Cách học văn cho người mất gốc 2022-Bản đọc thử.pdf

Phạm The Hưng | phamthehung.dspl@gmail.com | b/pth.phamthehung

MỤC LỤC

MỤC LỤC
2

CHƯƠNG 1: PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP
5
BAI 1: KHAI QUAT CHUNG VE TƯ
̣ HỌ C 8
I. ĐỌ NG LƯ
̣ C HỌ C 8
II. KE HOẠ CH HỌ C TẠ P 10
III. CAI THIẸN KY THUẠT 10
BAI 2: PHƯƠNG PHAP POWERPOINT 13
I. KHAI NIẸM PHƯƠNG PHAP POWERPOINT 13
II. CAC BƯƠC ĐE THƯ
̣ C HIẸN POWERPOINT 14
BAI 3: SƠ ĐO TƯ DUY & HẸ GHI NHƠ CUA TONY BUZAN 17
I. SƠ ĐO TƯ DUY 17
II. PHƯƠNG PHAP HẸ TRI NHƠ CUA TONY BUZAN. 19
BAI 4: KHAI QUAT VE VIẸC HỌ C VAN 25
I. HINH MAU HSG NGƯ VAN 25
II. SƯ
̣ HAP DAN CUA LẠ P LUẠ N 27
III. CAC HOẠT ĐỌ NG CHIEN LƯƠ
̣ C 33
Het Chương 1 37

CHƯƠNG 2: LẬP LUẬN & TẬP LÀM VĂN
38
BAI 1: CƠ SƠ CUA LẠ P LUẠ N 40
I. LOGIC 40
1. Khái Niệm Và Phán Đoán 40
2. Suy Luận 47
3. Chư
́ ng Minh - Bác Bỏ - Ngụy Biện 52
4. Luật Logic 59
BAI 2: THƯ
̣ C HANH LẠ P LUẠ N VA VIET BAI LUẠ N 62
I. CHUAN BỊ THƯƠNG XUYEN 62
II. CHUAN BỊ THEO NHIẸM VỤ 65
III. DAN Y CHO BAI LUẠ N 66
IV. VIET & MẠ CH LẠ C 69
Het Chương 2 75

CHƯƠNG 3: NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
76
BAI 1: QUY LUẠT GIA TRỊ 78
I. VAN ĐE 78
II. GIA TRỊ 79
BAI 2: CON NGƯƠI VA SƯ
̣ PHAT TRIEN CA NHAN 91
I. MỤ C TIEU CUA PHAT TRIEN CA NHAN 91
2

II. CON ĐƯƠNG PHAT TRIEN CA NHAN 97
BAI 3: TƯ DUY ĐỌT PHA 130
I. SƯ
̣ TIEN HOA CUA TƯ DUY 130
II. CAC NGUYEN TAC TƯ DUY ĐỌT PHA 132
III. PHỤ LỤ C VE TƯ DUY 144

CHƯƠNG 4: VĂN HỌC
148
BAI 1: KHAI QUAT VE VAN HỌ C 150
I. CAC VAN ĐE CƠ BAN CUA LI LUẠ N VAN HỌ C 150
1. Văn Họ c Là Gı̀? 150
2. Hı̀nh Tươ
̣ ng 153
3. Văn họ c & Cuộ c song con ngươ
̀ i 157
4. Nhà văn & Quá trı̀nh sáng tác 163
5. Tiep nhận Văn họ c 173
6. Chư
́ c năng Văn họ c 180
II. TAC PHAM VAN HỌ C 187
1. Cau Trúc Của Tác Pham 187
2. Nhân Vật Văn Họ c 190
3. Nộ i Dung & Y Nghı̃a Của Tác Pham Văn Họ c 191
4. Ket Cau Tác Pham Văn Họ c (Phan Nâng Cao) 192
BAI 2: THƠ 196
I. KHAI NIẸM TAC PHAM TRƯ TINH 196
II. ĐẠ C TRƯNG NỌ I DUNG THƠ 196
III. ĐẠ C TRƯNG NGHẸ THUẠT THƠ 199
IV. CACH TƯ
̣ PHAN TICH VA HỌ C TAC PHAM THƠ 202
1. Tư
̣ Phân Tı́ch Tác Pham Thơ - Trư
̃ Tı̀nh 202
2. Họ c Tác Pham Thơ Là Họ c Cái Gı̀? 204
BAI 3: TRUYẸN 214
I. ĐẠ C TRƯNG NỌ I DUNG 214
II. ĐẠ C TRƯNG NGHẸ THUẠT 215
III. CACH TƯ
̣ PHAN TICH VA HỌ C TAC PHAM TRUYẸN 217
1. Cách Tư
̣ Phân Tı́ch Tác Pham Truyện 217
2. Họ c Tác Pham Truyện Là Họ c Cái Gı̀? 217
Het Chương 4 234

PHẦN PHỤ
235
I. Mộ t So Bài Viet Ve Việc Họ c Mô n Văn 237
NHIEU NAM KINH NGHIẸM LAM HỌ C SINH GIOI VAN PHO THONG 237
LAM SAO ĐE SAP XEP CAC Y TRONG BAI VAN NGHỊ LUẠ N MỌT CACH LOGIC
HƠN? 248
LAM SAO ĐE VIET VAN KHONG BỊ “LUNG CUNG” 251
CACH ĐE KHONG BI MƠ BAI 253
3

Q&A | CACH DIEN ĐẠT SƯ DỤ NG HINH ANH 256
Q&A | LAM THE NAO ĐE REN LUYẸN TƯ DUY SAU & SAC? 257
Q&A | LAM THE NAO ĐE VAN CO SƯ
̣ NHẠ P TAM, KHONG BỊ “KHO”? 258
BAI VAN GIUP TOI ĐẠT GIAI NHAT QUOC GIA 2014 259
II. Nghị Luận Xã Hộ i 269
DAN VAN HAY KHONG PHAI DAN VAN? 269
THẠT THA – THANG TINH – TRUNG THƯ
̣ C 273
ĐE VAN VE SƯ
̣ CAM THONG CUA CON CAI VƠI CHA MẸ 276
THE GIƠI PHANG 281
TRACH NHIẸM & TRAI NGHIẸM 288
DORAEMON LUẠ N THIEN HẠ | CANH CƯA THAN KY 290
NEU KY ƯC BỊ CAN THIẸP 293
III. Nghị Luận & Phân Tı́ch Văn Họ c 299
BAI THƠ “TRUYẸN CO TICH VE LOAI NGƯƠI” 299
MỌT TAC PHAM NGHẸ THUẠT CO NHAT THIET PHAI ĐẸP KHONG? 304
TINH LẠ HOA & TINH HINH TƯƠ
̣ NG TRONG VAN HỌ C 311
PHAN TICH NHANH BAI THƠ “BOC MỌT LƠP VO” 316
DAN Y | TUOI TRE ĐANG GIA BAO NHIEU? 320
DAN Y | “VE BE NGOAI QUAN TRỌ NG ĐEN THE SAO?!?” 323
IV. Tản Văn, Bieu Cảm 325
CHUYEN VAN CA KHỊA NGƯƠI TA NHƯ THE NAO? 325
BA NGOẠ I 327
BA NỌ I 331
LƠI KET 335

TÀI LIỆU THAM KHẢO
337
4


CHƯƠNG 1: PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP
5


LỜI NÓI ĐẦU
Ngay tư
̀ khi bat đau biên soạn tài liệu này, mong muon của tô i đã luô n là xây dư
̣ ng mộ t
tài liệu đe giúp bạn tư
̣ họ c, chư
́ khô ng phải tập hơ
̣ p thật nhieu kien thư
́ c chi tiet đe bạn
chı̉ việc đọ c và ghi nhơ
́ . Bơ
̉ i vı̀ may lý do: Đau tiên là khô ng mộ t tài liệu nào có khả năng
giúp bạn giỏ i lên chı̉ bang việc đọ c xong nó . Bạn can phải lao độ ng neu muon có thành
quả. Tài liệu càng chi tiet đe ăn san, thı̀ não bạn càng lươ
̀ i. Và bơ
̉ i vı̀ chúng ta đeu có
“bản năng lươ
̀ i”, nên chúng ta luô n đi tı̀m “bı́ quyet”, “chı̀a khó a”, “cô ng thư
́ c”... đe chı̉ can
1 độ ng tác, 1 cuon sách, 1 đêm... là giải quyet đươ
̣ c tat cả các van đe.
Mọ i cuộ c thi, và cả cuộ c đơ
̀ i, khô ng chı̉ kiem tra
năng
lực
, mà cò n kiem tra cả
nỗ
lực của
bạn nư
̃ a. Vậy thı̀ liệu có the có chuyện biet bao nhiêu ngươ
̀ i ngoài kia no lư
̣ c ngày đêm
đe roi cuoi cùng van khô ng bang mộ t ngươ
̀ i nam “bı́ kı́p võ cô ng” trong mộ t đêm thành
tài? Có lẽ chı̉ có trong phim kiem hiệp thô i. Hãy ngư
̀ ng tı̀m kiem như
̃ ng bı́ kı́p, ngư
̀ ng tı̀m
kiem như
̃ ng mó n ăn san. Có the trong mộ t đe bài nào đó , bạn sẽ tı̀m thay con đươ
̀ ng
tat, nhưng trên cả mộ t hành trı̀nh lơ
́ n, việc bạn mải mê vơ
́ i con đươ
̀ ng tat chı̉ khien bạn
khô ng the tien lên mà thô i.
Thư
́ hai, nguon kien thư
́ c khong lo và chi tiet giơ
̀ đây các bạn có the de dàng tı̀m kiem
đươ
̣ c. Nhưng roi tải 100 đe văn, 1000 cái mơ
̉ bài, 10.000 bài phân tı́ch thı̀ cuoi cùng
bạn có the tiêu hó a đươ
̣ c bao nhiêu? Hay bạn sẽ bỏ quên và roi lại đi tı̀m thêm tài liệu,
nghe thêm bài giảng? Kien thư
́ c chı̉ trơ
̉ thành của bạn, neu bạn làm việc vơ
́ i nó , tong
hơ
̣ p nó , phân tı́ch nó , xư
̉ lý nó và cả… giảng lại nó cho ngươ
̀ i khác. Neu khô ng, cho kien
thư
́ c đó mãi mãi là của tác giả, chư
́ khô ng trơ
̉ thành của bạn. Vı̀ vậy, trong tài liệu này,
tô i gơ
̣ i ý bạn can phải làm gı̀ vơ
́ i kien thư
́ c, và làm như the nào. Cò n kien thư
́ c, bạn
muon bao nhiêu Google cũng sẽ cho bạn.
Thư
́ ba, việc họ c Văn trươ
́ c giơ
̀ đa phan các bạn đeu là đọ c chép. Bạn khô ng biet tại sao
câu này lại phân tı́ch the này, nhân vật này, chi tiet nọ lại phải phân tı́ch the kia nhưng
6

van co gang ghi chép thật nhanh đe cò n… chuyen sang nộ i dung tiep theo. Giáo viên
cũng khô ng có thơ
̀ i gian giảng giải cách thư
́ c cho các bạn, mà họ cho bạn luô n sản
pham, đe cho kịp giáo án và toc độ chương trı̀nh của họ . Ơ đây, tô i sẽ giúp các bạn tien
tơ
́ i như
̃ ng phương pháp đó , đe bạn khô ng cò n phải họ c thuộ c tat cả mọ i thư
́ trong vơ
̉
ghi mà chang can biet tại sao nó lại như the. Ơ đây tô i khô ng đưa cho các bạn nươ
́ c sot
roi bảo bạn đoán xem trong đó có gı̀, đây là sách dạy bạn cách nươ
́ c sot đươ
̣ c làm ra và
cách đe ăn chúng. Neu chăm chı̉ tập luyện, bạn cũng sẽ tư
̣ làm đươ
̣ c nươ
́ c sot.
Tó m lại, trong Chương 1 này, chúng ta sẽ cùng tı̀m hieu như
̃ ng phương pháp họ c tập. Ơ
đó có như
̃ ng phương pháp mà tô i đã sư
̉ dụng và nhận thay thật sư
̣ hiệu quả. Sau khi
đọ c như
̃ ng phương pháp này, khả năng cao sẽ chı̉ có 20% so ngươ
̀ i sẽ thật sư
̣ áp dụng
chúng. Nhưng tô i làm chı́nh là vı̀ 20% đó , như
̃ ng ngươ
̀ i sẽ cải thiện đáng ke năng lư
̣ c
của mı̀nh và đạt đươ
̣ c mục tiêu. Cò n 80% cò n lại sẽ đe tat cả trô i qua dò ng ký ư
́ c của
mı̀nh và chang hành độ ng gı̀. Hi vọ ng bạn lọ t vào nhó m 20% đó . Tùy ơ
̉ bạn.
7


BÀI 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TỰ HỌC
Khô ng ai khô ng có mong muon họ c tập hiệu quả hơn, tien bộ nhanh hơn, đạt đươ
̣ c
như
̃ ng mục tiêu họ c tập của mı̀nh: Thi đo trươ
̀ ng THPT hoặc Đại họ c mı̀nh mơ ươ
́ c, có
điem cao, đi du họ c,... hay chạm tơ
́ i như
̃ ng chân trơ
̀ i tri thư
́ c, khoa họ c. Tuy nhiên trên
con đươ
̀ ng đó có ngươ
̀ i tien rat nhanh, có bạn lại loay hoay mãi van cảm thay năng lư
̣ c
của mı̀nh khô ng đủ, phải bù lại bang cách siêng năng hơn nư
̃ a. Tuy ban đau chưa giỏ i
ngay, nhưng ai cũng kỳ vọ ng no lư
̣ c của mı̀nh sẽ đươ
̣ c đen đáp.
The nhưng, mộ t mı̀nh no lư
̣ c thô i là chưa đủ. Có phải moi khi nhận ve mộ t ket quả
khô ng tot, bạn đeu tư
̣ hỏ i mı̀nh rang: “Có lẽ mı̀nh van chưa đủ chăm chı̉, chưa đủ kı̉
luật? Chưa đươ
̣ c như các bạn khác, vı̀ the nên mı̀nh chưa thành cô ng? Mı̀nh can phải
chăm chı̉ hơn nư
̃ a!! Nhat định the!!!”
Đô i khi khô ng phải lúc nào cũng là do thieu chăm chı̉. Mà cò n do thieu phương pháp.
I. ĐỌ NG LƯ
̣ C HỌ C
Phong trào cùng nhau tư
̣ họ c đã noi lên mạnh mẽ ke tư
̀ khi đại dịch Covid19 bat đau.
Cùng nhau “bật cam tat mic”, đe thay rang mọ i ngươ
̀ i đang họ c cùng mı̀nh, lay độ ng lư
̣ c
và kı̉ luật đe tư
̣ họ c. Đây là mộ t tinh than tuyệt vơ
̀ i, tạo ra phan nào sư
̣ giám sát, yeu to
thúc đay hành độ ng.
Tuy nhiên, dù sao nó van là mộ t độ ng lư
̣ c
từ
bên
ngoài
. Bạn hoàn toàn có the ngoi đó và
lam nham mộ t vài tư
̀ tieng Anh, làm mộ t vài bài tập Lý Hó a,... Nhưng ke cả có đạt đen
mộ t so lươ
̣ ng nào đó , chưa chac bạn đã đạt đươ
̣ c chat lươ
̣ ng. Vı̀ kien thư
́ c, kỹ năng là
hoạt độ ng cá nhân, cũng giong như ...vệ sinh cá nhân, ơ
̉ cho bạn khô ng the "ủy quyen"
cho ngươ
̀ i khác họ c thay, làm thay đươ
̣ c. Bạn cư
́ làm, nhưng khô ng tư
̣ rút ra như
̃ ng kinh
nghiệm khi giải bài tập, chı̉ giải cot cho nhieu đe; khô ng dùng tư
̀ mơ
́ i họ c đươ
̣ c như the
nó là của mı̀nh, đặt câu và ghim nó đe sư
̉ dụng, chı̉ họ c cot cho đươ
̣ c nhieu tư
̀ , thı̀ kien
8

thư
́ c và kỹ năng khô ng bao giơ
̀ đọ ng lại. Bạn đang bỏ mọ i thư
́ vào mộ t cái giỏ khô ng
đáy.
Độ ng lư
̣ c họ c phải bat đau
từ
bên
trong
. Vı̀ sao bạn lươ
̀ i, vı̀ bạn khô ng thật sư
̣ muon làm
tư
̀ trong thâm tâm. Vı̀ sao mộ t bạn nam có the chơi bó ng hàng giơ
̀ mà khô ng he "cảm
thay" mệt mỏ i, vı̀ cậu ta yêu bó ng đá tư
̀ trong thâm tâm. Vı̀ sao mộ t bạn nư
̃ có the dành
cả nư
̉ a ngày đe shopping mà khô ng mệt mỏ i? Vı̀ cô ay yêu thı́ch việc ngam nghı́a, ươ
́ m
thư
̉ , xem xét, bàn luận... ve quan áo, đo trang điem, như
̃ ng thư
́ xinh xan hay thu hút....
Bạn khô ng the yêu thı́ch tat cả các mô n họ c. Nhưng bạn có the yêu thı́ch như
̃ ng mục
đı́ch thật sư
̣ khi họ c chúng. Mục đı́ch thật sư
̣ khô ng phải là đạt điem cao, tien bộ . Mà
mục đı́ch thật sư
̣ là thi đo vào, song và trải nghiệm ngô i trươ
̀ ng mơ ươ
́ c. Hoặc mộ t
tương lai xa hơn, tư
̣ thân lập nghiệp, làm trụ cộ t cho gia đı̀nh, đi khap the giơ
́ i,... tùy ơ
̉
bạn.
Như
̃ ng mục đı́ch thật sư
̣ đó mơ
́ i là
động
lực
bên
trong
. Vı̀ sao các họ c sinh có hoàn cảnh
khó khăn lại thươ
̀ ng họ c tập mộ t cách mạnh mẽ hơn, giàu nghị lư
̣ c hơn? Bơ
̉ i vı̀ họ phải
trư
̣ c tiep trải nghiệm cuộ c song nghèo khó hoặc bat hạnh, thieu thon tủi nhục hoặc
thậm chı́ bị coi thươ
̀ ng, bị chà đạp. Họ chư
́ ng kien cha mẹ và như
̃ ng ngươ
̀ i họ yêu
thương vat vả, kho cư
̣ c, chịu đư
̣ ng. Noi đau đó xuat phát tư
̀ bên trong, luô n luô n nhac
nhơ
̉ và thúc đay họ tạo ra sư
̣ thay đoi. Neu cuộ c song của bạn quá bı̀nh lặng và êm am,
bạn sẽ thieu đi nghị lư
̣ c, nhưng bạn cũng có the tı̀m kiem như
̃ ng tham vọ ng. Tham vọ ng
của bạn lơ
́ n tơ
́ i đâu? Chı̉ là đo mộ t trươ
̀ ng đại họ c thô i sao? Đieu bạn thư
̣ c sư
̣ tham
vọ ng là gı̀? Khô ng phải kỳ vọ ng của cha mẹ, thay cô hay gia đı̀nh, đieu chı́nh bản thân
bạn thư
̣ c sư
̣ muon giành đươ
̣ c, đạt đươ
̣ c, có đươ
̣ c trong tay là gı̀?
Có đươ
̣ c mục đı́ch tư
̀ bên trong, bạn mơ
́ i thật sư
̣ làm việc và giải quyet các van đe mộ t
cách vı̀ chı́nh mı̀nh. Bạn mơ
́ i thật sư
̣ tı̀m tò i giải pháp cho kien thư
́ c và kỹ năng của mı̀nh
mộ t cách nhanh nhat, hiệu quả nhat đe đạt mục tiêu toi đa nhat.
9

II. KE HOẠ CH HỌ C TẠ P
Mục đı́ch vẽ ra khô ng thô i thı̀ nó chı̉ là trı́ tươ
̉ ng tươ
̣ ng. Ba ngày sau là bạn lại quên tuộ t
cho mà coi. Cho nên hı̀nh dung đươ
̣ c mục đı́ch xong bạn phải lên ke hoạch cho nó ngay.
Thư
́ c trang đêm đe làm ke hoạch cũng phải làm, khô ng đươ
̣ c đe nó trô i mat.
Ke hoạch bat đau tư
̀ các mục tiêu. Neu 1 năm nư
̃ a tô i phải đạt 9 điem, thı̀ 6 tháng nư
̃ a
phải đạt may điem, 3 tháng nư
̃ a là may điem. Chia nhỏ mục tiêu lơ
́ n ra chı́nh là cách đe
khô ng cảm thay quá nặng ne khi họ c. Sau moi moc điem đã đặt ra, bạn có the tư
̣
thươ
̉ ng cho mı̀nh. Hãy kiên nhan. Ke hoạch càng chi tiet thı̀ khả năng giám sát của nó
càng cao. Chı́nh ke hoạch của bạn mơ
́ i là thư
́ giám sát bạn trươ
́ c tiên, chư
́ khô ng phải
bạn bè trên group chat. Ke hoạch bị chậm tien độ thı̀ bạn phải làm bù. Ke hoạch nhanh
hơn thı̀ bạn đang làm tot, hãy cải thiện tiep đe tot hơn.
Đe xây dư
̣ ng ke hoạch họ c tập khô ng he phư
́ c tạp. Có vô so như
̃ ng cuon sách, bài viet
và video trên mạng hươ
́ ng dan chi tiet các bạn làm đieu đó . Bạn có the tham khảo và
chọ n ra cách thư
́ c phù hơ
̣ p cho mı̀nh. Ban đau làm sẽ có nhieu bơ
̃ ngơ
̃ , boi roi, bơ
̉ i vı̀
thó i quen nào lúc hı̀nh thành cũng đeu khó khăn. Giong như tàu vũ trụ muon bay vào
khô ng gian, 80% năng lươ
̣ ng phó ng don vào lúc bat đau thoát khỏ i lư
̣ c hút của Trái
Đat. Ke hoạch của bạn có the thieu chi tiet, khó theo dõ i, hoặc bạn bỏ lơ
̃ deadline do
chı́nh mı̀nh đặt ra. Đư
̀ ng dư
̀ ng lại. Bạn cư
́ làm mãi, làm mãi... roi mọ i thư
́ sẽ đi vào quỹ
đạo. Quan trọ ng là bạn phải bat đau làm ngay bây giơ
̀ , roi sau đó chúng ta có the cải
tien nó dan dan. Cò n neu bạn cư
́ đơ
̣ i đen khi kiem đươ
̣ c tơ
̀ giay lơ
́ n, đơ
̣ i bat đau tư
̀ tuan
sau, đơ
̣ i tâm trạng tot lên đe khơ
̉ i đau, thı̀ bạn sẽ chang bao giơ
̀ bat đau đươ
̣ c. Suy cho
cùng, chúng ta đeu biet
cách
thức đe họ c giỏ i, đe làm việc năng suat, đe trơ
̉ nên giàu có ,
thành cô ng, nhưng đa so chúng ta
không
đủ
quyết
tâm đe làm,
không
đủ
nghị
lực đe
theo đuoi, đe kiên nhan và nghiêm khac vơ
́ i bản thân.
III. CAI THIẸN KY THUẠT
10

Khi đã có 2 cái trên roi thı̀ kỹ thuật họ c mơ
́ i thư
̣ c sư
̣ phát huy tác dụng. Đư
̀ ng mong kỹ
thuật giải quyet đươ
̣ c het mọ i van đe. Mộ t so phương pháp tiêu bieu mà tô i muon giơ
́ i
thiệu tơ
́ i các bạn gom:
a,
Sơ
đồ
tư
duy
của
Tony
Buzan
: Đây là kỹ thuật ve kien thư
́ c. Dùng đe ghi nhơ
́ và thau
hieu kien thư
́ c mộ t cách bản chat, chac chan và lâu dài hơn. Cũng như đe quá trı̀nh ô n
tập lại trơ
̉ nên tiet kiệm hơn đáng ke. Các phương pháp này sẽ đươ
̣ c nó i kỹ hơn ơ
̉ phan
sau.
b,
Hệ
ghi
nhớ
(cũng
của
Tony
Buzan)
: Dùng đe ghi nhơ
́ kien thư
́ c mộ t cách nhanh chó ng
và lâu dài. Tat nhiên phải qua luyện tập, càng thuan thục thı̀ mơ
́ i càng nhơ
́ nhanh nhơ
́
nhieu nhơ
́ lâu. Chư
́ khô ng có chuyện khô ng làm mà đò i có ăn.
c,
Phương
pháp
Power
Point: Đây là mộ t kỹ thuật xuyên suot 2 kỹ thuật phı́a trên, và
cũng xuyên suot đa so các hoạt độ ng họ c tập, nhat là ơ
̉ mô n Văn. Tư
̀ tiep thu, ghi nhơ
́
kien thư
́ c đen phân tı́ch đe bài, trien khai dàn ý và thậm chı́ cả cách dien đạt. Kỹ thuật
này nó i nô m na là lọ c ra 20% tư
̀ khó a quan trọ ng nhat, giúp gó i gọ n cả nộ i dung của
80% cò n lại. Cách thư
̣ c hành tot nhat nó , là neu đang họ c cái gı̀, hãy dạy lại chı́nh cái đó
cho mộ t ngươ
̀ i có mư
́ c kien thư
́ c thap hơn mı̀nh ve van đe đó .
d,
Phương
pháp
Luyện
tập
có
ý
đồ
: Khô ng phải các bạn làm càng nhieu bài tập càng tot,
mà là làm mộ t bài tập (hoặc dạng bài tập) càng nhieu lan càng tot; làm đe rút ra kinh
nghiệm, rút ra nhận thư
́ c của riêng mı̀nh. Vı́ dụ vơ
́ i mô n Văn thı̀ khô ng phải làm càng
nhieu đe càng tot, mà viet đi viet lại 1 đe bài và cải tien, rút kinh nghiệm đen khi mı̀nh
ưng ý thı̀ thô i. Vơ
́ i các mô n tư
̣ nhiên thı̀ là làm các chuyên đe. Trong moi chuyên đe phải
tư
̣ đúc rút ra nhận thư
́ c, kinh nghiệm vơ
́ i moi dạng bài, kieu bài,... Phương pháp này có
the họ c theo nhó m. Nhận xét chéo lan nhau. Lúc này thı̀ trı́ tuệ đám đô ng sẽ phát huy
hiệu quả.
11

Các bạn có mục đı́ch mạnh mẽ, có ke hoạch cụ the roi trong quá trı̀nh làm việc có lẽ các
bạn cũng sẽ tư
̣ đúc ket ra phương pháp phù hơ
̣ p nhat vơ
́ i mı̀nh, chư
́ khô ng nhat thiet là
phải theo mộ t phương pháp nào. Vı́ dụ như tô i thay có nhó m thư
́ c tư
̀ 2h, 4h sáng. Có
mộ t so ngươ
̀ i họ c tot nhat khi yên tı̃nh. Nhưng mộ t so khác lại tập trung cao nhat khi có
tieng nhạc nhẹ bên cạnh. Quan trọ ng là ơ
̉ só ng não. Neu lúc 2h 4h mà các bạn cò n
buon ngủ, thı̀ có họ c may nó cũng khô ng vào. Não bộ chı̉ tiep thu tot nhat khi hoàn
toàn tı̉nh táo, sảng khoái. Khi đó 1h họ c bang 3-4h họ c vào lúc buon ngủ, ủ ê. Thieu ngủ
cũng khien não căng thang, giảm khả năng. Lúc đó nó làm việc 3-4h có khi khô ng bang
hiệu suat của nư
̉ a giơ
̀ tı̉nh táo. Đư
̀ ng đe thieu ngủ.
12


Hết Chương 1
Vậy là bạn đã đọ c het Chương 1: Phương pháp họ c tập. Chúng ta đã đi qua 4 bài họ c
vơ
́ i như
̃ ng nộ i dung mà tô i cho là hư
̃ u ı́ch hơn cả trong như
̃ ng gı̀ tô i biet. Cùng vơ
́ i đó là
như
̃ ng định hươ
́ ng đe bạn tư
̣ trau doi và rèn luyện các kỹ năng của mô n Ngư
̃ Văn mộ t
cách hiệu quả hơn. Hãy cùng điem lại như
̃ ng chi tiet quan trọ ng trươ
́ c khi bươ
́ c sang
chương tiep theo.
1.
Với
phương
pháp
Powerpoint: Đieu bạn can luô n luô n nhac nhơ
̉ bản thân chı́nh là
Tư
̀ Khó a! Tư
̀ Khó a! và Tư
̀ Khó a! Hãy sư
̉ dụng Tư
̀ Khó a nhieu nhat có the.
2.
Với
Sơ
Đồ
Tư
Duy: Hãy vẽ thật nhieu, thoải mái sáng tạo, đư
̀ ng mươ
̣ n của ngươ
̀ i
khác và dùng hı̀nh ảnh, đư
̀ ng lạm dụng tư
̀ ngư
̃ .
3.
Với
Hệ
Ghi
Nhớ: Hãy điên ro, khùng khùng, làm cho mọ i thư
́ trơ
̉ nên bat thươ
̀ ng và
an tươ
̣ ng hơn. Ghim chac các mó c treo của bạn và neu can thı̀ mơ
̉ rộ ng chúng.
4.
Với
Định
Hướng
Về
Môn
Văn
: Như
̃ ng quan niệm ve hı̀nh mau HSG Văn là của cá
nhân tô i, trong khi như
̃ ng nộ i dung ve sư
̣ hap dan trong lập luận là kien thư
́ c khoa họ c
đã đươ
̣ c tı́ch lũy và chư
́ ng minh. Đó là như
̃ ng gơ
̣ i ý tham khảo đe bạn tư
̣ phát trien
năng lư
̣ c của mı̀nh trong mô n họ c này, khô ng phải là chı̉ dan đúng-duy-nhat. Phải nam
rõ phương pháp, nhưng đư
̀ ng đe bị phương pháp tró i buộ c.
Tat nhiên, moi ngươ
̀ i chúng ta sẽ có như
̃ ng phương pháp và ke hoạch của riêng mı̀nh.
Tot nhat là bạn van nên tı̀m ra cách làm việc mà mı̀nh cảm thay phù hơ
̣ p nhat, hơn là
co gang bat chươ
́ c theo ngươ
̀ i khác. Cách ngươ
̀ i khác làm có the hiệu quả, nhưng chưa
chac đã hiệu quả vơ
́ i bạn. Co gang đưa mı̀nh vào nhó m 20%!
37


CHƯƠNG 2: LẬP LUẬN & TẬP LÀM VĂN
38

Tập làm văn thươ
̀ ng là kỹ năng “bị bỏ quên” nhieu nhat trong các phan của mô n Ngư
̃
Văn. Đa phan có lẽ các bạn đeu nghı̃ là “ô i dào, chém đươ
̣ c mà”. Các bạn viet ra bài
nhưng ngươ
̀ i duy nhat đọ c là giáo viên. Tı̉ lệ bạn đọ c lại bài văn của mı̀nh có lẽ đem
trên đau ngó n tay. Đọ c lại đe tư
̣ sư
̉ a loi, tư
̣ tı̀m loi thı̀ lại càng ı́t hơn nư
̃ a. Trong khi đó
lại là việc can làm nhat đe cải thiện kỹ năng viet văn.
Viet văn khô ng phải chı̉ là “chém gió” ra chư
̃ . Khô ng phải viet đe cho nhieu chư
̃ . Mà là
viet làm sao cho có hiệu lư
̣ c, có tác độ ng, đạt đươ
̣ c mục đı́ch dien đạt, truyen tải của
mı̀nh. Mà đe đạt đươ
̣ c đieu đó , đa phan khô ng phải là viet cho đươ
̣ c nhieu chư
̃ . Cho nên
tô i rat dị ư
́ ng vơ
́ i kieu nó i: “Oi dào ngày đó chả họ c hành gı̀ mà đi thi van chém đươ
̣ c
may tơ
̀ !”. Như
̃ ng kẻ thơ
̉ ra câu đó , sau này đeu là như
̃ ng kẻ mà lơ
̀ i nó i chang có chút
trọ ng lươ
̣ ng nào. Bơ
̉ i vı̀ họ khô ng hieu đươ
̣ c hiệu quả thư
̣ c sư
̣ của việc sư
̉ dụng lơ
̀ i, sư
̉
dụng văn, chı̉ cot nó i cho đươ
̣ c nhieu, khua mô i múa mép. Cho nên văn chương rong
tuech mà con ngươ
̀ i cũng như văn ay. Nhưng cũng khô ng can đô i co vơ
́ i như
̃ ng ngươ
̀ i
này. Bơ
̉ i vı̀ có mộ t danh ngô n rang: “Khi bạn chet, bạn khô ng he biet, chı̉ có mọ i ngươ
̀ i
xung quanh nhận thư
́ c đươ
̣ c chuyện đó . Khi bạn ngu cũng vậy”.
Cò n ve phan mı̀nh, sau nhieu năm họ c văn, tô i luô n băn khoăn rang liệu có cách nào, có
như
̃ ng chı̉ dan nào đe chúng ta có the làm cho lập luận của mı̀nh hiệu quả hơn khô ng?
Giải toán có phương pháp, nau canh có mẹo, vậy thı̀ mô n văn chang lẽ khô ng có mộ t vài
“cô ng thư
́ c” nào đó ? Neu như nghị luận là mộ t hệ thong lay logic làm trọ ng tâm, vậy thı̀
phương pháp logic đe làm văn nghị luận là gı̀?
Chương 2 là như
̃ ng biên tập của tô i thành mộ t hệ thong rõ ràng ve “phương pháp lập
luận”. Nó khô ng chı̉ thı́ch hơ
̣ p cho nghị luận xã hộ i, mà cò n cả nghị luận văn họ c. Bơ
̉ i vı̀
xét cho cùng thı̀ nó là cách đe làm văn nghị luận nó i chung. Hãy cùng bat đau!
39


BÀI 1: CƠ SỞ CỦA LẬP LUẬN
I. LOGIC
Cơ sơ
̉ của lập luận là logic. Bang việc hieu các quy luật của logic, chúng ta sẽ to chư
́ c các
lập luận của mı̀nh trơ
̉ nên chặt chẽ và thuyet phục.

1. Khái Niệm Và Phán Đoán

1.1. Khái Niệm
a, Khái niệm là gı̀?
Mộ t cách khoa họ c, khái niệm đươ
̣ c định nghı̃a
là
tư
duy
trừu
tượng
phản
ánh
những

thuộc
tính
bản
chất
của
sự
vật,
hiện
tượng
. Cò n tô i sư
̉ dụng mộ t cách định nghı̃a của
riêng mı̀nh sao cho de hieu hơn:

Khái niệm là cách gọi tên chỉ ra bản chất của sự vật, hiện tượng.
Moi sư
̣ vật, hiện tươ
̣ ng đeu bao gom nhieu đặc điem, thuộ c tı́nh. Trong các thuộ c tı́nh
đó có mộ t hoặc mộ t vài thuộ c tı́nh mà neu thay đoi thı̀ sẽ bien sư
̣ vật, hiện tươ
̣ ng thành
thư
́ khác, khô ng cò n là nó . Khái niệm tập trung vào các thuộ c tı́nh đó . Chang hạn:

Cốc là vật dụng để chứa và để uống nước trực tiếp.
Neu mộ t thư
́ có hı̀nh trụ giong coc nhưng lại đe lọ c nươ
́ c thı̀ nó là cái lọ c nươ
́ c. Neu
mộ t vật dụng chư
́ a nươ
́ c nhưng nham bảo quản nươ
́ c thı̀ đó sẽ là chai nươ
́ c hoặc bı̀nh
nươ
́ c. Von dı̃ chúng ta cũng có the uong trư
̣ c tiep nươ
́ c tư
̀ chai hoặc bı̀nh, nhưng đó
khô ng phải chư
́ c năng mà như
̃ ng đo dùng này đươ
̣ c sinh ra đe thư
̣ c hiện, khô ng phải
bản chat của chúng.
Chı̉ ra bản chat là thao tác chủ yeu trong phan giải thı́ch của cả bài văn nghị luận xã hộ i
lan nghị luận văn họ c. Chang hạn, tô i giải thı́ch khái niệm “vô ơn” như sau:
Vô
ơn
là

hành
vi
phủ
định
ơn
nghĩa. (Trong đó ơn nghı̃a là như
̃ ng cô ng sư
́ c/ giá trị mà ngươ
̀ i
khác dành cho mı̀nh. Cụ the hơn: Vô ơn là hành vi phủ định như
̃ ng cô ng sư
́ c/ giá trị mà
40


Hết Chương 2
Như vậy là chúng ta đã ket thúc Chương 2: Lập luận và tập làm văn. Hi vọ ng các bạn đã
thu đươ
̣ c nhieu lưu ý ve việc làm văn nghị luận. Bản chat lập luận khô ng he xa lạ mà
luô n xuat hiện rat nhieu trong đơ
̀ i song. Moi mộ t đánh giá, phán đoán hay như
̃ ng lơ
̀ i
nó i đơn thuan đeu có the trơ
̉ thành mộ t lập luận. Vı̀ the bạn có the luyện tập chúng
hang ngày. Đe tâm hơn và bạn sẽ thuan thục.
Như
̃ ng ngươ
̀ i lập luận tot thươ
̀ ng đươ
̣ c tı̀m thay trong như
̃ ng cuộ c tranh biện. Nhưng
ngươ
̀ i thật sư
̣ làm chủ đươ
̣ c “thuật lập luận” là như
̃ ng ngươ
̀ i biet cách tránh xa khỏ i
như
̃ ng tranh cãi vô ı́ch.
Sau đây là mộ t vài lưu ý cho chương này:
1.
Hãy
luôn
ghi
nhớ,
mạch
suy
nghĩ
của
bạn
thì
tất
nhiên
là
rõ
ràng,
mạch
lạc
với

bạn,
nhưng
không
có
nghĩa
là
sẽ
rõ
ràng,
mạch
lạc
với
người
đọc. Vı̀ vậy hãy giư
̃
mọ i thư
́ ngan gọ n và đơn giản het sư
́ c có the. (Keep it short and simple).
2.
Hãy
luôn
trau
dồi
và
tập
viết.
Đọc
và
viết
luân
hồi
nhau. Ke cả bạn khô ng có
như
̃ ng phương pháp đươ
̣ c nhac đen trong chương này, thı̀ chăm chı̉ đọ c và viet thô i
cũng đủ đe bạn trơ
̉ thành ngươ
̀ i viet tot, viet hay.
3.
Phản
biện
là
một
thói
quen
nhiều
hơn
là
một
kỹ
năng. Phản biện bản chat là suy
nghı̃ đa chieu, nó hạn che cách nhı̀n nhận phien diện và đánh thư
́ c ta khỏ i như
̃ ng lam
tươ
̉ ng. Khô ng ai muon như
̃ ng tı̀nh huong bat lơ
̣ i xảy ra, nhưng chı̉ có thó i quen luô n đe
phò ng mơ
́ i giúp chúng ta luô n chủ độ ng trươ
́ c như
̃ ng kịch bản xau.
75


CHƯƠNG 3: NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
76

Trong chương này, chúng ta sẽ cùng tı̀m hieu cách đe phát trien bài nghị luận xã hộ i
của bạn mộ t cách chat lươ
̣ ng hơn. Chương này có mộ t nguyên lý xuyên suot đó là:

Muốn cho văn “chất” thì phải sống “chất”
.
Nghị luận xã hộ i là nghị luận ve như
̃ ng đieu dien ra trong cuộ c song con ngươ
̀ i, xã hộ i
và chı́nh đơ
̀ i song cá nhân của moi chúng ta. Khô ng gı̀ cò n có the gan gũi và de dàng đe
“chém gió” hơn nư
̃ a. Nhưng muon có đươ
̣ c mộ t thư
́ văn “mặn mò i” thı̀ bản thân bạn
phải song cho “mặn mò i” trươ
́ c đã. Tư
́ c là phải song sâu, song chat, song có sư
̣ tư
̣ ý
thư
́ c thật cao, chiêm nghiệm, suy ngam, khô ng đe lơ
̃ mộ t trải nghiệm nào. Đó gọ i là
song có
chiều sâu
.
Bên cạnh chieu sâu sẽ là
chiều
rộng
. Chieu rộ ng ơ
̉ đây tư
́ c là hieu biet rộ ng rãi, trải
nghiệm phong phú. Loanh quanh trong chon ao làng thı̀ lơ
̀ i nó i khô ng the quảng đại
đươ
̣ c. Nhưng cũng khô ng the chı̉ dư
̣ a vào trải nghiệm. Trải nghiệm của mộ t cá nhân
cùng lam chı̉ may chục năm song trên đơ
̀ i, cò n kien thư
́ c của nhân loại là tı́ch lũy kinh
nghiệm của hàng trăm năm, hàng ngàn năm. Nên phải có kien thư
́ c be rộ ng, hieu biet
trên nhieu lı̃nh vư
̣ c. Hieu biet phải tư
̀ goc, chac chan, căn bản, chư
́ khô ng phải moi cho
lươ
́ t lươ
́ t mộ t chút.
Đe phát trien chieu rộ ng, chúng ta sẽ cùng đi tı̀m hieu như
̃ ng kien thư
́ c căn bản ve
cái

khách
quan: kinh te - xã hộ i, quy luật giá trị, triet họ c, tâm lý… Đe phát trien chieu sâu,
chúng ta đi vào khám phá
cái
chủ
quan
, bên trong chı́nh bản thân mı̀nh: hệ giá trị cá
nhân, the giơ
́ i quan, nhân sinh quan, đam mê - khát vọ ng - cảm hư
́ ng,...
77


BÀI 1: QUY LUẬT GIÁ TRỊ
Mộ t cách khái quát nhat, thật ra mọ i đe nghị luận xã hộ i đeu có dạng:
đặt
ra
một
vấn
đề

để
hướng
đến
một
giá
trị
. Cái giải quyet đươ
̣ c van đe là cái có giá trị. “Van đe” là gı̀? và
“Giá trị” là gı̀? chúng ta sẽ cùng tı̀m hieu chi tiet ơ
̉ phan sau. Nhưng bạn có the hieu,
motip cơ bản này của nghị luận là mộ t trong hai lý do đe tô i đặt nộ i dung ve Quy Luật
Giá Trị lên đau tiên. Lý do cò n lại chı́nh là vı̀
giá
trị là thư
́ hiện diện và chi phoi gan như
tat cả các hoạt độ ng và sư
̣ phát trien của xã hộ i. Đe hieu ve xã hộ i thı̀ đau tiên phải hieu
ve nen mó ng của nó , tư
́ c là giá trị.
I. VAN ĐE

a, Vấn đề là gì?
Van đe là
sự
thúc
bách ve mộ t hoặc mộ t loạt
thay
đổi can phải
thực
hiện
ngay. Đó i
bụng là mộ t van đe, đó là sư
̣ thúc bách làm bạn cảm thay can phải nạp năng lươ
̣ ng.
Bien đoi khı́ hậu cũng vậy. Ươ
́ c mơ của bạn cũng là mộ t “van đe”, bơ
̉ i vı̀ nó cũng thúc
đay bạn phải nâng cap bản thân và hành độ ng quyet liệt đe đạt đươ
̣ c. Van đe luô n xuat
hiện ơ
̉ xung quanh chúng ta, đó là yeu to “châm ngò i”, kı́ch thı́ch sư
̣ phát trien.

b, Cấu trúc hai mặt của mỗi vấn đề
Moi van đe gom hai mặt:
Khách
quan và
Chủ
quan
.
Mặt
khách
quan là toàn bộ như
̃ ng
đieu kiện khách quan của mộ t tı̀nh huong cụ the can phải thay đoi.
Mặt
chủ
quan là
như
̃ ng giá trị, mong muon, ươ
́ c mơ, nhu cau của con ngươ
̀ i khien chúng ta cảm thay can
phải thay đoi đieu kiện khách quan đó . Các giá trị thúc đay mong muon xư
̉ lý van đe.
Neu khô ng xuat hiện sư
̣ “khô ng hài lò ng” thı̀ sẽ khô ng có nhận thư
́ c rang “có van đe”.
Vı́ dụ vơ
́ i chuyện đó i bụng, mặt khách quan là cơ the của bạn đã hoạt độ ng tiêu thụ het
năng lươ
̣ ng, hệ tiêu hó a kı́ch ư
́ ng phản xạ đó i. Mặt chủ quan là bạn can phải nạp năng
lươ
̣ ng đe tiep tục họ c tập hay làm việc, duy trı̀ năng suat. Goc re hơn là đe … sinh ton,
78


Hết Chương 3
Chúng ta đã đi het Chương 3 - Nghị Luận Xã Hộ i. Thư
̣ c ra đây là chương tô i viet sau cả
khi đã hı̀nh thành chương 2 và chương 4. Von dı̃ xã hộ i và nghị luận xã hộ i có như
̃ ng
van đe quá rộ ng lơ
́ n, bao quát, thậm chı́ vươ
̣ t xa phạm vi nộ i dung của cuon sách này.
Nhưng vơ
́ i kỳ vọ ng rang chı́nh Chương 3 này mơ
́ i là chương đem lại như
̃ ng gơ
̣ i ý lơ
́ n và
lâu dài nhat cho các bạn, tô i quyet định phải bo sung thêm nó . Bơ
̉ i vı̀ việc họ c Văn đô i
khi chı̉ gó i gọ n trong trươ
̀ ng họ c, nhưng như
̃ ng hieu biet xã hộ i và cách tư duy sẽ cò n
theo bạn đen rat nhieu chặng đươ
̀ ng sau này của cuộ c đơ
̀ i, dù bạn sẽ phát trien theo
ngành nghe hay sư
̣ nghiệp nào đi chăng nư
̃ a.
Trong chương này, chúng ta đã đi qua 3 bài:
1.
Quy
luật
giá
trị
là
quy
luật
quan
trọng
chi
phối
xã
hội
hiện
đại
trên
vô
số

phương
diện. Con ngươ
̀ i bị cuon theo như
̃ ng giá trị mà xã hộ i áp đặt lên moi chúng ta.
Neu muon song cuộ c đơ
̀ i thư
̣ c sư
̣ là của mı̀nh, hãy tı̀m ra như
̃ ng giá trị thật sư
̣ có ý
nghı̃a vơ
́ i bạn.
2.
Phát
triển
cá
nhân
là
một
con
đường
dài,
liên
tục
không
ngừng
nghỉ
và
không

có
lúc
nào
dễ
dàng
. Nhưng con đươ
̀ ng ay khô ng phải là mộ t đươ
̀ ng đua. Và quan
trọ ng hơn cả là neu như bạn thật sư
̣ theo đuoi thư
́ mı̀nh yêu, thı̀ moi giây phút trên con
đươ
̀ ng đó đeu chı́nh là hạnh phúc roi.
3.
Hãy mở rộng tư duy của mình và cơ hội sẽ mở rộng theo.
147


CHƯƠNG 4: VĂN HỌC
148

Như đã nó i tư
̀ đau, mộ t trong như
̃ ng thách thư
́ c của việc họ c văn chı́nh là việc bạn
khô ng thật sư
̣ hieu vı̀ sao tác pham văn họ c lại đươ
̣ c phân tı́ch như vậy? Bạn nghı̃ rang
mô n Toán de tiep thu hơn, logic hơn, cò n mô n Văn thật mô ng lung và khó nam bat.
Đieu này khô ng đúng, cái mà bạn họ c khô ng hoàn toàn là văn chương, mà chı́nh là
khoa họ c nghiên cư
́ u văn họ c. Mà đã là khoa họ c, thı̀ nó cũng logic như toán hay bat kı̀
mô n khoa họ c nào, nó cũng có như
̃ ng khái niệm, quy luật và định lı́. Chı̉ có đieu bạn
khô ng nam rõ các khái niệm đó , nên bạn cảm thay mô ng lung.
Mặt khác, mô n Văn làm bạn cảm thay khó nam bat cũng là vı̀ cách tư duy. Các mô n khoa
họ c tư
̣ nhiên luô n cho các bạn như
̃ ng câu trả lơ
̀ i chı́nh xác, rõ ràng. Đó là nơi chı̉ có
mộ t câu trả lơ
̀ i đúng duy nhat. Mô n Văn thı̀ khác, nó là mộ t mô n nghệ thuật. Đây là câu
chuyện của trı́ tươ
̉ ng tươ
̣ ng và cảm xúc, vı̀ the nó khô ng có cái gọ i là
Đáp-An-Đúng-Duy-Nhat. Câu hỏ i và câu trả lơ
̀ i đeu có tı́nh mơ
̉ . Việc ngươ
̀ i ta đưa nó
thành bài thi và có đáp án đã gián tiep gây ra sư
́ c ép tı̀m đáp án đúng cho các bạn.
Nhưng đư
̀ ng quá lo lang, giáo viên cham thi giơ
̀ đây đã có mộ t tinh than cơ
̉ i mơ
̉ hơn và
cũng luô n chào đó n như
̃ ng sáng tạo. Mien là sáng tạo đó phải thuyet phục, hơ
̣ p lý, đi
theo đúng sư
̣ suy luận khoa họ c chư
́ khô ng phải ngau hư
́ ng suy dien lung tung.
Chương 4 này sẽ cung cap cho các bạn các khái niệm tư
̀ căn bản nhat đe có the họ c
mô n Văn mộ t cách khoa họ c và rõ ràng. Cũng có rat nhieu nộ i dung chi tiet khô ng đươ
̣ c
đe cập tơ
́ i, tuy nhiên, khi bạn đã nam đươ
̣ c như
̃ ng kien thư
́ c goc, việc tư
̣ mı̀nh tı̀m hieu
thêm như
̃ ng chi tiet sâu khác cũng sẽ là khô ng khó khăn. Chương 4 là tam bản đo cho
bạn bươ
́ c vào the giơ
́ i văn họ c. Hãy kiên nhan và đư
̀ ng hap tap!
149


BÀI 1: KHÁI QUÁT VỀ VĂN HỌC
I. CAC VAN ĐE CƠ BAN CUA LI LUẠ N VAN HỌ C

1. Văn Học Là Gì?
Đe hieu đươ
̣ c văn họ c là gı̀, chúng ta sẽ đi lan lươ
̣ t tư
̀ khái quát đen cụ the. Khi bạn hı̀nh
dung đươ
̣ c bư
́ c tranh lơ
́ n, thı̀ như
̃ ng thành phan nhỏ sẽ trơ
̉ nên rõ ràng hơn. Chang
hạn, văn họ c là mộ t trong 7 loại hı̀nh nghệ thuật gom: âm nhạc, hộ i họ a, điêu khac, văn
họ c, sân khau, điện ảnh và kien trúc. Do đó văn họ c trươ
́ c het cũng the hiện như
̃ ng quy
luật của nghệ thuật nó i chung, cũng sư
̉ dụng nhưng "thủ pháp" của các ngành nghệ
thuật khác trong việc sáng tạo của mı̀nh. Vı̀ vậy, trươ
́ c khi tı̀m câu trả lơ
̀ i cho "văn họ c là
gı̀?", chúng ta sẽ thảo luận ve "Nghệ thuật là gı̀?"

1.1. Nghệ thuật là gì?

Nghệ
thuật
là
hoạt
động
sáng
tạo
thẩm
mỹ
của
con
người.
Mọi
công
việc
sáng
tạo
theo

tiêu chuẩn của cái đẹp thì là nghệ thuật.
-
Sáng tạo là gı̀?

Sáng
tạo
là
tạo
ra
sự
khác
biệt.
Sáng
tạo
là
hoạt
động
làm
con
người
khác
con
vật. Con
150


PHẦN PHỤ
235

Phan phụ lục này bao gom các bài viet chia sẻ riêng rẽ của tô i ve việc họ c Văn và như
̃ ng
chiêm nghiệm đơ
̀ i song và cả bài viet khoa họ c. Hi vọ ng có the trơ
̉ thành nộ i dung tham
khảo hư
̃ u ı́ch cho các bạn. Phan này chia làm 4 mảng nhỏ : Các bài viet nó i ve kinh
nghiệm họ c văn; Các bài Nghị luận Xã hộ i, Các bài Nghị luận Văn họ c và mộ t vài bài viet
cảm xúc khô ng thuộ c như
̃ ng phan trên tô i đưa vào chung nhó m gọ i tạm là tản văn.
236


I. Một Số Bài Viết Về Việc Học Môn Văn
NHIEU NAM KINH NGHIẸM LAM HỌ C SINH GIOI VAN PHO THONG
Bài này tô i sẽ tó m lươ
̣ c và phân tı́ch lại quá trı̀nh tô i chinh phục mô n Văn thơ
̀ i đi họ c
pho thô ng. Quá trı̀nh này có the chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn đau tiên là giai đoạn
tô i là mộ t họ c sinh có năng khieu văn họ c. Gọ i là năng khieu bơ
̉ i vı̀ tô i thay mı̀nh chủ
yeu họ c dư
̣ a vào năng khieu ngô n ngư
̃ , khô ng rèn luyện gı̀ nhieu. Giai đoạn này rat dài,
chiem phải đen 3/ 4 hành trı̀nh, tư
̀ lơ
́ p 7 đen khoảng đau lơ
́ p 11. Giai đoạn 2 mơ
́ i thư
̣ c
sư
̣ là việc họ c có đau tư, có phương pháp, nâng tam lên họ c sinh giỏ i. Trươ
́ c đó tô i
khô ng thư
̀ a nhận mı̀nh là họ c sinh giỏ i.

Học Sinh Có Năng Khiếu
Nó i là tô i chinh phục mô n Văn, nhưng ơ
̉ thơ
̀ i điem bat đau là mô n Văn chinh phục tô i
mơ
́ i đúng. Cuoi năm lơ
́ p 6 trươ
̀ ng cap 2 thi tuyen độ i họ c sinh giỏ i đi thi cap thành pho,
tô i đăng ký thi Toán. Nhưng chı̉ đươ
̣ c 2/20 điem. Là bơ
̉ i vı̀ 80% bài thi khô ng phải cái
đươ
̣ c họ c trên lơ
́ p, tô i cò n khô ng hieu đe thi hỏ i cái gı̀ chư
́ đư
̀ ng nó i là tı̀m đươ
̣ c cách
làm.
Thật ra cũng chang buon bã gı̀. Thi khô ng đươ
̣ c thı̀ thô i, mı̀nh làm mộ t họ c sinh bı̀nh
thươ
̀ ng như trươ
́ c nay van the. Đi họ c, viet thư cưa cam bạn nư
̃ xinh xan dịu dàng
trong lơ
́ p. Sen súa vơ
́ i nhau theo kieu thieu niên cap 2 mơ
́ i dạy thı̀, yêu đương con nı́t,
tı̀nh yêu bọ xı́t.
Sau đó mộ t sư
̣ bien dien ra, đưa tô i tư
̀ con đươ
̀ ng quậy phá trơ
̉ ve chánh đạo. Tô i liên
tiep đươ
̣ c 2 điem 9 Văn thi giư
̃ a kỳ và cuoi kỳ. Đen noi cô chủ nhiệm lơ
́ p 7 là mộ t ngươ
̀ i
rat khó tı́nh, thươ
̀ ng ngày van hay phê phán tô i là quá lam mom, gây mat trật tư
̣ trong
giơ
̀ họ c, bong nhiên lại nêu gương tô i như mộ t trươ
̀ ng hơ
̣ p biet cải tà quy chı́nh, phục
hoi nhân pham. Khô ng theo cái thap hèn, chı̉ theo cái chuan mư
̣ c. Sư
̣ thật thı̀ khô ng han
237

như the, nhưng may khi có cô ng cụ tot đen vậy đe làm tư tươ
̉ ng vơ
́ i lũ giặc tuoi mơ
́ i
lơ
́ n?
Quang trọ ng là hai bài thi đó như the nào? Tư
̀ năm lơ
́ p 7 nên tô i cũng khô ng nhơ
́ rõ
lam. Đại khái như sau:
Bài thư
́ nhat là phân tı́ch bài thơ “Tieng gà trưa” của Xuân Quỳnh. Đây là mộ t đe thi
“trúng tủ”, vı̀ bang cách nào đó tô i đã họ c khá kỹ bài thơ này. Thuộ c rat chı́nh xác cả tác
pham và như
̃ ng phan phân tı́ch. Ket hơ
̣ p vào khả năng ngô n ngư
̃ và mộ t chút nhạy bén
ve phân tı́ch, liên hệ tı̀nh bà cháu… Bài viet giong như tư
̣ mı̀nh viet ra, tư
̣ mı̀nh phân tı́ch
đươ
̣ c, chư
́ khô ng giong như kieu đọ c chép van thươ
̀ ng thay. Tat nhiên đe kiem tra
khô ng chı̉ có moi câu đó , nhưng đại đe tô i đã đươ
̣ c 9.
Bài thư
́ hai mơ
́ i là bài quan trọ ng hơn. Bài viet văn viet ve mẹ này sau đó cò n đươ
̣ c cô
Hiệu trươ
̉ ng cho đọ c tại cuộ c họ p phụ huynh của tat cả các lơ
́ p trong trươ
̀ ng, nham PR
ve giá trị nhân văn trong giáo dục họ c trò của nhà trươ
̀ ng. Mộ t bài văn gây tieng vang.
(Cò n mẹ tô i thı̀ van hậm hư
̣ c và tiec vı̀ lan họ p phụ huynh đó tô i đã quên khô ng báo cáo
vơ
́ i mẹ lịch họ p. Làm mẹ tô i khô ng đươ
̣ c đi nghe bài văn gây tieng vang viet đe ca tụng
mı̀nh. Làm lơ
̃ mat khoảnh khac tư
̣ hào trươ
́ c toàn the các phụ huynh khác của mẹ).
Bài này có 2 điem đặc biệt: Mộ t là cau trúc khô ng theo dạng Mơ
̉ bài – Thân bài – Ket
bài thươ
̀ ng thay đen mư
́ c bat buộ c của các bài tập làm văn. Chưa ke là lại cò n là mộ t bài
tập làm văn thi họ c kỳ.
Tô i đã lay mộ t cau trúc bài văn ơ
̉ trong Hạt giong tâm hon đe mô -li-phê lại. Tat nhiên,
tô i mơ
́ i đọ c bài đó có mộ t lan nên chı̉ sao chép tương đoi. Cau trúc của bài đó kieu như:
“Khi ta chào đơ
̀ i, chúng ta khó c và mẹ mı̉m cươ
̀ i.
Khi chúng ta mộ t tuoi, chúng ta khó c và mẹ vư
̀ a đun cháo, vư
̀ a do dành chúng ta.
Khi ta 5 tuoi, chúng ta ngã tray đau goi và lại khó c, mẹ xuýt xoa và vo ve chúng ta.
238

Khi ta 15 tuoi, chúng ta đò i khô ng gian riêng và muon mẹ đe chúng ta yên chı̉ vı̀ mẹ
quan tâm đen mộ t vài ngươ
̀ i bạn của chúng ta.
Khi ta 25 tuoi, chúng ta lao vào như
̃ ng cuộ c vui và như
̃ ng hoài bão lơ
́ n lao. Cò n mẹ van
lo việc chúng ta thư
́ c khuya hay uong đo uong có con.
Khi ta 45 tuoi, chúng ta lo lang cho con cái của mı̀nh, cò n mẹ lo lang cho chúng ta.
Khi ta 55 tuoi, chúng ta ươ
́ c rang mı̀nh đã dành nhieu thơ
̀ i gian bên mẹ hơn.
Khi ta 65 tuoi, mẹ ra đi, chúng ta khó c và mẹ lại mı̉m cươ
̀ i.
…”
Đại khái như vậy. Sau đó tô i cũng khô ng “nghị luận” may ve tı̀nh mau tư
̉ . Khô ng nó i lý lẽ
the này the kia. Tô i đi thang vào như
̃ ng lan tô i làm mẹ buon… Chúng ta ai cũng đeu có
như
̃ ng lúc như the. Cũng như đeu có tı̀nh cảm yêu thương và đươ
̣ c mẹ yêu thương. Mộ t
nộ i dung khô ng the de liên hệ hơn, làm cho bài văn sinh độ ng.
Ngoài ra, Hạt giong tâm hon chı́nh là do mẹ tô i mua và thuyet phục tô i đọ c. Mẹ tô i là
ngươ
̀ i có cô ng đưa tô i đen vơ
́ i niem đam mê sách, mặc dù mẹ khô ng đọ c sách may, vı̀
khô ng có thơ
̀ i gian.
Lúc nghı̃ đen việc dùng cau trúc này, tô i cũng đã nghı̃ rang neu tô i đã đọ c đươ
̣ c Hạt
giong tâm hon thı̀ các cô giáo dạy Văn chac cũng đọ c đươ
̣ c, nên cũng chưa han là đã
gây bat ngơ
̀ . Nhưng có lẽ các cô chưa đọ c, hoặc phan sáng tạo của tô i van đủ mươ
̣ t mà,
nên van thành cô ng mỹ mãn. Phá bỏ cau trúc mơ
̉ – thân – ket trong bài thi cuoi kỳ, vào
năm họ c lơ
́ p 7, vào lúc tập làm văn chưa đươ
̣ c sáng tạo nhieu như bây giơ
̀ , khô ng phải
mộ t quyet định de dàng đâu.
Mộ t bài nghị luận văn họ c, mộ t bài nghị luận xã hộ i, tô i đươ
̣ c đặc cách vào họ c độ i
tuyen Ngư
̃ Văn của trươ
̀ ng giư
̃ a năm lơ
́ p 7.
239

Quá trı̀nh họ c sau đó khô ng có gı̀ đáng nhơ
́ ngoài việc tô i bat đau làm quen vơ
́ i việc họ c
cùng mộ t đám con gái suot tư
̀ đó ve sau. Quá trı̀nh họ c tư
̀ năm lơ
́ p 7 đen het lơ
́ p 9 thật
ra khô ng có gı̀ đáng nó i. Hoàn toàn đi theo các chı̉ dan và nhiệm vụ tư
̀ các giáo viên.
Đen noi đi thi lơ
́ p 8 như the nào đe đươ
̣ c gọ i sang trươ
̀ ng Lương The Vinh (mộ t kieu
chuyên cap 2) cũng khô ng nhơ
́ nư
̃ a. Họ c lơ
́ p 9 ơ
̉ bên đó đe tiep tục luyện gà nò i đi thi
cap tı̉nh.
Việc họ c chı̉ bat đau có sư
̣ chủ độ ng khi tô i đo vào Chuyên Thái Bı̀nh. Cô giáo chủ
nhiệm, cũng là “coach” của độ i tuyen Văn khó a chúng tô i – cô Hien – là mộ t ngươ
̀ i cư
̣ c
kỳ đe cao logic. Neu là mộ t cô giáo khác mà khô ng phải cô Hien thı̀ chac tô i bị loại tư
̀
lâu chư
́ khô ng có cơ hộ i mà ngoi ơ
̉ độ i tuyen. Cô Hien đặt niem tin ơ
̉ tô i cò n nhieu hơn
tô i tin chı́nh mı̀nh.

Giọng Điệu
Quay trơ
̉ lại chuyện họ c. Năm lơ
́ p 10, cùng vơ
́ i tinh than lãng mạn của “tuoi than teen”
và sư
̣ tham thau Hạt giong tâm hon, tô i bat đau cảm nhận thư
̣ c sư
̣ sư
́ c mạnh của văn
họ c. Đây là năm tô i thı́ nghiệm “giọ ng điệu”.
Nhı̀n chung đe viet văn hay thı̀ có rat nhieu yeu to. Chưa ke là moi ngươ
̀ i cò n hay theo
mộ t kieu khác nhau. Tô i thu thập các pham chat của mı̀nh bat đau vơ
́ i việc thı́ nghiệm
giọ ng điệu. Và vı̀ là thı́ nghiệm nên so sản pham mau loi nhieu vô ke, bao gom cả như
̃ ng
thư
́ quái thai đươ
̣ c sinh ra.
Việc thư
̉ nghiệm này hoàn toàn tư
̣ phát chư
́ bay giơ
̀ khô ng có ý đo gı̀. Tô i đọ c mộ t nhà
văn, mộ t nhà phê bı̀nh, sau đó thı́ch thú vơ
́ i ai thı̀ tô i sẽ tı̀m “nhập vai” ngươ
̀ i đó và viet
theo cái giọ ng của họ . Tat nhiên là khô ng the hay đươ
̣ c, nhưng cũng đáng đe thư
̉
nghiệm.
240

“Giọ ng điệu” là thó i quen dien đạt, là các kieu tu tư
̀ hay dùng, là the hiện tı́nh cách, tâm
tư tı̀nh cảm riêng, khám phá riêng của mı̀nh vào cách nhı̀n nhận, phân tı́ch và dien đạt.
Ơ mô n Văn, neu như các kỳ thi đại trà như thi tot nghiệp hay thi Đại họ c, ngươ
̀ i ta thi
theo Cái Chuan; thı̀ thi họ c sinh giỏ i Văn hau như thi theo Cái Khác Biệt. Cho nên giọ ng
điệu trơ
̉ nên quan trọ ng, nó là cái đau tiên làm nên sư
̣ khác biệt.
Cò n như
̃ ng thư
́ quái thai sinh ra tư
̀ các thı́ nghiệm của tô i thı̀ giơ
̀ chı̉ có cô giáo tô i may
ra thı̀ nhơ
́ , chư
́ tô i cũng khô ng dám đọ c lại lan thư
́ hai.
Tó m lại là, khi thư
̉ bat chươ
́ c theo như
̃ ng nhà dien đạt tài ba (gom cả nhà văn và nhà
phê bı̀nh), chúng ta sẽ đọ c nhieu hơn và chat lọ c đươ
̣ c nhieu hơn. Đọ c nhieu hơn cho
ta von đe viet. Thư
́ đen là chúng ta có the bat chươ
́ c theo như
̃ ng cách dien đạt, như
̃ ng
kieu vı́ von, phân tı́ch, đánh giá độ c đáo đặc sac của họ . Dan dan dùng nhieu thı̀ bien
thành của mı̀nh bang cách đưa thêm như
̃ ng cái riêng vào. Khô ng ai tư
̣ nhiên nghı̃ ra cái
mơ
́ i tư
̀ hư khô ng.
Họ c nó i bı̀nh thươ
̀ ng cũng the. Trẻ con đau tiên phải bat chươ
́ c, sau đó mơ
́ i tư
̣ nó i. Lúc
đau nó i thı̀ ngơ
̀ nghệch lung tung, sau đó mơ
́ i nó i trô i chảy, roi mơ
́ i đen việc dien đạt ra
cái mı̀nh nghı̃. Hı̀nh như họ c ngoại ngư
̃ cũng theo quá trı̀nh này.
Ve bản chat thı̀ ai cũng có giọ ng điệu riêng, nhưng giọ ng riêng độ c đáo và đặc sac thı̀
khô ng de. Đó là cái phải rèn luyện, khô ng dư
̣ a trên năng khieu. Giọ ng điệu của tô i là
logic, đơn giản hó a, cat nghı̃a và dư
̣ a trên điem nhan.

Lí Luận Văn Học
Sau khi thư
̉ nghiệm đủ các the loại giọ ng văn, múa may quay cuong chán chê, tô i nhận
ra mộ t mệnh đe quan trọ ng: cái chúng tô i làm khô ng phải là SANG TAC VAN HỌ C mà là
NGHỊ LUẠ N VAN HỌ C.
241

Sáng tác văn họ c thı̀ “hoa tay thảo như
̃ ng nét như phươ
̣ ng múa rong bay”. Sáng tác văn
họ c là Hoài Thanh Hoài Chân viet phê bı̀nh mà như như
̃ ng ngươ
̀ i nghệ sı̃ sáng tạo. Sáng
tác văn họ c là bay bong diệu kỳ, mươ
̣ t mà truyen cảm.
Nghị luận văn họ c thı̀ khác. Tuy van có “chat văn” nhưng nó là gia vị thô i. Cái cot lõ i của
nó là khoa họ c nghiên cư
́ u, phân tı́ch ve các đoi tươ
̣ ng của văn họ c: tác giả, tác pham,
văn bản, trào lưu, phong cách, tu tư
̀ , thi pháp,… Tat cả đeu là khoa họ c. Mà khoa họ c thı̀
phải logic, rõ ràng, chı́nh xác, hệ thong, có đặt van đe, phân tı́ch, tong ket, đánh giá… Tat
cả như
̃ ng cái đó mơ
́ i thư
̣ c sư
̣ là họ c văn chư
́ khô ng phải như ngươ
̀ i ta van cư
́ tươ
̉ ng
rang họ c sinh giỏ i văn là cư
́ phải “tâm hon treo ngươ
̣ c ơ
̉ cành cây”, phải xuat than vung
bút làm song dậy noi thong kho của nhân loại. Đay là việc của nhà văn, cò n việc của
chúng tô i, là phân tı́ch, cat nghı̃a, đánh giá, tong ket,… nó . Như mộ t nhà hó a họ c thı́
nghiệm, phân tı́ch, đánh giá, tong ket mộ t loại vật chat; mộ t nhà sinh vật nghiên cư
́ u con
sâu trong quá trı̀nh nó thành con bươ
́ m.
Việc tô i thư
̣ c sư
̣ nhı̀n ra luận điem này có 2 nguyên nhân: Mộ t là do cô giáo tô i là mộ t
ngươ
̀ i cư
̣ c kỳ chú trọ ng lı́ luận văn họ c. Thơ
̀ i lươ
̣ ng họ c lý luận của độ i là nhieu nhat
trong tat cả các nhó m chuyên đe. Thư
́ 2 chı́nh là việc tô i tiep cận đươ
̣ c sách của mộ t so
nhà nghiên cư
́ u văn họ c như TS Nguyen Văn Dân, GS Hoàng Ngọ c Hien,… vân vân.
Rat may là khoa họ c cũng hơ
̣ p vơ
́ i phong cách tư duy và viet của tô i. Khô ng thı̀ cũng
mệt.
Tó m lại, lı́ luận văn họ c là cot lõ i. Tư
̀ lı́ luận thı̀ đi vào phân tı́ch, bı̀nh luận văn bản, tác
pham mơ
́ i logic, mơ
́ i sáng rõ , mơ
́ i là của mı̀nh. Chư
́ khô ng thı̀ cư
́ đi họ c phân tı́ch của
ngươ
̀ i khác, hoặc phân tı́ch theo kieu cảm tı́nh. Hoặc là khô ng có gı̀ đặc sac, nó i toàn
như
̃ ng chuyện ai cũng biet roi. Hoặc là nó i liên thiên lan man xong dien xuô i tác pham,
khen tác giả het cái này đen cái kia roi ket lại là: tác pham hay ghê, hay ghê á! Hay! Toẹt
zơ
̀ i!
242

Lı́ luận thı̀ rộ ng lam. Gơ
̣ i ý sách cho các bạn đọ c thı̀ chac chả ai đọ c. Giơ
̀ thi họ c sinh giỏ i
cũng ı́t. Nhưng lı́ luận là cái can cho cả họ c sinh thi đại họ c bı̀nh thươ
̀ ng. Đe tiet kiệm
cô ng sư
́ c họ c của các bạn thô i, chư
́ cũng chang phải cư
́ muon bài văn điem 9 10 mơ
́ i
can dùng. Cũng như Toán, đô i khi Văn cũng có mộ t vài “cô ng thư
́ c”. Chı̉ có đieu nó
khô ng chı́nh xác. Vı̀ nó là khoa họ c xã hộ i.

Sự Khác Biệt Giữa Văn Thi Học Sinh Giỏi Và Văn Thi Đại Học
Ơ đây tô i khô ng chı̉ cách đe đạt giải họ c sinh giỏ i, tô i chı̉ đang ke kinh nghiệm của mı̀nh.
Cách tô i là có the bạn khô ng làm đươ
̣ c. Cách bạn là có the neu vào tô i thı̀ lại khô ng hiệu
quả. Vı̀ vậy hi vọ ng ngươ
̀ i đọ c có sư
̣ chọ n lọ c, đe rút ra cái gı̀ là có giá trị cho mı̀nh.
Cách luyện đe thi họ c sinh giỏ i và đe thi đại họ c có nhieu cái giong nhau, vı̀ đeu là
phương pháp họ c tập. Điem giong nhau tô i sẽ phân tı́ch kỹ và trien khai thành nhieu
bài sau bài này, đe mọ i ngươ
̀ i cùng áp dụng xem cái nào hơ
̣ p vơ
́ i mı̀nh. Cò n ơ
̉ đây chı̉
nó i điem khác nhau (chı̉ ơ
̉ mô n Văn thô i nhé, mô n khác tô i mù tịt).
Thi đại họ c là thi đe đạt tiêu chuan. Thı̀ họ c sinh giỏ i là thi đe phô dien như
̃ ng thư
́ ngoài
tiêu chuan.
Khi thi đại họ c, đe bài đưa ra, bạn viet đủ tiêu chı́, bạn đạt đủ tiêu chuan, bạn giành
điem. Đạt càng nhiêu tiêu chuan, bạn giành càng nhieu điem. Giáo viên họ cham rat
nhanh, vı̀ bieu điem đã có san, đạt chuan thı̀ cho điem, khô ng đạt thı̀ khô ng cho. Khô ng
phải họ cham khô ng kỹ, mà vı̀ chieu theo chuan, nên có the cham tương đoi nhanh.
Khi thi họ c sinh giỏ i, neu bạn co gang viet theo tiêu chuan, thı̀ bài của bạn sẽ chı̀m
khuat trong khoảng 90% như
̃ ng bài viet cũng đang co gang viet cho thật đúng, thật đủ.
Mà như
̃ ng cái phân tı́ch thật đúng thật đủ đó , thı̀ giám khảo họ làm nghe may chục năm,
họ c đọ c cò n thuộ c hơn bạn. Bạn mơ
́ i họ c nên cảm thay nó mơ
́ i thô i.
243

Do đó , như
̃ ng cái mà ai cũng biet, ai cũng sẽ nó i, hay cái tiêu chuan, thı̀ khô ng can đi
sâu làm gı̀, nó i ı́t thô i. Điem qua cơ bản cho đủ là đươ
̣ c. Nó i chuyện vơ
́ i ngươ
̀ i thô ng
minh, thı̀ khô ng can phải nó i het mọ i thư
́ . Nó i mộ t hieu mươ
̀ i. Đay là tô n trọ ng ngươ
̀ i ta
và tiet kiệm thơ
̀ i gian và cô ng sư
́ c ghi nhơ
́ của mı̀nh.
80% bài viet là như
̃ ng cái mà các thı́ sinh khác đeu viet. Vı̀ vậy 20% cò n lại mơ
́ i là cái
quan trọ ng. (Nhưng phải nhơ
́ , phải có 80% làm nen, thı̀ 20% mơ
́ i noi bật lên đươ
̣ c, như
là trơ
̀ i đêm thı̀ mơ
́ i nhı̀n thay sao).
Cho nên thi họ c sinh giỏ i là đoán xem 80% mọ i ngươ
̀ i sẽ viet cái gı̀. Sau đó lại tı̀m hieu
xem họ khô ng the viet đươ
̣ c, hoặc sẽ rat ı́t ngươ
̀ i viet đươ
̣ c cái gı̀. Đó chı́nh là 20% quan
trọ ng.
Khô ng can phải đen lúc biet đe bài mơ
́ i bat đau đoán. Ngay tư
̀ lúc ô n thi, nhı̀n vào đong
độ i của mı̀nh là có the tı̀m ra đươ
̣ c khoảng 10% roi. Có như
̃ ng thư
́ họ sẽ khô ng bao giơ
̀
viet đươ
̣ c. Có như
̃ ng thư
́ họ sẽ rat ı́t khi hoặc hiem ngươ
̀ i viet đươ
̣ c.
Thư
́ -họ -khô ng-bao-giơ
̀ -viet-đươ
̣ c bao gom chı́nh là cái giọ ng văn đặc trưng, có rèn dũa,
đieu chı̉nh, luyện tập của bản thân mı̀nh. Cái giọ ng đó đã là của mı̀nh, thı̀ khó ai có the
viet đươ
̣ c. Chı̉ có làm sao cho giọ ng của mı̀nh “noi bật” lên là cái can phải đau tư vào
luyện. Khi viet sẽ đươ
̣ c đánh giá là “có cá tı́nh”. Đô i khi noi bật khô ng nhat thiet là phải
mươ
̣ t mà và hay. Ngoài giọ ng điệu cò n có sơ
̉ trươ
̀ ng ve khả năng phân tı́ch, năng lư
̣ c
dien đạt hoặc đong cảm, thau cảm,… Nó i chung là như
̃ ng to chat khó bị sao chép ơ
̉ moi
ngươ
̀ i.
Thư
́ -họ -rat-ı́t-khi-viet-đươ
̣ c thı̀ vơ
́ i moi ngươ
̀ i có lẽ lại cũng sẽ rat khác nhau. Hươ
́ ng mà
tô i làm đó là “hàn lâm hó a”. Đại đe có 2 cách đe hàn lâm hó a. Đó là thươ
̀ ng xuyên nâng
cao quan điem lên thay cho việc đi vào phân tı́ch quá sâu tác pham. Chı̉ phân tı́ch sâu
244

như
̃ ng cho đat, nhưng cũng là đe tư
̀ đó nâng cao quan điem lên. Mà phải nâng cao, vı̃
mô hó a van đe lên thı̀ mơ
́ i xư
́ ng “tam họ c sinh giỏ i”.
Muon nâng cao đươ
̣ c, phải họ c lý luận cho chac và cho kỹ.
Cách thư
́ 2 đe hàn lâm hó a là sư
̉ dụng thuật ngư
̃ . Thuật ngư
̃ mà biet đươ
̣ c cả goc tieng
Anh, tieng Pháp hay tieng Trung của nó thı̀ tot. Mộ t là mı̀nh hieu sâu, hieu đươ
̣ c bản
chat của van đe qua cách thuật ngư
̃ đó hı̀nh thành. Hai là khi viet mı̀nh đưa vào nó
ngau hơn, chat hơn.
Thuật ngư
̃ thı̀ nhieu vô biên, nhưng mı̀nh chı̉ chọ n tı̀m hieu như
̃ ng thuật ngư
̃ mà hay
liên quan đen các van đe nghị luận mà mı̀nh gặp thô i. Như
̃ ng van đe mà ngươ
̀ i ta đưa ra
vơ
́ i tam họ c sinh cap 3 thı̀ cũng khô ng chuyên sâu. Thuật ngư
̃ mà khô ng quá chuyên
sâu thı̀ vư
̀ a de họ c, vư
̀ a de dùng, de liên hệ. Họ c 1 thuật ngư
̃ , dùng 3 hoàn cảnh. Loanh
quanh thı̀ cap 3 cũng chı̉ toàn chuyện nhà văn the này nghệ thuật the kia. Chủ nghı̃a
hiện thư
̣ c chủ nghı̃a lãng mạn,… Toàn như
̃ ng chủ nghı̃a rõ ràng, minh bạch, khô ng roi
ram và lại khá “tuân thủ” như
̃ ng quy luật chung của lı́ luận văn họ c.
Việc “hàn lâm hó a” thư
̣ c ra đen tư
̀ mộ t gơ
̣ i ý tư
̀ cô giáo và các bạn họ c cùng vơ
́ i tô i. Mọ i
ngươ
̀ i nhı̀n vào may quyen sách của tô i và nhận xét: “Hưng nó có the đọ c như
̃ ng thư
́
mà các bạn khô ng tiep thu đươ
̣ c”. Thật ra các bạn van tiep thu đươ
̣ c thô i, nó có phải
sách thánh hay tieng nươ
́ c ngoài đâu, nhưng mà các bạn khô ng thı́ch đọ c. Các bạn tô i
họ có phong cách viet khác, nên họ đọ c các loại sách khác. Tô i đọ c ı́t hơn họ . Vı̀ khô ng
phải cho sách đó tô i đọ c het 100%. Tô i chı̉ đọ c như
̃ ng cho tô i hieu, thay hay và có the
rút ra cái gı̀ đó đe đưa vào bài hoặc vào đau mı̀nh. Nhưng việc mọ i ngươ
̀ i nhận xét là
Hưng đọ c đươ
̣ c như
̃ ng thư
́ các bạn khô ng tiep thu đươ
̣ c khien tô i có 1 liên tươ
̉ ng: Neu
the thı̀ đó chı́nh là cái làm nên sư
̣ khác biệt của mı̀nh, nó i như
̃ ng cái mà có vẻ khó tiep
thu, có vẻ cao siêu. Lươ
́ t qua cho de, xoáy vào cho khó . Giải thı́ch ı́t lại, bı̀nh luận và
khái quát nhieu hơn.
245


Nghị Luận Xã Hội
Tư
̀ đau đen giơ
̀ nó i ve nghị luận văn họ c là chủ yeu. Nghị luận xã hộ i tô i ı́t đe cập, vı̀ có
vẻ như vơ
́ i tô i nó ı́t can đau tư hơn.
Nguyên tac cho nghị luận xã hộ i có lẽ cũng giong như nghị luận văn họ c thô i. Vı̀ đeu là
thi họ c sinh giỏ i mà. Nghı̃ xem 80% thı́ sinh sẽ viet gı̀? 20% cò n lại là gı̀? Hay là: Họ sẽ
KHONG viet gı̀?
Tô i nhơ
́ đe thi quoc gia của chúng tô i năm đó là: Song là tỏ a sáng!
Có 1 thư
́ tô i đoán trươ
́ c đươ
̣ c: Hau het mọ i ngươ
̀ i sẽ viet theo kieu “trung dung”, tı́ch
cư
̣ c the này, tiêu cư
̣ c the kia, cái gı̀ cũng có hai mặt, bla bla bla… Tó m lại là giọ ng văn
đạo mạo thản nhiên, bı̀nh tâm mà luận thiên hạ… Chac chan ı́t nhat phải 70% bài thi sẽ
có giọ ng đó , nên tô i khô ng viet nư
̃ a.
Tô i viet là neu ngày mai phải chet, thı̀ hô m nay tô i sẽ tỏ a sáng. Tô i viet là tô i khô ng can
song lâu đe làm gı̀ cả, cái tô i can là bat tư
̉ . Muon đươ
̣ c bat tư
̉ , thı̀ ngươ
̀ i ta phải nhơ
́ đen
mı̀nh bang như
̃ ng gı̀ mı̀nh đó ng gó p cho nhân loại này.
Trong bài đó , tư
̀ tô i chac chan là tư
̀ xuat hiện nhieu nhat. Tô i von chưa bao giơ
̀ quên cái
mô hı̀nh Giải thı́ch – Bı̀nh luận – Mơ
̉ rộ ng, Phản biện của cô giáo tô i. Nhưng mà hô m đó
tô i khô ng cò n nhơ
́ là dàn ý của mı̀nh đã như the nào nư
̃ a, tô i viet như the muon bùng
cháy. Sau đó khi ra khỏ i phò ng thi tô i cũng lo toát mo hô i là vı̀ sao mı̀nh viet câu 2 logic,
sáng tỏ đen the mà câu 1 nó i liên thiên cái gı̀ vậy?!?!?!
Nhưng mà sau đó hộ i phụ huynh độ i tuyen đưa cả đoàn WhitePalace ăn mộ t bư
̃ a no nê
the là lại yên tâm. Khô ng yên tâm thı̀ cũng chả làm gı̀ đươ
̣ c nư
̃ a. Thi xong roi thı̀ ve ô n
thi đại họ c tiep kẻo khô ng có giải thı̀ mó m.

Tạm Hết
246

Trên đây là như
̃ ng trải nghiệm trong cuộ c đơ
̀ i họ c sinh giỏ i mà tô i ghi chép nhanh lại.
Chưa đay đủ het như
̃ ng cư
́ tạm thơ
̀ i the đã.
Ve chuyện họ c sinh giỏ i, tô i nghı̃ rang có ưu điem và nhươ
̣ c điem. Họ c hay khô ng là tùy
ngươ
̀ i, tùy đieu kiện, tùy hoàn cảnh,… Nhưng tô i nghı̃ vơ
́ i boi cảnh hiện tại nó i chung
trên diện rộ ng, nên đưa họ c sinh giỏ i ra khỏ i hệ thong thi chı́nh thư
́ c hay quyet định
thành tı́ch của nhà trươ
̀ ng. Chı̉ đe nó như là mộ t sân chơi thô i, hạn che gan lơ
̣ i ı́ch sát
sươ
̀ n vào nó .
Các bạn họ c sinh khô ng nên “theo đuoi” nó . Cánh cong đại họ c hiện nay đã rộ ng mơ
̉
hơn vơ
́ i sư
̣ tư
̣ chủ tư
̀ các trươ
̀ ng Đại họ c. Cò n như
̃ ng danh tieng, giải thươ
̉ ng, thı̀ hãy
xem nó như đi thi Đươ
̀ ng lên đı̉nh Olympia – mộ t cuộ c chơi, mộ t sơ
̉ thı́ch hơn là nhiệm
vụ hay con đươ
̀ ng.
Neu cảm thay yêu thı́ch và đam mê mộ t mô n khoa họ c, có khả năng vươn tơ
́ i đı̉nh cao
trong mô n đó , thı̀ đau tư cho nó là hoàn toàn chı́nh đáng. Cò n neu muon co gang chı̉ vı̀
danh hiệu hay giải thươ
̉ ng thı̀ có lẽ khô ng nên, khô ng can thiet. Đe thơ
̀ i gian trau doi
như
̃ ng thư
́ quan trọ ng khác.
247


III. Nghị Luận & Phân Tích Văn Học
BAI THƠ “TRUYẸN CO TICH VE LOAI NGƯƠI”
Dươ
̀ ng như hiem có tác giả nào lại đong hành vơ
́ i như
̃ ng the hệ họ c trò pho thô ng
đươ
̣ c như Xuân Quỳnh. Chúng tô i có thơ Xuân Quỳnh tư
̀ tieu họ c vơ
́ i “Truyện co tı́ch ve
loài ngươ
̀ i”, qua cap hai vơ
́ i “Tieng gà trưa” và đen cap ba là “Só ng”. Sư
̣ xuat hiện
thươ
̀ ng xuyên đó de khien cho ngươ
̀ i ta có cảm giác như
̃ ng trang thơ đã theo mı̀nh lơ
́ n
lên, nâng niu như
̃ ng cảm xúc ngây thơ ngày cò n bé và chạm đen như
̃ ng rung độ ng
trong trẻo mà nong nhiệt của tuoi thanh niên. Cơ duyên nào đã đưa thơ Xuân Quỳnh
đen vơ
́ i như
̃ ng lơ
́ p lơ
́ p họ c trò qua bao nhiêu lư
́ a tuoi? Như
̃ ng nhà soạn sách đã mong
muon đieu gı̀ ơ
̉ thơ Xuân Quỳnh trong sư
̣ nghiệp trong ngươ
̀ i của mı̀nh chăng?
Dù câu trả lơ
̀ i như the nào, tô i cho rang cũng sẽ có mộ t phan nguyên nhân có liên hệ
đen như
̃ ng gı̀ tô i thư
̣ c sư
̣ trải nghiệm đươ
̣ c vơ
́ i bài “Truyện co tı́ch ve loài ngươ
̀ i”. Ngươ
̀ i
ta thươ
̀ ng nó i rang ngươ
̀ i trẻ tı̀m đen tương lai cò n ngươ
̀ i già tı̀m ve quá khư
́ . Cái mong
ươ
́ c trơ
̉ ve tuoi thơ thươ
̀ ng chı̉ xuat hiện khi con ngươ
̀ i ta đã đư
́ ng tuoi. Nhưng vơ
́ i
“Truyện co tı́ch ve loài ngươ
̀ i”, dù ơ
̉ tuoi thanh niên của mı̀nh, tô i van thay háo hư
́ c tuoi
thơ đen nhộ n nhịp. The nhưng cò n đặc biệt hơn, lại cũng chı́nh tác pham này, cho tô i
mộ t cái nhı̀n như muon trươ
̉ ng thành hơn chı́nh mı̀nh hiện tại. Cũng lại như ngươ
̀ i ta
van nó i: Trươ
̉ ng thành khô ng phải là biet đươ
̣ c giá trị của như
̃ ng đieu lơ
́ n lao mà là
nhận ra ý nghı̃a của như
̃ ng đieu nhỏ bé giản dị.
Trươ
́ c tiên hãy đen vơ
́ i như
̃ ng cảm xúc hon nhiên thuơ
̉ bé. Moi khi như
̃ ng câu thơ nhịp
lên như mộ t bài vè dân gian:
Trơ
̀ i sinh ra trươ
́ c nhat
Chı̉ toàn là trẻ con
Trên trái đat trụi tran
299

Khô ng dáng cây ngọ n cỏ
Là tô i nghe như mộ t giọ ng em bé bon năm tuoi gı̀ đó , đang đư
́ ng giư
̃ a lơ
́ p mam lơ
́ p lá,
dien cảm lại bài thơ mà em đã đươ
̣ c cô giáo hay mẹ dạy đọ c tư
̀ trươ
́ c đó . Giọ ng thơ
lanh lảnh, thật là tư
̣ nhiên như lơ
̀ i nó i hang ngày. Kieu câu “chı̉ toàn là trẻ con” thư
̣ c sư
̣
là kieu câu rat hang ngày, rat quen thuộ c mà trẻ con rat nhanh bat chươ
́ c theo ngươ
̀ i
lơ
́ n. Hay cũng chı́nh cái nhịp thơ 5 chư
̃ đó , giong như như
̃ ng bươ
́ c đi chập chư
̃ ng, mộ t
tay nam bàn tay mẹ, mộ t tay vung vay, đô i mat ngươ
́ c lên, đô i tai nghiêng nghiêng theo
tư
̀ ng lơ
̀ i ke: “Trơ
̀ i sinh ra trươ
́ c nhat…”. Roi qua moi đoạn, đô i mat lại sáng lên như vư
̀ a
thỏ a mãn đươ
̣ c mươ
̀ i vạn câu hỏ i vı̀ sao ve the giơ
́ i xung quanh:
- Mặt trơ
̀ i mơ
́ i nhô cao
Cho trẻ con nhı̀n rõ
- Chim bay giơ
̀ sinh ra
Cho trẻ nghe tieng hó t
- Muon trẻ con đươ
̣ c tam
Sô ng bat đau là sô ng
- Khi trẻ con tập đi
Đươ
̀ ng có tư
̀ ngày đó
v…v…
Tô i đã thay mı̀nh trong đó . Thay mı̀nh trong đó , tô i thay như chân tay mı̀nh cũng muon
tung tăng, miệng mı̀nh cũng muon nham nham hát theo. Tuoi thơ là nơi chúng ta háo
hư
́ c vơ
́ i the giơ
́ i nhieu nhat, chúng ta luô n khám phá, the giơ
́ i luô n mơ
́ i mẻ, mọ i thư
́
luô n diệu kı̀, mọ i vật đeu bı́ an, giác quan đeu cảm nhận, muon thay ngư
̉ i nghe sơ
̀ , muon
hỏ i suot hàng giơ
̀ : tại vı̀ sao the nhı̉? Đó là trạng thái mà sau này, khi càng lơ
́ n tuoi lên,
bị như
̃ ng lo lang ưu tư của the giơ
́ i ngươ
̀ i lơ
́ n cuon mãi đi, chúng ta càng ı́t tinh te trong
300

cảm nhận the giơ
́ i quanh mı̀nh. Chúng ta bỏ lơ
̃ nhieu đieu thú vị, nhieu niem vui, nhieu
cái đẹp chı̉ vı̀ nhı̀n mà khô ng thay, nghe mà khô ng lang, chạm mà khô ng cảm, giác quan
chai lı̀ dan đi.
Cái cách mà tư
́ thơ trien khai ra cũng thư
̣ c là trẻ thơ. Điem nhı̀n của nhân vật trư
̃ tı̀nh,
“ngươ
̀ i ke chuyện” ke lại câu chuyện cho trẻ con, lại đặt đúng trong đô i mat trẻ con. Đó
là điem nhı̀n lay mı̀nh làm trung tâm của vũ trụ. Điem nhı̀n quan sát mọ i thư
́ xung
quang bang vai trò của chúng đoi vơ
́ i chı́nh mı̀nh, vơ
́ i trung tâm của vũ trụ, của the giơ
́ i.
Mặt trơ
̀ i khô ng phải mộ t ngô i sao, nó là nguon chieu sáng đe trẻ con nhı̀n thay mọ i vật.
Chim chó c sinh ra là đe hó t cho trẻ con nghe. Sô ng là đe tam, đươ
̀ ng là đe đi. Mọ i thư
́
ton tại theo như
̃ ng nghı̃a lý đó khô ng the khác. Mẹ là đe cho tı̀nh yêu và lơ
̀ i ru. Bà là đe
ke chuyện. Bo là đe dạy cho hieu biet. Và vơ
́ i cách quan sát ay, chúng ta khô ng chı̉ thay
trẻ con đáng yêu, mà cả the giơ
́ i này, cả ngươ
̀ i lơ
́ n, qua con mat đáng yêu ay cũng đeu
trơ
̉ nên thật de thương biet may. Đó là bà:
Mái tó c bà thı̀ bạc
Con mat bà thı̀ vui
Bà ke đen suot đơ
̀ i
Cũng khô ng sao het chuyện
Hay vơ
́ i bo, dù như
̃ ng câu như “Bo bảo cho biet ngoan/ Bo dạy cho biet nghı̃” thư
̣ c có
vẻ hơi “ngươ
̀ i lơ
́ n” thı̀ ngay như
̃ ng câu sau đó , lơ
́ p họ c của bo lại thật ngộ nghı̃nh, đáng
yêu:
Rộ ng lam là mặt be
Dài là con đươ
̀ ng đi
Núi thı̀ xanh và xa
Hı̀nh trò n là trái đat…
301

Chang biet có phải có phan nào đó trong tâm trı́ tô i đã già hay chăng, nhưng moi lan
đọ c như
̃ ng câu ay, tô i thư
̣ c sư
̣ bị sư
̣ tinh nghịch làm cho thı́ch thú. Đó là mộ t niem yêu
thı́ch khô ng can phải quá mãnh liệt, nó ng bỏ ng nhưng là đủ đe vui thı́ch mộ t cách chân
thành, đe tâm trı́ bơ
́ t đi như
̃ ng căng thang của đơ
̀ i song xô bo, đe tâm hon moi ngươ
̀ i có
mộ t điem tư
̣ a trong vò ng xoáy hoài nghi tat cả của thơ
̀ i hiện đại này.
Ơ mộ t mặt khác, theo hươ
́ ng ngươ
̣ c lại, có như
̃ ng đieu “Truyện co tı́ch ve loài ngươ
̀ i”
giúp tô i trươ
̉ ng thành hơn. Đó là như
̃ ng đieu an sâu trong lơ
̀ i ru của mẹ.
Mẹ mang ve tieng hát
Tư
̀ cái bong cái bang
Tư
̀ cái hoa rat thơm
Tư
̀ cánh cò rat trang
Tư
̀ vị gư
̀ ng rat đang
Tư
̀ vet lam chưa khô
Tư
̀ đau nguon cơn mưa
Tư
̀ bãi sô ng cát vang…
Mẹ đươ
̣ c “sinh ra” là vı̀ can cho trẻ tı̀nh yêu và lơ
̀ i ru. Tı̀nh yêu và lơ
̀ i ru ay là bản năng
mau tı́nh sinh dươ
̃ ng và bảo vệ sư
̣ song, là tı̀nh mau tư
̉ vı̃nh hang muô n đơ
̀ i khô ng the
khác. Nhưng tı̀nh yêu và lơ
̀ i ru ay khô ng chı̉ có vậy. Cò n đó là tâm hon dân tộ c, là cuộ c
đơ
̀ i của nhân dân, đat nươ
́ c. Tieng hát của mẹ khô ng phải tư
̣ nhiên mà có , tieng hát đó
là mẹ mang ve tư
̀ quê hương, tư
̀ trong hon dân tộ c. Mẹ hát ru hay quê hương đat nươ
́ c
hát ru con? Tô i hieu rang mı̀nh khô ng lơ
́ n lên chı̉ bang cơm trang. Tı̀nh mau tư
̉ chı́nh là
quê hương, To quoc đong nghı̃a là mẹ vậy.
Con ngươ
̀ i ta trươ
̉ ng thành khô ng phải khi hieu đươ
̣ c giá trị của như
̃ ng đieu lơ
́ n lao, mà
là khi thay đươ
̣ c ý nghı̃a của như
̃ ng đieu nhỏ nhặt. Tư
̀ “Truyện co tı́ch ve loài ngươ
̀ i” tô i
302

cũng nhận ra đieu giản dị thươ
̀ ng nhật tươ
̉ ng như là hien nhiên mà mı̀nh đã bỏ lơ
̃ , đó
chı́nh là gia đı̀nh. Câu chuyện ve loài ngươ
̀ i của Xuân Quỳnh đã lý giải vũ trụ và như
̃ ng
sư
̣ vật lơ
́ n lao của the giơ
́ i tư
̣ nhiên: mặt trơ
̀ i, sô ng, bien, mây gió ,… Cò n vơ
́ i xã hộ i, đó
lại là như
̃ ng quan hệ gia đı̀nh tươ
̉ ng như vi mô mà lại khô ng he nhỏ bé. Đó là bà, là bo,
là mẹ, là thay. Và cũng ke tư
̀ thay, tuoi co tı́ch của chúng ta ket thúc.
“Truyện co tı́ch ve loài ngươ
̀ i” lay cái nhı̀n trẻ con làm cảm hư
́ ng, nhưng cũng đong thơ
̀ i
phản ánh tư duy của loài ngươ
̀ i thơ
̀ i nhân loại cò n “ngây thơ”. Đó là tư duy con ngươ
̀ i là
trung tâm của vũ trụ, mọ i thư
́ khác ton tại là do mục đı́ch phục vụ con ngươ
̀ i mà ton tại.
Nhưng có lẽ nhà thơ Xuân Quỳnh cũng khô ng quá chú trọ ng tam khái quát đó , vı̀ bà là
nhà thơ của như
̃ ng khát vọ ng hạnh phúc đơ
̀ i thươ
̀ ng. Như
̃ ng khát vọ ng mà trong đó ,
bao gom cả ao ươ
́ c đươ
̣ c trơ
̉ ve mộ t thơ
̀ i au thơ hon nhiên kỳ diệu tuyệt vơ
̀ i.
303

LƠI KET
Mộ t Giáo sư ơ
̉ trươ
̀ ng Đại họ c đã nó i vơ
́ i tô i the này: "Sinh viên Sư phạm khô ng nhat
thiet họ c xong phải đi dạy họ c, mà có the làm báo, làm kinh te, làm tiep thị, truyen
thô ng, vân vân... Nhà trươ
̀ ng và các thay cô cũng luô n no lư
̣ c đe trang bị cho sinh viên
như
̃ ng năng lư
̣ c mơ
̉ nhat, đe các em có the làm nhieu nghe, nhieu cô ng việc khác, cùng
vơ
́ i sư
̣ năng độ ng sáng tạo của các em".
Sau khi ra trươ
̀ ng, tô i là mộ t trong như
̃ ng trươ
̀ ng hơ
̣ p rẽ ngang đi làm việc khác. Tuy
vậy, trong lò ng tô i van luô n cảm thay cò n nặng ơn nghı̃a. Tư
̀ sư
̣ trô ng đơ
̣ i của cô giáo
tô i ve việc tô i sẽ làm khoa họ c; các thay cô Đại họ c đào tạo chuyên mô n, kien thư
́ c Sư
phạm; ngươ
̀ i "sư phụ" nặng lò ng vơ
́ i giáo dục, vơ
́ i con ngươ
̀ i của tô i; đen việc Nhà nươ
́ c
tài trơ
̣ toàn bộ họ c phı́ cho chúng tô i đe xây dư
̣ ng the hệ giáo viên tương lai đó ng gó p
cho ngành Giáo dục. Rơ
̀ i khỏ i ngành ngay sau khi tot nghiệp, tô i van cảm thay như
̃ ng
ánh mat trô ng đơ
̣ i vào mı̀nh; dù bản thân tô i khô ng phải mộ t tài năng hay nhân vật
quan trọ ng gı̀, thieu tô i thı̀ Trái Đat van quay. Chúng ta can luô n ý thư
́ c rang mı̀nh đã
đươ
̣ c nhận đieu gı̀; khô ng có bat cư
́ thư
́ gı̀ là hien nhiên và mı̀nh phải song sao cho
xư
́ ng đáng vơ
́ i như
̃ ng gı̀ mı̀nh đươ
̣ c ban tặng.
Cuon cam nang này đen tư
̀ ý tươ
̉ ng ho trơ
̣ các bạn họ c sinh trong việc họ c, tư
̀ kinh
nghiệm và tı̀m tò i của chı́nh bản thân mı̀nh. Nhưng cũng xem như là mộ t no lư
̣ c ı́t ỏ i của
tô i đe xư
́ ng đáng vơ
́ i như
̃ ng đieu kiện, như
̃ ng cơ hộ i mà trao tặng trươ
́ c đây.
Khi rơ
̀ i khỏ i lơ
́ p Chat Lươ
̣ ng Cao ơ
̉ Đại họ c, ban đau tô i cảm thay buon và that vọ ng.
Nhưng khi biet ngươ
̀ i đã "chiem lay" vị trı́ của mı̀nh là ai, tô i lại cảm thay thoải mái. Bơ
̉ i
vı̀ tô i đã chư
́ ng kien bạn họ c đó no lư
̣ c, khao khát, chăm chı̉ và can man như the nào đe
đạt đươ
̣ c đieu đó . Tô i thay cơ hộ i đã đươ
̣ c trao cho ngươ
̀ i xư
́ ng đáng hơn. Vậy thı̀, neu
tô i họ c Sư phạm và roi lại khô ng làm trong ngành, liệu tô i có vô tı̀nh lay đi cơ hộ i của
335

mộ t ngươ
̀ i khác, mà biet đâu, đó hoàn toàn có the là mộ t giáo viên xuat sac trong tương
lai?
Chı́nh câu hỏ i đó là mộ t trong như
̃ ng độ ng lư
̣ c đe tô i co gang đó ng gó p mộ t phan, dù là
nhỏ bé và nghiệp dư, vào vai trò mộ t "co van họ c tập".
Mặt khác, khô ng nhat thiet cư
́ phải là giáo viên, cán bộ ngành Giáo dục mơ
́ i có the đó ng
gó p cho giáo dục. Chı́nh việc khô ng ơ
̉ trong ngành giúp tô i có thêm nhieu khô ng gian,
nhieu khoảng trong đe chiêm nghiệm, suy nghı̃ ve giá trị thật sư
̣ , ve bư
́ c tranh lơ
́ n hơn.
Tư
̀ gó c độ kinh doanh, nơi nào càng có nhieu phàn nàn, đong nghı̃a vơ
́ i nơi đó có nhieu
cơ hộ i cho chúng ta sáng tạo giải pháp. Hi vọ ng cuon cam nang này sẽ làm sản pham
đau tiên, nhưng khô ng phải duy nhat của tô i trong lı̃nh vư
̣ c họ c tập, đào tạo.
- Het -
336


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tran Đı̀nh Sư
̉ ; Phan Huy Dũng; La Khac Hò a; Lê Lưu Oanh.
Giáo trình Lí Luận

Văn Học (Tập I - Bản chất và đặc trưng Văn học)
. NXB Đại Họ c Sư Phạm. 2011.
2. Tran Đı̀nh Sư
̉ ; La Khac Hò a; Phùng Ngọ c Kiem; Nguyen Xuân Nam.
Lí Luận Văn

Học (Tập 2 - Tác phẩm và thể loại văn học)
. NXB Đại Họ c Sư Phạm. 2016.
3. Anthony Weston.
Viết Gì Cũng Đúng. NXB Lao Độ ng Xã Hộ i. 2013.
4. Brandon Royal.
Viết Gì Cũng Đúng (Tập 2). NXB Lao Độ ng Xã Hộ i. 2016.
5. Charles Wheelan.
Đô-la hay lá nho?. NXB Lao Độ ng Xã Hộ i. 2011.
6. Shozo Hibino và G. Nadler.
Tư Duy Đột Phá. NXB Trẻ. 2013.
7. Nguyen Anh Tuan; Nguyen Thúy Vân. Logic họ c.
337

Cách học văn cho người mất gốc 2022-Bản đọc thử.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cách học văn cho người mất gốc 2022-Bản đọc thử.pdf

Similar to Cách học văn cho người mất gốc 2022-Bản đọc thử.pdf (20)

More from Hưng Phạm

More from Hưng Phạm (11)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cách học văn cho người mất gốc 2022-Bản đọc thử.pdf