Жай бөлшектерді көбейту

1. Күні:
Сынып: 5 «а »
Сабақтың тақырыбы: Жай бөлшектерді көбейту.
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділігі: Жай бөлшектерді көбейту ұғымымен таныстыру.Жай бөлшектерді көбейту ережесін
тұжырымдау және еске сақтауға баулу,есептер шығаруды үйрету.
2. Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше
еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту.
3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, тапқырлыққа, жылдамдылыққа,
тәрбиелеу.
Сабақ түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар.
Оқытудың әдісі: Түсіндіру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ Шаттық шеңбері
ІІІ “Ой қозғау” сұрақ-жауап . «Сөзжұмбақ» шешу
ІV Пысықтау сұрақтары?
V Жаңа тақырып түсіндіру
VІ Сұрақтарға жауап алу
VІІ Кім көп біледі?
VІІІ “Күн сәулесі” ойыны (есеп №1076)
ІX Сергіту сәті
X «Үй» құрау (№1077)
XІ “Гүл” құрау (есеп №1081)
XІІ Бағалау
XІІ Үй тапсырмасы №1083
Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу,
ә) оқушыларды түгендеу,
б) оқушылардың назарын сабаққа аудару

2. 𝟏
𝟐
;
𝟑
𝟓
;
𝟗
𝟓
;
𝟓
𝟑
;
𝟏
𝟏𝟎
Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Есеп.Тіктөртбұрыштыңұзындығы
7
8
дм , ені
3
5
дм.Тік төртбұрыштыңауданын табыңдар.
Шешуі. Суретте ұзындығы 1дм квадратты ұзындай8 бөлікке,көлденеңнен 5 бөлікке
бөлейңк. Сондаквадрат 8•5═40 тең бөлікке бөлінеді.Оның бір бөлігінің ауданы
1
40
дм2.
1дм

3. АВСД тік төртбұрышыныңұзындығыАД═
𝟕
𝟖
дм, ені СД═
3
5
дм, АВСД тік төртбұрышында
әрқайсысыныңауданы
1
40
дм2 болатын 7•3═21бөлік бар.АВСД тік төртбұрышыныңауданы
21
40
дм2.
7
8
∙
3
5
=
7∙3
8∙5
=
21
40
1. Бөлшекті бөлшекке көбейту үшін,олардың алымдарынкөбейтіп, алым етіп,
бөлімдерін көбейтіп ,бөлім етіп жазу керек.
Ережені әріппен жазсақ:
а
в
•
с
д
=
а∙с
в∙д
3
8
∙
5
6
═
31•5
8•62
═
5
16
(
5
7
)2═
5
7
•
5
7
=
25
49
қысқаша (
5
7
)2 ═
25
49
ІІ Бөлшектінатурал санға көбейту.
Мысал.
𝟑
𝟕
• 4═
𝟑
𝟕
•
𝟒
𝟏
=
𝟑∙𝟒
𝟕∙𝟏
═
𝟏𝟐
𝟕
═1
𝟓
𝟕
қысқаша
𝟑
𝟕
• 4═
𝟑∙𝟒
𝟕
═
𝟏𝟐
𝟕
═1
𝟓
𝟕
Бөлшекті натурал санға көбейту үшін, бөлшектің алымын натурал санға көбейтіп,
нәтижесін алым етіп, бөлімінің өзін қалдыру керек.
Әріппен жазсақ:
а
в
∙ 𝒏 =
а∙𝒏
в
мұндағы 𝒏 −натурал сан
Көбейту амалының ауыстырымдылық, терімділік және үлестірімділік
қасиеттері жай бөлшектер үшін де орындалады.
1.Ауыстырымдылық қасиеті: а•в═ в•а
𝟐
𝟗
•
𝟓
𝟕
═
𝟐∙𝟓
𝟗∙𝟕
=
𝟓∙𝟐
𝟕∙𝟗
=
𝟓
𝟕
∙
𝟐
𝟗
2.Терімділік қасиеті: (а•в)•с═ а•(в•с)
(
𝟒
𝟓
∙
𝟐
𝟑
) ∙
𝟔
𝟕
=
(𝟒 ∙ 𝟐) ∙ 𝟔
(𝟓 ∙ 𝟑) ∙ 𝟕
=
𝟒(𝟐 ∙ 𝟔)
𝟓 ∙ (𝟑 ∙ 𝟕)
=
𝟒
𝟓
∙
𝟐 ∙ 𝟔
𝟑 ∙ 𝟕
=
𝟒
𝟓
(
𝟐
𝟑
∙
𝟔
𝟕
)
3.Үлестірімділік қасиеті: (а+в)•с═ а∙ с + в ∙ с
(
𝟓
𝟔
+
𝟑
𝟖
) ∙
𝟒
𝟓
=
𝟓
𝟔
∙
𝟒
𝟓
+
𝟑
𝟖
∙
𝟒
𝟓
Сұрақтарға жауап алу:
Бөлшектер қалай көбейтіледі?
Натурал санды бөлшекке қалай көбейтеді?

4. ІX Сергіту сәті
X «Үй» құрау (№1077)
XІ “Гүл” құрау (есеп №1081)

5. XІІ Бағалау

6. 7
15
∙
5
7
𝟏
𝟒
∙
𝟐
𝟑
=
𝟏 ∙ 𝟐 𝟏
𝟒𝟐 ∙ 𝟑
═
𝟏
𝟔
𝟔
𝟏
8∙
𝟑
𝟒
=
𝟖𝟐 ∙𝟑
𝟒 𝟏
═
𝟔
𝟏
= 𝟔

7. Үйге тапсырма: §6. 1-3 cұрақтар, № 777 (жұп), № 1083
1.
𝟐
𝟓
бөлшегі мен
2
3
бөлшегінің арасындағы белгінің атауы(<,>)
2. Бөлшек сызығының астынажазылатын сан
3.Алымы бөлімінен үлкен бөлшек?
4.1-ге тең болатын бөлшектің
алымымен бөлімдері қандай?
5.
3
5
бөлшегі қалай аталады?
6. Бөлім бөлшек сызығының қай бөлігіне
жазылады?
7.
1
4
мен
3
4
бөлшектеріне қандай амалды
қолданғанда 1болады?
К е м
Б Ө Л І М І
Б Ұ Р Ы С
Т Е Ң
Ж А Й
А С Т Ы Н Д А
Қ О С У

10. ІІІ Аралас сандарды көбейту.
Мысал.1) 3
2
5
• 6
1
4
═
17
5
∙
25
4
═
17∙25
5∙4
=
85
4
= 21
1
4
.
2) (1
2
5
)2 ═ (
7
5
)2═
7
5
•
7
5
═
49
25
═ 1
24
25
.
Аралас сандарды көбейту
Есептер шығару
№773 ауызша
№775, №777 (тақ), №779 жазбаша тақтада орындау
№ 776 өздіктерінен
Сабақты бекіту кезеңі:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?
Бағалау.
Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма: §26. 1-3 cұрақтар, № 777 (жұп), № 780 - № 785
Сабақ №78
Күні:
Сынып: 5 « » , 5 « »
Сабақтың тақырыбы: §26. Жай бөлшектерді көбейту.
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділігі: Жай бөлшектерді көбейту ұғымымен таныстыру, есептер шығаруға үйрету.
2. Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше
еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту.
3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, тапқырлыққа, жылдамдылыққа,
тәрбиелеу.
Сабақ түрі: қайталау сабақ
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар.
Оқытудың әдісі: есептер шығару .
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу,
ә) оқушыларды түгендеу,
б) оқушылардың назарын сабаққа аудару
в) сабақтың мақсатымен таныстыру
Үй тапсырмасын тексеру:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?

11. Есептер шығару
№788 (тақ), №790 (тақ),) жазбаша тақтада орындау
№ 789 жұп (1-нұсқа), тақ (2 нұсқа) өздіктерінен
Сабақты бекіту кезеңі:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?
Бағалау.
Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма: §26. 1-3 cұрақтар, № 791, № 793 - № 795
Сабақ № 79
Күні:
Сынып: 5 «б», «ә»
Сабақтың тақырыбы: : §26. Жай бөлшектерді көбейту.
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділігі: Жай бөлшектерді көбейту ұғымымен таныстыру, есептер шығару, дағдыларын
қалыптастыру
2. Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше
еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту.
3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, тапқырлыққа, жылдамдылыққа,
тәрбиелеу.
Сабақ түрі: Бекіту сабағы
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар.
Оқытудың әдісі: практикалық
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу,
ә) оқушыларды түгендеу,
б) оқушылардың назарын сабаққа аудару
в) сабақтың мақсатымен таныстыру
Үй тапсырмасын тексеру:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?
Есептер шығару
№779 (тақ), №801 (тақ),) жазбаша тақтада орындау
Деңгейлік тапсырмалар:
№ 800 жұп (1-нұсқа), тақ (2 нұсқа) өздіктерінен

12. Сабақты бекіту кезеңі:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?
Бағалау.
Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма: §26 1-3 cұрақтар, № 803-806
Сабақ № 80
Күні:
Сынып: 5 «б», «ә»
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділігі: Жай бөлшектерді көбейтуді үйрету есептер шығару, дағдыларын қалыптастыру
2. Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше
еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту.
3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, тапқырлыққа, жылдамдылыққа,
тәрбиелеу.
Сабақ түрі: Бекіту сабағы
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар.
Оқытудың әдісі: практикалық
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу,
ә) оқушыларды түгендеу,
б) оқушылардың назарын сабаққа аудару
в) сабақтың мақсатымен таныстыру
Үй тапсырмасын тексеру:
1. Бөлшектер қалай көбейтіледі?
2. Натурал санды бөлшек санға қалай көбейтеміз?
3. Аралас сандарды көбейтуді түсіндіріңдер?
Есептер шығару
№807, № 809 жазбаша тақтада орындау
Деңгейлік тапсырмалар:
1-нұсқа 2- нұсқа
1.Бөлшектерді қосуды орындаңдар:
а)
12
1
*
17
16
, б)
25
7
*
63
40
2.Көбейтудің ауыстырымдылық және терімділік
қасиеттерін пайдаланып, есептеңдер:
а)
5
3
+
5
1
*
21
20
б)
9
7
-
9
4
*
15
6
1.Бөлшектерді қосуды орындаңдар:
а)
27
4
*
28
15
, б)
20
9
*
49
25
2.Көбейтудің ауыстырымдылық және терімділік
қасиеттерін пайдаланып, есептеңдер:
а)
35
2
*
32
30
+
5
1
б)
12
5
*
18
1

13. Сабақты бекіту кезеңі:
1. Бөлімдері бірдей бөлшектер қалай азайтылады?
2. Бөлімдері әр түрлі бөлшектер қалай азайтылады?
3. Натурал саннан бөлшекті азайтуды түсіндіріңдер.
Бағалау.
Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма: §24 1-3 cұрақтар, № 719