Tiểu luận cuối kỳ Triết học Mác Leenin, 9 điểm. Từ kết quả nghiên cứu nguồn gốc và bản chất của ý thức cho thấy : ý thức là hình thức phản ánh cao nhất riêng có của óc người về hiện thực khách quan trên cơ sở thực tiễn xã hội lịch sử.Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về lý luận nhận thức là vô cùng đúng đắn và hữu ích cho thực tiễn đối với xã hội hiện tại, và cho cả tri thức loài người. Nhất là, đối với lớp trẻ (trong đó phần lớn là học sinh, sinh viên). Chính vì nhận thức không phải là một quá trình dễ dàng, phẳng lặng mà là một quá trình phản ánh với những khó khăn gian khổ thường gặp phải trên mỗi bước đường đi tới chân lý. Muốn vượt qua khó khăn để đạt tới mục đích, chủ thể nhận thức phải có ý thức cao ý chí quyết tâm cao ,kiên cường. Ý chí là những cố gắng, nỗ lực, khả năng huy động mọi tiềm năng trong mỗi con người đề có thể vượt qua mọi trở ngại đạt mục đích đề ra. Nhận rõ vị trí, vai trò của các nhân tố cấu thành ý thức và mối quan hệ giữa các yếu tố đó, đòi hỏi mỗi chủ thể phải luôn tích cực học tập rèn luyện, bồi dưỡng nâng cao chí thức, tình cảm, niềm tin ý chí trong nhận thức và cải tạo thế giới.

1. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 1
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
TÊN HỌC PHẦN: TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN
Đề thi số: 04
Họ và tên sinh viên
Lớp
Mã sinh viên
Ngày sinh
Giảng viên hướng dẫn
:
:
:
:
:
ĐINH THỊ DIỆU THANH
K52 – NO3CNTP
DTN2053170008
28/03/2002
NGUYỄN THỊ HUYỀN
THÁI NGUYÊN, 2021

2. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 2
Mục Lục
I. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì?...... 3
II. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng biện
chứng về nhận thức. ............................................................. 3
1. Quan điểm........................................................................ 3
2. Chủ thể và khách thể của nhận thức.............................. 4
3. Ví dụ: ................................................................................ 6
III. Kết Luận........................................................................ 7

3. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 3
CHỦ ĐỀ 4: Quan điểm của CNDV biện chứng về lý luận nhận thức. Vận dụng
quan điểm đó vào việc học môn triết học Mác-Lênin để nâng cao chất lượng
học tập của sinh viên Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
I. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì?
Với những thành tựu mới của khoa học tự nhiên, nhất là sinh lý - thần
kinh hiện đại, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã khẳng định ý
thức có hai nguồn gốc: nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc hình thành. xã hội.
Tuyên bố về nguồn gốc của ý thức đã lập luận rằng ý thức chỉ là một thuộc
tính của vật chất: nhưng không phải của tất cả các dạng vật chất mà chúng ta
nghĩ hoặc tưởng tượng, mà chỉ là thuộc tính của một số dạng vật chất sống. có
tổ chức cao như bộ não con người. Trong mối quan hệ giữa bộ não con người
hoạt động bình thường và ý thức không thể tách rời. Ý thức là hai mặt của một
quá trình - quá trình sinh lý thần kinh trong não người mang nội dung ý thức,
cũng như các tín hiệu vật lý mang nội dung thông tin
.
II. Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng biện chứng về nhận
thức.
1, quan điểm
Bằng cách kế thừa những yếu tố hợp lý của các học thuyết đã có và khái quát
những thành tựu khoa học, C.Mác và Ph.Ăngghen đã xây dựng nên học thuyết
nhận thức biện chứng duy vật. Sự ra đời của lý thuyết này đã tạo ra một cuộc
cách mạng về lý thuyết về nhận thức vì nó đã xây dựng được những quan điểm
khoa học đúng đắn về bản chất của nhận thức. Những lý thuyết này dựa trên các
nguyên tắc cơ bản sau:
Một là: thừa nhận thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của
con người.

4. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 4
Thứ hai: thừa nhận khả năng nhận thức thế giới của con người, coi tri giác là sự
phản ánh hiện thực khách quan vào bộ não con người.
2.Chủ thể và khách thể của nhận thức
a. Nhận thức là quá trình xảy ra do sự tương tác giữa chủ thể và khách
thể nhận thức
Chủ thể nhận thức: theo nghĩa rộng là xã hội, là loài người nói chung. mà cụ thể
là các nhóm người như giai cấp, dân tộc, tập thể, nhà khoa học,… Nhưng không
phải con người nào cũng là chủ thể nhận thức, con người chỉ trở thành chủ thể
nhận thức. khi chúng ta tham gia vào các chương trình hành động xã hội để
chuyển hóa và nhận thức khách thể.. Vì vậy, con người (cá nhân, nhóm người,
giai cấp, quốc gia hay toàn thể nhân loại) là chủ thể nhận thức năng động và
sáng tạo.
Khi nhận thức háo giữa lí tưởng và tài năng, ý chí và phẩm chất đạo đức,…
tham gia vào quá trình tiếp nhận nhận thức với các mức độ khác nhau từ cao
đến thấp và ảnh hưởng đến kết quả nhận thức.
Còn khách thể nhận thức là một hoặc một số bộ phận của hiện thực mà nhận
thức phản ánh, nó nằm trong sự tác động của hoạt động nhận thức. Vì vậy,
khách thể nhận thức không hoàn toàn giống với hiện thực khách quan, phạm vi
cơ bản của nó được mở rộng đến mức độ nào là tùy thuộc vào sự phát triển của
nhận thức và tư duy.
Trong các hoạt động nhận thức cũng như trong hoạt động thực tiễn, chủ thể
nhận thức và khách thể đem lại nhận thức quan hệ gắn bó với nhau, trong đó
khách thể đóng vai trò vô cùng quan trọng, quyết định chủ thể. Nhờ vào sự tác
động của khách thể lên chủ thể, nó đã tạo nên hình ảnh nhận thức vô cùng hay
về khách thể. xong chủ thể phản ánh khách thể phô trương như một quá trình
sáng tạo, trong đó chủ thể ngày càng nắm bắt được bản chất, quy luật của khách
thể.
Cả chủ thể nhận thức và khách thể nhận thức đều mang tính lịch sử – xã
hội.Chứ không tuân theo bất kì một nguyên tắc ngoài lề nào khác.
b. Thực tiễn và nhận thức
Phạm trù thực tiễn

5. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 5
Phạm trù thực tiễn là một trong những phạm trù nền tảng không chỉ của lý luận
nhận thức mácxít nói riêng mà còn của toàn bộ triết học Mác – Lênin nói
chung.Các nhà duy vật trước C.Mác đã có công lớn trong việc phát triển thế
giới quan duy vật và đấu tranh chống chủ nghĩa duy tâm, tôn giáo và thuyết
không thể biết. Tuy nhiên, lý luận của họ còn nhiều hạn chế trong đó hạn chế
lớn nhất là không thể thấy được vai trò của hoạt động thực tiễn đối với nhận
thức, vì vậy chủ nghĩa duy vật của họ chỉ mang tính chất trực quan. Mác đã chỉ
rõ khuyết điểm chủ yếu của mọi chủ nghĩa duy vật (kể cả chủ nghĩa duy vật của
Phoiơbắc) là không thấy được vai trò của thực tiễn.Có một số nhà triết học duy
tâm, tuy rằng đã thấy được mặt năng động, sáng tạo trong hoạt động của con
người, nhưng cũng chỉ hiểu thực tiễn như là hoạt động tính thần, chứ không
hiểu như là hoạt động hiện thực, hoạt động vật chất cảm tính của con người.Kế
thừa những yếu tố hợp lý ,khắc phục những thiếu sót trong quan điểm về thực
tiễn của các nhà triết học trước C.Mác, C.Mác và Ph.Ăngghen đã đem lại một
quan điểm đúng đắn về khoa học thực tiễn và vai trò của nó đối với nhận thức,
với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Với việc đưa phạm trù thực
tiễn vào lý luận, C.Mác và Ph.Ăngghen đã tạo ra một bước chuyển biến cách
mạng trong lý luận nói chung và trong lý luận nhận thức nói riêng. Lênin đã
nhận xét: “Quan điểm về đời sống, về thực tiễn, phải là quan điểm thứ nhất và
cơ bản của lý luận về nhận thức”...tìm hiểu khách thể của chủ thể. Không có cái
gì là không thể nhận thức được mà chỉ có cái con người chưa nhận thức được
mà thôi. Thứ Ba là: khẳng định sự phản ánh đó là một quá trình biện chứng,
tích cực, tự giác và sáng tạo. Quá trình phản ánh ấy diễn ra theo trình tự từ chưa
biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ hiện tượng đến bản chất.
Bốn là: coi thực tiễn là cơ sở chủ yếu và trực tiếp nhất của nhận thức, là động
lực và mục đích của nhận thức, là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý.
Theo đó nhận thức được hiểu là một quá trình, quá trình đó đi từ một trình
độ nhận thức kinh nghiệm đến trình độ nhận thức lý luận; từ trình độ nhận thức
thông đến trình độ nhận thức khoa học…
Quan điểm về chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định: nhận thức là quá trình
phản ánh biện chứng, tích cực, tự giác và sáng tạo thế giới khách quan vào trong
bộ não con người trên cơ sở thực tế. Trong lịch sử, cùng với sự phát triển của
thực tiễn và nhận thức khoa học, chủ nghĩa duy vật đã và đang trải qua ba hình
thức cơ bản đó là: Chủ nghĩa duy vật chất phác, chủ nghĩa duy vật siêu hình và
chủ nghĩa duy vật biện chứng.khẳng định rằng, Chủ nghĩa duy vật chất phác là
hình thức sơ khai của chủ nghĩa duy vật. Trong khi thừa nhận tính thứ nhất của
vật chất, chủ nghĩa duy vật chất phác đã giải thích toàn bộ sự sinh thành của thế
giới từ một hoặc một số dạng vật chất cụ thể, cảm tính, coi đó là thực thể đầu
tiên của phạm trù này, là bản nguyên của thế giới. Trong thực tế ,nó còn có
nhiều thuộc tính ưu năng hơn
Bản chất của ý thức
Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan là sự phản ánh năng
động mà hơn vậy còn thể hiện sáng tạo thế giới khách quan vào bộ óc con

6. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 6
người .Có tính năng động hoạt bát . Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới
khách quan về nội dung mà ý thức phản ánh là khách quan, còn hình thức phản
ánh là chủ quan. Điều đó thể hiện ở chỗ: ý thức là hình ảnh cụ thể và sinh động
về thế giới khách quan, bị thế giới khách quan quy định cả về nội dung và về
hình thức biểu hiện, nhưng nó không còn ý nguyên giống giới khách quan nữa
mà nó đã cải tiến thông một chiếc cầu qua lăng kính chủ quan (tâm tư, tình cảm,
nguyện vọng, kinh nghiệm, tri thức, nhu cầu...) của con người. Theo C.Mác, ý
thức “chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển hết vào đầu óc con người và
được cái biến đi trong đó”. Sự ra đời và tồn tại của ý thức luôn luôn gắn liền
với hoạt động thực tiễn trong tự nhiên, bị tác động từ sự chi phối không chỉ của
các quy luật tự nhiên mà còn (chủ yếu là) của các quy luật xã hội được quy định
bởi nhu cầu giao tiếp xã hội (hoặc) các điều kiện sinh hoạt ngoài hiện thực của
đời sống xã hội. Từ thuộc tính năng động , ý thức đã sáng tạo lại hiện thực theo
nhu cầu của thực tiễn xã hội của con người.
3 . Ví dụ:
Trong học phần của kỳ một năm nhất Đại học , do còn bỡ ngỡ và chưa thực
sự cố gắng trong học tập nên em chưa đạt được kết quả cao. Tới kỳ hai thi cuối
học phần bản thân em đã biết cố gắng và tự giác học , nên đã đạt được kết quả
như mong muốn.
Hiện thực của Tư duy biện chứng duy vật có vai trò to lớn đối với nhận thức
và hoạt động thực tiễn của sinh viên. Việc nâng cao năng lực tư duy cho sinh
viên là vấn đề quan trọng trong tình hình hiện nay, giúp sinh viên có tư duy
khoa học
Vì vậy, việc học tập phương pháp luận duy vật biện chứng ngay từ năm
thứ nhất của sinh viên nói chung và sinh viên Trường Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên nói riêng ,phải được đặc biệt chú trọng. Khi khẳng định vai trò của tư
duy đối với nhận thức và cải tạo thế giới, V.I.Lênin đã khẳng định: “Ý thức con
người không phải chỉ phản ánh thế giới khách quan, mà còn tạo ra thế giới
khách quan” [7, trang 228]. Năng lực tư duy biện chứng sẽ giúp cho sinh viên
rất nhiều trong quá trình học tập và công tác sau này:
Thứ nhất, luôn tiếp nhận tri thức một cách khoa học sáng tạo. Tư duy biện
chứng sẽ giúp sinh viên cái nhìn toàn diện,tổng quát và chính xác hơn, phân biệt
tri thức đúng sai; chỉ ra nguyên nhân và cái sai và khẳng định, phát triển trí thức
đúng đắn. Sinh viên tự học, tự nghiên cứu, tự giải thích thực tiễn, đưa ra những
giải pháp mà thực tiễn đặt ra…
Ý thứ hai được nhắc đến, có phương pháp học tập làm việc đúng đắn và tiện
ích; sinh viên không còn phải học vẹt , học tủ, mà học hiểu biết vận dụng ,biết
đánh giá và sáng tạo ra tri thức mới của riêng mình
Không những vậy cái thứ ba là loại bỏ tư duy siêu hình, cứng nhắc, bảo thủ,
trì trệ. Như vậy, Ngôn ngữ chính là một loạt các hệ thống tín hiệu vật chất mang

7. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 7
nội dung ý thức đi tới khắp mọi nơi. Nó xuất hiện thành “Mỏ vật chất” của tư
duy, là hiện thực trực tiếp của ý thức, là phương thức để ý thức tồn tại với tư
cách là sản phẩm xã hội ,lịch sử. Bên cạnh đó Cùng với lao động, ngôn ngữ có
vai trò to lớn đối với sự tồn tại và phát triển của ý thức. Ngôn ngữ còn vừa là
phương tiện giao tiếp, đồng thời vừa là công cụ của tư duy. Nhờ có ngôn ngữ
mà con người có thể ngày càng trở nên khái quát hóa, trừu tượng hóa, suy nghĩ
độc lập, tách khỏi sự vật cảm tính.
Cũng nhờ có ngôn ngữ mà con người có thể trao đổi giao tiếp tư tưởng tới đối
tượng mà mình mong muốn, lưu dữ, kế thừa những chân trời tri thức, kinh
nghiệm phong phú của xã hội đã tích lũy được qua các thế hệ, thời kỳ lịch sử. Ý
thức được cụ thể hóa như là một hiện tượng có tính xã hội, do đó không có
phương tiện trao đổi xã hội về mặt ngôn ngữ thì ý thức không thể hình thành và
phát triển được như bây giờ
Theo đó, Lao động và ngôn ngữ là hai khái niệm liên kết sự móc nối cũng như
sự khích thích chủ yếu làm chuyển biến bộ óc của loài người thành bộ con
người và tâm lý động vật thành ý thức con người .Ý thức giờ đây không chỉ
được xem là sự phản ánh hiện thực khách quan bởi bộ óc của con người ,nhưng
không phải cứ có thế giới khách quan và bộ óc con người là có được ý thức , mà
phải đặt chúng trong ngoặc kép của mối quan hệ với thực tiễn xã hội.Ý thức là
sản phẩm xã hội ,một hiện tượng xã hội mà đặc trưng của loài người .
Từ trực quan xem xét chúng ta có thể thấy rõ rằng nguồn gốc tự nhiên và
nguồn gốc xã hội của ý thức cho thấy, ý thức xuất hiện là kết quả của quá trình
tiến hóa lâu dài của giới tự nhiên,của lịch sử trái đất, đồng thời là ý nghĩa cho
hay kết quả trực tiếp của thực tiễn xã hội –lịch sử của con người.trong đó,nguồn
gốc tự nhiên là điều kiện cần ,có nguồn gốc xã hội là điều kiện đủ để ý thức
hình thành, tồn tại và phát triển.Nếu chỉ nhấn mạnh mặt tự nhiên mà quên đi
mặt xã hội ,hoặc ngược lại chỉ nhấn mạnh mặt xã hội mà quên đi mặt tự nhiên
của nguồn gốc ý thức đều dẫn đến những quan niệm sai lầm ,phiến diện của chủ
nghĩa duy tâm hoặc duy vật siêu hình
Cũng dựa trên ý thức :có đặc tính tích cực ,sáng tạo gắn bó chặt chẽ với thực
tiễn .Thì một đặc tính căn bản để phân biệt trình độ phản ánh ý thức người với
trình độ phản ánh tâm lý động vật. Ý thức không phải là kết quả của sự phản
ánh ngẫu nhiên, đơn lẻ, thụ động thế giới quan. Trái lại, nó còn cho ta thấy đó là
kết quả của quá trình phản ánh có định hướng, có mục đích rõ rệt. Đặc biệt là
hiện tượng xã hội, ý thức hình thành, phát triển gắn liền với hoạt động thực tiễn
xã hội đã đề ra . bởi vậy nên Thông qua thực tiễn, con người làm biến đổi thế
giới và qua đó chủ động khám phá không ngừng cả bề rộng và chiều sâu của các
đối tượng phản ánh.
III. kết Luận

8. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 8
Từ kết quả nghiên cứu nguồn gốc và bản chất của ý thức cho thấy : ý thức là
hình thức phản ánh cao nhất riêng có của óc người về hiện thực khách quan trên
cơ sở thực tiễn xã hội lịch sử.Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về lý
luận nhận thức là vô cùng đúng đắn và hữu ích cho thực tiễn đối với xã hội hiện
tại, và cho cả tri thức loài người. Nhất là, đối với lớp trẻ (trong đó phần lớn là
học sinh, sinh viên). Chính vì nhận thức không phải là một quá trình dễ dàng,
phẳng lặng mà là một quá trình phản ánh với những khó khăn gian khổ thường
gặp phải trên mỗi bước đường đi tới chân lý. Muốn vượt qua khó khăn để đạt
tới mục đích, chủ thể nhận thức phải có ý thức cao ý chí quyết tâm cao ,kiên
cường. Ý chí là những cố gắng, nỗ lực, khả năng huy động mọi tiềm năng trong
mỗi con người đề có thể vượt qua mọi trở ngại đạt mục đích đề ra. Nhận rõ vị
trí, vai trò của các nhân tố cấu thành ý thức và mối quan hệ giữa các yếu tố đó,
đòi hỏi mỗi chủ thể phải luôn tích cực học tập rèn luyện, bồi dưỡng nâng cao
chí thức, tình cảm, niềm tin ý chí trong nhận thức và cải tạo thế giới.