3

1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
Moduł III
Impreza turystyczna
Wprowadzenie
1. Produkt turystyczny i jego charakterystyka
2. Imprezy turystyczne i ich podział
3. Etapy organizacji imprez turystycznych
4. Charakterystyka wybranych imprez turystycznych: konferencja, kongres, targi
turystyczne, giełda turystyczna
Bibliografia

2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
1
Wprowadzenie
Turystyka we współczesnym świecie stała się towarem, podlega więc prawom ekono-
micznym. Coraz częściej staje się celem agresywnych zabiegów marketingowych, któ-
rych zadaniem jest zdobycie klienta gotowego zapłacić wysoką cenę, ale tylko za towar
wysokiej jakości i spełniający jego oczekiwania.
Konsumenci obecni na rynku są zróżnicowani pod względem potrzeb i wymagań sta-
wianych produktom turystycznym. Współczesny, nastawiony na zysk nabywca, kupując
produkt, pragnie zaspokoić maksymalnie dużo potrzeb, odnieść jak najwięcej korzyści.
Prawom tym podlegają także imprezy turystyczne, toteż nie każda oferta znajdzie ak-
ceptację. Atrakcyjność oferty i jej powodzenie zależą od wielu czynników, które należy
uwzględnić we wszystkich etapach organizacji imprezy turystycznej.
Jednym z fundamentalnych sposobów upowszechniania turystyki jest korzystanie z im-
prez turystycznych. Dynamicznie rozwijająca się branża turystyczna, walcząc o klienta,
wychodzi z propozycjami coraz ciekawszych ofert turystycznych. Biura podróży wyko-
rzystując marketing jako siłę napędową zmian w turystyce, przygotowują imprezy tury-
styczne, które prezentują wachlarz zróżnicowanych programów, zaspokajając istniejące
potrzeby oraz generując nowe u potencjalnych turystów. Nic więc dziwnego, że prowa-
dzi się badania rynku potrzeb i oczekiwań klientów i taka funkcja marketingu będzie
stawać się coraz ważniejsza.
Podstawą sukcesu działalności biura podróży jest przygotowanie produktu turystyczne-
go dostosowanego do zmieniających się potrzeb i oczekiwań nabywców.

3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
2
1. Produkt turystyczny i jego charakterystyka
Produkt turystyczny w ogólnym znaczeniu (sensu largo) – konfiguracja zarówno
zachowań turystów, jak i walorów turystycznych, dostępnych urządzeń i usług, z któ-
rych korzystają, m.in.:
 pomysł produktu turystycznego,
 walory turystyczne,
 infrastruktura turystyczna,
 wizerunek miejsca wypoczynku,
 sposób przygotowania produktu turystycznego,
 sposób organizacji,
 sposób realizacji produktu turystycznego.
Produkt turystyczny w ścisłym znaczeniu (sensu stricto) – wszystko to, co turyści
mogą nabyć oddzielnie lub w formie pakietu usług, m.in.:
 usługi transportowe,
 usługi noclegowe,
 usługi żywieniowe,
 usługi przewodnika turystycznego,
 usługi pilota wycieczek;
 usługi wypożyczenia sprzętu turystycznego,
 zakup map,
 dostępność informacji turystycznej,
 usługi kulturalno-rozrywkowe,
 usługi komplementarne (Peć, Michniewicz 2011, s. 9).
Rozważaniem nad pojęciem produktu turystycznego zajmuje się wiele dziedzin nauko-
wych. Najogólniej jednak można powiedzieć, iż:
Produkt turystyczny to wszelkie dobra i usługi oferowane na rynku, nabywane przez
ludzi w celu zaspokojenia ich potrzeb związanych z podróżą turystyczną poza miejsce
stałego zamieszkania, z których korzystają przed rozpoczęciem podróży, w trakcie jej
trwania i po jej zakończeniu. To zarówno pojedyncza usługa noclegowa, gastronomicz-
na, transportowa, jak i cały pakiet nabywany przez turystę jako kompleks usług, w skład
którego wchodzi wiele różnych świadczeń.

4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
3
Rodzaje produktów turystycznych
Usługa – pojedyncza czynność bądź usługa turystyczna oferowana przez danego produ-
centa, np. usługa noclegowa, usługa żywieniowa, usługa transportowa, usługa informacji
turystycznej, usługa pośrednictwa, usługa organizacji imprezy, usługa ubezpieczeniowa
itd.
Rzecz – samodzielnie funkcjonujące bądź stanowiące uzupełnienie innych produktów
turystycznych dobra materialne, np. pamiątki, sprzęt turystyczny, regionalne produkty,
gadżety reklamowe, mapy, przewodniki turystyczne, produkty multimedialne – prze-
wodniki, mapy itd..
Obiekt – określony, skomercjalizowany walor turystyczny bądź usługa mające ściśle
sprecyzowaną lokalizację przestrzenną. Uściślając, jest to oferowanie turystom określo-
nej jednej głównej atrakcji z dodatkowymi usługami uzupełniającymi bądź towarzyszą-
cymi skumulowanych w jednym miejscu, np. ruiny zamku, skanseny, pomnik przyrody,
kościół, muzeum, galeria, ogród zoologiczny, ogród botaniczny, budowle architektonicz-
ne itp.
Szlak – skonsolidowane wzajemnie wyznaczoną, oznakowaną trasą wzdłuż szlaku miej-
sca i obiekty tworzące określoną ideę, np. tematyczne szlaki piesze, rowerowe, drogowe,
wodne, np. Szlak Orlich Gniazd, Szlak Piastowski, Szlak Latarń Morskich, Szlak Zabytków
Techniki Województwa Śląskiego itp.
Obszar – produkt turystyczny wyróżniony ze względu na lokalizację w przestrzeni geo-
graficznej i znajdujące się tam walory turystyczne o charakterze naturalnym bądź an-
tropogenicznym decydujące o jego dostępności i kreowanym wizerunku na rynku tury-
stycznym, np. region, miejscowość, parki narodowościowe, tereny o szczególnych walo-
rach turystycznych, np. Zamość, Pojezierze Mazurskie, Ojcowski Park Narodowy itp..
Wydarzenie – zaprojektowane oraz zaaranżowane zdarzenie bądź zespół zdarzeń, cha-
rakteryzujące się jednolitą tematyką o wyraźnie sprecyzowanej lokalizacji w czasie i
określonym miejscu, nastawione na zyski w zakresie sfery społeczno-psychologicznej
oraz gospodarczo-ekonomicznej. Cechą charakterystyczną produktu turystycznego jako
wydarzenia jest jego możliwość występowania zarówno jako zdarzeń cyklicznych, jak i
jednorazowych. Ponadto mogą mieć charakter historyczny, folklorystyczny, sportowy,
kulturalny czy też religijny, a także biznesowy oraz turystyczny, np. The Tall Ship Races,
Przystanek Woodstok, coroczne dożynki itp.
Impreza – zestaw usług lub usług i dóbr materialnych oferowanych przez usługodaw-
ców oraz nabywanych przez usługobiorców zarówno przed podróżą, jak i w trakcie jej
trwania. Cechą charakterystyczną produktów turystycznych jako imprez jest ich two-

5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
4
rzenie oraz sprzedawanie w postaci tzw. pakietów turystycznych, np. wycieczka, wczasy,
kolonia, wyjazdy integracyjne itp.
Zwiększająca się liczba podmiotów uczestniczących w obsłudze ruchu turystycznego
przyczynia się do stworzenia bardziej zróżnicowanego produktu turystycznego, który
zaspokaja różnorodne potrzeb turystów. Zgodnie z ujęciem marketingowym ten sam
produkt turystyczny może być postrzegany w inny sposób przez turystę, a w inny przez
organizatora. Istotne jest, aby produkt oferowany potencjalnym nabywcom charaktery-
zował się wysoką jakością i spełniał ich wymagania.
Każdy produkt turystyczny posiada określoną strukturę.
Rysunek 3.1. Struktura produktu turystycznego
Źródło: opracowanie własne autora
Rdzeń produktu (jądro) – jest nienamacalny i nie stanowi przedmiotu transakcji. Sta-
nowi istotę produktu, jego sedno będące korzyścią podstawową, którego cel związany
jest z motywem podróżowania, oraz odpowiada za zaspokojenie określonych potrzeb
turystów ze względu na podejmowane decyzje o zakupie danego produktu. Korzyścią
podstawową może być poznanie, zwiedzanie, obcowanie z przyrodą, obcowanie z inny-
Produkt powiększony
(wzbogacony, poszerzony,
powiększony)
Produkt rzeczywisty
(konkretny)
Rdzeń produktu
(jądro)

6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
5
mi ludźmi, wypoczynek, relaks, rozrywka, zabawa czy też samorealizacja, regeneracja sił
psychicznych bądź fizycznych itp. Udziela odpowiedzi na pytanie: Co inspiruje uczestni-
ka ruchu turystycznego do nabycia danego produktu? Co w rzeczywistości zamierza ku-
pić? Jaki zamiar ma uzyskać? Jaki czynnik przesądza o definitywnym wyborze danego
produktu? Jaką potrzebę uczestnik ruchu turystycznego pragnie zaspokoić, dokonując
decyzji i zakupu danego produktu?
Produkt rzeczywisty (konkretny) to produkt umożliwiający zrealizowanie rdzenia
produktu turystycznego poprzez ujęte w katalogu oferty, które dokładnie określają, ja-
kie usługi będą świadczone. Produkt rzeczywisty tworzą m.in. usługa noclegowa, usługa
żywieniowa, usługa transportowa, usługa pilota wycieczek, usługa przewodnika tury-
stycznego itp.
Produkt powiększony (wzbogacony, poszerzony, powiększony) – dostępne dobra i
usługi odzwierciedlające inicjatywę dodatkowych wartości ponad formalną ofertę, z któ-
rych turysta może skorzystać, ale nie są one przymusowe. Są to subsydialne, uzupełnia-
jące świadczenia umożliwiające producentom znakomitą sposobność do zróżnicowania
swoich produktów w stosunku do ofertowanych przez konkurentów, a tym samym
sprawiające, iż oferowany produkt turystyczny staje się bardziej atrakcyjny.
Cechy produktu turystycznego:
 nienamacalność (w momencie zakupu brak możliwości bezpośredniego zapozna-
nia się z produktem turystycznym przez nabywającego),
 nietrwałość (brak możliwości produkcji zapasowej oraz magazynowania),
 zmienność (jakość oferowanych produktów turystycznych może ulegać zmianom
w zależności od tego, kto ją świadczy i kiedy jest ona świadczona, w jakim miej-
scu i w jakim czasie),
 nierozłączność (jest produkowany oraz konsumowany jednocześnie w miejscu
realizacji),
 złożoność (składa się z mniejszej lub większej liczby dóbr i usług),
 różnorodność (może być oferowany oraz dostarczany w różnych zestawieniach),
 elastyczność (dostosowywany do indywidualnych wymagań uczestników ruchu
turystycznego odpowiednio do ich upodobań i propozycji),
 kosztowność (wymaga ponoszenia wysokich kosztów w związku z możliwościa-
mi natychmiastowego świadczenia),
 sezonowość (charakteryzuje się występowaniem okresów wzmożonego zapo-
trzebowania bądź okresów wyraźnego spadku),
 użyteczność (wymaga poszukiwania nabywców, aby móc być przydatnym i opła-
calnym),

7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
6
 oryginalność (powinien wyróżniać się wśród szerokiej gamy oferowanych pro-
duktów),
 spójność (elementy tworzące produkt powinny być dopasowane do siebie oraz
powinny się wzajemnie uzupełniać).
W roku 1997 w ramach aktywnej promocji Polski, głównie na rynkach zagranicznych,
utworzono markowe produkty turystyczne polskiej turystyki. Uwzględniając atrakcyj-
ność turystyczną naszego kraju, a także potrzeby uczestników rynku turystycznego, wy-
odrębniono pięć obszarów o wysokim poziomie jakości:
 Turystykę przygraniczną i tranzytową,
 Turystykę aktywną, rekreacyjną i specjalistyczną (np. „Bieg Piastów” –
Szklarska Poręba, „Centralny Szlak Rowerowy” – Lublin, „W poszukiwaniu Skar-
bów Inków” – Nidzica),
 Turystykę terenów wiejskich (np. „Nadodrzańska Przygoda” – Stara Wieś i
Stawy – Lubięcin, „Małopolska Wieś Pachnąca Ziołami” – Nowy Sącz),
 Turystykę miejską i kulturową (np. Manufaktura – Łódź, „Szlak Żelastwa i Ko-
walskich Tradycji” – Wojciechów, „Szlak Architektury Drewnianej” – Rzeszów,
„Międzynarodowe Targi Chleba” – Jawor),
 Turystykę biznesową („Międzynarodowe Pokazy Lotnicze Air Show – Warsza-
wa, „Międzynarodowy Piknik Lotniczy Góraszka” – Góraszka).
W ramach działań promocyjnych markowych produktów turystycznych od roku 2003
Polska Organizacja Turystyczna organizuje cyklicznie co roku konkurs mający na celu
kreowanie nowych markowych produktów turystycznych, charakteryzujących poszcze-
gólne regiony naszego kraju, co w konsekwencji prowadzi do wzbogacenia oraz rozsze-
rzenia z każdym rokiem regionalnych oraz lokalnych produktów.
Marka w turystyce – produkt turystyczny wyróżniający się nazwą, logo, symbolem,
sloganem bądź wzorem, umożliwiające natychmiastową identyfikację i odróżnienie
przez kupujących dóbr i usług (Steblik-Wlaźlak, Cymańska-Garbowska 2008, s. 68).
Markowy produkt turystyczny – rodzaj turystyki charakteryzujący się wysokim po-
ziomem jakości i wysokim potencjałem, uwzględniając zasoby walory turystyczne, infra-
strukturę, możliwości, a także aktualny popyt na turystyczną ofertę (Tamże, s. 68).

8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
7
2. Imprezy turystyczne i ich podział
Impreza turystyczna – „co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity pro-
gram i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny
albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu”
(http://www.msport.gov.pl/prawo-turystyka/2269-Ujednolicony-tekst-ustawy-z-dnia-
29-sierpnia-1997-r-o-uslugach-turystycznych).
Zaspokojenie potrzeb uczestników ruchu turystycznego wymaga coraz bardziej zróżni-
cowanej (zindywidualizowanej) oferty biura podróży (usługodawców). Należy pamiętać,
że każdy rodzaj imprezy ma swoją specyfikę zarówno co do programowania, kalkulowa-
nia, jak i jej sprzedaży. Impreza turystyczna to podstawowy produkt biura podróży.
Rysunek 3.2. Podział imprez turystycznych
Źródło: Kruczek 2010, s. 252
Współcześnie biura podróży są w stanie dostosować swoje oferty do potrzeb klientów
oraz wymogów rynku.
Impreza
turystyczna
Krajowa
Wyjazdowa
Własna
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Zlecona
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Przyjazdowa
Własna
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Zlecona
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Zagraniczna
Wyjazdowa
Własna
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Zlecona
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Przyjazdowa
Własna
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A
Zlecona
G
R
U
P
O
W
A
I
N
D
Y
W
I
D
U
A
L
N
A

9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
8
Rodzaje imprez turystycznych
Impreza krajowa – określana jako krajówka. Jest to
impreza turystyczna zaaranżowana dla mieszkańców
własnego kraju i obejmuje zarówno imprezy krajowe
wyjazdowe, jak i imprezy krajowe przyjazdowe, np.
wyjazd mieszkańca Zamościa do Radomia.
Impreza zagraniczna – jest to impreza turystyczna
polegająca na zaaranżowaniu podróży do innego kra-
ju, np. wyjazd mieszkańca Gniezna do Chorwacji.
Impreza wyjazdowa – określana jako wyjazdówka.
Jest to impreza turystyczna zaaranżowania i realizo-
wana poza stałym miejscem zamieszkania uczestni-
ków ruchu turystycznego oraz w miejscu niebędącym
siedzibą organizatora turystyki. Dotyczyć może wy-
jazdów krajowych bądź też zagranicznych określa-
nych w branży turystycznej jako outgoing.
Impreza przyjazdowa – określana jako przyjazdówka. W przypadku imprez turystycz-
nych krajowych jest to impreza turystyczna organizowana w mieście bądź w jego okoli-
cy, gdzie siedzibę ma biuro podróży. Najczęściej jest to rodzaj imprezy polegający na jej
zaaranżowaniu oraz realizacji zgodnie ze zleceniem innego zleceniodawcy. W przypadku
aranżacji oraz realizacji imprez turystycznych na zlecenie kontrahentów zagranicznych
określanych w branży turystycznej jako incoming, czyli przyjazdowa turystyka zagra-
niczna, nie ma ograniczeń terytorialnych i nie musi być ona organizowana w miejscu
siedziby organizatora.
Impreza grupowa – określana jako grupówka. Jest to impreza turystyczna zaaranżo-
wana dla określonej liczby osób w ściśle sprecyzowanym terminie, zgodnie z określo-
nym programem i oznaczonymi świadczeniami oraz za określoną kwotę. Mogą być to
imprezy przygotowane na specjalne życzenie zleceniodawcy albo imprezy będące wy-
tworem organizatora turystyki przygotowanym do sprzedaży z wolnej akwizycji.
Impreza indywidualna – jest to impreza zaaranżowana zgodnie z życzeniem klienta i
dostosowana do zaspokojenia indywidualnych potrzeb uczestnika czy grupy osób biorą-
cych udział w określonej imprezie (w imprezach indywidualnych może brać udział wię-
cej niż jedna osoba, ale liczba uczestników nie może być większa niż minimalna liczba
osób w przypadku imprez grupowych). Ponadto organizacja imprez indywidualnych

10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
9
pozwala na zachowanie znacznej niezależności w jej konstruowaniu oraz nie ogranicza
czasu i sposobów jej realizacji.
Impreza objazdowa – określana jako objazdówka. Jest to impreza turystyczna polega-
jąca na kilkudniowym wyjeździe z określonym programem zawierającym zwiedzanie
atrakcji turystycznych w kilku miejscowościach.
Impreza pobytowa – określana jako pobytówka lub wczasy. Jest to impreza turystyczna
charakteryzująca się tym, iż w trakcie jej trwania kilka dni przeznaczonych jest na odpo-
czynek i relaks.
Impreza jednodniowa – jest to impreza turystyczna polegająca na jednodniowym
zwiedzaniu atrakcji danej miejscowości bądź kilku zlokalizowanych blisko siebie.
Biura podróży są w stanie zaplanować oraz zorganizować imprezę turystyczną zgodnie z
indywidualnymi życzeniami klientów. Dziś dla organizatorów turystyki nie ma żadnych
przeszkód, żeby móc zaspokoić nawet najbardziej wyimaginowane potrzeby potencjal-
nych uczestników ruchu turystycznego. Dla przykładu można wymienić kilkanaście ro-
dzajów imprez turystycznych, które są w stanie zorganizować biura podróży, z góry
przyjmując określone kryteria:
Tabela 3.1. Klasyfikacja imprez turystycznych
Klasyfikacja imprez turystycznych
Czynniki Rodzaje imprez
Miejsce realizacji imprez
turystycznych
Plenerowe (górska, nizinna, nadmorska, miejska, wiejska,
jeziorna itd.), w pomieszczeniach zamkniętych (np. konfe-
rencje, kongresy, sympozja, targi turystyczne, giełdy tury-
styczne itp.)
Czas trwania Jednodniowe, krótkoterminowe (maksymalnie do 3 nocle-
gów), średnioterminowe (maksymalnie do 7 noclegów),
długoterminowe (od 7 noclegów wzwyż)
Cykliczność Jednorazowe, okazjonalne, powtarzalne
Liczba uczestników Indywidualna, grupowa, masowa
Charakter uczestnictwa Otwarte, zamknięte
Główny cel podróży, mo-
tyw wyjazdu
Wypoczynkowe, krajoznawcze, biznesowe, kulturowe,
pątnicze, zdrowotne, poznawcze, przyrodnicze, miejskie,
etniczne, kulinarne, edukacyjne, festiwalowe, militarne,
wiejskie, rozrywkowe, weekendowe, świąteczne, kongre-
sowe, uzdrowiskowe, kwalifikowane, study tour itd.
Środek transportu Piesza, autokarowa, kolejowa, morska, powietrzna.

11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
10
Klasyfikacja imprez turystycznych
Czynniki Rodzaje imprez
Sprzęt turystyczny Rowerowa, kajakowa, żeglarska, narciarska itd.
Sposób finansowania Komercyjna, socjalna
Segment docelowy Dla dzieci i młodzieży, dla osób trzeciego wieku, dla osób
niepełnosprawnych, dla singli, dla par małżeńskich, dla
rodzin wielodzietnych, dla par bezdzietnych, dla osób pra-
cujących, dla sportowców, dla biznesmenów itd.
Źródło: opracowanie własne autora
Biura podróży w ramach wzbogacenia swoich ofert, czy też nie ponoszenia strat w za-
planowanych już imprezach turystycznych, umożliwiają swoim potencjalnym klientom
korzystanie z następujących imprez turystycznych:
Impreza turystyczna fakultatywna – są to dodatkowe wyjazdy lub udział w jakimś
wydarzeniu za dodatkową opłatą, a tym samy wzbogacające program podstawowy oraz
sprawiające, że spędzanie wolnego czasu jest atrakcyjniejsze.
Imprezy turystyczne first minute – tzw. imprezy z pierwszej chwili czy chwilówki. Są
to imprezy turystyczne udostępniane w sprzedaży przed sezonem i objęte promocją,
czyli po bardzo atrakcyjnych cenach w przypadku wykupienia ich odpowiednio wcze-
śniej.
Imprezy turystyczne last minute – tzw. imprezy z ostatniej chwili czy też imprezy
ostatniej szansy. Są to imprezy turystyczne sprzedawane po bardzo atrakcyjnych ce-
nach, obniżonych ze względu na zbliżający się termin realizacji, najczęściej na kilkana-
ście czy też na kilka dni przed terminem podróży.

12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
11
3. Etapy organizacji imprez turystycznych
Całokształt działań związanych z przygotowaniem i obsługą imprez turystycznych jest
wieloaspektowym i bardzo trudnym przedsięwzięciem dla organizatorów. Wymaga on
znajomości wielu zagadnień z zakresu marketingu, prawa, finansów, logistyki, bezpie-
czeństwa czy też zarządzania. Ponadto wdrażany i realizowany każdorazowy etap orga-
nizacji imprezy turystycznej wymaga określonej wiedzy i doświadczenia, gdyż popeł-
nienie błędu na którymkolwiek z etapów może spowodować niesprzedanie imprezy tu-
rystycznej bądź też przynieść straty z powodu błędnej kalkulacji. Organizacja imprez
turystycznych od początku powstania pomysłu do jej rozliczenia i zamknięcia imprezy,
wymaga od organizatorów wielkiego zaangażowania oraz przestrzegania obowiązują-
cych zasad. Działania związane z organizacją imprezy turystycznej można podzielić na
klika etapów.
Rysunek 3.3. Etapy organizacji imprez turystycznych
Źródło: opracowanie własne autora
ETAP I
PRZYGOTOWANIE
IMPREZY
TURYSTYCZNEJ
Pomysł, idea
imprezy
turystycznej
Przygotowanie
programu
imprezy
turystycznej
Sporządzenie
kalkulacji
imprezy
turystycznej
Zamówienie
świadczeń
ETAP II
SPRZEDAŻ IMPREZ
TURYSTYCZNYCH
Działania
promocyjne
wprowadzające
imprezę na rynek
Wybór
kanałów
dystrybucji
Prowadzenie
sprzedaży
ETAP III
REALIZACJA
IMPREZY
TURYSTYCZNEJ
Czynności
przed
realizacją
imprezy
Odprawa i
wyjazd
uczestników
Realizacja
świadczeń
zgodnie z
programem
Powrót
uczestników
imprezy
ETAP IV
ROZLICZENIE
IMPREZY
TURYSTYCZNEJ
Rozliczenie imprezy
turystycznej na
podstawie
dokumentacji
finansowej

13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
12
Etap I – Przygotowanie imprezy turystycznej:
 Pomysł, idea imprezy turystycznej – jest jednym z ważniejszych etapów orga-
nizacji, ponieważ może decydować o tym, czy dana impreza turystyczna wzbudzi
zainteresowanie wśród potencjalnych nabywców. Podczas programowania im-
prez turystycznych w pierwszej kolejności należy dokonać wyboru miejsca doce-
lowego organizacji (impreza krajowa, impreza zagraniczna), następnie sprecy-
zować i dokonać wyboru grupy odbiorców (np. dzieci, młodzież, single, seniorzy).
Ponadto należy ustalić, jaki rodzaj imprezy turystycznej będzie organizowany
(impreza pobytowa, impreza objazdowa, impreza wyjazdowa, impreza przyjaz-
dowa), a także czy będzie to impreza grupowa, czy indywidualna.
 Przygotowanie programu imprezy turystycznej – opracowanie szczegółowego
programu zgodnie z zasadami organizacji imprez.
 Sporządzenie kalkulacji imprezy turystycznej – dokonanie obliczenia kosztów
imprezy poprzez zsumowanie wszystkich świadczeń zgodnie z programem im-
prezy turystycznej oraz pozostałymi elementami (marża biura podróży, podatek
VAT) w celu określenia całkowitych kosztów, a także określenia ceny jednostko-
wej.
 Zamówienie świadczeń – dokonanie zamówienia ujętych w programie i kalku-
lacji usług cząstkowych u usługodawców.
Etap II – Sprzedaż imprez turystycznych:
 Działania promocyjne wprowadzające imprezę na rynek – opracowanie kon-
cepcji promocji poprzez dokonanie wyboru odpowiedniego rodzaju promocji w
celu dotarcia do grupy turystów, dla których została przygotowana impreza.
 Wybór kanałów dystrybucji – dokonanie wyboru sposobu dotarcia do wybra-
nej grupy docelowej.
 Prowadzenie sprzedaży – dokonanie wyboru rodzaju sprzedaży opracowanej
imprezy turystycznej (bezpośrednio lub poprzez agentów).
Etap III – Realizacja imprezy turystycznej:
 Czynności przed realizacją imprezy – jedną z czynności, jaką powinien podjąć
organizator przed wyjazdem grupy na imprezę turystyczną, jest odprawa pilota
wycieczek, w trakcie której przekazane zostaną dokumenty związane z daną im-
prezą turystyczną oraz niezbędne informacje dotyczące prawidłowego przepro-
wadzenia imprezy.
 Odprawa i wyjazd uczestników – spotkanie pilota wycieczek z grupa turystów
na miejscu zbiórki i objęcie opieki nad bezpieczeństwem uczestników i prawi-
dłowym przebiegiem imprezy turystycznej.

14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
13
 Realizacja świadczeń zgodnie z programem – czuwanie nad prawidłowym
przebiegiem realizacji imprezy.
 Powrót uczestników imprezy.
Etap IV – rozliczenie imprezy turystycznej:
 Rozliczenie imprezy turystycznej na podstawie dokumentacji finansowej na-
stępuje po zrealizowaniu imprezy. Polega na dokonaniu zestawienia uzyskanych
wpływów ze sprzedaży i poniesionych kosztów. Rozliczenie odbywa się na pod-
stawie wszystkich otrzymanych faktur oraz sprawozdania pilota wycieczek.

15. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
14
4. Charakterystyka wybranych imprez turystycznych: konferencja, kongres, targi
turystyczne, giełda turystyczna
Turystyka biznesowa to najbardziej dochodowy segment rynku turystycznego – to
zarówno krajowy, jak i międzynarodowy ruch turystyczny osób uczestniczących w kon-
ferencjach, kongresach, sympozjach, seminariach, zjazdach i innych spotkaniach.
Uczestnikami tych spotkań są przede wszystkim naukowcy, politycy, biznesmeni, człon-
kowie organizacji zawodowych, członkowie organizacji sportowych, członkowie organi-
zacji gospodarczych i innych.
Turystyka biznesowa rozwijająca się obecnie w dużych miastach oraz na terenach
atrakcyjnych turystycznie, z odpowiednio dostosowaną infrastrukturą, współcześnie
odgrywa dużą rolę w rozwoju gospodarczym zarówno całego kraju, jak i poszczególnych
regionów naszego kraju, gdyż obsługa gości biznesowych to najbardziej dochodowy
segment rynku turystycznego. Od kilkunastu lat Polska zabiega o budowanie nowych,
wielofunkcyjnych obiektów, które będą zdolne do organizacji wielkich wydarzeń bizne-
sowych.
Kongres – to prestiżowe wydarzenie, spotkanie bądź zjazd dużej grupy osób w celu
przedyskutowania konkretnego tematu bądź grupy tematów. Kongres charakteryzuje
się cyklicznością występowania oraz znajomością z dużym wyprzedzeniem, niekiedy
nawet rocznym, terminu kolejnego spotkania. Podobnie jak w przypadku konferencji
organizację kongresów coraz częściej zleca się biurom podróży, a tym samym coraz czę-
ściej organizowane są one w różnych miejscach kuli ziemskiej, co nie tylko zwiększa ich
atrakcyjność, ale również pozwala promować dany region. Mogą mieć charakter krajo-
wy, międzynarodowy bądź globalny. Najczęstszymi organizowanymi przez wyspecjali-
zowane biura podróży kongresami są spotkania o charakterze naukowym, politycznym
oraz religijnym.
Turystyka kongresowa wymaga nie tylko precyzyjnego przygotowania, ale również
odpowiedniej infrastruktury, m.in.:
 wygodnych hoteli kongresowych o wysokim standardzie, zlokalizowanych w
atrakcyjnym miejscu,
 dużych obiektów wyposażonych w nowoczesny sprzęt audiowizualny, sprzęt do
połączeń telekomunikacyjnych oraz udogodnienia w postaci kabin bądź innych
możliwości do tłumaczeń,
 pomieszczeń do przeprowadzania obrad plenarnych bądź mniej oficjalnych spo-
tkań,
 doświadczonej, fachowej i sprawnie funkcjonującej obsługi personelu, w tym za-
plecza technicznego (Leszka 2013, s. 59).

16. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
15
Konferencja – to forma zaplanowanego
zgromadzenia uczestników zainteresowa-
nych daną dziedziną, co jest głównym mo-
tywem spotkania. Jest to wydarzenie, w
trakcie którego omawiane są kwestie
związane z tematem konferencji, przeka-
zywane są informacje. Umożliwia ono
wymianę doświadczeń między uczestni-
kami spotkania. Ponadto pozwala na
kształtowanie wspólnych koncepcji w po-
ruszanych tematach. Konferencja może
mieć charakter krajowy, międzynarodowy bądź też globalny. Coraz częściej, ze względu
na wydłużający się czas pracy, firmy zgłaszają się do wyspecjalizowanych podmiotów
gospodarczych o pomoc w organizacji takiego spotkania. W odpowiedzi na zapotrzebo-
wanie biura podróży wyszły z ofertą organizacji takich spotkań, wzbogacając je o moż-
liwość poszerzenia ich o imprezy integracyjne, umożliwiające mniej formalne dyskusje
oraz konsolidowanie mniejszych nieformalnych grup. W celu oszczędności czasu coraz
częściej zamiast tradycyjnych spotkań organizuje się wideokonferencje, które w konse-
kwencji nie należą do form tanich, ale z pewnością umożliwiają oszczędność czasu.
Krajami wiodącymi w organizacji imprez turystyki biznesowej, a głównie konferencyj-
no-kongresowej, są:
 Chiny (Hongkong),
 Stany Zjednoczone (Las Vegas, Chicago),
 Francja (Paryż),
 Wielka Brytania (Londyn),
 Włochy (Rzym),
 Hiszpania (Barcelona),
 Niemcy (Berlin, Frankfurt),
 Belgia (Bruksela).
W Polsce najatrakcyjniejsze miejsca i obiekty, w których można zorganizować konferen-
cję bądź kongres to:
 Warszawa (Pałac Kultury i Nauki, Centrum Targowo-Kongresowe MT Polska,
Airport Hotel Okęcie, Centrum Konferencyjno-Kongresowe Fundacji Polska – XXI
wiek),
 Mazury (Centrum Kongresowo-Wypoczynkowe Zamek Ryn),

17. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
16
 Kraków (Zamek Korzkiew k. Krakowa, Międzynarodowe Centrum Targowo-
Kongresowe Expo Kraków),
 Poznań (Maltańskie Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne),
 Gdańsk (Gdańskie Centrum Kongresowe),
 Wrocław (Hala Stulecia).
W rozwoju turystyki konferencyjno-kongresowej dużą rolę odgrywa organizacja targów
turystycznych i giełd turystycznych. Aktualnie centra przeznaczone do obsługi konfe-
rencji bądź kongresu wykorzystywane są do obsługi targów turystycznych czy też giełd
turystycznych.
Targi turystyczne – to forma wydarzenia polegająca na wystawianiu i eksponowaniu
towarów, dóbr czy też usług połączone ze sprzedażą oraz wszelkiego rodzaju panelami
dyskusyjnymi. Współcześnie na rynku turystycznym targi turystyczne stają się zabie-
giem marketingowym, służącym rozbudowywaniu kontaktów z dotychczasowymi oraz
potencjalnymi kontrahentami. Targi turystyczne mogą mieć charakter lokalny, regional-
ny, krajowy, międzynarodowy bądź globalny. Celem organizacji targów turystycznych
jest promocja nowych produktów, usług, a następnie pozyskanie rynku ich zbytu, a także
nawiązywanie nowych kontaktów.
Rodzaje imprez targowych:
 targi lokalne,
 targi regionalne,
 targi krajowe,
 targi światowe,
 targi ogólnobranżowe,
 targi branżowe,
 targi wielobranżowe,
 targi otwarte,
 targi zamknięte.
Główne miejsca organizacji targów w Europie to:
 Berlin,
 Frankfurt,
 Moskwa,
 Brno,
 Madryt,
 Paryż,
 Lipsk.

18. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
17
Główne miejsca organizacji targów w Polsce to:
 Poznań,
 Warszawa,
 Wrocław,
 Kraków,
 Gdańsk.
Doskonałą formą stanowiącą szansę na podjęcie współpracy pomiędzy kontrahentami
stanowią organizowane giełdy turystyczne.
Giełda turystyczna – to forma spotkania handlowego, w trakcie którego dochodzi do
konfrontacji kupna i sprzedaży towarów, dóbr bądź usług masowych spotykających się i
zawierających transakcje uczestników. Podstawowe zasady organizacji imprez targo-
wych:
 dokonanie wyboru rodzaju organizowanej imprezy targowej,
 wysłanie zgłoszenia chęci uczestnictwa w targach,
 wniesienie opłaty rezerwacyjnej,
 wynajęcie powierzchni wystawowej,
 zaaranżowanie stoiska wzbudzającego zainteresowanie,
 opracowanie oraz wydrukowanie oryginalnych, profesjonalnie opracowanych
materiałów reklamowo-promocyjnych,
 ustalenie oraz określenie zasad funkcjonowania stoiska.
Podróże związane z giełdami i targami turystycznymi stanowią jedną z form turystyki
biznesowej.

19. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
18
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Kruczek Z., Obsługa Ruchu Turystycznego, Proksenia, Kraków 2010.
Leszka G., Podstawy turystyki, WSiP, Warszawa 2013.
Peć M., Michniewicz I., Obsługa ruchu turystycznego, cz. 4, Wydawnictwo Rea, Warszawa
2011.
Steblik-Wlaźlak B., Cymańska-Garbowska B., Usługi Turystyczne, cz. 1, Wydawnictwo
Rea, Warszawa 2008.
Literatura dodatkowa
Marcinkiewicz C., Kowalski S., Marketing turystyczny (elementy norm postępowania i ety-
ka dla zarządzających), Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec 2012.
Rudnicki L., Zachowanie konsumentów na rynku turystycznym, Wydawnictwo Proksenia,
Kraków 2010.
Netografia
http://www.msport.gov.pl/prawo-turystyka/2269-Ujednolicony-tekst-ustawy-z-dnia-
29-sierpnia-1997-r-o-uslugach-turystycznych