1. การสารวจทางทะเล
นายพรเทพ สาระคนธ์ เลขที่ 3
นางสาวกฤตพร สินโพธิ์ เลขที่ 11
นางสาวคันธารัตน์ หลวงฟอง เลขที่ 14

2. การสารวจทางทะเลของยุโรปเริ่มต้นเมื่อ ค.ศ.1450-1750
ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาใกล้เคียงกับยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการของยุโรป และ
ต่างก็มีบทบาทสาคัญต่อประวัติศาสตร์ยุโรปในยุคใหม่ กล่าวได้ว่าการ
ฟื้นฟูศิลปวิทยาการเป็นพื้นฐานสาคัญทาให้เกิดการสารวจทางทะเล ซึ่ง
เป็นผลทาให้ยุโรปเผยแพร่วัฒนธรรมของตนไปสู่ภูมิภาคอื่นๆ ของโลกได้
ในเวลาต่อมา

3. สาเหตุของการสารวจทางทะเล

4. 1. การมีวิทยาการที่ก้าวหน้า
ในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการ ชาวยุโรปได้เริ่มหันมาสนใจ ศึกษา
สิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวมากขึ้นความรู้ทางภูมิศาสตร์และแผนทีของ
่
ปโตเลมี ความรู้ในการใช้เข็มทิศและการพัฒนาเรือ ให้แข็งแรงทนทาน
ต่อสภาพลมฟ้าอากาศ สามารถที่จะเดินทางไกลได้ดีขึ้น ทาให้ชาติ
ตะวันตกหลั่งไหลสู่โลกตะวันออก

5. แผนที่ของปโตเลมี

6. 2. แรงผลักดันทางด้านการค้า
เมื่อพวกมุสลิมสามารถยึดครองกรุง
คอนสแตนติโนเบิล และดินแดน
จักรวรรดิไบเซนไทน์ ได้ทั้งหมด ทาให้
การค้าทางบกระหว่างโลก ตะวันออกกับ
โลกตะวันตกหยุดชะงัก
แต่สินค้าต่างๆ จากตะวันออก เช่น
ผ้าไหม เครื่องเทศ ยังเป็นที่ต้องการของ
ตลาดตะวันตก จึงจาเป็นต้องสารวจเส้น
ทางทะเลเพื่อติดต่อกับโลกตะวันออก

7. 3. แรงผลักดันทางด้านศาสนา
เนื่องจากความคิดของผู้นา
ชาติต่างๆ เห็นว่าการเผยแผ่คริสต์
ศาสนาเป็นกุศลอย่างมาก รวมทั้ง
ต้องการแข่งขันกับชาวมุสลิมที่เข้า
มาขยายอิทธิพลอยู่ในขณะนั้น
จึงสนับสนุนให้มีการค้นหา
ดินแดนใหม่ๆ และเผยแผ่คริสต์
ศาสนาไป พร้อมกันด้วย

8. 4. อิทธิพลของแนวคิดในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการ
แนวความคิดในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการ ทาให้ชาวยุโรปมุ่งหวัง
ที่จะสร้างชื่อเสียงเกียรติยศ ผลักดันให้ชาวยุโรปเกิดความความ
กระตือรือร้นที่จะแสวงหาความรู้ใหม่ๆ และรักการผจญภัย เป็นปัจจัย
สาคัญที่ทาให้ชาวยุโรปกล้าเสี่ยงภัยเดิน ทางสารวจมหาสมุทรที่กว้าง
ใหญ่ไพศาล

9. อารยธรรมยุโรปเผยแพร่ไปสู่ดินแดนอื่น
โดยชาวยุโรป ได้สร้างเมือง
และความเจริญต่างๆ เพื่อให้ตน
สามารถดาเนินชีวิตได้ตามแบบที่
คุ้นเคย จึงเกิดการ แพร่กระจาย
วัฒนธรรมตามแบบตะวันตก เช่น
ภาษา การแต่งกาย อาหาร ระบบ
การปกครอง ศิลปกรรม เช่น การ
ก่อสร้างถนน สะพาน สถานที่
ราชการ โบสถ์ วิหาร เป็นต้น

10. บทบาทของชาติต่างๆ ในการสารวจทางทะเล

11. โปรตุเกส
คริสต์ศตวรรษที่ 15
เจ้าชายเฮนรีนาวิกราช (Henry the Navigator) พระอนุชาของพระเจ้า
จอห์นที่ 1 (John I) แห่งโปรตุเกส ได้จัดตั้งโรงเรียนราชนาวีเพื่อเป็นศูนย์กลาง
การเรียนรู้เกี่ยวกับการเดินทางทะเล การใช้เครื่องมือและเทคนิคการสร้างเรือ
ซึ่งส่งผลให้ชาวโปรตุเกสสามารถค้นพบเส้นทางเดินเรือสู่ดินแดนตะวันออก
ได้แก่

12. บาร์โธโลมิว ไดแอส (Bartholomeu Dias) สามารถเดินเรือเลียบ
ชายฝั่งทวีปแอฟริกาผ่านแหลมกู๊ดโฮป(Cape of Good Hope) ได้สาเร็จใน
ค.ศ.1488

13. วัลโก ดา กามา (Vasco da Gama) แล่นเรือตามเส้นทางสารวจ
ของไดแอสจนถึงทวีปเอเชีย และสามารถขึ้นฝั่งที่ เมืองกาลิกัต (Calicut) ของ
อินเดียได้เมื่อ ค.ศ.1498 ต่อมาชาวโปรตุเกสสามารถควบคุมเมืองต่างๆ ทาง
ชายฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกาและอินเดียทางชายฝั่งตะวันตก สามารถ
ยึดเมืองกัว (Goa) มหาสมุทรอินเดียได้

14. สเปน
ค.ศ.1492
คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) ชาวเมืองเจนัว
ประเทศอิตาลี ซึ่งมีความเชื่อว่าโลกกลม ได้รับการสนับสนุนจากกษัตริย์สเปนให้
เดินทางข้ามมหาสมุทรแอตแลนติก เพื่อสารวจเส้นทางเดินเรือไปประเทศจีน แต่
เขาได้พบหมู่เกาะเวสต์อินดีสซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทวีปอเมริกาใต้โดยบังเอิญใน
ค.ศ.1492 ซึ่งทาให้สเปนได้ครอบครองดินแดนส่วนใหญ่ในอเมริกาใต้ที่อุดม
สมบูรณ์ด้วยแร่เงินและทองคา

15. คริสต์ศตวรรษที่ 15
เป็นช่วงการแข่งขันอานาจทางทะเลระหว่างโปรตุเกสและสเปน
เพื่อหาเส้นทางไปหมู่เกาะอีสต์อินดีส (East Indies) ซึ่งเป็นแหล่งเครื่องเทศ
และพริกไทย

16. ค.ศ.1494
สันตะปาปาอเล็กซานเดอร์ที่ 6 (Alexander VI) ได้ให้สเปนและ
โปรตุเกสทาสนธิสัญญาทอร์เดซียัส (Treaty of Tordesillas) กาหนดเส้นสมมติ
แบ่งโลกออกเป็น 2 ส่วน โดยสเปนมีสิทธิสารวจและยึดครองดินแดนทางด้าน
ตะวันตกของเส้นเมริเดียนที่ 51 ส่วนโปรตุเกสได้สิทธิด้านตะวันออกและนาไปสู่
การสร้างจักรวรรดิทางทะเลของโปรตุเกสในเอเชีย

17. คริสต์ศตวรรษที่ 16
โปรตุเกสได้ขยายอานาจมาจนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเข้ายึด
ครองมะละกา ทาให้บริเวณคาบสมุทรมลายูและหมูเกาะอินโดนีเซียตกอยู่
ภายใต้อิทธิพลของโปรตุเกส

18. ค.ศ.1519
Ferdinand Magellan นักเดินเรือชาวโปรตุเกสโดยความสนับสนุนจาก
กษัตริย์สเปนได้เดินทางไปทางทิศตะวันตกของมหาสมุทรแอตแลนติกผ่านช่อง
แคบที่ ภ ายหลั ง ตั้ ง ชื่ อ ว่ า แมกเจลลั น ทางตอนใต้ ข องทวี ป อเมริ ก าใต้ ข้ า ม
มหาสมุทรแปซิฟิกมาทางทวีปเอเชีย เขาถูกชาวพื้นเมืองฆ่าตายเมื่อพยายาม
เผยแพร่ศาสนาคริสต์ที่เกาะฟิลิป ปินส์ แต่ลุกเรือของเขาสามารเดินทางกลับ
สเปนทางมหาสมุทรอินเดียได้ใน ค.ศ.1522 นับเป็นการเดินเรือรอบโลกได้สาเร็จ
เป็นครั้งแรก

19. ในยุคนี้โปรตุเกสและสเปนกลายเป็นชาติที่มีมหาอานาจ มีความ
มั่งคั่ง ทาให้หลายชาติทาการสารวจเส้นทางการดาเนินเรือ การแข่งขันอานาจ
ทางทะเลระหว่ า งโปรตุ เ กสกั บ สเปนยุ ติ ล งเมื่ อ โปรตุ เ กสตกอยู่ ภ ายใต้ ก าร
ปกครองของสเปนในช่วง ค.ศ.1580-1640

20. ฮอลันดา
เดิมฮอลันดาตกอยู่ภายใต้การปกครองของสเปนและทาหน้าที่เป็นคน
กลางในการค้าเครื่องเทศ จนกระทั่ง ค.ศ.1581 ได้แยกตัวเป็นอิสระ ทาให้สเปน
ประกาศปิดท่าเรือลิสบอนส่งผลให้ฮอลันดาไม่สามารถซื้อขายเครื่องเทศได้อีก จึง
ต้องหาเส้นทางทะเลเพื่อซื้อเครื่องเทศโดยตรง ในที่สุดกองทัพเรือของฮอลันดาก็
สามารถยึดอานาจทางทะเลใน ค.ศ.1598 และได้จัดตั้งสถานีการค้าในเกาะชวา
และจัดตั้งบริษัทอินเดียตะวันออกเพื่อควบคุมการค้าเครื่องเทศ

21. ค.ศ.1605
เรือดุฟแกน (Duyfken) ของฮอลันดาที่เป็นเรือค้นหาเกาะทองคาที่เชื่อ
ว่าอยู่ทางทิศใต้และทิศตะวันออกของเกาะชวา ได้ค้นพบทวีปออสเตรเลียเป็นครั้ง
แรก และเรียนทวีปนี้ว่า นิวฮอลแลนด์ (New Holland) แต่ในคริสต์ศตวรรษที่
18 อังกฤษได้ครอบครองและเรียกทวีปนี้ว่า ออสเตรเลีย ซึ่งมาจาก Australis ใน
ภาษากรีก แปลว่า ดินแดนทางซีกโลกใต้

22. อังกฤษ
ค.ศ.1588
กองทัพเรืออังกฤษทาสงครามชนะกองทัพอาร์มาดา (Armada) ของ
สเปนที่มีชื่อเสียงได้ ทาให้อังกฤษขยายอิทธิพลสู่ดินแดนตะวันออก สามารถสลาย
อานาจทางทะเลของโปรตุเกสและเข้าไปมีอานาจและอิทธิพลในอินเดีย และเป็นคู่แข่ง
ทางการค้ากับฮอลันดา

23. คริสต์ศตวรรษที่ 17
มีเพียงอังกฤษ ฮอลันดา และฝรั่งเศส แข่งกันมีอานาจทางทะเลและ
แสงวหาอาณานิคม ทั้งนี้ได้มีการทาสงครามกันหลายครั้ง ในที่สุดฮอลันดา
ยังคงมีอานาจแถบมะละกาและควบคุมการค้าเครื่องเทศในหมู่เกาะเครื่องเทศ
ต่อไป จนถึง ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 อังกฤษกลับเป็นประเทศที่มี
แสนยานุภาพทางทะเลเหนือ กว่าชาติอื่น โดยได้อ าณานิ ค มในแถบอิ นเดี ย
อเมริกาเหนือ และออสเตรเลียทั้งทวีป

24. ผลการสารวจทางทะเล

25. 1. ยุโรปได้รับอารยธรรมจากดินแดนอื่นๆ
วิทยาการของชาวตะวันออก เช่น การ เดินเรือ ศิลปะจีนที่เน้น
ความงดงามของธรรมชาติ อารยธรรมของอิสลาม เช่น คณิตศาสตร์
การ ดื่มชาแบบจีน กาแฟจากตุรกี ยาสูบจากหมู่เกาะเวสต์อินดีส
น้าตาลจากบราซิล และมันฝรั่งจาก อเมริกาใต้ ได้มีบทบาทสาคัญต่อ
การดาเนินชีวตของชาวยุโรป
ิ

26. 2. เกิดการแพร่กระจายของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์
ชาวยุโรปได้นาพันธุ์พืชและนาสัตว์
ต่างๆ ไปยัง ทวีปอื่น จากถิ่น
กาเนิด ไปยังภูมิภาคอื่นๆ
• นากาแฟจากดินแดนตะวันออก
กลางมาที่เกาะชวาและแพร่ไป
ยังอเมริกาใต้
• ต้นยางพารา จากบราซิลมาที่
อินโดนีเซียและมาเลเซีย ต่อมา
ได้ขยายทางภาคใต้ของไทย

27. 3. เกิดการแพร่กระจายของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์
• มันฝรั่งและข้าวโพดจากทวีป
อเมริกามาปลูกในยุโรป
• ปลูกข้าวโอ๊ตและ ข้าวโพดใน
ทวีปแอฟริกา
• หัวผักกาดหวานจากทวีป
อเมริกามาปลูกที่จีน
• นา แกะ ไปแพร่พันธุ์ที่
ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์

28. 4. เกิดการระบาดของโรคภัยไข้เจ็บ
โรคระบาดมาพร้อมๆ กับเรือของชาวยุโรป โรคระบาดที่สาคัญ
เช่น โรคหัด และฝีดาษในอเมริกาเหนือ ไข้เหลืองและไข้มาลาเรียที่มี
มากใน แอฟริกามา ระบาดในอเมริกากลางและใต้ เป็นต้น

29. 5. ศาสนาคริสต์ได้แผ่ขยายไปในดินแดนต่างๆ
ในบางแห่งใช้แบบสันติวิธี โดย
บาทหลวงจะทา หน้าที่สั่งสอนให้
การศึกษากับชาวพื้นเมืองและช่วย
เหลือด้านมนุษยธรรม ในบางแห่งใช้
วิธีการรุนแรงบีบ บังคับคนพื้นเมืองใน
บริเวณอเมริกากลางและ อเมริกาใต้ ให้
มาเข้ารีตนับถือคริสต์ศาสนา ทาให้
ศาสนาคริสต์เจริญอย่างมั่นคงใน
ดินแดนทวีปอเมริกา และดินแดนต่างๆ