1. แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง ศาสดาและชาดก ตอน ศาสดา
สาระพระพุทธศาสนา เวลา 3 คาบ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ส 1.1 เข้าใจประวัติ ความสาคัญ หลักธรรมของพระพุทธศาสนา
หรือศาสนาที่ตนนับถือ และสามารถนาหลักธรรมของศาสนามาเป็นหลักปฏิบัติในการอยู่ร่วมกัน
2. มาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้นที่ 3 ข้อที่ 1 รู้และเข้าใจประวัติความเป็นมา ความหมาย องค์ประกอบ
ความสาคัญ ความของศาสนา คัมภีร์ทางศาสนาที่ตนนับถือ และวิเคราะห์พระจริยาวัตรของศาสดา สาวกที่
สาคัญของศาสนาต่างๆ
3. มีความคงทนของการเรียนรู้เรื่อง พระพุทธเจ้าเป็นบุคคลผู้เพียบพร้อมด้วยความดีงาม พระองค์ทรงมี
ความเพียรพยายามแสวงหาความจริงอันประเสริฐ และนามาเผยแผ่แก่มวลมนุษย์เพื่อช่วยบุคคลที่ตกอยู่ใน
ความทุกข์ทั้งปวงให้หลุดพ้น ทั้งนี้เนื่องด้วยพระมหากรุณาคุณที่ทรงมีความรักความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์
การศึกษาพุทธประวัติส่งเสริมให้ชาวพุทธได้ตระหนักถึงพระพุทธคุณและพระจริยาวัตรซึ่งสามารถนา
แบบอย่างมาประยุกต์ใช้ในการดารงชีวิต
4. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง สรุปและวิเคราะห์พุทธประวัติเรื่อง การผจญมาร การตรัสรู้และการสั่งสอนแล้ว
นาแบบอย่างจากพุทธประวัติไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจาวันได้
5. พฤติกรรมที่คาดหวัง
K (Knowledge) สาระหลัก ให้ผู้เรียนมีความรู้เกี่ยวกับพุทธประวัติตอน การผจญมาร การตรัสรู้และการ
สั่งสอน
P (Process) ทักษะ/กระบวนการ เพื่อให้นักเรียนมีทักษะ/กระบวนการดังต่อไปนี้
1. กระบวนการกลุ่ม
2. การคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล
3. ทักษะการอ่าน การเขียน การพูด
4. ทักษะการปฏิบัติ
A (Attitude) คุณลักษณะที่พึงประสงค์ให้ผู้เรียนมีค่านิยมที่ดีงามในเรื่องดังต่อไปนี้
1. ตรงต่อเวลา
2. ความมีวินัย
3. ความซื่อสัตย์
4. มีความรับผิดชอบ
5. รู้จักคิดวิเคราะห์

2. 6. สาระการเรียนรู้
เรื่องพุทธประวัติตอน
1) การผจญมาร
2) การตรัสรู้
3) การสั่งสอน
7. กิจกรรมการเรียนรู้
1) นักเรียนทาสมาธิก่อนเรียน 5 นาที ทุกคาบเรียน
2) นานักเรียนไปจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์
ที่ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ ทุกคาบเรียน
คาบเรียนที่ 1 ให้นักเรียนปฏิบัติดังนี้
1. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน
2. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาในหัวข้อต่อไปนี้
2.1 นักเรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติในเรื่องใดบ้าง
2.2 นักเรียนได้แง่คิดจากความรู้เกี่ยวกับพุทธประวัติอย่างไร
2.3 นักเรียนต้องการรู้พุทธประวัติในเรื่องใดบ้าง ให้อธิบายเหตุผล ประกอบพอสังเขป
3. ศึกษาคาแนะนาการใช้งานหนังสืออิเล็กทรอนิกส์และคาแนะนาการการศึกษา
บทเรียน
4. ศึกษาผลการเรียนรู้ที่คาดหวังและสาระสาคัญของเรื่องให้เข้าใจ
5. ศึกษาพุทธประวัติตอนการผจญมาร
คาบเรียนที่ 2 ให้นักเรียนปฏิบัติดังนี้
1. ศึกษาพุทธประวัติตอนการตรัสรู้ การสั่งสอน และศึกษาคาศัพท์ที่ควรทราบ
2. ทาแบบทดสอบระหว่างเรียน แล้วให้ตรวจผลการสอบด้วยตนเองถ้าตอบผิด
ให้กลับไปทบทวนเนื้อหาให้เข้าใจ
3. ปฏิบัติดังนี้ ชมภาพยนตร์การ์ตูนพุทธประวัติตอนการผจญมาร การตรัสรู้
และการสั่งสอน
คาบเรียนที่ 3 ให้นักเรียนปฏิบัติดังนี้
1. ปฏิบัติดังนี้ ชมภาพยนตร์การ์ตูนพุทธประวัติตอนการผจญมาร, การตรัสรู้
และการสั่งสอน (ชมต่อจากคาบเรียนที่ 2 ให้จบ)
2. ทาแบบทดสอบหลังเรียน แล้วให้ตรวจผลการสอบด้วยตนเองถ้าตอบผิดให้กลับไป
ทบทวนเนื้อหาทั้งหมดให้เข้าใจ

3. 8. สื่อ / แหล่งการเรียนรู้
1. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง ศาสดาและชาดก ตอน พุทธประวัติ
2. ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์
3. หนังสือเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สาระพระพุทธศาสนา
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 / พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
4. หนังสือในห้องสมุด โดยค้นคว้าจากหนังสือเกี่ยวกับพุทธประวัติและพระพุทธศาสนา
5. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://video.mthai.com/player.php?id=18M1176622662M0>
http://www.fungdham.com/vdo/vdo.html>
http://bannpeeploy.exteen.com/20071120/entry-8>
http://www.suttaworld.org/Collection_of_Buddhist/buddha/original/index.htm>
http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html>
http://www.larnbuddhism.com/puttaprawat/>
http://www.watkoh.com/data/hisbuddha/index.html>
http://watsansai.igetweb.com/index.php?mo=3&art=22416>
http://www.geocities.com/watplub/his_budhda.htm>
http://www.onab.go.th/buddhism_buddha.htm>
ภาพพุทธประวัติ http://84000.org/tipitaka
ภาพพุทธประวัติ http://www.palungjit.com
ภาพพุทธประวัติ http://www.dhammalife.com
9. กิจกรรมเสนอแนะ
1. ควรนานักเรียนเข้าค่ายพุทธบุตร เพื่อพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และได้เรียนรู้พุทธประวัติ เพิ่มเติม
2. ควรนานักเรียนเข้าร่วมการสอบธรรมศึกษาชั้นตรี ถึง ธรรมศึกษาชั้นเอก
10. การวัดและประเมินผล
1. วิธีการวัดและประเมินผล
1) ตรวจแบบทดสอบ
2) สังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคล
2. เครื่องมือวัดและประเมินผล
1) แบบทดสอบ
2) แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคล

4. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน เรื่อง พุทธประวัติ
สาระพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยลัย เชียงราย
1. ข้อใด ไม่ใช่ความเชื่อ ของประชาชนในชมพูทวีปก่อนที่พระพุทธศาสนาจะเกิดขึ้น
ก. ความเชื่อเรื่องระบบวรรณะ
ข. ความเชื่อในลัทธิการฆ่าสัตว์บูชายัญ
ค. ความเชื่อเรื่องการอาบน้าล้างบาป
ง. ความเชื่อเรื่องทุกข์และกระบวนการแก้ทุกข์
2. ในคืนวันตรัสรู้ยาม 3 พระพุทธองค์ทรงเกิดความรู้แจ้งที่สามารถทาลายกิเลสให้หมดสิ้นไปได้
ข้อใดคือสิ่งที่พระองค์ทรงตรัสรู้
ก. กระบวนการเกิดขึ้นของทุกข์และการดับทุกข์
ข. การตายของสัตว์ทั้งหลายตามผลกรรมที่ทาไว้
ค. กระบวนการเกิดและการตายของสิ่งมีชีวิต
ง. ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตและการดารงอยู่
3. หลังจากรับฟังพระธรรมกัณฑ์แรกจากพระพุทธเจ้า ท่านโกณทัญญะได้ดวงดาเห็นธรรมขอบวช
เป็นพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา ข้อความที่ขีดเส้นใต้ มีความหมายว่าอย่างไร
ก. ท่านโกณทัญญะมีสมาธิแน่วแน่ในการฟังธรรม
ข. ท่านโกณทัญญะเกิดปัญญาเข้าใจในธรรม
ค. ท่านโกณทัญญะเกิดญานหยังรู้ในธรรม
ง. ท่านโกณทัญญะมีความมั่นคงในอารมณ์
4. “การใช้ความคิดพิจารณาสิ่งต่างๆ ด้วยเหตุผล บนพื้นฐานของหลักความจริงด้วยการปฏิบัติ
สมาธิ” สอดคล้องกับคาตอบข้อใด
ก. การฝึกปฏิบัติโยคะ
ข. ปรัชญาและความคิด
ค. การบาเพ็ญเพียรทางจิต
ง. การเพ่งสิ่งใดสิ่งหนึ่งนาน ๆ
5. พระสิทธัตถะบาเพ็ญเพียรทางจิตโดยใช้สิ่งใดเป็นพื้นฐาน
ก. ทาน
ข. สติ
ค. ฌาน
ง. ปัญญา

5. 6. เมื่อวิเคราะห์แล้วเหตุผลที่พระพุทธองค์ทรงตั้งพระทัยว่าจะสอนปัญจวัคคีย์ก่อนบุคคลอื่น ด้วย
เหตุผลในข้อใด
ก. เพื่อตอบแทนบุญคุณที่เคยปรนนิบัติตอนออกบวชใหม่ๆ
ข. เพราะเป็นนักบวชที่มีคนให้ความเคารพเชื่อถือเป็นจานวนมาก
ค. เพื่อจะเปลื้องความเห็นผิดและเป็นพยานในการตรัสรู้ของพระองค์
ง. เพราะปัญจวัคคีย์เคยทานายว่าพระพุทธองค์จะทรงตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
7. “พิจารณาความเป็นไปของธรรมชาติและสภาวธรรมทั้งหลายจนเกิดญาณในสิ่งทั้งหลายตาม
ความเป็นจริง” หมายถึงข้อใด
ก. ตรัสรู้
ข. บารมี
ค. ปาฏิหารย์
ง. วิจารณญาณ
8. มาร ที่มารบกวนขณะที่พระสิทธัตถะทรงบาเพ็ญเพียรทางจิต หมายถึงอะไร ?
ก. พวกนักบวชศาสนาอื่น
ข. ธิดาสาว 3 คนของพญามาร
ค. เหล่านางสนมที่เคยรับใช้พระองค์
ง. ภาพแห่งความบันเทิงเริงรื่นในอดีต
9. สามธิดาพญามารขันอาสาผู้เป็นบิดาเพื่อประโลมล่อพระพุทธเจ้าให้ตกอยู่ในอานาจของพญามาร
ให้จงได้ วิเคราะห์แล้ว เปรียบได้กับสิ่งใด
ก. ความสุข ความอิ่ม ความรัก
ข. ตัณหา ราคะ ริษยา
ค. ศีล สมาธิ ปัญญา
ง. โลภ โกรธ หลง
10. การที่พระพุทธเจ้าโปรดแสดงพระธรรมเทศนาต่อชฎิลสามพี่น้องนั้นส่งผลดีในเรื่องใดตามมา
ภายหลัง
ก. ชฎิลสามพี่น้องนับถือพระพุทธศาสนา
ข. บริวารของชฎิลสามพี่น้องเลื่อมใสพระพุทธศาสนา
ค. พระพุทธศาสนาเป็นที่รู้จักกว้างขวางในแคว้นมคธ
ง. พระเจ้าพิมพิสาร และชาวเมืองมคธเข้ามานับถือพระพุทธศาสนา

6. เฉลยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน เรื่อง พุทธประวัติ
1. ตอบ ง
2. ตอบ ก
3. ตอบ ข
4. ตอบ ค
5. ตอบ ค
6. ตอบ ก
7. ตอบ ก
8. ตอบ ง
9. ตอบ ข
10. ตอบ ง
3. เกณฑ์การประเมิน
1) การวัดผลสัมฤทธิ์จากแบบทดสอบ
9 - 10 ข้อ = ดีมาก
8 ข้อ = ดี
7 ข้อ = เกือบดี
6 ข้อ = ปานกลาง
5 ข้อ = ผ่าน

7. แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนรายบุคคล
ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง พุทธประวัติ
พฤติกรรม
การร่วม การใช้และ รวม
ชื่อ - สกุลของผู้รับการ การมีสมาธิใน การตอบข้อ
ที่ การตรงต่อเวลา อภิปรายในชั้น จัดเก็บสื่อ- คะแนน
ประเมิน การเรียน ซักถาม
เรียน อุปกรณ์
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 20
ผู้ประเมิน ……………………………….
(……………………………….)
เกณฑ์การประเมิน
4 = ดีมาก 3 = ดี 2 = ปานกลาง 1 = ผ่าน
เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ
ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ หมายเหตุ ครูอาจใช้วิธีการมอบหมายให้หัวหน้า
16 - 20 ดีมาก ห้องเป็นผู้ประเมินหรือให้มีการประเมินโดยเพื่อน
11 – 15 ดี โดยตัวนักเรียนเอง ตามความเหมาะสมได้
6 – 10 พอใช้
1-5 ปรับปรุง

8. บันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
1. กิจกรรมการเรียนการสอน
เป็นไปตามแผนการจัดการเรียนรู้ ไม่เป็นไปตามแผนการจัดการเรียนรู้
เพราะ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
……………………………………………………....................
2. กิจกรรมการเรียนเป็นไปตามผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
ด้านความรู้..................................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………
ด้านกระบวนการ…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ด้านคุณลักษณะ…………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………
บันทึกเพิ่มเติม…………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
3. ปัญหาที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับ
ครู นักเรียน
อุปกรณ์ ระยะเวลา
แก้ไขปัญหาโดย…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ………………………………….ผู้สอน
(นายอุดม นามวงต์)

9. ความเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ………………………………………….
( )
หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
ความเห็นของรองผู้อานวยการกลุ่มบริหารงานวิชาการ…………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ………………………………………….
( )
รองผู้อานวยการกลุ่มบริหารงานวิชาการ
ความเห็นของผู้อานวยการ…………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ………………………………………….
( )
ผู้อานวยการโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย เชียงราย