Luận án: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

NCS. NGUYỄN TRUNG THÀNH
HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 9.34.03.01
Giảng viên hướng dẫn 1: PGS, TS. NguyễnNgọc Quang
Giảng viên hướng dẫn 2: TS. Vũ Thị Kim Anh
HÀ NỘI - 2020

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, luận án tiến sỹ “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương” là công trình nghiên
cứu của bản thân tôi. Các số liệu và tài liệu trong luận án là trung thực và chưa
được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tất cả những thông tin
Tác giả tham khảo và kế thừa trong luận án đều được trích dẫn đầy đủ.
Tác giả luận án xin chịu trách nhiệm về những lời cam đoan trên đây!
TÁC GIẢ LUẬN ÁN

BẢNG KÊ CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
BCTC Báo cáo tài chính
BCQT Báo cáo quyết toán
BCKTQT Báo cáo kế toán quản trị
SNCL Sự nghiệp công lập
HCSN Hành chính sự nghiệp
CMKT Chuẩn mực kế toán
IPSAS Chuẩn mực kế toán công quốc tế
CMKTCVN Chuẩn mực kế toán công Việt Nam
KBNN Kho bạc nhà nước
NSNN Ngân sách nhà nước
HTTT Hệ thống thông tin
CNTT Công nghệ thông tin
CTKT Chứng từ kế toán
TKKT Tài khoản kế toán
TK Tài khoản
NCKH Nghiên cứu khoa học
SXKD Sản xuất kinh doanh
TSCĐ Tài sản cố định
WTO Tổ chức thương mại thế giới
WB Ngân hàng thế giới
IMF Quỹ tiền tệ quốc tế
ASEAN Hiệp hội các nước đông nam á
BHXH Bảo hiểm xã hội
BHYT Bảo hiểm y tế
KPCĐ Kinh phí công đoàn

PHỤ LỤC
Số thứ thự Nội dung
Phụ lục 1-1 Danh sách các Trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương
Phụ lục 1-2
Phiếu phỏng vấn dành cho (Hiệu trưởng, Kế toán Trưởng,
Trưởng phòng kế toán)
Phụ lục 1-3 Phiếu phòng vấn dành cho kế toán viên
Phụ lục 1-4 Phiếu phòng vấn dành cho các chuyên gia
Phụ lục 1-5
Bảng tổng hợp kế quả phỏng vấn (Hiệu trưởng, Kế toán
Trưởng, Trưởng phòng kế toán)
Phụ lục 1-6 Bảng tổng hợp kế quả phỏng vấn kế toán viên
Phụ lục 1-7 Bảng tổng hợp kế quả phỏng vấn chuyên gia
Phụ lục 2-1 Danh sách đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên hiện tại
Phụ lục 2-2 Quy mô học sinh, sinh viên và bậc đào tạo hiện nay
Phụ lục 2-3 Biểu kinh phí ngân sách cấp bình quân giai đoạn 2009-2018
Phụ lục 2-4 Biểu nguồn thu bình quân tại đơn vị giai đoạn 2009-2018
Phụ lục 2-5 Biểu mức chi bình quân năm giai đoạn 2009-2018
Phụ lục 2-6
Biểu giá trị tài sản, công dung cụ bình quân giai đoạn 2009-
2018
Phụ lục 2-7
Bảng kê thanh toán giờ giảng vượt định mức năm học 2018-
2019
Phụ lục 2-8 Trích sổ chi tiết chi phí (TK 6421)
Phụ lục 2-9
Danh mục hệ thống tài khoản sử dụng tại các trường Cao đẳng
tại Hải Dương
Phụ lục 2-10 Trích sổ chi tiết các tài khoản (TK 531513)
Phụ lục 2-11 Trích sổ cái (TK 5315)
Phụ lục 2-12
Báo cáo chi tiết chi từ nguồn NSNN và nguồn kinh phí được
khấu trừ, để lại
Phụ lục 2-13 Trích Báo cáo kết quả hoạt động
Phụ lục 2-14 Trích Báo cáo tình hình tài chính
Phụ lục 2-15
Trích Báo cáo tổng hợp nhu cầu kinh phí chi không thường
xuyên năm 2019
Phụ lục 3-1 Danh sách chứng từ kế toán thu – chi hoạt động

Phụ lục 3-2 Mẫu hóa đơn điện tử
Phụ lục 3-3 Giấy rút dự toán ngân sách
Phụ lục 3-4 Trích Sổ nhật ký chung

BẢNG VÀ HÌNH
Số thứ
thự
Nội dung Trang
BẢNG
Bảng 1-1 Đặc điểm chuyên gia tham gia phỏng vấn 21
Bảng 2-1 Các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương 100
Bảng 2-2
Hình thức tổ chức bộ máy kế toán tại các trường Cao đẳng
trên địa bàn tỉnh Hải Dương
110
Bảng 2-3
Số lượng nhân viên kế toán theo trình độ các trường Cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương
115
Bảng 2-4
Phần mềm kế toán sử dụng tại các trường Cao đẳng trên
địa bàn tỉnh Hải Dương
127
Bảng 3-1
Báo cáo tình hình thực hiện dự toán chi thường xuyên năm
2018
186
Bảng 3-2 Báo cáo tình hình thực hiện dự toán thu năm 2018 188
Bảng 3-3 Báo cáo thu chi hoạt động đào tạo năm 2018 189
Bảng 3-4 Báo cáo thu - chi hoạt động nghiên cứu khoa học 190
Bảng 3-5
Báo cáo chi tiết tình hình thu - nợ học phí (kỳ 2 năm học
2018-2019)
192
Bảng 3-6
Báo cáo chi tiết tình hình thu - nợ học phí (kỳ 2 năm học
2018-2019)
193
Bảng 3-7 Báo cáo so sánh, phân tích nguồn thu năm 2018 199
Bảng 3-8
Báo cáo so sánh, phân tích kết quả hoạt động sự nghiệp
năm 2018
200
Bảng 3-9 Mẫu Báo cáo phân tích thu chi, sử dụng các quỹ năm 2018 201
HÌNH
Hình 1-1 Sơ đồ khung nghiên cứu của luận án 18
Hình 1-2 Sơ đồ trình tự sử lý chứng từ kế toán 58
Hình 1-3 Sơ đồ trình tự sử dụng thông tin cho việc ra quyết định 80
Hình 2-1
Sơ đồ mô hình quản lý trong các trường Cao đẳng tại Hải
Dương
101
Hình 2-2
Sơ đồ quản lý tài chính của các trường Cao đẳng tại Hải
Dương
116
Hình 2-3
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán các trường Cao đẳng tại Hải
Dương
117

Hình 2-4
Sơ đồ trình tự luân chuyển và xử lý chứng từ hoạt động
thanh toán qua quỹ tiền mặt của các trường Cao đẳng tại
Hải Dương
120
Hình 3-1 Sơ đồ trình tự phân tích tình hình tài chính 202
Hình 3-2
Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán các trường cao đẳng trên địa
bàn Hải Dương
212

MỤC LỤC
1. Tính cấp thiết của đề tài 12
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án và các lý thuyết nền vận
dụng trong luận án 13
3. Mục đích nghiên cứu của Luận án 22
4. Câu hỏi nghiên cứu 23
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận án 23
6. Cơ sở lý thuyết nền và phương pháp nghiên cứu của luận án 24
6.1. Lý thuyết nền vận dụng trong luận án 24
6.2 Phương pháp nghiên cứu của Luận án 29
7. Ý nghĩa của Luận án Error! Bookmark not defined.
8. Kết cấu của Luận án Error! Bookmark not defined.
Chương 1 Error! Bookmark not defined.
LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁNError! Bookmark not
defined.
TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái quát chung về đơn vị sự nghiệp công lậpError! Bookmark not
defined.
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm về đơn vị sự nghiệp công lậpError! Bookmark not
defined.
1.1.1.1. Khái niệm về đơn vị sự nghiệp công lập Error! Bookmark not defined.
1.1.1.2. Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công lập Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập Error! Bookmark not defined.
1.2. Khái quát chung về tổ chức công tác kế toán Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm tổ chức công tác kế toán Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Ý nghĩa, yêu cầu và nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị
sự nghiệp công lập Error! Bookmark not defined.
1.2.2.1. Ý nghĩa của tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị SNCL Error!
Bookmark not defined.
1.2.2.2. Yêu cầu và nguyên tắc của tổ chức công tác kế toánError! Bookmark
not defined.
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL
Error! Bookmark not defined.
1.2.3.1. Môi trường pháp lý, cơ chế tài chính của đơn vị SNCLError! Bookmark
not defined.
1.2.3.2. Nhu cầu thông tin kế toán trong các đơn vị SNCLError! Bookmark not
defined.

1.2.3.3. Cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị SNCLError! Bookmark not
defined.
1.2.3.4. Nguồn tài chính đầu tư cho các đơn vị SNCLError! Bookmark not
defined.
1.2.3.5. Quy trình lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán ngân sách tại các
đơn vị SNCL Error! Bookmark not defined.
1.2.3.6. Công nghệ thông tin và nhận thức về vai trò của công nghệ thông tin
trong quản lý Error! Bookmark not defined.
1.2.3.7. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán Error! Bookmark not defined.
1.3. Nội dung tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập Error!
1.3.1. Tổ chức thu thập thông tin kế toán ban đầu Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Tổ chức xử lý thông tin kế toán Error! Bookmark not defined.
1.3.2.1. Tổ chức xử lý thông tin kế toán qua hệ thống tài khoản kế toán Error!
1.3.2.2. Tổ chức xử lý thông tin kế toán qua hệ thống sổ kế toán Error!
1.3.3. Tổ chức cung cấp thông tin kế toán Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Tổ chức công tác kiểm tra kế toán Error! Bookmark not defined.
1.4. Tình hình áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế ở một số nước trên thế
giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Error! Bookmark not defined.
1.4.1 Tình hình áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế ở một số nước trên thế
giới Error! Bookmark not defined.
1.4.1.1. Kinh nghiệm áp dụng chuẩn mực kế toán công của MỹError! Bookmark
not defined.
1.4.1.2. Kinh nghiệm áp dụng chuẩn mực kế toán công của của Nam Phi Error!
1.4.1.3. Kinh nghiệm áp dụng chuẩn mực kế toán công của Canada Error!
1.4.1.4. Kinh nghiệm áp dụng chuẩn mực kế toán công của Indonesia Error!
1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Error! Bookmark not defined.
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁNError! Bookmark not
defined.
TẠI CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG Error!

2.1. Tổng quan về các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương Error!
2.1.1. Khái quát về các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương Error!
2.1.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế văn hóa chính trị tỉnh Hải Dương Error!
2.1.1.2. Các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải DươngError! Bookmark not
defined.
2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương Error! Bookmark not defined.
2.1.2.1. Mô hình tổ chức và quản lý của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
2.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
2.1.2.3. Đặc điểm của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương Error!
2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương Error! Bookmark not defined.
2.1.3.1. Môi trường pháp lý Error! Bookmark not defined.
2.1.3.2. Nhu cầu thông tin kế toán của các trường Cao đẳng tại Hải Dương. Error!
2.1.3.3. Cơ chế quản lý tài chính và đổi mới cơ chế quản lý tài chính trong các
đơn vị SNCL. Error! Bookmark not defined.
2.1.3.4. Công tác quản lý tài chính của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương từ năm 2016 về sau Error! Bookmark not defined.
2.1.3.5. Tổ chức bộ máy kế toán của các trường Cao đẳng tại Hải Dương Error!
2.1.3.6. Công nghệ thông tin và nhận thức về vai trò của công nghệ thông tin
trong quản lý Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh
Hải Dương Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Thực trạng tổ chức thu thập thông tin kế toán của các trường Cao đẳng trên
địa bàn tỉnh Hải Dương Error! Bookmark not defined.
2.2.1.1. Về hệ thống biểu mẫu, chứng từ kế toán Error! Bookmark not defined.
2.2.1.2. Về phản ánh thông tin vào chứng từ kế toán (lập chứng từ) Error!
2.2.1.3. Về chữ ký trên chứng từ kế toán Error! Bookmark not defined.

2.2.1.4. Về kiểm tra và luân chuyển chứng từ kế toánError! Bookmark not
defined.
2.2.1.5. Về sử dụng, quản lý và in biểu mẫu, chứng từ kế toánError! Bookmark
not defined.
2.2.1.6. Về lưu trữ và bảo quản chứng từ Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Tổ chức xử lý thông tin kế toán Error! Bookmark not defined.
2.2.2.1. Tổ chức xử lý thông tin kế toán qua hệ thống TKKTError! Bookmark
not defined.
2.2.2.2. Tổ chức xử lý thông tin kế toán qua hệ thống sổ kế toán Error!
2.2.3. Tổ chức cung cấp thông tin kế toán Error! Bookmark not defined.
2.2.3.1. Tổ chức cung cấp thông tin trên báo cáo kế toánError! Bookmark not
defined.
2.2.3.2. Tổ chức phân tích thông tin báo cáo kế toánError! Bookmark not
defined.
2.2.4. Tổ chức công tác kiểm tra kế toán Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các trường cao đẳng trên địa
bàn tỉnh Hải Dương Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Những ưu điểm cơ bản Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Những tồn tại Error! Bookmark not defined.
2.3.2.1. Tồn tại trong tổ chức thu thập thông tin kế toánError! Bookmark not
defined.
2.3.2.2. Tồn tại trong tổ chức xử lý thông tin kế toánError! Bookmark not
defined.
2.3.2.3. Tồn tại trong tổ chức cung cấp thông tin kế toánError! Bookmark not
defined.
2.3.2.4. Tồn tại trong tổ chức công tác kiểm tra kế toánError! Bookmark not
defined.
2.3.3. Nguyên nhân tồn tại Error! Bookmark not defined.
2.3.3.1. Các nguyên nhân khách quan Error! Bookmark not defined.
2.3.3.2. Các nguyên nhân chủ quan Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƯƠNG II Error! Bookmark not defined.
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI Error!
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG Error!

3.1. Định hướng phát triển các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương
Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Xu hướng phát triển các trường Cao đẳng công lập ở Việt nam Error!
3.1.2. Định hướng phát triển của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương đến năm 2025 và tầm nhìn 2035 Error! Bookmark not defined.
3.2. Quan điểm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên
địa bàn tỉnh Hải Dương Error! Bookmark not defined.
3.3. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh
Hải Dương Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Hoàn thiện tổ chức thu thập thông tin đầu vào kế toánError! Bookmark
not defined.
3.3.1.1. Hoàn thiện danh mục chứng từ kế toán Error! Bookmark not defined.
3.3.1.2. Hoàn thiện kiểm tra và kiểm soát chứng từ kế toánError! Bookmark not
defined.
3.3.1.3. Hoàn thiện tổ chức luân chuyển chứng từ kế toánError! Bookmark not
defined.
3.3.1.4. Hoàn thiện tổ chức bảo quản và lưu trữ chứng từ kế toán Error!
3.3.2. Hoàn thiện tổ chức xử lý thông tin kế toán Error! Bookmark not defined.
3.3.2.1. Hoàn thiện tổ chức xử lý thông tin hệ thống tài khoản kế toán Error!
3.3.2.2. Hoàn thiện tổ chức xử lý thông tin qua hệ thống sổ kế toán Error!
3.3.3. Hoàn thiện tổ chức cung cấp thông tin kế toánError! Bookmark not
defined.
3.3.3.1. Hoàn thiện lập BCTC Error! Bookmark not defined.
3.3.1.2. Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trịError! Bookmark not
defined.
3.3.4. Hoàn thiện việc tổ chức phân tích thông tin kế toánError! Bookmark not
defined.
3.3.5. Hoàn thiện tổ chức hoạt động kiểm tra kế toánError! Bookmark not
defined.
3.4. Kiến nghị môi trường để thực hiện các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác
kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải DươngError! Bookmark
not defined.
3.4.1. Về phía các Trường Cao đẳng tại Hải DươngError! Bookmark not
defined.

3.4.2. Về phía các cơ quan quản lý Nhà nước Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƯƠNG III Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO Error! Bookmark not defined.

14
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là quốc gia đang trong giai đoạn phát triển, với xuất phát điểm
là một nền kinh tế nông nghiệp, trình độ học vấn, trình độ khoa học công nghệ
và đời sống nhân dân ở mức thấp, nhiều vùng còn rất lạc hậu. Vì vậy, vấn đề cải
cách, đổi mới hệ thống giáo dục và đào tạo, trong đó có giáo dục đại học, giáo
dục nghề nghiệp cần phải được quan tâm và phát triển một cách đồng bộ, mở
rộng, đa dạng hoá nhằm nâng cao trình độ dân trí, nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế. Trong những năm qua,
Đảng và nhà nước đã rất quan tâm phát triển hệ thống giáo dục đào tạo bậc Cao
đẳng, đề ra các phương hướng, chủ trương, đường lối, cải cách và đổi mới
phương thức quản lý, giao cho các địa phương, bộ, ngành của trung ương đứng
ra thành lập và trực tiếp điều hành, quản lý trên cơ sở Luật Giáo dục, Luật Giáo
dục nghề nghiệp, Nghị định của Chính phủ và các quy định khác của pháp luật.
Hệ thống các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương là những đơn
vị sự nghiệp công lập, hoạt động theo cơ chế tự chủ của Nghị định số
16/2015/NĐ-CP, đặc biệt là tự chủ về tài chính, các Trường thực hiện việc cung
cấp dịch vụ đào tạo, dạy nghề, nghiên cứu khoa học, cung cấp nguồn nhân lực có
tay nghề và chất lượng cao cho xã hội. Trong cơ chế đó, một số Trường đã tổ
chức quản lý tốt các hoạt động dịch vụ, thực hiện tốt cân đối thu - chi, khẳng
định được thương hiệu và phát triển một cách bền vững, quy mô của Trường
ngày càng được mở rộng. Bên cạnh đó, một số Trường gặp không ít khó khăn,
quy mô ngày càng bị thu hẹp, hoạt động cầm chừng, không đảm bảo cân đối thu
- chi… có nguy cơ phải đóng cửa. Đứng trước nhiều khó khăn, thách thức về cơ
chế tự chủ tài chính, trong bối cảnh cạnh tranh của nền kinh tế thị trường, đòi hỏi
hệ thống trường Cao đẳng nói chung, các trường Cao đẳng trên điạ bàn tỉnh Hải
Dương nói riêng phải không ngừng kiện toàn, đổi mới, tăng cường và hoàn thiện
công tác quản lý, hoàn thiện công tác tổ chức kế toán nhằm nâng cao chất lượng

15
và hiệu quả hoạt động của từng Trường, từ đó mở rộng quy mô hoạt động, mở
rộng quan hệ hợp tác trong và ngoài nước về lĩnh vực đào tạo nghề để tồn tại và
phát triển.
Tổ chức công tác kế toán của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương trong thời gian qua thực hiện theo phương thức và cơ chế cũ do đó bị bó
buộc bởi hệ thống khuôn khổ pháp lý với nhiều bất cập trong việc tổ chức bộ
máy kế toán, vận dụng hệ thống chứng từ kế toán, vận dụng hệ thống tài khoản
kế toán, hạch toán các hoạt động kinh tế, tổ chức hệ thống sổ và báo cáo kế toán,
kiểm tra công tác kế toán, lưu trữ tài liệu thông tin kế toán…. Tổ chức công tác
kế toán toán trong điều kiện Cách mạng thông tin hiện nay và hướng tới mô hình
tự chủ, đặc biệt là tự chủ về tài chính là một yêu cầu cấp thiết trên cả phương
diện lý luận và thực tiễn, vì vậy “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các
trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương” được tác giả lựa chọn làm đề
tài nghiên cứu cho luận án Tiến sỹ kinh tế.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án và các lý
thuyết nền vận dụng trong luận án
Các vấn đề liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị SNCL
nói chung tại các trường cao đẳng trên địa bàn Hải Dương nói riêng luôn được
các nhà khoa học, các nhà quản lý chuyên môn nghiên cứu bởi kế toán trong mọi
tổ chức luôn là một công cụ quan trọng nhằm cung cấp thông tin về tình hình tài
chính cho các đối tượng sử dụng để ra các quyết định quản lý và điều hành. Chỉ
khi nào các đơn vị tổ chức hạch toán khoa học và hợp lý thì công tác kế toán mới
có thể cung cấp được thông tin trung thực, chính xác kịp thời cho các đối tượng
sử dụng. Qua nghiên cứu tác giả Luận án đã tổng hợp và hệ thống các công trình
nghiên cứu có liên quan đến đề tài theo 3 hướng nghiên cứu chính: (1) Các
nghiên cứu về khung pháp lý và vận dụng CMKT công quốc tế. (2) Các nghiên
cứu đã được công bố về tổ chức công tác kế toán ở các đơn vị HCSN; (3) Các
nghiên cứu đã được công bố về tổ chức công tác kế toán ở các cơ sở giáo dục
công lập.

16
Các nghiên cứu về khung pháp lý và vận dụng CMKT công quốc tế
trong các đơn vị sự nghiệp công
Chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) tạo nên cơ sở nền tảng cho việc
đánh giá tình hình tài chính được thừa nhận rộng rãi trên phạm vi quốc tế (Brusca
và cộng sự, 2013) [28]. Tiếp đó, sự ủng hộ từ Chính phủ và sự đồng thuận từ các
cấp chính quyền, việc đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin tiên tiến, trình độ
chuyên môn cao cộng thêm nhận thức về sự đổi mới của lực lượng cán bộ quản
lý và những người làm kế toán cũng tạo nên thuận lợi cho việc vận dụng
IPSAS… (Benito và cộng sự, 2007) [27]. Ngoài ra, hệ thống quản lý tài chính
hiện hành tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận dụng IPSAS, theo đó một
khuôn khổ pháp lý phải được thiết lập, cụ thể cần thiết quy định IPSAS là cơ sở
của việc thực hiện các Báo cáo tài chính của Chính phủ. IPSAS phải được chấp
nhận bởi tất cả các bên liên quan bao gồm cả Quốc hội, Kho bạc, cơ quan Chính
phủ, các đối tác phát triển IPSAS (Hamisi, 2012) [35].
Tác giả Hà Thị Ngọc Hà và Trần Khánh Lâm (2008) “Chế độ kế toán hành
chính sự nghiệp và chuẩn mực kế toán công quốc tế, khoảng cách và những việc
cần làm”, Tạp chí kế toán, số 13 năm 2008 trang 21-23 [12] và tác giả Đặng
Thái Hùng (2011), “khả năng vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế để xây
dựng chuẩn mực kế toán công Việt Nam, phương án tiếp cận đưa chuẩn mực kế
toán công quốc tế vào Việt Nam phù hợp với điều kiện thực tế”, Hội thảo khoa
học của Bộ Tài Chính năm 2011, NXB Tài chính, Hà Nội trang 47-50 [8], trong
hướng nghiên cứu này các tác giả đã phân tích và đánh giá được thực trạng Chế
độ kế toán HCSN của Việt nam trên cả mặt ưu điểm và những điểm còn hạn chế.
Các tác giả đã có những phân tích và đánh giá các nguyên nhân của các mặt còn
hạn chế, trên cơ sở đó các tác giả đã đưa ra những nội dung để có thể so sánh
được những điểm khác biệt giữa Chế độ kế toán HCSN của Việt nam so với
CMKT công quốc tế về ghi nhận nguồn vốn, danh mục BCTC, về ghi nhận
hàng tồn kho… Trên cơ sở của sự khác biệt các tác giả đã đề xuất những nội
dung Việt nam cần thực hiện trong thời gian tới.

17
Phạm Quang Huy (2010) [18], trên cơ sở tìm hiểu kế toán công tại một số
quốc gia và liên hệ thực tế tại Việt Nam, tác giả đã đề xuất một số giải pháp vận
dụng cho khu vực công Việt Nam nhằm hướng tới việc ban hành CMKTCVN
bao gồm: Thay đổi hành lang pháp lý; cải cách các thủ tục hành chính theo
hướng công khai, đơn giản và thuận tiện cho dân; xóa bỏ các thủ tục hành chính
mang tính quan liêu; cải cách hành chính đồng bộ từ Trung ương đến địa
phương; đổi mới cơ chế phân cấp quản lý tài chính và ngân sách. Phạm Văn
Khoan (2011) [19], nghiên cứu quá trình cải cách kế toán công Việt Nam và
đánh giá thực trạng kế toán công hiện hành đã chỉ ra những hạn chế từ hệ
thống kế toán công bao gồm: Chưa phản ánh đầy đủ các đối tượng kế toán Nhà
nước; kế toán NSNN và KBNN, kế toán các quỹ công khác còn chủ yếu dựa vào
phương pháp tiền mặt, trong khi kế toán Hành chính sự nghiệp áp dụng kế toán
dồn tích có điều chỉnh nên chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý chi tiêu công
theo kết quả đầu ra; những quy định áp dụng trong hệ thống kế toán công
không phù hợp với IPSAS. Nghiên cứu này đã đưa ra những đề xuất nhằm cải
cách hệ thống kế toán công Việt Nam phù hợp với thông lệ quốc tế, theo đó kế
toán công Việt Nam cần xác định lại đối tượng kế toán, xây dựng Tổng kế
toán Nhà nước và hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán Nhà nước, từng bước hòa
nhập với thông lệ quốc tế.
Thực hiện nghiên cứu thực trạng kế toán công Việt Nam bao gồm: Hệ
thống pháp luật và các quy định chi phối hoạt động kế toán công Việt Nam,
Ngô Thanh Hoàng (2014) [15] đã phân tích và chỉ ra những hạn chế của hệ
thống kế toán công hiện hành như: Hạn chế từ hệ thống pháp lý cụ thể kế toán
công Việt nam được quy định trải dài qua nhiều tầng pháp lý như Luật, nghị
định, quyết định, thông tư và các văn bản hướng dẫn dưới luật; Cơ sở kế toán
chưa rõ ràng làm cho chất lượng thông tin thấp, giảm hiệu quả quản lý và điều
hành khu vực công; những khác biệt so với IPSAS về điều kiện ghi nhận, việc
ghi nhận giá trị, kế toán quản trị trong lĩnh vực công cũng chưa được chú trọng.
Nghiên cứu này đưa ra một số đề xuất: (1) Hoàn hiện hệ thống pháp lý về kế
toán trong khu vực công; (2) Ban hành chuẩn mực kế toán công theo hướng vận

18
dụng IPSAS; (3) Cần có quy định phân biệt giữa lĩnh vực doanh nghiệp và lĩnh
vực công khi thực hiện tính giá; (4) Đề xuất chia kế toán công thành 5 cấu phần:
Kế toán trong lĩnh vực quản lý ngân sách, kế toán thu ngân sách, kế toán đơn
vị sử dụng NSNN và đơn vị không sử dụng NSNN, kế toán các quỹ công chuyên
dụng, kế toán nghiệp vụ và Tổng kế toán Nhà nước.
Các nghiên cứu đã được công bố về kế toán ở các đơn vị HCSN
Bùi Thị Yến Linh (2014) [4] "Tổ chức công tác kế toán tại các cơ sở y tế
công lập tỉnh Quảng Ngãi", Luận án Tiến sĩ, Học viện tài chính. Tác giả đã phân
tích tính tất yếu khách quan của việc cần tiếp tục đổi mới cơ chế tự chủ tài chính
trong khu vực công, đặc biệt là các đơn vị SNCL cho phù hợp với thông lệ
chung của các nước. Mặt khác, tác giả cũng đưa ra các đề xuất mà các bệnh viện
công lập, trung tâm y tế dự phòng ở tỉnh Quảng Ngãi cần triển khai thực hiện
nhằm góp phần tăng cường chất lượng tổ chức công tác kế toán, bao gồm: Hoàn
thiện hệ thống chứng từ kế toán làm cơ sở thanh quyết toán các khoản chi cho
hoạt động khám chữa bệnh; hoàn thiện TKKT và phương pháp kế toán hoạt động
góp vốn liên doanh, liên kết, hoạt động dịch vụ tiêm phòng vắc xin, kế toán trích
khấu hao tài sản cố định; hoàn thiện hệ thống BCTC và báo cáo KTQT; hoàn
thiện tổ chức phân tích công tác kế toán; hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán và
tổ chức ứng dụng công nghệ công tác vào công tác kế toán. Tuy nhiên, luận án
còn chưa đề xuất được một hệ thống sổ kế toán chung và mô hình tổ chức
BMKT để áp dụng chung cho các bệnh viện công lập và trung tâm y tế dự phòng
ở tỉnh Quảng Ngãi thực hiện.
Nghiên cứu của tác giả Đậu Thị Kim Thoa (2015), “Các nhân tố ảnh
hưởng đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp có thu trên địa
bàn thành phố Hồ Chí Minh”, đề tài nghiên cứu khoa công nghệ cấp cơ sở năm
2015[9], trong nghiên cứu tác giả đã tập trung phân tích 8 nhân tố gồm: Nhân tố
ban quản lý; kế toán trưởng; nhân viên kế toán; cơ cấu tổ chức;hệ thống mạng;
phần cứng; phần mềm và môi trường pháp lý tác động đến chất lượng thông tin
kế toán. Đồng thời tác giả cũng đã tổng hợp được các nghiên cứu trước đó để làm

19
nền tảng lý thuyết cho nghiên cứu của mình và tác giả đã đề xuất 4 tiêu chuẩn để
đo lường chất lượng thông tin kếtoán là dễ hiểu, trung thực, thích hợp và so sánh
được. Trong nghiên cứu tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp để xác
định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng thông tin kế toán để từ đó
tác giả đề xuất những kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán tại
các đơn vị công. Ngoài ra, tác giả cũng đã đưa ra những lập luận về mối quan hệ
giữa thông tin kế toán và hệ thống thông tin kế toán nhằm khẳng định những
nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống thông tin kế toán cũng ảnh hưởng đến chất
lượng thông tin kế toán. Thông qua kết quả phân tích tác giả đã nhận định những
giải pháp nâng cao chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp có thu
trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh theo các nhân tố có mức độ ảnh hưởng đáng
kể là Ban quản lý cấp cao, nhân viên kế toán và môi trường tổ chức.
Nguyễn Thị Phương Anh (2020) [16] " Hoàn thiện tổ chức công tác kế
toán của các bệnh viện y học cổ truyền trên địa bàn thành phố Hà Nội " Luận án
Tiến sĩ, Học viện tài chính, tác giả đã hệ thống hóa và làm rõ hơn lý luận cơ bản
về tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị SNCL gắn với cơ chế tự chủ, tự
chịu trách nhiệm về về tổ chức bộ máy, thực hiện nhiệm vụ, biên chế và quản lý
tài chính. Tác giả đã khảo sát và phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán
trong các bệnh viện y học cổ truyền trên địa bàn thành phố Hà Nội qua đó chỉ ra
những tồn tại trong tổ chức công tác kế toán trong các bệnh viện y học cổ truyền
trên địa bàn thành phố Hà Nội, từ đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức
công tác kế toán và tổ chức công tác kế toán trong điều kiện ứng dụng công nghệ
thông tin nhằm phục vụ quản lý và điều hành hiệu quả hoạt động của các đơn vị
theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy, thực hiện nhiệm vụ
biên chế, và quản lý tài chính.
Các nghiên cứu đã được công bố về tổ chức công tác kế toán trong các
cơ sở giáo dục công lập
Nghiên cứu về tổ chức công tác kế toán có tác giả Nguyễn Thị Minh
Hường (2004) “Tổ chức kế toán trong các trường đại học trực thuộc Bộ giáo

20
dục và Đào tạo” Luận án tiến sĩ trường Đại học Kinh tế quốc dân năm 2004
[17], tác giả Phạm Thị Thu Thuỷ (2012) “Tổ chức kế toán quản trị chi hoạt động
tại các trường đại học công lập khối ngành kinh tế và quản trị kinh doanh trên
địa bàn Hà nội”, đề tài khoa học công nghệ cấp Bộ năm 2012 [20], trong hướng
nghiên cứu này các tác giả đã hệ thống hóa và phát triển được cơ sở lý luận về tổ
chức công tác kế toán trong các trường đại học công lập, các tác giả cũng phân
tích và đánh giá được thực trạng tổ chức công tác kế toán tại một số trường điển
hình để làm căn cứ đưa ra được các đánh giá về thực trạng tổ chức công tác kế
toán tại các trường thuộc phạm vi nghiên cứu trên cả những mặt đã đạt được và
những điểm còn hạn chế cùng các nguyên nhân của hạn chế. Trên cơ sở các mặt
còn hạn chế, các tác giả đã đưa ra định hướng và đề xuất được các giải pháp
hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường để đạt được hiệu quả hơn
trong việc cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng và đặc biệt là các Nhà
quản lý để điều hành đơn vị, để các giải pháp đề xuất của các tác giả được thực
thi hiệu quả các tác giả cũng đưa ra những điều kiện đồng bộ cả từ phía Nhà
nước, các Bộ ngành và từ phía các trường đại học công lập ở Việt nam.
Nghiên cứu về hệ thống thông tin kế toán có Nguyễn Hữu Đồng (2012)
“Hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán trong các trường đại học công lập Việt
nam”, Luận án Tiến sĩ trường Đại học kinh tế quốc dân năm 2012 [14]. Trong
hướng nghiên cứu này tác giả đã hệ thống hóa và phát triển được các lý thuyết về
hệ thống thông tin kế toán trong các tổ chức và nêu ra được nhân tố cấu thành hệ
thống thông tin kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp có thu bao gồm:
Bộ máy kế toán; phương tiện kỹ thuật; hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ sách và
báo cáo kế toán; các quy trình cơ bản; hệ thống kiểm soát. Trên cơ sở những
nhân tố này các tác giả đã khảo sát thực trạng hệ thống thông tin kế toán tại một
số trường đại học công lập ở Việt nam để đưa ra những nhận xét đánh giá về
những ưu điểm và hạn chế, các nguyên nhân của hạn chế về hệ thống thông tin kế
toán tại các trường trong mẫu nghiên cứu. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất phương
hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán trong các tổ chức nhằm
thực hiện tốt trách nhiệm tài chính trong điều kiện mới của Việt nam và tác giả

21
cũng đề xuất về các điều kiện từ phía cơ quan quản lý Nhà nước và điều kiện từ
phía các trường đại học để các giải pháp triển khai được hiệu quả và đồng bộ.
Ngoài ra, còn có tác giả Tô Hồng Thiên (2017) “Nghiên cứu các nhân tố
ảnh hưởng đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các trường đại học công
lập ở Việt nam”, Luận án Tiến sĩ, trường Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh
năm 2017 [24] tác giả cũng hệ thống hóa được cơ sở lý luận về hệ thống thông
tin kế toán; các nội dung tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các trường đại
học công lập và các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán.
Tác giả cũng đã nêu được các tiêu chí đánh giá về tổ chức thông tin kế toán tại
các trường đại học công lập và các thang đo của các nhân tố ảnh hưởng đến tổ
chức thông tin kế toán tại các trường. Tác giả đã xây dựng được mô hình nghiên
cứu gồm 7 nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức thông tin kế toán tại các trường đại
học công lập là: Nhân viên kế toán; nhà quản lý kế toán; công nghệ thông tin;
môi trường làm việc; hệ thống văn bản pháp quy; chuyên gia tư vấn và Ban giám
hiệu của các trường từ đó tác giả xác định được mức độ ảnh hưởng của từng
nhân tố đến tổ chức thông tin kế toán tại các trường đại học công lập ở Việt nam.
Trên cơ sở khảo sát và đánh giá thực tế về tổ chức thông tin kế toán tại các
trường và các nhân tố ảnh hưởng tác giả đã chỉ ra được 4 nhân tố có mức ảnh
hưởng lớn và quyết định trực tiếp đếntổ chức thông tin kế toán tại các trường đại
học công lập là nhà quản lý tổ chức và điều hành hệ thống thông tin kế toán; hệ
thống các văn bản pháp qui, các văn bản pháp luật kế toán chi phối việc tổ chức
thông tin kế toán; công nghệ thông tin và nhân tố Ban giám hiệu phê duyệt các
vấn đề có liên quan để tổ chức thông tin kế toán tại các trường.
Đỗ Ngọc Trâm (2019) “Hoàn thiện kế toán trong các trường trung học
chuyên nghiệp công lập Việt Nam” Luận án Tiến sĩ, Học viện tài chính [10]. Tác
giả thông qua khảo sát thực tế nội dung kế toán tài chính tại các trường trung học
chuyên nghiệp công lập Việt nam, nghiên cứu đã tổng kết đánh giá, phân tích ưu,
nhược điểm của kế toán tài chính tại các trường trung học chuyên nghiệp công
lập hiện hành. Việc đánh giá được đặt trong điều kiện các yếu tố chi phối công

22
tác kế toán trường trung học chuyên nghiệp công lập đang có nhiều thay đổi, cụ
thể như: sự đổi mới trong cơ chế quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp công, sự hội
tụ của môi trường kế toán quốc tế và kinh nghiệm một số nước trên thế giới khi
ứng dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế. Thứ hai, từ thực tiễn đã khảo sát đề
xuất những giải pháp hoàn thiện nội dung kế toán tài chính tại các trường trung
học chuyên nghiệp công lập Việt nam hướng đến những thông tin kế toán trung
thực, hợp lý giúp nhà quản lý và đầu tư phân tích đánh giá và ra quyết định hiệu
quả nhất, từ đó tăng cường thu hút đầu tư của khu vực tư trong và ngoài nước
nhằm phát triển hoạt động giáo dục đào tạo nghề nghiệp trong môi trường xã hội
hoá và toàn cầu hoá giáo dục. Các giải pháp theo hướng tách kế toán tài chính
thành hai hệ thống xử lý và cung cấp thông tin từ cùng nguồn dữ liệu thông tin
đầu vào, đảm bảo phục vụ nhu cầu thông tin khác nhau của hai khu vực đối
tượng: cơ quan quản lý ngân sách nhà nước cần thông tin để quản lý chi ngân
sách và đối tượng ngoài cơ quan quản lý ngân sách nhà nước (quản lý nhà
trường, nhà đầu tư, các bên liên kết … ) cần thông tin để ra quyết định quản trị,
đầu tư, … Thứ ba, nghiên cứu có thể dùng làm tài liệu trong nghiên cứu, đào tạo
kế toán trung học chuyên nghiệp, hoặc đóng góp một phương án hoàn thiện
khung pháp lý chính sách kế toán đơn vị SNCL.
Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình có liên quan và
khoảng trống nghiên cứu
Thông qua nghiên cứu phân tích nội dung cơ bản của các công trình liên
quan có thể nhận thấy những kết quả mà các công trình đã đạt được như sau:
- Những nghiên cứu đã hệ thống hóa lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế
toán các đơn vị SNCL.
- Những nghiên cứu đã đề cập đến tổ chức công tác kế toán trong các đơn
vị cung cấp dịch vụ công gắn với việc ứng dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế
theo mức độ khác nhau của các quốc gia trên thế giới và lợi ích cũng như thiệt
hại họ đã gặp.
- Những nghiên cứu đã trình bày các nội dung liên quan đến tổ chức công

23
tác kế toán đơn vị SNCL thuộc các ngành nghề đào tạo, giáo dục, y tế… tại Việt
Nam bám theo chu trình kế toán được chia thành các nội dung đó là: Tổ chức
chứng từ kế toán; tổ chức tài khoản kế toán; tổ chức hệ thống sổ kế toán, tổ chức
lập các báo cáo kế toán để cung cấp thông tin và phân tích sử dụng thông tin kế
toán phục vụ quản lý tài chính cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp...
Xuất phát từ bản chất của kế toán là một hệ thống thông tin kinh tế, tài
chính của đơn vị và kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh tế của đơn vị bằng hệ
thống các phương pháp của mình. Tổ chức công tác kế toán là tổ chức việc thu
nhận, hệ thống hóa và cung cấp thông tin về hoạt động của đơn vị. Với cách tiếp
cận tổ chức công tác kế toán theo hệ thống thông tin kế toán thì đó là quá trình
thu thập thông tin ban đầu, xử lý thông tin và cung cấp thông tin kế toán. Luận
án đã nghiên cứu lý luận về tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị SNCL và
thực trạng tổ chức công tác trong các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương dưới cách tiếp cận theo chức năng của hệ thống kế toán đó là thu thập, xử
lý và cung cấp thông tin kế toán.
Bên cạnh đó, mặc dù cũng là đơn vị dịch vụ đào tạo công lập nhưng
trường cao đẳng công lập khác với các loại hình đơn vị giáo dục đào tạo công lập
khác trong cùng hệ thống giáo dục quốc gia về cơ chế hoạt động, định hướng
phát triển, chính sách quản lý tài chính (Ví dụ cùng định hướng tăng cường tự
chủ, khi muốn tăng nguồn thu nếu các trường đại học tăng cường tuyển sinh
thông qua xét tuyển đại trà, mở rộng các hệ đào tạo liên kết nước ngoài, hệ chất
lượng cao… và giữ nguyên thời gian đào tạo đảm bảo cấp bằng cử nhân thì các
trường cao đẳng sẽ tăng cường đào tạo ngắn hạn theo đơn đặt hàng cụ thể, tăng
cường đào tạo liên kết với đối tượng sử dụng lao động thông qua đào tạo bổ sung
kiến thức hoặc tay nghề cho lao động đã tốt nghiệp sơ cấp trung cấp cơ chế hoạt
động khác nhau dẫn đến mức giá thu và chi phí khác nhau đòi hỏi kế toán cung
cấp thông tin làm căn cứ xác định mức thu và chi phí cũng như ra các quyết định
kinh tế khác nhau …vv…). Vậy nên mặc dù cùng khung pháp lý kế toán chung
với các đơn vị kế toán hành chính sự nghiệp khác nhưng để thông tin kế toán

24
phát huy tính hiệu quả giúp người sử dụng thông tin ra các quyết định kinh tế rất
cần những nghiên cứu hoàn thiện nội dung tổ chức công tác kế toán ở trường cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Theo tìm hiểu của nghiên cứu sinh chưa có
nghiên cứu nào chú trọng đến nội dung tổ chức công tác kế toán ở trường cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương phải hoàn thiện như thế nào để đáp ứng nhu
cầu thông tin kế toán có độ tin cậy cao phục vụ, hiệu quả cho người sử dụng
thông tin là nhà quản lý, nhà đầu tư và các đối tượng khác có liên quan về lợi
ích, đồng thời phù hợp với xu hướng hội tụ với kế toán công quốc tế.
Từ những tìm hiểu trên tác giả đã xác định được khoảng trống nghiên cứu
của đề tài luận án là hoàn thiện nội dung tổ chức công tác kế toán ở trường cao
đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong bối cảnh cơ chế tài chính tự chủ và kế
toán khu vực công Việt Nam đang từng bước hội nhập với quốc tế, đáp ứng
không chỉ yêu cầu quản lý kiểm soát của nhà nước với các đơn vị này mà còn
thu hút sự đầu tư của đối tượng ngoài nhà nước.
3. Mục đích nghiên cứu của Luận án
Mục đích khái quát của luận án là hệ thống hóa những vấn đề lý luận về tổ
chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL theo hệ thống thông tin kế toán, dùng
kết quả nghiên cứu thực chứng tại các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương nhằm đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
tại các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong bối cảnh tự chủ tài
chính và hội nhập với chuẩn mực kế toán công quốc tế.
Để đạt mục đích trên, nghiên cứu phải thực hiện được các mục tiêu cụ thể
sau:
- Luận án tập trung nghiên cứu, hệ thống hóa và góp phần làm rõ hơn
những vấn đề lý luận về tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị SNCL.
- Khảo sát và phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán trong các
trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong điều kiện các đơn vị thực
hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

25
- Đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán trong các trường Cao đẳng
trên địa bàn tỉnh Hải Dương, từ đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức
công tác kế toán và tổ chức công tác kế toán trong điều kiện ứng dụng CNTT
nhằm phục vụ quản lý và điều hành hiệu quả hoạt động của các đơn vị theo cơ
chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy, thực hiện nhiệm vụ biên chế,
và quản lý tài chính.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Việc hoàn thiện tổ chức công tác kế toán của các trường Cao đẳng trên địa
bàn tỉnh Hải Dương là một nhu cầu tất yếu trong cơ chế tự chủ tài chính của các
đơn vị SNCL trong xu thế hội nhập kinh tế hiện nay. Bởi vậy, để đạt được mục
tiêu nghiên cứu của luận án, các câu hỏi liên quan đến các vấn đề về của luận án
cần phải phân tích như sau:
1. Lý luận chung về tổ chức công tác kế toán, đặc điểm tổ chức công tác
kế toán các đơn vị sự nghiệp công lập?
2. Nội dung của tổ chức công tác kế toán theo cách tiếp cận tổ chức công
tác kế toán là “hệ thống thông tin” bao gồm những gì?
3. Các nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán của các đơn vị
SNCL nói chung và các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương nói riêng?
4. Thực trạng tổ chức công tác kế toán của các trường Cao đẳng trên địa
bàn tỉnh Hải Dương như thế nào, có đáp ứng được yêu cầu hoạt động cầu hoạt
động, yêu cầu quản lý của đơn vị không?
5. Giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán của các trường Cao đẳng
trên địa bàn tỉnh Hải Dương để quản lý tốt hơn công tác tài chính trong điều kiện
ứng dụng CNTT và trong cơ chế tự chủ hiện nay?
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận án
Đối tượng nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu cở lý luận và thực
tiễn về tổ chức công tác kế toán của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải
Dương. Từ đó đề suất các giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác
kế toán của các đơn vị này.

26
Phạm vi nghiên cứu:
+ Về phạm vi không gian nghiên cứu: Luận án thực hiện nghiên cứu tổ
chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
+ Về mặt thời gian: Tác giả chỉ giới hạn nghiên cứu tổ chức công tác kế
toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương trong 2 năm gần đây
2018 và 2019 khi bắt đầu các trường chính thức triển khai áp dụng chế độ kế
toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC. Việc chọn giai đoạn khảo sát này xuất
phát từ kết quả phỏng vấn chuyên gia, tác giả nhận thấy đây là giai đoạn công tác
kế toán của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương xuất hiện nhiều
vấn đề nổi cộm khi cơ chế hoạt động, chính sách quản lý tài chính dành cho hoạt
động giáo dục nói chung và các trường cao đẳng công lập nói riêng có nhiều
thay đổi; sự thay đổi trong chính sách kế toán khu vực công nói chung và đơn vị
sự nghiệp công lập nói riêng khi Việt nam gia nhập nhiều cộng đồng kinh tế của
nhiều khu vực đòi hỏi minh bạch thông tin tài chính khu vực công, tuân thủ
chuẩn mực kế toán công quốc tế rất cấp thiết.
+ Về nội dung nghiên cứu: Luận án tập trung khảo sát, nghiên cứu về tổ
chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương tiếp
cận dưới góc độ tổ chức hệ thống thông tin kế toán (tổ chức thu thập thông tin kế
toán ban đầu, tổ chức xử lý thông tin kế toán và cung cấp thông tin kế toán).
Trong từng nội dung tổ chức công tác kế toán tác giả đều xem xét dưới cả 2 góc
độ kế toán tài chính và kế toán quản trị, đồng thời nghiên cứu, khảo sát về tổ
chức ứng dụng CNTT vào công tác kế toán của các đơn vị này.
6. Cơ sở lý thuyết nền và phương pháp nghiên cứu của luận án
6.1. Lý thuyết nền vận dụng trong luận án
Lý thuyết về hệ thống thông tin: Lý thuyết hệ thống thông tin (HTTT)
xuất hiện từ giữa năm 1960, trong giai đoạn này nội dung của lý thuyết HTTT
chỉ xoay quanh vấn đề về chức năng lựa chọn đúng dữ liệu và kỹ thuật xử lý dữ
liệu. Đến giai đoạn phát triển thứ hai kéo dài từ năm 1970 đến năm 1980, lý
thuyết HTTT tập trung xử lý nguồn dữ liệu, thiết kế và ứng dụng hiệu quả

27
HTTT. Mãi đến những năm đầu của thập niên 90 lý thuyết này dần can thiệp vào
vấn đề quản lý (Leo, 1998). Leo (1998) cho rằng, lý thuyết HTTT nghiên cứu về
mục tiêu và các đối tượng liên quan đến nguồn thông tin, đòi hỏi quá trình quản
trị phải được chuẩn hóa để đạt được chức năng hoạch định và kiểm soát, đồng
thời tìm ra cách thức để cung cấp thông tin phục vụ cho việc ra quyết định một
cách hiệu quả [37].
Vận dụng lý thuyết về HTTT vào nội dung của luận án: Khi còn được
sự tài trợ từ phía NSNN cho các hoạt động như giảng dạy, nghiên cứu khoa học
và đầu tư phát triển, các trường cao đẳng công lập không chú trọng đến vấn đề
sử dụng thông tin phục vụ cho việc ra quyết định, bởi mọi hoạt động của những
đơn vị này đều phải tuân thủ theo quy định về sử dụng nguồn ngân sách cấp.
Ngày nay, khi Nhà nước từng bước giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho
các trường cao đẳng công lập, nhất là tự chủ một phần hay toàn diện về tài chính
để tạo nên thể chủ động cho các trường cao đẳng công lập phát triển, đòi hỏi
lãnh đạo nhà trường tự quyết định hàng loạt các vấn đề, trong đó có quản lý tài
chính. Vì vậy, nhu cầu sử dụng thông tin kế toán hữu ích phục vụ cho việc ra
quyết định được quan tâm hàng đầu. Chính vì lý do trên, lý thuyết về HTTT đã
làm nền tảng cho luận án thiết kế nội dung tổ chức công tác kế toán tại các
trường cao đẳng công lập. Ngoài ra, nội dung của lý thuyết HTTT có đề cập đến
vấn đề kỹ thuật xử lý dữ liệu, đã tạo nên tiền đề để tác giả chọn nhân tố công
nghệ thông tin làm nhân tố ảnh hưởng đến việc tổ chức công tác kế toán tại các
trường cao đẳng công lập, bởi công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong
quá trình xử lý dữ liệu và cung cấp thông tin của kế toán.
Lý thuyết hành vi quản lý: Lý thuyết này được phát minh bởi Herbert A.
Simon vào năm 1947, H. A. Simon đã nhấn mạnh vấn đề quan trọng trong quản
lý là thực hiện các quyết định phù hợp mà ông gọi là những quyết sách trong
quản lý, những quyết sách này gồm: “hoạch định kế hoạch, lựa chọn phương án
hành động, thiết lập cơ cấu tổ chức, phân định trách nhiệm và quyền hạn, so sánh
tình hình thực tế với kế hoạch, lựa chọn phương pháp kiểm tra, quán xuyến các

28
mặt kế hoạch, tổ chức và điều khiển đối với mọi cấp quản lý và mọi mặt của quá
trình quản lý”. Simon đã nhận giải Nobel năm 1978 với những đóng góp cho
khoa học trong quá trình ra quyết định ở các tổ chức kinh tế thông qua cuốn sách
của ông, "Hành vi quản lý" (Jesper Simonsen, 1994) [30].
Vận dụng lý thuyết hành vi quản lý vào nội dung của luận án: Nội dung lý
thuyết hành vi quản lý của H. A. Simon chủ yếu là sự thay đổi cần thiết hành vi
của nhà quản lý nhằm đưa ra những quyết định quan trọng cho phù hợp với điều
kiện thực tế. Lý thuyết hành vi là nền tảng để tác giả chọn nhân tố ban giám hiệu
làm nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường cao đẳng trên
địa bàn tỉnh Hải Dương, bởi vì sự thay đổi hành vi của nhà quản lý khi từ một
đơn vị HCSN được sự tài trợ kinh phí cho các hoạt động từ phía NSNN sang tự
chủ một phần cũng như tự chủ toàn diện về tài chính sẽ giúp họ nhận thức về
tầm quan trọng của thông tin kế toán phục vụ cho việc ra quyết định, điều này sẽ
tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức công tác kế toán tại đơn vị.
Lý thuyết phụ thuộc nguồn lực: Nguồn lực của đơn vị được hiểu như là
tất cả tài sản, năng lực, quy trình hoạt động, thông tin và tri thức được kiểm soát
bởi đơn vị. Bên cạnh các nguồn lực nội tại sẵn có, đơn vị còn sử dụng nguồn lực
được cung cấp từ bên ngoài. Theo quan điểm của Gerald và cộng sự (2009) [29],
chìa khóa sự sống còn của đơn vị là khả năng đạt được và duy trì các nguồn lực
bằng cách tăng cường tính tự chủ. Lý thuyết phụ thuộc nguồn lực nghiên cứu
những cách thức mà các nguồn lực của đơn vị được tài trợ từ các tổ chức bên
ngoài, kiểm soát và chi phối hành vi và hoạt động của đơn vị. Mục tiêu của đơn
vị là quản lý sự phụ thuộc bằng cách gia tăng sức mạnh nội tại tạo ra các nguồn
lực sẵn có để giảm thiểu sự phụ thuộc. Hai chiến lược cơ bản mà các nhà quản lý
cần thực hiện: (1) sử dụng khả năng và ảnh hưởng của mình để giành lấy những
nguồn lực cần thiết; (2) đáp ứng nhu cầu của tổ chức khác trong cùng môi trường
hoạt động để đạt được và mở rộng khả năng tích lũy, sử dụng các nguồn lực.
Vận dụng lý thuyết phụ thuộc nguồn lực vào nội dung của luận án: Từ
khi ra đời, lý thuyết phụ thuộc nguồn lực đã được vận dụng trong lĩnh vực quản

29
lý ở các đơn vị thuộc khu vực sản xuất kinh doanh và cả các đơn vị phi lợi
nhuận. Vì vậy, lý thuyết này cũng được vận dụng để xác định vấn đề cấp thiết
đối với các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương là đổi mới các công cụ
quản lý trong đó có kế toán, nhằm phát huy sức mạnh nội lực để có thể đạt đến
khả năng tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong mọi lĩnh vực, nhất là về tài chính,
không còn phụ thuộc nguồn lực tài chính từ phía Nhà nước. Mặc khác, lý thuyết
nguồn lực đã giúp tác giả có ý tưởng trong việc lựa chọn nhân tố nhân lực và nhà
quản lý kế toán (nguồn lực bên trong) và nhân tố chuyên gia tư vấn (nguồn lực
bên ngoài) làm nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường
cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Lý thuyết ngẫu nhiên (Contingency theory): Theo Otley (1980), lý
thuyết ngẫu nhiên được phát triển từ giữa thập niên 1960, nhưng trong giai đoạn
1965 - 1975 chưa được vận dụng trong các nghiên cứu về kế toán. Từ 1975, lý
thuyết này được chấp nhận rộng rãi và được tham chiếu trong các nghiên cứu về
hành vi và tổ chức kế toán quản trị. Theo luận điểm của lý thuyết ngẫu nhiên,
không có một hệ thống kế toán phù hợp áp dụng cho tất cả các tổ chức. Mỗi một
tổ chức có một hệ thống kế toán riêng biệt phụ thuộc vào đặc điểm của tổ chức
đó, những đặc điểm của tổ chức mà lý thuyết ngẫu nhiên đề cập đến đó là yếu tố
về cơ cấu tổ chức, công nghệ và môi trường (Otley, 1980) [38].
Vận dụng lý thuyết ngẫu nhiên vào nội dung của luận án: Lý thuyết
ngẫu nhiên cho thấy, đặc điểm của một tổ chức được thể hiện thông qua các yếu
tố cơ cấu tổ chức, công nghệ và môi trường, mà hệ thống kế toán lại phụ thuộc
vào đặc điểm của tổ chức, tức phụ thuộc vào vào các yếu tố trên. Với những luận
cứ này đã tạo nên nền tảng vững chắc để tác giả lựa chọn nhân tố công nghệ
thông tin và nhân tố môi trường làm việc để đưa vào phân tích khám phá mức độ
ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh
Hải Dương.
Lý thuyết về đại diện (Agency Theory): Lý thuyết này được đề xuất bởi
Jensen và Meckling (1978) [31]; Harris và Raviv (1978) [36]. Vấn đề đại diện,

30
liên quan tới hai đối tượng chính: Chủ sở hữu (principals) là chủ của các nguồn
lực và người đại diện (agents) là người được ủy quyền (được thuê) của chủ sở
hữu nguồn lực. Người đại diện được trao một số quyền quản lý nhất định đối với
nguồn lực nhằm phục vụ lợi ích của chủ sở hữu. Lý thuyết về đại diện cho rằng,
nếu chủ sở hữu và người quản lý công ty đều muốn tối đa hóa lợi ích của mình,
thì có cơ sở để tin rằng người quản lý công ty sẽ không luôn luôn hành động vì
lợi ích tốt nhất cho người chủ sở hữu. Sự tách biệt giữa người sở hữu và người
quản lý tạo ra hiện tượng thông tin không cân xứng, nhà quản lý có ưu thế hơn
chủ sở hữu về thông tin, nên dễ dàng hành động tư lợi, hơn nữa việc giám sát các
hành động của người đại diện cũng rất tốn kém, khó khăn, phức tạp. Lý thuyết
này đưa ra vấn đề chính là khi người đại diện thay mặt người chủ sở hữu để thực
hiện công việc (họ dĩ nhiên có lợi thế hơn về thông tin) làm thế nào để họ vì lợi
ích của chủ sở hữu mà hành động.
Ứng dụng nội dung lý thuyết vào nghiên cứu luận án: Trước hết, xem
xét về sự phân chia quyền sở hữu và quyền quản lý, chúng ta biết rằng NSNN
thuộc sở hữu toàn dân, Quốc hội, Chính phủ là những người đại diện cho
công chúng trao quyền quản lý và sử dụng NSNN cho các cơ quan quản lý
Nhà nước. Các cơ quan này có trách nhiệm thực thi nhiệm vụ trong phạm vi
trách nhiệm quyền hạn của mình từ nguồn thu và ngân sách được cấp phát. Các
cơ quan này có trách nhiệm giải trình về các nguồn thu chi phát sinh tại đơn vị
trình lên cơ quan ngân sách cấp trên xét duyệt. Các cơ quan này dĩ nhiên sẽ có
lợi thế hơn về thông tin, họ có thể sẽ cố gắng đưa ra những thông tin có lợi cho
họ để giải trình về các khoản ngân sách được cấp nhằm hoàn thành trách nhiệm
được giao, thậm chí trong trường hợp vì sự tư lợi cá nhân họ sẽ cung cấp thông
tin không chính xác che giấu những hành vi tư lợi cá nhân. Trong khi đó, Quốc
hội, Chính phủ mong muốn nhận được thông tin minh bạch từ các đơn vị này,
vì thế xuất hiện thông tin bất cân xứng và luôn tồn tại một chi phí đại diện. Như
vậy, để chi phí đại diện bé nhất đòi hỏi Quốc hội, Chính phủ phải thiết lập các
chuẩn mực yêu cầu các cơ quan chính quyền các cấp tuân thủ.

31
6.2 Phương pháp nghiên cứu của Luận án
Trên cơ sở nền tảng lý thuyết, tổng quan tình hình các nghiên cứu trước
đó và xác định khoảng trống tri thức cần tìm hiểu làm rõ, tác giả luận án xác
định mục tiêu và phương pháp thực hiện luận án. Khung nghiên cứu của luận án
được tác giả minh họa trong sơ đồ sau (Hình 1-1):
Hình 1-1: Sơ đồ khung nghiên cứu của luận án
Nguồn: Tác giả Luận án thiết kế
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng chủ yếu trong luận án là phương
pháp định tính. Ngoài phương pháp trên, tác giả còn sử dụng thêm các phương
pháp so sánh, phân tích, tổng hợp trên quan điểm duy vật biện chứng kết hợp với
duy vật lịch sử để nghiên cứu và đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại
các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Bên cạnh đó, luận án còn sử
dụng các phương pháp tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa để kế thừa và phát triển
Xác định vấn đề: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại
các Trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương
Tổng quan nghiên cứu và xác định “khoảng trống”
nghiên cứu
Xác định mục tiêu, đối tượng, phạm vi và đưa ra
các câu hỏi nghiên cứu
Hệ thống hoá lý thuyết về tổ chức công tác kế toán
trong các đơn vị sự nghiệp công lập
Các giải pháp, kiến nghị, đề xuất, kết luận
Khảo sát thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các
Trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương

32
thêm lý thuyết ứng dụng về thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị
SNCL. Phương pháp điều tra thống kê được sử dụng để tổng hợp thực trạng tổ
chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Nguồn thu thập dữ liệu
Dữ liệu thứ cấp: Do đặc trưng tính chất của số liệu và tài liệu nghiên cứu
nên tác giả không thể trực tiếp tiến hành điều tra số liệu thực tiễn mà sử dụng kết
quả từ báo cáo điều tra (dữ liệu thứ cấp) của một số cơ quan chức năng và các
nhóm chuyên gia nghiên cứu chuyên sâu cung cấp. Các kết quả điều tra này được
sử dụng một cách phù hợp giúp tăng độ tin cậy cho những kết luận đưa ra trong
luận án. Cụ thể, hệ thống dữ liệu thứ cấp sử dụng trong luận án bao gồm các tài
liệu liên quan tới các công bố nghiên cứu nước ngoài và Việt Nam được thu thập
thông qua các nguồn tài liệu tại các thư viện, các ấn bản phẩm đã được xuất bản,
tìm kiếm trên mạng và truy cập vào các website của các trường đại học trong
và ngoài nước, các trang chuyên cung cấp các bài báo nghiên cứu liên quan tới
đề tài luận án như: http://ww1.sciendirect.com, http://emeraldinsight.com,
http://sci-hub.com... Các dữ liệu thứ cấp được sử dụng trong luận án còn bao
gồm các chứng từ; sổ sách kế toán; báo cáo kế toán tài chính, báo cáo quyết
toán,… của các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Các dữ liệu này
do các trường cung cấp hoặc được khai thác từ các công trình nghiên cứu trước
đó như các khóa luận, luận văn, luận án, các bài báo, v.v…
Dữ liệu sơ cấp:
Nguồn dữ liệu sơ cấp là dữ liệu tác giả tự thu thập. Các tài liệu sơ cấp cần
thu thập trong quá trình nghiên cứu Luận án gồm: Thu thập dữ liệu sơ cấp thông
qua phiếu khảo sát, bảng các câu hỏi phỏng vấn. Phiếu khảo sát tập trung vào
hướng khảo sát việc tổ chức công tác kế toán tại các Trường Cao đẳng trên địa
bàn tỉnh Hải Dương hiện nay.

33
DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52036
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562

Luận án: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Luận án: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương

Similar to Luận án: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương (20)

More from Viết thuê trọn gói ZALO 0934573149

More from Viết thuê trọn gói ZALO 0934573149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận án: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các trường Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Hải Dương