1. รายวิชาสั งคมศึกษา (ส23101) ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม และจริยธรรม
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
โดย
นางสาวสุ จินต์ ตาละกาญจนวัฒน์
ตาแหน่ งครู วิทยฐานะชานาญการพิเศษ
โรงเรียนห้ วยสั กวิทยาคม
สานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 36
้ ่
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืนฐาน
้
กระทรวงศึกษาธิการ

2. คานา
บทเรี ยนการ์ตูน เรื่ อง วันเข้าพรรษา จัดทาขึเ้ น ่อนามาประกอบการจัดกิจกรรมการเรี ยนรู้
พื ใน
วิชาสังคมศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 2 สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม และจริ ยธรรม และยังเป็ น
คู่มือให้นกเรี ยนได้ใช้ศึกษาหาความรู้ดวยตนเองเพราะบทเรี ยนเล่มนี้ได้สรุ ปเนื้อหาตลอดจนวิธีการ
ั ้
จัดกิจกรรมที่เป็ นระบบ เรี ยนรู้จากง่ายไปหายากนักเรี ยนได้ปฏิบติจริ งย่อมทาให้นกเรี ยนเกิดความรู้
ั ั
ความเข้าใจอย่างถ่องแท้นนคือนักเรี ยนเกิดทักษะการเรี ยนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ
ั่
ผูจดทาหวังเป็ นอย่างยิงว่า บทเรี ยนเล่มนี้คงจะเป็ นประโยชน์ต่อนักเรี ยน ครู ผสอน และ
้ั ่ ู้
ผูที่สนใจได้เป็ นอย่างดี
้
สุจินต์ ตาละกาญจนวัฒน์

3. สารบัญ
เรื่อง หน้ า
คานา ก
สารบัญ ข
ตัวชี้วด/จุดประสงค์การเรี ยนรู้
ั 1
เหตุผลในการสร้างบทเรี ยน 2
คาชี้แจงในการใช้บทเรี ยนสาหรับครู 3
คาชี้แจงในการใช้บทเรี ยนสาหรับนักเรี ยน 4
แบบทดสอบก่อนเรี ยน 6
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรี ยน 9
กรอบที่ 1 11
กรอบที่ 2 12
กรอบที่ 3 13
กรอบที่ 4 14
กรอบที่ 5 15
กรอบที่ 6 16
กรอบที่ 7 17
กรอบที่ 8 18
กรอบที่ 9 19
กรอบที่ 10 20
ตารางบันทึกคะแนนการทดสอบก่อนเรี ยน และหลังเรี ยน 21
แบบทดสอบหลังเรี ยน 22
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรี ยน 25
เอกสารอ้างอิง 27

4. รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
ตัวชี้วด
ั
ส 2.1 ม.3/5 อธิบายประวัติวนสาคัญทางศาสนาตามที่กาหนด
ั
และปฏิบติตนได้ถกต้อง
ั ู
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรี ยนอธิบายประวัติและความสาคัญของวัเน าพรรษาได้
ข้
2. นักเรี ยนวิเคราะห์ผลของการปฏิบติตนอย่างถูกต้องใน การ
ั
เข้าร่ วมพิธีกรรมในวันเข้าพรรษาได้
3. นักเรี ยนปฏิบติตนเป็ นคนมีความรับผิดชอบ ใฝ่ รู้ใฝ่ เรี ยน
ั
มีความกตัญญูกตเวที มีจิตสาธารณะ และ รงเวลา
ต
4. นักเรี ยนสามารถปฏิบติงานร่ วมกับผูอื่นได้อย่างมีความสุข
ั ้

5. รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
เหต ุผลในการสร้างบทเรียนสาเร็จรูป
1. เพื่อนามาประกอบการจัดกิจกรรมการเรี ยนรู้ในรายวิชาสังคมศึกษา
รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3 สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม และจริ ยธรรม
2. เพื่อส่งเสริ มให้นกเรี ยนศึกษาหาความรู้ดวยตนเอง
ั ้
3. เพื่อส่งเสริ มให้นกเรี ยนมีความรับผิดชอบ ใฝ่ รู้ใฝ่ เรี ยมีความกตัญญูกตเวที
ั น
มีจิตสาธารณะ และตรงเวลา
4. เพื่อส่งเสริ มให้นักเรี ยนปฏิบติงานร่ วมกับผูอื่นได้อย่างมีความสุข
ั ้
5. เพื่อนามาใช้ในการสอนซ่อมเสริ มของนักเรี ยนกรณี ที่นกเรี ยนสอบไม่ผาน
ั ่
หรื ออาจใช้ในกรณี ที่ผสอนสอนไม่ทน
ู้ ั
ตั้งใจเรี ยนนะคะ

6. รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
1. ชี้แจงให้นกเรี ยนอ่านคาแนะนาการใช้บทเรี ยนอย่างละเอียด
ั
และปฏิบติตามขั้นตอนทุกกรอบจนจบ
ั
2. หากนักเรี ยนคนใดศึกษาบทเรี ยนแล้วยังไม่เข้าใจ ครู ตองชี้แนะ
้
และเสริ มให้นักเรี ยนได้ฝึกปฏิบติบ่อย ๆ ทั้งที่บานและที่โรงเรี ยน
ั ้
จะทาให้นกเรี ยนเข้าใจบทเรี ยนได้ดียงขึ้น
ั ิ่
3. ผลการปฏิบติกิจกรรมสามารถนาไปประกอบพิจารณาผ่าน
ั
จุดประสงค์โดยครู ผสอนเป็ นผูประเมิน
ู้ ้
เปิ ดหน้าต่อไป
อ่านคาชี้แจงสาหรับ
นักเรี ยนกันก่อนนะคะ

7. รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
1. ก่อนที่จะศึกษาบทเรี ยนให้นกเรี ยนทาแบบทดสอบก่อนเรี ยนโดยตอบตาม
ั
ความเข้าใจของตน ตรวจคาตอบด้วยตนเองจากเฉลยแบบทดสอบก่อนเรี ยนและ
บันทึกคะแนนสอบก่อนเรี ยนลงในแบบบันทึกคะแนนการทดสอบก่อนเรี ยน
และหลังเรี ยน
2. บทเรี ยนนี้เสนอเนื้อเรื่ องเป็ นส่วนย่อย ๆ บรรจุลงในกรอบต่อเนื่องกันไป
จานวน 10 กรอบ
3. ศึกษาเนื้อหาและทาความเข้าใจในแต่ละกรอบ ตอบคาถามของแต่ละกรอบ
ลงในสมุดรายวิชาสังคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ตรวจคาตอบด้วยตนเอง และ
บันทึกคะแนนลงในแบบบันทึกการทากิจกรรม
4. หากนักเรี ยนตอบคาถามถูกต้อง แสดงว่าเข้าใจดีแล้วให้อ่านกรอบต่อไป ได้
แต่ถาตอบคาถามผิดต้องกลับไปอ่านกรอบนั้นให้เข้าใจแล้วตอบตอบคาถามอีกครั้ง
้
จนตอบถูก จึงอ่านกรอบต่อไป
5. อย่าดูคาตอบก่อนตอบคาถามเป็ นอันขาดเพราะจะทาให้นกเรี ยนไม่เข้าใจ
ั
บทเรี ยนอย่างแท้จริ ง
6. เมื่อศึกษาบทเรี ยนสาเร็ จรู ปนี้เสร็ จแล้วให้นกเรี ยนทาแบบทดสอบหลังเรี ยน
ั
เพื่อวัดความรู้ความเข้าใจหลังการเรี ยน ตรวจคาตอบ และบันทึกคะแนนสอบ
หลังเรี ยนลงในแบบบันทึกคะแนนการทดสอบก่อนเรี ยนและหลังเรี ยน
7. นักเรี ยนตรวจคาตอบแบบทดสอบหลังเรี ยนจากเฉลยคาตอบด้วยตนเอง
นักเรี ยนสามารถตอบข้อทดสอบหลังการเรี ยนได้เกินกว่าร้อยละ 70 จึงถือว่า
นักเรี ยนสามารถผ่านจุดประสงค์ในเรื่ องที่เรี ยนนี้
8. เมื่อศึกษาครบทุกกรอบแล้ว ให้นาบทเรี ยนนี้ส่งครู ผสอน ู้

8. ก่อนทากิจกรรมในบทเรียน
เรามาทา
แบบทดสอบก่อนเรียน
กันก่อนนะจ๊ะ

9. แบบทดสอบก่ อนเรียน
ประจาบทเรียน
รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
คาชี้แจง
1. แบบทดสอบก่อนเรี ยนเป็ นข้อสอบแบบปรนัยเลือกตอบ จานวน 10 ข้อ
2. ให้นกเรี ยนเลือกคาตอบที่ถกที่สุดเพียงข้อเดียว โดยนาไปตอบในกระดาษคาตอบที่แจกให้
ั ู
1. การเข้าพรรษามีกาหนด 3 เดือน ตรงกับข้อใด
ก. เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 3 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 6
ั
ข . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 6 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 9
ั
ค . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 7 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 10
ั
ง . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 8 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 11
ั
2. การพระภิกษุรูปหนึ่งต้องไปรักษาพยาบาลภิกษุ ที่อาพาธ หรื อบิดามารดาที่เจ็บป่ วย ภายในกี่วน
ั
ช่วงเข้าพรรษาไม่ถือว่าพระภิกษุรูปนั้นขาดการอยูพรรษา
่
ก . ภายใน 3 วัน
ข . ภายใน 5 วัน
ค . ภายใน 7 วัน
ง . ภายใน 9 วัน
3. เหตุผลใดที่พระภิกษุสงฆ์หยุดจาริ กแสวงบุญไปในที่ต่าง ๆ ในช่วงฤดูฝนคือข้อใด
ก . อากาศร้อนเกินไปทาให้เหนื่อย
ข . อากาศเย็นเกินไปทาให้พระลาบาก
ค . อากาศกาลังสบาย สมควรให้พระภิกษุสงฆ์หยุดพักบ้าง
ง . เป็ นระยะที่ฝนตกมากพระภิกษุสงฆ์อาจเหยียบยาทาลายพืชผลและข้าวในไร่ นาเสียหาย
่

10. 4. ประเพณี ที่ชาวพุทธนิยมปฏิบติในช่วงเข้าพรรษาคือข้อใด
ั
ก. ให้บุตรหลานที่เป็ นชายที่มีอายุครบ 20 ปี บริ บูรณ์ได้อุปสมบท
ข . งดเว้นอบายมุขบางอย่างตลอด 3 เดือน
ค. หล่อเทียนและถวายเทียนพรรษา
ง. คาตอบทุกข้อรวมกัน
5. การถวายผ้าอาบน้ าฝนกระทากันในโอกาสใด
ก. ก่อนวันออกพรรษา
ข. ก่อนวันเข้าพรรษา
ค. ภายในพรรษา
ง. ในฤดูฝน
6. ประเพณี ทางพระพุทธศาสนาข้อใดไม่เกี่ยวกับวันเข้าพรรษา
ก. การถวายผ้าอาบน้ าฝน
ข. การถวายเทียนพรรษา
ค. การทอดกฐิน
ง. การหล่อและแห่เทียนเข้าพรรษา
7. ข้อใดคือประเพณี สาคัญที่พึงปฏิบติในวันเข้าพรรษา
ั
ก. ทอดกฐิน
ข. ทอดผ้าป่ า
ค. ถวายผ้าอาบน้ าฝน
ง. ตักบาตรเทโว
8. ในวันเข้าพรรษาบุคคลจะปฏิบติธรรมเช่นการงดเว้นอบายมุขด้วยการสมาทานศีล 5 ถือว่าเป็ น
ั
การงดเว้นตามหลักธรรมข้อใด
ก. สัมปัตติวิรัติ
ข. มังสวิรัติ
ค. สมาทานวิรัติ
ง. สมุจเฉทวิรัติ

11. 9. ในช่วงฤดูวนเข้าพรรษามีประโยชน์ต่อพระสงฆ์อย่างไร
ั
ก. ชาวบ้านได้มีเวลาทาบุญตักบาตรและฟังธรรม
ข. พระสงฆ์ได้มีเวลาศึกษาพระธรรมวินยมากขึ้น
ั
ค. พระสงฆ์ได้มีโอกาสกล่าวคาตักเตือนซึ่งกันและกัน
ง. พระสงฆ์ได้มีเวลาพักผ่อนจากการเผยแพร่ พระพุทธศาสนา
10. ข้อใดไม่ใช่ สาเหตุที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติพระวินยให้พระสงฆ์สาวกอยูประจาพรรษา
ั ่
ก. พระสงฆ์ข้ ีเกียจเดินทาง
ข. พระสงฆ์อาจเหยียบกล้าข้าวของชาวบ้านได้
ค. พระสงฆ์ไม่ยอมหยุดพักสัญจรแม้ในฤดูฝน
ง. พระสงฆ์อาจเหยียบยาโดนสัตว์เล็กสัตว์นอยตายได้
่ ้
ใฝ่ รู้ใฝ่ เรี ยน และมีความรับผิดชอบ
นะคะเพื่อน ๆ

12. เฉลยแบบทดสอบก่ อนเรียน
ประจาบทเรียน
รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
1. ตอบ ง. เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 8 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 11
ั
2. ตอบ ค. ภายใน 7 วัน
3. ตอบ ง. เป็ นระยะที่ฝนตกมากพระภิกษุสงฆ์อาจเหยียบยาทาลาย ่
พืชผลและข้าวในไร่ นาเสียหาย
4. ตอบ ง. คาตอบทุกข้อรวมกัน
5. ตอบ ข. ก่อนวันเข้าพรรษา
6. ตอบ ค. การทอดกฐิน
7. ตอบ ค. ถวายผ้าอาบน้ าฝน
8. ตอบ ค. สมาทานวิรัติ
9. ตอบ ข. พระสงฆ์ได้มีเวลาศึกษาพระธรรมวินยมากขึ้นั
10. ตอบ ก. พระสงฆ์ข้ ีเกียจเดินทาง
ตรวจคาตอบแล้วอย่าลืมกรอกคะแนน
นะคะ

13. มาศึกษาองค์ ความรู้
ในกรอบที่ 1 ถึง 10 ตอบคาถามและตรวจคาตอบ
ด้ วยความซื่อสั ตย์ และอย่ างลืมสรุปสาระสาคัญ
ลงในสมุดนะจ๊ ะ

14. กรอบที่ 1
นมัสการค่ะหลวงพี่ วันนี้คง
เหนื่อยมากนะคะญาติโยมมา
เห็นญาติโยมก็หาย ทาบุญกันเต็มวัดเลย
เหนื่อยแล้วละมะลิ
หนูเห็นลุงกานันระดมชาวบ้านจะมาถวายเทียนพรรษา
ในวันพรุ่ งนี้ ทาไมต้องถวายเทียนพรรษาด้วยละคะ
ใช่แล้วมะลิ นอกจากจะมีการถวายเทียนพรรษา
ในช่วงก่อนวันเข้าพรรษาพุทธศาสนิกชนนิยม
ถวายผ้าอาบน้ าฝนควบคู่กนด้วย
ั
หนูขอรบกวนหลวงพี่ให้ความรู้แก่
หนูเกี่ยวกับวันเข้าพรรษา
ได้เลยมะลิต้งใจฟัง
ั
ให้ดีนะ

15. กรอบที่ 2
หลวงพี่ขออธิบายความหมายของ
คาว่าเข้าพรรษาก่อนนะ
คะหลวงพี่
วันเข้าพรรษา
เข้าพรรษา แปลว่า "พักฝน" หมายถึง การทีพระภิกษุสงฆ์อธิษฐานว่า
่
จะพัก ประจา ณ วัดใดวัดหนึ่ง ระหว่างฤดูฝน ตลอด 3 เดือนในฤดูฝน
คือ เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่า เดือน 8 ของทุกปี ถ้าปี ใดมีเดือน 8 สองครั้ง
ั
ก็เลื่อนมาเป็ นวันแรม 1 ค่า เดือน 8 หลัง และออกพรรษาในวันขึ้น 15 ค่า
เดือน 11
คาถาม
วันเข้าพรรษาหมายถึงอะไร
ตั้งใจเรี ยนนะคะ
พลิกหน้าต่อไป

16. กรอบที่ 3
เฉลย วันที่พระสงฆ์อธิษฐานว่าจะพักประจาอยู่
ณ แห่งใดแห่งหนึ่ง ตลอดระยะเวลาที่ฤดูฝน
มีกาหนด 3 เดือน
ถ้าพระสงฆ์มีธุระจาเป็ นต้องไป
ค้างแรมที่อื่นจะได้ไหมคะ
ได้ซิ ฟังหลวงพี่เล่าต่อ
ก็แล้วกัน
หากมีกรณี จาเป็ นบางอย่าง พระภิกษุผจาพรรษาสามารถไปค้างที่อื่นได้ โดยไม่
ู้
ถือว่าเป็ นการขาดพรรษา แต่ก็จะต้องกลับมาภายในระยะเวลาไม่เกิน 7 วัน ก็คือ
 การไปรักษาพยาบาลภิกษุ หรื อบิดามารดาที่เจ็บป่ วย
 การไประงับภิกษุสามเณรที่อยากจะสึกมิให้สึกได้
 การไปเพื่อกิจธุระของคณะสงฆ์ เช่น การไปหาอุปกรณ์มาซ่อมกุฏิที่ชารุ ด
 หากทายกนิมนต์ไปทาบุญ ก็ไปฉลองศรัทธาในการบาเพ็ญกุศลของเขาได้
คาถาม
พระภิกษุผจาพรรษาสามารถไปค้างที่อื่นได้กี่วนโดยไม่ถือว่า
ู้ ั
เป็ นการขาดพรรษา
ตั้งใจเรี ยนนะคะ
พลิกหน้าต่อไป

17. เฉลย กรอบที่ 4
ไม่เกิน 7 วัน
พระสงฆ์จาพรรษามาตั้งแต่สมัย
พุทธกาลหรื อเปล่าคะหลวงพี่
ใช่เพราะ มีสาเหตุหลายประการ
มะลิฟังต่อนะหลวงพี่จะเล่าให้ฟัง
ประวัติของวันเข้าพรรษา
ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าไม่ได้ทรงบัญญัติ
พระวินยให้พระสงฆ์สาวกอยูประจาพรรษา าภิกษุสงฆ์
ั ่ เหล่
จึงต่างพากันออกเดินทางเผยแผ่พระพุทธศาสนาในที่
ต่างๆ โดยไม่ยอท้อทั้งในฤดูหนาว ฤดูร้อน และฤดูฝน
่
ต่อมาชาวบ้านได้พากันติเตียนว่า พวกสมณะไม่ยอมหยุด
พักสัญจรแม้ในฤดูฝนในขณะที่นกบวชในศาสนาอื่น พากันหยุดเดินทางในช่วงฤดูฝน การ
ั
ที่พระภิกษุสงฆ์จาริ กไปในที่ต่างๆ แม้ในฤดูฝน อาจเหยียบยาข้าวกล้าของชาวบ้านได้รับ
ความเสียหาย หรื ออาจไปเหยียบยาโดนสัตว์เล็กสัตว์นอยที่ออกหา กินจนถึงแก่ความตาย
่ ้
เมื่อพระพุทธเจ้าทราบเรื่ อง จึงได้วางระเบียบให้ภิกษุประจาอยูที่วดเป็ นเวลา 3 เดือน
่ ั
คาถาม
เพราะเหตุใดพระพุทธองค์จึงทรงบัญญัติวนเข้าพรรษาขึ้นมา
ั
อยากรู้คาตอบ
พลิกหน้าต่อไป

18. กรอบที่ 5
เฉลย เพราะในช่วงฤดูฝนพระสงฆ์ที่ไปจาริ ก
แสวงบุญอาจเหยียบยาข้าวกล้าของชาวบ้าน
ได้รับความเสียหาย หรื ออาจไปเหยียบยาโดนสัตว์เล็ก
สัตว์นอยที่ออกหากินจนถึงแก่ความตาย
้
มะลิรู้ไหมว่าในวันนี้มีความสาคัญ
อย่างไร
ไม่ทราบคะ ถ้าหลวงพี่จะกรุ ณาอธิบายให้
หนูฟัง หนูขอขอบพระคุณหลวงพี่มากเลยค่ะ
ความสาคัญ
การเข้าพรรษาเป็ นหน้าที่โดยตรงของพระสงฆ์
ในด้านความรับผิดชอบในการปฏิบติตามพระธรรมวินย
ั ั
ที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ ดูเผิน ๆ ไม่น่ามีส่วนที่
เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนิกชน แต่ก็เกี่ยวข้องกันมา
ตลอด ทั้งนี้พุทธศาสนิกชนเห็นว่า พระภิกษุสงฆ์จะต้อง
อยูประจาที่ จึงมีความห่วงใยว่าพระภิกษุสงฆ์จะลาบากในเรื่ องที่อยูอาศัยและอาหาร
่ ่
จึงได้เตรี ยมทาบุญกันอย่างเอิกเกริ ก
คาถาม ในช่วงเข้าพรรษาพระภิกษุสงฆ์มีหน้าที่อะไร
หน้าที่อะไรละอยากรู้คาตอบ
พลิกหน้าต่อไป

19. กรอบที่ 6
เฉลย มีหน้าที่ในด้านความรับผิดชอบใน
การศึกษาทบทวน และปฏิบติตามพระธรรมวินย
ั ั
หลวงพี่ค่ะ หนูเคยได้ยนเพื่อน ๆ พูดกันว่า
ิ
พระภิกษุสงฆ์ที่ไม่สามารถจาพรรษาตาม
กาหนดเวลาไม่มีโอกาสรับกฐินใช่ไหมค่ะ
ใช่แล้วมะลิ การเข้าพรรษาแบ่งได้ 2 ประเภท
มะลิต้งใจฟังให้ดีนะ
ั
การเข้าพรรษาแบ่งได้เปน 2 ประเภท คือ
็
• ปุริมพรรษา (บุริมพรรษา) คือ การเข้าพรรษาแรก เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่า เดือน 8
ั
(สาหรับปี อธิกมาสคือ มีเดือน 8 สองหน จะเริ่ มในวันแรม 1 ค่า เดือน 8 หลัง)
จนถึง วันขึ้น 15 ค่า เดือน 11 หลังจากออกพรรษาแล้วพระที่อยูจาพรรษาครบ3 เดือน
่
ก็มีสิทธิที่จะรับกฐินซึ่งมีช่วงเวลาเพียงหนึ่งเดือน นับตั้งแต่วนแรม 1 ค่า เดือน 11
ั
ถึงขึ้น 15 ค่า เดือน 12
• ปั จฉิมพรรษา คือ การเข้าพรรษาหลัง ใช้ในกรณี ที่พระภิกษุตองเดินทางไกลหรื อมี
้
เหตุสุดวิสย ทาให้กลับมาเข้าพรรษาแรกในวันแรม 1 ค่า เดือน 8 ไม่ทน ต้องรอไป
ั ั
เข้าพรรษาหลัง คือวันแรม 1 ค่า เดือน 9 แล้วจะไปออกพรรษาในวันขึ้น 15 ค่า
เดือน 12 ซึ่งเป็ นวันหมดเขตทอดกฐินพอดี ดังนั้นพระภิกษุที่เข้าปัจฉิมพรรษาจึง
ไม่มีโอกาสได้รับกฐิน แต่ก็ได้พรรษาเช่นเดียวกับพระที่เข้าปุริมพรรษาเหมือนกัน
คาถาม การเข้าพรรษาประเภทใดที่พระสงฆ์มีโอกาสรับกฐิน
พลิกหน้าต่อไป

20. กรอบที่ 7
เฉลย การเข้าพรรษาประเภทปุริมพรรษา
(บุริมพรรษา) คือ การเข้าพรรษาแรก
หลวงพี่คะ แล้วการทาบุญที่
ยิงใหญ่มีอะไรบ้างคะ
่
มีมากมายที่พุทธศาสนิกชน
พึงปฏิบติ
ั
การทาบุญในวันเข้ าพรรษา
1. ทาบุญตักบาตร
2. จัดสิ่งของและจตุปัจจัยไปถวาย เช่น
เครื่ องนุ่งห่ม อาหาร ยารักษาโรค ดอกไม้ธูปเทียน
เครื่ องสักการบูชา
3. ฟังธรรม รักษาศีล และเจริ ญภาวนา
คาถาม
จัดสิ่งของและจตุปัจจัยไปถวายพระภิกษุสงฆ์ใน
วันเข้าพรรษามีอะไรบ้าง
มีอะไรบ้าง อยากรู้คาตอบ
พลิกหน้าต่อไป

21. กรอบที่ 8
เฉลย เครื่ องนุ่งห่ม อาหาร ยารักษาโรค
ดอกไม้ธูปเทียน
หลวงพี่คะ แล้วการทาบุญที่
ยิงใหญ่มีอะไรบ้างคะ
่
มีมากมายที่พุทธศาสนิกชน
พึงปฏิบติ
ั
นอกจากทาบุญตักบาตร จัดสิ่งของและ
จตุปัจจัยไปถวายพระภิกษุสงฆ์ ฟังธรรม รักษาศีล
และเจริ ญภาวนา พุทธศาสนิกชนร่ วมกิจกรรมทา
เทียนจานาพรรษา ถวายผ้าอาบน้ าฝน และจตุปัจจัย
แก่พระภิกษุสามเณร อธิษฐานงดเว้นอบายมุขต่างๆ
ดังนั้น พุทธศาสนิกชนทั้งหลายควรเข้าวัด เพื่อน้อมระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย อีกทั้งยัง
เป็ นการช่วยชะล้างจิตใจให้ปลอดโปร่ งผ่องใส จะได้มีร่างกาย และจิตใจที่พร้อมสาหรับ
การดาเนินชีวิตในยุคที่ค่าครองชีพถีบตัวสูงขึ้นอย่างนี้
คาถาม นอกจากทาบุญตักบาตร ฟังธรรม รักษาศีล และ
เจริ ญภาวนาแล้วพุทธศาสนิกชนควรร่ วมกิจกรรมใดอีก
ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา
มีอะไรบ้าง อยากรู้คาตอบ
พลิกหน้าต่อไป

22. กรอบที่ 9
เฉลย ถวายเทียนจานาพรรษา ถวายผ้าอาบน้ าฝน
และจตุปัจจัย แก่พระภิกษุสามเณร อธิษฐานงดเว้น
อบายมุขต่าง ๆ
หลวงพี่คะ การที่พระภิกษุสงฆ์อย่างหลวงพี่
เข้าพรรษามีประโยชน์อย่างไรคะ
มีประโยชน์มากมายเลยแหละมะลิต้งใจฟังนะ
ั
ประโยชน์ ในการเข้ าพรรษาของพระภิกษุ
1. เป็ นช่วงที่ชาวบ้านประกอบอาชีพทาไร่ นาหากภิกษุสงฆ์เดินทางจาริ กไปใน
สถานที่ต่างๆ อาจไปเหยียบต้นกล้าหรื อสัตว์เล็กสัตว์นอยให้ได้รับความเสียหายล้มตาย
้
2. หลังจากเดินทางจาริ กไปเผยแผ่พระพุทธศาสนามาเป็ นเวลา 8-9 เดือน
พระภิกษุสงฆ์จะได้หยุดพักผ่อน
3. เป็ นเวลาที่พระภิกษุสงฆ์จะได้ประพฤติปฏิบติธรรมสาหรับตนเอง และ
ั
ศึกษาเล่าเรี ยนพระธรรมวินยตลอดจนเตรี ยมการสังสอนประชาชนเมื่อถึงวันออกพรรษา
ั ่
4. เพื่อจะได้มีโอกาสอบรมสังสอนและบวชให้กบกุลบุตรผูมีอายุครบบวช อัน
่ ั ้
เป็ นกาลังสาคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาต่อไป
5. เพื่อให้พุทธศาสนิกชน ได้มีโอกาสบาเพ็ญกุศลเป็ นการพิเศษ เช่น การทาบุญ
ตักบาตรหล่อเทียนเข้าพรรษา ถวายผ้าอาบน้ าฝน รักษาศีล เจริ ญภาวนา ถวายจตุปัจจัย
ไทยธรรม งดเว้นอบายมุข และมีโอกาสได้ฟังพระธรรมเทศนาตลอดเวลาเข้าพรรษา
คาถาม ประโยชน์ของการเข้าพรรษาที่มีต่อพระภิกษุสงฆ์โดยตรง
คืออะไร
พลิกหน้าต่อไป

23. กรอบที่ 10
เฉลย เป็ นเวลาที่พระภิกษุสงฆ์จะได้
ประพฤติปฏิบติธรรมสาหรับตนเอง และ
ั
ศึกษาเล่าเรี ยนพระธรรมวินย
ั
หลวงพี่ได้เวลาเพลแล้ว หลวงพี่ไปล่ะนะ
ขอบคุณหลวงพี่มากเลยคะ
พบกันใหม่
นะคะ

24. แบบบันทึกการทากิจกรรม
ประจาบทเรียน เล่ มที่ 3 เรื่อง วันเข้ าพรรษา
ชื่อ…………………………………………..ชั้น……………เลขที………. ่
คาชี้แจง เมื่อนักเรี ยนทากิจกรรมในแต่ละกรอบแล้วตรวจคาตอบ ถ้าตอบถูกต้องได้ 1 คะแนน
ถ้าตอบผิดได้ 0 คะแนน ให้กรอกคะแนนลงในช่องว่าง
ผลการทากิจกรรมกรอบที่
คะแนนเต็ม 8 คะแนน
2 3 4 5 6 7 8 9
คะแนนที่ได้
ลงชื่อ……………………………..
(ผูบนทึกคะแนน)
้ ั
วันที่….เดือน………………..พ.ศ……....
เกณฑ์การตรวจให้ คะแนน
คะแนน เกณฑ์การให้ คะแนน
1 ตอบคาถามได้ถกต้องครบถ้วนสมบูรณ์ท้งหมด
ู ั
0 ตอบคาถามไม่ถกต้อง
ู
เกณฑ์การผ่าน นักเรี ยนได้คะแนนร้อยละ 70 หรื อ 6 คะแนนขึ้นไป ถือว่าผ่านเกณฑ์

25. แบบทดสอบหลังเรียน
ประจาบทเรียน
รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
คาชี้แจง
1. แบบทดสอบหลังเรี ยนเป็ นข้อสอบแบบปรนัยเลือกตอบ จานวน 10 ข้อ
2. ให้นกเรี ยนเลือกคาตอบที่ถกที่สุดเพียงข้อเดียว โดยนาไปตอบในกระดาษคาตอบที่แจกให้
ั ู
1. การถวายผ้าอาบน้ าฝนกระทากันในโอกาสใด
ก. ก่อนวันออกพรรษา
ข. ก่อนวันเข้าพรรษา
ค. ภายในพรรษา
ง. ในฤดูฝน
2. ประเพณี ทางพระพุทธศาสนาข้อใดไม่เกี่ยวกับวันเข้าพรรษา
ก. การถวายผ้าอาบน้ าฝน
ข. การถวายเทียนพรรษา
ค. การทอดกฐิน
ง. การหล่อและแห่เทียนเข้าพรรษา
3. การเข้าพรรษามีกาหนด 3 เดือน ตรงกับข้อใด
ก. เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 3 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 6
ั
ข . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 6 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 9
ั
ค . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 7 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 10
ั
ง . เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 8 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 11
ั

26. 4. การพระภิกษุรูปหนึ่งต้องไปรักษาพยาบาลภิกษุ ที่อาพาธ หรื อบิดามารดาที่เจ็บป่ วย ภายในกี่วน
ั
ช่วงเข้าพรรษาไม่ถือว่าพระภิกษุรูปนั้นขาดการอยูพรรษา
่
ก . ภายใน 3 วัน
ข . ภายใน 5 วัน
ค . ภายใน 7 วัน
ง . ภายใน 9 วัน
5. ในช่วงฤดูวนเข้าพรรษามีประโยชน์ต่อพระสงฆ์อย่างไร
ั
ก. ชาวบ้านได้มีเวลาทาบุญตักบาตรและฟังธรรม
ข. พระสงฆ์ได้มีเวลาศึกษาพระธรรมวินยมากขึ้น
ั
ค. พระสงฆ์ได้มีโอกาสกล่าวคาตักเตือนซึ่งกันและกัน
ง. พระสงฆ์ได้มีเวลาพักผ่อนจากการเผยแพร่ พระพุทธศาสนา
6. ข้อใดไม่ใช่ สาเหตุที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติพระวินยให้พระสงฆ์สาวกอยูประจาพรรษา
ั ่
ก. พระสงฆ์ข้ ีเกียจเดินทาง
ข. พระสงฆ์อาจเหยียบกล้าข้าวของชาวบ้านได้
ค. พระสงฆ์ไม่ยอมหยุดพักสัญจรแม้ในฤดูฝน
ง. พระสงฆ์อาจเหยียบยาโดนสัตว์เล็กสัตว์นอยตายได้
่ ้
7. เหตุผลใดที่พระภิกษุสงฆ์หยุดจาริ กแสวงบุญไปในที่ต่าง ๆ ในช่วงฤดูฝนคือข้อใด
ก . อากาศร้อนเกินไปทาให้เหนื่อย
ข . อากาศเย็นเกินไปทาให้พระลาบาก
ค . อากาศกาลังสบาย สมควรให้พระภิกษุสงฆ์หยุดพักบ้าง
ง . เป็ นระยะที่ฝนตกมากพระภิกษุสงฆ์อาจเหยียบยาทาลายพืชผลและข้าวในไร่ นาเสียหาย
่
8. ประเพณี ที่ชาวพุทธนิยมปฏิบติในช่วงเข้าพรรษาคือข้อใด
ั
ก. ให้บุตรหลานที่เป็ นชายที่มีอายุครบ 20 ปี บริ บูรณ์ได้อุปสมบท
ข . งดเว้นอบายมุขบางอย่างตลอด 3 เดือน
ค . หล่อเทียนและถวายเทียนพรรษา
ง . คาตอบทุกข้อรวมกัน

27. 9. ข้อใดคือประเพณี สาคัญที่พึงปฏิบติในวันเข้าพรรษา
ั
ก. ทอดกฐิน
ข. ทอดผ้าป่ า
ค. ถวายผ้าอาบน้ าฝน
ง. ตักบาตรเทโว
10. ในวันเข้าพรรษาบุคคลจะปฏิบติธรรมเช่นการงดเว้นอบายมุขด้วยการสมาทานศีล 5 ถือว่าเป็ น
ั
การงดเว้นตามหลักธรรมข้อใด
ก. สัมปัตติวิรัติ
ข. มังสวิรัติ
ค. สมาทานวิรัติ
ง. สมุจเฉทวิรัติ
สามัคคี ซื่อสัตย์ และ ตรงเวลา
นะคะเพื่อน ๆ

28. เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
ประจาบทเรียน
รายวิชาสั งคมศึกษา รหัสวิชา ส 23101 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เล่ มที่ 3
เรื่อง วันเข้ าพรรษา
1. ข. ก่อนวันเข้าพรรษา
ตอบ
2. ค. การทอดกฐิน
ตอบ
3. ง. เริ่ มตั้งแต่วนแรม 1 ค่าเดือน 8 จนถึงวันขึ้น 15 ค่าเดือน 11
ตอบ ั
4. ค. ภายใน 7 วัน
ตอบ
5. ข. พระสงฆ์ได้มเี วลาศึกษาพระธรรมวินยมากขึ้น
ตอบ ั
6. ก. พระสงฆ์ข้ ีเกียจเดินทาง
ตอบ
7. ง. เป็ นระยะที่ฝนตกมากพระภิกษุสงฆ์อาจเหยียบยาทาลายพืชผล
ตอบ ่
และข้าวในไร่ นาเสียหาย
8. ตอบ ง. คาตอบทุกข้อรวมกัน
9. ตอบ ค. ถวายผ้าอาบน้ าฝน
10. ตอบ ค. สมาทานวิรัติ
ตรวจคาตอบแล้วอย่าลืมกรอกคะแนน
นะคะ

29. แบบบันทึก
คะแนนการทดสอบก่ อนเรียน และ หลังเรียน
ประจาบทเรียน เล่ มที่ 3 เรื่อง วันเข้ าพรรษา
ชื่อ…………………………………..สกุล……………………………….เลขที่………
แบบทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนที่ทาได้ หมายเหตุ
ก่อนเรี ยน 10
หลังเรี ยน 10
ผลการพัฒนา
ลงชื่อ……………………………..
(ผูบนทึกคะแนน)
้ ั
วันที่….เดือน……………..พ.ศ.……….

30. จรัส พยัคฆราชศักดิ์ และ กวี อิศริ วรรณ ทธศาสนา ม งเทพมหานคร: วัฒนาพานิช จากัด
. พระพุ .3.กรุ ,
2548.
วิทย์ วิศทเวทย์และเสถียรพงษ์ วรรณปก .พระพุทธศาสนา ม. กรุ งเทพมหานคร: อักษรเจริ ญทัศน์,
3.
2548.
http://www.dhammathai.org/day/pra.php ( 17 กรกฎาคม 2550)
http://www.dansangob.com/photos.shtml( 17 กรกฎาคม 2550)
http://www.heritage.thaigov.net/religion/daytime/index1.htm( 17 กรกฎาคม 2550)
http://www.med.cmu.ac.th/HOME/popup/490708asanlaha_kaopansa49.htm ( 17 กรกฎาคม 2550)
http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/poonsak/budda/favorite.html( 17 กรกฎาคม 2550)