Διάγραμμα της έννοιας "Πολιτισμός"

1. ΟΡΙΣΜΟΣ
Πολιτισμός είναι το σύνολο των επιτευγμάτων του ανθρώπου στον υλικό, πνευματικό και ηθικό
τομέα. Είναι ο συνεχής αγώνας του ανθρώπου να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσής του και να
καλλιεργήσει το πνεύμα του. Ο όρος πολιτισμός (πόλις > πολίτης > πολιτισμός) εμφανίστηκε στα
ελληνικά γράμματα τον 18ο αι. από τον Αδαμάντιο Κοραή, ως αντιστοίχιση του γαλλικού civilisation.
Έκτοτε όμως χρησιμοποιείται, υποκαλύπτοντας και την έννοια του culture/kultur λόγω της μη
απόδοσης στα ελληνικά της ξενόγλωσσης έννοιας
Η αστικοποίηση του ανθρώπου συνέτεινε στην ανάπτυξη του πολιτισμού του . Λόγω της
διαβίωσης με συνανθρώπους και της αναγκαστικής εγγύτητας (γειτονίας), ισχυροποιούνται και
εδραιώνονται καταρχάς η ευγένεια και η ανεκτικότητα , ώστε να προκύπτει ένα πρώτο επίπεδο
ευστάθειας. Η ασφάλεια που παρέχεται σε συνδυασμό με τη δυνατότητα να μην εργάζονται σκληρά
όλοι για τα προς το ζειν δίνουν τη δυνατότητα της ανάπτυξης των τεχνών, του συστήματος παιδείας,
της φιλοσοφίας και των επιστημών που προάγουν τη συνολική ευστάθεια του νέου τρόπου διαβίωσης
και οι συλλογικές αξίες, όπως ο αλληλοσεβασμός, η αλληλεγγύη αναβαθμίζονται πλέον σε ένα κοινό
σύστημα αξιών.
Η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού απαρτίζεται από συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια που τον
χαρακτηρίζουν, όπως η φυλή, η εθνικότητα, η θρησκεία, η γλώσσα, η μόδα ή κάποιος άλλος
παράγοντας κοινωνικής συνοχής.Ένας πολιτισμός μπορεί να χαθεί, αν αλλοιωθούν σε μεγάλο ποσοστό
στοιχεία της πολιτισμικής του ταυτότητας. Παρόλο που οι πολιτισμοί χάνονται ή εξελίσσονται σε νέα
πολιτισμικά μορφώματα, κάποιοι αφήνουν πίσω τους πνευματικά επιτεύγματα ως παγκόσμια
κληρονομιά, όπως για παράδειγμα η αρχαία Ελλάδα και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που κληροδότησαν
αντίστοιχα στην ανθρωπότητα τη Δημοκρατία και το Ρωμαϊκό δίκαιο.

2. ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Η πολιτισμική ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους είναι η πολιτιστική δράση (ο τεχνικός πολιτισμός,
τεχνολογική πρόοδος – οικονομία : υλικά και πνευματικά έργα, δραστηριότητες και έθιμα) και η
πνευματική καλλιέργεια ή «culture (ο πνευματικός πολιτισμός, θρησκεία, ηθική, δίκαιο, επιστήμη,
τέχνη, αξίες, παραδόσεις, παιδεία, μόρφωση, αισθητική, εκλέπτυνση συμπεριφοράς) που συνισταμένα
διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων κατά τόπους.
ΚΙΝΗΤΗΡΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
r Η ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης.
r Η έμφυτη φιλομάθεια του ανθρώπου και η συνακόλουθη ανάπτυξη της επιστήμης και της
τεχνικής.
r Η οργάνωση και ο καταμερισμός της εργασίας, η ανάπτυξη του ανταγωνισμού και η βελτίωση
της παραγωγικότητας των εργαζομένων.
r Η μετάδοση των πολιτισμικών στοιχείων από γενιά σε γενιά.
ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ο σύγχρονος πολιτισμός έχει να επιδείξει θαυμαστά επιτεύγματα. Πιο συγκεκριμένα:
1. Η επιστήμη και η πρακτική εφαρμογή της, η τεχνολογία, αναπτύχθηκαν σε τέτοιο βαθμό που
επέλυσαν πολυποίκιλα προβλήματα. Αντιμετωπίστηκε ο αναλφαβητισμός, η αμάθεια και η
δεισιδαιμονία και ανέβηκε το μορφωτικό επίπεδο. Ο άνθρωπος κατόρθωσε να ερμηνεύσει τα
φυσικά φαινόμενα, να τα θέσει υπό τον έλεγχό του και να απελευθερωθεί, μερικώς, από τη φυσική
εξάρτηση.
2. Η εφεύρεση της μηχανής άνοιξε νέους ορίζοντες στις ανθρώπινες δυνατότητες, αφού πλέον ο
άνθρωπος ελαχιστοποίησε το μόχθο του, ξέφυγε από την επίπονη εργασία, αύξησε τον ελεύθερο
χρόνο του και εξασφάλισε ποικίλα μέσα δημιουργικής αξιοποίησής του
3. Η βιομηχανία γνωρίζει εκπληκτική ανάπτυξη. Η παραγωγή έχει αυξηθεί με αποτέλεσμα τη
δημιουργία προϊόντων με χαμηλό κόστος, έτσι που να μπορούν να τα αποκτήσουν όλοι.
4. Η πρόοδος της ιατρικής τόσο, όσον αφορά στις γνώσεις, αλλά και στις τεχνικές μεθόδους,
περιόρισε τη θνησιμότητα, καταπολέμησε ασθένειες και αύξησε το μέσο όρο ζωής.
5. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η κάλυψη σε
ικανοποιητικό βαθμό των υλικών αναγκών. Έτσι, βελτιώθηκαν οι συνθήκες διαβίωσης και
ανέβηκε ο μέσος όρος ζωής.
6.Αναπτύχθηκαν τα μέσα επικοινωνίας και μεταφοράς, εκμηδενίστηκαν οι αποστάσεις.
7. Ταυτόχρονα, ο άνθρωπος προήγαγε τη σκέψη του, όξυνε την κρίση του και διεύρυνε τους
πνευματικούς του ορίζοντες. Η γνώση έγινε πλέον δύναμη στα χέρια του ανθρώπου, έπαψε να
είναι κτήμα μόνο μιας αριθμητικά περιορισμένης μερίδας.
8. Η κοινωνική συμβίωση επίσης εξελίχτηκε. Σημαντική κατάκτηση αποτελεί η κατοχύρωση των
ανθρώπινων δικαιωμάτων, η θεμελίωση της ισότητας. Θεμελιώθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα,
θεσπίστηκαν κανόνες Δικαίου, καταργήθηκαν οι κοινωνικές διακρίσεις.
9. Βελτιώθηκαν οι διακρατικές σχέσεις, αναπτύχθηκαν οι ανταλλαγές και προωθήθηκε η
παγκοσμιοποίηση.
2

3. 10. Ο άνθρωπος, τέλος, ξέφυγε από τα όρια του πλανήτη του, εξερευνά το σύμπαν, αναζητώντας
διαφορετικές μορφές ζωής και επεκτείνοντας εκεί την κυριαρχία του.
ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Παρά τις εκθαμβωτικές κατακτήσεις του, ο σύγχρονος πολιτισμός παρουσιάζει κρίση γιατί:
1. Ο άνθρωπος στράφηκε μονομερώς προς την τεχνολογική ανάπτυξη, παραγκωνίζοντας και
αδιαφορώντας για το πνεύμα του. Ενδιαφέρθηκε για την άνοδο του βιοτικού του επιπέδου, αλλά δεν
κατόρθωσε να εξασφαλίσει την ποιότητα ζωής.
2. Η υπέρβαση του μέτρου τον οδήγησε στον καταναλωτισμό, στον υλικό ευδαιμονισμό. Σκοπός της
ζωής αποτελεί η προσπάθεια για το «έχειν» και όχι για το «είναι».
3. Η αλόγιστη και κερδοσκοπική επέμβασή του στη φύση προκάλεσε οικολογική καταστροφή, γεγονός
που πιστοποιείται από την εξάντληση των φυσικών πόρων, αλλά και από τη ρύπανση της φύσης.
4. Ο μονοδιάστατος χαρακτήρας της γνώσης, η εξειδίκευση, επέφερε την πνευματική μονομέρεια,
περιόρισε τον ανθρώπινο νου, σύνθλιψε τη φαντασία.
5. Οι επιστήμονες μην έχοντας στο ελάχιστο κοινωνική συνείδηση, εφαρμόζουν αρνητικά τις
ανακαλύψεις και εφευρέσεις τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ανθρωπότητα από ολοσχερή
καταστροφή (πυρηνικά όπλα).
6.Αναπτύχθηκαν μορφές αποτελεσματικότερου ελέγχου των πολιτών (παραπληροφόρηση,
προπαγάνδα, ηλεκτρονική παρακολούθηση), ενώ διαιωνίζεται η εκμετάλλευση ανθρώπου από
άνθρωπο και περιστέλλονται βασικά δικαιώματα.
7. Η μηχανοποίηση της εργασίας οδήγησε σε νέα μορφή δουλείας, καθώς αυξήθηκε η ανεργία και, το
χειρότερο, ο άνθρωπος μετατράπηκε σε χειριστή μηχανών που δεν απολαμβάνει πλέον τη χαρά της
δημιουργίας, αλλά ούτε και τον ελεύθερο χρόνο του.
8. Η παθητική συσσώρευση πληθυσμού στα αστικά κέντρα προκάλεσε αλλοτριωτικά φαινόμενα :
υδροκέφαλη ανάπτυξη των μεγάλων αστικών κέντρων, υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης,
εντατικοποίηση των ρυθμών ζωής και κυριαρχία κλίματος μαζοποίησης και αποπροσωποποίησης. Ο
άνθρωπος απομακρύνθηκε από το φυσικό περιβάλλον, εγκλωβίστηκε σε ακατάλληλες κατοικίες,
στερήθηκε την ανθρώπινη επικοινωνία
9. Τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, η βία και η εγκληματικότητα, αντί να περιοριστούν,
διογκώνονται, αλλάζοντας μορφές εκδήλωσης: ανησυχητική ανάπτυξη της τρομοκρατίας σε παγκόσμια
κλίμακα.
10. Ο άνθρωπος «απογυμνωμένος» από αξίες και ιδανικά, έχοντας ως μοναδικό στόχο το κέρδος
αναζητά διέξοδο μέσα από υποκατάστατα ευτυχίας: ναρκωτικά, αλκοόλ.
11. Τα ψυχολογικά προβλήματα, οι νευρώσεις, το άγχος, τα υπαρξιακά αδιέξοδα ήταν το τίμημα της
προόδου. Επικρατεί ανταγωνιστικού κλίματος στις ανθρώπινες σχέσεις, έχουν διαρρηχθεί οι δεσμοί
κοινωνικής αλληλεγγύης και κυριαρχεί η μοναξιά και η αποξένωση.
12. Ο σεβασμός στην ανθρώπινη οντότητα ολοένα εξασθενεί. Η καταπάτηση των ανθρώπινων
δικαιωμάτων από «πολιτισμένα» κράτη, οι καταστρεπτικοί πόλεμοι, η αδυναμία των κρατών να
συνυπάρξουν ειρηνικά αμαυρώνουν το σύγχρονο πολιτισμό και καθιστούν το μέλλον ζοφερό. Οι
εξοπλισμοί και η κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής εντατικοποιούνται για τη βίαιη επιβολή των
ισχυρών κρατών στις αδύναμες χώρες.
13. Ο άνθρωπος, αποπροσανατολισμένος από τις πραγματικές του ανάγκες, ενταγμένος στο
καταναλωτικό σύστημα μετατρέπεται σε απρόσωπη μονάδα, αδυνατεί να συμμετέχει ενεργά στις
αποφάσεις που τον αφορούν, ετεροκαθορίζεται και χειραγωγείται.
14.Η συντριπτική πλειοψηφία του ανθρώπινου πληθυσμού, ιδιαίτερα του Τρίτου Κόσμου, ζει σε
συνθήκες πείνας και εξαθλίωσης
15. Επικράτησε το αμερικανικό πολιτισμικό μοντέλο και προωθήθηκε σταδιακά η παγκόσμια
πολιτισμική ομογενοποίηση.
3

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κρίνοντας τις δυο παραπάνω απόψεις καταλήγουμε στα εξής:
Ο σύγχρονος πολιτισμός σίγουρα έχει να παρουσιάσει εκπληκτικά επιτεύγματα. Οι ραγδαίες
εξελίξεις στον επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν από κανέναν. Το
βιοτικό επίπεδο διαρκώς βελτιώνεται, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται μία άνετη ζωή. Αυτό όμως δε
σημαίνει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος εξασφάλισε και την ποιότητα στη ζωή του.
Πλήθος προβλήματα κατατρύχουν την ανθρωπότητα, για τα οποία την αποκλειστική ευθύνη φέρει ο
άνθρωπος, που έχασε την αίσθηση του μέτρου και της αρμονίας. Παρασύρθηκε στην ανάπτυξη του
τεχνικού πολιτισμού, παραμελώντας ταυτόχρονα τον πνευματικό. Αυτό είναι άλλωστε το βασικό αίτιο
που συνιστά την κρίση.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Ο ίδιος ο άνθρωπος πρέπει να δραστηριοποιηθεί. Ειδικότερα απαιτείται:
1. Σεβασμός στην ανθρώπινη οντότητα.
2. Προσπάθεια για εξασφάλιση ποιότητας στη ζωή μας.
3. Το παραπάνω είναι δυνατό να επιτευχθεί με την ανθρωπιστική παιδεία, που μπορεί να αξιοποιήσει
την παροχή δυνατοτήτων για την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.
4. Ισόρροπη ανάπτυξη υλικού και πνευματικού πολιτισμού, ώστε τα επιστημονικά και τεχνικά
επιτεύγματα να τίθενται στην υπηρεσία αγαθών σκοπών.
5. Προστασία της φύσης και των ισορροπιών της.
6. Απόκτηση κοινωνικής συνείδησης, συλλογικότητα και συνεργασία.
7. Ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων σε τοπική και παγκόσμια κλίμακα (φιλειρηνικό εργατικό
οικολογικό κτλ. κίνημα) και ενεργός συμμετοχή των πολιτών στο πλαίσιό τους για την υπεράσπιση και
την περαιτέρω προώθηση των πολιτισμικών κατακτήσεων.
8. Εξασφάλιση της ανεπηρέαστης λειτουργίας των διεθνών οργανισμών και αποτελεσματική
δραστηριοποίησή τους για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την αντιμετώπιση των
παγκόσμιων προβλημάτων.
Σήμερα η παγκοσμιοποίηση, κάτω από την ομπρέλα ενός πανανθρώπινου πολιτισμού, υπόσχεται και
ως ένα σημείο δημιουργεί συνθήκες για την ανάπτυξη κοινών στοιχείων με ενωτικό ρόλο σε παγκόσμια
κλίμακα, όπως οι ηθικές αξίες, η κοινωνική νοημοσύνη και η οικολογική συνείδηση. Η προσπάθεια για
ενιαία πνευματική καλλιέργεια της παγκόσμιας κοινότητας μέσα ένα κοινό σύστημα αξιών έχει την
έννοια της «συλλογικής νοημοσύνης», με στόχο την ίδια την επιβίωση του ανθρώπινου πολιτισμού στα
δύσκολα σημεία της εξέλιξής του.
Σήμερα τα προβλήματα της απασχόλησης, της ανεργίας και του αποκλεισμού αντιμετωπίζονται
στη βάση μιας κλειστής οικονομικής λογικής, ενώ θα έπρεπε να εξετάζονται με βάση τις ανάγκες του
πολιτισμού ευρύτερα. Πρέπει να σημειωθεί ότι μια πολιτική του πολιτισμού δεν μπορεί παρά να
αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών, με σκοπό την
επανανθρωποίηση της καθημερινής ζωή , ώστε να την χαρακτηρίζουν η αλληλεγγύη (εναντίον της
εξατομίκευσης και του διαχωρισμού των ανθρώπων), η επιστροφή στις ρίζες (εναντίον της ανωνυμίας),
η συμβίωση (εναντίον της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής) και η ηθικοποίηση (εναντίον της
ανευθυνότητας και του εγωκεντρισμού).
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Διάφοροι ορισμοί έχουν δοθεί στην έννοια «πολιτισμός». Αυτό καθιστά ιδιαίτερα δυσχερή τον
προσδιορισμό του, όπως και τον καθορισμό της πολιτιστικής δραστηριότητας. Ως εκ τούτου, ένας
μάλλον κατάλληλος τρόπος, για να γίνει αυτή η προσέγγιση είναι να εξεταστεί η έννοια αυτή μέσω του
4

5. διαχωρισμού της σε τεχνικό ή τεχνολογικό και σε πνευματικό πολιτισμό ή κουλτούρα.
Με τον όρο «τεχνικό ή τεχνολογικό πολιτισμό» εννοούμε τα διάφορα επιτεύγματα της τεχνολογίας και
των φυσικών επιστημών. Αυτά είναι πολλά και ιδιαίτερα σημαντικά για την εξέλιξη του ανθρώπινου
είδους. Ένα παράδειγμα είναι οι εξελίξεις στο νέο, σχετικά, τομέα της Γενετικής. Ένα άλλο είναι τα
διάφορα ιατρικά μηχανήματα ή φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία συμβάλλουν στην αύξηση του
μέσου όρου ζωής, όπως και η δημιουργία του Διαδικτύου, σε άλλο, βέβαια, επίπεδο της τεχνολογίας.
ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ
Όλες οι εφευρέσεις ή ανακαλύψεις έχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στη ζωή μας.
Ένα από τα θετικά στοιχεία είναι η επίτευξη του υψηλού βιοτικού επιπέδου στις χώρες του
ανεπτυγμένου κόσμου. Από την άλλη, μεταξύ των αρνητικών συγκαταλέγεται η ιδιαίτερα απειλητική
για την επιβίωσή μας μόλυνση του περιβάλλοντος. Στο σημείο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι κανένας
από τους τομείς της ζωής δεν είναι αποκομμένος από τον άλλον. Όλοι επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα
και αλυσιδωτά, σε όλα τα μέρη του πλανήτη.
Με αυτό το είδος πολιτισμού και τις επιδράσεις του στη ζωή μας συμπορεύεται η κουλτούρα.
Γενικώς, η κουλτούρα θα μπορούσε να οριστεί ως η πνευματική και η ψυχική καλλιέργεια. Σε αυτήν
περιλαμβάνονται η Τέχνη, η Ηθική, η Επιστήμη, η Φιλοσοφία, το Δίκαιο, η Πολιτική, η Θρησκεία κ.λπ.
Η κουλτούρα, όπως και ο τεχνολογικός πολιτισμός, είναι δημιούργημα πολλών προσώπων, έχει δηλαδή
έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Θα μπορούσε μάλιστα να ειπωθεί πως η κουλτούρα πάντοτε πλουτίζει τη
ζωή του ανθρώπου, της δίνει νόημα, την κάνει πιο ενδιαφέρουσα. Η διαμόρφωσή της είναι κάτι που
ποτέ δεν σταματά, καθώς συμβαίνει δια βίου και κυρίως μέσω της παιδείας, της προσωπικής
ενασχόλησης και των διαφόρων μορφωτικών ή πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Έως ένα βαθμό, υπάρχει δυνατότητα ελέγχου της κουλτούρας και μπορεί να συνδυαστεί με
επιτεύγματα του τεχνικού - τεχνολογικού πολιτισμού. Από αυτή τη μείξη προκύπτουν ενδιαφέροντα
δημιουργήματα, αξιοποιήσιμα και πράγματι υψηλά. Ως συμπέρασμα από τα προαναφερόμενα
προκύπτει ότι πολιτισμός, ή αλλιώς πολιτιστική δραστηριότητα, είναι το θέατρο, η μουσική, η
ζωγραφική, η πλαστική, η χαρακτική, η αρχιτεκτονική (οι τέσσερις τελευταίες είναι οι λεγόμενες Καλές
Τέχνες ), η φωτογραφία, ο κινηματογράφος, ο χορός, η ποίηση και η λογοτεχνία στο σύνολό της, οι
λαϊκοί πολιτισμοί και η πολιτιστική κληρονομιά συνολικά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και
επικοινωνίας, οι βιβλιοθήκες, τα ιστορικά αρχεία, οι πολιτιστικές ανταλλαγές κ.λπ. Καθένα από αυτά
προϋποθέτει συχνά ή πάντοτε τη συνύπαρξη και των δύο ειδών πολιτισμού.
Ως παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί η μουσική. Για να δημιουργήσει κάποιος μουσική χρειάζεται
ένα μουσικό όργανο, το οποίο προϋποθέτει την ανάπτυξη διαφόρων τεχνικών μέσων ή μεθόδων για την
κατασκευή του. Επίσης, για τη δημιουργία ενός κινηματογραφικού έργου απαιτείται τεχνολογικός
εξοπλισμός. Ακόμα, για τη συγγραφή ενός βιβλίου, εκτός από την έμπνευση ή την ιδέα, χρειάζεται ένα
μολύβι (ή στυλό) και χαρτί ή έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή ή μια γραφομηχανή. Τέτοια παραδείγματα
υπάρχουν πολλά. Μάλιστα, ορισμένα είναι πλέον αυτονόητα στην καθημερινή ζωή μας, οπότε ούτε καν
τα αντιλαμβανόμαστε.
ΦΟΡΕΙΣ
Φορείς του πολιτισμού είναι όλοι οι άνθρωποι, είτε σκέπτονται και ενεργούν ως πρόσωπα, είτε ως
μέλη μιας συλλογικότητας, κάποιας ομάδας. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι φορείς που οργανωμένα
προωθούν τον πολιτισμό ή λειτουργούν ως τροχοπέδη. Μεταξύ αυτών είναι: η πολιτεία, η παιδεία, η
εκκλησία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, διάφοροι κυβερνητικοί- ή μη- οργανισμοί και, γενικώς, κάθε
ατομική ή συλλογική προσπάθεια, ή δραστηριότητα. Ατομικές ή ομαδικές προσπάθειες θεωρούνται και
οι δραστηριότητες που γίνονται «ερασιτεχνικά». Με αυτό τον τρόπο τα πρόσωπα καθίστανται άμεσοι
παραγωγοί και υποστηρικτές του πολιτισμού. Ακόμα και εκείνοι που πηγαίνουν σε μια συναυλία ή
5

6. έκθεση ζωγραφικής στηρίζουν τον πολιτισμό, καθώς συμμετέχουν κατά τρόπο παράλληλο στη
διαμόρφωσή του. Ο λόγος είναι ότι η συναυλία ή η έκθεση θεωρούνται ολοκληρωμένες
δραστηριότητες μόνο όταν το κοινό τις παρακολουθήσει. Και, ανάλογα με το κοινό, ορισμένα
πολιτιστικά δρώμενα είναι εκάστοτε περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένα.
ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 31 Μαρτίου 2008
6

7. έκθεση ζωγραφικής στηρίζουν τον πολιτισμό, καθώς συμμετέχουν κατά τρόπο παράλληλο στη
διαμόρφωσή του. Ο λόγος είναι ότι η συναυλία ή η έκθεση θεωρούνται ολοκληρωμένες
δραστηριότητες μόνο όταν το κοινό τις παρακολουθήσει. Και, ανάλογα με το κοινό, ορισμένα
πολιτιστικά δρώμενα είναι εκάστοτε περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένα.
ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 31 Μαρτίου 2008
6