1. wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;aumifpD
k
(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD
k
rS
uruxjyKppOfusi;f ycJaom
D
h
qXrt}urajrmuf
d f
jynfe,fzpnf;yHtajccHOya' (rl=urf;)
@G J
k
a&;qJa&;aumfrwDrsm;ES;D aESmzvS,yGJ
G
f
rSwwrf;
f
2007 ckEpf Zlviv (16) &ufrS (20) &ufae@txd
S
kd f
ED;aESmzvS,yjGJ zpfajrmufa&;twGuf b¾ma&;tultnDay;cJaom
S
f
h
trsKd ;om;jyefvnf&if=um;apha&;pDrue; (National Reconciliation Program - NRP)
H d f
udtxl;aus;Zl;wif&ygonf?
k
dS
2. Constitution Affair Committee (CAC)
Ethnic National Council (ENC)
(Union of Burma)
www.encburma.org
With generous financial support from:
National Reconciliation Program (NRP)
Type Setting:
Hkun Khant Zaw Aung (ENC/CAC)
Layout & Design:
Sai Mawn (ENC/IOC)
ENC Press
Chiang Mai, Thailand
2008
3. rmwdum
Oa,smZOf ................................................................................................................................. 5
aus;Zl;wifvm ........................................................................................................................ 7
$
ES;D aESmzvS,yzw=f um;pm ....................................................................................................... 8
f GJ d
ES;D aESmzvS,ytpDtpOfrsm; .................................................................................................. 10
f GJ
ES;D aESmzvS,yo@kdwufa&muforsm;pm&if; .............................................................................. 15
f GJ
l
wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;aumifpD (ENC) OuUX}u;D .tzGire@f ce;f ............................................. 17
k
hf d G
Prof. David C. Williams .tzGitrSmpum; ................................................................... 19
hf
ENC/CAC tzJ@G acgi;f aqmif.}uKd qpum; ...................................................................... 20
kd
Mr. David Hamilton .tzGitrSmpum; ........................................................................ 21
hf
Prof. Susan Williams .tzGitrSmpum; ........................................................................ 22
hf
SCDC ud,pm;vS,rsm;. tpD&ifcpmwifjycsursm;
k f
f
H
f
(1) &cdijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD ..................................... 23
k
k
G
(2) csi;f jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD ...................................... 24
k
G
(3) ucsijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD ................................... 25
k
G
(4) u&ifjynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD .................................... 27
k
G
(5) u&ifejD ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD .................................. 28
k
G
(6) rGejf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD ........................................ 29
k
G
(7) &Sr;f jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD ....................................... 30
k
G
zJ@G pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (CAC) .tpD&ifcpm ................................................. 31
k
H
jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHEijhf ynfaxmifpz@GJ pnf;yH.qufE,r_ (Prof. Davida C. Williams) ..... 33
kS
k
k
G f
w&m;pD&ifa&;u¾ (David Hamilton) ............................................................................. 37
jynfe,ftycsKya&; (Prof. David C. Williams) .............................................................. 41
kf f
woD;yk*vtcGita&; (Prof. Susan Williams) ................................................................ 42
~
hf
usm;rwef;wla&; (Prof. Susan Williams) ......................................................................... 44
4. Ediiawmfta&;ay:tajctaea=unmjcif; (Prof. Susan Williams) ................................. 45
kfH
FCDCC .rl=urf;tay:aqG;aEG;jcif; (Prof. David C. Williams) ................................... 46
w&m;pD&ifa&;u¾ (David Hamilton) ............................................................................. 49
ta&;ay:tajctae (Prof. Susan Williams) ................................................................... 53
jynfaxmifpvufeufuiwyfz@GJrsm; (Prof. David C. Williams) ....................................... 57
k
kd f
w&m;ol}u;D a&G;cs,jf cif; (David Hamilton) ....................................................................... 60
NRP ud,pm;vS,.ed*;k H csKytrSmpum; .............................................................................. 62
k f
f
f
Prof. David C. Williams .ed*;kH csKytrSmpum; ............................................................... 63
f
ENC OuUX}u;D .ed*;kH csKyre@f ce;f ........................................................................................... 64
fd G
ES;D aESmzvS,yrjS yefvnftwnfjyKvuaom CAC tzJ@G 0ifrsm;pm&if; ................................. 68
f GJ
kd f
ES;D aESmzvS,yxwjf yefa=ujimcsuf ........................................................................................ 70
f GJ k
5. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
Oa,smZOf
,ae@vuf&jdS refrmEdiionf zJ@G pnf;yHtajccHOya'vH;k 0r&SbJ ppftm%m&Sipepfjzifh ppftypwpk
kfH
k
d
f
kfk
uv$r;f rd;k tkycsKyfvsu&aeonf? ,if;od@k jzpf&jcif;rSm 1948 ckEpf jrefrmEdiivwvyfa&;&pOf
f
f dS
S
kfH G f
umvujyXmef;usio;kH cJaom zJ@G pnf;yHtajccHOya'onf‚if;/ 1974 ckEpwif wygwtm%m&Sif
hf h
k
Sf G
D
pepfu jyXmef;usio;kH cJaom zJ@G pnf;yHtajccHOya'onf‚if;/ wdi;f &if;om;jynfovxrsm;.
hf h
k
k
l l k
tusK;d pD;yGm;udk tumtuG,rjyKEdiaoma=umifh jzpfayonf? xdo@kd aom jrefrmEdiiwijf yXmef;
f kf
k
kfH G
usio;kH cJonfh tajccHOya' (2) apmif. tm;enf;csursm;a=umifh wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;. tcGihf
hf h
f
k
ta&;vH;k 0 qH;k &H;_ vmonftjyif trsm;jynfovxtrsm;pk. tajccHtcGita&;rsm; Oyrm —
h
l l k
hf
'Drua&pDtcGita&;rsm;yg vH;k 0qH;k &H;_ vmaeonftwGuf ppftm%m&Si}f u;D pd;k r_ukd qef@usiwuf
kd
hf
h
f kd
zsuonfh v_y&m;r_rsm; qufwuay:ayguvm&jcif; jzpfayonf?
f
fS
kd f
f
k
S
k f
wcsewnf;rSm zuf'&,fjynfaxmifpukd wnfaxmif&efrm twdutcHwyfaygi;f pk/ ygw/D
d f
tzJ@G tpnf;rsm;tm;vH;k u tqH;k pGeaomEdiia&;&nfre;f csutjzpf xm;&S=d uonfukd awG@&&
f
kfH
S
f
dS
ygonf? xdo@kd aom &nfre;f csuo@kd a&muf&&efrm zuf'&,fjynfaxmifptzJ@G 0ifjzpfvmrnfh jynf
k
S
f
dS S
k
e,frsm;zJ@G pnf;xlaxmifa&;rSmvnf; tajccHvtyfcsuf jzpfvmcJonf?
kd
h
f
xd@k a=umifh ppfreaomzuf'&,fjynfaxmifpwnfaqmufEia&;twGuf aumif;rGeaom zuf'
Sf
k
kd f
&,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'w&yf a&;qJjG yXmef;usio;kH Edi&efrmvnf; vGepmta&;}uD;ayonf?
k
hf k f S
f G
wcsewnf;rSmyif jynfaxmifptzJ@G 0ifjynfe,ftoD;oD;. ud,yijf yXmef;cGiukd azmfusL;aom
d f
k
k f kd
hf
jynfe,ftoD;oD;. zJ@G pnf;yHtajccHOya'rsm;vnf; rSeuefpmay:ayguvm&ef xyfqifta&;}uD;
k
f G
f
h
ayonf? xd@k a=umifh jynfe,ftoD;oD;. tem*wfwif usio;kH Edi&ef zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;)
G
hf k f
k
w&yfp&&Sa&;twGuf jyifqifa&;vkyief;rSmvnf; vktyfcsujf zpfvmcJonf? ,if;vdtyfcsuukd
D d
f
d
h
k
f
jznfpnf;&ef trsK;d om;'Drua&pDwyfaygi;f pk (NDF) ESihf jynfaxmifpwi;f &if;om;vlrsK;d rsm;
h
kd
k kd
'Drua&pDtzJ@G csKyf (vGwajrmufe,fajr) (UNLD-LA) wyfaygi;f pk (2) &yf yl;wJI jynfe,frsm;
kd
f
G
zJ@G pnf;yHa&;qJa&;vkyief;taxmuftuljyKaumfrwD (Supporting Committee for State
k
G
f
Sf G
h
Constitution - SCSC) udk ouU&mZf 2001 ckEpwif pwifz@GJ pnf;cJonf?
,if;aumfrwDtaeESihf 2005 ckEpf yOPrt}urjf ynfe,f (rl=urf;) ES;D aESmzvS,y+GJ y;D qH;k onftxd
S
d
f
f
k f hJ
k kd k f H
ES;D aESmzvS,yrsm;udk ESppOfwm0ef,l usi;f yay;Ediconf? od@k &mwGif ydrI Ediia&;tm;aumif;ap&ef
f GJ
SCSC udk yOPrt}urf ES;aESmzvS,yt+y;wGif zsuor;+y;aemuf wdi;&if;om;vlrsK;rsm;aumifpD
d D
f GJ D
f df D
kf
d
(ENC) . vufatmufcHaumfrwDwckjzpfaom zJG@pnf;yHktajccHOya'a&;&maumfrwD
(Constitution Affair Committee - CAC) tjzpf jyifqifz@GJ pnf;cJonf? jynfe,f(rl=urf;)
h
aumfrwDwckv#if ud,pm;vS,wOD;pDusay;yd@k I ENC A[krS tzJ@G acgi;f aqmif (2) OD;jzifh aygi;f
k f
f
d
pyfum CAC aumfrwDukd zJ@G pnf;cJjh cif;jzpfayonf?
5
6. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
CAC taeESihf yxrqH;t}udrwm0ef,usi;yaom qXrt}udrajrmuf jynfe,fz@GJ pnf;yHk
k
f
l f
f
tajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwDrsm;. rsuEmpHnE;DS aESmzvS,y}GJ uD; w&yfukd 2007
G
f S k D
f
ckEpf Zlviv (16) &ufrS (20) &ufae@txd (5) &ufwiwif vGwajrmufe,fajrwae&mwGif
S
kd f
kd f kd
f
atmifjrifpm usi;f yEdicygonf? ,cifu ESppOfusi;f y+rJjzpfaom tdE,EdiiH ES;D aESmzvS,yukd
G
k f hJ
f
dN k f
f GJ
f
zsuor;f I xdi;f jrefrme,fpyfwae&mwGiwaygi;f wpnf;wnf; pkaygi;f usi;f ycJjh cif;jzpfonf?
f d
k
k f kd f
G hf S f
f
ES;D aESmzvS,y}GJ uD;udk ENC OuUX}uD;ud,wiO;D aqmifzivpay;cJ+h yD; ES;D aESmzvS,yGJ tprS
f
tqH;k txd OD;aqmifyg0ifconf? jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwDrS
hJ
k
G
zdw=f um;xm;olrsm;/ txl;zdw=f um;xm;olrsm;/ pdwyg0ifpm;I vma&mufavhvmolrsm;tjyif
f
CAC tzJ@G 0ifrsm;tm;vH; pHpnwufa&mufc=hJ uonf? EdiijH cm;ynm&Sirsm;tjzpf tar&duef
k k kH D
kf
f
jynfaxmifpk tif',m;em;wuUovf Oya'XmerS ygarmuQ (2) OD;/ zuf'&,fw&m;ol}uD; (1) OD;
D
kd
yg0ifwufa&mufI ta&;}uD;onfh zJ@G pnf;yHtajccHOya'qdi&mynm&yfrsm;udk aqG;aEG;yd@k cscyg
k
kf
hJ
onf? T qXrt}udrE;DS aESmzvS,y. xl;jcm;csurm Zlviv (20) &ufae@wif ES;D aESmzvS,yGJ
f
f GJ
fS
kd f
G
f
w&m;0if+y;D qH;k oGm;cJaomfvnf; jynfe,ftvduz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
h
k f
k
G
tzJ@G 0ifrsm;ESihf ynm&Sirsm;awG@qaqG;aEG;yJrsm;udk =o*kwv (4) &ufae@txd qufvufusi;f yay;
f
kH
G
f
Ediconf? oD;jcm;aqG;aEG;jcif;tm;jcifh jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k f hJ
k
G
tzJ@G 0ifrsm; vGwvyfyivif;pGmar;jref;Edi&efjzpfonf?
f
G hf
kf
,if;ES;D aESmzvS,y. vkyief;aqmifwm t00udk tjynftpHwifjyEdi&ef rsm;pGmcufcygonf?
f GJ
f
h k
kf
J
f
h
kf
f
xd@k a=umifh ta&;ygaomaqG;aEG;csursm;udk tESpcsKyfoabmjzifwifjyEdi&ef TES;D aESmzvS,yGJ
f
rSwwrf;pmapmifukd xkwa0tyfygonf?
f
f
zJ@G pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (CAC)
k
wdi;&if;om;vlrsKd ;rsm;aumifpD (ENC)
kf
6
7. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
aus;Zl;wifvm
$
2007 ckEpf ZlvivwGif usi;f yjyKvkyaom qXrt}udrajrmuf jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'
S
kd f
f
f
k
(rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD0ifrsm;. rsuEmpHnE;DS aESmzvS,y}GJ uD;onf xl;jcm;pGmatmifjrif
G
f S k D
f
ayguajrmuf+yDp;D cJonftwGuf OD;aqmifwufa&muf=uaom wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;aumifpD
f
h h
k
(ENC) OuUX}uDEiwuG Oya'ynm&Sirsm;/ {nfonfawmfrsm;/ jynfe,f (rl=urf;) a&;qJa&;
S hf
f
h
G
aumfrwD0ifrsm;/ avhvmolrsm;ESihf &H;k tzJ@G om;rsm;udk txl;aus;Zl;Oyum& wif&ygonf?
dS
f GJ
kH
txl;ojzifh jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&; ES;D aESmzvS,ytwGuf &efyaiG
k
G
vHavmufpmulnyy;kd ay;cJonfh trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;tpDtpOf (NRP) ESihf tzJ@G om;
k
G
D hH
h
rsm;udvnf; xyfavmif;aus;Zl;wif&yga=umif; azmfjytyfygonf?
k
dS
av;pm;pGmjzifh
AdvrL;}uD;cGeOuUm
k fS
f
tzJG@acgif;aqmif
zJ@G pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (CAC)
k
wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;aumifpD (ENC)
k
7
8. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
P. O. Box - 49, Chiang Mai University, Chiang Mai, 50202, THAILAND
Email: <office@encburma.org >, Website: http://www.encburma.org
od@k
tzJG@acgif;aqmif
(—— ) jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
G
ae@pJG? ? 2007 ckEpf Zlviv (2) &uf
S
kd f
ta=umif;t&m// ? qXrt}udrajrmuf jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHk tajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;
f
G
aumfrwDrsm;.rsuEmpHntpnf;ta0;od@k zdw=f um;jcif;//
f S k D
vl}uD;rif;rsm;cifAsm;
wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;aumifp. vkyief;tzJ@G wckjzpfaom zJ@G pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD
k
D
f
k
rS OD;aqmifI ESpfpOfusif;y+rJjzpfaom jynfe,frsm;zJG@pnf;yHktajccHOya' (rl=urf;) a&;qJGa&;
aumfrwDrsm;. rsuEmpHntpnf;ta0;udk atmufygtpDtpOftwdi;f usi;f yjyKvkyrnf jzpfygI
fS k D
k
f
vl}uD;rif;. aumfrwDrS (5) OD; wufa&mufyg&ef av;pm;pGmzdw=f um;tyfygonf?
tpDtpOfrsm;
ae@&uf? ? 2007 ckEpf Zlviv (16) &ufrS (20) &uf txd (5) &uf
S
kd f
tcsdef? ? ae@pOf eHeuf 09;00 em&DrS 17;00 em&Dtxd
ae&m? ? xdi;f jrefrme,fpyfwae&m
k
av;pm;pGmjzifh
AdvrL;}uD; cGeOuUm (CAC tzJ@G acgi;f aqmif)
k fS
f
rSwcsu? ?
f f
(1) ud,pm;vS,a&G;cs,&mwGif jynfwi;f rS tenf;qH;k wOD; yg0ifap&efvtyfygonf?
k f
f
f
G
kd
(2) ud,pm;vS,rsm;onf zJ@G pnf;yHk (rl=urf;) a&;qJa&;Y vufawG@yg0ifaqmif&uaeolrsm;jzpf&ef
k f
f
G
G f
vdtyfygonf?
k
(3) qDremt+yD;wGif =o*kwf (2 - 3) &ufae@wif vl}uD;rif; jynfe,ftzG@J Eihf ynm&Sirsm;ESihf
D
G
S
f
awG@q&ef &Sygonf? c&D;oGm;§ jyef &ufrsm;udk wif}udKndEi;f pDpOfxm;&ef vdtyfygonf?
kH d
‡ d_
k
8
9. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
(4) vl}uD;rif;wd@k . jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) rdwL (70) cef@ wygwnf; ,laqmif
k
W
vm&efvtyfygonf?
kd
wufa&mufrnfh ud,pm;vS,O;D a&ESihf a&muf&rnfae@&ufrsm;udk atmufyg yk*K~ vrsm;xHo@kd
k f
f
dS h
d f
tcserta=umif;jyef=um;apvdygonf?
d f DS
k
AdvrL;}uD; cGeOuUm 08 1950 2158
k fS
f
rac: cGeqm
f
k
ENC &H;
CAC &H;k
hkunbwar@hotmail.com
08 4366 4238
mungshaung@hotmail.com
office@encburma.org
enccac@yahoo.com
9
10. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
Daily Agenda
Day One: 16 July 2007 (Monday)
Chairperson:
Pado Saw Ba Thin Sein
Master of Ceremony: Col. Htto Htoo Lay & Makhaw Khun Sa
Opening Session
09:00
09:15
09:30
09:30
Arrival of participants after registration
Arrival of Chairperson and Resource Persons
Official Announcement for opening Session
Self-introduction by Participants
09:45 Opening Speech by Chairperson
10:00 Inauguration Speech by leading resource person
10:15
10:30
10:45
10:45
Welcoming remark by ENC/CAC team leader
Key-note speech by resource person
Closing of opening session
Coffee break
Seminar Room
Seminar Room
Master of Ceremony
Committee by
Committee
To be Confirm
Prof. David Williams
Director-CCDPS
Col. Hkun Okker
David Hilminton
Master of Ceremony
Seminar Room
Morning Session
11:00 Arakan State Drafting Committee Report,
Questions and answers on Arakan SCDC Report
11:30 Chin State Drafting Committee report,
Questions and answers on Chin SCDC Report
12:00 Kachin State Drafting Committee report,
Questions and answers on Kachin SCDC Report
12:30 Lunch Break
Dining Room
Afternoon Session
14:00 Karenni State Drafting Committee Report
Questions and answers on Karenni SCDC Report
14:30 Karen State Drafting Committee Report,
Questions and answers on Karen SCDC Report
15:00 Mon State Drafting Committee Report,
Questions and answers on Mon SCDC Report
15:30 Coffee break
Seminar Room
10
11. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
15:45: Shan State Drafting Committee Report
Questions and answers on Shan SCDC Report
16:15 Responses by Resource Persons
(Prof. David C. Williams, Director-CCDPS ,
David Hilminton Federal, District Judge &
Prof Susan Williams)
17:0: Closing of Day One
Master of Ceremony
Day Two: 17 July 2007 (Tuesday)
Chairperson:
Pado Saw Ba Thin Sein
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa and Saw Mra Raza Linn
Morning Session
09:00
09:20
09:40
10:00
Report of CAC documents
Question and answers on CAC report
Re-formation of CAC
Discussion on disputed issues
Separation of Powers, the Executive Branch and
the Head of the State, the Legislative Branch
(structure and powers)
10:30 Coffee break
10:45 Continuation of discussion on disputed issues
12:30 Lunch break
CAC Team Leader
State CDCs
Prof. David Williams
Seminar Room
Prof. David Williams
Dining Room
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa & Mr. Lawma
Afternoon Session
14:00 State’s Judicial Power: Courts, Jurisdiction,
Qualifications, Independence of the Judiciary
15:30 Coffee break
15:45 Continuation of discussion of Judicial Power
17:00 Closing of Day Two
David Hamilton
Seminar Room
David Hamilton
Master of Ceremony
11
12. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
Day Three: 18 July 2007 (Wednesday)
Chairperson:
Pado Saw Ba Thin Sein
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa & Mun San
Morning Session
09:00 Discussion of State Security Forces or
State Arny or State Guard
10:45 Coffee break
11:00 Discussion of Individual Rights and
Gender Equality
12:30 Lunch break
Prof. David Williams
Seminar room
Prof. Susan Williams
Dining Room
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa & Naw Htoo Paw
Afternoon Session
14:00 Continuation of Discussion of
Individual Rights and Gender Equality
15:30 Coffee break
15:45 Discussion of States of Emergency
16:30 Wrap up for Day Three
17:00 Closing of Day Three
Prof. Susan Williams
Seminar Room
Prof. Susan Williams
Resources Persons
Master of Ceremony
Day Four: 19 July 2007 (Thursday)
Chairperson:
Pado Saw Ba Thin Sein
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa & Naw Htoo Lweh
Morning Session
09:00 Discussion of FCDCC (First Draft) and
SCDCs &
its Relation to State Constitutions: Preamble and Resource Persons
Chapter One: Form of the Federal Union,
Chapter Two: Basic Rights
Chapter Three: Member States and
Chapter Four: Federal Assembly
10:30 Coffee Break
Seminar Room
12
13. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
10:45 Discussion of FCDCC:
Chapter Five: Federal Legislation
Chapter Six:
Federal President
Chapter Seven: Federal Government and
Chapter Eight: Federal Judiciary
12:30 Lunch break
SCDCs &
Resource Persons
Dining Room
Master of Ceremony: Mahkaw Khun Sa & Nai Mehm Thein Gha
Afternoon Session
14:00 Discussion of FCDCC:
SCDCs &
Chapter Nine: Citizenship
Resource Persons
Chapter Ten:
Federal Defense & Security Forces
Chapter Eleven: State of Emergency and
Chapter Twelve: General Provisions
15:30 Coffee break
Seminar Room
15:45 Discussion of FCDCC:
SCDCs &
Chapter Thirteen: Transitional Provisions
Resource Persons
Chapter Fourteen: Amendments
16:15 Discussion of issues the participants
Resource Persons
would like to cover in the last day &
wrap up for Day four
17:00 Closing of Day Four
Master of Ceremony
Day Five: 20 July 2007 (Friday)
Chairperson:
Pado Saw Ba Thin Sein
Master of Ceremony: Col. Hkun Okker & Khuensai Jaiyen
Morning Session
09:00 Discussion of Issues Raised
at the End of Day Four
10:30 Coffee break
10:45 Continued discussion of remaining issues
12:30 Lunch break
All participants
Seminar Room
All participants
Dining Room
13
14. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
Afternoon Session
14:00 The Future: The State Constitutions
What do the 7 states constitutions have
in Common? What are the Differences?
Will they work in Harmony?.
15:30 Coffee break
15:45 The Future: The relation between the State
and Federal Constitutions
How will they fit together?
What adjustments should be made in
the Federal Constitution?
16:30 Pre-closing Speech by Resource Person
16:50 Closing Speech
17:10 Closing of Day Five as well as the 6th Seminar
14
All Participants
Seminar Room
All Participants
Prof. David Williams
Chairperson
Master of Ceremony
15. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
Participant Lists:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
Prof. David C Williams
David Hamilton
Prof. Susan Williams
Naw May Oo
Pado Saw Ba Thin Sein
Col. Hkun Okker
Mahkaw Khun Sa
Col. Htoo Htoo Lay
Bau Naw Ja
Saw Eh K’ Lu Say
Pu Lian Uk
Khuensai Jaiyen
Khaing Myo Min
Saw Mra Raza Lin
Khua Uk Lian
Lawma
Salai Za Ceu Lian
Than glen Piang
Salai Hu
Mun San
Kyang Luk
Yaw Na
K. Tu Ja
Hkang Naw
Saw David Tharc K’Baw
Saw Hla Henry
Naw Htoo Paw
Khu Oo Reh
Sureh Soe Win
Augustino
David
Naw Htoo Lweh
Nai Mehm Thein Gha
Nai Htun
Nai Aung Mon
Nai Banya Mon
Phratan Tetlu
Sai Htee
Luka
Director- CCDPS
Federal District Judge
CCDPS
CCDPS
Chairperson-ENC
Team-Leader- ENC/CAC
Deputy Team-Leader - ENC/CAC
ENC/CAC
ENC/ CAC, Kachin SCDC
ENC/ CAC, Karen SCDC
ENC/ CAC, Chin SCDC
ENC/ CAC, Shan SCDC
Arakan SCDC
Arakan SCDC
Chin SCDC
Chin SCDC
Chin SCDC
Chin SCDC
Chin SCDC
Kachin SCDC
Kachin SCDC
Kachin SCDC
Kachin SCDC
Kachin SCDC
Karen SCDC
Karen SCDC
Karen SCDC
Karenni SCDC
Karenni SCDC
Karenni SCDC
Karenni SCDC
Karenni SCDC
Mon SCDC
Mon SCDC
Mon SCDC
Mon SCDC
Shan SCDC
Shan SCDC
Shan SCDC
15
16. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
40.
41.
42.
43.
44.
Shirley Seng
Sai Min Lwin
Sai Hseng Cet
Sai Peum Hpa
Sai Zorm Kham
Shan SCDC
Shan SCDC
Shan SCDC
Shan SCDC
Shan SCDC
Observers:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
16
Inge Van Der Cruysse
Kallen Rossenger
Amy Alexander
Victor Baik Lian
James Hla Saw
Shwe Myo Thant
Ying Lao
Htusan Naran
Jawa Zau
Nang Seng Lao
Sai Mawn
CCDPS
CCDPS
NRP
ENC/ EDPC
FCDCC
FCDCC
Kachin
Kachin
Shan
UNLD (LA)
17. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;aumifpD (ENC)
k
OUX}u;D y'dapmboifpe.tzGitrSmpum;
k
d f
hf
OuUX}uD;
y'dkapmboifpdef
awmif;qdkaew,f?
'Dreuf usaemfw@kd 'rm vlrsK;d pkacgi;f aqmifawmfawmfrsm;
D S
rsm;eJ@ awG@qci&w,f? yxrOD; qH;k usaemfajymvdwmu
kH G hf
k
tm;vHk;atmifjrifygapvdk@ E_wfcGef;qufajym=um;vdkyg
w,f? usaemfwdk@wdkif;jynf&Jh tajctaeudkajym&&if
usaemfwdk@'DbufrSma&muf&SdaewJh acgif;aqmiftm;vHk;
Ediia&;acgi;f aqmiftm;vH;k [m “wdi;f jynfa&;/ 'Drua&
kfH
k
kd
pDa&;/ oHk;yGifhqdkifawG@qHkaqG;aEG;a&;” ay:aygufvmzdk@
twGuf }udK;pm;ae=uw,f? usaemfw@kd vdvm;csuawG/
k
f
awmif;qdcsuawG[m rjzpfcb;l ? tpk;d &awGxyfcgwvJvJ
k f
hJ
b,favmufbJ ajymif;vJajymif;vJ usaemfwdk@vdkcsifwm
awGr&ao;awmh 'Dae@txdqufvuf+yD;awmh v_yf&Sm;
usaemfwdk@ t*FvdyfudkvdkeDvufatmufu vGwfajrmuf+yD;wJhaemufydkif;rSm acgif;
aqmifawGtm;vH;k u zuf'&,fpepfukd xlaxmifz@kd vy&m;=uw,f? awmif;qd=k uw,f?
_ f S
wdi;f &if;om;vlrsK;d pkawG[m wef;wlrtcGita&;udk vdvm;=uw,f? ESpouf=uw,f?
k
_
hf
k
f
'g[m obm0w&m;eJ@[efusygw,f? usaemfwdk@ }udK;yrf;csufawG[m pkpkpnf;pnf;
nDn!w!wf }udK;yrf;=u&rSmjzpfw,f? pkpnf;nD!wr_ r&Sb;l qd&ifawmh usaemfw@kd
D $ f $
$ f
d
k
}udK;yrf;csuawG[m atmifjrifrmr[kwb;l qdwm aumif;aumif;oabmayguz@kd vdyg
f
S
f
k
f k
w,f? pkpnf;nD!$wfr_[m usaemfwdk@tm;vHk;twGuf trsm;}uD;ta&;}uD;w,f?
'Duae@taetxm;udk =unfr,fq&if awmfawmf&yaxG;aew,f? urBmrSmvnf;
h
kd
_ f
&_yaxG;w,f? wdi;f jynfrmvnf;&_yaxG;aew,f? vlrsK;d pkawG=um;rSmvnf; &_yaxG;r_awG
f
k
S
f
f
&Sdaew,f? 'ga=umifh usaemfwdk@acgif;aqmifawGtrsm;}uD;acgif;at;at;eJ@ pkpnf;nD
!$wrukd pkpnf;azmfaqmifom;&rSm jzpfw,f? vlrsK;d vGwajrmufa&;twGuf v_y&m;
f _
G
f
f S
ae=uwJhtcsdefrSm udk,fhvlrsKd;udk ckcHumuG,fzdk@twGuf vufeufudkifxm;=u&w,f?
usaemfwdk@[m “wdkif;jynfnD!$wfa&;/ wdkif;&if;om;rsm;wef;wltcGifhta&;&&Sda&;/
udk,fydkifjyXmef;cGifhtcGifhta&;ESifh 'Drdkua&pDa&;” &&Sdzdk@ v_yf&Sm;&if;v_yf&Sm;&if;eJ@ tck
tcsdefEdkifiHjcm;rSm trsKd;om;&if=um;apha&;qdkwJh pum;vHkuay:vmw,f? &if=um;aph
17
18. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
a&;udk usaemfw@kd vufcygw,f? 'g[mpnf;vH;k nD!wa&; ygb? 'gayrJh tESpom&&SwhJ
H
$ f
J
f
d
rltay:rSmtajccHwhJ pnf;vH;k nD!wa&; jzpfz@kd vw,f? 'gayrJh pnf;vH;k nD!w+f yD;awmh
$ f
kd
$
wef;wltcGifhta&;ygrvm&if rjzpfwJhtwGufa=umifh usaemfwdk@acgif;aqmifawG[m
oH;k yGiqiawG@qaqG;aEG;a&; ay:ayguvmzd@k twGuf }udK;yrf;ae&wmjzpfw,f? wdi;f &if;
hf kd f
kH
f
k
om;tiftm;pkawG/ 'Drua&pDtiftm;pkawGe@J etzwd@k e@J nDn!w!waqG;aEG;wdif
kd
D $ f $ f
k
yif+yD;awmh wdkif;jynfudkwnfaxmuf=u&atmif? wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawG tm;vHk;
uvnf; wef;wltcGif;ta&;&SdwJh wdkif;jynfudk wnfaxmif=u&atmif? qdkvdkwmu
usaemfw@kd wi;f jynfukd wjynfaxmifpepfe@J awmh oGm;vd@k r&bl;? zuf'&,fpepfe@J oGm;
kd
r,fq&ifawmh wdi;f &if;om;awG wef;wltcGita&;&Ediw,fv@kd usaemfem;vnfw,f?
kd
k
hf
kf
,ae@a&mufaewJh umvudk=unfhr,fqdk&if wef;wla&;twGufquf+yD;awmh }udK;yrf;
=u&OD;rSmjzpfw,f? trsKd;om;nDvmcH[mvnf; ol@enf;ol@[efeJ@ol@ oabmeJ@oltm
%mcdkif+rJa&;udkbJt"duxm;+yD; vkyfaew,fvdk@ usaemfhtaeeJ@'DvdkbJoabmayguf
w,f? tJ'D tajccHoabmw&m;awGa=umifh usaemfwdk@wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawG[m
pkpnf;nD!$wfr_ r&Sd&ifawmhrvG,fbl;?
usaemfwdk@wdkif;jynfudk tpuae+yD;awmhwnfaxmifzdk@vdkw,f? 47 ckESpfwkef;u
k f kd
nD!wa&;ud,covdrsK;d tJvtajctaersK;d uae p+yD;awmhjyefvyz@kd vw,f? tJvkd
$ f
k l hJ k
kd
uae roGm;bl;qd&ifusaemfw@kd wdi;f jynf[mtE &,f&w,fv@kd usaemf,=kH unfw,f?
k
k
W
dS
usaemfw@kd wi;f jynfrmqd&if wcsK@d [m Reconciliation udk odyr}udKufwoabm
kd
S k
f
hJ
usaemfawG@&w,f? usaemfw@kd bufrmusawmh Reconciliation [mtaumif;qH;k jzpf
S
w,fv@kd usaemf,=kH unfw,f? usaemfw@kd [m pkpnf;Ediz@kd vvm;w,f? &if=um;aphEiz@kd
k f kd
kd f
}udK;yrf;w,f? zuf'&,fpepfudk xlaxmifvdkw,f?
'ga=umifh 'Dae&mrSmwufa&mufvmwJh acgi;f aqmifawGtm;vH;k a&S@qufvyaqmif
k f
Edkifzdk@twGuf }udK;pm;+yD;awmhavhvmyg? vlwdkif;uawmh zuf'&,fpepfudk awmif;qdk
w,f ? zuf ' &,f t pd k ; &ud k tm%mray;bl ; qd k & if tvk y f r jzpf b l ; ? tvm;wl b J
jynfe,fawGrSmtm%mr&Sdbl;qdk&ifvnf; vGefcJhwJhumvwkef;u zJG@pnf;yHkawGvdkbJ
jzpfrmbJ? 'ga=umifh jynfe,fawGrm xduoifwtm%mawG &Sz@kd vw,f? zuf'&,fpepf
S
S k f h hJ
d kd
rSm zuf'&,ftpk;d &/ jynfe,ftpd;k & tm%mcJa0wJae&mrSm trsm;}uD;aqG;G aEG;&r,f?
G
h
acgif;aqmifawGtm;vHk;udk usaemftm;ay;csifw,f? vGwfvyfa&;&+yD;uwnf;u
}udK;yrf;cJhwm tckqdk&if (58) ESpf&Sd+yD;aygh? qHk;&_Hr_awGvnf; trsm;}uD;&Sd+yD;? pkpnf;
nD!$wfr_eJ@ &if=um;apha&;udk vufcHw,f? zJG@pnf;yHkeJ@ywfoufvdk@&Sd&if zuf'&,f
18
19. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
kd
dS
k
kd
f
pepfuvufcw,f? 'Drua&pD&z@kd vnf; vdw,f? 'Drua&pDr&Sjd yef&ifvnf; rvG,b;l ?
kd
H
wef;wla&;eJ@ ud,yijf yXmef;cGiq&ifvnf;'Dvb? 'DtajccHoabmw&may:rSmrlwnf+yD;
k f kd
hf kd
kd J
awmhudk,fhtrsKd;om;twGuf b,fvdktaumif;qHk;jzpfatmif vkyfoGm;rvJqdkwm
}udK;pm;=uzdk@ wdkufwGef;&if;eJ@ ed*Hk;csKyfygw,f? tm;vHk;udkaus;Zl;wifygw,f?
Prof. David C Williams (Director- CCDPS) .tzGitrSmpum;
hf
'Dae&mrSm CCDPS ud,pm;wufa&mufci&wJtwGuf
k f
G hf h
trsm;}uD;aus;Zl;wifygw,f? obmywd}uD;em;rSm tck
vdkwufa&muf cGifh&wJhtwGufvnf;aus;Zl;wifygw,f?
zJG@pnf;yHkudktajccHwJhtpdk;&qdkwmuvnf; aumif;wJh
zJG@pnf;yHkrSmbJ rlwnfygw,f? usaemfwdk@[m EdkifiHa&;udk
em;rvnf&ifawmifrS zJ@G pnf;yHe@J ywfoufwmudawmh od
k
k
xm;zd@k vygw,f? &_;H wmxuftEdi&zd@k u ydta&;}uD;w,f
kd
kf
k
qdkwm cifAsm;wdk@odrSmyg? zJG@pnf;yHkudktajccHwJ@ tpdk;&
aumif;&zdk@twGuf rSefuefwJhacgif;aqmifr_awG vdktyf
Prof. David C Williams
ygw,f? 'Drua&pDrmqd&if jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m jynf
kd
S k
k
axmifpz@GJ pnf;yHxufy+kd yD; ta&;}uD;ygw,f? tem*wfrm
k
k
S
vnf; jynfe,fzG@Jpnf;yHkawGeJ@aygif;xm;wJh jynfaxmifpkzJG@pnf;yHkeJ@ wdkif;jynfwnf
aqmufr,fqdk&if ydk+yD;awmhtusKd;&Sdygvdrfhr,f? 'ga=umifhrdk@vdk@ 'DESD;aESmzvS,fyJG[m
vGefpGmrSta&;yg&jcif; jzpfygw,f?
tpnf;ta0;cef;rxJrm (5) &ufv;kH vH;k usaemfw@kd twlwuGae=u+yD;awmh aqG;aEG;
S
=uygr,f? (2) &ufwmuawmh jynfe,fawGe@J ywfoufwhJ zJ@G pnf;yHtajccHOya'awGukd
k
wwfodynm&SifawGeJ@ aqG;aEG;=urSmjzpfygw,f? wwfodynm&SifawG[m zJG@pnf;yHkeJ@
ywfouf+yD; ESpfaygif;rsm;pGm vkyfvmcJhwJholawG tawG@t}uHK&SdwJholawG jzpfygw,f?
acgi;f aqmifawG[mvnf; zJ@G pnf;yHrmbJom;+yD; tajccHygw,f? tJ'vbJ jynfoawGu
k S
G
D kd
l
vnf; olwdk@&Jhacgif;aqmifawG[m atmifEkdifzdk@twGufvHk;yrf;aew,f qdkwmem;vnf
rSmyg? usaemfw@kd [m jynfoawGtwGur#r#ww }udK;}udK;pm;pm;eJ@ vky=f ur,f? tJvbJ
l
f
kd
zJ@G pnf;yHe@J ywfoufw@J tvkyawG vky&if;vky&if;eJ@bJ u|r;f usiwvawGjzpfvmygvrhf
k
f
f
f
f hJ l
d
r,f? yxrqHk;usifh0wfuawmh udk,fhjynfolawGtwGuf ay;qyfzdk@ygbJ?
19
20. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;aumifpD (ENC)
k
zJ@G pnf;yHtajccHOya'a&;qJa&;aumfrwD (CAC)
k
G
tzJacgi;f aqmif AdvrLS ;}u;D cGeOUm. }uKd qpum;
@G
k f
f
kd
tm;vHk;r*Fvmyg? usaemfhtaeeJ@wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;
aumifpD&Jh tvkyftzJG@wckjzpfwJh zJG@pnf;yHktajccHOya'&Jh
ud,pm; }udKqdpum;ajymcGi&wJtwGuf txl;bJaus;Zl;
k f
k
hf h
wifygw,f? yxrqHk; usaemfajymcsifwmu tckwuf
k
G
a&mufvmwJh jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'a&;qJa&; (7)
zJ@G u}kd udKqdw,f? bmvd@k vqawmh 'Dr=l urf;a&;qJa&;aumf
k
J kd
G
rwDawG[m jynfe,fawGuay;wJh Ediia&; Mandate awG
kfH
ygvmw,f? 'ga=umifr@kd v@kd ud,pm;jyKr_jrifw,fv@kd usaemf
h
k f
h
ajymcsifw,f? rl=urf;a&;qJGa&;aumfrwDawG&Jh toH[m
jynfe,fvlxkawG&Jh toHbJjzpfygw,f? 'ga=umifh 'D
AdkvfrSL;}uD;cGefOuUm
aumfrwDawG&toHawGukd tjcm;jynfe,fawGoz@kd vdyg
hJ
d
k
w,f? aemufwcg 'DaumfrwDawG&Jhvkyfief;u jynfe,fzJG@pnf;yHka&;qJG&r,fqdkawmh
jynfe,ftoD;oD;&Jh tcGifhta&;awGudk tumtuG,fjyKzdk@/ tmrcHcsufay;wJhvkyfief;
awGjzpfz@kd vdygw,f? 'ga=umifh jynfe,fawG&tcGita&;udk tmrcHcsuay;wJcsO;f uyf
k
hJ
hf
f
h
r_rsKd;udk aqG;aEG;zdk@'DyJGudk ac:&wmjzpfw,f?
'kw,usaemfw@kd txl;aus;Zl;wifpmeJ@ }udKqdwmuawmh ynm&SiawGjzpfygw,f?
d
G
k
f
'Dynm&SifawG[m ESpfaygif;rsm;pGm twlwltvkyfvkyfvmw,f av;av;eufeuf
yl;aygi;f aqmif&uvmwJh &Jabmf&zufawG jzpfw,f? usaemfw@kd taeeJ@uawmh tckwuf
G f
J
a&mufvmwJh ynm&Sif (3) OD;pvH;k [m 2006 ckEpwe;f u (15) &ufwwd tar&duef
S f k
d
EdiiH tif',m;em;wuUovrm aqG;aEG;cJw,f/ wdiyifcw,f/ vkyief;awG usaemfw@kd
kf
D
kd f S
h
k f hJ
f
csrwcw,f? tJ'D ynm&SiawG[m 'Duae@usaemfw@kd e@J twlwuG jyefvnfa&mufvm
S f hJ
f
+yD;awmh jynfe,fawG&ta&;tcif;rSm jynfe,fawG&Oya'a&;&mudpukd vmaqG;aEG;
hJ
hJ
P
wJhyJGrSm xyfrHa&muf&SdwJhtwGuf txl;}udKqdkwJhta=umif; usaemfajymcsifw,f?
ed*Hk;csKyftaeeJ@ usaemfwdk@&JhyJGudk aus;Zl;}uD;pGmeJ@vm+yD;awmhzGifhay;wJh OuUX}uD;
jzpfygw,f? OuUX}uD;u rtm;bl;qd+k yD;awmh csi;f rdiuae rJaqmufjyefz@kd r,fqvif;udk
kf
h
a&mufoGm;yg+yD// a&mufoGm;wJhtcsdefrSm usaemfajymw,f 'DvdkyJGrsKd;[m wdkif;&if;om;
20
21. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
awG/ jynfe,ftoD;oD;awGtwGufomru Oya'ta=umif;&mt&vnf; ta&;}uD;
w,f? 'ga=umifh 'DvyrsK;d ukd Ediia&;acgi;f aqmif/ trsK;d om;acgi;f aqmifwOD;OD;u zGiay;
kd GJ
kfH
hf
zdk@oifhw,fvdk@ arwWm&yfcHawmh OuUX}uD;uzGifhyJGudkjyefa&mufvmw,f? 'DvdkOD;aqmif
+yD;awmh yJGudkvmzGifhay;wJhOuUXudk txl;aus;Zl;wifw,fvdk@ajym&if;eJ@ usaemfh&Jh
}udKqdkE_wfcGef;qufpum;ukd 'DrSmbJed*Hk;csKyfygw,f?
Mr. David Hamilton (Federal District Judge) .vrf;!$etrSmpum;
f
tckvkd ES;D aESmzvS,ywufa&mufz@kd zdwac:wJtwGuf usaemf
f GJ
f
h
a&musaemftrsK;d orD;yg 0rf;ajrmufrygw,f? usaemh&trsK;d orD;
h
d
f hJ
uvnf; Oya'ynm&Sijf zpfygw,f? vGecwhJ (2) ESpausmavmuf
f hJ
f
f
H
kd l
uwnf;u vl@tcGita&; csK;d azmufc&olawGukd b,fvunD
hf
rvJqdkwmudk aqG;aEG;cJhygw,f? tJh'DrSm Prof. David C
kf h
f
Williams u Armjynfe@J ywfouf+y;D olw@k dvyaewJtvkyawGuk d
usaemfw@kd u&i;f jyygw,f? cifAsm;wd@k jynfoawGtwGuf ud,usK;d
kd S
l
k f
pGe@f tepfemcHrawGukd usaemfw@kd av;pm;ygw,f?
_
f
kd l
'ga=umifh cifAsm;wd@k &hJ vkyief;awGukd usaemfw@kd b,fvunD
&rvJ? usaemh&hJ trsK;d orD;uvnf; trsK;d orD;awGe@J oufqif
f
kd
wJOya'ydi;f rSm u|r;f usiwtwGuf tultnDay;Ediygw,f?
h
k
f hJ
kf
usaemhtaeeJ@ ulnEiwmu w&m;Oya'pd;k rd;k a&;eJ@ vGwvyfaomw&m;pD&ifa&;u¾awGrm
f
D kd f
f
S
ulnDEdkifygw,f? 'Dvkyfief;awGpvkyfjzpfwmu vGefcJhwJhESpf tar&duefEdkifiH tif'D;,m;em;udk
a&mufvmwJh FCDCC awGe@J awG@+yD;wJaemufyi;f rSm jzpfygw,f?
h
kd
Mr. David Hamilton
vGwvyfaomw&m;pD&ifa&;pepfe@J ywfouf+yD;usaemfajymcsiygw,f? tckqaewJh zJ@G pnf;yHk
f
f
GJ
awGu=kd unfr,fq&if awmfawmfrsm;rsm;[m qifwjl zpfaeygw,f? tm;vH;k [m zuf'&,fpepfukd
h
kd
tajccH+yD;a&;xm;=uygw,f?
zJ@G pnf;yHawG[m w&m;Oya'pd;k rd;k Ediz@kd tjyif vlwOD;csi;f pDuvnf; umuG,xm;ygw,f? +y;D awmh
k
kf
kd
f
vGwvyfaomw&m;pD&ifa&;pepf jzpfvmatmifvnf;a&;xm;ygw,f? tJva&;xm;wJh yef;wdif
f
kd
k
kd
kd k f
kd
awGua&mufatmif b,fvvyrvJqwmudk usaemfw@kd aqG;aEG;oGm;rSmjzpfygw,f? aqG;aEG;
=uwJumvtawmtwGi;f rSm usaemf[mcifAsm;wd@k ar;vmwJh cufceufewar;cGe;f awG tar;cH&
h
J J hJ
r,fv@kd ar#mvifxm;ygw,f? tJ'gawGuajzzd@k usaemfrmt}uH^m%fawm &ygw,f? tar&duef
f h
kd
h S
h dS
21
22. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
Edii&hJ zJ@G pnf;yH[m atmifjrifaumif;rGew,f vd@k ,qEdiygw,f? 'gayr,ft'D zJ@G pnf;yH[m tifr
kfH
k
f
l kf
h hJ
k
wefrS qd;k &Gm;wJtajctaeuaepcJ&wm jzpfygw,f? vltaotaysmufrsm;wJh tar&duefjynf
h
h
wGi;f ppf}uD;udvnf; }uHKawG@c&w,f? tJvbJ jrefrmjynf zJ@G pnf;yHrmvnf; tcuftcJawG }uHK&
k
hJ
kd
kS
rSmyg? rvG,wtvkyukd usaemfw@kd vy&rSmyg? 'ga=umifr@kd v@kd cJ,Of;wJar;cGe;f awGukd par;wm
f hJ
f
k f
h
h
D
f h
aumif;ygw,f? awG@q=kH uwJh umvtwGi;f rSm cifAsm;wd@k quar;cGe;f awGukd usaemfar#mvifovdk
tjcm;wwfoynm&SiawGuvnf; ar#mvifaeygw,f?
d
f
f h
kd d d hf
cifAsm;wd@k bma=umifq;kH &_;H &ovJqwmudk wwfoynm&SiawGxuf cifAsm;wd@k yoygvrr,f?
h
kd
d
f
'ga=umifh tem*wfrm +idr;f csr;f om,mwJh Armjynfjzpfvmzd@k twGuf 'Dwywfv;kH vH;k cifAsm;wd@k
S
usaemfw@kd tvkytwlwvy=f urSmyg? aus;Zl;wifygw,f?
f
l k
Prof. Susan William (CCDPS) . tzGitrSmpum;
hf
tckvdktcsdeftcgrsKd;rSm rdwfaqGopfawG/ rdwfaqGa[mif;awG
a&mawG@&wJtwGuf 0rf;om*k%,l rdygw,f? zJ@G pnf;yHr=l urf;
h
f
k
vkyief;awGrm yg0ifunci&wJtwGuf trsm;}uD;0rf;ajrmuf
f
S
l D G hf h
rdygw,f? jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m zuf'&,fjynfaxmifprm
k
k S
tvGetifrwefrta&;ygygw,f? jynfaxmifpk yHazmfwae&mrSm
f
S
k
hJ
jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m t"duusygw,f? +yD;awmh vlxawG
k
k
twGuvnf; tifrwefrS ta&;ygygw,f?
f
jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m wcke@J wckb,favmufyujGJ ym;
k
J
uJjG ym; wae&mrSmawmh wlz@kd vygw,f? jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m
kd
k
Prof. Susan William
wl&,mypPn;f awGe@J wygw,f? usrwd@k aqG;aEG;&rSmu wl&,m
d
l
d
ypPnf;awGeJ@ tvm;o¾mefwlwJh [efcsufnDnDeJ@wD;r_wf
Ediatmif b,fvvy=f urvJqwm aqG;aEG;=uzd@k ygb? jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' rl=urf;
kf
kd k
kd
J
k
a&;qJa&;aumfrwDawGtwGuf ta&;}uD;wJtcsuwcsuu ckewke;f u AdvrL;}uD; cGeOuUm
G
h
f
f
k f S
f
ajymoGm;ovdbJ jynfe,fawGe@J p+k y;D jynfaxmifp}k u;D udk yHazmfEiz@dk ygb? zuf'&,fz@GJ pnf;yHuvnf;
k
k kd f
J
k
jynfe,fawG&vwvyfrEihf ud,yijf yXmef;cGiawGukd tmrcHcsuay;xm; zd@k vygw,f?
hJ G f
_ S k f kd
hf
f
kd
tem*wfrm+idr;f csr;f om,mwJh zuf'&,fjynfaxmifpk jrefrmEdiiwnfaqmufwae&mrSm
S
kfH
hJ
zJ@G pnf;yHa&;qJa&;aumfrwDawG[m tifrwefrta&;ygygw,f? Armjynf&hJ tem*wfukd wnf
k
G
S
aqmufaewJtcsef rSm vl}uD;rif;wd@k e@J yl;aygi;f aqmif&uci&wJtwGuf 0rf;ajrmufygw,f?
h d
G f G hf h
22
23. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
G
(SCDC)
ud,pm;vS,rsm;.tpD&ifcwifjycsursm;
k f
f
H
f
&cdijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
k
G
(ASCDC)
tzJ@G acgi;f aqmif AdvrLS ;cdirsK;d rif; .tpD&ifcwifjycsuf
k f kf
H
&cdkifjynfe,fzJG@pnf;yHktajccHOya'a&;qJGa&;aumfrwDtaeeJ@
vkyenf;vky[eft&c|w,i;f csu/f tm;enf;csuawG trsm;
f
f
f G
f
d
}uD;&Scygw,f? tjcm;jynfe,faumfrwDawGu 'kw,rl=urf;/
d hJ
wwd, rl=urf;tqifukd a&mufaewJtcserm usaemfw@kd jynfe,f
h
h dfS
uawmh yxrrl=urf;tqifa&mufw,fv@kd awmif ajymvd@k r&
h
ao;ygb;l ? tcsutvufpaqmif;wJtqifrmbJ &Saeao;w,f?
f
k
h
hS
d
usaemfw@kd rl=urf;a&;qJa&;aumfrwDtaeeJ@ tpnf;ta0;w}urf
G
d
rS rxdiz;l ao;ygb;l ? tJ'ga=umifh usaemfw@kd tckwifjywJrawG
kf
h l
[m aumfrwDuvufcwrv@kd awmif ajymvd@k r&ao;ygb;l ?
H hJ l
tjcm; rl=urf;a&;qJa&;aumfrwDtaeeJ@pmvd@k &&if usaemf
G
dS
d
h
S kd
wd@k u aemufq;kH rSm&SaewJtwGuf tckrvu+f yD;awmhrS a&S@u
oGm;aewJh aumfrwDawG&hJ tawG@t}uHKawG/ vkyenf;vky[efawGu,+l yD;awmhrS vkyaqmif
f
f
kd
f
aewmawG&w,fv@kd ajymcsiygw,f?
dS
f
AdvrLS ;cdirsK;d rif;
k f kf
usaemfw@kd a&;qJxm;wJr=l urf;eJ@ywfouf+yD; t}uHay;zd@k ajymcsiw,f// ar#mvnf;ar#mvifh
G
h
f
f
f
w,f? usaemfw@kd u tckroifcgpbJ&ao;wJh tcgusawmh a&S@ua&mufae+yD;jzpfwhJ tzJ@G tpnf;
S
dS
kd
k
k
k
G
awG&@J yy;kd r_awG vdtyfygw,fv@kd ajym&if;eJ@ &cdijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;
Hh
aumfrwD (ASCDC) &Jh ud,pm;wifjycsuukd ed*;kH csKyfygw,f? tm;vH;k udk aus;Zl;wifygw,f?
k f
f
23
24. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
csi;f jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
G
(CSCDC)
tzJ@G acgi;f aqmif ylvsetyf (MP) .tpD&ifcwifjycsuf
f k
H
csi;f jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
G
(CACDC) ud,pm;wifjycGi&wJh twGua=umifh trsm;}uD;
k f
hf
f
0rf;omygw,f? 1998-99 rSm csi;f trsKd ;om;rsm;pk&yf (Chin
k
f
k
Forum) udz@GJ +yD;awmhrS csi;jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'a&;
qJa&; (Chinland Constitution) vkyief;udk pw,f? csi;f trsKd ;
G
f
om;aumifpD (CNC) zJ@G +yD;aemufyi;f rSm 'Dvyief;udk CNC
kd
k f
eJ@y;l aygi;f +yD;vkyz@kd usaemfw@kd vkyaeygw,f?
f
f
CNC ay:vm+y;wJaemufyi;rSm yxrqH;t}urf csi;trsK;
D h
kd f
k
d f d
om;nDvmcH&hJ qH;k jzwfcsue@J zJ@G pnf;yHtajccHOya'udk udiw,z@kd
f
k
kf G f
owfowfusaemfw@kd z@GJ pnf;ygw,f? usaemfw@kd vy+f y;D om;eJ@ tem
k
ylvseftyf (MP)
k
*wfvyief;pOfukd wdwe@J &Si;f jycsiygw,f? e,fpyfa'orSm ZHk (7)
kf
k dk
f
kf
ckukd owfrw+f y;D awmh jynfovxawGovmzd@k twGuf oifwef; (workshop) awGvyygw,f?
S
l l k
d
csi;f vlxawG vufvr;f rSEiatmifq+kd yD;awmh a'obmompum; (9) rsK;d eJ@ bmomjyefcw,f?
k
S D kd f
hJ
tckavmavmq,f zuf'&,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (FCDCC)
k
G
uay;yd@k whJ &ly;D 48000 (av;aomif;&Spaxmif) eJ@tpjyK+y;D awmh qufvyom;zd@k &Sygw,f? aemuf
f
kf G
d
qH;k taeeJ@ acgi;f aqmif}uD;awGukd wifjyvdwmu csi;f jynfz@GJ pnf;yHtajccHOya' (Chinland
k
k
h
k kd
Constitution) wifrubl;/ tajccH&rnfvrf;pOf (Basic Principles) eJ@ etz zJ@G pnf;yHuvnf;
jynfoawGuvnf; wwfEioavmufavhvm+yD;awmh yl;aygi;f aqmif&uaewJta=umif; ajym
l
kd
kd f
G f h
=um;&if;eJ@ ed*;kH csKyfygw,f?
24
25. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
ucsijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (Kachin
k
G
tzJ@G acgi;f aqmif rac:cGeqm. tpD&ifcwifjycsuf
f
H
SCDC)
ucsijf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD
k
G
(Kachin SCDC) &Jh ud,pm; tckvkd wifjycGi&wJtwGuf
k f
hf h
trsm;}u;D aus;Zl;wifygw,f? usaemf (2) ydi;f wifjyygr,f? wydi;f
k
k
uawmh Kachin SCDC &nf&,csuvyief;pOfawG/ ordi;f
G f f k f
k
a=umif;awGwifjyygr,f? aemufwydi;f u a&;qJxm;wJh zJ@G pnf;yHk
k
G
tajccHOya' (rl=urf;) udk Highlight vky+f yD;wifjyygr,f?
usaemfw@kd jrifwmu Armjynf&jhJ yem[m 'Drua&pDe@J vl@
kd
tcGifhta&;qHk;&_H;wJh jyemwckxJr[kwfbl;? wdkif;&if;om;
vlrsK;d rsm;&Jh &oif&xduwhJ wef;wla&;eJ@ ud,yijf yXmef;cGihf tcGihf
h k f
k f kd
ta&;jzpfw,f? tJ'D jyemawGukd ajz&Si;f Ediromv#if jynf
h
kf S
rac:cGeqm
f
axmifpjk refrmEdii[m tpOf+ir;f csr;f om,mr,f/ wd;k wufr,f?
kfH
d
tJvz@GJ +zdK;wd;k wufwhJ jynfaxmifp}k uD;udk wnfaqmufvw[mu ppfrewjhJ ynfaxmifpukd wnf
kd
kd hJ
Sf
k
aqmufromv#ijf zpfr,fv@kd usaemfw@kd ,=kH unfygw,f? ppfrewjhJ ynfaxmifp}k u;D udk wnfaqmuf
S
Sf
Edkifzdk@u usaemfwdk@ppfrSefwJhjynfaxmifpkzJG@pnf;yHktajccHOya' qdkwm&Sd&r,f? tJ'D ppfrSefwJh
jynfaxmifpz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk a&;qJz@kd qwmu usaemfw@kd wdi;f &if;om;awG,=kH unf,q
k
k
G kd
k
l
xm;wmu wdi;f &if;om;jynfe,fawG&hJ zJ@G pnf;yHtajccHOya'rsm;udk a&;qJ+G yD;rSomv#if th'D
k
k
J
jynfe,fawG&hJ zJ@G pnf;yHtajccHOya'awGukd aumufEw+f yD; tajccHrawG qJxw+f yD;awmhrS jynf
k
k
l
G k
axmifpjk refrmEdii&hJ zJ@G pnf;yHtajccHOya'udk a&;qJz@dk jzpfygw,f?
kfH
k
G
'ga=umifr@kd usaemfw@kd u bmudk pdwu;l cJovJ qdawmh Community Consultati on Plan
h
f h
k
udvyw,f? zJ@G pnf;yHtajccHOya'eJ@ qdiw[mawGukd wzufuynmay;w,f? wzufuae+y;D awmh
k kf
k
k f Jh
rl=urf;a&;qJG xm;wJh tajccHOya'eJ@ ywfouf+y;D awmhrS jynfovx&qENu b,fv&vqwmudk
l l k hJ
kd dS J kd
aumuf,z@kd tpDtpOfqygw,f? tJ'ga=umifr@kdv@kd e,fpyfupnf;&H;k a&;c&D;pOf (Organizing Trip)
l
GJ
h
kd
taeeJ@om;cJ+h yD;awmh jynfwi;f rSm&SwhJ a'otoD;oD;uud,pm;vS,rsm;eJ@ wdiyif+yD;awmhrS
G
G
d
k f
f
kf
rl=urf;a&;qJz@kd aumfrwDukd zJ@G ygw,f?
G
G
fS
f
aumfrwDu (2) &yf&ygw,f? w&yfu csi;f rdirm&Sw,f? jynfwi;f rSmv_y&m;wJh vkyief;aumf
dS
kfS d
rwDwck&w,f? jynfxrmzJ@G pnf;yHtajccHOya'eJ@qiwhJ oifwef;awGay;zk@d pDrue;f awG vkycw,f?
dS
JS
k
kd f
H d
f hJ
kd f
d
h
k
'gayrJh aiGa&;a=u;a&;tcuftcJa=umifh taumiftxnfazmfEicjhJ cif; r&Sygb;l ? 'ga=umifr@kd csi;f rdif
rSmbJ oufqi&m vufvr;f rSoavmuf oufqi&mtzJ@G tpnf;yk*Kd~ vfawGe@J awG@qar;jref;+yD;
kd f
S D
kd f
kH
&wJtcsuawGay:rSm rlwnf+yD;awmhrS usaemfw@kd 'Duae@ yxrrl=urf;uda&;qJcygw,f?
h
f
k
G hJ
25
26. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
tJ'D yxrrl=urf;udk jynfwi;f rSm jzef@csxm;ygw,f? jynfwi;f u oabmxm;awG/ jynfyrSm
G
D
G
ucsivrsK;d twGuaqmif&uaewJh tzJ@G tpnf;/ vly*Kd~ vfawG&hJ oabmxm;ud,+l y;D awmhrS 'kw,
f l
f
G f
k
k
d
rl=urf;udk a&;qJEiz@kd }udK;yrf;aeygw,f?
G kd f
tcka&;qJxm;wJh zJ@G pnf;yHtajccHOya'eJ@ ywfouf+yD;awmhrS ynm&SiawG/ wdi;f &if;om;nD
G
k
f
k
f
tudawG/ &Jabmf&bufawG&hJ a&S@rmwifjycGi&wJtwGuf aus;Zl;wifw,f? ynm&SiawG/ &Jabmf
k
J
S
hf h
&JbufawGquvnf; a0zefcsuawG/ oH;k oyfcsuawG/ t}uHjyKcsuawG trsm;}uD;&vdrr,fv@kd
D
f
f
f
hf
usaemfw@kd ar#mvifygw,f?
f h
tESpcsKyfajym&r,fq&if uae@jzpfaewJjh yemu urBmrSmawmh tm%mcJa0wJae&mrSm
f
kd
G
h
tpOftvm &Sw,faygav? b,f[muawmh jynfaxmifptm%m/ b,f[muawmh jynfe,f
d
h
k
tm%m/ b,f[muawmh xyfwjl yKtm%m wd@k &ayrJh tJ'gawGukd yHwu;l rcsoifb;l vd@k usaemfh
dS
k l
h
taeeJ@ajymcsifw,f? tjcm;aomEdkifiHrsm;rSm zuf'&,ftpdk;&udk ay;xm;wJhtm%mawG
jzpfcsijf zpfr,f? usaemfw@kd Eii&@J a&ajrawmawmifobm0 aemufcEiia&;ordi;f a=umif;awGt&
kd f H
H kd f H
k
usaemfw@kd [m zuf'&,ftpd;k &udk ay;csiray;Edir,f? 'ga=umift'D t,ltq[m rSerrSef
f S kf
h J
f
reufwe;f u OuUX}u;D y'dapmboifpef ajymovdk usaemfw@kd [m ud,vcsiwmawGbJ ZGw+f yawmh
k
k
d
k f kd f
D
vkyaervm;? usaemfw@dk vcsiwtcsuawG[m r#wr_&rvm;/ r&Sd bl;vm;? 'gawGuawmh tjcm;
f
kd f hJ
f
dS
kd
rl=urf;a&;qJa&;aumfrwDrsm;/ ynm&Sirsm;uae+y;D awmh oH;k oyfay;zd@k vygw,f? ar;vdwhJ ar;cGe;f
G
f
kd
k
rsm;udvnf;ar;=uygv@kd ajymcsiygw,f? wwfEioavmuf ajz=um;ay;yg? usaemf rajz=um;Edib;l
k
f
kd f
kf
qd&ifvnf; ucsijf ynfz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwDrmygwhJ yk*Kd~ vfrsm;uae
k
k
G
S
+yD;awmh ajz=um;ay;rSm jzpfygw,f? tm;vH;k udk aus;Zl;trsm;}uD; wifygw,f?
26
27. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
u&ifjynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (Karen SCDC)
k
G
tzJ@G acgi;f aqmif apmt,fvuvlap; .tpD&ifcwifjycsuf
H
tm;vH;k r*Fvmyg? av;pm;&wJacgi;f aqmifrsm;eJ@ ud,pm;vS,f
h
k f
awmfrsm;cifAsm;? u&ifjynfe,f zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;)
k
h kd f
f
a&;qJa&;aumfrwD (Karen SCDC) &Ju,pm;vS,taeeJ@
G
u&ifjynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'eJ@ ywfouf+y;D usaemftusO;f
k
csKyfwifjyoGm;rSm jzpfyg w,f?
usaemfwifjyr,fh rl=urf;u 'kw,rl=urf; jzpfygw,f? 'D
d
f
rl=urf;rSm tcef;;aygi;f (21) cef;&Sygw,f? yk'raygi;f (167) ck&dS
d
ygw,f? tcef; (1) tajccHtcGita&;rSm yk'raygi;f (38) ck&yg
hf
f
dS
w,f? (38) ckxrm (1) ckjzpfwhJ vufeufuiaqmifciukd xnfh
JS
kd f
G hf
apmt,fvuvlap;
xm;ygw,f// vlxawG/ a'ocHacgi;f aqmifawGe@J aqG;aEG;wJh
k
tcserm wcsKd @uxnfoifw,f? wcsK@d u rxnfoifb;l vd@k wifjy
dfS
h h
h h
xm;wmawG &Sygw,f? trsK;d orD;eJ@ ywfoufwhJ tcGita&;udvnf; jyXmef;xm;ygw,f?
d
hf
k
tcef; (2) u&ifjynfe,f zJ@G pnf;r_rm yk'r (39) rS (48) txd jyXmef;xm;ygw,f? tJ'rm
S f
D S
f
G
tem*wfu&ifjynfe,f&hJ e,ferdwukd a&;qJxm;ygw,f? tm%mcJjG cm;a&;eJ@ywfouf+yD;vnf;
jyXmef;xm;ygw,f? tcef; (3) Ediiom;jzpfjcif;rSm (3) ckukd tajccH+yD;awmh jyXmef;xm;ygw,f?
kfH
wcku Original Citizenship, 'kw,wcku Naturalize Citizenship, wwd,wcku Karen
d
f
Ethnicity wd@k jzpfygw,f? tcef; (5) Oya'jyKa&;rSm v$wawmf (2) &yfpepfjzpfygw,f? Legislative
tydi;f rSm yk'r (83) u zuf'&,futyfEi;f xm;wJh tm%mtydi;f jzpfygw,f? tm%m (17) ck
k
f
kd
S
k
udk zuf'&,ftpd;k &udk tyfEi;f xm;ygw,f? xyfwjl yKtm%mawmh (16) ck&ygw,f? jynfe,f
S
dS
Oya'jyKcGifht%mudkawmh (15) ckowfrSwfxm;ygw,f? tcsdefodyfr&wJhtwGufa=umifhrdk@vdk@
usaemfw@kd a0xm;wJh rl=urf;ud=k unf+h yD;awmh ar;csiwm&S&ifar;vd@k &ygw,f? tm;vH;k udk aus;Zl;
f
d
wifygw,f?
27
28. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
u&ifejD ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (Karenni SCDC)
k
G
tzJ@G acgi;f aqmif clO;D &,f. tpD&ifcwifjycsuf
H
tm;vH;k r*Fvmyg? usaemf tydi;f (2) ydi;f cJ+G yD; wifjyygr,f? aumf
k
k
rwDvy&m;r_taetxm;eJ@ rl}urf;tajctaeudk wifjyay;rSm
_ f S
jzpfygw,f? usaemfw@kd u&ifeuawmh wav#mufv;kH ud,&ordi;f
D
k hf hJ k
udk tajccH+yD;awmhrS &yfwnfvmcJwhJ taetxm;rSm&Sw,f?
h
d
'ga=umifh 1996 ckEptxd oD;jcm;vGwvyfa&;qdwhJ tajccH
S f
f
k
atmufrm &yfwnfcygw,f? 'gayrJh 1996 aemufyi;f rSm tjyif
S
hJ
kd
bufEdkifiHa&;v_yf&Sm;r_tajctaeeJ@ ppftpdk;&udkaqG;aEG;wJh
tawG@t}uHKeJ@ vlxawG&toHawGa=umifh usaemfw@kd &pOf;pm;
k
hJ
hJ
csu[m tajymif;tvJjzpfvmygw,f? tJ'ga=umifh rd@k v@kd 1996
f
uae 2000 ckEptxd acgi;f aqmifawG=um;rSm vlxawG=um;rSm
Sf
k
clO;D &,f
oD;jcm;vGwvyfa&;rlatmufrm &yfwnfaejcif;tm;jzifh usaemf
f
S
wdk@&Jh tem*wf[ma&&myghrvm;qdkwJh aqG;aEG;ajymqdkr_awG
&Svmygw,f? w+yKd ifxrmbJ Oya' ynm&Siawmfawmfrsm;rsm;eJ@ 'Dupukd r=umr=umaqG;aEG;cJwhJ
d
JS
f
dP
h
tawG@t}uHKvnf;&Scygw,f? 'ga=umifr@kd v@kd 2000 ckEprm zuf'&,futajccHwz@GJ pnf;yHukd
d hJ
h
S f S
kd
hJ
k
a&;qJz@kd aumfrwDw&yfukd zJ@G pnf; cJygw,f?
G
h
kfH
&nf&,csuf (5) csuuvnf; csrwcygw,f? (1) ,ae@jzpfay:aeaom Ediia&;jyoemrsm;
G f
f kd
S f hJ
csKyf+idr;f oGm;apa&;/ (2) u&ifersK;d EG,prsm; yl;aygi;f aexdiEia&;/ (3) 'Drua&pDEihf vl@tcGita&;
D
fk
k f kd f
kd
S
hf
jzpfay:wdk;wufcdkifrmvmapa&;/ (4) udk,fydkifjyXmef;cGifhtjynfht0&Sdaom u&ifeDjynfjzpfay:
vmapa&;/ (5) tem*wfwif wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;tm;vH;k yg0ifEionfh wef;wla&;/ w&m;r#w
G k
kd f
a&;ESihf ud,yijf yXmef;cGitjynft0&Saom ppfreonfzuf'&,fEiiwck ay:xGe;f vmapa&;
k f kd
hf
h
d
S f h
kd f H
wd@k jzpfygw,f?
vkyief;pwifwtcgrm 1992 u twnfjyKcJwhJ u&ife&hJ oD;jcm;vGwvyfa&; tajccHatmuf
f
hJ
S
h
D
f
rSm a&;qJxm;wJh rl=urf;udbJ pwifa&;qJygw,f? 'Dtcserm zuf'&,fuom;wJae&mrSm Coming
G
k
G
dfS
kd G h
S
kd G
k
f
Together atmufrmoGm;rvm;/ Holding Together zuf'&,fuom;rvm;qdwhJ ar;cGe;
ay: vmygw,f? ,ae@tcsef txd vlxawGu 'Dar;cGe;f udk ar;aeqJjzpfygw,f?
d
k
k
f
h
2003 ckEprm yxrrl=urf;+y;D ygw,f? Seminar awGvy+f y;D ynm&SiwcsK@d e@J aqG;aEG;+y;D wJaemuf
SfS
ydi;f 2004 ESpvnfyi;f rSm+yD;ygw,f? 2007 ESprukecif zJ@G pnf;yHutacsmowfEir,fv@kd ar#mf
k
f
kd
f
f
k kd
kd f
vifxm;ygw,f? usaemfw@kd rl=urf;[m Review vkyaeqJ tajctaerSm&SaewJwuf aemif
h
f
d
h G
awmfnawmfw@kd qu t}u^m%fawGukd &,lcsiygw,f? ynm&SiawGuvnf; usaemfw@kd ukd t}ujH yK
D
D
H
f
f
kd
ay;zd@k twGuf arwWm&yfccsiygw,f?
H f
28
29. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
rGejf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (Mon
k
G
tzJ@G acgi;f aqmif Edi[om. tpD&ifcwifjycsuf
kf H
H
SCDC)
tm;vH;k r*Fvmyg? rGejf ynfe,f zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) ay:ayguvmyHe@J t"duuswhJ
k
f
k
k
tydi;f wcsKd @ukd wifjyvdygw,f? 2002 ckEpup+y;D awmh rGejf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;)
k
k
Sf
uda&;qJvmcJwmjzpfygw,f? rGejf ynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) ay: ayguvmwm[m
k
G
h
k
f
rGejf ynfopfygwu uruxjyKzdwac:pnf;&H;k cJv@kd jzpfygw,f? rGejf ynfopfygw[m typf&yfxm;wJh
D
f
h
D
k
h
k
d
twGuf zJ@G pnf;yHa&;wJae&mrSm tqifajywJh tydi;f awGvnf;&Sygw,f?
2001 ckEpf rGetrsK;d om;ES;D aESmzvS,yrm zuf'&,fjynfaxmifpukd b,fvwnfaqmufrvJ?
S f
f GJ S
k
kd
hf
f
hf
zuf'&,ftpd;k &udk b,fvtcGita&;awGay;rvJ? rGetrsK;d om;&Jh tcGita&; tenf;qH;k b,f
kd
avmufcsexm;rvJ qdwmudk pwif+yD;awmh aqG;aEG;cJw,f? 2002 rGetrsK;d om;ES;D aESmzvS,yGJ
f
k
h
f
f
rSmusawmh ENSCC &Jt}uHay;r_twdi;f rGejf ynfe,fukd b,fvwnfaqmufr,fqwmudk
h
k
kd
kd
usaemfw@kd pwif+y;D awmh tcsutvufawG pkaqmif;vmygw,f? ES;D aESmzvS,y+GJ y;D wJaemufyi;f rSm
f
f
h
kd
rGejf ynfopfygwu ud,pm;vS,wcsK@d e@J xdi;f tajcpduf rGetrsK;d om;nD!wa&;tzJ@G csKyfu
D
k f
f
k
k
f
$ f
ud,pm;vS,wcsK@d e@J pkaygi;f +yD;awmh zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwDw&yfukd
k f
f
k
G
zJ@G pnf;cJw,f?
h
SfS
f
h
h
hf hJ
S
2004 ckEprm ES;D aESmzvS,yGJ tqifuae nDvmcHtqifukd jr‡iwifcw,f? tJ'D nDvmcHrm
a&;qJxm;wJh zJ@G pnf;yHk tajccHOya' (rl=urf;) udk wifjy+y;D awmh twnfjyKcsuf &,lcw,f? &&Sxm;
G
hJ
d
wJh zJ@G pnf;yHt ajccHOya'rl=urf;udk jyifqifjznfpuz@kd rGejf ynfopfygwu ud,pm;vS,awG/ rGef
k
h G f
D
k f
f
trsKd ;om;nD!wa&;tzJ@G csKyf (MUL) uud,pm;vS,awG jynfwi;f u ud,pm;vS,awGe@J pkz@GJ
G f
k f
f
G
k f
f
+yD;awmh aumfrwDw&yf udz@GJ pnf;cJygw,f? aumfrwDu jyifqifxm;wJrukd 2005 ckEpf rGef
k
h
h l
S
f
k dS f k f
S
trsK;d om;nDvmcHrm wifjytwnfjyKcsu,+l y;D pmtkytjzpf yHEyxwa0xm;ygw,f? 2006 ckEpf
S
f
nDvmcHrmvnf;tcsutvufwcsK@d ukd jyifqifwm&Sygw,f?
S
f
d
'D zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) rSm zuf'&,ftpd;k &udk b,fvtm%mawGay;rvJ? rGef
k
kd
kd hf
JG
k
r[kwwvrsK;d pkawGukd b,fvtcGitm%mawGcay;rvJ qdwmudk aZmif;ay;+yD;awmh pOf;pm;yg
f hJ l
w,f? usaemfw@kd rm Oya'ynm&SiawGenf;awmh jynfprmawmhr[kwb;l // t}uHay;=uygv@kd
S
f
h kH S
f
awmif;qdvygw,f?
k kd
29
30. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
&Sr;f jynfe,f zJ@G pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;aumfrwD (Shan SCDC)
k
G
tzJ@G acgi;f aqmif cGe;f qdi. tpD&ifcwifjycsuf
kf
H
f
2000 ckEprm Shan SCDC pzJ@G c+hJ yD; OD;wnfcsuf (2) csucs
S f S
rSwcw,f? tJ'uaep+yD; OuUX}uD; p0fqippf rS a&;om;cJ+h yD;
f hJ
D
kd f
2004 ckEpwif pmtkytjzpfxwa0cJw,f? 1947 ckEprm wnf
Sf G
f
k f h
SfS
axmifcwhJ jynfaxmifpjk refrmEdii[m 1962 ckEpf zJ@G pnf;yHk
hJ
kfH
S
tajccHOya'udk zsuor;f +y;D wJaemufyi;f rSm ysujf y,fom;+y;D jzpf
f d
h
kd
G
ygw,f? 'ga=umifh tckqv@kd &&if jynfaxmifpjk refrmEdiiqwm
kd dS
k f H kd
r&Sawmhygb;l ?
d
cGe;f qdif
k
Shan State udk &Sr;jynfv@kd bac:oGm;r,f? 'Demrnf[m
f
J
SCDC tpnf;ta0;awGrma&m Feedback awGt&a&m
S
trsm;uoabmwlxm;wJh trnfjzpfw,f? qH;k jzwfcsutopf
f
r&Srcsi;f “&Sr;f jynf” udbo;kH oGm;r,f?
d
k J
&Sr;f jynf&hJ yavmifapmfbm; p0fceyef;pdef twnfjyKcJwhJ tvHawmfe@J trsK;d om;oDcsi;f udk
G
G f
h
d
k
aemufq;kH jzwfcsuf r&Srcsi;f quftoH;k jyKoGm;r,f? zJ@G pnf;yHtajccHOya'udk a&;xm;+y;D &if vli,f
awGoatmif ausmif;awGrmoifay;&r,f? tjcm; zJ@G pnf;yHawGe@J enf;enf;uGmwmu zJ@G pnf;yHk
d
S
k
tajccHOya'qdi&mw&m;&H;k &S&r,f? tJ'w&m;&H;k [m jynfaxmifprma&m jynfe,ftqifrmyg
kf
d
D
k S
h S
&S&r,f? tkycsKyfa&;w&m;&H;k [mvnf; jynfaxmifptqifrma&m jynfe,ftqifrmyg &S&r,f?
d
f
k
h S
h S d
'Dr=l urf;rSm umuG,a&;ta=umif;vH;k 0 azmfjyxm;jcif;r&SwtwGuf 'kw,rl=urf;rSm um
f
d hJ
d
uG,a&;eJ@qiwhJ yk'rawGygz@kd vw,fv@kd t}uHay;xm;wmawG&w,f? vlrsK;d pkawG&hJ tkycsKyfa&;
f
kd f
f
kd
dS
f
a'oawGukd owfrway;zd@k vw,f?
S f
kd
dS
S
vmrnfvtenf;i,ftwGi;f rSm nDvmcHusi;f yzd@k &ygw,f? tJ'D nDvmcHrm OD;wnfcsuf (2)
h
&yfukd b,fvjkd znfpurvJqwm &Sr;f jynfu,pm;vS,awGu xyfraqG;aEG;twnfjyK=uyg
h G f
kd
kd f
f
H
vdrr,f? tJ'D twnfjyKcsuawGu,+l yD;awmh a&G;aumufc&wJaumfr&Sitopfae+yD;awmh &Sr;f
hf
f
kd
H h
f
jynfz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) udk a&;qJom;r,fv@kd pDrxm;ygw,f? tm;vH;k udaus;Zl;wif
k
G G
H
k
ygw,f?
30
31. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;aumifpD (ENC)
k
zJG@pnf;yHktajccHOya'a&;&maumfrwD(CAC)
tzJacgi;f aqmif.tpD&ifcpm
@G
H
av;pm;tyfygaom obmywd}u;D ESiwuG EdiijH cm;ynm&Sirsm;/
hf
kf
f
txl;{nfhonfrsm;/ jynfe,ftoD;oD;u Oya'ynm&Sifrsm;/
rl=urf;a&;qJa&;aumfrwD0ifrsm;ESihf usaemh&hJ vkyazmfuizuf
G
f
f
kd f
CAC tzJ@G 0ifrsm;cifAsm; —
,ae@ qXrt}udrajrmuf jynfe,frsm; zJ@G pnf;yHr=l urf;a&;
f
k
qJa&;aumfrwDrsm; rsuEmpHnE;DS aESmzvS,yrm usaemftae
G
f S k D
f GJ S
h
f
H G d hJ
ESihf CAC vkyief;rsm;udk wifjytpD&ifccihf &&SwtwGuf txl;
*k%,0rf;ajrmuf rdygw,f?
f l
ppfreaomzuf'&,fwnfaqmuf&efrm jynfaxmifptzJ@G 0if
Sf
S
k
jynfe,frsm;jzifh pkaygi;f yg0if wnfaqmuf=u&rnf jzpfonf? ,if;
jynfaxifptzJ@G 0ifjynfe,frsm;onfvnf; wef;wlaom Ediia&;tqiftwef; ud,p&=dS u&rSm
k
kfH
h
k f D
jzpfygw,f? wef;wlaomEdkifiHa&; tqifhtwef;udkvnf; jynfe,frsm;. “udk,fydkifzJG@pnf;yHk
tajccHOya'” uom tmrcHcsuay;ap&rnf jzpfayonf? xd@k a=umifh tem*wfzuf'&,f jynf
f
axmifpjk refrmEdiiukd wnfaqmuf&eftvd@k im }udK;yrf;=u&mY jynfaxmifptzJ@G 0ifwi;f &if;om;
kfH
S
k
kd
vlrsK;d toD;oD;. trsK;d om;jynfe,f (National State) rsm;onf ud,pu,iS zJ@G pnf;yHa&;qJG
k f D kd f
k
jyXmef;=u&rnf jzpfayonf? ,if;tqdukd tcditrmxlaxmifI vkyief;pOfw&yfv;kH udk tm;ay;
k
kf
f
v_@H aqmfcorm Dr. Chao Tzang Yawnghwe yifjzpfygonf? ol.OD;aqmifrj_ zifh jynfe,f
hJ l S
toD;oD;onf wajy;nDr[kwfapumrl zJG@pnf;yHktajccHOya'rsm; (rl=urf;) tqifh&&Sdap&ef
}udK;yrf;vmcJonfh ordi;f rSm (15) ESpausmc+hJ yD; jzpfygonf?
h
k
f
f
AdkvfrSL;}uD;cGefOuUm
kd
rlvu ,if;vkyief;udk taxmuftuljyK&eftwGuf trsK;d om;'Drua&pDwyfaygi;f pk (r'w)
f
ESihf jynfaxmifpwi;f &if;om;rsm;'Drua&pDtzJ@G csKyf (vGwajrmufe,f) (UNLD-LA) wd@k ESpz@GJ rS
k kd
kd
f
f
ta&twGuwacgi;f aqmifrsm; yg0ifapv#uf wESpw}udrf tvSnusOuUXpepfjzifh SCSC ac:
f l
f
hf
(Supporting Committee for State Constitution) tzJ@G ukd zJ@G pnf;vmcJonf? 2001 ckEpf
h
S
rS2005 ckEptxd SCSC jzifvy&m;cJ+h yD; 2005 ckEpf yÌrt}udrajrmuf wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;
S f
h _fS
S
f
k
ES;D aESmzvS,y}GJ uD;wGif SCSC udk zsuor;f I ENC vufatmufcH qyfaumfrwDw&yf tjzpf
f
f d
CAC od@k toGiajymif;zJ@G pnf;cJygonf?
f
h
31
32. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
2006 ckESpfwGif CAC taeESifh acgif;aqmiftajymif;tvJa=umifhaomf‚if;/ ‚if;tjyif
FCDCC ac: “zuf'&,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;ESihf ndEi;r_aumfrwD” tzJ@G ay:
k
G
‡ _d f
ayguvm+y;D jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHvyief;ESihf ywfoufqufpyfvmI tvkyaumif;pGm rvkyEicyg?
f
k kf
f
f kd f hJ
f kf G
k
f
f
d
2006 ESpuewif ENC A[dtvkytr_aqmiftzJ@GJ . qH;k jzwfcsut& rdrtm; CAC tzJ@G
acgi;f aqmiftjzpf w&m;0ifw;kd jr‡iwm0efay;cJonftay: 2007 ckEptwGuf vkyief;pOfrsm;a&;
hf
h h
Sf
f
qJjG cif;/ NRP od@k &efyaiG awmif;cHjcif;/ NRP &efyaiGjzifh CAC &H;k tzJ@G 0ifwOD; oD;oef@cef@
kH
kH
xm;jcif;wd@k ukd jyKvkyEiconf?
f kd f hJ
CAC &H;tjzpfo;oef@rxm;&Syg? wm0efcwOD;wnf; jzpfaeonftay: NRP uyifaxmufyhH
k
D
d
H
h
ay;xm;aom NDF &H;k Yyif ENC/CAC &H;k cef;udwbuf xm;cJygonf? od@k aomf &H;k 0efxrf;wOD;
k GJ
h
df
kf
oD;oef@xm;&Scihf &cJonf? 2007 ckEptwGi;f CAC aumfrwDtpnf;ta0; (2) }urusi;f yEdic+hJ y;D
dG h
Sf
yHrenvmcHw}udrf usi;f y EdicjhJ cif;jzpfygonf//
kSf D
kf
a&S@vkyfief;rsm;/ tvm;tvmrsm;
CAC udk 2007 ckEpf ESpuev#if rlvtzJ@G acgi;aqmif rac:cGeqm od@k jyefvnf v$ajymif;
S f k f
f
f
J
wm0ef,aprnf jzpfygonf? olonf 2008 ckEptwGi;f vkyief;rsm;udk }uD;=uyfom;ap&efjzpf
l
S f
f
G
ayonf? ,cifu 2005-2006-2007 ckEprsm;wGif wufºuGpmv_y&m;cJaom FCDCC ac:
Sf
G
fS h
zuf'&,fz@GJ pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) a&;qJa&;ESihf ndEi;f r_aumfrwDuvnf; jynfe,frsm;zJ@G pnf;yHk
k
G
‡ _d
tajccHOya'a&;qJa&;vkyief;pOfrsm;ESiyg qufpyfvyaqmifae&aoma=umifh CAC . u¾rSm
G
f
hf
kf
f G
f d h
tvkyoufom cJ&onf? od@k aomf FCDCC tm;tcg tm;av#mpm zsuor;f cJygu CAC
f
h
vkyief;rsm;ydI ta&;ygvmvdrrnf[k oH;k oyf&if; CAC . tpD&ifcpmudk &yfem;tyfygonf?
f
k
hf
H
tm;vH;k udaus;Zl;wifygonf?
k
32
33. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
jynfe,fe,fzpnf;yHEihf jynfaxmifpzpnf;yH.qufE,r_
@GJ
k S
k @GJ
k
G f
Prof. David C. Williams
jynfe,fz@GJ pnf;yHawG[m wcke@J wck twdtuswnaezd@k rvdyg
k
l D
k
bl;? ud,enf;vrf;eJ@u,om;vd@k &ygw,f? tu,fI nD!wr_
k hf
kd f G
$ f
udk vdcsiw,fq&if jynfaxmifpz@GJ pnf;yHu jyXmef;xm;wJtwdi;f
k f
kd
k
k
h k
twlwvyz@kd vygw,f? jynfe,fwck&hJ vkyaqmifcsuawG[m
l k f kd
f
f
tjcm;jynfe,fawGay:rSm xda&mufr&aumif;&Sd Ediygw,f? 'g
_ dS
kf
a=umifh tjcm;jynfe,fawG[m b,fvvyae=uw,f qdwmudk
kd k f
k
odxm;zd@k vygw,f?
kd
jynfaxmifpk zJ@G pnf;yHe@J ywfouf+y;D ta&;}u;D qH;k tcsuf (2)
k
csu&ygw,f? yxrtcsuu wdi;f &if;om;ta&;jzpf+yD; 'kw,
f dS
f
k
d
f
h S
Prof. David C. Williams tcsuu ppfwyfe@J ywfoufygw,f? jynfe,ftqifrmvnf;
kd
J S
'Dupukd tav;xm;pOf;pm;zd@k vygw,f? jynfe,fxrmvnf;
d P
vlrsK;d uJ&ygw,f// 'Dupe@J ywfouf+yD; b,fvtpDtpOfawG&rvJe@J jynfe,ftwGi;f u vuf
G dS
d P
kd
dS
eufuiwyfz@GJ awGukd b,fvuiw,rvJqwmawG jzpfygw,f? 'Dae@rm jynfe,fwi;f u vlrsK;d uJe@J
kd f
kd kd f G f
kd
S
G
G
ywfouf+y;D b,fvaqmif&urvJqwmudk &Si;f jyrSmjzpf+y;D reufjzefus&if jynfe,fxuwyfawGukd
kd
G f
kd
J
b,fvuiw,&r,fqwmudk &Si;f jyrSmjzpfygw,f?
kd kd f G f
kd
zJ@G pnf;yHe@J ywfouf+yD; vlwOD;wa,mufp&tcGita&;/ jynfaxmifpta&;eJ@ tm%mcJa0
k
D hJ
hf
k
G
D
hf
a&;awGukd b,fvuiw,rvJ qdwmawGupOf;pm;&ygw,f? vl@wOD;wa,mufp&hJ tcGita&;
kd kd f G f
k
kd
awGukd azmfjywJae&mrSm wln=D uayrJh tm%mcJa0a&;udprmawmh jcm;em;=uygw,f? 'gawGukd
h
G
PS
bmvd@k pOf;pm;&ovJqawmh vGwvyfa&;&+y;D uwnf;u wki;f &if;om;awG[m ud,yijf yXmef;cGihf
kd
f
d
k f kd
ud,pe@J aecsi=f uvd@k yg? jynfe,f&hJ ,Ofaus;r_x;kH wrf;tpOftvmvd@k ajymwJae&mrSm jynfe,f
k f D
h
twGi;f rSm rSwif;aexdiaewJh vlrsK;d &J,Ofaus;r_[m 'Djynfe,f&hJ ,Ofaus;r_ukd xif[yfay:vGiap
D
kf
h
f
rSmygb/J / 'gayrJh owdxm;&rSmu jynfe,fwi;f rSm t"duvlrsm;}uD;r[kwwhJ vlrsK;d i,fav;awG
kd
f
trsm;}uD;&S=d uw,f? tJ'vvrsK;d i,fav;awG&hJ wef;wltcGita&;udk tmrcHay;Ediz@kd uvnf;
D kd l
hf
kf
ta&;}uD;ygw,f?
d
kd
k
G f
ud,yitycsKyfa&;&Sw,fqayr,fh t"duu¾u jynfaxmifpu0ifa&mufpuzufwm
k f kd f k f
r[kwbe@J ud,ta&;udu,[mud,ajz&Si;f Ediz@kd vygw,f? yd+k yD;cufcwjhJ yemu jynfe,f
f J
k hf
k kd hf
k f
k f kd
J
twGi;f u vlenf;pkawGukd b,fvumuG,ay;rvJqwmbJ jzpfygw,f?
kd
f
kd
33
34. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
zJ@G pnf;yHtm;vH;k &Jh ed'ge;f rSma&;xm;=uwmu u|Eyw@kd [m 'Dz@GJ pnf;yHtajccHOya'udk a&;qJG
k
kf f
k
=uw,f? tJ'D u|Eyw@kd [m b,fovqwmajzzd@k vw,f? Oyrm — &Sr;f jynfrmqd&if &Sr;f udk
kf f
l J kd
kd
S k
qdvwmvm;/ 'grr[kwf &Sr;f jynfe,fxu vlrsK;d tm;vH;k udk qdvwmvm; &Si;f &Si;f vif;vif;jzpfz@kd
k kd
S
J
k kd
awmhvygw,f?
kd
wef;wlr_eJ@ywfouf+yD; tcsuf (2) csufpOf;pm;xm;wm&Sdw,f? jynfe,fzJG@pnf;yHkawGrSm
a,bk,tm;jzifh tmrcHxm;wmu vlenf;pkawG&hJ pmay/ ,Ofaus;r_awG xGe;f um;atmif umuG,f
ay;xm;wm awG@&ygw,f? ar;p&m&Swmu vlrsK;d }uD;awG&hJ pmay,Ofaus;r_ubvm;/ 'grr[kwf
d
kd J
S
vlrsK;d pktm;vH;k udk umuG,ay;rSmvm; qdwar;cGe;f yg? aemifwcserm aumfo;l av (u&if) jynf
f
k hJ
dfS
e,frm u&ifbmomeJ@ toHviwmawG[m rv$om ra&SmifombJe@J ay:vmrSmyg? 'gayrJh pmay/
S
$ hf
J
,Ofaus;r_ xGe;fum;atmif vkyci&w,fv@kd azmfjyxm;wJtwGuf vlenf;pkvrsK;d / Oyrm — ytd0;f
f G hf dS
h
l
k
awGtwGuaum b,fvpOf;pm;xm;vJ? 'Dvajym&wmu jynfe,fz@GJ pnf;yHawGrm pmay/ ,Of
f
kd
kd
k
S
aus;r_ xGe;f um;a&;awGazmfjyxm;ayrJh vlenf;pkawGtwGuf tmrcHcsuay;Ediavmufatmif
f kf
azmfjyxm;jcif;r&Sb;l ? vlenf;pkawGtwGuf jyef+yD;oH;k oyfz@kd vw,fv@kd jrifygw,f?
d
kd
'DupawGukd pOf;pm;wJae&mrSm zJ@G pnf;yHxrm trsm;tm;jzifrawG@&wmu &H;k oH;k bmompum;
dP
h
k JS
h
vlwOD;wa,ufcsi;f u ajymwJbmompum;jzpfygw,f? &H;k oH;k bmpum;ukd trsm;tm;jzifh t*Fvy/f
h
d
jrefrmeJ@ jynfe,fu vlrsL;d }uD;&Jh bmompum;awGbJ jzpfygw,f? Oyrm — tu,fI u&ifjynf
e,fxu ytd0;f wa,mufjzpfcr,fq&if tdrrmytd0;f pum;ajymr,f? jynfe,ftpd;k &eJ@ quf
J
k
hJ
kd
f S
k
oG,&wJtcserm ytd0;f pum;ajymvd@k &ovm;? &H;k oH;k bmomjzpfwhJ t*Fvy/f jrefrm/ u&ife@J
f h d f S
k
d
bJqufo,&rSmvm;/ rJay;zd@k tcsea&mufvmwJtcserm ytd0;f bmompum;eJ@ rJay;vd@k &yg
G f
d f
h d f S
k
ovm;? tu,fI v$wawmfrm ta&G;cH&wJtcgrm ytd0;f bmompum;eJ@ ajymcGi&ygovm;?
f
S
h
S
k
hf dS
'DupP awGutajz&SmEdiz@kd tav;teufpOf;pm;zd@k vdygw,f? tem*wfrm &ifqiajz&Si;f &r,fh
d
kd
kf
k
S
kd f
tcsuawG jzpfvmrSmrd@k yg?
f
jynfowOD;wa,muftcGita&;eJ@ywfouf+yD; aemuftcsuwcsupOf;pm;zd@k u jynfe,f
l
hf
f
f
om;jzpfcGifheJ@ywfouf+yD; pOf;pm;zdk@vdkr,f? jynfe,fzJG@pnf;yHktrsm;pkudk =unfhr,fqdk&if
jynfe,fom;jzpfciu (2) enf;&Sw,f? yxrwcku jynfe,fxrmaexkiwvrsK;d jzpfr,fq&if
G hf
d
J S
d f hJ l
kd
tvdtav#muf jynfe,fom;jzpfci&w,f? tu,fI jynfe,fxrmaewJh vlrsK;d awGxu r[kwf
k
G hf dS
JS
J
bl;qd&if av#mufxm;ydici&w,f? &r& qdwmawmh raocsmygb;l ? Oyrm - tckq&if ta=umif;
k
k f G hf dS
k
kd
trsKd ;rsK;d a=umifh csi;f vlrsK;d awG[m urBmtES@H a&mufae=uw,f? wdi;f jynf+idr;f csr;f oGm; wJtcg
k
h
us&if csi;f jynfe,fukd jyef=uwJtcgrm tvdtav#muf csi;f jynfe,fom;jzpfw,fqwhJ pOf;pm;csuf
h
S
k
kd
rsK;d awG[m txl;tqef;awmh r[kwygb;l ? xdenf;wlpmbJ EdiijH cm;om; wa,mufu csi;f jynfe,f
f
k
G
kf
xJrm oGm;aecsiw,fq&if pnf;urf;Oya'awGe@J awmh &ifqi&rSmbJ? 'gayrJh abmif0if&ifawmh
S
f
kd
kd f
Ediiom;jzpfrmygb? u&ifjynfe,fxu ytd0;f awGusawmh u&ifvnf; r[kw/f EdiijH cm;om;
kfH
S
J
J
k
kf
vnf;r[kwb;l // 'gayrJh bk;d bGm;vufxufuwnf;u u&ifjynfe,fxrm aexdivmwJh vlawG
f
JS
kf
34
35. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
jzpfw,f? ta=umif;trsK;d rsK;d a=umifh xGucgG +yD;awmh u&ifjynfe,frm jyef0ifvmr,fq&if 'Dvkd
f
S
kd
vlrsK;d awGtwGuukd b,fvpOf;pm;rvJ? or&d;k us jynfe,fom;awGvbJ qufqrmvm;? 'grr[kwf
f
kd
kd
HS
S
tjyifuvlawGvbqufqrmvm;? 'ga=umifh 'DvrsK;d qd&ifawmh tvdtavsmuf jynfe,fom;
kd J
HS
l k
k
jzpfci&dS w,f? vlrsKjd cm;awGq&ifawmh jzpfcir&Sawmhb;l vm; qd+k yD;awmh jcm;em;oGm;ygw,f?
G hf
kd
G hf d
k
J
tckjynfe,fz@GJ pnf;yHawG a&;xm;wmu jynfe,fxu vlrsK;d pkawG&hJ ,Ofaus;r_/ bmompum;
xGef;um;a&;udk tm;ay;xm;wmjzpfvdk@ aumif;w,fvdk@ajymvdk@&ygw,f? xnfhpOf;pm;&r,fh
tcsuav;awGu pmay/ ,Ofaus;r_awGukd tmrcHwae&mrSm jynfe,fxu vlrsK;d wdi;f twGuf
f
hJ
J
k
pOf;pm;ovm;qd+k yD; pOf;pm;zd@k vygw,f?
kd
tm%mcJGa0jcif;
tm%mcJa0jcif;[mvnf; jynfe,fxu vlrsK;d pkawG&hJ tcGita&;udk tmrcHcsuay;wJh tjcm;
G
J
hf
f
enf;vrf;wckjzpfw,f? jynfe,fwi;f vlrsK;d pkrsm; tm%mcJa0a&;qdwae&mrSm enf;vrf; (2) ck
G
G
k hJ
&Sdygw,f? jynfe,ftpdk;&xJrSm vlrsKd;pkawGudk yg0ifcGifhay;wJhenf;eJ@ vlenf;pka'oawGrSm
ud,yitycsKya&;ay;wJh pepfbjJ zpfw,f? 'Djyemudk ajz&Si;f zd@k twGuu jynfe,fz@GJ pnf;yHawGrm
k f kd f k f f
f
k S
v$wawmf (2) &yfxm;wJpepfawG usio;kH aewmawG@&ygvrr,f?
f
h
hf
d hf
v$wawmf (2) &yfxm;zd@k vdrvdk qdwmudpOf;pm;wJtcgrm jynfe,fxrm vlrsK;d awGtrsm;}u;D
f
k
k
k
h
S
JS
f
&Saevm;? 'grr[kwf vlrsK;d wrsK;d wnf;ubJ }uD;pd;k aeovm;qdwhJ tajccHtcsuawGtay:rSm
d
S
k
pOf;pm;=uygw,f? vlrsK;d pkawG rsm; wJh jynfe,fawGrm rJrsm;oleipwrf;pepfukd usio;kH r,fq&if
S
kd f
hf
kd
'D jynfe,frmaewJh vlenf;pkawG[m t+rwrf;&_;H wJh oljzpfr,f? 'Dawmh vlenf;pkawGtwGuawmh
S
J
f
jynfe,fxrmae&wm[m axmifxrmae&ovdbJ jzpfaevdrr,f? bmjzpfv@kd vqawmh rJom
JS
JS
k
hf
J kd
ay;ae&w,f// wcgrSrEdkifvdk@ygbJ? 'Djyem[m jynfaxmifpktqifhrSmvnf; &ifqdkif&wJh
k
h
kd f
hf
kd
jyemjzpfw,f? jynfaxmifptqifrS rJrsm;olEipwrf;pepfe@J usio;kH r,fq&if Armvlrsm;pk
awGubJ t+rwrf; Edirmjzpfw,f? jynfe,ftqifrmvnf; 'Denf;udusio;kH r,fq&if jynfe,fu
J
kfS
hS
k hf
kd
vlO;D a&rsm;wJh vlrsK;d awGubJ t+rJwrf;Edirmjzpfw,f?
kfS
'Djyemudk ajz&Sif;EdkifwJhenf;vrf;wcku vlrsKd;udktajccH+yD;a&G;wmr[kwfbJeJ@ a'oudk
S
k
tajccH+yD; ud,pm;vS,awGukd a&G;wJenf;yJjzpfw,f? Oyrm — a'owckrm ytd0;f bJtrsm;pk
k f
f
h
jzpfr,fq&ifawmh ud,pm;vS,taeeJ@ ytd0;f bJta&G;cH&zd@k &w,f? 'gayrJh rJa&G;wJae&mrSm ytd0;f
kd
k f
f
k
dS
h
k
rS ta&G;cH&r,fq&ifawmh ytd0;f bJta&G;cH&r,fq&ifawmif a'owckv;kH udk ud,pm;jyKwJh
kd
k
kd
k f
ud,pm;vS,f jzpfygvrr,f? vlrsK;d udtajccH+yD; ud,pm;vS,a&G;wJenf;[m vlrsK;d pkyÉdyuQukd
k f
d hf
k
k f
f
h
jzpfay:apwJtwGua=umifh tcka'oudk tajccH+yD; a&G;wJenf;udk usio;kH vmae=u+yD;jzpfw,f?
h
f
h
hf
35
36. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
zuf'&,fpepf
wjynfaxmifpepf&tm%mtm;vH;k u A[dtpd;k &qDrmbJ &Sw,f? jynfaxmifppepfrm zJ@G pnf;yHk
hJ
k
S
d
k
S
rSmudu b,ftm%mu A[dtpd;k &qDrm&Sw,f? b,ftm%mu jynfe,ftpd;k &qDrm &Sw,f
k
k
S d
S d
qdwmudk wdwusus cJxm;+y;D jzpfw,f? wjynfaxmifEiiawGukd =unhr,fq&if tkycsKyfwtpd;k &
k
d
G
kd f H
f
kd
f
hJ
tqifqif&dS +yD;awmh tm%mcJa0r_vnf; &Swmudk awG@&ygvrr,f? 'gayrJh tm%myditqifqifh
h h
G
d
d hf
kf
h
awGukd A[dtpd;k &bJ wdu&ucef@tyf+yD;awmh jyefjzKwfcivnf;tpd;k &rSm &dygw,f?
k
k f kd f
G hf
S
zuf'&,fpepfrmusawmh jynfe,ftpd;k &eJ@ A[dtpd;k &tm%mudk zJ@G pnf;yHuae owfrwxm;
S
k
k
S f
f kd f G hf
G f
hJ
wJtwGuf jynfaxmifp&hJ vkyyiciawGukd jynfe,fawGu 0ifpuv@kd r&ovdk jynfe,f&tm%m
h
k
udvnf; jynfaxmifpu 0ifpuv@kd r&ygb;l ? tJ'ga=umifh jynfe,ftpd;k &u bmvkycsiw,fqwm
k
k
G f
f f
kd
udk jynfaxmifptpd;k &udk cGiawmif;zd@k rvkygb;l ?
k
hf
d
jynfe,fz@GJ pnf;yHk awmfawmfrsm;rsm;ud=k unh&if wjynfaxmifype@J om;ae=uygw,f? enf;enf;
f
kH H G
k
xl;jcm;wmu &Sr;f jynfe@J csi;f jynfe,fz@GJ pnf;yHawG jzpfw,f? jynfe,fu t}u;D }u;D qd&if tm%mudk
k
a'oE &awGtxd cJz@kd vtyfaumif;vktyfr,f? jynfe,fi,fawGuawmh rvdtyfb;l vd@k xifyg
W
G kd
d
k
w,f?
kd
jynfe,fukd zuf'&,fe@J z@GJ r,f? 'grr[kwf wjynfaxmifpepfe@J oGm;r,fqwmudk pOf;pm;wmu
S
(2) csu&w,f? yxrwcsuu e,fajr&Jtus,t0ef;jzpf+yD;awmh 'kw,usawmhjynfe,fxrm
f dS
f
h
f
d
JS
vl@tzJ@G tpnf;/ vlrsK;d uJjG ym;r_ b,favmuf&w,fqwmygb?
dS
kd
J
36
37. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
w&m;pD&ifa&;u¾
David Hamilton (Federal District Judge)
'D ES;D aESmzvS,yukd wufa&mufci&wm usaemhtwGuf tcGihf
f GJ
G hf
f
ta&;}uD;wck jzpfygw,f? 'Dnae aqG;aEG;r,ftxJrm "rR"Xmef
h
S
d
uswhJ ar;cGe;f wcsK@d ukd ud,pm;vS,awmf}u;D awGukd usaemfar;rSm
k f
f
jzpfygw,f? ar;cGe;f rar;cifrm ud,pm;awG&hJ }udK;yrf;r_awGukd
S k f
*k%,w,fqwta=umif; ajymcsiygw,f? usaemh&ar;cGe;f
f l
kd hJ
f
f hJ
awG[m ud,pm;vS,awmf}uD;awGukd tcuftcJay;zd@k xuf
k f
f
ud,pm;vS,f wmf}uD;awG&hJ vkyief;udk tusK;d jyKzd@k jzpfygw,f?
k f
f
usaemfu tar&duefjynfaxmifpk jynfaxmifpw&m;&H;k u
k
w&m;ol}uD;jzpfygw,f? usaemf&hJ tawG@t}uHKt& jynfe,f
h
w&m;&Hk;awG[m vGwfvyfr_tjynfh&Sdaewmudk awG@&ygw,f?
David Hamilton
kf
obm0usus pOf;pm;r,fq&if v$wawmfe@J tycsKyfa&;tzJ@G u
kd
f
vlawG[m olw@kd vyapcsiwmudk w&m;&H;k uvduvywmbJ vdvm;ygw,f? 'Dnae usaemf
k f
f
k f k f
k
aqG;aEG;rSmu w&m;Oya'pd;k rd;k a&;eJ@ vGwvyfaomw&m;pD&ifa&;pepfawGbJ jzpfw,f? 'D acgi;f pOf
f
awGe@J qiwhJ jynfe,fz@GJ pnf;yHawGxueJ@ jynfaxmifpz@GJ pnf;yHawGxu yk'rawGuyg aqG;aEG;
kd f
k
J
k
k
J
f
kd
oGm;rSmjzpfygw,f? t"duar;cGe;f (2) ckukd usaemfar;ygr,f? w&m;&H;k udk bmawGvyapcsiwmvJ
h
kf
f
eJ@ ud,vyapcsiwmawGukd b,fvype@J vyapcsiwmbJ jzpfygw,f?
k f kf
f
kd kH H k f
f
&d;k &Si;f wJh tajzwckuawmh usaemfw@kd jzpfvmwJh jyemawGukd w&m;&H;k udk rSereuefuefe@J
fSf
ajz&Si;f ay;apvdw,f?
k
f
h
k
t&ifar;cGe;f awGxuf &_yaxG;wJar;cGe;f u b,fvjkd yemawGukd w&m;&H;k udk ajz&Si;f cdi;f rvJ
qdwmygb? w&m; Oya'enf;vrf;ususv@kd ajymwJtcgrm Oya'[mw&m;wJh Oya'awGjzpf&r,f?
k
J
h
S
xd;k xGi;f jrifEir_ (Transperence) jzpf&r,f? aoGz,fom;wmvnf; r&Sap&bl;? tJ'D Oya'awGu
kd f
G
d
jynfovxawGrodvuwtcserm jyXmef;wJOya' rjzpf&bl;? tm;vH;k &Jh oabmwlnre@J jyXmef;
l l k
kd f hJ d f S
h
D_
wJOya'rsK;d jzpf&r,f? a&S;u tr_awGrmvnf; 'DOya'eJ@p&ifcwhJ om"uawG&&r,f? w&m;&H;k &Jh
h
S
D hJ
dS
w&m;pD&ifrawGukd jynfoawGukd =um;emydiciay;&r,f? jynfoawGukd odciay;&r,f? pD&ifcsuf
_
l
k f G hf
l
G hf
awG w&m;r_&r&Sqwmudk jynfoawGu wdi;f wmcGi&&r,f?
dS d kd
l
k
hf dS
c|i;f csuuawmh &Sygw,f? Ediiawmfv+kH cKH a&;eJ@qiwhJ udpawGrmqd&ifvxawGukd odciray;
f
d
kfH
kd f
P S k l k
G hf
dS
kd S f k f
ayrJh w&m;enf;vrf;usus pD&ifq;kH jzwfv@kd &wJh enf;vrf;awG&ygw,f? tJvv#K@d 0uvywmawmifrS
rSwwrf;rSw&mawGe@J xm;+yD;vky&rSmjzpfw,f?
f
f
f
37
38. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
a&S@u jzpfcwtr_awGe@J qifwtr_awGjzpfvmcHr,fq&if w&m;ol}u;D &Jh pD&ifcsuawGuvnf;
hJ hJ
l
kd
f
wlae&rSmjzpfygw,f? qdvwmu 'Dtr_rsK;d udk a&S;we;f uusK;vGeoukd wrsK;d pD&ifcsucs+yD;awmh
k kd
k k
f l
f
tckusK;vGewvukd wrsK;d pD&ifcsucswmrsK;d rvky&bl;? Oyrm — aiGacs;iSm;wJtr_/ tvkyorm;
f hJ l
f
f
h
f
a&;&mvdrsK;d awGpwJh tr_rsK;d awGukd b,fvp&ifcsucsr,fqwm }udKwifcef@re;f vd@k &Edi&r,f?
k
f kd D
f
kd
S
kf
jypfrusL;vGeotay:rSm pD&ifcsuf rrlwnf&bl;?
_
f l
w&m;r#wwJh w&m;pD&ifa&;qdwmbmvJqawmh Oyrm — tr_onf (2) OD;rSm csr;f omwJou
k
kd
h l
G
f
qif;&Jwoukd w&m;pJwmbJjzpfjzpf/ qif;&Jwou csr;f omwJoukd w&m;pJwmbJjzpfjzpf pD&ifcsuu
hJ l
G
hJ l
h l
awmh Oya'ujyXmef;xm;wJh twdi;f bJjzpf&r,f? w&m;r#waom w&m;pD&ifa&;pepfukd &EdiwhJ
k
kf
aemufwenf;u Ediia&;tzJ@G tpnf; (od@k ) tzJ@G tpnf;wckc&hJ zdtm;ay;r_rygwhJ pD&ifcsursK;d bJ
kfH
k
f
f kd
jzpfw,f? 'gayrJh w&m;ol}u;D u pD&ifcsiwi;f pD&ifv@kd &w,fv@kd vnf; ajymvd@k r&ygb;l ? w&m;ol}u;D
[m ol@&p&ifcsutay:rSmtmrcHr_ &S&r,f? pD&ifcsucswtay:rSm tusKd ;ta=umif;&Si;f jyzd@k wm
hJ D
f
d
f hJ
0ef&w,f? pD&ifcsutay:rSm t,lcjH yef0ifr,fq&if w&m;ol}u;D [m jyef+y;D &Si;f jyEdiwtajctae
dS
f
kd
k f hJ
rSm&S&r,f? w&m;ol}u;D [m w&m;O ya'eJ@ ol@txufw&m;&H;k udk bJwm0efcz@kd vw,f? qdvwmu
d
H kd
k kd
w&m;ol}uD;[m Ediia&;ygwD (od@k ) tm%mydiy*Kd~ vfawGtay:rSm wm0efcz@kd rvdygb;l ?
kfH
kf k
H
k
w&m;Oya'pd;k rd;k a&; b,favmufta&;}uD;ovJqwmudk ajymcsiygw,f? w&m;Oya'pd;k rd;k
kd
f
a&;[m Ediia&; tcGita&;eJ@ vl@tcGita&;awGukd tumtuG,ay;ygw,f? OpPmypPn;f ydiqir_
kfH
hf
hf
f
k f kd f
eJ@ pD;yGm;a&;acgi;f yHjk zwfrawGuvnf; tumtuG,ay;ygw,f? usaemfw@kd [m w&m;Oya'pd;k rd;k a&;
_
kd
f
eJ@ vGwvyfww&m;pD&ifa&;pepfukd vdvm;ygw,fv@kd ajymae&Havmufe@J awmh r&ygb;l ? 'Dawmh
f
hJ
k
k
bmawG&atmifvyz@kd vovJqawmh yxrtaeeJ@ ajzmifrwfww&m;ol}uD; vdygw,f? w&m;
k f kd
kd
h
hJ
k
ol}uD;awG usifh0wfeJ@qdkifwJh pnf;rsOf;pnf;urf;awGvnf; vdktyfygw,f? Oya'u|rf;usifwJh
w&m;ol}uD;awGjzpfz@kd vnf; vdtyfygw,f? rSeuefwp&ifcsua=umifh ud,v+kH cHKa&;udk rpd;k &drwhJ
k
f
hJ D
f
k hf
f
w&m;ol}u;D jzpfz@kd vdtyfygw,f? ol@ukd vpmvHvavmufavmufay;xm;zd@k vnf; vkygw,f? jyify
k
k kH
d
k
d
k
vGr;f rd;k r_urcHbJ Oya'twdi;f pD&ifwhJ tpOftvm&SwhJ w&m;ol}uD;jzpfz@kd vnf; vdtyfygw,f?
kd
trsm;u wwfu|r;f w,f/ em;vnfw,f/ ormorwf&w,fv@kd ,lqxm;wJh yk*Kd~ vjf zpfz@kd vygw,f?
dS
kd
kd S
kd
tJvkd w&m;ol}u;D rsK;d udk &atmifb,fv&mrvJ? 'Dar;cGe;f udk bmvd@k ar;&ovJqawmh jynfe,f
zJ@G pnf;yHr=l urf;awGu w&m;Oya'pd;k rd;k a&;eJ@ vGwvyfww&m;pD&ifa&;pepfukd aZmif;ay;a&;xm;vd@k
k
f
hJ
jzpfw,f? jynfe,fz@GJ pnf;yHwi;f rSm tenf;qH;k A[dw&m;&H;k wckukd zJ@G pnf;xm;w,f? +y;D awmh jynfe,f
k kd
k
v$wawmfawGuvnf; w&m;&H;k tqifqifuz@GJ pnf;zd@k twGuf tm%mtyfEi;f xm;wmudawG@&
f
kd
h h kd
S
k
r,f? jynfe,fawG[m ud,jfh ynfe,ftajctaeeJ@ udunr&ww&m;&H;k awG zJ@G pnf;xm;wmbJv@kd
k
k f D _ dS hJ
usaemf,qygw,f/
l
tck usaemfw@kd aqG;aEG;zd@k u zJ@G pnf;yHtajccHOya'qdi&m w&m;&H;k udpygb? tjcm;EdiiawGrm
k
kf
P J
kfH S
k
kd
awmh zJ@G pnf;yHtajccHOya'qdi&mw&m;&H;k eJ@ A[dw&m;&H;k csKyfukd oD;oef@xm;ygw,f? 'Dvo;D oef@
k
kf
38
39. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
pDxm;wmu wcgw&Hrmb,fvtr_[m zJ@G pnf;yHtajccHOya'qdi&m w&m;&H;k eJ@qi+f yD;awmh
S
kd
k
kf
kd
b,fvtr_[m A[dw&m;&H;k csKyfe@J qiw,f qdwhJ jyemawGay: Ediygw,f?
kd
k
kd f
k
kf
usaemfar;vdwmu A[dw&m;&H;k csKyfrm jynfe,fo/l jynfe,fom;awGuav;pm;wJh w&m;
k
k
S
ol}u;D wOD; &Sae+yq&if tjcm;w&m;&H;k wckukd usaemfw@kd vao;vm;? oD;oef@w&m;&H;k awG&wm[m
d D kd
kd
dS
tjcm;aumif;rGewhJ ta=umif;jycsuawG &Saumif;&SEiygw,f?
f
f
d
d kd f
d
w&m;ol}u;D a&G;cs,enf;udawmh jynfe,fawGu tao;pdwjf yXmef;xm;jcif; r&Sygb;l ? rsm;aom
f
k
tm;jzifh tkycsKyfa&;ydi;f eJ@ Oya'jyKwJtydi;f awGu oabmwlnr&,l+yD;awmh w&m;ol}uD;awG
f
k
h k
D _
cef@wm usaemfw@kd awG@&rSmjzpfw,f? aemufwcku tqifjh rifw&m;&H;k uae+y;D awmh tqiferw&;kH u
h
h d hf hJ
w&m;ol}u;D awGukd tqifqifcef@tyfom;wmudk awG@&rSmjzpfw,f? zuf'&,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'
h h
G
k
(rl=urf;) FCDCC &Jh jynfaxmifpr=l urf;xJrm 0ef}u;D csKyuae+y;D A[dw&m;&H;k csKyf w&m;ol}u;D udk
k
S
f
k
a&G;cs,+f yD;awmh v$wawmf (2) &yfv;kH u twnfjyK+yD; &G;cs,ygw,f? 'gayrJh tjcm;tqiferwhJ
f
f
h d fh
w&m;ol}u;D udk b,fva&G;cs,r,fqwm jyXmef;xm;jcif;r&Sygb;l ? ucsijf ynfe,f zJ@G pnf;yHrmvnf;
kd
f
kd
d
kS
xdenf;wlygb? aumfo;l avzJ@G pnf;yHrmawmh tqiferww&m;ol}uD;awGukd b,fva&G;r,f
k
J
k S
h d hf hJ
kd
qdwmudk jyXmef;xm;wm&Sygw,f? u&ifejD ynf zJ@G pnf;yHrmawmh A[dw&m;&H;k csKyf&hJ w&m;ol}u;D udk
k
d
kS
k
ygvrefuae+yD; a&G;ygw,f? tqiferwhJ w&m;&H;k awGukd b,fvz@JG pnf;rvJ/ w&m;ol}uD;awGukd
D
h d hf
kd
b,fva&G;rvJ/ zJ@G pnf;yHqi&m w&m;&H;k xm;rxm;qdwmawmh &Si;f vif;r_r&Sygb;l ? w&m;ol}uD;
kd
k kd f
k
d
a&G;aumufjcif;eJ@ywfouf+y;D awmh b,fvypba&G;a&G; &Si;f &Si;f vif;vif; jzpfz@kd u t"dujzpfygw,f?
kd kH H J
FCDCC &Jy'r (133) eJ@ ucsiy'r (76) udk b,fvtaumiftxnfazmfrmvJ? tu,fI
hkf
fkf
kd
S
v$wfawmfuaewifvm&if w&m;&Hk;uvufrcHbl;vdk@ajymrSmvm;? w&m;&Hk;uvlrsKd;tay:rSm
tajccH+y;D a&G;vd@k / vditay:rSmtajccH+y;D a&G;vd@k qd+k y;D a&G;rSmvm;wJ? usaemfjrifwmu jynfaxmifpk
f
h
tqifrmjzpfjzpf/ jynfe,ftqifrmjzpfjzpf w&m;ol}u;D vpfvyfaewJtcserm trsK;d orD;wOD; (od@k )
hS
hS
h dfS
&Sr;f wdi;f &if;om;wOD;OD;udk 0ef}u;D csKyf (od@k ) orwu a&G;csK,vuwtcserm uJjG ym;jcm;em;r_awGukd
k
f kd f hJ d f S
xif[yfay:vGiapwJtwGuf a&G;cs,yici&w,fv@kd xifygw,f?
f h
f kd f G hf dS
aemuf+yD;awmh w&m;ol}uD;awGud b,foawGuae cef@tyf&r,fvkd a&;xm;+yD;wJaemufrm
l
h
S
h
kd
w&m;ol}u;D &Jh t&nftcsi;f awG[m b,fvjkd zpf&r,fq+kd y;D xnfa&;zd@k vao;vm;? t&nftcsi;f xJ
u tawG@t}uHKtenf;qH;k (10) eSpf qdwae&mrSm b,fvtawG@t}uHKrsK;d vJqwm pdwxrm
k hJ
kd
kd
f J S
&Si;f &Si;f vif;odxm;ygovm;?
k kd k kd S
S
S f S f h
kd
S f f d
zJ@G pnf;yHwi;f vdvrm jynfe,frmtenf;qH;k b,fEpEpaecJw,fqwhJ owfrwcsuu &Sae
w,f? usaemfar;csiwmu vlwa,muf[m wki;f jynfajymif;vJz@kd }uKd ;pm;wJtxJrm yg0if+y;D awmh
f
d
h
S
tjcm;t&nftcsi;f awGvJ jynfpaer,f? owfrwwhJ tenf;qH;k ESpe@J rudunb;l qd&if b,fvkd
h kH
S f
f
k f D
k
pOf;pm;=urvJ qdwmygw? aumfo;l av jynfe,fz@GJ pnf;yHrmawmh 'Dupe@J ywfouf+y;D wdwusus
k
J
kS
dP
d
jyXmef;xm;ygw,f/ Oyrm — 'kuonfawG/ xdi;f Ediirm cdvaewJoawG/ Ediia&;e,fy,ftoD;oD;
Q
k k f H S k H_ h l
kfH
39
40. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
u jyefvmr,fvawGtwGuf jynfe,fom;b,fvowfrwr,fqwmudk pOf;pm;xm;ygw,f?
h l
kd
S f
kd
'DvpOf;pm;csursK;d udk tjcm;jynfe,fawGuvnf;pOf;pm;rdvrr,fv@kd ar#mvifygw,f?
kd
f
d hf
f h
hJ
kd
h
w&m;ol}u;D &Jh vpm[mvnf; vGwvyfww&m;pD&ifa&;pepfu&zd@k twGuf ta&;}u;D wJtcsuf
f
jzpfw,f? tcsK@d jynfe,fawGu vpmav#mv@kd r&bl;vd@k wdwususajymxm;w,f? ucsijf ynf
h
d
e,fz@GJ pnf;yHrmqd&if w&m;ol[mjynfe,ft}u;D tuJe@J vpmwlw,fv@kd azmfjyxm;w,f? aumfo;l
kS k
avrSmqd&if w&m;ol}uD;vpmavsmr&bl;vd@k oabmoufa&mufwhJ jyXmef;csursK;d &SwmawG@
k
h
f d
&r,f? ar;cGe;f u vpmravsmatmif v,fvtpDtpOfawGe@J tumuG,ay;r,f qdwmygb?
h
kd
f
k
J
h
w&m;ol}uD;[m tjcm;wm0efwckcukd xrf;aqmifv@kd r&bl;qdwm a,bk,tm;jzifaumif;
k
k
w,f? 'gayrJh 0ifaiG&mwJupe@J ywfoufwuef@owfcsuawG[m vlawGuw&m;ol}u;D jzpfvpwf
S h dP
hJ
f f
kd
kd d
r&Satmif vkyovdrsm;jzpfaervm;? w&m;ol}u;D wa,mufu pmjyw,f/ pma&;w,f/ pmtkyxwf
d
f k
f k
w,fq&ifaum r&bl;vm;? w&m;ol}u;D wa,muf[m tazqH;k oGm;vd@k vyief;tarG&r,f qd&if
kd
kf
k
aum tJ'vyief;awGukd qufvycir&bl;vm;? 'Dvkd tao;pdwuswtcsuawGukd v$wawmfu
D kf
k f G hf
f hJ
f
f
jyXmef;&ifvnf; jzpfEiygw,f?
kd f
Sf
f
k
tjcm;jyemawGe@J ,O&if 'DjyemawGu vG,ygao;w,f? tar&duefjynfaxmifp&hJ
w&m;pD&ifa&;[m aumif;w,fv@kd vlawGuajym=uayrJh aqG;aEG;jiif;cHrawG t+rJwrf;&Sygw,f?
k_
d
jrefrmjynfrmvnf;bJ 'Duput+rJwrf;ajymqdk ae=u&rSmygb?
S
d P kd
J
ESD;aESmzvS,fyJGodk@wufa&mufvmaom udk,fpm;vS,frsm;ESifh Oya'ynm&Sifrsm;
40
41. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
jynfe,ftycsKya&;
k f f
Prof. David C Williams
tkycsKyfa&;rSm orwpepfe@J 0ef}u;D csKyfpepfq+kd y;D (2) rsK;d &Sygw,f?
f
d
tkycsKyfa&;rSm wm0ef&oawG[m Oya'jyKjcif;udk raqmif&uf
f
dS l
G
=uygb;l // tkycsKyfa&;tm%mudixm;olawG[m olw@kd Eii&hJ
f
kf
kd f H
ud,pm;jyKolawGtaeeJ@ Ediiwuma&;&mawGrmvnf; wm0ef
k f
kfH
S
,laqmif&u=f uygw,f? wu,fv@kd wdi;f jynf[m ppfwuz@kd
G
k
kd f
wm0ef&vmwJtcgawGrmvnf; tkycsKyfa&;wm0ef&oawGubJ
dS
h
S
f
dS l
'Dupukd aqmif&uygw,f?
dP
G f
kd kd
hJ k f
'Dvq&if orwOD;aqmifwtycsKyfa&;pepfe@J 0ef}u;D csKyf OD;
aqmifwhJ pepf (2) rsK;d &SwtxJu b,fpepfaumif;w,fqwm
d hJ
kd
h
h
Prof. David C Williams =unf&atmif? orweJ@ 0ef}uD;csKyfpepfukd uJjG ym;apwJwmu
k f kd f
f
S
orwudk Ediiom;awGu wdu&ua&G;cs,ygw,f? orwpepfrm
kfH
orw&Joufwrf; (4) ESpjf zpfap/ (8) ESpjf zpfap/ ol&hJ oufwrf;rjynfrcsi;f ol@ujkd zKwfcsv@kd r&ygb;l ?
h
h
0ef}u;D csKyfuawmh jynfoawGu wdu&ua&G;cs,wmr[kwbe@J v$wawmftrwfawGuae a&G;
kd
l
k f kd f
f
f J
f
cs,wmjzpfygw,f? orwpepfe@J oGm;r,fq&if wm0efxrf;aqmifaewJumvrSm orwudk
f
kd
h
jzKwfcsv@kd r&yg bl;?
f
0ef}uD;csKyfpepfe@J om;r,fq&ifawmh 0ef}uD;csKyfukd jzKwfcscsiw,fq&if ol@oufwrf;ukewhJ
G
kd
f
kd
tcsetxd apmihz@kd rvdygb;l ? b,ftcserqdk t,Ht=unfr&Stqdwif+yD; jzKwfcsv@kd &ygw,f?
d f
f
k
d f
k
d k
0ef}uD;csKyfrm&Swtm%mwcku ygvrefutcsera&G; zsuor;f Edici&+dS yD; =um;jzwfa&G;aumufyGJ
S d hJ
D kd d f
f d k f G hf
usi;f ycGi&wmbJ jzpfygw,f? orwrSm tm%mtuke&ygw,f? 0ef}uD;awGukd cef@tyfyicihf tm
hf dS
f dS
kd f G
%m&Sygw,f? 0ef}uD;awGu orwcdi;f ovdrvkyb;l qd&if 0ef}uD;awGtm;vH;k udk xkyy,fyicihf
d
k
k
f
k
f
kd f G
tm%morwrSm &Sygw,f? ygvrefpepfrmusawmh 0ef}u;D csKyfukd ygwawGua&G;&ygw,f? +y;D awmh
d
D
S
D
tpd;k &zJ@G z@kd vtyfwhJ rJyrm%udk tEdi&ygwwckxu r&bl;qd&if ygwD (2) ygwD (od@k ) (2) ygwxuf
kd
kf
D
J
k
D
yd+k yD; pkaygi;f +yD;awmh “!$e@f aygi;f tpd;k &” zJ@G &wmrsK;d awG&ygw,f?
dS
orwpepfrmawmh tJvr[kwygb;l ? uufbeuftzJ@G 0if0ef}u;D tm;vH;k udk ol@ygw0ifawGubJ
S
kd
f
d
D
kd
cef@ygw,f? orwpepf tm;aumif;csuu orwudk jynfoawGu wdu&ua&G;cs,xm;wmjzpfwhJ
f
l
k f kd f
f
twGuf orwu ay:vpDtrSm;awGcsr&if jynfoawGu orwudwu&uajymcGihf &Sygw,f?
d
l
k kd f kd f
d
D
S
pepf (2) ckpvH;k rSm tm;enf;csu/f tm;omcsuawG&=dS uygw,f? ygvrefpepfrmusawmh
f
jynfoawG[m tkycsKyfa&;tm%mydiawGukd b,faomtcgrS a&G;cs,cir&Sygb;l // Oya'jyKwJh
l
f
kf
f G hf d
41
42. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
ygvreftrwfawGubJ a&G;cs,wmjzpfw,f? tJ'D trwfawGuwqifh b,fou0ef}u;D csKyjf zpfoif@
D
kd
f
l
w,fqwm xyf+y;D a&G;wmjzpfw,f?
kd
orwpepfrmawmh orwudjk ynfoawGu wdu&ua&G;cs,wmjzpfovdk v$wawmftrwfawG
S
l
k f kd f
f
f
udk vnf; jynfoawGu wdu&ua&G;cs,wmjzpfygw,f? wcgw&Hrm orw&Jay:vpDawGukd uGef
l
k f kd f
f
S
h
*&ufu oabmrwlv@kd tvkyrjzpfwmawGvnf; &Sygw,f? tck tar&duefrmjzpfaewmudbJ
f
d
S
k
=unfyg? &Dywfyvpfuifygwu orwvkyae+yD;awmh 'Dru&ufawGu v$wawmfu}kd uD;pd;k aewJh
h
D
f
kd
f
twGutvkyf rjzpfygb;l ? 2008 a&G;aumufyuapmif+h y;D awmh 'Dru&ufwpfygwu orwjzpfvm
f
GJ kd
kd
D
zd@k ubJ ar#mae=uygw,f// b,fru cifAsm;wd@k Eiie@J oifawmfw,fqwmu cifAsm;wd@k u,wibJ
kd
f
l
kd f H
h
kd
kd f dk f
qH;k jzwfoifygw,f?
h
woD;yk~vtcGita&;
hf
Prof. Susan Williams
Prof. Susan Williams
jynfe,fz@GJ pnf;yHawGtm;vH;k [m woD;yk*vtcGita&;eJ@ ywf
k
~
hf
ouf+yD; awmfawmftajctaeaumif;wmudk awG@&ygw,f?
woD;yk*vtcGita&; jyXmef;wJae&mrSm jynfe,fwcke@J wck
~
hf
h
wlae p&mrvdygb;l ? woD;yk*vtcGita&;udtmrcHxm;wJh
k
~
hf
k
twGua=umifh ,Ofaus;r_/ "avhx;kH pHawG eJ@ udunwy'rawGukd
f
k f D hJ k f
jynfe,fxrmjyXmef;xm;vd@k &ygw,f? jyXmef;+yD;awmh tmrcH
J S
csu&atmif b,fvvyrvJqwmudk ar;cGe;f awGt&if ar;+yD;
f dS
kd k f
kd
awmh wifjyoGm;rSmjzpfygw,f? ar;cGe;f (3) ckar;rSmjzpfygw,f?
'Dar;cGe;f awGukd ajzjcif;tm;jzihf zJ@G pnf;yHawGrmb,fvkd ajz&r,f
k S
qdwmjyifqifEirm jzpfygw,f?
k
kd f S
(1) tcGita&;wckukd tmrcHjyXmef;xm;jcif;tm;jzifh jynfoawGu bmaumif;usK;d awGukd &ovJ?
hf
l
woD;yk*vtcGita&;rSm taygi;f vuQ%maqmifwhJ tcGita&;eJ@ taygi;f vuQ%mqefwhJ
~
hf
hf
f
tcGita&;qd+k yD; tkypk (2) pkcxm;vd@k &w,f? usrwd@k qrm&SwhJ tcGita&;[m tE_wvuQ%m
hf
f
GJ
DS d
hf
qefwtcGita&;qd&if tjyifuvlwa,mufa,muf Oyrm — tm%mydiawGuvm+yD; csK;d
hJ
hf
k
kf
azmuf vd@k r&ygb;l ? tJvkd usrwd@k e@J tu|r;f w0if&wtcGita&;awG[m tEkwvuQ%mqefwhJ
dS hJ hf
f
tcGita&;awGbJ jzpfw,f? Oyrm — vGwvyfpmajymqdcitcGita&;[m olrsm;ajymrSr[kwf
hf
f
G
k G hf hf
bl;/ tJ'D tcGita&;[m ol@[mol&ae+yD;om; jzpfw,f?
hf
dS
42
43. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
'gayrJh wcsK@d tcGita&;awGu taygi;f vuQ%mqefwtcGita&;xJrm ygygw,f? taygi;f
hf
hJ
hf
S
vuQ%mqefwhJ tcGita&;awGu awmif;qdr&wJh tcGita&;awGjzpfw,f? Oyrm — ynmoif
hf
kS
hf
=um;cGihf jzpfw,f? 'DtcGita&;[m ol@[mol&aewmawmh r[kwb;l ? 'gayrJh tpd;k &qDrm awmif;
hf
dS
f
S
qd&if&EdiwtcGita&; jzpfw,f? aemufxyftaygi;f vuQ%mqefwtcGita&;wcku use;f rm
k
k f hJ hf
hJ hf
a&;tcGita&;jzpfw,f? use;f rma&;tcGita&; &Sw,fv@kd ajymwJtcgrS aq;&H/k aq;ay;cef;awGzihf
hf
hf
d
h
G
ay;zd@k tpd;k &udawmif;qdr&EdiwtcGita&; jzpfw,f?
k
k S k f hJ
hf
tckwufvmwJvawGxrm Ediiwumvl@tcGita&;qdi&m yÉdnOfpmwrf;awGe@J tu|r;f
h l
J S kfH
hf
kf
S
~
hf
k
h
S
0ifwvl &SEiw,f? 'Dpmwrf;awGrm woD;yk*vtcGita&;udazmfjywJtcgrm rsK;d quf (3) ckqkd
hJ d kd f
+yD;awmh wifpm;+yD;azmfjyxm;wmawG &Sw,f?
d
(1) yxrrsKd;quftcGifhta&;tkyfpku tEkwfvuQ%mqefwJh tcGifhta&;tkyfpkxJrSm&Sdw,f?
hf
d
_fS
hf
k hJ
vl@tcGita&;&&Sz@kd pwifvy&m;uwnf;u 'DtcGita&;awGukd awmif;qdcwmjzpfw,f?
(2) 'kw,rsK;d quf tcGita&;tkypusawmh taygi;f vuQ%mqefwtcGita&;tkypk jzpfw,f?
d
hf
fk
hJ hf
f
J S
_
hf
'DtcGita&;awGxrm rsm;aomtm;jzifh pD;yGm;a&;/ vlra&;tcGita&;awGyg0if+yD;awmh vl@
hf
tcGita&;v_y&m;olawG 'kw,v_y&m;wmif;qdwhJ tcGita&;awG jzpfw,f?
hf
fS
d
fS
k
hf
hf
k f k kd f
(3) wwd,rsK;d quf vl@tcGita&;v_y&m;wJtcgusawmh ,Ofaus;r_tcGia&;/ vltype@J qiwhJ
hf
fS h
tcGita&;awGukd v_y&m;awmif;qdvm=uw,f?
hf
fS
k
'gayrJh usrwd@k em;vnfxm;&rSmu taygi;f vuQ%mqefwtcGita&;awG&ovd/k tE_wf
hJ
hf
dS
d
fk
hf
vuQ%mqefwhJ tcGita&;awGvnf; &Sw,f? ESpcpvH;k oabmoufa&mufwhJ tcGita&;awG
hf
vnf;&Sygw,f? Oyrm — ckeuajymwJh tE_wvuQ%mqefwhJ tcGita&;[m omreftm;jzifh
d
f
hf
tekwvuQ%mqefwhJ tcGita&;vd@k em;vnf=uw,f? 'gayrJh usrwd@k qrm&Sxm;+yD;om; tcGihf
f
hf
DS d
ta&;awGjzpfw,f? tpd;k &uvm+yD;awmh csK;d azmufaESmuf,uywyifv@kd r&wJh tcGita&;jzpf
S f d f
hf
w,f? 'gayrJh 'DtcGita&;udk vufawG@rmusawmh taygi;f vuQ%mqefwhJ tcGita&;vd@k vnf;
hf
S
hf
J kd
hf
H kf
f
,lqvd@k &w,f? bmjzpfv@kd vqawmh 'DtcGita&;udk vufawG@cpm;Ediz@kd twGuu tpd;k &u 'D
tcGita&;udk zefw;D ay;rSomv#i&Ediv@kd bjJ zpfw,f? 'ga=umifr@kd v@kd taygi;f vuQ%mqefwhJ
hf
f kf
h
tcGita&;oabmrsK;d oufa&mufom;jyefw,f? qdawmh usaemfw@kd [m tmrcHz@kd twGuz@GJ pnf;yHk
hf
G
k
f
xJrmjyXmef;awmhr,fq&if ar;p&m&Svmwmu 'DtcGita&;udk tEkwvuQ%mqefwtcGihf
S
kd
d
hf
f
hJ
ta&;vd@k bJ owfrwrmvm;/ taygi;f vuQ%mqefwhJ tcGita&;rsK;d taeeJ@ umuG,jf yXmef;ay;
S fS
hf
rSmvm; qd+k yD;awmh ar;zd@k &ygw,f?
dS
(2) tcGita&;vd@k qdwtcserm 'DtcGita&;[m b,fo@l qDu&xm;wJtcGita&;vJ?
hf
k hJ d f S
hf
h
hf
kd
hf
k d f
vGwvyfpmajymqdyici&r,fq&if tpd;k &uae+yD;awmh 'DtcGita&;udywv@kd wm;vd@k r&
f
G
k kd f G hf dS
ygb;l ? qdvwmu tkycsKyfwtpd;k &[m jynfoawGuumuG,ay;&r,f? Ediiom;awG&hJ tcGihf
k kd
f
hJ
l
kd
f
kfH
43
44. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
ta&;awGukd csK;d azmufv@kd r&ygb;l ? jynfotcsi;f csi;f awGuvnf; csK;d azmufv@kd r&ygb;l ? qdvwm
l
k kd
u tvky&iutvkyorm;&JtcGita&;awGukd csK;d azmufv@kd r&ygb;l ? tJ'awmhpOf;pm;zd@k vdwmu
fSf
f
h hf
D
k
zJ@G pnf;yHrmjyXmef;xm;wJh tcGita&;awG[m tpd;k &&Jv@l tcGita&;csK;d azmufw&efu umuG,z@kd
kS
hf
h
hf
hJ
f
wifrubJe@J jynfotcsi;f csi;f jyef+yD;csK;d azmufw&efu umuG,ay;Ediz@kd vnf;vdygw,f?
l
hJ
f kf
k
(3) tcGita&;awGukd jyXmef;wJtcserm tpd;k &uuef@owfr,fq&if b,fvtcGita&;rsK;d udk
hf
h dfS
kd
kd hf
uef@owf cGiay;rvJ qdwar;cGe;bJjzpfygw,f?
hf
k hJ
f
hf dS
hf
zJ@G pnf;yHxu wcsK@d tcGita&;[m uef@owfv@kd r&wJh tjynft0cHpm;cGi&whJ tcGita&;awG
k J
hf
h
jzpfw,f? Oyrm - vlrqefpm!Si;f yef;ESypufru uif;vGwcijhf zpfw,f? 'gayrJh tcGita&;trsm;pk
G
df _
fG
hf
[m c|i;f csu&whJ xm;vd@k &wJtcGita&;awG jzpfw,f? wcsK@d bmoma&;usipOfawG[m vlxk
f dS
h
hf
hf
use;f rma&;udk xdcuapEdiwvy&yfrsK;d awG jzpfEiw,f? qdawmh zJ@G pnf;yHawGxrm vGwvyfpm
kd f k f hJ k f
kd f
k
k
JS
f
G
ud;k uG,,=kH unfcihf tcGita&;awGukd tmrcHxm;ayrJvnf; bmoma&;a=umifh vlxuxcuap
f
G
hf
h
k kd d kd f
Ediw,fq&if tajctaeawGukd =unf+h yD;bmoma&;vGwvyfciawGukd uef@owfxm;wmudk
kf
kd
f
G hf
awG@&rSmjzpfw,f?
f G
k G hf
aemuf Oyrmwcku vGwvyfpmajymqdcijhf zpfw,f? 'gayrJh vGwvyfpmajymqdciukd toH;k jyK+y;D
f G
kG
awmh vlwOD;wa,muf&toa&udk zsuv@kd r&ygb;l ? 'ga=umifh wdi;f jynftrsm;pku vGwvyfpm
hJ
f
k
f
G
ajymqdciukd jyef+yD;awmhuef@owfxm;wmjzpfw,f?
k G hf
~
hf
h
'ga=umifh woD;yk*vtcGita&;awGukd jyXmef;wJtae&m 'Dar;cGe;f oH;k ckukd tajccHpOf;pm;+yD;
jyXmef;r,fq&if trsm;}u;D taxmuftuljzpfygvrr,f? zJ@G pnf;yHxrm tcGita&;awGukd tao;
kd
d hf
k JS
hf
pdwfjyXmef;Edkifavav w&m;ol}uD;awG&JhvkyfydkifcGifhawGudk uef@owfEdkifavavjzpfygvdrfhr,f?
a,bk,bJ jyXmef;r,fq&if w&m;ol}uD;awGukd tm%myday;xm;ovdbjJ zpfw,f?
kd
k
k
usm;§r wef;wla&;
Prof. Susan Williams
zJ@G pnf;yHxrm usm;§r wef;wla&;udjk yXmef;zd@k pOf;pm;wJtcgrm rsm;aomtm;jzifh wef;wla&;
k JS
h
S
qdwhJ acgi;f pOfatmufrm pOf;pm;avh&w,f? 'gayrJh usm;§r wef;wla&;[m wef;wla&;acgi;f pOf
k
S
dS
wckwnf;atmufrmr[kwbe@J zJ@G pnf;yHwckv;kH udk tusK;d oufa&mufr&whJ u¾wckjzpfw,f?
S
f J
k
_ dS
zJ@G pnf;yHxu tcGita&;acgi;f pOfatmufrm=unf&if wef;wla&;vnf;ygwmudk awG@&rSmjzpfw,f?
k J
hf
S
h
rdom;pkqi&mtcGita&;awGrmvnf; vifr,m;uGm&Si;f wJae&mrSm usm;§r wef;wla&;udk
kd f
hf
S
h
pOf;pm;zd@k vygw,f? rsK;d yGm;a&;udprmvnf; usm;§r wef;wla&;udk pOf;pm;zd@k vygw,f? tvkyf
kd
P S
kd
vkyuicirmvnf; usm;§r wef;wla&;udk pOf;pm;zd@k vygw,f? ynma&;/ use;f rma&;tcGita&;
f kd f G hf S
kd
hf
44
45. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
awGrmvnf; usm;§r wef;wla&;udk pOf;pm;zd@k vygw,f? 'D tcGita&;trsm;}uD;[m usm;§r
S
kd
hf
wef;wla&;eJ@ oufqiaeygw,f? tpd;k &tzJ@G ukd zJ@G pnf;wJae&mrSmvnf; usm;§r wef;wla&;tay:
kd f
h
tusK;d oufa&mufr_ &SwtwGuf 'Dtcsuukd pOf;pm;zd@k vygw,f? usm;§r wef;wla&;0ef}uD;Xme
d hJ
f
kd
G
zGi+hf y;D }u;D =uyfay;vd@k vnf; &ygw,f? FCDCC (Draft) rSm cJwef;pepfo;kH +y;D usm;§r wef;wla&;udk
tmrcHxm;ygw,f? a&G;aumufyrmvnf; tcsKd ;usu,pm;jyKr_ (Proportional Representative)
GJ S
kd f
pepfukd toH;k jyKjcif;jzifh wef;wlrazmfaqmifa&;udk taxmuftuljyKEdiygw,f?
_
kf
Ediiawmf ta&;ay:tajctaea=ujimjcif;
kfH
Prof. Susan Williams
jynfe,fz@GJ pnf;yHtajccHOya'awGxrm pOf;pm;zd@k vwmu ta&;ay:tajctaeeJ@a=ujimcGihf
k
JS
kd
eJ@ywfouf+y;D jyXmef;zd@k vrvdk pOf;pm;zd@k jzpfw,f? tar&duefjynfaxmifpz@GJ pnf;yHrmawmh ta&;ay:
kd
k
kS
tajctaeeJ@ywfouf+yD; tus,w0ifjh yXmef;xm;wmr&Sygb;l ? 'ga=umifh ta&;ay:tajctae
f
d
a&mufvm&if v$wawmfuae jyXmef;ay;wJtwdi;f vduemaqmif&uavh&w,f?
f
h k k f
G f dS
rwnf+idrrukd jzwfoef;cJ&wJh wdi;f jynfawGa&m/ zH@G +zdK;+yD;wdi;f jynfawGrma&m olw@kd &hJ zJ@G pnf;yHk
f_
h
k
k
S
awGrm ta&;ay:tajctaeawGukd jyXmef;xm;avh&w,f? Oyrm — awmiftar&duEdiiawGrm
S
dS
kfH S
vnf; ta&;ay:tajcaeeJ@ywfouf+y;D awmh jyXmef;xm;wmr&Sb;l ? rwnf+irrawG/ tm%modr;f
d
df_
r_awG t+rJwrf;vdv&aewJtwGua=umifr@kd v@kd jynfoawGuvnf; zJ@G pnf;yHut,Ht=unf r&Sd
k kd dS h
f
h
l
k kd k
=ubl;? 'ga=umifh wdi;f jynftajymif;tvJjzpf+y;D wJtcgrm ta&;ay:tajctaeudk xnfoi;f jyXmef;
k
h
S
h G
vm=uw,f?
kd
ta&;ay:tajctaeeJ@ywfouf+y;D jyXmef;zd@k twGuf tajctae (2) &yfukd pOf;pm;zd@k vygw,f?
xnfoi;f jyXmef;r,fq&if tpd;k &&JtvGo;kH pm;vkyrukd pd;k &dr&r,f? tpd;k &[m zJ@G pnf;yHuay;tyf
h G
kd
h J
f_
f
k
xm;wJh tm%mxuf/ tm%mpufukd cs@J xiwmrsK;d awGjzpfvmEdiw,f? 'Dp;kd &rfr[m oabmw&m;
Gf
kf
_
tqifr[kwygb;l ? vufawG@t+rJwrf;vdvjkd zpfaewJh tajctaersK;d jzpfygw,f? 'gayrJh ta&;ay:
h
f
k
tajctaeudk jyXmef;xm;jcif;r&Svnf; tpd;k &tm%mtvJo;kH pm;vkywm/ tm%modr;f wm
d
G
f
awGu jzpfaewmygb? thvkd vkywmawG[m zJ@G pnf;yHtajccHOya'udk tpd;k &ucsK;d azmufwm
J J
f
k
jzpfwtwGua=umifh vlxawGuzJ@G pnf;yHukd ,H=k unfrenf;oGm;wmrsK;d awG jzpfvmEdiygw,f?
hJ
f
k
k
_
kf
jynfe,fawGu ta&;ay:tajctaeudk jyXmef;zd@k vtyfw,fv@kd ,q&if tpd;k &tm%mtvJo;kH
kd
l
G
pm;vkyr_ tenf;qH;k jzpfatmif xde;f csKyfxm;wJjh yXmef;csuawG jyXmef;vd@k &ygw,f?
f
f
45
46. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
zuf'&,fzpnf;yHtajccHOya' (FCDCC) rl=urf;tay:aqG;aEG;=ujcif;
@GJ
k
Prof. David C. Williams
jynfe,f (7) cku zJ@G pnf;yHawG[m tcGita&;eJ@ywfouf+yD;
k
hf
jyXmef;wJae&mrSm wlnrr&S=d ubl; qdwmawG@&rSmyg? 'g[m
h
D _
k
jyemr[kwygb;l ? aumif;wJh vuQ%mygb?
f
J
FCDCC (rl=urf;) tcef; (5)/ yk'r (106) udk =unf&if
f
h
jynfaxmifpz@GJ pnf;yHtajccHOya'[m jynfaxmifpwckv;kH tay:
k
k
k
rSm v$r;f rd;k &r,fv@kd azmfjyxm;wmawG@&rSm jzpfw,f? qdvwmu
k kd
jynfe,fzJG@pnf;yHktajccHOya'eJ@ jynfaxmifpkzJG@pnf;yHktajccH
Oya'wduqirr&Sv@kd yÉdyuQjzpf&if jynfaxmifpz@GJ pnf;yHtajccH
k f kd f _ d
k
k
Oya'uyJ tEdi&rSmjzpfygw,f? yk'r (26) OpPmypPn;f ydiqiciukd
kf
f
k f kd f G hf
Prof. David C. Williams =unfyg? Armjynf&ordi;udk jyef=unfr,fq&if tpd;&[mjynfol
h
hJ k f
h
kd
k
awG&hJ OpPmypPn;f odr;f yduwmawGukd awG@&rSmjzpfw,f? odr;f yducH
k f
k f
xm;&wJh a'ocHjynfolawG&Jh ypPnf;awGudk jyef+yD;a0iSEdkifp&m ta=umif;&Sdygw,f? 'gayrJh
todr;f cHxm;&wmu umv=umaeyg+yD? tck FCDCC rl=urf;rSmawmh OpPmypPn;f rw&m;
todr;f cH&wJh tajctaeuae umuG,xm;ygw,f? jynfaxmifpz@GJ pnf;yHrm jyXmef;xm;wJh
f
k
k S
tm%mjzpfayrJh 'Dtodr;f cHxm;wJypPn;f awGukd jyefa0r,fq&if jynfe,ftpd;k &rSm vGwvyf
h
kd
f
pGmvkyaqmifyici&&rSmjzpfw,f? bmjzpfvqawmh a'ocHjynfoawG&hJ udpukd jynfe,fawGu
f
kd f G hf dS
J kd
l
P
yd+k yD;odaewJtwGua=umifbJ jzpfygw,f?
h
f
h
tm%mcJGa0jcif;
FCDCC rl=urf; yk'r (2) rSm tzJ@G 0ifjynfe,fawGu ud,yijf yXmef;cGi&&r,fv@kd azmfjyxm;yg
f
k f kd
hf dS
w,f? 'g[m aumif;wJtcsuygb? 'gayrJh jynfe,fawGu bmtm%mawG&oifw,fqwmudk
h
f J
dS h
kd
awmh bmrSazmfrjyxm;ygb;l ? yk'r (49) eJ@ (50) udk xyf=unfyg? yk'r (50) rSmazmfjyxm;wmu
f
h
f
jynfe,fawG[m Oya'jyKydici/hf tkycsKyfyici/hf w&m;pD&ifyicihf awGay;xm;ygw,f? wu,f
kfG
f kd f G
kd f G
aumif;wJh tcsuygb? zJ@G pnf;yHawGa&;wJtcgrm b,ftm%mawGukd jynfaxmifpu ,loifovJ/
f J
k
h
S
k
h
b,ftm%mawGusawmh jynfe,fu,loifovJqwmudk aocsmavhvm qH;k jzwfoifygw,f?
h
kd
h
yk'r (100)/ (101)/ (105) awGu=kd unfyg? yk'r (100) rSmawmh jynfaxmifpubJvyyici&whJ
f
h
f
k
k f kd f G hf dS
tm%mawGukd azmfjyxm;ygw,f? yk'r (101) usawmh jynfe,fa&m/ jynfaxmifpa&m xyfwl
f
k
Oya'jyKEdiwtm%mawGukd azmfjyxm;ygw,f? yk'r (105) rSmawmh jynfe,fubJ jyKydici&whJ
k f hJ
f
k f G hf dS
46
47. jynfe,frsm;zJŒG pnf;yHtajccHOya' (rl-urf;) a&;qJa&;ES;D aESmzvS,yrwwrf;
k
G
f GJ S f
tm%mawGukd azmfjyxm;ygw,f? yk'r (106) rSmusawmh jynfe,fe@J jynfaxmifpu Oya'jyKa&;
f
k
rSm yÉdyuQ&vm&if jynfaxmifput+rJEiw,fv@kd azmfjyxm;ygw,f? Oyrm - yk'r (11-8) rSm
dS
k
kd f
f
a'oqdi&m a&'D,Ei&yjf rifo=H um;xkwvia&;vkyief;rsm;udk azmfjyxm;ygw,f? u&ifz@GJ pnf;yHrm
kf
kd S hf k
f G hf
f
kS
usawmh a&'D,ei&yjf rifo=H um;awGukd u&ifbmomeJ@bxwviz@kd a&;xm;ygw,f? 'Dtajctae
kd S hf k
J k f $ hf
kd
k
df
rSm jynfaxmifpu jrefrmbmomeJ@bxwviz@kd jyXmef;r,fq&if jynfaxmifpubJ tEki&rSm
k
J k f G hf
jzpfygw,f?
yk'r (101- 14) ud=k unfyg? &mZ0wfOya'ESihf w&m;rusix;kH Oya'rsm;qd+k yD; jyXmef;xm;
f
h
hf
ygw,f? jynfe,frm jynfaxmifpppfom;awG[m bmudpa=umifbjJ zpfjzpf vlowfcir&Sb;l vd@k
S
k
P
h
G hf d
jyXmef;xm;ayrJh jynfaxmifprmusawmh ppfom;awG[m jynfaxmifpv;kH +cHKa&;twGujf zpfap
k S
k
ta=umif;wckctwGuf vlowfyici&w,fv@kd azmfjyxm;&ifawmif jynfaxmifpz@GJ pnf;yHubJ
k
kd f G hf dS
k
k
tEdi&rSmjzpfw,f? usaemfom jynfe,fz@GJ pnf;yHa&;qJojl zpfr,fq&if yk'r (101) [m tifrwefrS
kf
k
G
kd
f
pd;k &drz@kd aumif;wJy'r jzpfaeygvrr,f? bmjzpfvqawmh jynfe,fawG[m ud,yifjyXmef;cGihf
f
h k f
d hf
J kd
k f kd
tjynft0&Sonfv@kd tmrcHxm;aomfvnf; jynfaxmifprl yk'r (101) jyXmef;xm;wJh twdi;f qd&if
h d
k f
k k
jynfe,fawGrm bmrSr&Soavmufygw? yk'r (104) rSmusawmh c|i;f csuoabmrsK;d jyXmef;xm;yg
S
d
J f
f
kd f
f HS _ S
w,f? jynfaxmifpu obm0o,HZmw/ pGr;f tife@J EiijH cm;&if;ES;D jrSyErw@kd rm Oya'jyXmef;r,f
k
qd&if jynfe,fuoabmwl+y;D rSbJ Oya'utwnfjzpfw,fv@kd azmfjyxm;vd@k yg? usewae&mawG
k
f hJ
rSmawmh jynfaxmifp[m jynfe,f&oabmwlnrukd ,lp&mrvdbJ vkycsiwmvkyv@kd &wJh oabm
k
hJ
D_
k
f f
f
rSm&Sygw,f? 'Dvjkd ynfe,fawGtwGuf tm%mr&SoavmufjzpfaewJ@ jynfaxmifpz@GJ pnf;yH[m
d
d
k
k
jynfe,fojl ynfe,fom;awGvcsiwypH jzpfaumif;jzpfEiygw,f? usaemftaeeJ@ bmrS=um;uae
kd f hJ kH
kd f
h
0ifrajymoifhygbl;? t}uHwckay;csifwmu jynfe,fawGudk 'Dxufydk+yD; tmrcHcsufay;EdkifwJh
enf;pepfawG/ yHpawG&ygao;w,fqwmygb?
k H dS
kd
J
S
jynfaxmifpOya'jyKcGitm%mawGukd azmfjyxm;+yD; usewtm%mtm;vH;k jynfe,frm
k
hf
f hJ
&Sw,fv@kd azmfjyxm;wma,bk,tm;jzifh aumif;ygw,f? 'gayrJh tm%mb,favmufuseovJ
d
f
qdwtay:rSmbJ rlwnfyg w,f? yk'r (100) udk =unfr,fq&if jynfaxmifpvyyicitm%mudk
k hJ
f
h
kd
k k f kd f G hf
azmfjyxm;wm (22) ck&ygw,f? 'Dtm%mawG b,favmuf}u;D rm;us,jf yef@w,fqwm vufawG@
dS
kd
toH;k jyKwhJ tcgrom &kyv;kH ay:vmygvrr,f? aemuf+y;D awmh 'Dtm%m (22) rsK;d udk b,foawGu
S
f
d hf
l
b,fvkd t"dym,fziovJqwtay:rSmvnf; rlwnfaeygw,f? rsm;aomtmjzifh zJ@G pnf;yHawGukd
` G hf
kd hJ
k
t"dym,fziwae&mrSm }uD;}uD;us,us,ziwtwGuf tm%m[m xifwmxufy}kd uD;xGm;
`
G hf hJ
f
f G hf hJ
oGm;wwfygw,f? usaemfa&m w&m;ol}uD;a&m owfrwxm;wmu jynfaxmifpz@GJ pnf;yHubJ
S f
k
k
tm%mydrsm;+yD; tm;omaeygw,f?
k
'DjyemawGudk a&Smif&Sm;EdkifwJhtjcm;enf;vrf;awG &Sdygw,f? jynfaxmifpkzJG@pnf;yHkrSm
k
jynfe,fawGvyyiciawGubjJ yXmef;+yD;awmh usewtm%mawGukd jynfaxmifpukd ay;vnf;&
k f kd f G hf
kd
f hJ
ygw,f? wwd,wenf;u b,fOya'udjk yKjyK jynfe,fa&m jynfaxmifpuyg oabmwlrS twnf
k
47
48. zJŒG pnf;yHtajccHOya'a&;&maumfrwD (ENC/CAC)
k
jzpfr,fqwhJ enf;ygb? FCDCC yk'r (104) u wwd,enf;vrf;eJ@ udunaeygw,f? 'gayrJh
kd
J
f
k f D
Oya'jyKtm%m oH;k / av;ckavmufubJ abmifcwfxm;ygw,f?
kd
'Dwwd,enf;vrf;u aumif;vm;vd@k ar;&if udpwcsK@d twGuaumif;w,fv@kd ajz&rSmygb?
P
f
J
kd
d P
Oyrm — rGejf ynfe,frm e,luvD;,m;j'yfaygi;f zdk aqmufr,fqygq@kd ? 'Dupu rGejf ynfe,fol
S
jynfe,fom;awG oabmwlrvyoifwhJ udpjP zpfw,f?
S kf h
wwd,enf;vrf;u wcsK@d upawGrm aumif;w,fqayrJh tm;enf;csuawGawmh &Sygw,f?
d P
S
kd
f
d
qHk;jzwfcsufcszdk@vdktyfwJhtcsdefrSm tpdk;&wckckuuyfae&if tvkyfrjzpfawmhygbl;? 'gayrJh 'D
enf;vrf;[m jynfaxmifpuvkycsiwi;f vkyv@kd r&atmif uef@owfxm;wJenf;vrf;jzpfovdk
k
f f kd
f
h
wcsexrmbJ jynfe,fawGvJ vkycsiwi;f vkyv@kd ra&atmif jynfaxmifputm%may;xm;wJh
df JS
f f kd
f
k kd
enf;vrf;yg?
pwkwenf;vrf;uawmh zJ@G pnf;yHjk yemjzpfvm&if w&m;&H;k udk qH;k jzwfci;f wJenf;yg? Oyrm
ˆ
kd h
kf h
k kf
— use;f rma&;udpyg? use;f rma&;tm%mudk jynfe,fuudioifovm;/ jynfaxmifpuudioifh
P
ovm;/ w&m;&H;k udk qH;k jzwfci;f wJenf;yg? 'Denf;vrf;u a,bk,qefve;f ygw,f? b,fol tm%m
kd h
G
&rvJqwm }uKd rodEiygb;l ? w&m;&H;k udk tm%may;xm;wJh twGua=umifh w&m;&H;k uoifawmf
kd
kd f
f
h
ovdk qH;k jzwfEiygw,f?
kd f
cifAsm;wd@k xifxm;wmu b,ftm%mawGu jynfaxmifptm%m/ b,ftm%mawGu
k
jynfe,ftm%mvd@k azmfjyxm;&if&i;f oGm;wmbJv@kd wGuxm;=uw,f? 'gayrJh jynfaxmifppepfu
S
f
k
h
d
t+rwrf;&_yaxG; aeygw,f? qufE,aewJae&m/ xyfwjl yKaewJae&mawGu &Saeygw,f? jyem
J
f
G f h
wufvm&if b,fv&i;f rvJ/ b,foEirvJqwmudk }udKpOf;pm;zd@k vygw,f?
dk S
l kd f
kd
kd
48