Hubungan selepas perang Uhud Hubungan selepas perang khandaq Hubungan selepas perjanjian Hudaibiyah

1. HUBUNGAN SELEPAS PERANG UHUD
Kekalahan orang islam di tangan qurasyh dalam perang uhud pada bulan syawal tahun
ketiga hijrah telah mengubah keadaan dan sikap suku-suku kaum arab terhadap Nabi
Muhammad dan orang islam di Yathrib. Pada bulan Muharram tahun ke 4 hijrah, suku kaum
Asad dengan diketuai oleh Talhah dan saudaranaya salamah telah membuat persiapan untuk
menyerang Yatrib dan mendengar berita ini daripada seorang peniaga Tayyi’ yang mempunyai
ikatan dengan orang Yathrib, Baginda telah menghantar satu pasukan seramai kira-kira 150
orang dibawah pemimpinan Abu Salamah untuk menentang mereka. Walaubagaimanpun, tiada
pertempuran yang berlaku kerana musuh telah berundur danhanya ternakan mereka sahaja
telah dirampas oleh orang islam.
Pada bulan safar, orang islam mengalami kerugian yang amat teruk. Satu rombongan
orang islam seramai 40 orang yang terdiri daripaa golongan al-Qurra telah di hantar kepada
suku kaum Amir b. Sa’sa’ah untuk berdakwah kepada ketua mereka dan pada waktu itu, amir
bin abu malik telah menjanjikan perlindungan rombongan itu. Pada masa yang sama, satu
kumpulan 7 orang islam yang ditugaskan sebagai pengintip ke atas orang Quraisy atau sebagai
pendakwah kepada puak ‘Adal dan ai-Qarah daripada suku kinanah telah diserang oleh bani
Lihyan di Raji kerana mereka menuntut bela atas kematian ketua mereka.
Selepas peristiwa-peristiwa gentar ini, Nabi Muhammad nampaknya manjadi amat
sensitif terhadap suku-suku arab lebih-lebih lagi kedudukan islam semakin pulih kira-kira
setahun kemudian. Apabila mendapat tahusuku Anma’ danTha’labah telah mara ke Madinah,
baginda menghantar 400 orang islam untuk menghadapi ancaman musuh. Namun, musuh telah
melarikan diri ke bukit-bukit berdekatan. Selepas 2 bulan isitu bulan Rabiul Awal , Nabi
Muhammad mendapat tahu bahawa satu kumpulan besar di sempadan Syria dan mengganggu
khalifah-khalifah perdagangan yang selalu datang ke Madinah.
Pada bulan syaaban tahun yang sama, Nabi Muhammad sekali lagi memimpin satu
pasukan besar untuk menyerang Banu Musataliq daripada suku Khuza’ah di Al Muraysi’.
Tindakan-tindakan baginda ini bertujuan untuk menyelamat Madinah daripada ancaman
langsung suku-suku arab yang juga mendorong harapan untuk menghalang lebih ramai lagi
suku-suku arab daripada menyertai pakatan bersenjata yang besar untuk menyerang Madinah
yang dirancang oleh yahudi.

2. HUBUNGAN SELEPAS PERANG KHANDAQ
Kegagalan pasukan Ahzab dalam Perang Khandaq pada akhir tahun kelima hijrah
memberi peluang kepada nabi Muhammad mengambil tindakan kepada mereka yang terlibat
dalam pakatan bersenjata itu. Serangan ke atas puak al-Qurta’ daripada banu Bakr b. Kilab
pada bulan muharram tahun ke-6 hijrah mungkin merupakan sebahagian daripada tindakan
yang diambil. Orang islamyangkecil sahaja bilangannya berjaya mengalahkan musuh dan
kembali membawa rampasan perang yang agak besar.
Pada Rabiulakhir, Nabi Muhammad telah menyerang suku Ghatafan yang terlibat
dalam pakatan al-Ahzab. Ketua mereka ‘Uyaynah b. Hisn Bersama kira-kira 40 orang
pengikutnya baru saja menyerang ternakan orang islam di pinggir Madinah. Setelah suku-suku
arab yang tinggal berdekatan dengan Madinah sama ada dibelah barat atau sebelah timur
hampir semuanya ditundukkan oleh Nabi Muhammad dan baginda mula melebarkan
pandangannya kepada suku-suku arab yang tinggal di kawasan sempadan Syria di utara.
Oleh hal yang demikian, orang islam sering diganggu dan diserang mereka.umpamanya
Dihyah al-Kalbi yang merupakan utusan Nabi Muhammad kepada pihak berkuasa Byzantine
di Syria telah membawa hadiah dan persalinan yang telah dirompak oleh orang daripada suku
kaum Judham di Hisma. Seterusnya, Nabi Muhammad telah mengarahkan Zayd b. Harithah
Bersama-sama 500 orang islam menuju ke Hisma untuk menuntut bela atas apa yang berlaku
pada Dihyah. Sementara itu, sebahagian daripada Banu Judham telah menganut Islam dan
mereka kemudiannya berjumpa Nabi Muhammad di Madinah serta meminta jasa baginda
membebaskan mereka yang ditawan dan memulangkan ternakan yang dirampas.
Tidak lama kemudian, satu khalifah perdagangan orang islam yang diketahui oleh Zayd
b. Harithah sendiri telah diserang. Maka, ramai anggota khalifahnya terbunuh dan Zayd sendiri
tercedera. Menyedari keadaan di utara tidak begitu aman bagi orang islam, Nabi Muhammad
menghantar satu kumpulan kecil bertujuan untuk menjalinkan hubungan persahabatan dengan
suku Kalb dekat Dumat al-Jandal. Matlamat perutusan tersebut nampaknya berjaya dan
pemimpin banu kalb disitu menyertai pengikut-pengikutnya menganut islam.

3. HUBUNGAN SELEPAS PERJANJIAN HUDAYBIYAH
Memandangkan peluang perdamaian dan kebebasan berdakwah yang dijamin oleh
perjanjian yang dibuat dengan orang Quraisy, Baginda telah menjalankan hubungan
diplomasinya secara besar-besaran. Pelbagai reaksi telah ditunjukkan oleh pemerintah -
pemerintah dan pembesar-pembesar berkenaan. Maharaja Byzantine atau pembesar Syria
nampaknya tidak memberi perhatian yang bersungguh-sungguh kepada kuasa baru di Madinah
itu kerana merasakan bahawa kedudukan mereka di wilayah tersebut tidak terancam kerana
mereka baru sahaja dapat mengalahkan empayar sasan dan berkuasa di Syria.
Seterusnya, Maharaja Sasan pula dilaporkan telah mengoyak-ngoyakkan surat yang
dikirim oleh Baginda dan memerintahlan gabenornya di Yaman supaya menangkap baginda.
Akan tetapi, empayar Sasan baru sahaja mengalami kekalahan teruk di tangan empayar
Byzantine. Dengan keadaan ini maharaja merasa tidak aman serta ingin menunjukkan
kegagahan.
Antara raja-raja yang memberi layanan dan jawapan yang agak baik terhadap utusan
dan surat mereka ialah al-Muqawqis, pembesar mesir dan al-Najashi dan raja Habshah.
Mungkin kerana melihat kejayaan Maharaja Byzantine mengalahkan empayar Sasan dan
menguasai semula ke atas Mesir sebagai satu ancaman baru kepada Mesir dengan penindasan
keatas penduduknya yang menganut agama Kristian bermazhab ya’qubiyyah.
Al- Najashi pula memang berhubungan baik dengan orang islam dan orang arab
umumnya telah sedia ada. Baginda juga dalam suratnya lebih menekankan masalah orang islam
yang sedang berlindung di Habshah yang baginda minta supaya mereka dibenarkan pulang ke
Madinah. Dalam masa yang sama, baginda meminta al-Najashi menguruskan perkahwinannya
dengan Umm Habibah binti Abu Sufyan.
Dalam pada itu, Sebagai sokongan kepada usaha-usaha diplomasinya terutamanya
dalam hubungan dengan suku-suku arab, nabi Muhammad masih meneruskan kegiatan-
kegiatan bersenjatanya terhadap suku-suku arab selepas hudaybiyah. Manakala, sebahagian
daripada pasukan-pasukan yang diutuskan oleh Baginda tidak dapat apa-apa tentangan, malah
ada yang mendapat rampasan perang. Namun, ada jugak dikalangan mereka mengalami
kecelakaan besar.

4. Tindak balas terhadap suku-suku arab di utara lebih serius. Selepas serangan diatas
orang islam di Dhat Atlah, orang suku kaum Ghassan telah membunuh pula seorang utusan
nabi Muhammad iaitu al-Harith yang dihantar kepads pembesar Byzantine di Busra. Untuk
membalas tindakan-tindakan inilah, baginda telah menghantar satu pasukan yang besar terdiri
dsripada 3000 orang untuk menyerang suku Ghassan dan suku Quda’ah di Mu’tah. Dalam
pertempuran berikut, tentera islam mengalami kekalahan dan dapat diselamatkan dengan
kebijaksanaan Khalid b. Al walid yang mengambil alih pimpinan dan berjaya membawa saki
baki pasukan itu berundur ke Madinah.
Sebelum itu, dalam hubungannya dengan suku-suku arab , pemdamaian hudaybiyah telah
memberi peluang kepada Nabi Muhammad untuk berdakwah secara bebas. Suku-suku arab
pula bebas membust pilihan sama ada untuk menjalani persahabatan dengan Madinah tanpa
takut atau bimbang lagi akan tindak balas orang Quraisy mekah atau menyebelahi orang
Quraisyh. Justeru itu, orang Quraisyh telah dipersalahkan dan Nabi Muhammad mengambil
keputusan untuk menyerang Mekah yang tanpa syarat pada tahun kelapan hijrah.