SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
Ang ponolohiya ay
makaagham na pag-aaral sa
mga tunog.
Salik na isinasaalang-alang:
1. Pinanggagalingan ng lakas
2. Artikulador
3. Resonador o palatunugan
PONOLOHIYA
Pag-aaral sa wastong
pagbigkas ng mga tunog.
Ang ponemang SEGMENTAL
ay tumutukoy sa
makabuluhang tunog na
nangangahulugan na
maaaring makapagpabago
ng kahulugan ng isang salita.
PONEMA
Limang (5) patinig /a,e,i,o,u/ at
labing-anim (16) na katinig
/p,b,t,d,k,g,m,n,ņ,h,s,l,r,’,y,w/. Ang
ponemang /ņ/ ay kumakatawan sa
titik na /ng/ habang ang /’/ naman ay
isang impit na tunog (glottal stop) o
saglit na pagpigil sa hangin.
Halimbawa: /ba:ga’/ sa /bagah/,
/tu:boh/ sa /tu:bo’/ at /kitah/ sa /ki:ta’/
Ang ponema ay binubuo ng
dalawampu’t isang ponema.
Ito ay mga salitang nagtatapos
sa malapatinig na /w/ at /y/ na
magkasama sa isang pantig.
DIPTONGGO
ay Bahay
ey Reyna
oy Kahoy
uy Aruy
aw Bahaw
iw Agiw
Ow wow
Ito ay tinatawag ding kambal
katinig dahil sa binubuo ito ng
dalawang magkaibang katinig sa
isang pantig.
KLASTER
Grasa Klase tsampoy
Braso Prinsesa Tsinelas
Traysikel Nars Glosaryo
Kard Dyanitor Plato
Grupo Kristo Gwapo

Ito ay mga salitang halos
magkatunog subalit magkaiba
ng kahulugan.
PARES-MINIMAL
Pala-Bala Misa-Mesa Kawa-Gawa
Sabi-Labi Pantay-Panday Tila-Tela
Sama-Sana Irog-Ilog Alok-Alog

Ito ay may tunog na /ņ/ na binubuo
ng dalawang katinig na NG o [en-ji].
Ito ang dahilan kung bakit sa
alpabetong Filipino ay may ganitong
letra dahil sa katangian ng wikang
may ganitong tunog sa unahan ng
ating mga salita.
DIGRAPO
nganga ngayon banga ngiti
ngunit bango langit nguso
Yunit ng tunog na karaniwang
hindi tinutumbasan ng mga letra
sa pagsulat. Sa halip,
kinakatawan ito ng mga notasyon
ponemik upang matukoy ang
paraan ng pagbigkas. Kabilang
dito ang tono, punto, intonasyon,
hinto, at diin.
PONEMANG
SUPRASEGMENTAL

Ito ay tumutukoy sa pagtaas at
pagbaba ng tinig na
nakapagpapabago ng kahulugan.
Nakukuha ang mensahe ayon sa
boses ng tagapagsalita kung
nangangaral, naiinis, nang-iinsulto,
nagtatanong, nakikiusap o nag-
uutos.
TONO

Ito ay tumutukoy
sa lakas ng bigkas
sa pantig na
binibigyang-diin.
DIIN o STRESS

Tumutukoy sa
haba ng bigkas sa
pantig ng mga
salita na may
patinig o katinig.
HABA

Tumutukoy sa saglit na paghinto
sa pagsasalita na maaaring
panandalian habang sinasabi ang
isang pangungusap, o
pangmatagalan bilang hudyat ng
pagtatapos ng pangungusap. Sa
paraang pasulat, sumiimbolo ito
sa kuwit (,) o kaya’y tuldok (.).
HINTO o TIGIL

More Related Content

What's hot (20)

Estruktura ng wikang filipno ponolohiya-morpo-inc.
Estruktura ng wikang filipno ponolohiya-morpo-inc.Estruktura ng wikang filipno ponolohiya-morpo-inc.
Estruktura ng wikang filipno ponolohiya-morpo-inc.
 
Mga Tungkulin, Barayti, at Rehistro ng Wika
Mga Tungkulin, Barayti, at Rehistro ng WikaMga Tungkulin, Barayti, at Rehistro ng Wika
Mga Tungkulin, Barayti, at Rehistro ng Wika
 
Ponolohiya
PonolohiyaPonolohiya
Ponolohiya
 
Group 6 mga salitang pangnilalaman
Group 6   mga salitang pangnilalamanGroup 6   mga salitang pangnilalaman
Group 6 mga salitang pangnilalaman
 
Pagsasalita at Ponolohiya
Pagsasalita at PonolohiyaPagsasalita at Ponolohiya
Pagsasalita at Ponolohiya
 
Ponolohiya
PonolohiyaPonolohiya
Ponolohiya
 
Morpema
MorpemaMorpema
Morpema
 
Ang pagbasa
Ang pagbasaAng pagbasa
Ang pagbasa
 
Ponemang suprasegmental
Ponemang suprasegmentalPonemang suprasegmental
Ponemang suprasegmental
 
Pares minimal
Pares minimalPares minimal
Pares minimal
 
Kakayahang Sosyolinggwistiko
Kakayahang SosyolinggwistikoKakayahang Sosyolinggwistiko
Kakayahang Sosyolinggwistiko
 
Mapanuring Mambabasa
Mapanuring MambabasaMapanuring Mambabasa
Mapanuring Mambabasa
 
Pragmatiks filipino 1
Pragmatiks filipino 1Pragmatiks filipino 1
Pragmatiks filipino 1
 
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptxPUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
 
Morpoloji
MorpolojiMorpoloji
Morpoloji
 
Pagbaybay na pasalita
Pagbaybay na pasalitaPagbaybay na pasalita
Pagbaybay na pasalita
 
MGA ALOMORP NG MORPEMA.pdf
MGA ALOMORP NG MORPEMA.pdfMGA ALOMORP NG MORPEMA.pdf
MGA ALOMORP NG MORPEMA.pdf
 
Introduksyon sa Pag- aaral ng Wika (Sintaks)
Introduksyon sa Pag- aaral ng Wika (Sintaks)Introduksyon sa Pag- aaral ng Wika (Sintaks)
Introduksyon sa Pag- aaral ng Wika (Sintaks)
 
Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)
 
Kompan 1st Long Test
Kompan 1st Long TestKompan 1st Long Test
Kompan 1st Long Test
 

Similar to Kakayahang Lingguwistika ng mga Pilipino

Filipino_301 P O N E M A magandang araw
Filipino_301 P O N E M A  magandang arawFilipino_301 P O N E M A  magandang araw
Filipino_301 P O N E M A magandang arawKarenPieza1
 
Aralin 1-Ponemiko.pptx
Aralin 1-Ponemiko.pptxAralin 1-Ponemiko.pptx
Aralin 1-Ponemiko.pptxMaryRoseNaboa1
 
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,janemorimonte2
 
Ponema 110207003034-phpapp01
Ponema 110207003034-phpapp01Ponema 110207003034-phpapp01
Ponema 110207003034-phpapp01Noemi Morales
 
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint Presentation
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint PresentationPonemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint Presentation
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint PresentationJenita Guinoo
 
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdf
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdfponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdf
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdfmelliahnicolebeboso2
 
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptx
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptxG9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptx
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptxRenanteNuas1
 
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptx
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptxpdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptx
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptxMaamKarenVistro
 
guape_ponemangsuprasegmental.pptx
guape_ponemangsuprasegmental.pptxguape_ponemangsuprasegmental.pptx
guape_ponemangsuprasegmental.pptxIsabelGuape1
 
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptKOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptELLAMAYDECENA2
 
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang FilipinoMga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang Filipinoeijrem
 
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdfYvonneAasco1
 

Similar to Kakayahang Lingguwistika ng mga Pilipino (20)

Filipino_301 P O N E M A magandang araw
Filipino_301 P O N E M A  magandang arawFilipino_301 P O N E M A  magandang araw
Filipino_301 P O N E M A magandang araw
 
ARALIN-4-PONOLOHIYA.pdf
ARALIN-4-PONOLOHIYA.pdfARALIN-4-PONOLOHIYA.pdf
ARALIN-4-PONOLOHIYA.pdf
 
PONOLOHIYA.pptx
PONOLOHIYA.pptxPONOLOHIYA.pptx
PONOLOHIYA.pptx
 
Ponema
PonemaPonema
Ponema
 
Ponolohiya.pptx
Ponolohiya.pptxPonolohiya.pptx
Ponolohiya.pptx
 
Aralin 1-Ponemiko.pptx
Aralin 1-Ponemiko.pptxAralin 1-Ponemiko.pptx
Aralin 1-Ponemiko.pptx
 
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
ponemang suprasegmental,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
 
Ponema 110207003034-phpapp01
Ponema 110207003034-phpapp01Ponema 110207003034-phpapp01
Ponema 110207003034-phpapp01
 
URI NG PONEMA
URI NG PONEMA URI NG PONEMA
URI NG PONEMA
 
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint Presentation
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint PresentationPonemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint Presentation
Ponemang Suprasegmental, Gr.9-Powerpoint Presentation
 
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdf
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdfponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdf
ponemangsuprasegmentalpowerpoint-150909120649-lva1-app6891.pdf
 
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptx
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptxG9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptx
G9-ponemang-suprasegmental-gr9-powerpoint-presentation.pptx
 
Fili morpema @ pornema
Fili morpema @ pornemaFili morpema @ pornema
Fili morpema @ pornema
 
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptx
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptxpdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptx
pdfslide.net_ponemang-segmental-570b2422f399e.pptx
 
PONOLOHIYA.pptx
PONOLOHIYA.pptxPONOLOHIYA.pptx
PONOLOHIYA.pptx
 
guape_ponemangsuprasegmental.pptx
guape_ponemangsuprasegmental.pptxguape_ponemangsuprasegmental.pptx
guape_ponemangsuprasegmental.pptx
 
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptKOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
 
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang FilipinoMga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
 
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf
427233070-Ponema-Morpema-at-Leksikon.pdf
 
PONEMIKO.pptx
PONEMIKO.pptxPONEMIKO.pptx
PONEMIKO.pptx
 

Recently uploaded

paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...
paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...
paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...FairyLouMejia1
 
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpoint
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpointLesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpoint
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpointRuvyAnnClaus
 
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptx
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptxKalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptx
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptxLucy Datuin
 
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptx
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptxTAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptx
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptxrodriguezjoelina25
 
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptx
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptxNoli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptx
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptxJustinArquero
 
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...SundieGraceBataan
 
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptx
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptxAralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptx
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptxrocinegallegocbam
 
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptx
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptxGrade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptx
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptxGeizukiTaro
 
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdfNonieAnnGalang
 
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 p
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 pKabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 p
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 pmarryrosegardose
 
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptx
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptxBUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptx
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptxRochAsuncion
 
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptxGrade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptxGeizukiTaro
 
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptx
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptxBahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptx
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptxjennygomez299283
 
Layunin sa pagsulat ng mga awit .pdf
Layunin sa pagsulat ng mga awit     .pdfLayunin sa pagsulat ng mga awit     .pdf
Layunin sa pagsulat ng mga awit .pdfreboy_arroyo
 
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram and gram.pptx
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram  and gram.pptxQuarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram  and gram.pptx
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram and gram.pptxcherrypastoral
 
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptx
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptxUNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptx
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptxDesilynNegrillodeVil
 
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptx
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptxBaitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptx
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptxGerlynSojon
 
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...mtmedel20in0037
 
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang 8.pptx
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang  8.pptxARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang  8.pptx
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang 8.pptxAlyszaAbecillaPinion
 
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptx
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptxPart 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptx
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptxEVELYNGRACETADEO1
 

Recently uploaded (20)

paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...
paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...
paggamit ng pangungusap sa ibat iabng sitwasyonCOT-Q3-FIL6-2022 - Copy.pptx f...
 
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpoint
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpointLesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpoint
Lesson In Edukasyon Sa Pagpapakatao powerpoint
 
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptx
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptxKalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptx
Kalakalang Panlabas ng Pilipinas (Canva).pptx
 
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptx
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptxTAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptx
TAYUTAY-TARPAPEL-PINAL-NA-PAKITANGTURO-pptx
 
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptx
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptxNoli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptx
Noli-Me-Tangere-Kabanata-17-32-Copy.pptx
 
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...
gr9-modyul11kasipaganpagpupunyagipagtitipidatwastongpamamahala-190303122831 (...
 
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptx
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptxAralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptx
Aralin-6-Ang-Sitwasyon-ng-mga-Pangkat-Minorya-1.pptx
 
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptx
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptxGrade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptx
Grade 7 - KOLONIYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGANG ASYA.pptx
 
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf
408685973-Ang-Pantayong-Pananaw-PART-1-Powerpoint.pdf
 
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 p
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 pKabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 p
Kabanata 6 Si Kapitan Tiyago Filipino 9 p
 
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptx
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptxBUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptx
BUDDHISMO_PHIL-IRI-POST-TEST-GRADE-10_123305.pptx
 
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptxGrade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
Grade 7 - Kalagayan Timog Asya sa Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
 
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptx
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptxBahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptx
Bahagi ng makinang de-padyak 03-13-23 (1).pptx
 
Layunin sa pagsulat ng mga awit .pdf
Layunin sa pagsulat ng mga awit     .pdfLayunin sa pagsulat ng mga awit     .pdf
Layunin sa pagsulat ng mga awit .pdf
 
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram and gram.pptx
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram  and gram.pptxQuarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram  and gram.pptx
Quarter 4-MATH 2-Week 5 _kilogram and gram.pptx
 
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptx
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptxUNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptx
UNANG YUGTO NG PANANAKOP NG KANLURANIN SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA.pptx
 
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptx
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptxBaitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptx
Baitang 8 Tungkol sa Florante at Laura.pptx
 
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...
Grade 8, Module 1 Quarter 4Unang Digmaang Pandaigdig sanhi, dahilan, at bunga...
 
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang 8.pptx
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang  8.pptxARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang  8.pptx
ARALING PANLIPUNAN Ika-walong baitang 8.pptx
 
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptx
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptxPart 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptx
Part 2 Pagkakakilalanlan ng Kulturang Asyano Batay sa Kontribusyon Nito.pptx
 

Kakayahang Lingguwistika ng mga Pilipino

  • 1.
  • 2. Ang ponolohiya ay makaagham na pag-aaral sa mga tunog. Salik na isinasaalang-alang: 1. Pinanggagalingan ng lakas 2. Artikulador 3. Resonador o palatunugan PONOLOHIYA
  • 3. Pag-aaral sa wastong pagbigkas ng mga tunog. Ang ponemang SEGMENTAL ay tumutukoy sa makabuluhang tunog na nangangahulugan na maaaring makapagpabago ng kahulugan ng isang salita. PONEMA
  • 4. Limang (5) patinig /a,e,i,o,u/ at labing-anim (16) na katinig /p,b,t,d,k,g,m,n,ņ,h,s,l,r,’,y,w/. Ang ponemang /ņ/ ay kumakatawan sa titik na /ng/ habang ang /’/ naman ay isang impit na tunog (glottal stop) o saglit na pagpigil sa hangin. Halimbawa: /ba:ga’/ sa /bagah/, /tu:boh/ sa /tu:bo’/ at /kitah/ sa /ki:ta’/ Ang ponema ay binubuo ng dalawampu’t isang ponema.
  • 5. Ito ay mga salitang nagtatapos sa malapatinig na /w/ at /y/ na magkasama sa isang pantig. DIPTONGGO ay Bahay ey Reyna oy Kahoy uy Aruy aw Bahaw iw Agiw Ow wow
  • 6. Ito ay tinatawag ding kambal katinig dahil sa binubuo ito ng dalawang magkaibang katinig sa isang pantig. KLASTER Grasa Klase tsampoy Braso Prinsesa Tsinelas Traysikel Nars Glosaryo Kard Dyanitor Plato Grupo Kristo Gwapo
  • 7.  Ito ay mga salitang halos magkatunog subalit magkaiba ng kahulugan. PARES-MINIMAL Pala-Bala Misa-Mesa Kawa-Gawa Sabi-Labi Pantay-Panday Tila-Tela Sama-Sana Irog-Ilog Alok-Alog
  • 8.  Ito ay may tunog na /ņ/ na binubuo ng dalawang katinig na NG o [en-ji]. Ito ang dahilan kung bakit sa alpabetong Filipino ay may ganitong letra dahil sa katangian ng wikang may ganitong tunog sa unahan ng ating mga salita. DIGRAPO nganga ngayon banga ngiti ngunit bango langit nguso
  • 9. Yunit ng tunog na karaniwang hindi tinutumbasan ng mga letra sa pagsulat. Sa halip, kinakatawan ito ng mga notasyon ponemik upang matukoy ang paraan ng pagbigkas. Kabilang dito ang tono, punto, intonasyon, hinto, at diin. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
  • 10.  Ito ay tumutukoy sa pagtaas at pagbaba ng tinig na nakapagpapabago ng kahulugan. Nakukuha ang mensahe ayon sa boses ng tagapagsalita kung nangangaral, naiinis, nang-iinsulto, nagtatanong, nakikiusap o nag- uutos. TONO
  • 11.  Ito ay tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig na binibigyang-diin. DIIN o STRESS
  • 12.  Tumutukoy sa haba ng bigkas sa pantig ng mga salita na may patinig o katinig. HABA
  • 13.  Tumutukoy sa saglit na paghinto sa pagsasalita na maaaring panandalian habang sinasabi ang isang pangungusap, o pangmatagalan bilang hudyat ng pagtatapos ng pangungusap. Sa paraang pasulat, sumiimbolo ito sa kuwit (,) o kaya’y tuldok (.). HINTO o TIGIL