Bab 6A Pemikiran Politik Islam Era Umawi dan ‘Abbasi
•
1 like•1,052 views
Tugasan kursus PPPJ2463 Sejarah Pemikiran Politik Islam (SPPI), JPATI, FPI, UKM pada sem. 2, sesi 2012/2013 yang dihasilkan oleh Kumpulan A: Sapinah (Bab 6). Ulasan ilmiah bagi bab-bab dalam buku SPPI yang dihasilkan oleh Prof. Madya Dr. Ismail Bakar.
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Bab 6A Pemikiran Politik Islam Era Umawi dan ‘Abbasi
Similar to Bab 6A Pemikiran Politik Islam Era Umawi dan ‘Abbasi (20)
More from Ezad Azraai Jamsari
More from Ezad Azraai Jamsari (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (11)
Bab 6A Pemikiran Politik Islam Era Umawi dan ‘Abbasi
- 2. Nurhayati Binti Jamaludin A134745 Siti Zakiah Binti Yunus A131111 Siti Zaleha Binti Matussin A134750 Siti Zaharah Binti Taha A133906 Sapinah Binti Supi A134668 Haminah Binti Madlan A134380 Nor Jamaniah Binti Zakaria A133836
- 3. Zaman umawi Inspirasi politik umawi Perancangan politik umawi Visi & misi politik umawi Pencapaian politik umawi Zaman abbasi Pemikiran politik abbasi Cita-cita politik abbasi Program politik abbasi Jentera politik abbasi Pendekatan politik abbasi Kejayaan politik abbasi Transformasi politik abbasi
- 5. Pertukaran kepimpinan negara daripada Khalifah Ali bin Abu Talib al-Hashimi kepada Muawiyah bin Abu Sufyan al- Umawi pada tahun 40 H adalah ekoran keputusan muktamar al-tahkim yang bersidang di Dawmat al-Jandal pada bulan Ramadhan tahun 37 H/ 659 M yang bertindak melucutkan jawatan khalifah daripada saidina Ali k.w dan diterima oleh saidina Ali k.w. Pelantikan rasmi Muawiyah sebagai khalifah diisytiharkan di Palestin pada tahun 660 M ketika pulang daripada menghadiri perbincangan dengan Maharaja Constans II yang telah bersedia meneruskan pembayaran jizyah kepada pemerintah Islam yang berpusat di Damshiq. Kerajaan Abbasiyah pula muncul pada tahun 750 M. pengasas kerajaan ini ialah Abu Abbas as-Saffah atau nama sebenarnya Abdullah bin Muhammad bin Ali bin Abdullah bin Abbas bin Abdul Muttalib bin Hashim. Beliau merupakan khalifah pertama kerajaan Abbasiyah.
- 6. Qusay telah melantik puteranya, Hashim menguruskan jabatan al-Siqayah dan al-Rifadah yang berkaitan dengan urusan agama. Manakala Abd Shams menguruskan jabatan al-Qiyadah yang berkaitan kepimpinan politik. Nabi Muhammad SAW telah berkahwin dengan puteri Abu Sufyan, Ummu Habibah. Manakala puteranya, Muawiyah dilantik sebagai katibu al-rasul. Memberikan komitmen yang tinggi dalam perkembangan Islam terutamanya dalam dakwah dan ghazwah. Pengiktirafan Rasulullah kepada Bani Umaiyah dalam bidang politik dan ekonomi sejak zaman jahiliah lagi.
- 7. Khalifah Abu Bakar – Yazid (operasi di wilayah Sham) dan Muawiyah (operasi di wilayah Jordan) menerajui ekspedisi ketenteraan Islam bagi menghadapi tentera Byzantine di Utara Jazirah Arab -berjaya-. Khalifah Umar al-Khattab – Yazid dilantik sebagai gabenor di Sham, Muawiyah sub-gabenor di Jordan. Muawiyah bijak mengendalikan urusan politik dan sentiasa berwaspada dalam sebarang taktik kotor yang mungkin dilakukan oleh pihak musuh yang ingin menjatuhkan kepimpinan Islam.
- 8. Khalifah Uthman – seluruh wilayah Sham diserahkan kepada Muawiyah setelah kemangkatan Yazid bin Abu Sufyan pada tahun 19 H (640 M) akibat diserang wabak taun. Muawiyah menjadi begitu terpengaruh dan muncul sebagai gabenor utama di kalangan gabenor-gabenor pada masa itu. Hal ini disebabkan pengalamannya yang banyak dalam politik serta sikap beliau yang begitu prihatin dengan masalah rakyat dan tidak pernah jemu menemui rakyat di samping bersifat hilm (lemah- lembut), sabar dan berfikiran jauh.
- 9. Polisi – Menjalin hubungan intim dengan ketua-ketua kabilah Arab di Sham dan memberi mereka kelonggaran beroperasi sebagai kuasa autonomi di kawasan mereka. Mereka telah menjadi penyokong kuat Muawiyah dan bersedia berperang dengan sesiapa yang menentang Muawiyah. Guna polisi yang sama dengan golongan pelampau Quraish yang sokong saidina Ali sebelumnya. Pendekatan win-win situation memberi kejayaan besar kepada Muawiyah memacu visinya menggarap kuasa politik secara mutlak.
- 10. Visi perjuangan – kuasai kepimpinan politik supaya boleh sebarkan Islam ke seluruh dunia. Misi pelaksanaan – memastikan semua gabenor yang beroperasi di peringkat wilayah bertugas secara profesional dan tidak membuat angkara yang boleh timbulkan kemarahan rakyat. Memilih gabenor yang sesuai dan serasi dengannya sahaja (yang memahami visi khalifah) untuk mencapai kejayaan.
- 11. Berjaya menakluk sebahagian besar dunia dan sebarkan Islam. Melengkapkan tentera darat dengan pasukan berkuda yang canggih dan menubuhkan angkatan tentera laut dengan persetujuan khalifah uthman. Dengan ini, kekuatan tentera Islam bertambah mantap dan setanding dengan kelengkapan ketenteraan yang dimiliki Rom dan Parsi. Memerlukan pemimpin yang mempunyai visi dan misi yang cemerlang serta cekal hati untuk melengkapkan sistem pertahanan negara dengan peralatan canggih yang boleh menggerunkan musuh-musuh Islam. Memberi keutamaan gaji tentera dan kebajikan ahli keluarga mereka. Prihatin dalam aspek keselamatan khalifah.
- 12. Usaha mendapatkan kuasa politik daripada Abd Sham sehingga menimbulkan perasaan assabiyah-nasabiyah. Masing-masing bersifat negatif terhadap apa sahaja yang dibawa pihak lain.
- 13. Kejayaan Nabi Muhammad SAW menubuhkan negara Islam di Madinah pada tahun pertama Hijrah (622 M) dan takluk Mekah pada tahun ke-8 H (629 M) telah memberikan kegembiraan kepada golongan Abbasiyah namun bertahan selama satu dekad sahaja. Hal ini kerana, kuasa kepimpinan politik selepas kewafatan nabi Muhammad SAW telah beralih kepada Banu Tamim (11-13 H), Banu ‘Adi (13-23 H), Banu Umaiyah (23-35 H). Menurut al-Tabari, orang pertama cuba menimbulkan idea penukaran kerajaan setelah melihat kepincangan pentadbiran dalam pengurusan Bani Umaiyah ialah Ali bin Abdullah bin al-Abbas, seorang ulama yang amat dihormati di Kota Damsyik. Beliau berjaya mempengaruhi minda penduduk Syria melalui kepetahan berbicara dan kebijaksanaan mengeksploitasi isu yang timbul dalam pentadbiran Bani Umaiyah. Aktiviti beliau dikesan oleh ejen perisikan Bani Umaiyah. Beliau dikenakan hukuman penjara dan dibuang daerah ke kawasan estet di Humaimah.
- 14. Ali menyampaikan mesej politik Abbasiyah kepada para pekerja ladang yang terdiri daripada golongan Marhain yang tidak berpelajaran dan terpinggir dari arus perdana. Ali juga menyampaikan cita-cita politiknya secara terbuka kepada kafilah dagang dan hujjaj lantaran kawasan tersebut terletak d pertengahan jalan antara Damshiq dan Hijaz. Aktiviti dakwah diteruskan oleh anaknya, Muhammad yang lebih agresif. Beliau berhubungan dengan pemberontak syiah dan juga merupakan murid kepada Imam Syiah Alawiyyin, Abu Hashim bin Muhammad al-Hanafiyyah. Hal ini membuatkan inspirasi politik Abbasiyah terpengaruh dengan pendekatan politik sebahagian penyokong syiah yang lebih radikal operasinya yang mana kumpulan radikal ini dikenalii sebagai Ghaliyah.
- 15. Gerakan Abbasiyah telah ditukar kepada Hashimiyah semasa kepimpinan Muhammad bin Ali. Hal ini bertujuan memperluaskan jaringan gerakan mereka agar merentasi semua keluarga Banu Hashim termasuk beberapa kumpulan Syiah yang bergerak bersendirian. Muhammad bin Ali juga menyertai ekspedisi jihad menentang Byzantine yang dilakukan oleh khalifah Umaiyah. Dengan ini, beliau dapat ; 1. menyembunyikan program politiknya di sebalik aktiviti jihad ; 2. menjalin hubungan dengan anggota tentera kerajaan ; 3. mempelajari taktik dan teknik peperangan secara profesional dan efisyen kerana peperangan itu dikendalikan oleh ketua-ketua tentera yang mahir dalam sektor peperangan. Pendekatan berhikmah : mendekati semua gerakan Syiah dan menasihatkan mereka menukar polisi bermusuhan kepada bekerjasama demi mencapai objektif perjuangan.
- 16. Gerakan Abbasiyah telah berjaya mengumpul sebahagian besar penyokong Syiah daripada berbagai kumpulan sebagai jentera utama mencapai cita-cita politiknya. Berjaya mempengaruhi kumpulan-kumpulan Arab yang terpinggir daripada pentadbiran Bani Umaiyah akibat menetap di Parsi setelah berkahwin dengan wanita negara itu. Mereka berpengaruh besar di kalangan masyarakat tempatan dan berpengetahuan luas tentang keadaan geografi di wilayah Parsi.
- 17. Pendekatan ketenteraan (sekitar 128 H/ 745 M): Menubuhkan pusat ketenteraan bawah tanah di Kufah (dikendalikan oleh Abu Salamah al-Khallal) dan Khurasan (dikendalikan oleh Abu Muslim al- Khurasani) bagi mempersiapkan diri menghadapi tentera Umaiyah. Pendekatan psikologi (100 H/ 718 M): menghantar penceramah profesional ke merata tempat khususnya di kawasan majoriti penyokong Syiah seperti Kufah dan kawasan yang didiami komuniti Arab yang kecewa lantaran dilupakan pemerintah pusat dan juga kawasan estet yang menempatkan ramai golongan mawali seperti Humaimah dan Khurasan di Asia Tengah.
- 18. Gabenor Umaiyah di Khurasan, Nasr bin Sayyar yang terpaksa melarikan diri daripada Merv, ibu kota Khurasan menuju ke Nishapur dan seterusnya ke Hamadhan lantaran mendapat tentangan daripada gabungan gerakan Abu Muslim, pengikut Ali al-Kirmani dan Shayban al- Haruri. Beliau meninggal dunia pada penghujung tahun 748 M/ 131 H ketika usianya mencecah 85 tahun. Abu Muslim berjaya menawan semua kawasan Khurasan dan kembali ke Merv yang ditadbir oleh Ali al-Kirmani. Ali meninggalkan merv setelah mendengar berita kepulangan Abu Muslim.
- 19. Operasi ketenteraan Abbasiyah yang diketuai oleh Qahtabah al-Ta’i yang memasuki Iraq dan menggempur semua pusat ketenteraan Umaiyah di wilayah tersebut mencapai kejayaan dengan mudah tanpa tentangan serius daripada pihak Umaiyah. Hal ini kerana tentera kerajaan menganggap gerakan tersebut sebagai siri rusuhan yang didalangi oleh gerakan Syiah dan Khawarij. Penghujung tahun 131 H, rombongan keluarga Abbasiyah yang diketuai oleh Abul Abbas telah tiba di Kufah untuk mengambil alih pentadbiran daripada wakilnya, Abu Salamah al-Khallal. Namun, khalifah terpaksa menyembunyikan diri buat sementara waktu atas sebab- sebab keselamatan. Abul Abbas diisytiharkan sebagai khalifah pertama Daulah Abbasiyah di masjid Kufah dengan dibai’ah oleh semua yang hadir pada hari itu.
- 20. Mewujudkan jabatan baru dalam sektor pentadbiran negara yang dikenali sebagai al-Wizarah bagi memberi peluang kepada golongan bukan Arab, khususnya Parsi, yang terlibat dalam gerakan revolusi Abbasiyah menduduki jawatan utama negara kerana kerusi khalifah hanya untuk keluarga Banu Hasyim atau Ahl al-Bayt. Orang Parsi pertama yang menjadi perdana menteri ialah Khalid bin Barmak. Khalifah memberi kuasa autonomi kepada gabenor yang memerintah di wilayah-wilayah untuk beroperasi secara mutlak tanpa terikat dengan pentadbiran pusat di Baghdad. Harun al-Rashid, khalifah pertama yang melaksanakan transformasi dengan menganugerahkan kuasa autonomi kepada Ibrahim al-Aghlabi pada tahun 184 H/ 800 M untuk memerintah secara bebas di wilayah Ifriqiyah (Tunisia).
- 21. Tindakan ini diteruskan oleh Khalifah al-Ma’mun (198 -218 H) dengan membenarkan Muhammad bin Ibrahim mentadbir wilayah yaman secara autonomi pada tahun 203 H/ 818 M. Tahir bin Hussain juga dianugerahkan kuasa penuh untuk mentadbir wilayah Khurasan hingga akhirnya berjaya mewujudkan kerajaan sendiri. Polisi serupa turut dilaksanakan di India yang menyaksikan semua kerajaan yang memerintah India, bermula dengan Ghaznawi, Ghuri dan Kesultanan Delhi hanya berindukkan Daulah Abbasiyah pada namanya sahaja sedangkan ianya tiada kaitan dengan khalifah Abbasiyah di Baghdad dari sudut politik dan pentadbiran. Semua proses transformasi adalah bertujuan menjaga survival dan kedaulatan kerajaan Abbasiyah agar tidak berpecah kepada duwaylat atau kumpulan negara-negara kecil yang boleh menjerumuskan kesemuanya ke lembah kehancuran.
- 22. Kearifan menguruskan politik serta pendekatan win-win situation dalam pemikiran politik Umawi memberi kejayaan besar kepada Muawiyah mendapatkan kuasa politik secara mutlak. Semasa pentadbiran Umawi, Islam telah berjaya disebarkan ke sebahagian besar dunia yang ditakluk mereka. Malahan Muawiyah telah memperlengkap tentera darat dengan pasukan kuda yang canggih dan menubuhkan tentera laut sebaik mendapat persetujuan khalifah Uthman bagi meningkatkan aspek keselamatan. Menurut al-Tabari, Ali bin Abdullah bin al-Abbas adalah orang pertama yang menimbulkan idea penukaran kerajaan setelah kepincangan pentadbiran bani Umaiyah. Bani abbasiyah telah menggunakan pendekatan berhikmah, ketenteraan dan psikologi dalam pemikiran politik mereka. Dalam tranformasi Abbasi, mereka telah menubuhkan jabatan baru yang dikenali sebagai al-Wizarah dan juga menganugerahkan kuasa autonomi kepada gabenor yang dimulakan oleh Khalifah Harun al-Rashid kepada Ibrahim al-Aghlabi, gabenor wilayah Ifriqiyah (Tunisia) pada tahun 184 H/ 800 Mbagi menjaga survival dan kedaulatan kerajaan Abbasiyah.