1. Бірмүше. Бірмүшенің стандарт түрі.
Пәні: Алгебра
Сыныбы:7
Сабақтың тақырыбы:Бірмүше. Бірмүшенің стандарт түрі тақырыбына
есептер шығару.
Сабақтың мақсаты: оқушылардың бірмүше ұғымы жайлы білімдерін
бекіту, бірмүшенің коэффициентін, дәрежесін анықтауды, бірмүшені
стандарт түрге келтіруді, бірмүшелерге амалдар қолдана білуді үйрету,
бірмүшеге берілетін есептерді шығару дағдыларын қалыптастыру.
Сабақтың міндеттері:
Дамытушылық:оқушылардыңойлау, салыстыру, ерекшелікті анықтау
қабілеттерін, зейіндері мен есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге, белсенді болуға, өз
ойын дәл айта білуге, жеңіске талпынуға, жауапкершілікке тәрбиелеу,
ұлттық салт-дәстүрлерді құрметтеуге тәрбиелеу.
Білімділік: оқушылардың материал бойынша білімдерін тереңдету,
жалпылау, бірмүшені стандарт түрге келтіру, дәрежелеу алгоритмін
қолдану бойынша оқушылардың білімдерін тексеруге жағдай жасап
қалыптастыру. Оқушылардың ұлттық ойындар туралы білімдерін
дамыту.
Сабақтың түрі: Бекіту, жинақтау.
Сабақтың әдістері: Баяндау, ұлттық жарыс элементтері, интерактивті
тақтамен жұмыс, сұрақ-жауап.
Сабаққа қолданылатын құралдар: тақта, үлестірмелік материалдар.
Пәнаралық байланыс: Физика.
Техникалық оқыту құралдары: Интерактивті тақта, презентациялар,
түрлі-түсті қағаздан әзірленген медальдар.
Сабақтың барысы:
І. Сабақты ұйымдастыру кезеңі: а) оқушылармен сәлемдесу;
ә) оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
ІІ.І Оқушылардың жұмыс дәптерлерінен үй тапсырмасының орындалуын
аралап тексеріп өту;
2. ІІ.2. Оқушылардың өткен материал бойынша білім деңгейлерін тексеріп
өту:
1) «Санды өрнек» пен «әріпті өрнек» ұғымдарын түсіндіріп айтып бер?
2) Бірмүше деп қандай өрнекті айтамыз?
3) Бірмүшенің стандарт түрі ұғымын түсіндіріп бер?
4) Қандай бірмүшелерді ұқсас бірмүшелер деп атаймыз?
5) Бірмүшені натурал дәрежеге шығару қалай орындалады?
ІІІ. Сабақ материалы білімдерін бекітуге жаттығуларорындату.
Екі топ оқушылары арасында «Ұлттық ойындар» жарысынұйымдастыру.
Сыныпоқушылары отырғанорындарынасәйкестіекі топқа бөлінеді.
ІІІ.1.«Қол күрес»сайысы. Тапсырманы орындаутездігінен жарыс.
Оқушыларға сұрақ: «Қолкүрес» ойыны туралы кім айтып бере алады?
Қарсыластардың тапсырмалары:
(Бірмүшелерді анықтауға арналынған).
№88. Мына өрнектерінің қайсысы бірмүше болады?Неліктен?
Қатысушыларға тапсырма:Өрнектердің арасынан бірмүшелерді теріп
алып 1-ші қорапқа орналастырыңдаржәне бірмүше еместерді2-ші қорапқа
орналастырыңдар. Таңдаусебептерін түсіндір.
(1-қосымша). Жеңімпазды марапаттау (қағаздан қиып әзірленген сары, ақ, жасыл
түсті дөңгелектер беріп отыру. Алтын медаль (сары тус) – дұрыс әрі жылдам орындаған
оқушыларға, күміс медаль(ақ түс) – қателіктер жіберген оқушыларға. Ауызша
сұрақтарға дұрыс жауап берген оқушыларға – қола медальдар (жасыл түс).
ІІІ.2. «Арқан тартыс» сайысы.
Оқушыларға сұрақ: «Арқан тартыс» ойыны туралы кім айтып бере алады?
Әр топтарға әзірленген тапсырмаларды орындауұшқырлығынанжарыс.
( Бірмүшені стандарт түрде жазy):
№89 Бірмүшені стандарт түрдежазыңдар:
Бірінші топқа: Екінші топқа:
1) 3m(-5my)=-15m2y; 2) 9∙ 3 ∙100x2xy3y=2700y4x3
3) (5xy)2∙ 2𝑥=50x3y2; 4) 3xyxyxz = 3x3y2z
(Жеңімпаздарды марапаттау).
ІІІ.3. «Аударыспақ»сайысы.
Оқушыларға сұрақ: «Аударыспақ» ойыны қандай ойын, қане кім айтады?
Әр топтан бір-бірден оқушы шығып тапсырманы орындайды.
(Бірмүшені стандарт түргекелтіру және дәрежесін анықтау).
№90. Өрнекті стандарт түргекелтіру арқылы ықшамдап, дәрежесін
анықтаңдар:
Бірінші топқа: Екінші топқа:
1) (3а)(-4b2)= 2) 7m2∙5c3=
9) abc(abc)3= 5) 3m2np (-5mn24) =
(Жеңімпаздарды марапаттау).
3. ІІІ.4. «Бәйге» жарысы.
Оқушыларға сұрақ: «Бәйге» дегеніміз қандай ұлттық ойын?
Әр топтан бір-бірден оқушы шығып тапсырманы орындайды.
(Бірмүшелерді көбейту).
№91. Көбейтудіорындаңдар.
Бірінші топқа: Екінші топқа:
1) (3а2bc)(-4b2) 2) (-8x3yz)(-12xy)
5) (−
3
5
𝑎2
𝑥𝑦3
)(
2
3
𝑎𝑥2
𝑦) 4) (
3
4
𝑥2
𝑦3
𝑧)(
2
3
𝑥3
𝑦2
𝑧2
)
(Жеңімпаздарды марапаттау).
ІІІ.5. «Көкпар» ойыны.
Оқушыларға сұрақ: «Көкпар» ойыны туралы не білесіңдер?
Әр топтан бір-бірден оқушы шығып тапсырманы орындайды.
(Бірмүшелерді дәрежеге шығару).
№95. Берілген бірмүшені k дәрежеге шығарыңдар:
Бірінші топқа: Екінші топқа:
1) b3pn2, k=2 ; 2) ap3q4, k=3
3) a2b2c3, k=3; 4) a7bc3, k=2
(Жеңімпаздарды марапаттау).
ІІІ.6. «Ұлттық ойындар» жарысын қорытындылау. Топтардың
жалпы жинаған медальдары санынсанау. Қай топта алтын медальдар саны
көп болса, сол топ жеңген болып есептеледі. Егер алтын медальдар саны
тең болса, онда күміс медальдарды көп алған топ жеңеді.
IV. Оқулықпен өз бетінше жұмыс.
№93 есептің (1, 4) нұсқаларынорындау.
V. Сабақты қорытындылау.
VI. Оқушылардың білімдерін бағалау. Оқушылардыңойынбөлімі
барысындажинаған медальдарынақарап бағалалар қою.
VII. Үй тапсырмасынберу: §5, № 90 (4,7), №92, №93 (1,3).