2. Health Promotion

4. แนวคิดและทิศทางการพัฒนาสุขภาพใหม่

5. แนวคิดและทิศทางการพัฒนาสุขภาพใหม่
• สุขภาพสู่สุขภาวะองค์รวม
• สร้างนําซ่อม
• การส่งเสริมสุขภาพจาก Ottawa สู่ Bangkok Charter
• Health for all สู่ All for health
• การบริหารระบบสุขภาพแบบบูรณาการ - การบริหารระบบคุณภาพ
• Learning organisation - Knowledge management
• พรบ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550
• แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ
• แผนยุทธศาสตร์ทศวรรษกําลังคนด้านสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550-2559
• การกระจายอํานาจ (Decentralisation) ด้านสุขภาพ

6. Ottawa Charter for
Health Promotion

7. Health promotion
Health promotion is the process of enabling
people to increase control over, and to improve,
their health. To reach a state of complete
physical, mental and social well-being, an
individual or group must be able to identify and
to realise aspiration, to satisfy needs, and to
change or cope with the environment.
WHO, 1986

8. การส่งเสริมสุขภาพ
HEALTH PROMOTION
กระบวนการส่งเสริมให้ประชาชนเพิ่มสมรรถนะในการควบคุม และ
ปรับปรุงสุขภาพของตนเอง ในการบรรลุซึ่งสุขภาวะอันสมบูรณ์ ทั้ง
ทางร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ โดยบุคคลและกลุ่ม
บุคคลจะต้องสามารถบอก และตระหนักถึงความมุ่งมาดปรารถนา
ของตนเอง สามารถตอบสนองปัญหาของตนเอง และสามารถ
เปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม หรือปรับตนให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมได้
หทัย ชิตา
นนท์, 2541

9. Prerequisites for Health
• Peace
• Shelter
• Education
• Food
• Income
• a stable eco-system
• Sustainable resources
• Social justice, and equity

10. กลยุทธ์การส่งเสริมสุขภาพ
การให้คําปรึกษาและข้อมูลข่าวสารแก่สาธารณชน
1 (Pubic education and public information)
2 การชี้แนะ
(Advocate)
3 การตลาดเพื่อสังคม
(Social marketing)
4 การทําให้มีความสามารถ
(Enable)
5 การเป็นตัวกลาง
(Mediate)

11. กลวิธีการดําเนินงานตามกฎบัตรออตตาวา
การสร้างนโยบายสาธารณะเพื่อส่งเสริมสุขภาพ
1 (Building health public policy)
2 การสร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการมีสุขภาพดี
(Creative supportive environment)
3 การเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน
(Strength community action)
4 การพัฒนาทักษะส่วนบุคคล
(Developed personal skill)
5 การปฏิรูประบบบริการสาธารณสุข
(Reorient health service)

13. Bangkok Charter
กฎบัตรกรุงเทพ

14. กฎบัตรกรุงเทพ 2005
• บริบทใหม่ครอบคลุมทุกสังคม ทุกระดับในองค์รวมแห่งสุขภาพ (กาย จิต สังคม
วิญญาณ)
• สุขภาพในโลกาภิวัตน์
• ความยากจน
• ข้อตกลงการค้าด้านสาธารณสุข
• ข้อบังคับสินค้าที่เป็นอันตรายกับสุขภาพ
• ความปลอดภัยในที่ทํางานกับสุขภาพ
• บทบาทความรับผิดชอบของสังคมต่อสุขอนามัย
• ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข
• การเป็นพันธมิตร (Partners) เพื่อสร้างสุขภาพ
• ความยั่งยืนในการเสริมสร้างสุขภาพ (Sustainability) จากทุกภาคส่วนในสังคม

15. ยุทธศาสตร์การส่งเสริมสุขภาพ
• การชี้แนะให้การส่งเสริมสุขภาพอยู่บนพื้นฐานของสิทธิมนุษยชน
• กําหนดนโยบายแนวทางการปฏิบัติและการวางโครงสร้างพื้นฐานที่เกี่ยวข้องอย่าง
ยั่งยืนในการจัดการปัจจัยที่มีผลกระทบต่อสุขภาพ
• สร้างศักยภาพในการส่งเสริมสุขภาพ
• สร้างพันธมิตรด้านสุขภาพ ทั้งภาครัฐ เอกชน องค์กรเอกชนสาธารณประโยชน์ที่จะ
ร่วมมือกันส่งเสริมสุขภาพอย่างยั่งยืน
• ใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อคุ้มครองความปลอดภัยและส่งเสริมให้ประชาชนทุก
คนมีโอกาสเข้าถึงการมีสุขภาพดี

18. ปัจจัยทางชีวภาพ
Biological factors
ปัจจัยทางสังคม ปัจจัยทางวัฒนธรรม
Social factors Cultural factors
ปัจจัยทางเศรษฐกิจ ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม
Economic factors Environmental factors
สุขภาพ
ปัจจัยทางการเมือง ปัจจัยทางพฤติกรรม
Health
Political factors Behavioral factors
คุณภาพชีวิต
Quality of life
การพัฒนาทางสังคม การพัฒนาทางเศรษฐกิจ การพัฒนาปัจเจกบุคคล
Social development Economic development Personal development

19. Health promotion mediators
หน่วยงานด้านเศรษฐกิจ
ภาครัฐ
หน่วยงานด้านสังคม หน่วยงานด้านสาธารณสุข
Government sector
ภาคเอกชน สุขภาพ ภาคประชาสังคม
Private sector Health Public sector
Health for All, All for Health
Health promotion strategies and programme should be adapted to the local needs and possibilities of
individual countries and regions to take into account differing social, cultural and economic systems

20. นโยบายสาธารณะด้านสุขภาพ
นโยบายสาธารณะที่แสดงความห่วงใยอย่างชัดเจนในเรื่องสุขภาพ พร้อมที่จะรับผิดชอบต่อ
ผลกระทบทางสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นจากนโยบายนั้น ขณะเดียวกันก็เป็นนโยบายที่มุ่งสร้างเสริมสิ่ง
แวดล้อมทั้งทางสังคมและกายภาพที่เอื้อต่อการมีชีวิตที่มีสุขภาพดี และมุ่งให้ประชาชนมีทางเลือก
และสามารถเข้าถึงทางเลือกที่ก่อให้เกิดสุขภาพดีได้
• พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550
• สมัชชาสุขภาพ
• การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ (Health impact assessment)
• คณะกรรมการกําลังคนด้านสุขภาพแห่งชาติ (National commission on human resources for health)
• คณะกรรมการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพแห่งชาติ (National commission on traditional wisdom
for health)
• การพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพในรูปเครือข่าย

21. 5 สิ่งใหม่ เมื่อมี พรบ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550
• ให้ความหมาย “สุขภาพ” อย่างกว้างขวาง และกําหนดสิทธิ หน้าที่ด้านสุขภาพเพิ่ม
เติม
• กําหนดให้มีกลไกระดับชาติ คือ คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) เป็นเครื่อง
มือให้ทุกฝ่ายในสังคมเข้ามามีส่วนร่วมกันดูแลสุขภาพ โดยไม่มีอํานาจสังการ
บังคับบัญชา
• มีสํานักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ทําหน้าที่องค์กรเลขานุการของ
คสช.
• กําหนดให้มี “สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ”
• กําหนดให้ คสช.จัดทํา “ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ” กําหนดทิศทาง
นโยบาย ยุทธศาสตร์ของระบบสุขภาพแห่งชาติ
ชาตรี บานชื่น,
2550

23. การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมสุขภาพ
สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น
•ชุมชนเมือง
•สิ่งก่อสร้าง
•ศิลปะ
•ขนบ ธรรมเนียม ประเพณี
•วัฒนธรรม ความเชื่อ ค่านิยม
มลภาวะ
สภาพแวดล้อม ค่านิยม/ความเชื่อ
อื่นๆ
มีปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อสุขภาพ?

25. New players for the new era
องค์กร
ของรัฐ
องค์กร
ปกครองส่วน NGOs
ท้องถิ่น
PLAYERS
ชุมชน ภาค
วิชาการ เอกชน