4

1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
Moduł IV
Zasady programowania imprez
turystycznych
Wprowadzenie
1. Rodzaje programów imprez turystycznych
2. Ogólne zasady programowania imprez turystycznych
3. Zasady programowania imprezy zagranicznej wyjazdowej-pobytowej
4. Zasady programowania imprez zagranicznych przyjazdowych-objazdowych
5. Zasady programowania imprez turystyki kwalifikowanej
6. Zasady programowania imprez turystyki motywacyjnej
7. Zasady programowania imprez turystyki biznesowej
8. Zasady programowania konferencji
9. Zasady programowania kongresów
10. Zasady programowania giełd turystycznych
11. Zasady programowania targów turystycznych
Bibliografia

2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
1
Wprowadzenie
Poznanie zasad programowania imprez wpływa na zwiększenie skuteczności zaspoko-
jenia potrzeb i oczekiwań turystów.
Proces planowania stanowi element umożliwiający wszystkim chętnym atrakcyjne za-
gospodarowanie czasu wolnego. Coraz częściej pojawiają się programowane imprezy
turystyczne, które są najważniejszym zadaniem organizatorów, są na wysokim pozio-
mie, a jakość ich wykonania reprezentuje światowy poziom.
Programowanie zawiera opis możliwego w przyszłości toku działań, powiązanego
wspólnym celem.
Programowanie to tworzenie określonego
zadaniowo działania celowego, ujętego w
pewne logiczne ramy. To szczegółowe
przygotowanie i określenie możliwych
działań turystów poprzez zaplanowanie i
wybór najlepszej w danym momencie
formy w celu poprawnie zrealizowanej
imprezy turystycznej. Na etapie progra-
mowania imprezy turystycznej należy
pamiętać o zasadach jej organizacji, gdyż
popełnienie błędu na tym etapie może w
konsekwencji doprowadzić do negatywnych skutków finansowych.

3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
2
1. Rodzaje programów imprez turystycznych
W biurach podróżnych stosuje się dwa
rodzaje programów imprez turystycz-
nych:
 Ramowy program imprezy tury-
stycznej – dokument umożliwiają-
cy zapoznanie się potencjalnemu
turyście z ogólnym przebiegiem
imprezy turystycznej.
Tabela 4.1. Podstawowe elementy pro-
gramu ramowego imprezy turystycznej
Elementy programu ramowego Przykład
Nazwa imprezy turystycznej (hasło lub tytuł) „Bajkowy Paryż”, „Szczecin czaruje”, itp.
Miejsce imprezy turystycznej Paryż, Malezja, Szczecin itp.
Informacje o opiece pilota wycieczek, rezy-
dencie, przewodniku turystycznym
Pilot wycieczek: Katarzyna Wysocka – licen-
cjonowany pilot wycieczek, numer kontakto-
wy 958856391.
Rezydent: Piotr Nowak – numer kontaktowy
785951853.
Przewodnik turystyczny: Krzysztof Janus –
licencjonowany przewodnik turystyczny PTTK
Szczecin, Ul. Kościelna 23, 71-016 Szczecin;
Ramy czasowe trwania imprezy turystycznej
(termin imprezy turystycznej)
15–22 maj 2014 r.
7–12 wrzesień 2014 r. itd.
Sprecyzowane miejsce i godzina zbiórki
uczestników wyjazdu
Plac Teatralny 1
71-405 Szczecin
Parking przed Teatrem Lalek Pleciuga, dnia 15
maja 2014 r., godzina: 8:00.
Sprecyzowane miejsce i godzina powrotu
uczestników wyjazdu
Plac Teatralny 1
71-405 Szczecin
Parking przed Teatrem Lalek Pleciuga, dnia 22
maja 2014 r., godzina: 23:00.

4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
3
Elementy programu ramowego Przykład
Określenie standardu świadczeń usług nocle-
gowych
Pokoje dwuosobowe z łazienkami na całej
trasie imprezy itp.
Określenie standardu świadczeń usług gastro-
nomicznych
OB; BB; HB, MAP, HP.
FB; AP, FAP, FP, VP, Al lub AL (All Inclusive),
UAI ( Ultra All Inclusive).
Określenie standardu i formy środka transpor-
tu (rodzaj, kategoria, charakter)
Autokar marki MAN A32, dla 57 osób (+1 + 1),
itp.
Określenie zakresu i rodzaju usług ubezpie-
czeniowych
KL (koszty leczenia) oraz NNW (następstw
nieszczęśliwych wypadków).
Na życzenie klienta ubezpieczenia dodatkowe.
Szczegółowe określenie trasy z zaznaczonymi
miejscowościami oraz zwiedzanymi obiektami
wraz z krótkimi opisami i załączonymi zdję-
ciami
Koloseum – budowla wzniesiona w I w n.e.
największy amfiteatr Rzymu.
Palatyn –legendarne wzgórze z ruinami pała-
ców cesarskich itp.
Miejsce i czas trwania noclegów wraz z poda-
niem pełnego adresu
„Hotel Merryl”
7–9 rue Pajol
75018 Paryż – Gare du Nord – Montmartre,
Francja itp.
Miejsce i czas trwania posiłków wraz z poda-
niem pełnego adresu
Restauracja „Bistrotters”
9 rue Decres
75014 Paryż, Francja itp.
Dokładne ramy czasowe odjazdów i przyjaz-
dów środków transportu z miejscowości do
miejscowości na całej trasie imprezy tury-
stycznej
8:00–12:00 przejazd na trasie Szczecin – Po-
znań (200 km) itp.
Wyszczególnienie imprez kulturalnych lub
innych przewidzianych w programie z poda-
niem wszystkich danych (nazwa sztuki, na-
zwisko autora bądź innych osób, adres, godzi-
na i miejsce itp.)
„Bal manekinów” Bruno Jasieński, Teatr Pol-
ski, godzina 17:00
ul. Swarożyca 5
70-601 Szczecin
Zaznaczenie czasu przewidzianego do zago- 13:30–15:00 indywidualne zwiedzanie,

5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
4
Elementy programu ramowego Przykład
spodarowanie według własnego uznania
uczestników na indywidualne zwiedzanie,
zakupy itp.
16:00–17:30 zakup pamiątek itp.
Określenie ceny imprezy turystycznej wraz z
wyszczególnionymi świadczeniami zawartymi
i niezawartymi w cenie
Koszt imprezy turystycznej 1200 zł.
Cena zawiera: transport autokarowy (bądź
inny środek transportu wynikający z rodzaju
imprezy turystycznej), noclegi, wyżywienie,
opiekę pilota wycieczek na całej trasie impre-
zy, usługę przewodnika turystycznego w od-
wiedzanych miejscowościach, ubezpieczenie
obowiązkowe, VAT.
Cena nie zawiera: biletów wstępów do zwie-
dzanych obiektów itp.
Źródło: opracowanie własne autora
 Szczegółowy program imprezy turystycznej (PLAN) – dokument wewnętrzny
biura podróży opracowany w celu dokładnego zaplanowania imprezy turystycz-
nej.
Tabela 4.2. Podstawowe elementy programu szczegółowego imprezy turystycznej
Elementy programu szczegółowego Przykład
Numer imprezy turystycznej 12/05/2014 itp.
Nazwa imprezy turystycznej „Poszukiwacze zaginionych świątyń” itp.
Miejsce imprezy turystycznej Chiny, Rzym, Chorwacja itp.
Ramy czasowe imprezy turystycznej
15–25 czerwiec 2014 r. lub 3–10 maj 2014
r. itp.
Cel wyjazdu
Krajoznawczy, poznawczy, wypoczynkowy,
integracyjny itp.
Sprecyzowane miejsce i godzina zbiórki uczestni-
ków wyjazdu
Plac Teatralny 1
71-405 Szczecin
Parking przed Teatrem Lalek Pleciuga,
dnia 15 maja 2014 r., godzina: 8:00.
Sprecyzowane miejsce i godzina powrotu uczest-
ników wyjazdu
Plac Teatralny 1
71-405 Szczecin

6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
5
Elementy programu szczegółowego Przykład
Parking przed Teatrem Lalek Pleciuga,
dnia 22 maja 2014 r., godzina: 23:00.
Określenie standardu i formy środka transportu
(rodzaj, kategoria, charakter)
MSC ARMONIA **** - statek wycieczkowy
(cruise)
Rok Budowy: 2001
Linia: MSC CRUISES
Tonaż: 58 700 ton
Długość: 251 m
Szerokość: 28,8 m
Szybkość: 23 węzły
Pokłady pasażerskie: 13
Załoga: 700
Pasażerowie: 1566
Godzina 16:00–18:00
Zaokrętowanie: Wenecja (Włochy)
08:00–15:00 – Ankona (Włochy)
08:00–16:00 – Kotor (Czarnogóra)
08:00–16:00 – Korfu (Grecja) itp.
Harmonogram imprezy turystycznej
7:00–7:15 spotkanie uczestników imprezy
z pilotem wycieczek oraz kierowcą przed
budynkiem Zespołu Szkół nr 2 w Koszali-
nie, ul. Kormoranów 27, 75-001 Koszalin.
7:15–10:30 przejazd na trasie Koszalin –
Sopot (189 km) itd.
Sprecyzowane miejsca i godziny planowanego
zwiedzania z przewodnikiem turystycznym
11:00–14:30 – zwiedzanie Wrocławia z
przewodnikiem. Spotkanie z przewodni-
kiem przed wejściem głównym do Pano-
ramy Racławickiej i wspólny spacer:
1. Widok na Ostrów Tumski ze Wzgórza
Polskiego.
2. Promenada Staromiejska, Muzeum Na-
rodowe (zwiedzanie Muzeum Narodowe-
go).
3. Zatoka Gondoli i Muzeum Narodowe.
4. Przejście przez Most Pokoju, widok na
Most Grunwaldzki i Więżę Ciśnień.
Zakończenie usługi przewodnickiej: Rynek
Piwnica Świdnicka, Ratusz.

7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
6
Elementy programu szczegółowego Przykład
Miejsce i czas trwania noclegów wraz z podaniem
pełnego adresu
Hotel „Mikołajek” ****
Ul. Wisełki 23
58-302 Wrocław
Tel. 95 75856 itp.
Miejsce i czas trwania posiłków wraz z podaniem
pełnego adresu
Restauracja „Husaria”
Ul. Kwiatowa 27
58-622 Wrocław
Określenie ceny imprezy turystycznej wraz z
wyszczególnionymi świadczeniami zawartymi i
niezawartymi w cenie
Koszt imprezy turystycznej 1200 zł, cena
zawiera: transport autokarowy (bądź inny
środek transportu wynikający z rodzaju
imprezy turystycznej), noclegi, wyżywie-
nie, opiekę pilota wycieczek na całej trasie
imprezy, usługę przewodnika turystyczne-
go w odwiedzanych miejscowościach,
ubezpieczenie obowiązkowe, VAT.
Cena nie zawiera: biletów wstępów do
zwiedzanych obiektów itp.
Ze względu na okoliczności m.in. zmiana warunków atmosferycznych, kataklizmy, kon-
flikty zbrojne, polityczne itd., organizatorzy turystyki coraz częściej zabezpieczają się
przed ewentualnymi roszczeniami ze strony klientów i zamieszczają na końcu programu
imprezy turystycznej, informację, iż „program ma charakter ramowy i może ulec zmia-
nie”.

8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
7
2. Ogólne zasady programowania imprez turystycznych
Tworzenie własnych programów imprez turystycznych to jedno z najważniejszych i za-
razem najtrudniejszych zadań w działalności biur podróży. Tworząc program imprezy,
należy kierować się pewnymi zasadami, które ułatwiają prace i pozytywnie wpływają na
ich realizację.
Ogólne zasady programowania imprez turystycznych:
 Znalezienie pomysłu na rodzaj imprezy turystycznej wynikający z niszy rynkowej
bądź zapotrzebowań wynikających ze zgłaszanych potrzeb turystów.
 Określenie grupy docelowej. Zapoznanie się z walorami turystycznymi, dostęp-
nością infrastruktury turystycznej, para-turystycznej, dostępnością komunika-
cyjną, bezpieczeństwem w planowanym rodzaju imprezy turystycznej.
 Nawiązanie kontaktów z usługodawcami branży turystycznej i paraturystycznej.
 Przystosowanie programu imprezy turystycznej do grupy docelowej uwzględnia-
jące wiek, zdolności motoryczne, zainteresowania oraz bezpieczeństwo uczestni-
ków ruchu turystycznego.
 Zaplanowanie godziny i miejsca zbiórki w taki sposób, aby każdy uczestnik im-
prezy turystycznej bez trudności mógł dotrzeć na miejsce o wyznaczonej porze.
 W przypadku imprez krajowych autokarowych i kolejowych czas pomiędzy
zbiórką, a planowanym odjazdem powinien wynosić 30 minut.
 W przypadku imprez krajowych lotniczych i morskich czas pomiędzy zbiór pla-
nowanym wylotem lub zaokrętowaniem powinien wynosić 60 minut. W przy-
padku imprez zagranicznych autokarowych i kolejowych czas pomiędzy zbiórką,
a planowanym odjazdem powinien wynosić 60 minut. W przypadku imprez za-
granicznych lotniczych i morskich czas pomiędzy zbiórką a planowanym wylo-
tem lub zaokrętowaniem powinien wynosić 90 minut. W przypadku planowania
imprez autokarowych czas przejazdu należy liczyć od centrum do centrum (biura
podróży najczęściej korzystają ze specjalistycznych programów ułatwiających
obliczenie trasy przejazdu z dokładnością do konkretnego miejsca). W przypadku
planowania imprez kolejowych, lotniczych bądź morskich czas podróży określa
przewoźnik (w większości ofert są dostępne w Internecie).
 Planując program imprezy turystycznej autokarowej, należy uwzględnić czas
pracy kierowcy lub kierowców wynikający z Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku
o czasie pracy kierowców i dostosowanego do przepisów Unii Europejskiej.
 Programując imprezę turystyczną, obiekt noclegowy nie powinien być zbyt odda-
lony od planowanego celu i atrakcyjnych walorów turystycznych.
 Program imprezy turystycznej nie powinien być przeciążony, a także należy sto-
sować zasadę stopniowania trudności oraz zastosować zasadę przeplatania pro-

9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
8
gramu imprezy turystycznej naprzemiennie wysiłek fizyczny wysiłkiem psy-
chicznym.
 W programie imprezy turystycznej należy zwrócić uwagę na fakt, żeby zwiedza-
nie obiektów w zabudowie zamkniętej przeplatać możliwością zwiedzania obiek-
tów turystycznych lub atrakcji zlokalizowanych w przestrzeni otwartej.
 Racjonalnie zaplanowany dzień w imprezie turystycznej nie powinien trwać dłu-
żej niż 10 godzin, począwszy od zaplanowanej porannej toalety, a kończąc na
wieczornej toalecie.
 Maksymalnie czas przeznaczony na zwiedzanie z przewodnikiem turystycznym
atrakcji i obiektów poza miastem powinien wynosić 5–6 godzin, wliczając zakup
pamiątek, odpoczynek oraz przerwę na posiłek.
 Maksymalnie czas przeznaczony na zwiedzanie z przewodnikiem turystycznym
atrakcji i obiektów turystycznych zlokalizowanych w mieście powinien wynosić
3–4 godziny, wliczając zakup pamiątek, odpoczynek oraz przerwę na posiłek.
 Należy pamiętać, żeby czas zwiedzania dopasować do wieku oraz możliwości mo-
torycznych uczestników ruchu turystycznego, a także uwzględnić pory roku i wa-
runki atmosferyczne panujące w danym regionie.
W trakcie planowania imprezy turystycznej należy uwzględnić czas na posiłki:
 śniadanie 45–60 minut,
 obiad – 60 minut w przypadku świadczenia żywieniowego zapewnionego przez
organizatora w restauracji lub innym obiekcie z obsługą, 90 minut w przypadku,
kiedy uczestnicy zobligowani są zapewnić sobie sami świadczenie żywieniowe w
wyznaczonym przez organizatora czasie,
 kolacja – 45–60 minut.
Programując imprezę turystyczną należy dobierać obiekty i atrakcje turystyczne emo-
cjonalnej stosowanie do potrzeb i możliwości grupy.
Podczas procesu planowania imprez turystycznych należy pamiętać, iż biura podróży
często z obiektami noclegowymi i przewoźnikami mają podpisane umowy czarterowe
bądź allotment.
Umowa czarterowa – to mowa, na mocy której kontrahent oddaje do dyspozycji biura
podróży określoną ilość miejsc, w określonym czasie i po określonej cenie bez możliwo-
ści zwrotu.
Umowa allotment – to umowa, na mocy której kontrahent oddaje do dyspozycji biura
podróży określoną ilość miejsc w określonym czasie i po określonej cenie, z możliwością
ich całkowitego bądź częściowego zwrotu w terminie wyznaczonym w umowie.

10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
9
3. Zasady programowania imprezy zagranicznej wyjazdowej-pobytowej
Imprezy zagraniczne wyjazdowe-
pobytowe w terminologii biur podróży
określane są jako wczasy zagraniczne. Są
to imprezy, które stanowią większą część
ofert biur turystycznych. Z pewnością
programowanie tego rodzaju imprez jest
mniej czasochłonne aniżeli programowa-
nie imprez objazdowych. Jednakże rów-
nież podczas programowania imprez za-
granicznych wyjazdowych-pobytowych
należy kierować się pewnymi standarda-
mi i zasadami.
Zasady programowania imprez zagranicznych wyjazdowych-pobytowych:
 Ustalenie miejsca, regionu bądź miejscowości wyjazdu.
 Ustalenie terminu wyjazdu bądź wyznaczenie możliwości skorzystania z opcjo-
nalnych terminów ustalonych przez organizatora.
 Ustalenie terminu powrotu dostosowanego do opcjonalnych terminów ustalo-
nych przez organizatora.
 Dokonanie rezerwacji i zakupu usług noclegowych w wybranym obiekcie wcza-
sowym. W przypadku zakupy imprezy z pełnym wyżywieniem bądź inną formą
wyżywienia, należy dokonać zamówienia i wykupić świadczenia gastronomiczne.
 Dokonanie wyboru oraz zamówienie i opłacenie środka transportu.
 Wyznaczenie miejsca i godziny zbiórki wyjazdu.
 Wyznaczenie miejsca i godziny powrotu uczestników imprezy turystycznej.
 Dokonanie wyboru i dodanie do oferty imprez fakultatywnych, wpływających
atrakcyjnie na pakiet podstawowy.
 Uwzględnienie świadczeń objętych ceną imprezy.
 Specyfikacja usług nieobjętych w cenie imprezy.
 Dodanie informacji dodatkowych dla turystów (np. aktualna pogoda w danej
miejscowości, obowiązująca waluta, informacje na temat sytuacji politycznej, re-
ligijnej itp.).

11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
10
4. Zasady programowania imprez zagranicznych przyjazdowych–objazdowych
Imprezy zagraniczne przyjazdowe-objazdowe charakteryzują się tym, iż uzależnione są
w głównej mierze od sezonowości występującej w turystyce. Najczęściej są to imprezy
od 7 do 10 dni, z uwzględnieniem dni potrzebnych na dojazd oraz wyjazd grupy tury-
stycznej. Programując imprezę turystyczną dla turystów zagranicznych, ważnym aspek-
tem jest zapoznanie się ze specyfiką danej grupy i zgłaszanymi z ich strony zapotrzebo-
waniami oraz celami, jakie wiążą się z odbyciem danej wycieczki. Ponadto w przypadku
grup zagranicznych do obowiązków organizatora należy zapewnienie usług pilota,
przewodnika turystycznego władającego językiem uzgodnionym z kontrahentem.
Zasady programowania imprez zagranicznych przyjazdowych – objazdowych:
 Ustalenie odbiorcy.
 Ustalenie ramowej trasy imprezy turystycznej (Berlin (Niemcy) – Szczecin – Po-
znań – Wrocław – Opole – Katowice – Kraków – Berlin (Niemcy)).
 Ustalenie terminu w jakim ma się odbyć dana impreza.
 Opracowanie wstępnego programu ramowego imprezy.
 Sprawdzenie dostępności środków transportu, dokonanie wyboru oraz jego re-
zerwacji.
 Ustalenie liczby noclegów i sprawdzenie dostępności bazy noclegowej oraz do-
konanie rezerwacji.
 Ustalenie liczby posiłków i sprawdzenie dostępności bazy gastronomicznej oraz
dokonanie rezerwacji.
 Sprawdzenie dostępności miejsc i obiektów przewidzianych w programie oraz
dokonanie rezerwacji.
 Sprawdzenie dostępności oraz zarezerwowanie usług pilota wycieczek oraz
przewodników turystycznych w języku uczestników ruchu turystycznego.
 Opracowanie szczegółowego oraz ramowego programu imprezy.

12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
11
5. Zasady programowania imprez turystyki kwalifikowanej
Turystyka kwalifikowana to dobrowolna forma zagospodarowania czasu wolnego, wy-
magająca od uczestnika doskonałego przygotowania, zarówno fizycznego, jak i psy-
chicznego. Zaspokaja ona potrzebę zmiany codziennego otoczenia, zmianę rytualnego
trybu życia oraz kontaktu z odmiennym środowiskiem zarówno przyrodniczym, jak i
kulturalno-społecznym.
Celem turystyki kwalifikowanej jest nie tylko doskonalenie sprawności, poprawa kondy-
cji, ale również rozpowszechnianie idei poznawania kraju. Imprezy turystyki kwalifiko-
wanej, w zależności od wybranej formy, organizowane są od 7 do 14 dni.
Zasady programowania imprez turystyki kwalifikowanej:
 Ustalenie formy planowanej imprezy turystycznej (w ramach turystyki kwalifi-
kowanej turyści mogą korzystać z następujących form: turystyka piesza, rowe-
rowa, narciarska, jeździecka, wodna, tramping, trekking, backpacking, survival,
itp.).
 Ustalenie odbiorcy (turyści indywidualni, klienci instytucjonalni, grupy zorgani-
zowane, itp.).
 Ustalenie terminu realizacji imprezy turystycznej.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego imprezy turystycznej. Program po-
winien być dostosowany do możliwości psychomotorycznych grupy oaz ich zain-
teresowań.
 Określenie liczby noclegów.
 Sprawdzenie dostępności bazy noclegowej oraz dokonanie rezerwacji miejsc.
 Określenie rodzaju oraz liczby posiłków, a następnie sprawdzenie dostępności
usług gastronomicznych i dokonanie rezerwacji.
 Sprawdzenie dostępności obiektów umożliwiających realizację programu, a na-
stępnie dokonanie ich rezerwacji.
 Sprawdzenie dostępności środków transportu oraz dokonanie rezerwacji.
 Stworzenie ramowego oraz szczegółowego programu imprezy turystycznej.
 Program powinien opierać się na zasadzie stopniowania trudności, co oznacza, iż
aktywność fizyczną należy wiązać z celami upowszechniania wiedzy, krajoznaw-
stwa oraz samorealizacji.
 W trakcie programowania imprezy kwalifikowanej należy unikać przeładowania
programu, pośpiechu oraz powierzchowności zwiedzania.
 Zachować proporcje między czasem przeznaczonym na zwiedzania, a czasem
przeznaczonym na odpoczynek, gry i zabawy.

13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
12
 Zachować proporcję pomiędzy aktywnością w obiektach zamkniętych, a zajęcia-
mi w terenie.

14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
13
6. Zasady programowania imprez turystyki motywacyjnej
Turystyka motywacyjna (określana jako incentive travel) to głównie forma wyjazdu
organizowana przez pracodawcę dla pracowników w ramach nagrody, integracji bądź
motywacji do efektywniejszych wyników w pracy.
Imprezy motywacyjne są wyjazdami organizowanymi na indywidualne zamówienie oraz
finansowanymi przez pracodawcę. Jest to rodzaj wyjazdu, który może zostać zaplano-
wany o każdej porze roku i w dowolnie wybranym terminie. Czas trwania takich wyjaz-
dów oscyluje w granicach od 3 do 5 dni na terenie kraju oraz w granicach od 5 do 10 dni
za granicą. Najczęściej są to imprezy organizowane w miejscowościach bądź regionach o
ciekawych atrakcjach turystycznych. Właściwy program imprezy turystycznej rozpo-
czynamy planować od drugiego dnia.
Zasady programowania imprez turystyki motywacyjnej:
 Ustalenie terminu wyjazdu.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego imprezy motywacyjnej.
 Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie długości trasy i przybliżonego czasu dotarcia do obiektu noclegowego.
Charakterystyczną cechą imprez motywacyjnych jest fakt, iż uczestnicy zobowią-
zani są dotrzeć na miejsce we własnym zakresie.
 Programując imprezę motywacyjną należy pamiętać, iż pierwszy dzień przezna-
czony jest na dojazd, sprawy organizacyjne, zapoznanie się z obiektem oraz nale-
ży w tym dniu zorganizować posiłek powitalny. Najczęściej jest to uroczysta kola-
cja w trakcie, której spotykają się wszyscy uczestnicy.
 Program właściwy imprezy motywacyjnej rozpoczynamy planować od drugiego
dnia pobytu uczestników.
 Planowane formy rekreacyjne najlepiej umieścić w godzinach przedpołudnio-
wych i powinny obejmować maksymalnie 5 godzin.
 W godzinach popołudniowych należy zagospodarować czas uczestnikom planu-
jąc zwiedzanie.
 W godzinach wieczornych należy zagospodarować czas uczestników w formie in-
tegrującej grupę (np. wspólna zabawa taneczna, ognisko, gry i zabawy integra-
cyjne).
 Ostatni dzień pobytu uczestników należy przeznaczyć na powrót do domu.

15. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
14
 Stworzenie programu ramowego i szczegółowego imprezy turystyki motywacyj-
nej.

16. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
15
7. Zasady programowania imprez turystyki biznesowej
Turystyka biznesowa aktualnie stanowi
najprężniej rozwijającą się gałąź przemy-
słu turystycznego. Są to zarówno wyjazdy
związane z pracą zawodową, jak również
wyjazdy w sprawach biznesowych zwią-
zanych z interesami. W ramach turystyki
biznesowej uczestnicy korzystają z pod-
stawowych usług. Jednakże w czasie wol-
nym zaspokajają inne potrzeby, korzysta-
jąc z dodatkowych usług, wykorzystując
infrastrukturę rekreacyjno-turystyczną.
Jest to forma wyjazdów najczęściej organizowana dla klienta indywidualnego.
Zasady programowania imprez turystyki biznesowej:
 Ustalenie terminu wyjazdu.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego imprezy biznesowej.
 Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie rodzaju środka transportu, sprawdzenie jego dostępności oraz dokona-
nie rezerwacji.
 Programując wyjazd biznesowy, należy pamiętać, iż uczestnik wyjeżdża w spra-
wach służbowych, dlatego też należy zaplanować wspólnie z nim ilość planowa-
nych spotkań w ciągu dnia oraz określić ramy czasowe ich trwania.
 Ustalenie miejsc spotkań biznesowych, sprawdzenie ich dostępności oraz doko-
nanie rezerwacji.
 Sprawdzenie dostępności obiektów i miejsc atrakcyjnych turystycznie umożli-
wiających zagospodarowanie czasu wolnego oraz dokonanie ich rezerwacji.
 Zagospodarowanie czasu wolnego należy rozpocząć od godzin popołudniowych.
 Wieczorem należy umilić czas uczestnikowi, wybierając formy kulturalno-
rozrywkowe.
 Ostatni dzień pobytu uczestnika przeznaczony jest na powrót do domu.
 Stworzenie programu ramowego i szczegółowego imprezy turystyki biznesowej.

17. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
16
8. Zasady programowania konferencji
Konferencja to forma zaplanowanego
zgromadzenia uczestników zainteresowa-
nych daną dziedziną bądź tematem, który
stanowi główny cel spotkania. Konferen-
cje są imprezami zleconymi, co w konse-
kwencji ułatwia pracę pracownikom biura
podróży, planujących dany rodzaj impre-
zy. Charakteryzują się one krótkotermi-
nowością. Najczęściej są to wydarzenia
jednodniowe bądź weekendowe. Jednakże
również w trakcie programowania konfe-
rencji należy stosować się do pewnych
zasad.
Zasady programowania konferencji:
 Ustalenie terminu konferencji.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego konferencji.
 Ustalenie miejsca i obiektu organizacji konferencji.
Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji dla uczestników (przypadku konferencji kilkudniowej).
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie długości trasy i przybliżonego czasu dotarcia na miejsce.
 Sprawdzenie dostępności obiektów i miejsc atrakcyjnych turystycznie oraz do-
konanie ich rezerwacji.
 Należy pamiętać, iż uczestnicy spotykają się w sprawach służbowych bądź posze-
rzenia wiedzy czy też podzielenia się z innymi swoimi doświadczeniami itp., dla-
tego też w godzinach przedpołudniowych należy zaplanować zebrania, odczyty
bądź inne formy spotkań konferencyjnych.
 W godzinach popołudniowych należy zagospodarować czas uczestnikom w for-
mie zwiedzania atrakcji turystycznych bądź warsztatów będących doskonałą
formą wymiany doświadczeń.
 Wieczorem należy umilić czas uczestnikom, wybierając formy kulturalno-
rozrywkowe bądź integracyjne.
 Ostatni dzień pobytu uczestników przeznaczony jest na oficjalne zakończenie
konferencji i powrót do domu.

18. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
17
 Planując konferencje, należy pamiętać, iż pierwszego dnia należy uwzględnić w
programie oficjalne otwarcie konferencji.
 Programując spotkanie konferencyjne, w zależności od długości jej trwania, nale-
ży w programie uwzględnić przerwy. Najczęściej są to przerwy kawowe i jedna
długa przerwa na lunch.
 Dzienny program konferencji powinien maksymalnie trwać do 8 godzin
uwzględniając w tym również przerwy.
 Opracowanie ramowego i szczegółowego programu konferencji.

19. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
18
9. Zasady programowania kongresów
Kongres jest prestiżowym wydarzeniem,
w trakcie którego dochodzi do spotkania
ogromnej liczby uczestników w celu prze-
dyskutowania konkretnych tematów. W
związku z faktem, iż kongresy odbywają
się w regularnych odstępach czasowych i
są formą spotkań dla określonego odbior-
cy ułatwia to pracę pracownikom biur
podróży. Są to imprezy organizowane na
specjalne zlecenie usługodawcy. Najczę-
ściej trwają od 3 do 5 dni i coraz częściej są one organizowane w miejscowościach i re-
gionach o bogatych walorach przyrodniczych i antropogenicznych.
Zasady programowania kongresów:
 Ustalenie terminu kongresu.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego kongresu.
 Ustalenie miejsca i obiektu organizacji kongresu.
 Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji.
 Ustalenie długości trasy i przybliżonego czasu dotarcia do miejsca docelowego.
 Sprawdzenie dostępności obiektów i miejsc atrakcyjnych turystycznie oraz do-
konanie ich rezerwacji.
 Programując kongres, należy pamiętać, iż jego celem jest poszerzenie wiedzy czy
też podzielenie się z innymi swoimi doświadczeniami itp., dlatego też w godzi-
nach przedpołudniowych należy zaplanować odczyty, sesje naukowe bądź inne
formy spotkań kongresowych.
 W godzinach popołudniowych należy zagospodarować czas uczestnikom w for-
mie zwiedzania atrakcji turystycznych bądź warsztatów stanowiących formę
wymiany doświadczeń.
 Wieczorem należy umilić czas uczestnikom, wybierając formy kulturalno-
rozrywkowe bądź integracyjne.
 Ostatni dzień pobytu uczestników kongresu przeznaczony jest na oficjalne za-
kończenie oraz powrót do domu.
 Programując spotkanie kongresowe, należy pamiętać, iż pierwszy dzień powinien
być przeznaczony na dotarcie do miejsca docelowego oraz oficjalne rozpoczęcie.

20. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
19
 Podobnie, jak w przypadku konferencji, w trakcie trwania kongresów należy
uwzględnić przerwy pomiędzy poszczególnymi odczytami bądź panelami nau-
kowymi.
 Dzienny program kongresu powinien oscylować w granicach 8 godzin uwzględ-
niając przerwy.
 Programując kongres, należy z klientem ustalić ilość przewidywanych wykładów,
sesji naukowych, tematycznych, itp. oraz ustalić przewidywany czas ich trwania.
 Opracowanie szczegółowego i ramowego programu kongresu.

21. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
20
10. Zasady programowania giełd turystycznych
Giełda turystyczna jest formą masowych spotkań handlowych, w trakcie których docho-
dzi do spotkań biznesowych i handlowych. Są to spotkania organizowane na specjalne
życzenie usługodawcy. Giełda turystyczna najczęściej jest wydarzeniem jednodniowym
bądź weekendowym. Biorąc pod uwagę, iż jest to spotkanie masowe, trudno jest określić
odbiorcę, gdyż często tego typu imprezy są udostępniane dla ogółu społeczeństwa. Jed-
nakże w trakcie planowania organizacji giełdy turystycznej należy pamiętać o kilku naj-
ważniejszych jej elementach.
Zasady programowania giełd turystycznych:
 Ustalenie terminu giełdy turystycznej.
 Ustalenie miejsca i obiektu organizacji giełdy turystycznej.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego giełdy turystycznej.
 Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji (dla usługodawcy i zaproszonych gości w przypadku, gdy
jest ona zaplanowana powyżej jednego dnia).
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji (dla usługodawcy i zaproszonych go-
ści).
 Ustalenie długości trasy i przybliżonego czasu dotarcia do obiektu, w którym od-
bywa się giełda turystyczna.
 Programując giełdy turystyczne, należy pamiętać, iż uczestnicy spotykają się w
celu zapoznania się z ofertą, w sprawach służbowych bądź w celach handlowych,
dlatego też należy zaplanować czas na zwiedzanie giełdy oraz spotkania bizne-
sowo-handlowe.
 W godzinach popołudniowych należy zagospodarować czas uczestnikom w for-
mie zwiedzania atrakcji turystycznych.
 Wieczorem należy umilić czas uczestnikom, wybierając formy kulturalno-
rozrywkowe bądź integracyjne.
 Ostatni dzień pobytu uczestników przeznaczony jest na oficjalne zamknięcie
giełdy turystycznej oraz powrót do domu.
 Planując giełdę turystyczną, należy pamiętać, iż pierwszego dnia powinno nastą-
pić oficjalne otwarcie.
 Giełdy turystyczne trwające jeden dzień zwykle otwierane są o godzinie 10:00 i
trwają do godziny 18:00. W przypadku giełd turystycznych kilkudniowych ich
ramy czasowe podczas każdego dnia są krótsze i oscylują w granicach 6 godzin.

22. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
21
 Programując giełdę turystyczną, należy z klientem ustalić ilość przewidywanych
wystawców, uczestników i zaproszonych gości.
 Opracować szczegółowy i ramowy program giełdy turystycznej.

23. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
22
11. Zasady programowania targów turystycznych
Targi turystyczne to współcześnie nie tylko imprezy mające na celu zaprezentowanie
produktów, dóbr bądź usług, ale również okazja do spotkań biznesowo-handlowych.
Ponadto w globalizacji ówczesnego świata i dynamicznie rozwijającej się turystyki, targi
turystyczne są swoistym show przyciągającym masowe ilości producentów, kontrahen-
tów i turystów zainteresowanych prezentowanymi trendami na rynku turystycznym.
Programując targi turystyczne, trudno jest jednoznacznie określić odbiorcę. Ponadto
biuro podróży bądź inna wyspecjalizowana jednostka w trakcie układania programu
targów turystycznych obowiązana jest pamiętać o kilku najważniejszych elementach,
których nie powinno zabraknąć. Targi turystyczne to imprezy mogące odbywać się w
trakcie jednego dnia, weekendu bądź jak w przypadku światowych targów turystycz-
nych od 5 do 7 dni.
Zasady programowania targów turystycznych:
 Ustalenie terminu targów turystycznych. Ustalenie miejsca i obiektu organizacji
targów turystycznych.
 Stworzenie wstępnego programu ramowego targów turystycznych.
 Ustalenie obiektu zakwaterowania, sprawdzenie jego dostępności, a następnie
dokonanie rezerwacji (dla usługodawcy i zaproszonych gości).
 Ustalenie rodzaju oraz ilości posiłków, sprawdzenie dostępności bazy gastrono-
micznej, a następnie dokonanie rezerwacji (dla usługodawcy i zaproszonych go-
ści).
 Ustalenie długości trasy i przybliżonego czasu dotarcia do obiektu, w którym od-
bywają się targi turystyczne.
 Programując targi turystyczne, należy pamiętać, iż uczestnicy przyjeżdżają w celu
zapoznania się z ofertami, podzielenia się swoimi produktami, dobrami i usługa-
mi bądź handlowych, dlatego też dzień planujemy na zwiedzanie targów tury-
stycznych oraz spotkania biznesowo-handlowe.
 Wieczorem należy zagospodarować czas zaproszonym gościom, wybierając for-
my kulturalno-rozrywkowe bądź integracyjne.
 Ostatni dzień trwania targów turystycznych przeznaczony jest oficjalne zamknię-
cie imprezy oraz powrót do domu.
 Targi turystyczne rozpoczynają się oficjalnym ich otwarciem.
 Podczas planowania targów turystycznych należy ustalić z klientem przewidy-
waną ilość zaproszonych gości oraz wystawców.
 Stworzenie szczegółowego i ramowego programu targów turystycznych.

24. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Planowanie imprez i usług turystycznych
23
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Kruczek Z., Obsługa ruchu turystycznego Teoria i praktyka, Wydawnictwo Proksenia,
Karków 2009.
Meyer B., Obsługa ruchu turystycznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Peć M., Michniewicz I., Obsługa ruchu turystycznego, cz. 4, Wydawnictwo Rea, Warszawa
2011.
Literatura dodatkowa
Leszka G., Podstawy turystyki, WSiP, Warszawa 2013.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców (Dz. U. 2004 nr 92 poz.
879).