1η Ενότητα, Παρατακτική και Υποτακτική Σύνδεση Προτάσεων, Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου, σελ. 17-28, Β΄ μέρος

1. Οι επιλογές στις
συνδέσεις των
προτάσεων και οι
συνέπειές τους στο λόγο.
Παρατακτική και υποτακτική
σύνδεση προτάσεων
1η ενότητα H EΛΛAΔA ΣTON KOΣMO

2. Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.
Σελ. 17
Kείμενο 9 [Βαριέμαι…]
Κατερίνα Bαμβασάκη, περ. «9»,
εφημ. EΛΕΥΘΕΡOTΥΠIΑ, 2001
1. Πόσα διαφορετικά νοήματα
διατυπώνονται στα τέσσερα
πρώτα σκίτσα του κειμένου 9;
Με ποιον τρόποδιαφοροποιείται
το νόημα, ενώ οι προτάσεις που
χρησιμοποιούνται είναι οι ίδιες;
Σελ. 18

3. Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.
Σελ. 17
Kείμενο 9 [Βαριέμαι…]
Κατερίνα Bαμβασάκη, περ. «9»,
εφημ. EΛΕΥΘΕΡOTΥΠIΑ, 2001
1. Πόσα διαφορετικά νοήματα
διατυπώνονται στα τέσσερα
πρώτα σκίτσα του κειμένου 9;
Mε ποιον τρόπο διαφοροποιείται
το νόημα, ενώ οι προτάσεις που
χρησιμοποιούνται είναι οι ίδιες;
Σελ. 18

4. Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.
Σελ. 17
Kείμενο 9 [Βαριέμαι…]
Κατερίνα Bαμβασάκη, περ. «9»,
εφημ. EΛΕΥΘΕΡOTΥΠIΑ, 2001
2. Mπορείτε να συνεχίσετε τη
«φιλοσοφία» της ηρωίδας στο
ίδιο πνεύμα; • Aν θέλετε,
εργαστείτε σε ομάδες των δύο
ατόμων και βρείτε
διαφορετικές συνδετικές
λέξεις, για να κάνετε κι άλλες
ανάλογες «φιλοσοφικές
τοποθετήσεις».
Σελ. 18

7. Κείμενο 8 [Ο Χατζιδάκις μιλάει για το Γιώργο Σεφέρη] Σελ. 14
Μάνος Χατζιδάκις, Mυθολογία,
εκδ. Ύψιλον, 1980
Ξαναγράψτε το κείμενο 8 συνδέοντας τις προτάσεις μεταξύ τους
με συνδέσμους. • Mπορείτε να δοκιμάσετε τις λέξεις: για να ή να,
αφού, όπου, όταν ή αφότου ή άλλες που θα επιλέξετε εσείς.
Συγκρίνετε τα κείμενά σας μεταξύ τους και με το αρχικό.
Σελ. 18
Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.

8. Κείμενο 8 [Ο Χατζιδάκις μιλάει για το Γιώργο Σεφέρη] Σελ. 14
Ξαναγράψτε το κείμενο 8 συνδέοντας τις προτάσεις μεταξύ τους
με συνδέσμους. • Mπορείτε να δοκιμάσετε τις λέξεις: για να ή να,
αφού, όπου, όταν ή αφότου ή άλλες που θα επιλέξετε εσείς.
Συγκρίνετε τα κείμενά σας μεταξύ τους και με το αρχικό.
Σελ. 18
Από τη Μικρασία μετά την καταστροφή, ένας αστός ξεκίνησε με μια βαλίτσα
αναμνήσεων στο χέρι, γύρισε χώρες μακρινές και πολιτείες άγνωστες, μάζεψε
ακριβό υλικό και συνταγές, μέτρα, ρυθμούς και χρώματα, και τέλος γύρισε στη χώρα
του, έχτισε με τα χέρια του σπίτι σημερινό κι ελληνικό, εμπήκε μέσα, κλείδωσε και
από τότε πια κανείς δεν τον συνάντησε στην αγορά.
για να γυρίσει και να μαζέψει
. Όταν τελείωσε
όπου κι αφού εμπήκε

9. Σελ. 18
θέλει να εκφραστεί με απλό τρόπο ή με γοργότητα και ζωηρότητα.
Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.

10. Σελ. 18
Διαβάστε τα κείμενα 10 και 11 που ακολουθούν,
παρατηρήστε την απουσία συνδετικών λέξεων και
σκεφτείτε για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Γ. Ρίτσος, «Ρωμιοσύνη» (ανάγνωση) [πηγή:
Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]
Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.

11. Σελ. 18
Διαβάστε τα κείμενα 10 και 11 που ακολουθούν,
παρατηρήστε την απουσία συνδετικών λέξεων και
σκεφτείτε για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
→ Πύκνωση κειμένου
Το ελληνικό τοπίο είναι
πετρώδες, λουσμένο στο
φως του ήλιου και
άνυδρο. Αυτός ο σκληρός
τόπος και οι άνθρωποί
του δεν ανέχονται το ζυγό
των κατακτητών. Ζητάνε
να επικρατήσει το δίκιο
και διεκδικούν την
ελευθερία τους.

12. Σελ. 18
Σελ. 19
1.Τι είδους προτάσεις υπάρχουν στο
κείμενο 10; Χρησιμοποιούνται
συνδετικές λέξεις, για να συνδεθούν οι
προτάσεις μεταξύ τους;
2. Αν επιχειρήσετε να συνδέσετε τις
προτάσεις μεταξύ τους στο κείμενο
10, τι επίδραση θα έχει αυτό στο
ρυθμό του ποιήματος; • Τι επίδραση
θα έχει στο νόημα;

13. Σελ. 18
Σελ. 19
1.Τι είδους προτάσεις υπάρχουν στο
κείμενο 10; Χρησιμοποιούνται
συνδετικές λέξεις, για να συνδεθούν οι
προτάσεις μεταξύ τους;
2. Αν επιχειρήσετε να συνδέσετε τις
προτάσεις μεταξύ τους στο κείμενο
10, τι επίδραση θα έχει αυτό στο
ρυθμό του ποιήματος; • Τι επίδραση
θα έχει στο νόημα;

14. Σελ. 19
Διαβάστε τα κείμενα 10 και 11 που ακολουθούν,
παρατηρήστε την απουσία συνδετικών λέξεων και
σκεφτείτε για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Διαφημιστική αφίσα Νομαρχίας Χίου, 2002
Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.

15. Σελ. 19
Διαβάστε τα κείμενα 10 και 11 που ακολουθούν,
παρατηρήστε την απουσία συνδετικών λέξεων και
σκεφτείτε για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Διαφημιστική αφίσα Νομαρχίας Χίου, 2002
Β2. Oι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο.

16. 3. Συνδέστε παρατακτικά μεταξύ τους τις προτάσεις του κειμένου 11.
• Προσπαθήστε στη συνέχεια να τις συνδέσετε και υποτακτικά. Αν δεν
τα καταφέρνετε, συζητήστε στην τάξη το γιατί.
Διαφημιστική αφίσα Νομαρχίας Χίου, 2002
Σελ. 19
4. Γιατί νομίζετε ότι ορισμένες λέξεις του κειμένου 11 είναι μέσα σε
κόκκινο πλαίσιο;

17. 3. Συνδέστε παρατακτικά μεταξύ τους τις προτάσεις του κειμένου 11.
• Προσπαθήστε στη συνέχεια να τις συνδέσετε και υποτακτικά. Αν δεν
τα καταφέρνετε, συζητήστε στην τάξη το γιατί.
Διαφημιστική αφίσα Νομαρχίας Χίου, 2002
Σελ. 19
4. Γιατί νομίζετε ότι ορισμένες λέξεις του κειμένου 11 είναι μέσα σε
κόκκινο πλαίσιο;

18. Στον ποιητικό και στο διαφημιστικό λόγο – κατά κανόνα –
χρησιμοποιούνται η παρατακτική σύνδεση και το ασύνδετο σχήμα, και
παραλείπονται οι συνδετικές λέξεις. Αυτό συμβαίνει επειδή
• Ο πομπός θέλει να αφήσει στο δέκτη την ελευθερία να κάνει τις δικές του λογικές συσχετίσεις μεταξύ των νοημάτων
και όχι να τις υποβάλει μέσω των συνδετικών λέξεων (κοινά γνωρίσματα αυτών των κειμενικών ειδών είναι η
πολυσημίακαι οι πλούσιοισυνειρμοί), καθώς και να προκαλέσει το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή του.
• Ο συντάκτης δημιουργεί ατμόσφαιραοικειότητας με τον δέκτη.
• Τα κείμενα αποκτούν ρυθμό (ζητούμενο και για τα δύο κειμενικά είδη: στην ποίηση κινητοποιεί το συναίσθημα και
τη φαντασία του αναγνώστη, στη διαφήμιση βοηθά στην εντύπωση του μηνύματος και ενισχύει την υποβλητική του
δύναμη).
• Ο πομπός επιθυμεί να κάνει το ύφος άμεσο και γοργό, να δώσει την εντύπωσηπροφορικότητας.
Ως αποτέλεσμα, ο δέκτης συμμετέχει ενεργά στη
διαδικασία πρόσληψης του μηνύματος.
Διαβάστε τα κείμενα 10 και 11 , παρατηρήστε την απουσία συνδετικών λέξεων και σκεφτείτε
για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό.

19. Καθίσαμε σ' ένα καφενείο και στήσαμε αυτί στις κουβέντες γύρω μας.
Πιάσαμε μερικές φράσεις και σας τις μεταφέρουμε εδώ γραμμένες:
Σελ. 20
1.Σε ποιες από τις παραπάνω φράσεις υπάρχουν συνδετικές λέξεις;
2.Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τις εσωτερικές(λογικές/συντακτικές) σχέσειςπου υπάρχουν ανάμεσα στις προτάσεις του κάθε εκφωνήματος.
3.Ξαναπείτε τις φράσεις προσθέτοντας κάποιες συνδετικέςλέξεις, οι οποίες να δηλώνουν τη σχέση που βρήκατε.
4.Όλες αυτές οι φράσεις (οι αρχικές και οι νέες) είναι ίδιες ή διαφέρουν μεταξύ τους; (Συγκρίνετέ τες ως προς τη σημασίααλλά και ως προς το ύφος.)
5.Ποιααπότις εκδοχέςθα διαλέγατε:
• αν λέγατε αυτές τις φράσεις σε μια συζήτησημε φίλους;
• αν τις στέλνατε σ' ένα συμμαθητή σας ως γραπτόμήνυμαστοκινητό;
6.Εξηγήστε την επιλογή σας.

20. 1.Σε ποιες από τις παραπάνω φράσεις υπάρχουν συνδετικές λέξεις; Σελ. 20

21. 1.Σε ποιες από τις παραπάνω φράσεις υπάρχουν συνδετικές λέξεις; Σελ. 20

22. 1.Σε ποιες από τις παραπάνω φράσεις υπάρχουν συνδετικές λέξεις;
2.Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τις εσωτερικές(λογικές/συντακτικές)σχέσειςπου υπάρχουν ανάμεσα στις προτάσεις του κάθε εκφωνήματος.
3.Ξαναπείτε τις φράσεις προσθέτοντας κάποιες συνδετικέςλέξεις, οι οποίες να δηλώνουν τη σχέση που βρήκατε.
Σελ. 20

23. 1.Σε ποιες από τις παραπάνω φράσεις υπάρχουν συνδετικές λέξεις;
2.Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τις εσωτερικές(λογικές/συντακτικές)σχέσειςπου υπάρχουν ανάμεσα στις προτάσεις του κάθε εκφωνήματος.
3.Ξαναπείτε τις φράσεις προσθέτοντας κάποιες συνδετικέςλέξεις, οι οποίες να δηλώνουν τη σχέση που βρήκατε.
αλλά
Αν
επειδή
ότι
γιανα
ότι
Σελ. 20

24. Σελ. 20
Tα συμπεράσματά μου:
Συμπληρώστε τις προτάσεις:
•• Στον καθημερινό προφορικό λόγο συχνά οι συνδετικές λέξεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
•• Η έλλειψη συνδετικών λέξεων κάνει το ύφος του λόγου περισσότερο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
•• Η προσθήκη συνδετικών λέξεων κάνει το ύφος του λόγου περισσότερο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
•• Στον προφορικό λόγο, όπου και όταν παραλείπονται οι συνδετικές λέξεις, υπάρχουν άλλα στοιχεία που μας
βοηθούν στην κατανόηση του νοήματος, όπως . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
παραλείπονται
ζωντανό, γρήγορο, καθημερινό, οικείο, πυκνό
επίσημο, τυπικό, ακριβές
η έκφραση του προσώπου, χειρονομίες,
αυξομειώσεις του τόνου της φωνής.

26. Σελ. 24
Σελ. 25 1. Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από μια εφημερίδα και αποτελεί την εισαγωγή
ενός ρεπορτάζ γύρω από κάποιο θέμα. Ποιο; • Ποιος άλλος τίτλος θα του ταίριαζε;

27. Σελ. 24
Σελ. 25 1. Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από μια εφημερίδα και αποτελεί την εισαγωγή
ενός ρεπορτάζ γύρω από κάποιο θέμα. Ποιο; • Ποιος άλλος τίτλος θα του ταίριαζε;

28. Σελ. 24
1. Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο 13 παρουσιάστε σε 3-4 γραμμές μία όσο το
δυνατόν πιο λεπτομερή περιγραφή του προφίλ των ξένων που αγοράζουν σπίτια
στην Ελλάδα.
Σελ. 25

29. Σελ. 24
1. Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο 13 παρουσιάστε σε 3-4 γραμμές μία όσο το
δυνατόν πιο λεπτομερή περιγραφή του προφίλ των ξένων που αγοράζουν σπίτια
στην Ελλάδα.
Σελ. 25

30. Σελ. 24
→ Πύκνωση κειμένου
Πολλοί Ευρωπαίοι αγοράζουν κατοικίες στην Ελλάδα κι όχι μόνο σε
κοσμοπολίτικες περιοχές αλλά και σε απομονωμένες γωνιές για να
απολαύσουν τον λαμπρό ήλιο της και τις φυσικές ομορφιές της.

31. Σελ. 25
2. Δείτε την εικόνα που ακολουθεί.
Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι το
θέμα του καλλιτέχνη που έφτιαξε
αυτό το κολάζ είναι η Ελλάδα. •
Κατά τη γνώμη σας μπορεί να είναι
βάσιμη η εντύπωση αυτή; • Για
ποιους λόγους;
Σελ. 26
Από το εξώφυλλο του βιβλίου Άλκηστις, Mουσεία και Σχολεία,
Δεινόσαυροι και Aγγεία, εκδ. Eλληνικά Γράμματα, 1995

32. Σελ. 25
2. Δείτε την εικόνα που ακολουθεί.
Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι το
θέμα του καλλιτέχνη που έφτιαξε
αυτό το κολάζ είναι η Ελλάδα. •
Κατά τη γνώμη σας μπορεί να είναι
βάσιμη η εντύπωση αυτή; • Για
ποιους λόγους;
Σελ. 26
Από το εξώφυλλο του βιβλίου Άλκηστις, Mουσεία και Σχολεία,
Δεινόσαυροι και Aγγεία, εκδ. Eλληνικά Γράμματα, 1995

33. Ποια προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε αυτές τις γελοιογραφίες;

34. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

35. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

36. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

37. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

38. Ποια προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε αυτές τις γελοιογραφίες;

39. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

40. Ποια προβλήματα της
σύγχρονης Ελλάδας
αποτυπώνονται σε
αυτές τις
γελοιογραφίες;

41. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης
Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου
τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής
ιστορίας παραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι
γελοιογράφοι;

42. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης
Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου
τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής
ιστορίας παραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι
γελοιογράφοι;

43. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης
Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου
τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής
ιστορίας παραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι
γελοιογράφοι;

44. -Ποια προβλήματατης σύγχρονηςΕλλάδας αποτυπώνονται
σε αυτές τις γελοιογραφίεςτουξένουτύπου;
-Σε ποια περίοδοτης ελληνικήςιστορίαςπαραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι γελοιογράφοι;

45. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης
Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου
τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής
ιστορίας παραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι
γελοιογράφοι;

46. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές τις
γελοιογραφίες του ξένου τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής ιστορίαςπαραπέμπουν τα σύμβολα που
χρησιμοποιούν οι γελοιογράφοι;

47. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης
Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου
τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής
ιστορίας παραπέμπουν τα
σύμβολα που χρησιμοποιούν οι
γελοιογράφοι;

49. -Ποια προβλήματα τηςσύγχρονης Ελλάδας αποτυπώνονται σε αυτές
τις γελοιογραφίεςτου ξένου τύπου;
-Σε ποια περίοδο τηςελληνικής ιστορίαςπαραπέμπουν τα σύμβολα
που χρησιμοποιούν οι γελοιογράφοι;

50. Η εικόνατης χώρας μας από τρεις ανθρώπους που εργάστηκαν εδώ.

51. http://www.kathimerini.gr/330995/article/politismos/arxeio-politismoy/h-meta-olympiakh-ellada-twn-allwn
Ποια άποψη για την Ελλάδα και
τους Έλληνες προβάλλει ο Τοντ
Πιρς; Με ποια επιχειρήματα την
υποστηρίζει; Συμφωνείτε μαζί του;

52. Άρθροτου ΚάιλΧάινς για τηνΕλλάδαμετά
τις φωτιέςτουκαλοκαιριούστο Μάτι
(ΟΚάιλΤέρελΧάινςείναιεπαγγελματίας
Αμερικανόςκαλαθοσφαιριστήςπου
αγωνίζεταιστηνΤΣΣΚΑΜόσχας).
(7 -08 – 2018) https://www.sportraits.org/mother-language/11_kati-perissotero-apo-mia-hora
Ποια άποψη για την Ελλάδα
και τους Έλληνες προβάλλει
ο Κάιλ Χάινς; Με ποια
επιχειρήματα την
υποστηρίζει; Συμφωνείτε
μαζί του;

53. Συγκινεί ο αποχαιρετισμός του Βρετανού πρέσβη στην Ελλάδα
Μιλάει εξαιρετικά ελληνικά και είναι λάτρης της χώρας μας.
https://www.in.gr/2016/12/06/apopsi/apoxairetismos-2/

54. Αγαπητοί μου φίλες και φίλοι,
Τα τελευταία 32 χρόνια ταξιδεύω στην πατρίδα σας. Το κάθε βήμα που έκανα, η κάθε κουβέντα που είχα με σας, ο καθένας από σάς που γνώρισα,
το κάθε τι που έμαθα καθ’ οδόν – όλα αυτά υπήρξαν για μένα μια απερίγραπτη χαρά και προνόμιο.
Αυτά τα τέσσερα τελευταία χρόνια, υπηρέτησα ως Πρέσβης της Αυτής Βρετανικής Μεγαλειότητας στην Ελληνική Δημοκρατία. Πρόκειται για
έναν μεγαλοπρεπή τίτλο και δεν αισθανόμουν πάντα άξιος να τον φέρω. Αλλά ξέρω πλέον ότι η μεγαλοπρέπειά του κρύβει πολλά μικρά και απλά πράγματα.
Και θα τον θυμάμαι με μεγάλη χαρά ως το τέλος της ζωής μου.
Ήταν μεγάλη τιμή για μένα να υπηρετώ τη Βασίλισσά μου και την πατρίδα μου σε μια χώρα που, από τα παιδικά μου χρόνια, αγαπάω και
θαυμάζω.
Πολλοί από σας με έχετε αποκαλέσει «Φιλέλληνα» και κοκκινίζω πάντα από υπερηφάνεια κάθε φορά που μου το λέτε αυτό. Στο μυαλό μου
λάμπουν οι μορφές όσων πράγματι αξίζουν τον χαρακτηρισμό αυτόν: ο Βύρωνας, ο Άστιγξ, ο Κόντρινγκτον, ο Τσώρτς, ο Κάνινγκ, ο Γλάδστων, ο Λη Φέρμορ –
για να ονομάσω λίγους μόνο. Όπως κι αυτοί, βεβαίως, έτσι κι εγώ είμαι, πρώτα απ’ όλα, πατριώτης: στην περίπτωσή μου, Βρετανός, Άγγλος και Yorkshireman.
Και το κύριό μου καθήκον εδώ ήταν να υπηρετήσω τα συμφέροντα των συμπατριωτών μου. Ελπίζω να το έπραξα.
Αλλά για μένα, το να υπηρετώ στην Ελλάδα έμελλε να σημαίνει πάντοτε κάτι (ακόμα) περισσότερο από αυτό.
Η πατρίδα σας με γοήτευε από όταν ήμουν παιδί, όταν ο πατέρας μου μας έφερε αναμνηστικά από τα επαγγελματικά του ταξίδια στην Ελλάδα.
Και βάλθηκα να μάθω τα αρχαία ελληνικά μόλις στάθηκε δυνατό. Ήξερα ότι αυτό θα μου άνοιγε τον δρόμο για τη γλώσσα της Καινής Διαθήκης και την γνώση
αυτής που θεωρώ πάντα ιερή γλώσσα.
Έτσι, ερωτεύτηκα γρήγορα την γλώσσα των προγόνων σας: τόσο περίπλοκη, τόσο ευέλικτη, τόσο λεπτομερής, τόσο όμορφη. Και πίσω της, υπάρχει
μια θαυμάσια λογοτεχνία. Οι καθηγητές μου με εμπνεύσανε και ο καλύτερος από αυτούς μας έφερε, τους συμφοιτητές μου κι εμένα, εδώ το 1984. Περάσαμε ένα
μήνα περίπου εδώ και για μένα ήταν αποκάλυψη. Ήταν άνοιξη, ήταν Πάσχα και η Ελλάδα ξυπνούσε. Ερωτεύτηκα και πάλι: αυτή τη φορά επρόκειτο για την
πατρίδα σας. Το τοπίο της (γη και θάλασσα), τα μνημεία της, η κουζίνα της, το υπέροχα τέλειο κλίμα της, οι ιδιοσυγκρασίες της (τόσο διαφορετικές από τις
αγγλικές ιδιοσυγκρασίες) – όλα με μάγεψαν. Κι ερωτεύτηκα το ίδιο έντονα κι εσάς τους Έλληνες.

55. Αυτά τα πρώτα χρόνια των ταξιδιών μου εδώ, ο κάθε Έλληνας που συναντούσα φαινόταν ότι ήταν ο κομιστής και η ενσωμάτωση κάποιου μυστηριώδους,
κάποιου απόκρυφου και, όμως, απλού νοήματος, στο οποίο εσείς οι Έλληνες είχατε πρόσβαση και το οποίο εμείς οι δυτικοί είχαμε ξεχάσει. Καθώς μάθαινα να
προσαρμόσω τα αρχαία μου στη σύγχρονη εποχή, κάθε βραδύγλωσση κουβέντα που είχα, ήταν σαν να τραβούσε μαλακά το νήμα της αρχαιότητας από τους αιώνες στον
σύγχρονο κόσμο. Όσο περισσότερο μάθαινα για τη γλώσσα σας, τα έθιμά σας, τη θρησκεία σας, την ιστορία σας, τη λογοτεχνία σας και τον πολιτισμό σας, τόσο
περισσότερο σας αγαπούσα.
Ίσως να υπερέβαλλα. Ίσως να είχα κιόλας μπλεχτεί στο ρομάντζο του φιλελληνισμού. Ίσως να έβλεπα μόνο αυτά που ήθελα να τα δω. Αλλά μένω πλέον
στην πατρίδα σας εδώ και τέσσερα χρόνια και η αλήθεια είναι ότι δεν έχω αλλάξει γνώμη.
Βιώσατε εφτά πολύ δύσκολα χρόνια. Το γνωρίζω και γνωρίζω και τον αντίκτυπό του – και με λυπεί βαθιά. Αλλά σας ζητούσα να μην απελπίζεστε.
Ο δέκατος-ένατος αιώνας, παρά τις όποιες δυσκολίες , ήταν ένδοξος για σας. Το 1821, ανάψατε την φλόγα της λευτεριάς και αποδείξατε ότι, όσο δυνατά κι
αν την χτυπούν οι άνεμοι, άπαξ και ανάψει, δεν σβήνει.
Αλλά ο εικοστός αιώνας, αν και ξεκίνησε καλά, αποδείχτηκε εν πολλοίς τραυματικός. Η ήττα στη Μικρασία, η ανταλλαγή πληθυσμών, οι δικτατορίες, η
Κατοχή, ο Εμφύλιος, ο Ψυχρός Πόλεμος, η χούντα. Κι όμως, εσείς παραμένατε απτόητοι ως λαός κατά τη διάρκεια όλων αυτών. Κάθε φορά, βγαίνατε από τις
περιπέτειές σας με το κεφάλι ψηλά και ακόμα πιο αποφασισμένοι. Οι συμπατριώτες μου δεν θα ξεχάσουν ποτέ αυτά που κάνατε για την πατρίδα μου, την Ελλάδα την
ίδια και την λευτεριά, κατά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάθε χρονιά της θητείας μου, στα στρατιωτικά κοιμητήρια της Κοινοπολιτείας στη Βόρεια
Ελλάδα, την Κρήτη, τα μικρότερα νησιά και το Φάληρο, υπέβαλα τα σιωπηλά μου σέβη, σε όσους πλήρωσαν το έσχατο τίμημα για όλα αυτά τα θεμελιώδη ιδανικά στα
οποία εσείς κι εμείς πιστεύουμε.
Από τη δεκαετία του 1980 και πέρα, αρχίσατε να επουλώνετε τις ουλές του Εμφύλιου και να βρίσκετε ένα καινούργιο στήριγμα σε αυτό που έμελλε να
γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θυμάμαι κι εγώ τη δεκαετία ανάπτυξης από το 1995. Δεν ήταν χίμαιρα, αν και δεν ήταν όλα ιδεώδη. Απέδειξε σε όλους αυτό που ήδη ξέραμε
από αυτούς τους συμπατριώτες σας που έρχονται συχνά στη Βρετανία και μένουν αναμεσά μας, δουλεύοντας και σπουδάζοντας: έχετε επιχειρηματικό πνεύμα και
δημιουργικότητα, κάνετε λαμπρές σπουδές, και, όντως, δουλεύετε σκληρά. Οι αρετές αυτές, όταν τις συνενώσετε σε ένα πετυχημένο πολιτικό και οικονομικό
πρόγραμμα, θα σας βγάλουν από τις δυσκολίες και πάλι, και θα σας επιτρέψουν να σταθείτε περήφανα.

56. Στα επόμενα χρόνια, η δική μου χώρα θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε πολλά να διαπραγματευτούμε πριν διευκρινιστεί η
μορφή της τελικής συμφωνίας. Αλλά είμαστε αποφασισμένοι να εμβαθύνουμε και να ενισχύσουμε τις διμερείς μας σχέσεις με τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Αυτά τα τέσσερα τελευταία χρόνια, δούλεψα σκληρά, ώστε να καλλιεργήσω στενούς δεσμούς μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού λαού, καθώς
και μεταξύ της βρετανικής και της ελληνικής κυβέρνησης. Ίσως να μην ακούγομαι μετριόφρων αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι η Πρεσβεία μου κι εγώ τα
καταφέραμε καλά σ’ αυτό. Από το τέλος της βδομάδας αυτής, δεν θα είμαι πλέον εγώ υπεύθυνος για το έργο αυτό . Αλλά για όλη την υπόλοιπή μου
σταδιοδρομία αλλά και μετά, θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο, ώστε να ενισχύσω και να δυναμώσω τους δεσμούς
μας. Η συμμαχία μας και η φιλία μας είναι πιο σημαντικές από οτιδήποτε άλλο για μένα.
Το Σάββατο, θα ξεκινήσω ένα μακρύ, αργό ταξίδι μέσα από την Ευρώπη – επιστρέφω πίσω στο Λονδίνο, όπου θα αναλάβω τα καθήκοντά μου ως
Διευθυντής του τμήματος των Υπερπόντιων Εδαφών στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ο σύντροφός μου, Ντέιβιντ, κι εγώ θα πάρουμε μαζί μας τις πιο δυνατές και
χαρούμενες αναμνήσεις από την επαγγελματική μας σταδιοδρομία αλλά και την προσωπική μας ζωή στην Ελλάδα. Για όλες αυτές τις αναμνήσεις, χρωστάμε
ευγνωμοσύνη σε σας : τους Έλληνες φίλους μας. Εσείς κάνατε αυτά τα τέσσερα χρόνια, για εμάς τουλάχιστον, ανεκτίμητα. Στο βρετανικό διπλωματικό σώμα ,
οι πρέσβεις δεν διορίζονται δεύτερη φορά σε χώρα όπου ήδη έχουν υπηρετήσει. Οπότε, τελείωσε οριστικά η διπλωματική μου καριέρα στην Ελλάδα. Αλλά μην
έχετε καμία αμφιβολία: θα ξανάρθουμε. Για διακοπές, για τις ακαδημαϊκές μου σπουδές, για να δούμε τους φίλους μας εδώ. Άρα, δεν πρόκειται για «αντίο»
αλλά για «στο επανιδείν».
Εύχομαι σε όλους σας ειρήνη, χαρά και κάθε καλό για Χριστούγεννα, το Νέο Έτος και το μέλλον.
Πάντα φίλος σας,
Τζων Κίττμερ
6 Δεκεμβρίου 2016

57. NELLYS (Έλλη Σουγιουλτζόγλου), 1929, Αθήνα, Παρθενώνας
Με βάση τις πληροφορίες που συλλέξατε από τα κείμενα των: Τοντ
Πιρς, Κάιλ Χάινς, Τζων Κίττμερ, τα κείμενα του σχολικού βιβλίου,
τις γελοιογραφίες, και όσα συζητήσαμε στην τάξη, συμπληρώστε
επιγραμματικά στον πίνακα που ακολουθεί τα χαρακτηριστικά
γνωρίσματα της χώρας μας, ενταγμένα σε θετικά και αρνητικά:
Θετικά χαρακτηριστικά Αρνητικά χαρακτηριστικά

58. Σελ. 26
4. Συζητήστε για τις διαφορετικές
όψεις της Ελλάδας, όπως
παρουσιάζονται σε όλα τα κείμενα
της ενότητας αυτής. • Ποιες
νομίζετε ότι υπερισχύουν στο δικό
σας τόπο και ποιες είναι λιγότερο
εμφανείς; • Aναφέρετε και άλλες
όψεις της Ελλάδας, που ίσως έχετε
εσείς επισημάνει.

59. Σελ. 26
4. Συζητήστε για τις διαφορετικές
όψεις της Ελλάδας, όπως
παρουσιάζονται σε όλα τα κείμενα
της ενότητας αυτής. • Ποιες
νομίζετε ότι υπερισχύουν στο δικό
σας τόπο και ποιες είναι λιγότερο
εμφανείς; • Aναφέρετε και άλλες
όψεις της Ελλάδας, που ίσως έχετε
εσείς επισημάνει.
προγονολατρία
άγνοια ιστορίας
φιλοξενία
Ρατσισμός, ξενοφοβία
παράδοση
ξενομανία
Θαυμάζουμε ομορφιές χώρας μας
Καταστρέφουμε το φυσικό περιβάλλον
Ευφυείς και δημιουργικοί
Απουσία προγραμματισμού, προχειρότητα, επιπολαιότητα
Η Ελλάδα της διανόησης, της ποίησης, της μουσικής, της τέχνης
Της «ελαφράς» ψυχαγωγίας
Η αγροτική Ελλάδα με τους αργούς ρυθμούς, τα ήθη και έθιμα
Η αστική Ελλάδα με τον αγχωτικό τρόπο ζωής

60. Το σχολείο σας συμπράττει με ένα ξένο σχολείο στο
πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού προγράμματος συνεργασίας
σχολείων. Οι Ευρωπαίοι μαθητές είναι πιθανό να
γνωρίζουν τον Παρθενώνα και το Σωκράτη, αλλά
μάλλον αγνοούν την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας.
Γράψτε τους μια επιστολή, με την οποία να τους βοηθάτε
να διευρύνουν την εικόνα τους για τη χώρα μας.
Στη συνέχεια αξιολογήστε το κείμενό σας,
ελέγχοντας αν:
• ως προς το περιεχόμενο το κείμενο δίνει μια όσο το δυνατόν
πιο σφαιρική εικόνα της Ελλάδας,
• τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι σωστά οργανωμένα σε
παραγράφους,
• οι συνδέσεις των προτάσεων αναδεικνύουν τις σχέσεις των
νοημάτων που είχατε στο νου σας,
• το λεξιλόγιο που χρησιμοποιήθηκε είναι σαφές, ακριβές και
κατάλληλο για ένα γράμμα μαθητών προς μαθητές άλλου
σχολείου.
Σελ. 27

61. 1η ενότητα H EΛΛAΔA ΣTON KOΣMO