7. T U L A P O N E M A
U L T O N O N E M A
D E G U L O N G A S
A N T A L A A N T A
S A R C A S M A S M
P A N G U U Y A M A
U S A P A N T A L A
S S A R C A D I I N
P A N E N E K S E N
P A N U N U K S O A
10. Ang tulang panudyo ay isang uri ng
akdang patula na may layuning
manlibak, manukso, o mang-uyam. Ito
ay kilala rin sa tawag na “pagbibirong
patula.” Ang tulang panudyo ay
gumagamit ng masining na paraan
upang ipahayag ang pagpuna sa mga
isyung panlipunan, kaisipan, o mga tao
sa pamamagitan ng paggamit ng birong
11. Ang paglilibak, panguyam, at panunukso ay
mga paraan ng pagpapahayag ng kritisismo
sa isang mas malambing at mas malikhain
na paraan. Sa halip na direktang sabihin
ang mga problema o pagkakamali,
ginagamit ng tulang panudyo ang humor at
irony upang magdulot ng mga katanungan
at pagtatalakay sa mga isyung hinaharap
ng lipunan.
12. MGA HALIMBAWA NG TULANG PANUDYO
1.Batang makulit
Palaging sumisitsit
Sa kamay
mapipitpit.
2.Kotseng kakalog
kalog
Sindihin ang
posporo
Sa ilog ilubog.
13. MGA HALIMBAWA NG TULANG PANUDYO
3.Bata Batuta
Isang pera, isang
muta.
4. Tatay mong
bulutong,
Puwede nang igatong,
Nanay mong maganda,
Pwede mong ibenta.
14. MGA HALIMBAWA NG TULANG PANUDYO
5. Tutubi, tutubi
Wag kang pahuli,
Sa batang
mapanghi.
6. Ako’y tutula,
Mahabang mahaba,
Ako’y uupo,
Tapos na po.
15. MGA HALIMBAWA NG TULANG PANUDYO
7. Si Anna
Ay napakaganda
Pero kong tumayo
Ay parang
nakaupo.
8. May dumi sa ulo,
Ikakasal sa Linggo
Inalis, inalis,
Ikakasal sa Lunes.
16. TUGMANG DE GULONG
ay mga paalala na maaaring makita sa mga
pampublikong sasakyan tulad ng dyip, bus at
traysikel. Karaniwa’y ito’y batay sa nakatutuwa, lalo
na’t ang karamihan sa mga tugmang ito ay
nakabatay sa mga kasabihan o salawikain na dati
nang batid ng mga Pilipino.
17. TUGMANG DE GULONG
ay mga paalala na maaaring makita sa mga
pampublikong sasakyan tulad ng dyip, bus at
traysikel. Karaniwa’y ito’y batay sa nakatutuwa, lalo
na’t ang karamihan sa mga tugmang ito ay
nakabatay sa mga kasabihan o salawikain na dati
nang batid ng mga Pilipino.
18. TUGMANG DE GULONG
Aanhin pa ang gasolina kung jeep ko ay sira na.
And di magbayad walang problema,sa karma pa
lang,bayad ka na.
Sitsit ay sa aso,
Katok ay sa pinto,
sambitin ang “para”
sa tabi tayo’y hihinto
19. TUGMANG DE GULONG
Huwag dumi-kwatro sapagkat dyip ko’y di mo
kwarto.
Ms. na sexy, kung gusto mo’y libre, sa
drayber ka tumabi.
Sa pagtaas ng gasolina, kaming mga drayber
ay nag-hahabol ng hininga.
20. TUGMANG DE GULONG
Huwag kang magdekwatro, ang dyip ko’y
di mo kwarto.
Pasaherong masaya, tiyak na may pera.
Puwedeng matulog, bawal humilik.
God knows Hudas not pay.
22. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
Ito ay makahulugang tunog. Sa paggamit ng
suprasegmental, malinaw na naipahahayag
angdamdamin, saloobin, at kaisipang nais
ipahayag ng nagsasalita. Sa
pakikipagtalastasan,matutukoy natin ang
kahulugan, layunin o intensyon ng pahayag o
ng nagsasalita sapamamagitan ng diin, tono o
intonasyon, at antala o hinto sa pagbibigkas at
23. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
1. Diin — Ang lakas, bigat o bahagyang pagtaas
ng tinig sa pagbigkas ng isang pantig sa salita.
Ang diin ay isang ponema sapagkat sa mga
salitang may iisang tunog o baybay, ang
pagbabago ng diin ay nakapagpapabago ng
kahulugan nito. Maaaring gamitin sa pagkilala
ngpantig na may diin ang malaking titik.
25. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
2. Tono / Intonasyon -ang pagtaas at
pagbaba ng tinig na maaaring
makapagpasigla, makapagpahayag ng
iba't ibang damdamin,makapagbigay
kahulugan, at makapagpahina ng usapan
upang higit na magingmabisa ang ating
pakikipag-usap sa kapuwa
28. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
a) Kahapon = 213, pag-aalinlangan
b) Kahapon = 231, pagpapatibay,
pagpapahayag
c) talaga = 213, pag-aalinlangan
d) talaga = 231, pagpapatibay,
pagpapahayag
29. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
3. Antala/Hinto -Bahagyang pagtigil
sa pagsasalita upang higit na
maging malinaw ang mensaheng ibig
ipahatid sa kausap. Maaaring gumamit
ng simbolo
kuwit , ), dalawang guhit na pahilis (//) , o
30. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
Mga halimbawa:
a) Hindi/ ako si Joshua.
Pagbigkas ito na ang hinto ay pagkatapos
ng HINDI.
Nagbibigay ito ng kahulugan na ang
nagsasalita ay nagsasabing siya si Joshua
na maaaring siya'y napagkamalan lamang
31. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
b.)Hindi ako, si Joshua.
Pagbigkas ito na ang hinto ay nasa AKO.
Pagpapahiwatig ito na ang kausap ay
maaaring napagbintangan ng isang bagay
na hindi ginawa.
Kaya sinasabi niyang hindi siya ang
gumawa kundi si Joshua.
32. PONEMANG SUPRASEGMENTAL
c) Hindi ako si Joshua.
Pagbigkas ito na nasa hulihan ang
hinto.
Nagpapahayag ito na ang nagsasalita
ay nagsasabing hindi siya si Joshua.
36. Dandansoy, bayaan na kita
Uuwi na ako sa payaw
Kung sakaling maulila ka sa
akin,
Tanawin mo lamang ako sa
payaw
Dandansoy, kung susunod ka sa
akin
Huwag kang magdadala ng
tubig,
38. Tila nag-aapoy, mapupulang langit
Maging itong dagat, tila nagngangalit
Siguro'y may nagkaingin kung saan
Malakas na hangin ang
dumadaluyong.
Daluyong na ito'y laruan ng dagat
Na nagmula pa sa karagatan
Ang gabing madilim, tubig na
malinaw
ang pag-asa ng mga mandaragat
43. BULONG AT AWITING-BAYAN NG LUZON
5. Soliranin o Suliranin
Ito ay ang awit sa paggaod
habang namamangka o sa
mga manggagawa.
44.
45. 6.Dalit o Imno o Himno
Ito ay ang awit sa diyos-diyosan ng mga
Bisaya Oyayo o kaya naman sa
pagsamba.
7.Dung-aw
Ito ay ang awit sa patay o
pagdadalamhati ng mga Ilokano.
47. 10.Maluway
Ito ay ang awit sa sama-samang
paggawa
11.Kutang-kutang
Ito ay ang awiting panlansangan.
48. 12.Pananapatan
Ito ay ang panghaharana sa Tagalog.
13.Balitaw
Ito ay ang panghaharana sa Bisaya
14.Pangangaluwa
Ito ay ang awit sa araw ng mga patay ng
mga Tagalog.
