilaçlar.
a. Yeşil çay: pigmentleri günde üç kez altı ay boyunca lezyon üzerine sürülür
b. Retinoidler — vitamin A ürünleri: saçlı lökoplaki tedavisinde Epstein-Barr
virus replikasyonunu inhibe etmektedir
c. Podophyllum rezin solüsyonu: Topikal olarak uygulandığında lökoplak
yamalarını iyileştirebilmektedir ama tat duyusunu bozmasıyla beraber
rahatsızlık da vermektedir. Bununla beraber yamalar tedaviden haftalar
sonra tekrarlayabilmektedir
d. Topikal bleomisin .
DOÇ DR FATİH ÖZAN46

47. • Sistemik ilaçlar.
1. Beta-karoten 150,000 IU, haftada iki kez 6 ay boyunca remisyonu
ciddi miktarda azaltmakta
2. Vitamin A
3. Beta-karoten ve Vitamin A kombinasyonu (150.000 IU haftada
beta karoten ve vitamin A 100.000 IU haftada).
4. Betacarotene (50.000 IU) , Vitamin C (1gram) ve Vitamin E (800
IU) kombinasyonu günde bir kere 9 ay boyunca
5. Lizin A.
DOÇ DR FATİH ÖZAN47

48. 3. Cerrahi tedavi
• Cerrahi kazıma (dudaktaki lökoplakilerde ciddi estetik
sorunla karşılaşılır)
• Ufak lezyonlar eksize edilir ve primer kapatılır
4. Elektrokoter ile müdahale (Fulgurasyon)
• Bu işlem lokal veya genel anestezi altında yapılır.
İyileşme süreci yavaş ve ağrılıdır
DOÇ DR FATİH ÖZAN48

49. 5. Kriyocerrahi
• Fulgurasyon ile karşılaştırıldığında bir çok avantaja sahiptir:
anesteziye gerek yoktur, deskuamasyon tamamen ağrısız
geçirilir, iyileşme sürecinde infeksiyon ve ağrı olmaz, yara
yerinde pis koku olmaz
• Nemlendirilmiş lezyon yüzeye disk kriyoprob uygulanır. İlk
dondurma işlemi 1 dakika sürer 5 dakika beklenilir. Daha
sonra ikinci 1 dakikalık süreç başlatılır. Doku dondurma
işleminde beyaz nekrotik doku elde edilir.
DOÇ DR FATİH ÖZAN49

50. 6. Karbon dioksit lazer tedavisi
• Karbondioksit lazerde CO2 gazı kullanılır. Bu tip lazer enerjisinde dokudaki su
enerjiyi emer, enerjinin derinlere ilerlemesi engellenir böylece doku yüzeyi
buharlaşır
• CO2 lazer geride kömürümsü bir tabaka bırakır. Bu kömür tabaka biyolojik
sargı görevi görür, sterilitenin devamını sağlar
• Avantajlar hemostazı sağlar, doku üzerindedaha az strese neden olur, daha az
anesteziye gerek duyulur, estetik daha çabuk sağlanır, hassas kesi atılır, sütur
kullanımını sınırlar, uzaklaştırılacak dokuya seçici davranır, postoperatif
enflamasyon daha az olduğundan iyileşme daha iyidir.
• Pahalı olması, koruyucu gözlüğe gereksinimin olması ve yara iyileşmesinin
gecikmesi dezavantajlarındandır
DOÇ DR FATİH ÖZAN50

51. ERİTROPLAKİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN51

52. TANIM
DOÇ DR FATİH ÖZAN52
• Klinik ve patolojik olarak her hangi bir ad altında
isimlendirilemeyen parlak kırmızı kadifemsi plak veya
yama olarak tanımlanır
• Klinik bir terimdir
• Queyrat Eritroplazisi olarak da bilinir

53. ETİYOLOJİ
• Alkol
• Sigara
• İdiyopatik
• Kandidiazis ile beraber sekonder
enfeksiyon
DOÇ DR FATİH ÖZAN53

54. SINIFLANDIRMA
• Homojen
• Benekli veya Granüler
• Lökoplaki ile beraber Eritroplaki
DOÇ DR FATİH ÖZAN54

55. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
Yaş : 6. ve 7. dekatlar
Cinsiyet: Cinsiyet seçimi yoktur
Görüldüğü alanlar:
Ağız tabanı
Dil ventral yüzeyi
Yumuşak damak
Boğaz ön bölgesi
DOÇ DR FATİH ÖZAN55

56. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
• Lezyonlar asemptomatiktir
• Alttaki yapıya yapışık, düz veya çukur kırmızı yama şeklinde
görülür
• Tipik lezyonlar 1.5 cm’den ufaktır
• Sınırları etraf pembe mukozadan kolaylıkla ayrılır
• Yüzeyi pürüzsüz ve düzgündür
DOÇ DR FATİH ÖZAN56

57. DOÇ DR FATİH ÖZAN57
ErEritroplakiitroplaki  SCCSCC

58. HİSTOPATOLOJİ
 Epitelyum
keratin yoktur
atrofik belki de hiperplastiktir
 Bağ dokusu
kronik enflamatuar hücreler
DOÇ DR FATİH ÖZAN58

59. Epithelial Dysplasia
DOÇ DR FATİH ÖZAN59

60. Malign değişim gösteren ve erken
dönem SCC aşamsındaki
eritroplakinin tespiti
1. %1’lik toludin mavisi bölgeye uygulanır
2. Mukoza kurulanır
3. %1 asetik asit toludin mavisi solüsyonundan
sonra uygulanır
4. Eritroplakik lezyonlar rengi tutar
DOÇ DR FATİH ÖZAN60

61. AYIRICI TANI
• Dermatozis
• Enflamatuar hastalıklar
• Subakut veya kronik stomatitis:
protez
tüberküloz
mantar enfeksiyonu
• Travmatik lezyon
• Histoplazmozis
• Telanjektazia
DOÇ DR FATİH ÖZAN61

62. TEDAVİ
• Cerrahi eksizyon
• Periyodik takipler
DOÇ DR FATİH ÖZAN62

63. AKTİNİKAKTİNİK
KERATOZİSKERATOZİS
DOÇ DR FATİH ÖZAN63

64. TANIM
DOÇ DR FATİH ÖZAN64
Uzun süre güneş ışığına maruz kalınması sonucu SCC
dönüşen premaling lezyondur. Dudak vermilyon hattında
veya diğer güneşe direkt maruz kalan yerlerde görülür
AKTİNİK ŞELİTİS
Dudaktaki atrofik doku ülserlerleştiğinde Aktinik Şelitis olarak
adlandırılır

65. ETİYOLOJİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN65
Kronik güneş ışığına maruz kalma ana
sebeptir, bundan dolayı sıcak, kuru
havalarda, güneş ışığı altında çalışan
işçilerde ve beyaz tenlilerde risk yüksektir

66. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN66
Bölge : alt dudak üst dudağa nazaran daha fazla güneş ışığına maruz
kaldığından burada daha çok görülür
Cinsiyet: bayanlarda ve zencilerde daha az görülür (melaninin koruyucu
etkisinden dolayı)
Bulgular:
•Erken safhada, kızarıklık ve ödem, ilerleyen dönemde kuru ve kabuklu doku
•Bu dönemde kabuklar uzaklaştırılırsa küçük kanama odakları görülür. Zamanla
kabuklar daha sert ve belirgin hale gelirler
•Epitelyum palpasyonda kalınlaşmış ve yer yer sarımsı renkte görülür. Dikey
yarıklar ve çukurlar özellikle soğuk havalarda göze çarpar

67. • Yüzeyel erozyonlara dönüşen veziküller bu zamanda göze çarpabilir
• Ödem ve enflamasyonun şiddetine göre değişik ebatlardaki nodüller
zamanla patlayabilmektedir
• Şu özelliklerle beraber lezyonun malign dönüşüm olasılığı beraber
düşünülmelidir:
1. Aktinik şelitiste ülserasyon
2. Vermilyon hattının bozulduğu kırmızı ve beyaz lekeler
3. Yaygın atrofi veya beyaz renkli kalınlaşmalar
4. Sürekli var olan döküntüler ve kabuklar
5. Keratotik lezyonların tabanında sertleşme
DOÇ DR FATİH ÖZAN67

68. DOÇ DR FATİH ÖZAN68

69. DOÇ DR FATİH ÖZAN69

70. DOÇ DR FATİH ÖZAN70

71. HİSTOPATOLOJİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN71
• Plazma hücrelerinin baskın olduğu enflamatuar infiltrasyonun
görüldüğü düzleşmiş ve atrofik epitelyum
• Bazı ciddi vakalarda anormal mitozis ve atipik çekirdekli
hücreler görülebilir, bir kısmı invaziv SCC’ya dönüşebilir
• Çekirdek stoplazma oranı artmıştır
• Hücresel polaritede ve uyumda azalma vardır.
• Lamina propria’da hafif lenfotik infiltrasyon
• Kollajenlerde bazofilik dejenerasyon

72. DOÇ DR FATİH ÖZAN72

73. TEDAVİSİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN73
• Cerrahi
• Kemoterapötik ajanlar- 5-fluorouracil
• Takip

74. •Topikal fluorouracil – hafif seyreden vakalarda, 10 gün
boyunca günde 3 kere uygulanması yeterlidir.
•Erozyonlardan sonra 3 hafta içinde dudaklarda iyileşme
görülmektedir
•Dudakta eritem, vezikülasyon, erozyon, ülserasyon, nekroz
ve en sonunda epitelizasyon oluşur. Bazı vakalarda
podofilin de kullanılabilir
•Yüzeyel lezyonların uzaklaştırılmasında kriyocerrahi de
kullanılabilmektedir.
DOÇ DR FATİH ÖZAN74

75. DOÇ DR FATİH ÖZAN75

76. •Vermilionectomy – lokal anestezi altında vermilyon hattı
bistüri ile eksize edilir ve bölge kapatılır. Postoperatif
komplikasyonları parestezi, skar dokusuna bağlı gerginlik ve
dudaklarda kaşıntı
•Lazer ablasyon – vermilyon hattının buharlaştırılmasında
karbondioksit lazer kullanılmaktadır. Postoperatif parestezi
veya belirgin skar dokusunun olmaması gibi iyi sonuçlar
vermektedir.
•Tedaviyi takiben tekrar oluşumun engellenmesi için güneş
koruyucu krem kullanılmalıdır. Su geçirmeyen su veya jel
kıvamlı paraaminobenzoik asit içeren solüsyonlar tercih edilir
DOÇ DR FATİH ÖZAN76

77. DOÇ DR FATİH ÖZAN77
Epitelyal atrofi ile beraber seyreden oral mukozanın
fibroelastik değişimidir
Oral mukozada sertlik ve trismusa neden olur
Etiyoloji:
Vitamin B eksikliği
Protein eksikliği
ORAL SUBMÜKÖZ FİBROZİS

78. Klinik özellikleri:
Her hangi bir yaşta görülmesine rağmen en sık 20-40 yaş
arasında görülür
Özellikle baharatlı yiyeceklerken yerken ağızda yanma
hissi ile karakterizedir
Vezikül, ülserasyon veya rekürent stomatitis ile beraber
aşırı tükürük üretimi veya ağız kuruluğu görülür
DOÇ DR FATİH ÖZAN78

79. En sonunda hasta ağız içinde gerginlik hisseder,
ağız açmada ve esnemede zorluk yaşar
Mukozada fibroelastik band görülür (bukkal
mukozada, yumuşak damakta, dudakta ve dilde)
Lokal hidrokortizon enjeksiyonu veya sistemik
kortikosteridler tedavide kullanılır
DOÇ DR FATİH ÖZAN79

80. DOÇ DR FATİH ÖZAN80

81. DOÇ DR FATİH ÖZAN81

82. DOÇ DR FATİH ÖZAN82

83. ORAL KANDİDİAZİS
1.Akut kandidiazis:
 Akut psödo membranöz kandidiazis
 Akut atrofik oral kandidiazis
2.Kronik kandidiazis
 Kronik hiperplastik kandidiazis—lökoplakiye benzer
 Kronik atrofik oral kandidiazis—hareketli protez
kullanılan ağızlarda
 Kronik mukokütanöz oral kandidiazis
DOÇ DR FATİH ÖZAN83

84. Kronik mukokütanöz kandidiazis:
Cilt, kafa derisi, tırnaklar ve muköz membranları tutar
Tipleri:
1.Kronik ailesel muko-kötanöz kandidiazis
5 yaşından önce meydana gelen genetik bir hastalıktır
Her iki cinsiyette de eşit oranda görülür
DOÇ DR FATİH ÖZAN84

85. DOÇ DR FATİH ÖZAN85

86. 2.Kronik lokalize mukokütanöz kandidiazis:
Genetik geçiş görülmez; erken yaşlarda görülen bir
hastalıktır
Ağız primer bölge olmak üzere, yüz ve kafa derisinde
yaygın tutulum vardır.
3.Kandidiazis endokrinopati sendromu:
Genetik geçiş gösteren bir hastalıktır
Cilt, kafatası derisi, tırnaklar, müköz membranlar ve oral
kavite etkilenir
Hipotiroidizm, hipoparatiroidizm, DM görülür
DOÇ DR FATİH ÖZAN86

87. 4. Kronik diffüz mukokütanöz kandidiazis:
55 yaş üstünde görülür
En az görülen formudur
Ailesel hikaye yoktur
Tedavi:
Flukonazol tabletler
Amfoterisin B
Nystatin Süspansiyon
DOÇ DR FATİH ÖZAN87

88. LİKEN PLANUS
Liken planusun premalign veya malign potansiyeli
tartışmalıdır.
Liken planusu epitelyal displaziden ayırt etmek oldukça
zordur
Retrospektif çalışmalarda liken planus’un tahmin edilenin
üstünde malign dönüşüm gösterdiği, bundan dolayı ilk
muayenede derhal biyopsi yapılması gerektiği
belirtilmektedir.
DOÇ DR FATİH ÖZAN88

89. DOÇ DR FATİH ÖZAN89

90. TEŞEKKÜR EDERİM…
DOÇ DR FATİH ÖZAN90