1. Κύριε πρόεδρε, φίλοι και φίλες,
Συγκεντρωθήκαμε εδώ σήμερα, για να συζητήσουμε ένα θέμα που
πως δεν έχει πάψει ποτέ να προκαλεί το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων.
Πρόκειται για το θέμα της τιμωρίας στην αρχαία και στη σύγχρονη
Ελλάδα. Ως μέλος του συγκεκριμένης Βουλής των εφήβων, θέλω να
συμβάλλω κι εγώ- όχι μόνο ως μαθητής, αλλά κι ως ένας νέος άνθρωπος-
στη διερεύνηση του ζητήματος αυτού, που επηρεάζει καταλυτικά τη ζωή
του κάθε πολίτη χωριστά, όσο και τη συνοχή γενικότερα της κοινωνίας.
Μελετώντας την 14η ενότητα της Πολιτείας του Πλάτωνα, εντοπίζουμε
μια οξεία απέχθεια προς τους τυράννους από μέρους του φιλοσόφου και των
υπολοίπων Αθηναίων λόγω της κατάχρησης της εξουσίας που είχαν στα χέρια
τους και της αλαζονικής ,ανήθικης και απάνθρωπης συμπεριφοράς τους προς
τους πολίτες .Εκφραστής αυτής της απέχθειας ήταν ο φιλόσοφος Πλάτωνας, ο
1
2. οποίος, εκπροσωπώντας την κοινή γνώμη, εξέφρασε δημοσίως αυτή την
αγανάκτηση, κρίνοντας τους τυράννους ανήθικους, αναξιοπρεπείς και ανάξιους
να μείνουν και να κυβερνήσουν αυτή την πόλη που λεγόταν Αθήνα.
Η αγανάκτηση αυτή προερχόταν από το γεγονός ότι οι τύραννοι δεν
υπάκουαν στους νόμους ,φέρονταν αλαζονικά, λεηλατούσαν περιουσίες και
δολοφονούσαν τους αντιφρονούντες .Έτσι λοιπόν αιτιολογείται το αίσθημα
αυτό που είχαν οι Αθηναίοι πολίτες για τους τυράννους, ακόμη και πολύ καιρό
μετά από την κατάλυση του καθεστώτος των 30 τυράννων.
Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα, όπου η εξουσία πηγάζει από το λαό,
ασκείται από το λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Βασικό
χαρακτηριστικό της δημοκρατίας είναι η λήψη αποφάσεων από το λαό, είτε
μέσω των εκπροσώπων του, είτε άμεσα με ψηφοφορία. Οι αποφάσεις αυτές
θα πρέπει να είναι ορθές, να συμφωνούν με τις αξίες και τους νόμους της
κοινωνίας και συνεπώς να εξυπηρετούν τις ανάγκες του λαού .Αυτή η άποψη
επικρατούσε στην αρχαία Αθήνα και γι’ αυτό ειδικά οι τύραννοι μετά την
καθαίρεσή τους καταδικάζονταν, χωρίς ελαφρυντικά.
Η όποια καταδίκη τους όμως δεν σήμαινε και τη μεταμέλειά τους , γιατί
είναι γνωστό ότι η τιμωρία αποκτά αξία, όταν ο κατηγορούμενος καταλάβει το
λάθος του και προσπαθήσει να το διορθώσει, επαναπροσδιορίζοντας τις αξίες
στη ζωή του . Αυτό όμως δε συνέβαινε με τους τυράννους. Από τη στιγμή που
το άτομο δεν αναλάβει τις ευθύνες του είναι αδύνατο να λειτουργήσει η
τιμωρία σωφρονιστικά και παιδευτικά.
Από αυτή την άποψη δεν μας ενδιαφέρει να εκδικηθούμε τον
κατηγορούμενο, όσο να τον κάνουμε να κατανοήσει το σφάλμα του και να μην
το επαναλάβει στο μέλλον. Μέσω των δικών με κοινό επιτυγχάνεται ο
παραδειγματισμός των υπόλοιπων πολιτών, έτσι, ώστε να μην προβούν στο
μέλλον στη διάπραξη ίδιων ή παρόμοιων παραπτωμάτων .Όταν οι νόμοι
εφαρμόζονται και η ασυδοσία τιμωρείται, οδηγούμαστε στο απόλυτο πρότυπο
της κοινωνίας, η οποία θα έπρεπε να εκφράζει κάθε πολιτεία.
Εκτός όμως από τους απλούς πολίτες ,θα πρέπει όμως να διακρίνονται
από ηθικές αξίες και ορθές ιδέες και οι ηγέτες της χώρας μας. Δεν αρκεί να
είναι ένας πολίτης ηθικά ορθός αν δεν διακρίνεται από την ίδια ηθικότητα και
αυτός που τον κυβερνά, σύμφωνα με τους ηθικούς κώδικες συμπεριφοράς που
πρέπει να υπάρχουν σε μια δημοκρατική κοινωνία, έτσι, ώστε αυτή να
λειτουργεί -αν όχι άψογα- τουλάχιστον στο μεγαλύτερο δυνατό σημείο αρκετά
καλά .
Πρέπει επομένως να αποτελεί κύριο στόχο των πολιτικών ηγετών της
χώρας μας να μεταλαμπαδεύσουν τις ηθικές τους αξίες στο λαό, αφού πρώτα
λειτουργήσουν οι ίδιοι ως πρότυπα αρετής .Όλη αυτή η διαδικασία θα έχει ως
2
3. αποτέλεσμα την καλύτερη διακυβέρνηση του κράτους, τη μείωση των
προβλημάτων σε πολλούς τομείς της ζωής και συνεπώς τη βελτίωση του
βιοτικού επιπέδου της χώρας μας, καθώς κάθε πολίτης θα λειτουργεί
συλλογικά μέσα σε μια ευνομούμενη κοινωνία.
Εν κατακλείδι, συμπεραίνουμε ότι μια πολιτεία, για να την
χαρακτηρίσουμε απολύτως δημοκρατική, θα πρέπει τόσο οι απλοί πολίτες,
όσο και οι πολιτικοί ηγέτες αυτής να υπακούουν στους νόμους συνειδητά και
να τοποθετούν το συλλογικό καλό πάνω από το ατομικό. Επειδή όλα τα μέλη
μιας κοινωνίας είναι σα μια αδιάσπαστη αλυσίδα και το ένα μέλος επηρεάζει το
άλλο, είναι λογικό ότι οι πολίτες επηρεάζουν τους ηγέτες που είναι
υποχρεωμένοι να λάβουν υπόψη τους το καλό του λαού και να τιμωρήσουν
τους τυχόν παραβάτες των νόμων με δίκαιες τιμωρίες.
Άλλωστε όσο ορθές και να είναι οι τιμωρίες ,δεν έχουν καμία αξία αν
αυτός στον οποίο θα υποβληθούν δεν έχει την κρίση και τις απαραίτητες
αξίες ,ώστε να τις εκτιμήσει και να κατανοήσει το λάθος του και να
προσπαθήσει να μην επαναλάβει στο μέλλον την ίδια παραβατική
συμπεριφορά .Άρα η επόμενη κίνηση του κράτους θα πρέπει να είναι η
αναθεώρηση των απαρχαιωμένων νόμων, με στόχο πάντα τη βελτίωση του
βιοτικού επιπέδου των πολιτών αλλά και της εικόνας της χώρας στο
εξωτερικό.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• http://www.google.gr/
• http://el.wikipedia.org/
• http://www.arxaia-ellinika.blogspot.com/
• Εγκυκλοπαίδεια Δομή
ΣΧΟΛΕΙΟ: 2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ- ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2010-2011
ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ: ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ
ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑ
3
