Family Education

1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi (BAP)

2. 5.3 Diğer Rastlanan Sağlık Sorunları 2

3. 5.3.1 Cinsel Sorunlar 3

4. Zihinsel yetersizliği olan çocukların biyolojik
anlamda cinsel gelişimi, genellikle diğer
yaşıtlarından farksız ve zekâ seviyelerinden
bağımsız olarak gerçekleşir.
Zekâ gelişiminde meydana gelen yavaşlama,
duraklama ve gerileme sonucu kişinin tutum ve
davranışlarının yanında sosyal uyumunda ve bu
çerçevede psiko-sosyal ve cinsel hayatında da bazı
sorunlara sebep olabilir.
Cinsel sorunların en yoğun olarak yaşandığı
dönem cinsel kimliğin elde edildiği gençlik
dönemidir.
5.3.1 Cinsel Sorunlar 4

5. Ergenlik döneminde
zihinsel ve duygusal
değişim, çoğu kez aynı
hız ile
gelişmemektedir.
Bu dönemde
çocuk psiko-
sosyal
sorunlar
yaşar.
Davranış
bozuklukları
görülür.
5.3.1 Cinsel Sorunlar 5

6. Zihinsel yetersizliğe sahip
çocuğu olan ailelerin
cinsellik konusunda daha
duyarlı davranmaları
gerekmektedir.
Bu süreçte olumlu
davranışların
gerçekleşebilmesi için
ailenin izlemesi gereken
tutum ve yöntemlerin
olduğu bilinmelidir.
Zihinsel yetersizliği olan
bireylerin iletişimde
bulunduğu yakın ve uzak
çevresi cinsel gelişim
evrelerine yönelik
yaşadıkları davranış
değişiklikleri hakkında
bilgilendirilmelidir.
5.3.1 Cinsel Sorunlar 6

7. Ergenlik döneminde karşı cinse olan
arzularının, art niyetli kişilerce
istismara uğratıldığı, özellikle bu
kişilerin; çocukların kendini ve olayı
yeterince ifade edememesinden
aldığı güçle bu istismarı rahatlıkla
gerçekleştirdikleri unutulmamalıdır.
5.3.1 Cinsel Sorunlar 7

8. 5.3.2 Uyku Sorunları 8

9. Sağlıklı bir uyku, insan
bedeninin pek çok
sisteminin fonksiyonu için
olduğu kadar yaşam
kalitesi için de son derece
önemlidir.
5.3.2 Uyku Sorunları 9

10. Çocuklarda uyku sorunları
dikkat eksikliği, okulda
başarısızlık, sosyal gelişme
geriliği ve bazı fiziksel
yeteneklerde gerilik gibi
sorunlara yol
açabilmektedir.
Çocuklarda horlama,
uykusuzluk, uykuda nefes
durması, sabahları zor
uyandırılma veya gündüz
performansında düşme
görüldüğünde mutlaka bir
hekime başvurulmalıdır.
Erken çocukluk döneminde
24 saatin yaklaşık yarısı
uykuda geçerken ergenlik
döneminde günlük uyku
süresi ortalama 9 saattir.
5.3.2 Uyku Sorunları 10

11. Engelli bireylerde; düzensiz uyku,
kısa süreli uyku, gece uyanma,
gündüz uykusuzluk gibi sorunların
yaşandığı ve bu sorunların özellikle
zihinsel yetersizliği olan, sık ilaç
kullanan, epilepsisi, serebral palsisi
olan ve yaşı küçük engelli
çocuklarda daha fazla görüldüğü de
belirtilmektedir.
5.3.2 Uyku Sorunları 11

12. Down Sendromlu
çocuklarda doğumsal
hava yolu darlığından
dolayı solunum
sorunlarına bağlı olarak
uyku bozuklukları
görülebilmektedir.
Gündüz
uykusuzluğuna
epilepsisi olan
çocuklarda daha sık
rastlanmaktadır.
Özellikle nörolojik
yetersizliklerin uyku
düzeninde bozulmalara
neden olduğu
bilinmektedir.
5.3.2 Uyku Sorunları 12

13. Düzenli Uyku İçin Öneriler:
1. Çocuğunuzun her gece en az 9 saat uyuduğundan emin olun.
2. Düzenli bir uyku saati belirleyin.
3. Uyku zamanına yakın kafeinli gıdalar almamasını sağlayın.
4. Çocuğunuzun bir uyku ritüeli geliştirmesine yardımcı olun.
5. Akşam geç saatlere kadar uyanık kalmasına izin vermeyin.
6. Çocuğunuzun yatak odasının karanlık olduğundan emin olun.
7. Çocuğunuzun televizyon karşısında uyuya kalmasına izin vermeyin.
8. Çocuğunuzun yatağına özen gösterin.
9. Çocuğunuzun yatak odasının ısısını kontrol edin.
5.3.2 Uyku Sorunları 13

14. 5.3.3 Duygu Durum ve Kaygı Bozuklukları 14

15. Hafif derece zihinsel
yetersizliği olan çocuk
ve ergenlerde
davranım bozukluğu
yaygınlığı %33 olarak
bildirilmiştir.
Duyguların az ifade
edilmesi, yavaşlık, ilgi
azlığı ve sosyal
çekilme gibi belirtiler
zihinsel yetersizlik
belirtileri ile sıklıkla
karışmaktadır.
5.3.3 Duygu Durum ve Kaygı Bozuklukları 15

16. Hafif ve orta derece zihinsel
yetersizliği olan bireyler
günlük yaşam koşulları
karşısında yoğun kaygı
yaşayabilmekte ve
psikosomatik belirtiler
gösterebilmektedirler.
Ellerini ve kollarını giysilerin içine
saklama, bakım veren kişilere aşırı
yapışma gibi korku belirtileri, yüz
kızarması, terleme gibi fizyolojik
belirtiler, saldırgan, huzursuz ve
tekrarlayıcı davranışların artması,
kendini yaralama ve uykusuzluk
gibi belirtilerle tanı konur.
5.3.3 Duygu Durum ve Kaygı Bozuklukları 16

17. 5.3.4 Dil ve Konuşma Sorunları 17

18. Normal gelişim gösteren çocuklarla
karşılaştırıldığında, zihinsel
yetersizliği olan çocukların zayıf dil
becerilerine sahip oldukları görülür.
Zihinsel gelişme geriliği olan
çocuklar normal yaşıtlarına göre daha
kısa ve daha basit cümleler kurarlar.
Soyut kavramlar yeterince
gelişmediği için somut terimleri daha
fazla kullanırlar.
5.3.4 Dil ve Konuşma Sorunları 18

19. Konuşma ve dil sorunları
zihinsel yetersizliğin derecesine
göre artış göstermektedir, toplam
görülme sıklığının %50 civarında
olduğu bildirilmektedir.
Zihinsel yetersizliği olan
çocukların yarısından fazlasının
konuşma ve dil terapisine
gereksinimi vardır.
5.3.4 Dil ve Konuşma Sorunları 19