Vận Dụng Triết Học Vào Công Cuộc Xây Dựng Và Phát Triển Kinh Tế Ở Nước Ta.doc

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
LUANVANPANDA.COM -
LỜI MỞ ĐẦU
Trong công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế nhiều thành phần,
vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, theo định
hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, lý luận nhận thức, vấn đề cải tạo
thực tiễn nền kinh tế luôn thu hút sự quan tâm của nhiều đối tượng.
Ngày nay, triết học là một bộ phận không thể tách rời với sự phát triển
của bất cứ hình thái kinh tế nào. Những vấn đề triết học về lý luận nhận thức
và thực tiễn, phương pháp biện chứng... luôn là cơ sở, là phương hướng, là
tôn chỉ cho hoạt động thực tiễn, xây dựng và phát triển xã hội. Nếu xuất phát
từ một lập trường triết học đúng đắn, con người có thể có được những cách
giải quyết phù hợp với các vấn dề do cuộc sống đặt ra. Việc chấp nhận hay
không chấp nhận một lập trường triết học nào đó sẽ không chỉ đơn thuần là sự
chấp nhận một thế giới quan nhất định, một cách lý giải nhất định về thế giới,
mà còn là sự chấp nhận một cơ sở phương pháp luận nhất định chỉ đạo cho
hoạt động.
Chúng ta biết rằng, triết học là một trong ba bộ phận cấu thành của chủ
nghĩa Mác. Lênin đã chỉ rõ rằng chủ nghĩa duy vật biện chứng đó chính là
triết học của chủ nghĩa Mác. Cho đến nay, chỉ có triết học Mác là mang tính
ưu việt hơn cả. Trên cơ sở nền tảng triết học Mác - Lênin, Đảng và Nhà nước
ta đã học tập và tiếp thu tư tưởng tiến bộ, đề ra những mục tiêu, phương
hướng chỉ đạo chính xác, đúng đắn để xây dựng và phát triển xã hội, phù hợp
với hoàn cảnh đất nước. Mặc dù có những khiếm khuyết không thể tránh khỏi
song chúng ta luôn đi đúng hướng trong cải tạo thực tiễn, phát triển kinh tế,
từng bước đưa đất nước ta tiến kịp trình độ các nước trong khu vực và thế
giới về mọi mặt. Chính những thành tựu của xây dựng chủ nghĩa xã hội và
qua mười năm đổi mới là minh chứng xác đáng cho vấn đề nêu trên. Hoạt
động nhận thức và cải tạo thực tiễn cùng với sự nắm bắt các quy luật khách
quan trong vận hành nền kinh tế ở nước ta là một vấn ềề còn nhiều xem xét và
tranh cãi, nhất là trong quá trình đổi mới hiện nay.Vì vậy, em quyết định chọn
đề tài “Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý”.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN
1. Một số khái niệm cơ bản
a) Thực tiễn
- Với việc đưa phạm trù thực tiễn vào lý luận nhận thức, các nhà kinh
điển của chủ nghĩa Mác - Lênin đã tạo nên một bước chuyển biến cách mạng
trong triết học nói chung và trong lý luận nhận thức nói riêng và đã đưa ra
quan điểm về thực tiễn như sau:
- Thực tiễn là toàn bộ những hoạt động vật chất, có mục đích, mang tính
lịch sử - xã hội của con người nhằm cải biến tự nhiên và xã hội.
- Bản chất của hoạt động thực tiễn đó là sự tác động qua lại của chủ thể
và khách thể.
- Hoạt động thực tiễn đa dạng với nhiều hình thức ngày càng phong
phú, song có thể chia ra thành ba hình thức cơ bản là: hoạt động sản xuất vật
chất, hoạt động chính trị xã hội và hoạt động thực nghiệm khoa học.
b) Chân lý:
- Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng cho rằng: Chân lý là những
tri thức phù hợp với hiện thực khách quan và được thực tiễn kiểm nghiệm.
- Chân lý bao giờ cũng là chân lý khách quan tức là những tri thức mà
nội dung của nó không phụ thuộc vào con người.
- Chân lý còn có tính tuyệt đối và tính tương đối, tính cụ thể. Chân lý
còn là một quá trình vì nhận thức của con người là một quá trình.
c) Nhận thức:
- Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định: Nhận thức là quá trình
phản ánh biện chứng, tích cực, tự giác và sáng tạo thế giới khách quan vào
trong đầu óc của con người trên cơ sở thực tiễn.
- Được dựa trên những nguyên tắc cơ bản sau:
+ Thừa nhận thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập đối với ý thức
con người.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
+ Thừa nhận khả năng nhận thức được thế giới của con người, coi nhận
thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc con người, là hoạt
động tìm hiểu khách thể của chủ thể.
+ Khẳng định sự phản ánh đó là một quá trình biện chứng tích cực, tự
giác và sáng tạo. Quá trình đó diễn ra theo trình tự từ chưa biết đến biết, từ hiện
tượng đến bản chất, từ biết ít đến biết nhiều, từ kém sâu sắc đến sâu sắc hơn.
+ Coi thực tiễn là cơ sở chủ yếu và trực tiếp nhất của nhận thức, là động
lực, mục đích của nhận thức và là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý.
2. Quá trình nhận thức
- Nhận thức là một quá trình biện chứng diễn rất phức tạp, bao gồm
nhiều giai đoạn, trình độ, vòng khâu và hình thức khác nhau.
- Chủ nghĩa duy vật biện chứng coi nhận thức không phải là sự phản
ánh giản đơn, thụ động, mà là một quá trình gắn liền với hoạt động thực tiễn.
Quá trình đó đã được Lênin chỉ ra như sau: "Từ trực quan sinh động đến tư
duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn - đó là con đường biện
chứng của sự nhận thức chân lý, của sự nhận thức hiện thực khách quan".
- Tuỳ theo tính chất của sự nghiên cứu mà quá trình đó được phân hoá
ra thành các cấp độ khác nhau như: nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính,
nhận thức kinh nghiệm và nhận thức lý luận hay nhận thức thông thường và
nhận thức khoa học.
Theo Lênin thì quá trình nhận thức trải qua hai khâu sau:
a) Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng.
- Trực quan sinh động hay chính là nhận thức cảm tính là giai đoạn đầu
tiên, gắn liền với thực tiễn và thông qua các giác quan trong đó.
+ Cảm giác là hình thức đầu tiên của sự phản ánh hiện thực khách quan,
là sự phản ánh những thuộc tính riêng lẻ của các sự vật, hiện tượng khi chúng
tác động trực tiếp vào các giác quan của con người như màu sắc, mùi vị, độ

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
rắn… Sự tác động này gây nên sự kích thích của các tế bào thần kinh làm xuất
hiện các cảm giác.
+ Tri giác là hình thành kế tiếp sau cảm giác là hình ảnh tương đối toàn
vẹn về sự vật khi sự vật đó đang trực tiếp tác động vào các giác quan. Tri giác
nảy sinh dựa trên cơ sở của cảm giác, là sự tổng hợp của nhiều cảm giác. So
với cảm giác thì tri giác là hình thức nhận thức cao hơn, đầy đủ hơn, phong
phú hơn về sự vật. Tri giác cũng phản ánh sự vật, hiện tượng một cách trực
tiếp thông qua các giác quan.
+ Biểu tượng: là hình thức phản ánh cao nhất và phức tạp nhất của giai
đoạn trực quan sinh động. Biểu tượng xuất hiện trên cơ sở những hiểu biết về
sự thật do tri thức đem lại. Biểu tượng là hình ảnh về sự vật được lưu giữ
trong chủ thể nhận thức khi sự vật không còn hiện diện trực tiếp trước chủ
thể. Con người không cần quan sát trực tiếp sự vật mà vẫn hình dung ra chúng
dựa trên sự tiếp xúc nhiều lần trước đó. Do đó, ở biểu tượng nhận thức đã
chứa đựng những yếu tố gián tiếp. Biểu tượng là khâu trung gian giữa trực
quan sinh động và tư duy trừu tượng.
Như vậy: cảm giác, tri giác và biểu tượng là những giai đoạn kế tiếp
nhau của hình thức nhận thức cảm tính. Trong nhận thức cảm tính đã tồn tại
cả cái bản chất lẫn không bản chất, cả cái tất yếu và ngẫu nhiên, cả cái bên
trong lẫn bên ngoài sự vật. Nhưng ở đây, con người chưa phân biệt được cái
gì là bản chất với không bản chất, đâu là tất yếu với ngẫu nhiên, đâu là cái bên
trong với bên ngoài. Yêu cầu của nhận thức đòi hỏi phải tách ra và nắm lấy
cái bản chất, tất yếu, bên trong, chỉ có chúng mới có vai trò quan trọng cho
hoạt động thực tiễ và nhận thức của con người nên nhận thức sẽ vượt lên một
trình độ mới, cao hơn về chất, đó là trình độ nhận thức lý tính hay là giai đoạn
tư duy trừu tượng.
- Tư duy trừu tượng hay là nhận thức lý tính, là giai đoạn phản ánh gián
tiếp, trừu tượng và khái quát những thuộc tính, những đặc điểm bản chất của

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
đối tượng. Đây là giai đoạn nhận thức thực hiện chức năng quan trọng nhất là
tách ra và nắm lấy cái bản chất có tính quy luật của các sự vật, hiện tượng. Vì
vậy, nó đạt đến trình độ phản ánh sâu sắc hơn, chính xác hơn và đầy đủ hơn
cái bản chất của đối tượng, là giai đoạn cao của quá trình nhận thức khái
niệm, phán đoán, suy lý.
+ Khái niệm: là hình thức cơ bản nhất của tư duy trừu tượng, nó phản
ánh, khái quát những đặc tính cơ bản nhất, phổ biến nhất của một lớp các sự
vật, hiện tượng nhất định (đó chính là những đặc tính bản chất của sự vật).
Khái niệm được hình thành trên cơ sở hoạt động thực tiễn, là kết quả của sự
khái quát những tri thức do trực quan sinh động đem lại. Khái niệm vừa có
tính chủ quan vừa có tính khách quan, vừa có mối quan hệ tác động qua lại
với nhau, vừa thường xuyên vận động và phát triển. Nó chẳng những rất linh
động, mềm dẻo năng động mà còn là "Điểm nút" của quá trình tư duy trừu
tượng, là cơ sở để hình thành phán đoán.
+ Phán đoán là sự vận dụng các khái niệm trong ý thức con người để
phản ánh mối liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng cũng như các thuộc tính, tính
chất của chúng hay chính là hình thức của sự liên kết các khái niệm lại với
nhau. Có nhiều loại phán đoán khác nhau. Tuỳ theo cách phân chia ta có:
phán đoán khẳng định, phán đoán phủ định, phán đoán phổ biến, phán đoán
đặc thù và phán đoán đơn nhất.
+ Suy lý (suy luận) là quá trình lôgic của tư duy tuân theo quy luật nhất
định để tạo ra một phán đoán mới từ những phán đoán tiền đề hay chính là
hình thức của tư duy liên kết các phán đoán lại với nhau để rút ra tri thức mới.
Tính chân thực của phán đoán két luận phụ thuộc vào tính chân thực của phán
đoán tiền độ cũng như tính hợp quy luật của quá trình suy luận.
- Giữa nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính (hay trực quan sinh
động và tư duy trừu tượng) có sự thống nhất bởi đó là hai giai đoạn của một
quá trình nhận thức, dựa trên cơ sở thực tiễn và hoạt động thần binh cao cấp.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
Chúng là những nấc thang hợp thành chu trình nhận thức, giữa chúng có sự
tác động qua lại: Nhận thức cảm tính cung cấp tài liệu cho nhận thức lý tính,
nhận thức lý tính tác động trở lại nhận thức cảm tính làm cho nó chính xác
hơn, nhạy bén hơn. Nhận thức cảm tính khác nhận thức lý tính ở chỗ.Nhận
thức cảm tính là giai đoạn thấp, phản ánh khách thể một cách trực tiếp đem lại
những tri thức về bản chất và quy luật của khách thể.
b) Từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn
- Nhận thức phải trở về thực tiễn để kiểm tra, khẳng định, kiểm nghiệm
là tri thức đúng hay sai lầm, tri thức ấy có chân thực không.
- Quay trở về thực tiễn, nhận thức hoàn thành một chu trình biện chứng
của nó. Trên cơ sở hoạt động thực tiễn mới một chu trình nhận thức tiếp theo
lại bắt đầu và cứ như thế mãi mãi.
- Xét trong toàn bộ nhận thức của con người về thế giới, thực tiễn là yếu
tố không thể thiểu được của quá trình nắm bắt chân lý - là vòng khâu "chuyển
hoá" kết quả nhận thức thành chân lý khách quan.
3. Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý
a) Thực tiễn là tiêu chuẩn duy nhất của chân lý.
Nhờ có thực tiễn, chúng ta phân biệt được chân lý và sai lầm, tức thực
tiễn đóng vai trò là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý.
- Thực tiễn là hoạt động vật chất có tính tất yếu khách quan, diễn ra độc
lập đối với nhận thức, nó luôn luôn vận động, và phát triển trong lịch sử. Nhờ
đó là mà thúc đẩy nhận thức cùng vận động, phát triển. Mọi sự biến đổi của
nhận thức suy cho cùng không thể vượt ra ngoài sự kiểm tra của thực tiễn. Nó
thường xuyên chịu sự kiểm nghiệm trực tiếp của thực tiễn.
- Chính thực tiễn có vai trò làm tiêu chuẩn, thước đo giá trị của những
tri thức đã đạt được trong nhận thức. Đồng thời nó bổ sung, chỉnh sửa, điều
chỉnh, sửa chữa, phát triển và hoàn thiện nhận thức. C.Mác đã viết "vấn đề
tìm hiểu tư duy của con người có thể đạt tới chân lý khách quan hay không,

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
hoàn toàn không phải là vấn đề lý luận mà là một vấn đề thực tiễn. Chính
trong thực tiễn mà con người phải chứng minh chân lý".
- Nhờ có thực tiễn kiểm nghiệm, chứng minh mà ta xác định đâu là cái
hợp quy luật, đâu là cái tri thức đúng, đâu là sai lầm cũng như cái gì nên làm,
cái gì không nên làm, đâu là cái không hợp với quy luật mà chân lý chính là
cái tri thức đúng, cái hợp quy luật hay là đúng với quy luật.
- Thực tiễn chẳng những là điểm xuất phát của nhận thức, là yếu tố
đóng vai trò quyết định đối với sự hình thành và phát triển của nhận thức mà
còn là nơi nhận thức còn phải luôn luôn hướng tới để thể nghiệm tính đúng
đắn của mình. Vì thế mà thực tiễn là cơ sở, động lực, mục đích của nhận thức
vừa là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý. Và khi nhấn mạnh điều này thì V.I.
Lênin đã viết: "Quan điểm về đời sống và thực tiễn phải là quan điểm thứ
nhất và cơ bản của lý luận nhận thức".
- Chúng ta phải luôn luôn quán triệt quan điểm thực tiễn, quan điểm này
yêu cầu việc nhận thức phải xuất phát từ thực tiễn, dựa trên cơ sở thực tiễn,
độ sâu vào thực tiễn, phải coi trọng công tác tổng kết thực tiễn, việc nghiên
cứu phải liên hệ với thực tiễn tức là "học phải đi đôi với hành". Nếu xa rời
thực tiễn sẽ dẫn đến sai lầm của bệnh chủ quan, duy ý chí, giáo điều, máy
móc, quan liêu, không xác định được quy luật, không phân biệt được quy luật
đó có hợp quy luật hay không có là tri thức đúng (chân lý) hay không nhưng
nếu tuyệt đối hóa thì sẽ rơi vào chủ nghĩa thực dụng, kinh nghiệm chủ nghĩa
nên đòi hỏi chúng ta phải có cái nhìn đúng đắn thì mới xác định được quy luật
hợp chân lý.
- Những tri thức phù hợp với hiện thực khách quan và được thực tiễn
kiểm nghiệm chính là những tri thức đúng, có đúng thời mới phù hợp được
với hiện thực khách quan còn tri thức sai, sai lầm thì không thể phù hợp với
hiện thực khách quan được.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
b) Chân lý có tính cụ thể, có đặc tính gắn liền và phù hợp giữa nội
dung phản ánh với một đối tượng nhất định cùng các điều kiện, hoàn cảnh
lịch sử cụ thể. Thực tiễn lại có "tính phổ biến" và là "hiện thực trực tiếp" nhờ
đó thực tiễn có thể "vật chất hoá" được tri thức, biến tri thức thành các khách
thể vật chất có tính xác thực cảm tính.
- Mỗi tri thức đúng đắn bao giờ cũng có một nội dung nhất định, nội
dung đó luôn gắn liền với đối tượng xác định, diễn ra nên bất kỳ chân lý nào
cũng gắn liền với những điều kiện lịch sử cụ thể.
- Việc nắm vững những nguyên tắc về tính cụ thể của chân lý có ý
nghĩa phương pháp luận quan trọng trong hoạt động nhận thức cũng như hoạt
động thực tiễn. Việc xem xét, đánh giá mỗi sự vật, hiện tượng, mỗi việc làm
phải dựa trên quan điểm lịch sử - cụ thể để vận dụng vào thực tiễn và xác định
được rõ chân lý.
- Nhận thức là những tri thức về bản chất quy luật của hiện thực, của
thực tiễn, mà thực tiễn lại còn là cơ sở, động lực và mục đích của nhận thức
để từ đó giúp con người hiểu và biết thêm được về các quy luật, đã là quy luật
thì không thể phủ định được và sẽ tồn tại và là chân lý.
c) Tiêu chuẩn thực tiễn vừa mang tính tuyệt đối vừa mang tính tương
đối. Tuyệt đối vì nó là tiêu chuẩn khách quan duy nhất, tương đối vì bản thân
thực tiễn luôn luôn biến đổi, phát triển. Sự biến đổi này dẫn đến chỗ tiếp tục
bổ sung, phát triển những tri thức đã có trước đó.
- Chân lý cũng là khách quan, là sự thống nhất giữa hai trình độ, chân lý
tuyệt đối và chân lý tương đối thì điều đó cũng có nghĩa là nhận thức phải trải
qua một quá trình đi từ chưa biết đầy đủ đến biết đầy đủ hơn về sự vật, hiện
tượng. Mà thực tiễn là cơ sở chủ yếu và trực tiếp của nhận thức, là mục đích
của nhận thức và là tiêu chuẩn để kiểm tra độ chuẩn xác trong kết quả nhận
thức. Mà nhận thức là một quá trình có tính tích cực, chủ động và sáng tạo

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
của những hoạt động vật chất có tính mục đích, lịch sử - xã hội của con người
nhằm cải tạo thế giới.
- Một chân lý luôn có tính đích thực, xác thực và luôn được thực tiễn
kiểm nghiệm bởi chân lý là sản phẩm của quá trình nhận thức con người là tri
thức đúng.
- Chính trong thực tiễn mà con người chứng minh được chân lý, nghĩa
là chứng minh tính hiện thực và sức mạnh, tính trần tục của tư duy.
- Thực tiễn tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau nên các hình thức kiểm
nghiệm bằng thực tiễn đối với tri thức là chân lý cũng khác nhau, có thể là tiến
hành thực nghiệm, là áp dụng những phát minh vào thực tế thành công…
II. SỰ VẬN DỤNG VÀO ĐỔI MỚI Ở VIỆT NAM
1. Tính cấp thiết của đổi mới
- Đổi mới để gắn liền với hoạt động thực tiễn phù hợp với những chủ
trương, đường lối hiện nay của Đảng ta, để gắn lý luận, nhận thức với thực
tiễn từ đó giúp cho sự nhận thức của chúng ta về các quy luật và trên cơ sở đó
đề ra được đường lối cách mạng đúng đắn trong công cuộc đổi mới, xây dựng
chủ nghĩa xã hội của Đảng ta hiện nay.
- Chúng ta phải đổi mới để tranh thủ cơ hội, thách thức, biết tận dụng,
khai thác sử dụng có hiệu quả những thành tựu mà nhận thức dã đạt được để
rút ngắn thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
- Nhằm phù hợp với xu thế toàn cầu hoá, quốc tế hoá sản xuất nhằm
phù hợp với sự phát triển của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ để tiếp
thu và vận dụng.
- Đổi mới để phù hợp với xu thế của thời đại đi lên chủ nghĩa xã hội
mới giữ vững được độc lập, tự do cho dân tộc, mới thực hiện được mục tiêu
làm cho moi người dân được ấm no, tự do, hạnh phúc.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
- Nhằm tạo nên vị thế mới, phù hợp giữa tính chất và trình độ của lực
lượng sản xuất mới cũng như để đáp ứng cho phù hợp giữa nhận thức, lý luận
thực tiễn để từ đó tìm ra quy luật phù hợp với bước phát triển của thời đại
mới.
- Điều quan trọng của đổi mới ở Việt Nam hiện nay là để đảm bảo giữ vững
định hướng xã hội chủ nghĩa nhưng sự lãnh đạo của Đảng phải kiên trì, kiên
định và phát triển nền tảng thị trường, lý luận cách mạng và khoa học.
2. Những nội dung của công cuộc đổi mới
* Đổi mới tư duy trong sự gắn liền với hoạt động thực tiễn là một trong
những chủ trương lớn hiện nay của Đảng ta. Chỉ có đổi mới tư duy lý luận,
gắn lý luận với thực tiễn thì mới có thể nhận thức được các quy luật khách
quan và cách mạng đúng đắn trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
nước ta hiện nay.
- Đại hội IX (tháng 4 - 2001) là đại hội mở đầu thế kỷ XXI ở Việt Nam
đã nhìn lại một cách tổng quát quá trình cách mạng Việt Nam trong thế kỷ
XX và định ra chiến lược phát triển đất nước trong hai tập niên đầu của thế kỷ
XXI với phương hướng tổng quát là "Phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục
đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ tô quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa". Đại hội xác định mục tiêu chung của cách mạng
nước ta hiện nay là: "Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh".
- Đại hội IX đã khẳng định phát triển nền kinh tế thị trường, định
hướng xã hội chủ ghĩa là một mô hình kinh tế tổng quát của thời kỳ quá độ.
Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở đa phương
hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế. Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin
cậy của cả nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát
triển".

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
- Hội nghị trung ương 5 khoá IX (tháng 2 - 2002) đã ra một số nghị
quyết sau: Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể;
Tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách. Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá
nông nghiệp nông thôn thời kỳ 2001 - 2010. Phát triển kinh tế tư nhân là
chiến lược lâu dài trong phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, công tác tư tưởng, lý luận phải góp phần giải quyết những vẫn
nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng…
- Hội nghị trung ương 7 khoá IX (tháng 1 - 2003) khẳng định vai trò
động lực chủ yếu của đại đoàn kết.
- Hội nghị trung ương 9 khoá IX (tháng 1 - 2004) lại nhấn mạnh vấn đề
tạo bước tiến rõ rệt về chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế,
xây dựng đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ
động và khẩn trương hơn trong hội nhập kinh tế quốc tế, phát triển văn hoá,
xã hội nh đồng bộ hơn với tăng trưởng kinh tế, tạo sự chuyển biến toàn diện
và sâu sắc trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng…
- Nhìn lại quá trình hình thành và phát triển đường lối đổi mới của
Đảng ta có thể rút ra một số kết luận là:
+ Đường lối đổi mới không phải tự nhiên mà có mà phải tìm tòi trong
một quá trình, quá trình đó phải được thử nghiệm, đổi mới từng bước từ thấp
đến cao, từ từng bộ phận đến toàn diện.
+ Trong quá trình đổi mớ, ý kiến, cách làm sáng tạo của nhân dân các
địa phương là cực kỳ quan trọng. Biết lắng nghe, chắt lọc, tổng kết, khái quát
thì sẽ có những quyết sách đúng, chủ trương phù hợp,nhất là vào những thời
điểm khó khăn hoặc có tính bước ngoặt.
+ Đổi mới là đấu tranh giữa căn cứ và cái mới nhiều khi diễn ra ngay
trong mỗi con người trong từng tổ chức. Thành công của Đảng ta là ở chỗ đã
kiên quyết đổi mới, dám nhìn thẳng vào sự thật, dám thoả thuận sai lầm. Đảng

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
xác định đổi mới phải kiên quyết nhưng phải làm từng bước vững chắc, thận
trọng, có nguyên tắc, không xa rời mục tiêu.
+ Đường lối đổi mới được hình thành trên cơ sở độc lập tự chủ, sáng
tạo, xuất phát từ thực tế Việt Nam, đồng thời có tham khảo kinh nghiệm các
nước khác một cách chọn lọc, hợp quy luật, thuận lòng người, rễ, nhanh
chóng đi vào cuộc sống.
* Nhìn lại 20 năm đổi mới là cả một chặng đường ta có thể rút ra một
số bài học sau:
- Quá trình đổi mới phải kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đổi mới toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình hức và cách
làm phù hợp.
- Đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân, dựa vào nhân dân, phát huy vai
trò chủ động, sáng tạo của nhân dân, phù hợp với thực tiễn, luôn luôn nhạy
bén với cái mới.
- Phát huy cao độ nội lực, đồng thời khai thác ngoại lực, kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong điều kiện mới.
- Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, không ngừng
đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân.
* Đổi mới là động lực, ổn định là điều kiện tiền đề phát triển nhanh và
bền vững là mục đích để đưa đất nước phát triển mạnh mẽ và vững chắc theo
định hướng xã hội chủ nghĩa thì: "Phương hướng chung" đẩy mạnh công cuộc
đổi mới ở nước ta trong thời gian tới là "Nắm vững thời cơ, vượt qua thử
thách, đẩy lùi nguy cơ, huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước, tạo ra
những động lực mới, những đột phá mới, từ tư duy đến tổ chức và hành động
thực tiễn để sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng bán phát triển và cơ bản trở
thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020".

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
Để thực hiện phương hướng nêu trên, cần quán triệt và thực hiện đồng
bộ các định hướng cơ bản sau:
- Giải phóng và phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất, thực hiện phát
triển nhanh và bền vững; phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tích cực và chủ động hội
nhập kinh tế quốc tế, phát triển kinh tế thị trường .
- Đổi mới hệ thống chính trị đồng bộ với đổi mới kinh tế, trên cơ sở đổi
mới kinh tế làm trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, đẩy mạnh đổi mới tổ
chức, phương thức hoạt động và cơ chế vận hành của hệ thống chính trị.
- Gắn kết chặt chẽ kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với
chính sách xã hội, phát triển kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng
xã hội ngay trong từng bước đi và từng chính sách phát triển.
- Phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, chăm lo phát
triển nhân tố con người, làm cho văn hoá thực sự là nền tảng tinh thần của xã
hội.
- Giữ vững môi trường hoà bình vì sự phát triển của đất nước.
- Tăng cường sức mạnh bảo vệ tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội.
- Không ngừng đổi mới, chỉnh đốn, nâng cao năn lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của Đảng, chúng ta phải kiên định sự lãnh đạo của Đảng, là vấn đề
nguyên tắc, sống còn đảm bảo sự phát triển của đất nước. Đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng là làm cho Đảng lãnh đạo có hiệu quả hơn, Nhà nước
quản lý có hiệu lực hơn.
* Vậy: Để đi lên chủ nghĩa xã hội chúng ta phải phát triển kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá,
xã hội nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm nền tảng
tinh thần cho xã hội, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại
đoàn kết dân tộc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
dân, do nhân dân, vì nhân dân, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, bảo
đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, tích cực và chủ động hội
nhập kinh tế quốc tế, vì hoà bình, độc lập, hợp tác và phát triển.
3. Những thành tựu cơ bản của đổi mới
Qua 20 năm đổi mới, nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng sáng tỏ. Cho đến nay, Đảng ta đã
bước đầu hình thành được trên những nét cơ bản một hệ thống quan điểm lý
luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam,
làm cơ sở khoa học cho đường lối của Đảng, góp phần bổ sung và phát triển
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa
xã hội.
Công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo bắt
đầu từ Đại hội Đảng lần thứ VI đến nay đã thu được những kết quả bước đàu
khả quan, giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường hợp tác đầu tư, phát triển
kinh tế đời sống nhân dân được cải thiện, điều đó đã củng cố và khẳng định
con đường lựa chọn lên chủ nghĩa xã hội của chúng ta là đúng đắn
a) Về nhận thức thì sau 20 năm đổi mới với sự phấn đấu của toàn
Đảng, toàn dân, toàn quân công cuộc đổi mới đã đạt được:
- Về kinh tế: Đã chuyển dịch được từ nền kinh tế thành phần, nền kinh
tế khép kín sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp
với đặc điểm dân tộc, phát triển lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất.
- Kỹ thuật, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
+ Phát triển công nghiệp, dịch vụ gắn công nghiệp hoá, hiện đại hoá với
từng bước phát triển kinh tế tri thức.
+ Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
- Về hệ thống chính trị:
Vận hành theo cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ".

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
+ Từ hội nghị trung ương 6 khoá VI Đảng ta sử dụng khái niệm hệ
thống chính trị thay cho hệ thống chuyên chính vô sản. Báo cáo chính trị Đại
hội VII chỉ rõ: thực chất của công cuộc đổi mới và kiện toàn hệ thống chính
trị nước ta là xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm chủ
của nhân dân.
+ Trong đổi mới tư duy về hệ thống trị, vấn đề cơ bản mới nhận thức về
Nhà nước có tầm quan trọng đặc biệt, xây dựng Nhà nước của nhân dân, do
nhân dân vì nhân dân, tất cả quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân, thực
hành dân chủ.
+ Có nhận thức sâu sắc hơn vai trò của dân chủ hoá toàn bộ đời sống
xã hội, phát triển kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế với việc phát huy
dân chủ ở nước ta.
- Về đối ngoại về tình hình thế giới, thời đại và chính sách đối ngoại có
nhiều đổi mới.
+ Cách tiếp cận về vấn đề nội dung, tính chất thời đại có nhiều mặt
sách hợp và rõ nét hơn, đầy đủ hơn.
+ Đảng ta đã tỉnh táo đánh giá những thành tựu mà chủ nghĩa xã hội
hiện thực đã giành được cho dù chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông
Âu sụp đổ.
+ Đã nhận thức rõ hơn mưu toan của Mỹ thiết lập "một trận tự mới"
thực chất là trật tự thế giới tư bản chủ nghĩa do Mỹ khống chế.
+ Nhận thức rõ hơn, đúng hơn sự phát triển của cách mạng khoa học
công nghệ, có đường lối đối ngoại phù hợp góp phần củng cố môi trường
quốc tế để phát triển kinh tế nhưng phải sáng tạo, tư tưởng quan trọng chỉ đoạ
công tác đối ngoại, rõ ràng, sáng suốt về lợi ích dân tộc, tự chủ, tự cường, hợp
tác…
- Về quốc phòng an ninh cũng có sự phát triển và đổi mới

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
+ Nhận thức về mối quan hệ giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
+ Nhận thức về mục tiêu, nhiệm vụ, sức mạnh, lực lượng bảo vệ tổ
quốc.
+ Phương thức bảo vệ, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ an
ninh quốc gia, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân.
- Về xây dựng Đảng.
+ Làm rõ được yêu cầu, nhiệm vụ của Đảng cần tìm tòi mô hình, con
đường, bước đi xây dựng chủ nghĩa xã hội phù hợp với quy luật khách quan.
+ Đã xác định được vị trí của tư tưởng Hồ Chí Minh trong nền tảng tư
tưởng của Đảng, khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
là nền tảng tư tưởng của Đảng, kim chỉnam cho hành động cách mạng.
+ Đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, nâng cao
trình độ nắm bắt, vận dụng phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh.
+ Phát triển và từng bước làm sáng tỏ lý luận về vai trò của Đảng lãnh
đạo, luận chứng một cách sâu sắc có sức thuyết phục, có tính đồng bộ, toàn
diện trong xây dựng Đảng.
- Về văn hoá, xã hội, con người.
+ Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội.
Đã có tính năng động chủ động và tính tích cực xã hội, khuyến khích làm giàu.
+Về văn hoá và con người: vừa là mục tiêu vừa là động lực của phát
triển kinh tế xã hội nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, với lòng
yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường.
+ Khẳng định con người là vốn quý nhất nền văn hoá Việt Nam thống
nhất, đa dạng các giá trị sắc thái bổ sung cho nhau, khẳng định xây dựng và
phát triển văn hoá xã hội sự nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh đạo.
+ Có sự tự do về tôn giáo, tín ngưỡng giúp cho hoạt động tinh thần

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
b) Về hoạt động thực tiễn
- Về kinh tế
+ Đã đưa nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội kinh tế tăng
trưởng nhanh, cơ sở vật chất kỹ thuật được tăng cường, đời sống của các tầng
lớp nhân dân không ngừng được cải thiện. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân
10 năm (1990 - 2000) đạt 7,5% năm 2000, so với năm 1990 GDP tăng gấp
2lần, có vốn kinh tế chuyển dịch đáng kể, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế
được cải thiện.
+Thực hiện có kết quả chính sách phát triển kinh tế nhiều thành phần,
kinh tế tập thể nòng cốt là hợp tác xã, kinh tế tư nhan được phát huy, kinh tế
có vốn đầu tư nước ngoài cũng có bước phát triển
- Về hệ thống chính trị
+ Quán triệt nguyên tắc quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân, thực
hành dân chủ, phát huy tính sáng tạo của nhân dân
+ Quốc hội có bước biến đổi mới quan trọng từ khâu bầu cử đại biểu
đến hoàn thiện về cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động.
+ Có phương hướng chiến lược lập pháp, chỉ đạo sửa đổi hiến pháp phù
hợp các thời đại mới
+Kiện toàn tổ chức, bộ máy chính phủ và cơ quan chính quyền địa
phương.
+ Có sự phân định rõ ràng hơn các cơ quan tư pháp thực hiện chức
năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động.
+Tiến hành cải cách hành chính và thê chế bộ máy, phương thức hoạt
động. Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể ngày càng phát huy được vai trò, có
nhiều chủ trương, biện pháp đúng đắn
- Về đối ngoại
+ Phá thế bị bao vây, cấm vạn, mở rộng quan hệ đối ngoại theo hướng
đa phương hoá, đa dạng hoá, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, ra nhậ

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
ASEAN năm 1995, bình thường hoá quan hệ với Trung Quốc năm 1991 với
Hoa Kỳ năm 1995 có quan hệ ngoại giao với 167 nước trong số hơn 200 quốc
gia.
+ Xác lập được quan hệ ổn định với các nước lớn đã ký hiệp định về
hợp tác với EU năm 1995, tuyên bố về quan hệ đối tác chiến lược với Nga
năm 2001.
+ Giải quyết hoà bình các vấn đề biên giới, lãnh thổ biển, đối với các
nước liên quan, giữ vững môi trường hoà bình.
+ Tranh thủ ODA thu hút FDI mở rộng thị trường ngoài nước chủ động
hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, đã ra nhập AFTA và APEC.
- Về an ninh, quốc phòng
+ Giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất
nước, giữ vững an ninh chính trị, xã hội củng cố lòng tin nhân dân…
+ Xây dựng được thế trận quốc phòng toàn dân, nêu cao tinh thần sẵn
sàng chiến đấu, tạo tiềm lực an ninh, quốc phòng, bố trí lực lượng hợp lý
+ Nêu cao ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ, tinh thần cảnh giác…
- Về xây dựng Đảng
+ Đảng vẫn luôn giữ vững, cơ bản lĩnh chính trị, bản chất cách mạng và
khoa học, kiên định về mục tiêu, lý tưởng độc lập.
+ Công tác tư tưởng chính trị của Đảng có nhiều đổi mới, nhằm nâng
cao nhận thức, đổi mới tư duy, thống nhất tư tưởng.
+ Công tác tổ chức và cán bộ được đổi mới, thể hiện nguyên tắc tập
trung dân chủ, công tác củng cố tổ chức cơ sở Đảng và xây dựng đội ngũ
Đảng viên có chuyển biến tích cực.
+ Phương thức lãnh đạo của Đảng có bước tiến bộ đã có đổi mới trong
việc ra quyết định, tổ chức học tập nghị quyết và triển khai theo hướng cần
thiết, ngắn gọn.
- Về văn hoá, xã hội, con người.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
+ Công tác giải quyết việc làm và xoá đói giảm nghèo đạt kết quả tốt.
Từ 2000 đến 2005 tạo việc làm cho 7,5 triệu lao động.
+ Sự nghiệp giáo dục có bước phát triển mới, khoa học công nghệ và
tìm lực khoa học công nghệ có bước phát triển nhất định.
+ Công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân có tiến bộ, tuổi thọ trung bình
của người dân từ 63 tuổi năm 1990 tăng lên71,3 năm 2005, văn hoá có tính
chủ động sáng tạo, tích cực xã hội.
+ Cơ cấu xã hội, nước ta có những biến đổi theo hướng tiến bộ, đội ngũ
trí thức hiện nay nước ta có 1,8 triệu người với trình độ từ cao đảng, đại học
trở nên trong đó có 14 nghìn Tiến sĩ và Tiến sĩ khoa học.
+ Năm 2004 có 22,5% số người lao động đã qua đào tạo, trong đó số
được đào tạo nghề là 13,3%.

LUANVANPANDA.COM -
LUANVANPANDA.COM -
KẾT LUẬN
Những bước phát triển gì nữa sẽ đặt ra cho nền kinh tế Việt Nam trước
thềm thiên niên kỷ mới? Đổi mới kinh tế, công nghiệp hoá, hiện đại hoá phải
chăng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thời đại ? Tất nhiên, những câu trả lời
cho vấn đề ấy còn đang nằm ở phía trước. Song chắc chắn, với con đường đi
đúng đắn và sự lựa chọn quyết đoán của Đảng và Nhà nước, chúng ta sẽ gặt
hái được rất nhiều thành tựu mới. Nhà nước sử dụng các đòn bẩy kinh tế
trong kế hoạch hoá trực tiếp và kế hoach hóa gián tiếp để đảm bảo thực hiện
những phương hướng, mục tiêu của kế hoạch kinh tế quốc dân. Khi đi đúng
vào tiến trình lịch sử của nhân loại, tất yếu chúng ta sẽ không bị lạc hậu, tụt
lùi mà ngày càng có vị thế, phát triển mạnh mẽ hơn. Hy vọng chỉ một thời
gian không lâu nữa nền kinh tế Việt Nam sẽ phát triển vượt bậc, phát triển có
cơ sở vững chắc, đứng vào vị trí những nước có nền kinh tế tăng trưởng mạnh
trên thế giới.

Vận Dụng Triết Học Vào Công Cuộc Xây Dựng Và Phát Triển Kinh Tế Ở Nước Ta.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Vận Dụng Triết Học Vào Công Cuộc Xây Dựng Và Phát Triển Kinh Tế Ở Nước Ta.doc

Similar to Vận Dụng Triết Học Vào Công Cuộc Xây Dựng Và Phát Triển Kinh Tế Ở Nước Ta.doc (20)

More from DỊCH VỤ VIẾT ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO/ TEL: 0909.232.620

More from DỊCH VỤ VIẾT ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO/ TEL: 0909.232.620 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Vận Dụng Triết Học Vào Công Cuộc Xây Dựng Và Phát Triển Kinh Tế Ở Nước Ta.doc