1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
Moduł V
Podstawowe usługi turystyczne
Wprowadzenie
1. Usługi organizacji
2. Usługi pośrednictwa
3. Usługi transportowe
4. Usługi noclegowe
5. Usługi gastronomiczne
6. Usługi ubezpieczeniowe
Bibliografia
2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
1
Wprowadzenie
Przez usługi turystyczne należy rozumieć wszystkie społecznie pożyteczne czynności
służące zaspokojeniu potrzeb turystycznych materialnych (np. komunikacyjnych, nocle-
gowych) i niematerialnych, czyli duchowych (np. kulturalno-rozrywkowych) człowieka
(Gaworecki 2010). Podstawowe usługi turystyczne zaspokajające potrzeby materialne
obejmują usługi: organizacji, pośrednictwa, transportowe, noclegowe, gastronomiczne i
ubezpieczeniowe.
Usługi turystyczne mają specyficzne cechy:
mogą być pojedynczymi świadczeniami lub zestawem (pakietem usług),
są komplementarne, co oznacza, że są wzajemnie zależne i znajdują się w związku
z walorami turystycznymi,
są substytucyjne, czyli zastępowalne przez inne usługi,
popyt na usługi turystyczne jest zróżnicowany pod względem czasowym, prze-
strzennym i rodzajowym,
charakteryzują się mniejszą podatnością na postęp techniczny,
produkcja usługi turystycznej odbywa się w obecności turysty i w momencie wy-
tworzenia usługa zostaje skonsumowana, nie może być magazynowana,
abstrakcyjny charakter oznacza, że turysta nie może wcześniej wypróbować pro-
duktu turystycznego,
spełniają ważne funkcje społeczne i są formą zagospodarowania czasu wolnego,
tworzą podstawę różnorodnej działalności gospodarczej,
usługi turystyczne, a zwłaszcza hotelarskie i gastronomiczne, cechuje rynek na-
bywcy (Gaworecki 2010).
3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
2
1. Usługi organizacji
Usługi organizacji w turystyce obejmują usługi świadczone przez organizatorów i po-
średników turystycznych w zakresie organizowania imprez turystycznych, rezerwacji
biletów lotniczych, kolejowych, autobusowych, usługi rezerwacji związane z wynajmem
samochodów, usługi w zakresie rezerwacji zakwaterowania, rejsów wycieczkowych,
wycieczek zorganizowanych, biletów wstępu na imprezy rekreacyjne, rozrywkowe i
sportowe, rezerwacji centrów konferencyjnych i hal wystawienniczych, usługi pilotów
wycieczek i przewodników turystycznych, usługi związane z promowaniem turystyki
oraz w zakresie informacji turystycznej.
Usługi organizacji mają najczęściej charakter pakietowy, zawierający usługi cząstkowe,
np. wycieczki poznawcze składają się z usług transportowych, noclegowych, żywienio-
wych i przewodnicko-pilotowych; pobyty wypoczynkowe zawierają usługi noclegowe,
żywieniowe i rekreacyjne (Konieczna-Domańska 1994).
4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
3
2. Usługi pośrednictwa
Usługi pośrednictwa polegają na stworzeniu kontaktów handlowych pomiędzy produ-
centami usług turystycznych a nabywcami tych usług, którymi oprócz turystów indywi-
dualnych są np. szkoły, zakłady pracy, organizacje społeczne.
Do zadań biura pośrednictwa turystycznego należy m.in.:
sprzedaż biletów komunikacyjnych,
pośrednictwo w wynajmie autokarów, samochodów,
rezerwacja i sprzedaż miejsc noclegowych,
pośrednictwo w sprzedaży ubezpieczeń podróżnych,
pośrednictwo w załatwianiu formalności paszportowo-wizowych,
sprzedaż pakietów turystycznych.
5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
4
3. Usługi transportowe
Usługi transportowe warunkują dostęp-
ność turystów do walorów turystycznych i
mają za zadanie przemieszczanie turystów
w przestrzeni (Lewandowska 2007, s. 80).
Wynikają z niezgodności lokalizacji walo-
rów turystycznych z miejscem stałego
zamieszkania turystów. Wybór środka
transportu uzależniony jest od wielu
czynników, np. czasu podróży, bezpie-
czeństwa, komfortu, możliwości technicz-
nych i kosztów.
Tabela 5.1. Wybrane środki transportu w turystyce
Środek
transportu
Zalety Wady
autokar
niski koszt, możliwość dowolnego
kształtowania i zmiany programu,
możliwość bezpośredniego dojazdu od
drzwi hotelu do atrakcji turystycznych,
obserwacja mijanego krajobrazu, inte-
gracja uczestników
długi czas przejazdu, limit bagażu,
ograniczenia wynikające z czasu pracy
kierowcy, brak komfortu przy długich
podróżach, możliwość opóźnień wyni-
kająca z natężenia ruchu, choroba lo-
komocyjna pasażerów, bezpieczeń-
stwo podróżowania
samolot
szybkość, wygoda, bezpieczeństwo
podróży, często jedyny możliwy śro-
dek transportu, cena biletu, wyżywie-
nie
konieczność transferu do lotniska,
długi czas odprawy, lęk przed podróżą,
limit bagażu, zakaz przewozu niektó-
rych przedmiotów, ograniczenia wyni-
kające z rozkładu lotów, uzależnienie
od pogody
pociąg
komfort podróżowania, czas przejazdu
konkurencyjny w stosunku do autoka-
ru, wyżywienie, miejsca do leżenia i
wagony sypialne, możliwość pozosta-
wienia bagażu przy pasażerach, lokali-
zacja dworców w centrach miast
ograniczenia wynikające z rozkładu
jazdy, konieczność transferów, wysoka
cena biletu
prom
często jedyny możliwy środek trans-
portu (wyspy), komfort podróży, moż-
liwość noclegów, wyżywienia, oferta
kulturalno-rozrywkowa i handlowa,
przewóz samochodów, autokarów
długi czas podróży, ograniczenia wy-
nikające z rozkładu rejsów, choroba
morska pasażerów, lęk przed podróżą,
uzależnienie od pogody i stanu morza
Źródło: opracowanie własne autora
6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
5
4. Usługi noclegowe
Usługi noclegowe obejmują usługi hotelarskie świadczone przez hotele, motele, pensjo-
naty, usługi świadczone przez domy wycieczkowe, schroniska oraz inne miejsca krótko-
trwałego zakwaterowania (obozowiska dla dzieci, ośrodki wczasowe, domy wypoczyn-
kowe), usługi świadczone przez kempingi i pola przeznaczone dla samochodowych
przyczep kempingowych, usługi wynajmu umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwa-
terowania, takich jak: pokoje gościnne, kwatery wiejskie, domki letniskowe, apartamen-
ty, oferowanie miejsc sypialnych w wagonach sypialnych i w innych środkach transpor-
tu, usługi świadczone przez bursę lub internat polegające na zapewnieniu noclegów
wraz z opieką wychowawczą oraz całodziennym wyżywieniem.
Usługi hotelarskie definiowane są jako krótkotrwały zespół działań osób zatrudnionych
w zakładzie hotelarskim lub działających w jego imieniu, wykorzystujących specjalnie
do tego przystosowane urządzenia i inne środki w celu zaspokojenia podstawowych
potrzeb bytowych podróżnego (Milewska, Włodarczyk 2005). Według Ustawy o usłu-
gach turystycznych usługi hotelarskie to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie
domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów
lub przyczep samochodowych oraz świadczenie w obrębie obiektu usług z tym związa-
nych.
Usługi hotelarskie składają się z usług podstawowych – noclegu i wyżywienia – oraz
usług dodatkowych realizowanych w zakresie zależnym od rodzaju i kategorii obiektu
hotelarskiego. Usługi hotelarskie możemy podzielić na:
uzupełniające – bezpłatne dla gościa, nierozłącznie związane z usługami pod-
stawowymi, np. budzenie, przechowalnia bagażu, szatnia, depozyt, dostarczanie
korespondencji i przekazywanie informacji,
fakultatywne – z których gość nie jest zobowiązany korzystać, mogą być wliczo-
ne w cenę noclegu lub dodatkowo płatne, stanowią urozmaicenie usług podsta-
wowych, np. basen, sauna, siłownia,
towarzyszące – usługi niezwiązane bezpośrednio z hotelem, ale świadczone
również na rzecz gości hotelowych, np. zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, kwia-
ciarnia (Turkowski 2003).
Szczegółowy podział usług dodatkowych opracował W. Kwiatkowski, dzieląc je na 12
grup:
I grupa – wynajem pokoi połączony z informacją, pracą recepcji, room service,
wyposażeniem pokoi w klimatyzację, telewizory, aparaty radiowe, telefony, mi-
nibary itp.,
7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
6
II grupa – usługi gastronomiczne realizowane w hotelu, np. przez restauracje,
braserie, kawiarnie i cafeterie, bary szybkiej obsługi i automaty, winiarnie i pi-
wiarnie,
III grupa – działalność rozrywkowa prowadzona w zakładach hotelarskich, np.
występy zespołów muzycznych, solistów oraz dancingi, kabarety, rewie, a także
kina, dyskoteki,
IV grupa – usługi związane z wynajmem sal i urządzeń do organizacji kongresów,
szkoleń; z usługami tymi zapewniona jest obsługa w postaci tłumaczenia, druku,
wynajmu sprzętu, organizacji wystaw i pokazów mody itp.,
V grupa – wynajem miejsc garażowych i parkingowych, usługi warsztatów na-
prawczych, myjni, stacji benzynowych, usługi kierowców itp.,
VI grupa – usługi przeznaczone głównie dla podróżujących wraz z rodziną, np.
zapewnienie opieki nad dziećmi oraz atrakcyjne programy turystyczne dla rodzin
z dziećmi, a także odrębne dla dzieci i ich rodziców,
VII grupa – usługi, które na bieżąco realizuje hotelarz na rzecz gości hotelowych,
m.in. usługi portierów i bagażowych, boyów, przechowywanie bagażu, czyszcze-
nie, pranie, prasowanie, usługi telekomunikacyjne, rezerwacja miejsc hotelowych
w innych miejscowościach, organizowanie wycieczek, transferów, udzielanie in-
formacji, doręczanie korespondencji, przesyłek,
VIII grupa – usługi świadczone przez różne punkty handlowe i usługowe w hote-
lu, np. zakłady fryzjersko-kosmetyczne, sklepy z pamiątkami, kwiatami, gazetami,
papierosami, przyborami kosmetycznymi oraz punkty handlowe z określonym
rodzajem towarów i artykułów,
IX grupa – usługi sportowo-rekreacyjne, w tym świadczone na basenie w hotelu i
na otwartym powietrzu, w saunie, na terenie do uprawiania golfa, tenisa, siat-
kówki, koszykówki, a także plaże oraz udostępnianie koni do uprawiania jeź-
dziectwa itp.,
X grupa – usługi wynajmu sprzętu oraz urządzeń sportowych i rekreacyjnych,
np. sprzętu pływającego (łodzi, żaglówek, kajaków), sprzętu wędkarskiego oraz
sprzętu do sportów górskich, letnich i zimowych,
XI grupa – usługi sanitarne, np. usługi służby lekarskiej i urządzenia balneolo-
giczne,
XII grupa – usługi związane z organizowaniem hotelowych galerii malarstwa,
wystaw, kasyna gry, pokazów mody, konkursów gastronomicznych itp. (Kwiat-
kowski 1994).
Klasyfikacji usług hotelarskich można również dokonać, biorąc pod uwagę kryterium
obiektu i charakteru dokonanych przeobrażeń.
8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
7
Tabela 5.2. Klasyfikacja usług hotelarskich
Charakter
przeobrażeń
Człowiek Przedmiot
materialny
usługi skierowane na ciało ludz-
kie: udzielenie noclegu, zaspoko-
jenie głodu i pragnienia, solarium,
sauna, transport osób, zabiegi
kosmetyczne
usługi skierowane na dobra ma-
terialne: przechowanie rzeczy,
pranie, czyszczenie odzieży,
transport bagaży, dozór samo-
chodów na parkingu
niematerialny
usługi skierowane na świado-
mość ludzką: przywitanie i poże-
gnanie gościa, udzielenie infor-
macji, dostarczenie poczucia god-
ności, szacunek, tworzenie na-
stroju, bezpieczeństwo, komfort
psychiczny, dostarczenie doznań
estetycznych
usługi skierowane na niemate-
rialne zasoby: wymiana walut,
telekomunikacja przesyłanie in-
formacji
Źródło: Jaremen, Panasiuk 2008, s. 86
Cechy usług hotelarskich to:
jedność miejsca produkcji i konsumpcji usług świadczonych przez hotel,
komplementarność – usługi świadczone przez hotel uzupełniają się wzajemnie,
różnorodność i elastyczność – składa się z dowolnych usług cząstkowych zgod-
nych z życzeniem gościa,
niematerialność.
9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
8
5. Usługi gastronomiczne
Usługi gastronomiczne zaspokajają fizjo-
logiczne potrzeby człowieka (głód, pra-
gnienie) oraz potrzeby wyższego rzędu,
np. kontaktów międzyludzkich, odczu-
wania nowych doznań, smaków, spędze-
nia wolnego czasu i odpoczynku, wygody,
luksusu, bycia na czasie. Według definicji
firmy Datamonitor usługą gastronomicz-
ną jest sprzedaż żywności i napojów
przeznaczonych do natychmiastowej
konsumpcji w zakładach gastronomicz-
nych lub w miejscach specjalnie przeznaczonych oraz sprzedaż na wynos lub przez au-
tomaty.
We współczesnych usługach gastronomicznych wyodrębnić można trzy główne nurty:
slow food – z ang. powolna żywność,
good food – z ang. dobra żywność,
fast food – z ang. szybka żywność (Levytska 2011, s. 63).
Tabela 5.3. Trendy w usługach gastronomicznych
Nurt Cechy charakterystyczne
slow food
stosowanie regionalnych i tradycyjnych metod kulinarnych, długi czas
przygotowania posiłków, zwracanie szczególnej uwagi na zmysłowe
doznania, odkrywanie smaków, wykorzystanie tylko naturalnych, eko-
logicznych składników, świeżych produktów sezonowych, kuchnia au-
torska, częste zmiany menu i karty win, żywność o działaniu prozdro-
wotnym, wysoka cena
good food
wykorzystanie naturalnych składników, wydłużony czas przygotowa-
nia, dbanie o smak i atrakcyjność potraw, wykorzystanie produktów
regionalnych i sezonowych, odkrywanie nowych smaków, kuchnia et-
niczna
fast food
czas przygotowania posiłków nie powinien być dłuższy niż 15 minut,
łatwa i wygodna w przygotowaniu, dania przygotowywane z półfabry-
katów, składników wysoko przetworzonych, posiłki wysokokaloryczne,
nadmiar sodu, tłuszczu, cukrów prostych, sztucznych dodatków i
barwników, żywność na wynos w wygodnych opakowaniach, niska
cena
Źródło: opracowanie własne autora
Studium przypadku
10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
9
Za twórcę pojęcia „restauracja” uważa się Boulangera, sprzedawcę zup z osiemnasto-
wiecznej paryskiej dzielnicy St. Honoré. W roku 1765 nad wejściem do swojej kuchni
Boulanger wywiesił szyld z napisem Boulanger débite des restaurants divins (z fr. „Bou-
langer sprzedaje boskie środki wzmacniające”), oznajmiając, że w jego lokalu można się
pokrzepić. W wielu źródłach Boulanger występuje jako założyciel pierwszej restauracji,
czyli lokalu publicznego, w którym można zamówić posiłek, mając do dyspozycji menu
oferujące wybór potraw. Buntując się przeciwko ówczesnej ścisłej kategoryzacji branży
gastronomicznej związanej z podziałem na placówki serwujące wyłącznie określone
rodzaje potraw, Boulanger zdecydował się na rozszerzenie oferty swojego lokalu, doda-
jąc do ciepłych zup jagnięcinę w białym sosie. Wprowadzone przez Boulangera pojęcie
„restaurant” i sama idea działalności gastronomicznej tego typu szybko upowszechniły
się na świecie (Levytska 2011).
11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
10
6. Usługi ubezpieczeniowe
Usługi ubezpieczeniowe w turystyce
obejmują ubezpieczenia dobrowolne tury-
stów, ubezpieczenia obligatoryjne organi-
zatorów i pośredników turystycznych
oraz ubezpieczenia obowiązkowe od od-
powiedzialności cywilnej posiadaczy po-
jazdów mechanicznych za szkody powsta-
łe w związku z ruchem tych pojazdów.
Ubezpieczenia dobrowolne obejmują:
ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków podczas wyjazdów tury-
stycznych, polegających na uszkodzeniu ciała lub zdrowia powodujących trwały
uszczerbek lub śmierć ubezpieczonego,
ubezpieczenie kosztów leczenia za granicą zapewniające pokrycie przez zakład
ubezpieczeń kosztów związanych z leczeniem szpitalnym, leczeniem ambulato-
ryjnym oraz zwrot wydatków poniesionych na leki, środki opatrunkowe i inne,
świadczenia pomocowe zapewniające np. transport osoby poszkodowanej do
miejsca zamieszkania, pokrycie kosztów przyjazdu i pobytu osoby towarzyszącej
poszkodowanemu,
ubezpieczenie kosztów akcji ratowniczej i poszukiwawczej, np. w turystyce gór-
skiej, żeglarskiej,
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zabezpiecza przed koniecznością za-
płaty odszkodowania osobie, której wyrządzimy szkodę,
ubezpieczenie sprzętu sportowego i bagażu w przypadku jego zniszczenia,
uszkodzenia lub utraty,
ubezpieczenie kosztów rezygnacji z uczestnictwa w wyjeździe i wcześniejszego
powrotu zabezpiecza zwrot poniesionych kosztów wpłaty zaliczki przez uczest-
nika, gdy jest on zmuszony do rezygnacji z wyjazdu, również może obejmować
zwrot kosztów za niewykorzystany okres wyjazdu związany z koniecznością po-
wrotu,
ubezpieczenie od utraty, uszkodzeń i zniszczeń (casco) samochodów, jachtów,
motocykli, samolotów,
ubezpieczenie assistance w zakresie pomocy technicznej w związku z awarią lub
wypadkiem samochodu,
ubezpieczenie kosztów anulowania biletu lotniczego, kolejowego,
ubezpieczenie wkładu własnego w przypadku wynajmu samochodów.
12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
11
Najczęściej ubezpieczenia dobrowolne występują w formie pakietu łączącego w sobie
ofertę kilku ubezpieczeń, dostosowanego do rodzaju turystyki, np. turystyki wypoczyn-
kowej czy ekstremalnej.
Obowiązkowy charakter dla organizatorów turystyki i pośredników turystycznych nie
posiadających umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej ma umowa ubezpie-
czenia na rzecz klientów, zapewniająca pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju na
wypadek nie zapewnienia tego powrotu przez organizatora, oraz zwrot wpłat wniesio-
nych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umownych. Ustawa o usługach
turystycznych zobowiązuje organizatorów i pośredników turystycznych do zawarcia
umowy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia na
rzecz uczestników imprez zagranicznych. Organizator turystyki lub pośrednik tury-
styczny jest obowiązany podać klientowi informację o możliwości zawarcia umowy
ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej oraz o zakresie
ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia przed za-
warciem umowy. Organizator turystyki jest obowiązany poinformować klienta o szcze-
gólnych zagrożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości
ubezpieczenia z tym związanego. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej biura po-
dróży obejmuje także sytuacje, gdy pracownicy firmy, np. piloci wycieczek, wykonując
czynności związane z pracą, wyrządzili szkodę osobie trzeciej.
Ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posia-
daczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
np. ubezpieczenie samochodu, autokaru, przewoźników lotniczych za szkody spowodo-
wane opóźnieniem w przewozie pasażerów, bagażu lub towarów. Międzynarodowym
certyfikatem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mecha-
nicznych jest Zielona Karta.
Studium przypadku
Zima jak na razie nie rozpieszcza narciarzy. Śniegu nie ma nie tylko na rodzimych sto-
kach, ale brakuje go również na trasach zjazdowych w Alpach. Co robić w sytuacji, gdy
wyjazd na narty mamy już wykupiony i nie ma możliwości, by go odwołać? Rozwiązanie
jest proste, można wykupić polisę od braku śniegu. […] Tego typu ubezpieczenie to
rzadko spotykana opcja. Jednak tegoroczna łagodna zima i brak opadów śniegu może
spowodować, że oferta ta okaże się niezwykle popularna. Ubezpieczony w ten sposób
narciarz zapewnia sobie wypłatę ryczałtu w sytuacji, gdy trasy zjazdowe zostaną za-
mknięte na skutek niekorzystnych warunków pogodowych, np. ze względu na brak
śniegu. Na rekompensatę mogą liczyć także osoby, które nie mogą zjeżdżać ze stoków z
powodu gęstej mgły, zawieruchy śnieżnej czy zagrożenia lawinowego. Koszt takiej polisy
jest niewielki i wynosi średnio 5 zł za dzień przy tygodniowym wyjeździe. W zamian
13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
12
polisa ta zapewnia dziennie 40 zł odszkodowania. Gdy nie jest możliwe korzystanie ze
stoków narciarskich, pieniądze możemy przeznaczyć na inne dostępne atrakcje. Dodat-
kowo możemy liczyć także na zwrot nawet 80% kosztów niewykorzystanego karnetu na
zjazdy narciarskie.
Źródło: http://www.gu.com.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=41983:cuk-polisa-od-
braku-niegu&catid=97:rozmowy-opinie&Itemid=105
14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
13
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Cymańska-Garbowska B., Steblik-Wlaźlak B., Usługi turystyczne. Podręcznik do nauki za-
wodu technik hotelarstwa, cz. 1 i 2, REA, Warszawa 2007.
Gaworecki W., Turystyka., PWE, Warszawa 2010.
Kruczek Z., Obsługa ruchu turystycznego. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Proksenia,
Kraków 2012.
Leszka G., Podstawy turystyki, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2013.
Meyer B., Obsługa ruchu turystycznego, PWN, Warszawa 2008.
Steblik-Wlaźlak B., Rzepka L., Geografia turystyczna, cz. I i II, REA, Warszawa 2011.
Literatura dodatkowa
Gołębski G., Kompendium wiedzy o turystyce, PWN, Warszawa 2009.
Jaremen D., Panasiuk A., Klasyfikacja usług hotelarskich, [w:] Hotelarstwo. Usługi – eks-
ploatacja – zarządzanie, PWN, Warszawa 2008.
Konieczna -Domańska A., Biura podróży na rynku turystycznym, PWN, Warszawa 2008.
Konieczna-Domańska A., Usługi pośrednictwa i organizacji w rozwoju rynku turystyczne-
go, SGH, Warszawa 1994.
Kurek W., Turystyka, PWN, Warszawa 2007.
Kwiatkowski W., Vademecum hotelarza: poradnik dla rozpoczynających działalność,
ZPHT, Warszawa, Kraków 1994.
Levytska G., Usługi gastronomiczne – - znaczenie i tendencje rozwoju, Wydawnictwo
SGGW, Warszawa 2011.
Lewandowska A., Usługa turystyczna jako produkt [w:] Marketing usług turystycznych,
PWN, Warszawa 2007.
Milewska M., Włodarczyk B., Hotelarstwo cz. 1. Podstawowe wiadomości z zakresu hote-
larstwa, Wydawnictwo WSTiH, Łódź 2005.
Turkowski M., Marketing usług hotelarskich, PWE, Warszawa 2003.
15. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy turystyki
14
Netografia
http://ec.europa.eu/transport/passenger-rights/pl/index.html
http://ww.turystyka.gov.pl/
http://www.intur.com.pl/
http://www.konsument.gov.pl/pl/porady/uslugi-turystyczne-2.html
http://www.pot.gov.pl/
http://www.turystykakulturowa.org/
https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=5&ved=0CEMQFjA
E&url=http%3A%2F%2Fwww.uokik.gov.pl%2Fdownload.php%3Fplik%3D10329&ei=P
l0rUpreAeGr4ATTxoDgDA&usg=AFQjCNELZWSn_jC7c5lpuyrkwjt2CzGL5Q&sig2=wHLk
LFKIzfDy6wkHr6holg&bvm=bv.51773540,d.bGE
