Ponemang Suprasegmental kahulugan at ang paraan ng pag gamit nito sa pagpapahayag ng pangungusap o saloobin upang higit na maunawaan at maging malinaw ang mensahe na nais iparating sa kausap o nakikinig.

1. Bababa
Bababa
Bababa

2. Bababa?
Bababa
Bababa

3. Bababa
Bababa.
Bababa

4. Bababa
Bababa
Bababa!

5. Ponemang
Suprasegmental
DIIN, TONO at ANTALA sa Pagbigkas

6. Ano ang
Ponemang
Suprasegmental?

7. Ponemang Suprasegmental
Hango sa salitang Griyego kung
saan ang unlaping “supra” ay
nangangahulugang “higit” o sa
salitang Ingles ay “above”.

8. Ponemang Suprasegmental
Ang wikang Filipino, gaya ng
ibang wika ay may sariling
gramatika, kabilang na rito
ang ponema.

9. Ponemang Suprasegmental
PONEMA – isa sa mga yunit
ng tunog na nagpapakita ng
kaibahan ng isang salita mula
sa isa pang salita ng
partikular na wika.

10. Uri ng Ponemang
Suprasegmental

11. ● Ang lakas, bigat, o bahagyang taas
ng tinig sa pagbigkas ng isang salita.
● Ang diin ay isang ponema sapagkat
sa mga salitang may iisang tunog o
baybay, ang pagbabago ng diin ay
nakapagpapabago ng kahulugan nito.
DIIN

12. Maaaring gamitin sa
pagkilala ng pantig na may
diin ang malalaking titik.
DIIN

13. Halimbawa
a. BU:hay = kapalaran ng tao
bu:HAY = humihinga pa
b. LA:mang = natatangi
la:MANG = nakahihigit
DIIN

14. DIIN

15. PA:sa pa:SA
DIIN

16. DIIN

17. pi:TO PI:to
DIIN

18. TONO / INTONASYON
Pagtaas at pagbaba ng tinig na maaaring
makapagpasigla, makapagpahayag ng
iba’t ibang damdamin, makapagbigay-
kahulugan, at makapagpahina ng usapan
upang higit na maging mabisa ang ating
pakikipag-usap sa kapuwa.

19. TONO / INTONASYON
• Nagpalilinaw ito ng mensahe o
intensyong nais ipabatid sa
kausap tulad ng pag-awit.
• Sa pagsasalita ay may mababa,
katamtaman, at mataas na tono.

20. TONO / INTONASYON
• Nagpapahayag: Maligaya siya.
• Nagtatanong: Maligaya siya?
• Nagbubunyi: Maligaya siya!

21. TONO / INTONASYON
• Intonasyon at Makabuluhang
Pattern sa Pagsasalita
(Gonzales. 1992)
• 1 (mababa); 2 (katamtaman); 3
(mataas)

22. TONO / INTONASYON
Nagpapahayag: 231
mali
gaya
siya.
2
1
3

23. TONO / INTONASYON
Nagtatanong: 213
mali
gaya
siya?
2
1
3

24. TONO / INTONASYON
Padamdam: 123
mali
gaya
siya!
2
1
3

25. TONO / INTONASYON
Nagpapahayag: 231
ka
ha
pon.
2
1
3

26. TONO / INTONASYON
Nagtatanong: 213
ka
ha
pon?
2
1
3

27. TONO / INTONASYON
Padamdam: 123
ka
ha
pon!
2
1
3

28. TONO / INTONASYON
Nagtatanong:
TALAGA

29. TONO / INTONASYON
Nagpapahayag:
TALAGA

30. TONO / INTONASYON
Padamdam:
SIYA RAW

31. TONO / INTONASYON
Nagtatanong:
SIYA RAW

32. ANTALA / HINTO
• Bahagyang pagtigil sa pagsasalita
upang higit na maging malinaw ang
mensaheng ibig ipahatid sa kausap.
• Maaaring gumamit ng simbolong
kuwit (,), dalawang guhit (//), o gitling
(-).

33. ANTALA / HINTO
Halimbawa
a. Hindi/ ako si Joshua.
= Ang nagsasalita ay nagsasabing siya
si Joshua na maaaring siya’y
napagkamalang ibang tao.

34. ANTALA / HINTO
Halimbawa
b. Hindi ako, si Joshua.
= Ang kausap ay maaaring
napagbintangan kaya sinabi niyang hindi
siya ang gumawa kundi si Joshua.

35. ANTALA / HINTO
Halimbawa
c. Hindi ako si Joshua.
= Ang nagsasalita ay nagsasabing hindi
siya si Joshua.

36. ANTALA / HINTO
Halimbawa
d. Maria/ ang nanay ko.
= Ang nagsasalita ay anak na
ipinapakilala ang kaniyang ina kay Maria.

37. ANTALA / HINTO
Halimbawa
e. Maria ang nanay ko.
= ?

38. ANTALA / HINTO
Halimbawa
e. Maria ang nanay ko.
= Ipinakikilala ng nagsasalita ang
kaniyang nanay at nagngangalan itong
Maria.

39. ANTALA / HINTO
Halimbawa
f. Bino, Mico, Raul/ ang tatay
ko.
= Ipinakikilala ng nagsasalita ang
kaniyang tatay kina Bino, Mico, at Raul.

40. ANTALA / HINTO
Halimbawa
g. Bino, Mico/ Raul ang tatay
ko.
= ?

41. ANTALA / HINTO
Halimbawa
g. Bino, Mico/ Raul ang tatay
ko.
= Ipinakilala ng nagsasalita kina Bino at
Mico na ang tatay niya ay si Raul.

42. ANTALA / HINTO
Halimbawa
h. Hindi/ si Arvyl ang sumulat
sa akin
= ?