Thuốc chống đông máu

2. Thuốc kháng Vitamin K
1921 : Frank Schofield phaùt hieän coû uû töø caây sweet
clover gaây xuaát huyeát ôû boø.
1940 : Karl Paul Link chieát xuaát 4-hydroxycoumarin.
1941 : Dicoumarol ñöôïc toång hôïp.
1948 : Warfarin ñöôïc toång hôïp. Ban ñaàu ñöôïc duøng nhö
thuoác dieät chuoät.
Töø giöõa thaäp nieân 1950 warfarin baét ñaàu ñöôïc duøng
nhö moät thuoác trò beänh (Moät trong nhöõng beänh nhaân
ñaàu tieân : Toång thoáng Myõ Dwight Eisenhower).
Vieät Nam : acenocoumarol (Sintrom), warfarin.

3. Cơ chế tác dụng

4. Dược động học và liều dùng
Ñöôïc haáp thu toát qua ñöôøng uoáng.
Ñöôïc chuyeån hoùa ôû gan vaø thaûi ra trong
nöôùc tieåu.
Ñi qua haøng raøo nhau thai.
Lieàu duøng : Khoâng neân baét ñaàu baèng lieàu
naïp.
- Acenocoumarol 1-2 mg/ngaøy
- Warfarin 2-3 mg/ngaøy

5. Theo dõi điều trị:
Ñeå chuaån hoùa vieäc theo doõi ñieàu trò baèng
thuoác KVK, naêm 1982 WHO ñöa ra khaùi nieäm
INR (International Normalized Ratio).
INR = (PT beänh nhaân / trung bình cuûa PT bình
thöôøng) ISI, vôùi ISI (International Sensitivity Index)
laø ñoä nhaïy cuûa loâ thromboplastin ñöôïc duøng
so vôùi thromboplastin chuaån cuûa WHO coù ISI =
1 (ISI cuûa moãi loâ thromboplastin do nhaø saûn
xuaát cung caáp).
Hieän nay INR ñöôïc xem laø xeùt nghieäm chuaån
ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä choáng ñoâng baèng
thuoác KVK.

6. Theo dõi điều trị:
Khoâng theå duy trì moät trò soá INR coá ñònh trong
suoát quaù trình ñieàu trò daøi haïn  Caùc höôùng
daãn ñöa ra moät khoaûng INR caàn ñaït ñoái vôùi töøng
beänh lyù, ví duï ñoái vôùi beänh nhaân ñöôïc thay van 2
laù cô hoïc khoaûng INR caàn ñaït laø 2,5 – 3,5, thay van
ĐMC INR: 2 - 3.
INR coù theå dao ñoäng duø lieàu thuoác KVK khoâng
thay ñoåi (do thay ñoåi cuûa löôïng vitamin K trong khaåu
phaàn aên, do thay ñoåi chöùc naêng gan, do töông taùc
thuoác, do BN khoâng tuaân trò)  Duy trì INR trong
moät khoaûng naøo ñoù laø moät coâng vieäc raát khoù
khaên.
Ñeå duy trì INR oån ñònh trong moät khoaûng ñích, phaûi
thöïc hieän xeùt nghieäm naøy moät caùch ñònh kyø
(khoâng thöa hôn 1 laàn /thaùng) vaø chuù troïng vieäc
giaùo duïc BN.

7. Thức ăn chứa nhiều Vitamin K
Baép caûi
Boâng caûi
Caûi xoaên
Rau dieáp
Rau bina (spinach)
Gan (boø, heo)

8. Tương tác thuốc:
1) Caùc thuoác ñoái khaùng taùc duïng cuûa KVK
Giaûm haáp thu KVK : cholestyramine
Taêng ñaøo thaûi KVK : barbiturate, rifampicin, carbamazepine, röôïu
Cô cheá khoâng roõ : nafcillin, sucralfate
2) Caùc thuoác taêng cöôøng taùc duïng cuûa KVK
ÖÙc cheá ñaøo thaûi KVK : phenylbutazone, sulfinpyrazone, disulfiram, metronidazole, TMP-SMX, cimetidine,
amiodarone
Taêng cöôøng taùc duïng choáng ñoâng (khoâng aûnh höôûng ñeán noàng ñoä KVK huyeát töông) : cephalosporin
theá heä 2-3, clofibrate, heparin, ancrod
Cô cheá khoâng roõ : erythromycin, phenytoin, ketoconazole, fluconazole, isoniazide, quinidine, vitamin E lieàu cao,
propafenone, anabolic steroid.
3) Caùc thuoác taêng nguy cô chaûy maùu khi phoái hôïp vôùi KVK (duø khoâng coù taùc duïng choáng ñoâng) : aspirin,
thuoác khaùng vieâm khoâng steroid, clopidogrel, ticlopidine.

9. Xử trí quá liều:
Ña soá caùc tröôøng hôïp coù INR cao hôn khoaûng trò
lieäu : Taïm ngöng thuoác KVK vaø theo doõi laïi INR.
Beänh nhaân coù INR trong khoaûng 5–10 nhöng khoâng
chaûy maùu : Taïm ngöng thuoác KVK vaø cho beänh
nhaân uoáng 1–2,5 mg vitamin K1. Ño laïi INR sau 24
giôø vaø tieáp theo sau ñoù neáu caàn. Khi INR trôû veà
trong khoaûng trò lieäu baét ñaàu thuoác KVK laïi vôùi
lieàu thaáp hôn.
Quaù lieàu thuoác KVK vaø beänh nhaân chaûy maùu :
Cho nhaäp vieän, truyeàn huyeát töông töôi ñoâng laïnh
raõ ñoâng.

10. Điều trị chống đông trong bệnh van tim:
1) Heïp van 2 laù : Ñieàu trò daøi haïn baèng thuoác KVK (INR = 2 –3) neáu
BN coù :
Rung nhó (kòch phaùt hoaëc maïn)
Tieàn söû thuyeân taéc maïch heä thoáng
Huyeát khoái trong nhó traùi
Nhó traùi ≥ 55 mm
2) Sa van 2 laù : Thuoác KVK daøi haïn (INR = 2 – 3) ñöôïc chæ ñònh cho
BN sa van 2 laù bò thuyeân taéc maïch heä thoáng hoaëc côn thieáu
maùu naõo thoaùng qua duø ñang duøng aspirin.
3) Hôû van 2 laù maïn : Thuoác KVK daøi haïn (INR = 2 – 3) ñöôïc chæ ñònh
cho BN hôû van 2 laù maïn rung nhó hoaëc coù tieàn söû thuyeân taéc
maïch heä thoáng.

11. Van nhân tạo:
1) 3 thaùng ñaàu sau moå : Thuoác KVK (INR = 2,5-3,5
ñoái vôùi van cô hoïc vaø 2-3 ñoái vôùi van sinh hoïc).
2) Sau 3 thaùng ñaàu :
Van sinh hoïc, khoâng YTNC : Aspirin 80-100 mg/ngaøy.
Van sinh hoïc + ít nhaát 1 YTNC (rung nhó, EF < 30%,
tieàn caên huyeát khoái thuyeân taéc maïch, tình traïng
taêng ñoâng) : Thuoác KVK (INR = 2-3 neáu van ÑMC
vaø INR = 2,5-3,5 neáu van 2 laù).
Van cô hoïc : Thuoác KVK (INR = 2,5-3,5).

12. Uống thuốc kháng đông như thế nào?
Uống thuốc hiệu quả khi đúng giờ
Thuốc kháng đông thường uống 1 lần trong ngày, tốt nhất là
vào buổi tối. Trong trường hợp uống nhiều lần trong ngày,
uống theo hướng dẫn của BS ghi trên toa thuốc
Trong trường hợp quên uống thuốc, có thể uống nếu
trong vòng 8 giờ. Nếu quá thời gian này, không uống bù
và tiếp tục uống đúng liều vào ngày hôm sau.
Liều thuốc được quyết định bởi BS, không bao giờ tự
chỉnh thuốc theo ý riêng.

13. Nguy cơ khi điều trị bằng AVK
Xuất huyết:
INR trên mức giới hạn điều trị
Xuất hiện dấu xuất huyết:
Chảy máu răng, mũi, đỏ mắt
Xuất hiện máu trong nước tiểu
Vết bầm xanh, tím
Máu đỏ trong phân hoặc phân đen

14. Nguy cơ khi điều trị bằng AVK
Xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ xuất huyết nội
Mệt mỏi bất thường, khó thở
Xanh tái
Đau đầu không đáp ứng điều trị
Tình trạng bất ổn không giải thích được
Tất cả những trường hợp trên cần liên hệ BS điều trị
và có thể cần XN INR

15. 7 luật khi sử dụng thuốc:
Uống đúng liều lượng và đúng giờ
Xét nghiệm INR đúng ngày theo BS chỉ định
Báo với chuyên gia y tế của bạn việc đang sử dụng
thuốc kháng Vitamin K (bác sĩ, dược sĩ, y tá, nha sĩ,
VLTL, nhân viên chăn sóc chân…)
Nếu xuất hiện dấu hiệu lạ, báo với BS ngay hoặc
đến trung tâm y tế gần nhất

16. 7 luật khi sử dụng thuốc (tt)
Ghi lại chỉ số INR mỗi lần xét nghiệm
Có chế độ ăn uống cân bằng và uống rượu vừa phải
Báo BS trước khi sử dụng 1 thuốc mới, làm răng,
các thủ thuật chảy máu, phẫu thuật, đi nghỉ xa

17. Không nên làm:
Không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều thuốc mà
không có hướng dẫn từ BS của bạn.
Không tự ý uống 1 thuốc khác mà không có hướng
dẫn của BS hay dược sĩ của bạn.
Không tập luyện những môn thể thao bạo lực hoặc
làm những việc có thể gây chảy máu