1. A LE OKULUİA LE OKULUİ
SEM NERLER NEİ İSEM NERLER NEİ İ
HO GELD N ZŞ İ İHO GELD N ZŞ İ İ
T.KÜRŞAT ŞİMŞEKT.KÜRŞAT ŞİMŞEK
PSİKOLOJİK DANIŞMANPSİKOLOJİK DANIŞMAN
2. ZEKA
Zeka Nedir?
Zekanın Biyolojik Temelleri
Zekanın Yaşa Göre Gelişimi
Zekanın Soyaçekim İle İlgisi
Zeka ve Çevre
Zeka ve Başarı
Zeka ve Akıl
Zeka Testleri
Zeka Sınıflandırmaları
Zeka geriliği
Öğrenme Güçlüğü
Duygusal zeka
Çeşitli Zeka Alanları
Üstün Zekalılık
3. Zeka, bireyin doğuştan sahip olduğu, kalıtımla kuşaktan kuşağa
geçen ve merkez sinir sisteminin işlevlerini kapsayan; deneyim,
öğrenme ve çevreden kaynaklanan etkenlerle biçimlenen bir
yapı,
"Zeka", kişinin zihinsel becerileri ve bilgi dağarcığını, öğrenmek,
problem çözmek ya da toplumda değer gören sonuçlara
ulaşmak için kullanabilmesi,
Zeka Nedir ?Zeka Nedir ?
4. Zeka, öğrenme, öğrenilenden faydalanabilme, yeni
durumlara uyabilme ve yeni çözüm yolları bulabilme
kabiliyeti
Zeka insan beyninin karmaşık bir yeteneğidir, bir
çok yeteneğin uyumlu bir şekilde çalışması
sonucunda ortaya çıkar.
Zeka Nedir ?Zeka Nedir ?
5. Kişinin anlama, kavrama, öğrenme kapasitesidir, zihinsel
performansı gösterir.
IQ dediğimiz potansiyel zekâ doğuştan kromozomlarımızda
vardır. Bir de kişinin okumayla, eğitimle geliştirdiği pratik zeka
var.
ZEKAZEKA
6. • Geliştirilebilecek bir kapasite ya da potansiyel
• Biyolojik temeller
• Bir çok zihinsel yeteneğin(sözel,sayısal,mantık,
bellek,algılama gibi) değişik durum ve koşullarda
kullanılmasını içerir.
Ortak YaklaşımOrtak Yaklaşım
7. Zekanın Biyolojik TemelleriZekanın Biyolojik Temelleri
Zekanın beyinde yer aldığı kabul edilir.Zekanın beyinde yer aldığı kabul edilir.
Beynimiz iki lobdan oluşmaktadır.Beynimiz iki lobdan oluşmaktadır.
Sol beyinde:Sözcükler,sayılar,mantık
ve irdelemek.
Sağ beyinde:İmgeler,renk,hayal
kurmak...
9. Zeka yaşamın ilk on yılında büyük bir gelişme
kaydetmektedir. Bu süre içinde en hızlı gelişme ilk
iki yılda gerçekleşir. Başlangıçta davranışı birkaç
refleksten oluşan insan, iki yıl sonunda kendi başına
yürüyebilen, konuşabilen,neden sonuç ilişkisi
kurabilen, basit planlamalar yapabilen, hatırlayabilen
bir kişi haline gelir.
Zekanın Yaşa Göre Gelişimi
10. • Çocuğun ayrıntılı düşünebilme yeteneği 11 yaşında başlar.
• 12 yaştan sonra zekanın hızında azalma olsa da
gelişmeye devam eder.
• Gelişmenin en üst düzeyine 14-18 yaşlar arasında varılır.
• Zihinsel güç 30 yaşa kadar bu düzeyde kalır.
• Daha sonraki yaşlarda öğrenmedeki başarı yavaş olarak
azalmaya başlar, ancak öğrenilen bilgiler kaybolmaz tam
tersine yaş ilerledikçe, deneyimden dolayı bilgiyi
kullanmadaki beceri artar.
Zekanın Yaşa Göre Gelişimi
11. Zekanın Soyaçekim (Kalıtım)İle İlgisi
Doğumdan itibaren birbirlerinden farklı çevrelerde yetişen tek
yumurta ikizlerinin değişik çevrelerde yetişseler bile
zekalarının, birbirlerine benzediği ortaya çıkmıştır.
12. Bir başka araştırmada ise, bebek iken evlat edinilen
çocukların zekalarının, üvey anne-babalarından çok
doğal ana-babalarınkine daha çok benzediği
görülmüştür. Bunun gibi çok sayıda yapılan
araştırmalar, kalıtımın zeka gelişmesinde önemli bir rol
oynadığını ortaya koymuştur.
Zekanın Soyaçekim (Kalıtım)İle İlgisi
13. Tek yumurta ikizleri birbirinden ne
kadar farklı çevrelerde yetişirlerse
aralarındaki zeka farkı da o denli fazla
olmaktadır.
Yapılan araştırmalarda Ana-baba yapısının
zihinsel gelişmeyi etkilediği tespit edilmiş.
Çeşitli eğitim seviyesine sahip ailelerden
gelen çocukların bir arada okudukları
okullarda yapılan araştırmalarda, yüksek
sosyo-ekonomik ve eğitim düzeyli ailelerden
gelen çocukların diğerlerine göre daha
başarılı oldukları saptanmıştır.
Zeka ve Çevre
14. Zeka ve Başarı
Her ne kadar başarı ve zeka birbirinden farklı
olsa da, başarıda zekanın önemli bir payı olduğu
bir gerçektir. Ancak zekası yüksek her bireyin
mutlaka başarılı olacağı da düşünülmemelidir.
15. Zeka ve Başarı
Zekâ mı, çalışmak mı?
Ünlü mucit Edison’a göre başarının sırrı : ‘Yüzde 95
çalışmak- yüzde 5 zekâ’ya bağlı.
Zekâ kişi için şanstır. Ama zekâsı çok yüksek olmayan biri de
hedefini iyi belirler, çalışırsa, yaşıtlarının çok üzerinde bir
başarı gösterir.
"Zekâ + tecrübe = akıl ve başarı
16. Zeka ve Akıl
Akıl nedir, zeka nedir? İkisi aynı şey midir?
• Akıl ile doğru yanlışı ayırırız. Akıl bize yol göstericidir. Akıl
ile ilgili beyin de bir bölge yoktur.
Akıl ne işe yarar?
• Aklımız ile yalanla gerçeği, doğru ile yanlışı ayırabilir, bir
konuda düşünce yürütebilir ve görüş bildirebiliriz.
Akıl bize bu yeteneği verir.
• “Çocukların aklı yoktur” derler, doğrudur, çünkü akıl
zamanla, insan olgunlaştıkça gelişir.
17. Zeka ve Akıl
Akıllı dediğimiz kişiler planlamayı iyi yapan, geleceği iyi
düşünebilen, zekâsını iyi kullanan, tecrübelerden
yararlanan insanlardır. Akıllı insan olmak için zekâ önemli
ama yeterli değil.
18. Zeka ve Akıl
Örnek vermek gerekirse, bir besteci müzik yapıtını aklıyla
değil zekasıyla yapar, biraz da doğuştan gelen müzik
yeteneği varsa sonuç da çok güzel eser ortaya çıkar. Fakat
bu deha müzisyen, en basit bir matematik problemini
çözemeyebilir.
Bunun dışında akıl somut olarak ölçülemez, zeka IQ
denilen testle ölçülebilir.
19. Zekâ geliştirilebilir mi?
Zeka, kalıtsal özelliklerin yanı sıra çevresel koşullar ve
deneyimlerden de büyük ölçüde etkileniyor. Örneğin, doğumdan
sonraki gelişim aşamasında, zengin uyaranlara (oyuncaklar ve
arkadaş ortamı gibi)maruz kalan çocukların beyinlerindeki sinir
ağı gelişimi daha yoğun oluyor.
Kişi çocukluğunu zihinsel ve duygusal olarak iyi geçirir, iyi
eğitim alırsa potansiyel zekâsını sonuna kadar kullanabilir.
ZEKAZEKA
20. Neler zekâyı geliştirir?
Matematik işlemleri, beyin için en iyi zihin geliştirme
alıştırmalarıdır. Matematikle uğraşan, meraklı kişilerin zihinsel
gücü artar. Bulmaca çözmek de çok yararlı.
'kim, ne, nerede, nasıl, niçin, ne zaman?’ sorularını kullanan
kimse hafızası ve zekâsını iyi değerlendirir. Örneğin kişi sadece
gördüğüyle yetinmez ‘Ne zaman?’ diye sorarsa, zaman ve
mekân boyutunu da düşünür ve gördüğünü akılda tutması ve
hatırlaması kolay olur. Öğrenirken beş duyuyu harekete
geçirmek de önemli. Çoğu kez sadece görsel ya da sadece
işitsel duyuyu kullanıyoruz. Örneğin ders çalışırken yanınızda
güzel bir koku bulundurmak, çağrışım yoluyla bilginin akılda
tutulup hatırlanmasını kolaylaştırır.
ZEKAZEKA
21. Anne babalar ne yapmalı?
Çocuklarınızın zeki olmasını istiyorsanız kitap okuyun. Kitap
okunan bir evde yetişen çocuğun zekâsı gelişir. Çocuk anne
babayı örnek alarak okumaya özenir.
Oksijeni bol ortamda büyümesi de çok önemli. Sigara
dumanı beyne zarar veriyor.
Beslenmeye de dikkat edilmeli. Yeme içmenin zekânın
gelişimde rolü yüzde 10-20. Yetersiz ve dengesiz beslenme,
zeka gelişimini engelliyor.
Asıl önemli olan çocuğa motivasyon, okuma sevgisi vermek,
başarıya yönlendirmek.
ZEKAZEKA
22. • Bir sporla ilgilenmek,
• Diğer insanlarla farklı konularda bilgi alışverişinde bulunmak,
• Hayal gücünü geliştirmek adına düşler kurmak,
• Satranç oynamak,
• Problem çözmek,
• Mırıldanarak ezgiler oluşturmak,
• Diğerlerinin mimiklerini yorumlamak gibi pek çok aktivite farklı
zeka türlerimizi geliştirebiliyor.
ZEKAZEKA
23. İyi bir zihin gelişimi için
çocuk, korku içinde, sevgi
eksikliğiyle büyümemeli.
Mutlu bir aile, iyi beslenme,
düzenli hayat zihni geliştirir.
Zeka
24. Zeka geriler mi?
Zekâ gerileyebilir de..
Olumsuz çevre,
Olumsuz aile ortamı,
Eğitimsizlik,
Düzensiz beslenme,
Ruh sağlığının bozulması
ZEKAZEKA
25. Zeka Testleri
Zeka Testi Nedir?
Kişilerin zihinsel becerilerini ölçebilmek ve onları zihinsel beceri
konusunda diğer insanlarla karşılaştırabilmek amacıyla
geliştirilen ölçümlerdir.
IQ : Kişilerarası karşılaştırma yapabilmeye olanak sağlayan
zihinsel işleyiş skoru.
26. Zeka Testleri
IQ Testlerine Güvenebilir miyiz?
Geçerlilik: Bir test için geçerli diyebilmemiz için ölçmeye çalıştığı
konuyu gerçekten ölçebiliyor olması gerekiyor. Peki zeka testleri
kişinin zekasını gerçekten de ölçebiliyor mu?
Yapılan çalışmalara göre IQ skoru ile okul başarısı arasında
güçlü bir ilişki mevcut.
IQ skoru yüksek kişilerin okulda daha başarılı olduğu belirtiliyor.
Güvenilirlik: Bir test için güvenilir diyebilmemiz için testi aynı
kişiye farklı zamanlarda uyguladığımızda aynı sonuçları
alabilmemiz gerekiyor. Yapılan çalışmalara göre ilk testten üç yıl
sonra uygulanan testlerde çocuklar yine ilk skorlarına yakın
skorlar alıyor.
27. Zeka Testleri
IQ testlerinin yapılması gerekli mi?
Bu testlere çocuk başarı sorunu yaşadığın daya da eğitsel
yönlendirme gerektiğinde başvurulmalı. Amaç dışında getirilen
durumlarda aile ‘Çocuğum çok zeki, ya da düşük çıktı’ diyor.
Çocuk olumsuz etkileniyor. Aile de gereksiz beklenti içine
girebiliyor.
28. Zeka Testleri
Test Sonuçlarını Neler Etkiliyor?
• Çocuğun,ailenin sosyo-ekonomik düzeyi
• Öğrenim olanakları
• Testin uygulandığı koşullar – test ortamı
• Test uygulanacak bireyin uygulama anındaki ruhsal durumu
29. Zeka Testleri
Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Zeka Testleri
STANFORD BINET ZEKA TESTİ
Uygulanacak Yaş Grubu: 2-23 yaş
Uygulanacak Kişi Sayısı: Bir oturumda bir kişiye uygulanır.
Uygulama Şekli: Uygulayıcı tarafından bireye, yönergeye uygun olarak
sorular yöneltilir ve bireyden bu soruları yanıtlaması istenir.
Uygulayıcıların Niteliği ve Eğitimi: psikolojik danışma ve rehberlik,
eğitimde psikolojik hizmetler ve psikoloji lisans mezunu olmanın
yanında bu ölçme aracıyla ilgili sertifikaya sahip olmaları
gerekmektedir.
30. Zeka Testleri
Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Zeka Testleri
WISC-R ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ
Uygulanacak Yaş Grubu: 6–16 yaş grubuna yönelik bir testtir.
Uygulanacak Kişi Sayısı: bir oturumda bir kişiye uygulanır.
Uygulama Şekli: Her alt testin sorularını yönergeye uygun bir şekilde
çocuğa yöneltilir ve çocuktan bu soruları yanıtlaması istenir.
Uygulayıcıların Niteliği ve Eğitimi: psikolojik danışma ve rehberlik,
eğitimde psikolojik hizmetler ve psikoloji lisans mezunu olmanın
yanında bu ölçme aracıyla ilgili sertifikaya sahip olmaları
gerekmektedir.
31. Zeka Testleri
Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Zeka Testleri
WISC-R ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ
WISC-R Zeka Testinde Kullanılan Soruların Benzer Örnekleri
32. Zeka Testleri
Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Zeka Testleri
GOODENOUGH-HARRİS İNSAN RESMİ ÇİZME TESTİ
Testin Tanıtımı:Bireylerin zihin gelişimini ölçmeyi amaçlar.Küçük
çocukların genel yetenek düzeylerine ilişkin bir bilgi vermektedir. Bir
çizim testidir. Zihinsel geriliğin belirlenmesinde önemli bilgi verir.
Ancak birey hakkında karar verirken sadece bu test
kullanılmamalıdır. Süreli bir test değildir.
Testin Türü:Genel zeka testidir.
Uygulanacak Yaş Grubu: 4-14 yaş arasındaki çocuklara
uygulanmaktadır.
Uygulanacak Kişi Sayısı: Bireysel olarak uygulanmaktadır.
Uygulama Şekli: Çocuktan boş bir kağıda insan resmi çizmesi istenir.
Uygulayıcının Niteliği ve Eğitimi: psikolojik danışma ve rehberlik,
eğitimde psikolojik hizmetler ve psikoloji lisans mezunu olmanın
yanında bu ölçme aracıyla ilgili sertifikaya sahip olmaları
gerekmektedir.
33. Zeka Testleri
Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Zeka Testleri
Performans Testleri
Şimdiye kadar üzerinde durduğumuz zeka testlerinin ortak bir
özelliği vardır. Bu testlerde iyi performans gösterebilmek için
kişiler dili konuşabilmeli ve anlayabilmelidir. Ancak bazı
durumlarda zeka ile ilgili olmayan dil problemleri yaşayabiliriler.
Örneğin bebekler ve okul öncesi çocuklar yönergeleri anlayamaz
ya da soruları yanıtlayamazlar.
Psikologlar bu durumlarla ilgili testler geliştirmişlerdir. En sık
kullanılan Performans testleri Leiter, Kohs ve Denver testleridir.
Bu testler konuşma bozukluğu ve işitme engeli bulunan bireylere
uygulanır. Bir de görme engelli bireyler için özel hazırlanmış olan
Stanford Binet görme engelliler zeka testi bu engel grubundaki
bireylere uygulanmaktadır.
34. Zeka Sınıflandırmaları
Testlerin ve Sınıflamanın Amacı
Ülkemizde engelli bireylere hizmet veren Özel Eğitim Kurumları
MEB mevzuatı çerçevesinde özür türlerine göre çeşitli gruplara
ayrılarak eğitim-öğretim vermektedirler. Bu bağlamda Özel Eğitim
Kurumlarında eğitim görecek olan bireyleri tanılama ve
yerleştirme yetkisi Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine
verilmiştir.
Bu doğrultuda Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine başvuran
bireyler uygulanan IQ test sonuçları doğrultusunda bir özür
grubuna dahil edilmekte ve özrüne uygun bir kurumda eğitim
alması amacıyla yerleştirilme işlemleri yapılmaktadır.
35. Zeka Sınıflandırmaları
5378 Sayılı Özürlüler Hakkında Kanun’un beşinci maddesinde; “özürlülerle
ilgili derecelendirmeler, sınıflandırmalar, tanılamalar, uluslararası özürlülük
sınıflandırması temel alınarak hazırlanan özürlülük ölçütüne göre yapılır.”
ifadesi yer almaktadır. İşlevsellik, Fonksiyon Kaybı ve Sağlığın Uluslararası
Sınıflandırması (ICF)’na göre;
Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler 0-19,
Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler 20-34,
Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler 35-49,
Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler 50-69,
Sınır zeka 70-89
Normal zeka 90-119
Parlak zeka 120-129
Üstün zeka 130-139
Dahi 140 ve üzeri
36. Zeka Sınıflandırmaları
Bu özür türlerinden hafif düzeyde zihinsel
yetersizliği olanların öncelikle kaynaştırma
eğitimine, özel eğitim sınıfına, orta düzeyde zihinsel
engelliler için açılan ilköğretim okuluna ve iş
okuluna;
Orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan
bireylerin ise eğitim uygulama okuluna
yönlendirilmeleri uygun olacaktır.
37. Zeka Geriliği
Zeka Geriliği Nedir?
Uygulanan zeka testleri sonucu çocuğun 70 zeka bölümünün
altındaki bir düzeyde olması; evde, okulda ve arkadaş
ilişkilerinde uyum sorunu göstermesi, iletişimde, kendine
bakımda, toplumsal yeteneklerde, kendini yönlendirmede,
sağlığını korumada, okul çalışmalarında geriliğin veya
başarısızlığın olması, genel zihni fonksiyonlarda normalin
altında olma halidir.
Bir başka ifade ile zeka geriliğini "günlük yaşamda
karşılaşılan sorunları çözmedeki zorluk" şeklinde de
tanımlamak mümkündür.
38. Zeka Geriliği
Sebebi ne olursa olsun, zeka geriliği gösteren çocukta
en belirgin özellik, konuşmanın başlamamış olması veya
çok yavaş gelişmesidir.
Beden gelişmesi de yavaştır. Başı dik tutma, emekleme,
oturma, koşma genellikle geç başlar.
Zeka geriliği oranının, toplam nüfûsun % 2-3’ü kadar
olduğu kabul edilmektedir. Erkeklerde kızlardan daha
sık (2 kat) gözlenir.
39. Zeka Geriliği
ZEKA GERİLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
· Bedeni gelişimleri geridir.
· Bazı zeka geriliklerinde tipik bedensel özellikler vardır
· Diş ile ilgili problemler ve diş çürümeleri dikkat çeker
· Yaşıtlarına göre daha sık hasta olurlar, çeşitli sağlık sorunları vardır
· Görme ve işitme gibi ek özürlere sık rastlanır.
· Kaba ve ince motor da belirgin gerilik sözkonusudur
· Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler
· Fazla tekrarla öğrenebilirler
· Dikkatleri, ilgileri kısa süreli ve dağınıktır
· Soyut ve Zaman kavramlarını çok geç ve güç öğrenirler.
· Konuşmaya geç başlarlar,genellikle basit cümleli konuşurlar,
konuşmaları net değildir,
· Genelleme yapamazlar
40. Zeka Geriliği
ZEKA GERİLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
· Bilgi aktarımı yoktur
· Yeni duruma uyumları güçtür.
· Kendilerinden küçüklerle arkadaşlığı yeğlerler
· Çok çabuk unuturlar, bellekleri zayıftır.
· Yakın gelecekle ilgilidirler
· Algı,kavram ve tepkileri basittir
· Duygu ve düşüncelerini rahat ifade edemezler
· Yakın çevreleri ile kolay dostluk kuramazlar
· Oyun ve toplum kurallarına uymada güçlük çekerler
· Görgü kurallarına uyumda sorun yaşarlar
· Sosyal aktivitelere ilgileri azdır
· Sosyal ilişkilerinde kendilerini gruba kabul ettirecek becerileri
yoktur
41. Zeka Geriliği
ZEKA GERİLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
· Kendilerine güvenleri yoktur, bağımsız hareketten çekinirler
· Kolayca cesaretleri kırılır
· Sorumluluk alamazlar
· Amaca ulaşmak için fazla çaba sarfetmezler
· Yaşıtları gibi iş başarma ve iş sahibi olmayı isterler
· Pek çok işi başarabilir ve meslek sahibi olabilirler
· İşlerine bağlıdırlar
· Başarmaktan büyük zevk alırlar
· Monoton işleri yapmaktan zevk alırlar
· Yavaş düşünür, algılar ve uygularlar
· İşe başlatılmaları uzun zaman ve sabır ister
· Çok basit anlatımlar yapılması gerekir
· Başarısız olduklarında hemen kendilerine olan güvenlerini yitirirler
42. Zeka Geriliği
Sınır zeka
Bu grup zeka geriliği olarak kabul edilmez.Ağır öğrenen çocuk
olarak tanınırlar. Yaşıtlarından iki, üç yıl geridirler. Okumayı ilkokul
birinci sınıfta sene sonunda sökerler veya ancak ikinci sınıfta
öğrenebilirler. Çabuk kavrayamadıkları gibi hemen unuturlar.
Bunlar evde ve okulda kolay tanınmazlar, sürekli aşağılanır,
horlanırlar, tembel, haylaz, dikkatsiz damgası yerler. Duygusal ve
motor gerilikleri azdır. Yetişkinlik döneminde meslek edinirlerse de
olağan dışı durumlarda desteğe gereksinirler.
43. Zeka Geriliği
Hafif derece zeka geriliği:
50-69 arasında zeka bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır. Zeka
geriliklerinin yaklaşık %85’i bu gruptadır. Genellikle okula
başlamadan önce zihinsel yetersizlikleri anne-baba veya çevre
tarafından fark edilmez. Bu gruptaki çocukların fiziksel gelişimi
genellikle normaldir, bir miktar konuşma geriliği görülür. Günlük
yaşamlarında birçok işi kendileri yapabilirler ve ihtiyaçlarını
karşılayabilirler. Yetişkin yaşlarında uygun bir destekle veya
denetimle, çoğunlukla da kendi başlarına yaşayabilirler.
44. Orta derecede zeka geriliği:
35-49 arasında zeka bölümü olan çocuklar bu grupta yer
alır. zeka geriliklerinin %10’u bu gruptadır. Bu çocuklarda
anlama ve dil yetisi, kendine bakma işlevleri ve motor
becerilerde gerilik vardır. Ancak denetimle kişisel
bakımlarını yapabilirler ve karmaşık uyumun gerekmediği
soysal aktivitelere katılabilirler. Çok iyi eğitim verilirse bir
kısmı basit düzeyde okuma yazma ve saymayı öğrenebilirler
ama daha ileri gidemezler. Yetişkinlikte yeterli denetimle,
fazla beceri istemeyen işlerde çalışabilirler ve toplum
yaşamına uyum sağlayabilirler.
Zeka Geriliği
45. Ağır derece zeka geriliği:
20-34 arasında zeka bölümü olan çocuklar bu
grupta yer alır. Bu çocuklara çok erken yaşlarda
tanı konulur, belirgin motor gerilikleri vardır ve
konuşma yetilerini ya geç ve çok az kazanırlar ya
da kazanamazlar. Gerekli kendine bakım
becerilerinin kazandırılması için eğitilebilirler.
Yaşam boyu özel desteğe gereksinim duyarlar ve
denetime bağımlı kalırlar.
Zeka Geriliği
46. Çok ağır derecede zeka geriliği:
20’nin altında zeka bölümü olan çocuklar bu grupta yer alır.
Bu çocukların çoğunda zeka geriliğine neden olan bir
nörolojik sorun vardır. Çoğunda ağır motor gerilik vardır ve
bu nedenle hareketsiz kalırlar veya yardımla hareket
edebilirler.
Kendilerine bakmaları mümkün olmayıp gereksinimleri
ancak başkaları tarafından karşılanabilir. Ağır
nörolojik,motor, duyusal ve bedensel bozuklukları vardır.
Sürekli bakım altında tutulmaları gerekir, tehlikelilerden
korunamazlar, konuşmaları çok geri veya yoktur.
Zeka Geriliği
47. Zeka Geriliği
ZEKA GERİLİĞİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
• Doğum öncesi nedenler
• Doğum sırası nedenler
• Doğum sonrası nedenler
48. Zeka Geriliği
Doğum öncesindeki nedenler
• Kalıtsal bozukluklar : Down sendromu ve fenilketonüri
Doğum yapan annenin yaşı 35'ten fazlaysa Down sendromu tehlikesi
artmaktadır.
Fenilketonüri doğumdan hemen sonra tespit edildiğinde bebeğin zihinsel
olarak geri olması önlenebilir. Fenilketonüride bebek özel mama ve
yiyeceklerle tedavi edilirse zeka geriliği oluşmayabilir.
• Gebelikte annenin geçirdiği enfeksiyon hastalıkları (kızamıkçık vb )
•Gebeliğin erken döneminde annenin karın bölgesine verilen röntgen ışınları
• Doğum öncesi kanamalar, ikiz üçüz gibi çoğuz doğumlar, ceninin rahimde
normalden farklı duruşu, çok kısa ya da çok uzun doğum ağrıları
• Gebelik sırasında sigara, alkol alımı
• Gebelik sırasında annenin kontrolsüz ilaç kullanımı
49. Zeka Geriliği
Doğum sırasındaki nedenler
Doğum sırasında bebeğin solunum yollarının herhangi bir tıkaçla
tıkanması sonrası beyin hasarı oluşturarak zeka düzeylerini
etkilemektedir.
Bebeğin oksijensiz kalması
Doğum ağırlığı 1500 gramdan daha az olan bebeklerde serebral palsi
oranı artar.
Tıbbi yapılmayan doğuma bağlı oluşabilecek sonuçlar ve anne-
babanın kan uyuşmazlığına bağlı ciddi sarılık zeka geriliği nedenleri
arasındaki diğer önemli etmenlerdir.
50. Zeka Geriliği
Doğum sonrasındaki nedenler
Doğum sonrasında zeka geriliğine yol açan nedenler arasında
kızamık, boğmaca, kabakulak ve tüberküloz gibi menenjit ve beyin
iltihabı yapan hastalıklar önde gelir.
Bebeğin veya çocuğun karaciğer, dolaşım, böbrek, kan ve bağışıklık
sistemleri ile ilgili birçok tıbbi durumlar da sinir sisteminde hasar
meydana getirebilir.
İleri derecedeki beslenme yetersizlikleri, ciddi kafa travmaları ve tiroid
hormonunun azlığı ve iyot eksikliği de zeka geriliğine neden olan
etmenlerdir.
51. Zeka Geriliği
Doğum sonrasındaki nedenler
Doğum sonrasında zeka geriliğine yol açan nedenler arasında kızamık,
boğmaca, kabakulak ve tüberküloz gibi menenjit ve beyin iltihabı yapan
hastalıklar önde gelir.
Bebeğin veya çocuğun karaciğer, dolaşım, böbrek, kan ve bağışıklık
sistemleri ile ilgili birçok tıbbi durumlar da sinir sisteminde hasar meydana
getirebilir.
İleri derecedeki beslenme yetersizlikleri, havasız kalarak boğulma gibi
oksijensiz kalma durumları, ciddi kafa travmaları ve tiroid hormonunun azlığı
da zeka geriliğine neden olan etmenlerdir.
Sosyal ve moral sebeplerden zeka geriliği olabilmektedir: Toplumun sosyal
şartları, ailenin yapısı ve görgüsü, maddi imkansızlıklar, eğitimsizlik, beslenme
bozuklukları, savaş, esaret gibi ağır şartlar vb.
52. Zeka Geriliği
ZEKA GERİLİĞİ DOĞUM ÖNCESİ TANINABİLİR Mİ?
Ultrasanografi
Amniyosentez
Yöntemleriyle gebenin normal olmayan bir cenine sahip olup
olmadığı ortaya koyulabilir.
53. Zeka Geriliği
Zeka geriliği ile Özel öğrenme bozuklukları aynı şey mi?
Özel öğrenme güçlüğü durumunda zeka normal veya normale yakın
olmasına rağmen zihni fonksiyonların bazılarındaki yetersizlik
yüzünden öğrenmede zorluk ortaya çıkar. Bu durumlar zeka geriliği
değildir ve tedavileri mümkündür.
Çocukta zeka geriliği olmadığı halde, yaşına uygun zihinsel yeterlilik
gösterememesinin nedeni çocukta olabilecek psikiyatrik rahatsızlıklar
olabilir. Bunlar arasında DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
Bozukluğu), çocukluk depresyonu, sayılabilir. Bu durumlarda çocukta
yapay gelişim geriliği görülebilir. Eğer bu yapay durumun nedeni
ortadan kaldırılırsa zihinsel kapasite normal hale gelir.
54. Zeka Geriliği
Zeka Geriliğini Önleme
Bunu sağlamanın en etkili yolu da toplumun eğitimidir. Hastalıkların
erken teşhisi ve uygun tedavi metodlarıyla, hasar yapmadan kontrol
altına alınabilmesi de oldukça önemlidir. Mesela troid bezinin yeterli
çalışmama hali erkenden tespit edilip tedavi edilirse, çocukta
meydana gelecek olan zeka geriliği önlenmektedir.
56. Zeka Geriliği
ANA BABALARIN DUYGULARI
Bu çocukların eğitimi çok yavaş ilerleyen, büyük sabır ve emek
isteyen bir süreçtir. Özel eğitimciler, pedagog ve psikologlar
tarafından verilen eğitimde asıl önemli olan bu eğitimin ailede
sürdürülmesidir.
Çocukların ailelerinin, çocukların bakımı ve eğitimi için çok çaba ve
zaman gerektiği için ekonomik ve psikososyal anlamda desteğe
ihtiyaçları vardır.
57. Zeka Geriliği
ANA BABALARIN DUYGULARI
Aile, çocuğunda zeka geriliği olduğunu öğrendiğinde önce
kabullenemez, Çocuğun bu özelliğinden sürekli kendilerini suçlarlar.
kabullendiğinde ise suçluluk, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları
hisseder. Çocuklarını, ihtiyacı olan sevgi, şefkat ve ilgiden mahrum
bırakabilirler, reddedebilirler ve kötü davranabilirler. Anne baba
mutsuzdur, çocukları için ve çocuklarının geleceği için endişelidir.
58. Zeka Geriliği
ANA BABALARIN DUYGULARI
Bu çocukların eğitimi çok yavaş ilerleyen, büyük sabır ve emek isteyen bir
süreçtir. Bu özel eğitimden mucize beklenmemesi gerekir. Bazen ebeveyn
yıllar sonra çocuğun büyük bir gelişimi aniden göstereceğini veya bu açığını
kapatarak yaşıtlarına yetişeceğini umarlar. Bu hiçbir zaman gerçekleşmez.
Ama her çocuk kendi sınırları içinde ağırda olsa belli bir gelişme gösterir.
Zeka geriliği tanısı evde konulacak bir durum değildir. Öncelikle bir çocuk
hastalıkları uzmanı tarafından çok yönlü bir kontrolden geçmesi ve tanının
Çocuk ruh sağlığı kliniklerinde konması gerekir.
59. Özel Öğrenme Güçlüğü
"Özel öğrenme güçlüğü, bir çocuğun zekası normal yada normalin üstünde
olmasına rağmen dinleme, düşünme,anlama,kendini ifade etme, okuma-
yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük
başarı göstermesidir.
Öğrenme ve algılama sorunu çocuğun doğumu ile başlar. Eğitim süreci
içinde edinilemez. Yaşam boyu süren bir bozukluktur. Dil gelişimi ve
kullanımı, konuşma, okuma-yazma, matematik becerilerini etkileyen bir
sorun olduğu için, bireyin eğitimini, mesleğini, sosyal ilişkilerini, günlük
aktivitelerini, benlik saygısını etkiler.
Çocuğun zihinsel yeteneği olmasına rağmen, akademik açıdan gerilik
göstermesi, öğrenme güçlüğünün en çarpıcı özelliğidir. Birçok çocuk için
öğrenme güçlüğü okula başladıklarında ve akademik beceriler kazanmakta
başarısız olduklarında göze çarpar.
61. Özel Öğrenme Güçlüğü
OKUL ÖNCESİ DÖNEM BELİRTİLERİ :
-Dil gelişiminde gecikmeler, konuşma bozukluğu
-Zayıf algısal- bilişsel yetenekler
-Zayıf kavram gelişimi
- Öz bakım becerilerinde güçlük, sakarlık, çizim becerilerinde
sorun
- Sayıları, alfabeyi,haftanın günlerini öğrenmede güçlük
62. Özel Öğrenme Güçlüğü
OKUL DÖNEMİNE İLİŞKİN BELİRTİLER
Akademik başarı
Okuma becerisi
Yazma Becerisi
Aritmetik Beceriler
Çalışma Alışkanlığı
Tertip-Düzen Becerisi
Yer-yön Kavramı
Sıraya koyma becerisi
Sözel ifade becerisi
Motor Beceriler
63. Özel Öğrenme Güçlüğü
Ailelere Öneriler
Çok geç kalınmadan ve zarar verilmeden; fark edilir edilmez bir
uzmana götürülmeli,
Öncelikle çocuğu olduğu gibi, kimseyle kıyaslama yapmadan ve
inkar etmeden kabul edilmeli,
Sabırlı, anlayışlı ve hoş görülü olmalı,
Tutarlı davranmalı. Bir gün sabırlı ve anlayışlı iken diğer gün
“senden bıktım” dememeli. Aynı zamanda çocuğa karşı evdeki
diğer bireylerin de birbirleri ile tutarlı olmaları gereklidir.
Her bireyin kendine ait yapabilirlikleri, ilgi ve yetenekleri olduğu
unutulmadan; çocuğun yapamadıkları üzerinden değil
yapabildikleri üzerinden hareket edilmeli.
Okul ve öğretmenleri ile yakın bir iletişim içine girilerek birlikte
ortak adımlar atılmalı,
Okul dışında gerekli destekleyici eğitim ve çalışmaların
yapılması için ilgili yerlere yönlendirilmeli
64. Özel Öğrenme Güçlüğü
Ailelere Öneriler
Öz güven kazanması için gerekli desteğin verilmesi, sosyal
faaliyetlere yönlendirilmesi, yapabildiklerinin takdir edilmesi ve
teşvik edilmesine dikkat edilmeli,
Çocuktan utanılmamalı ve toplumdan uzaklaştırılmamalı,
Çocuğa her şeyin yolunda olduğuna dair güven verilmeli,
Kendini ifade etmesine, farklılıklarını ortaya koymasına izin verilmeli
Her çocuğun büyüme – gelişme ve öğrenme seviyesinin farklı
olduğunu düşünerek çocuğa dair büyük beklentiler içine
girilmemeli, zorlanmamalı ve başkaları ile kıyaslanmamalı.
Yeterli ilgi ve sevgiyi vererek, onun sizin için ne kadar değerli ve
önemli olduğunu lütfen her defasında belirtin.
65. Duygusal Zeka
Son yıllarda da kişinin potansiyel zekâ (IQ) yüksek
olmasının başarı için yeterli olmadığı, o kişinin duygusal
zekâsının (EQ) da yüksek olması gerektiği kabul görmeye
başladı.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, IQ’nun hayattaki başarıya
katkısının %10’dan fazla olmadığını göstermektedir.
Yüksek IQ, başarının, prestijin veya mutlu bir yaşamın
garantisi olmadığı halde, okullarımızda ve kültürümüzde
akademik boyut hala ön planda tutulmakta; günlük
hayatımızda büyük önem taşıyan sosyal ve duygusal
becerilerin geliştirilmesi ihmal edilmektedir.
66. Duygusal Zeka
Duygusal zeka nedir? IQ'den farkı nedir?
“ Kişinin kendi duygularını anlaması, başkalarının duygularına
empati beslemesi, ve duygularını yaşamı zenginleştirecek
biçimde düzenleyebilmesi yeteneği“
IQ ile dünyayı anlamlandırırız. Dolayısıyla yaşamak için IQ'ye
ihtiyacımız vardır. Duygusal zeka aslında zekanın sıcak ve soyut
boyutu.
Duygusal zeka, yaşamımızın tek nedeni olan mutlu olmak ve
çevremizi mutlu etmeye yarıyor.
"İnsanları idare etme ve anlama sanatı" olarak tanımlamamız
mümkün. Duygusal zeka yaşama uyum sağlamamızda gerekli bir
alan.
67. Duygusal Zeka
IQ ile işe giriyoruz, duygusal zeka ile yükseliyoruz ya da
işimizi severek yapıyoruz.
Bir işe girmek için diploma, akademik puan, bigisayar
becerisi, matematik bilgisi gerekli.
Ancak işle ilgili amaçlar belirlemede, enerjinin harekete
geçirilmesinde, yükselmede duygusal zeka devreye giriyor.
68. Duygusal Zeka
Duygusal zeka ölçülebilir mi?
Ölçülebiliyor. Bunlar sağlıklı ilişkiler, iyi bir çalışan olmak.
Sevilen bir lider olmak, karizmatik olmak, vizyoner olmak,
hedef odaklı olmak, esnek olmak, değişen koşullara uyum
sağlama yeteneği, iyi bir iletişimci olmak, disiplin, etik
değerlere sahip olma. Bunlar duygusal zekanın çıktıları.
69. Duygusal Zeka
Peki ya geliştirilebilir mi?
Duygusal zeka hem ölçülebilir hem de geliştirilebilir bir alan.
Bu alanın üzerinde oynama yapabiliyorsunuz. Herkes belli bir
duygusal zeka düzeyi ile dünyaya geliyor. Ancak yaşam
içerisinde bir takım deneyimlerle, kişisel gözlemlerle ve istekle
bu düzeyi geliştirmek mümkün.
Duygusal zekanın eksikliğinde ne oluyor?
IQ'sü düşük ama duygusal zekası gelişmiş insanlar, duygusal
zekası gelişmemiş ama IQ'sü gelişmiş insanlara göre çok
daha başarılı oluyorlar. Şöyle düşünülebilir, bir bilim adamının
yaptığı çalışmaları halka aktarması, o çalışmalarından daha
değerlidir.
70. Duygusal Zeka
EQ insana neler kazandırır?
Duygusal ve sosyal kapasitesi yüksek kişiler - yani,
duygularını iyi bilen, onları kontrol edebilen, başkalarının
duygularını anlayan ve bunları ustalıkla idare edebilenler
gerek özel hayatlarında gerekse meslek yaşantılarında daha
avantajlı bir konuma geçerek daha mutlu ve üretken oluyorlar.
Hangi işlerde başarılı olurlar?
Elemanlarının duygu ve düşüncelerini anlayabilen, onlara
nasıl yaklaşabileceğini bilen kişiler olduklarından, hangi iş
olursa olsun iyi bir lider olurlar. Bir işyerinde veya futbol
takımında yönetici olur, şirketlerin yönetim kurulunda yer
alırlar.
71. Duygusal Zeka
ÇOCUKLARDA NE ZAMAN VE NASIL OLUŞMAYA BAŞLAR?
Kişiliğin oluşmaya başlamasıyla diyebiliriz. Çocukların
büyüklerle iletişim kurduğu, yani konuşmaya, duygu ve
davranışlarını paylaşmaya başladığı andan itibaren
gelişmeye başlar. Oluşması için anne babaların çocuklarla
doğru iletişim kurmaları çok önemli. Oyun oynamak, onların
dünyalarına girmek çok önemli. Çünkü çocuklar oyunda
kendilerini yaşıyorlar, ifade ediyorlar. Çocuklarla oyun
oynayarak doğru iletişimi kurabilirsiniz. Çocuk,
arkadaşlarıyla nasıl konuşacağını, nasıl oynayacağını,
problemi nasıl çözeceğini bu şekilde öğrenecek. Anne baba
ona nasıl davranıyorsa o da arkadaşlarına o şekilde
davranacak. Ev içinde şiddet öğrenen çocuklar sorunlarını
şiddetle çözmek isteyecekler. Anne isteklerini bağırarak
iletiyorsa, o da arkadaşlarına bunu yapacak. O zaman
duygusal zekânın gelişmesi gerileyecek bir şekilde.
72. Duygusal Zeka
Neler EQ'nun gelişimini olumsuz etkiler?
Anne babanın ilgisizliği, çevre şartlarının uygun olmayışı,
çocuğun geçirdiği bazı hastalıklar, iyi eğitim alamaması gibi
faktörlerle yeterince gelişemeyebilir.
Eleştirme, yargılama ve şiddetin çok olduğu ortamda
çocuğun duygusal zekâsı gelişmez.
73. Duygusal Zeka
Neler yapılmalı?
Yanlış yaptığında ceza yerine mahrum etme yöntemi daha uygun.
Televizyon seyrettirmemek gibi. Doğru davrandığında da ödül
vermek, onunla oyun oynamak, sinemaya gitmek gibi. Bir
problemle karşı karşıya kaldığında problemi nasıl çözeceğini
öğretmek, sorumluluk vermek, kendi kararlarını vermesi için
yüreklendirmek, onunla ilgili kararlarda fikrini almak, işbirliği ve
dürüstlüğün önemini vurgulamak, bol bol sohbet etmek. Bunlar
yapılmazsa sosyal yönü ve kendine güveni gelişmez. Kendine
yetebilen bir birey yerine çekingen, pasif olur. Sorunlarını
çözmek için şiddete başvurur, problemleriyle baş edemez. Bir de
3 - 4 yaşından itibaren anaokuluna gönderilmeli. Aile dışındaki
ilk sosyal ve kurallı ortam olduğundan hem okula hem de sosyal
yaşama hazırlanır, paylaşımı öğrenir. Burada yaşıtlarıyla
oynamayı öğrenir.
74. Duygusal Zeka
Nasıl bir aile ortamı ?
Anne baba birbirlerini sevdiklerini her fırsatta ifade
etmeli, bunu çocuğun yanında göstermeliler. Birbirlerini
öpmelerini, sarılmalarını çocuğun görmesinden
kaçınmamaları lazım. Çünkü çocuğun ilerki yaşamında
kurduğu aile, genelde kendi ailesinde gördüğünün aynısı
oluyor.
Duygusal zekâ eksikliği nelere yol açar?
Depresyon, yeme bozuklukları, uyuşturucu bağımlılığına
kadar uzanan riskleri artırır.
75. Çeşitli Zeka Alanları
Çocuklar aynı konuyu, farklı türdeki zekâlarıyla farklı yollardan
kavrayabiliyor. Yani çocuğunuzun zeki olup olmadığı değil hangi zekâ
tipine sahip olduğu önemli. hangi alanda başarılı olacağınızı da zekâ
tipiniz belirliyor.Aşağıda açıklanan zeka alanlarının her biri diğerinden
bağımsız olmasına karşın, herhangi bir aktivite bu zeka alanlarından
bir kaçının aynı anda aktif hale geçirilmesiyle oluşmaktadır:
• DİLSEL: Okuma, yazma, dinleme ve konuşmayla ilgili. Yazar,
politikacı ve bilim adamlarında bulunur.
• MANTIKSAL - MATEMATİKSEL: Mantıksal sorunları çözmek,
matematiksel işlemler yapmak için gerekli. Araştırmacılar, bilim
adamları, matematikçi ve bilgisayar programcılarında bulunur.
• GÖRSEL - MEKANSAL: Coğrafi konum ve yönleri akılda tutmak ve
bunlar sayesinde bireysel hareketleri kontrole yarar. Mimar ve
denizcilerde bulunur.
76. • MÜZİKSEL: Müzik ürünleri (şarkı, türkü, senfoni vb.) besteleme veya
müzik aletleri çalmaya yarar. Müzisyenlerde görülür.
• BEDENSEL : Vücudu bir bütün olarak veya değişik bölümlerini belli
amaçlar doğrultusunda etkin, hızlı ve estetik kullanma becerisini sağlar.
Dansçı, sporcu ve sanatçılarda bulunur.
• İÇSEL : Kişinin kendini anlama, düşüncelerini, duygularını yönlendirme
yetisi verir. Bu zekâya sahip bireyler, anlamlı ve üretken amaçlara
yönelirler. Felsefeci ve bilim adamlarında görülür.
• KİŞİLERARASI : İnsan ilişkilerinde kendini ifade etme ve karşısındakiyle
empatik iletişim kurma yetisini sağlar. Psikoterapistler, öğretmen, satıcı
ve politikacılarda vardır.
Çeşitli Zeka Alanları
77. Çeşitli Zeka Alanları
Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük müzik dehalarından biri
olarak kabul edilen Mozart konser salonuna gizlice
sokulduğunda 3 yaşındaymış. Müzikten çok etkilenen Mozart,
babasının da desteğiyle 3 yaşında piyano çalmaya ve 5
yaşında beste yapmaya başlamış. 13 yaşına geldiğinde
uluslararası üne sahip bir yorumcu olmuştu.
Mozart çok küçük yaşlardan itibaren saraylarda konserler
vermiş, normal bir çocukluk yaşayamamıştır. Müzikte çok
erken olgunluğa ulaşmasına karşın diğer konular göz önüne
alındığında çocuk kalmıştır.
78. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi
veya özel akademik alanlarda akranlarına göre
yüksek düzeyde performans gösteren birey
Toplumu oluşturan kişilerin ancak %2'lik bir
bölümü 130 ve üstündeki IQ derecesine sahiptir.
79. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Çocuğunuz özel mi?
Çocuğunuz aşağıda sayılan yeteneklerin büyük çoğunluğuna
sahipse, onun üstün zekalı olduğu ya da en azından doğuştan özel
yeteneklerle donatılmış olduğu söylenebilir.
• Yeni fikirleri çok çabuk algılayabilme, kabul edebilme, bilinmeyeni
araştırma isteği, güçlü sezgilere sahip olma, dikkatli, meraklı olma.
• Öğrenmeyi, zihinsel uğraşılarda bulunmayı ve problem çözmeyi
sevme.
• Sebep sonuç ilişkilerine meraklı olma,
• Bir kez karşı karşıya kaldığı bir malzemeyi akılda tutma.
• Kelime bilgisinin çeşitliliği, kendini kolaylıkla ayrıntılı olarak ifade
edebilme, farklı konularda derin bilgi edinebilme.
• Araştırıcı olma, yüksek not alma isteği ve dış yaptırımlara bağlı
olmayan bir öğrenme isteğine sahip olma.
80. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Çocuğunuz özel mi?
• Eleştirel düşünme yeteneğine sahip ve şüpheci olma, fikirleri
kendine kanıtlama gereksinimi duyma.
• Yaratıcı ve mucit olma ve beyin fırtınası yapmayı heyecanlı
bulma.
• Sonucu görmek uğruna bir konuya yoğunlaşma konusunda kararlı
olma.
• Duyarlı olma, kendini karşısındakinin yerine koyarak onun
duygularını anlama.
• Enerjik, uyanık ve istekli olma, yeni bir üretimde bulunurken
yoğun çaba ve çalışmalara girme.
• İş ve çalışmada bağımsız olma, yalnız çalışmayı sevme.
• Çok yönlü olma, değişik hobi ve becerileri denemekten hoşlanma.
• Arkadaş canlısı olma, dışa açık, sosyal olma.
81. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Üstün zeka nasıl anlaşılır?
Çocukta 0 - 6 yaş gelişimi hızlıysa, yani yaşına göre daha çabuk
yürüyor, hızlı öğreniyor, erken konuşuyor, insanlarla ilişkiyi erken
kurabiliyorsa, konu ve kavramları çok kısa sürede ve yaşının
ilerisinde anlama becerisi gösteriyorsa ileri zekadan
bahsedebiliriz. Okul döneminde ise örneğin ilkokul 3. sınıf
öğrencisi ama abisinin matematik problemlerini çözüyorsa bu
ipucu olabilir.
Genetik mi?
Tabii genetik etki var. Ancak dış dünyayla etkileşimi de önemli.
Çocuk çok ileri zekayla dünyaya gelebilir ama yetiştirildiği ortam,
yaşadıkları, geçirdiği hastalıklar kişiyi zeka açısından kötü bir
duruma getirebilir.
82. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Özel yetenek nedir?
Belli bir alanda diğerlerinden farklı kavrama, hızlı ilerleme ve
farklılık göstermektir.
Tesadüfen mi ortaya çıkar?
Örneğin çocuğun müziğe çok büyük bir yatkınlığı olabilir.
Ama evde bir enstrüman yoksa yeteneği ortaya çıkmaz. Çok
iyi satranç oynayacak kapasitesi olabilir ama hiç oynamazsa
bu yeteneğini anlayamazsınız. Üstün yeteneklerini ortaya
çıkarmak için daha ayrıntılı bir yaklaşım ve imkan sağlamalı.
83. Üstün Zeka - Özel Yetenek
Üstün yetenek ve zeka birlikte mi olur?
Her zaman değil. Örneğin çok parlak müzik yeteneği olan birinin
çok ileri düzeyde zekası olmayabilir.
Bu çocuklara nasıl yaklaşmalı?
Üzerlerine çok düşülmemeli. Süper çocuk yaratmak için aşırı
çaba gösterilmemeli. Yaşıtlarından daha ileri gittiği bir potansiyeli
varsa o alanda desteklenmeli. Çocuk üstün olan özellikleri
nedeniyle yaşıtlarından soyutlanmamalı. Üstün zeka ya da
yetenek herşeyi garanti etmiyor. Yüksek bir IQ derecesi, her
şeyde başarı anlamını kesinlikle taşımamaktadır.Bazıları
keşfedilmeyip işlenmezse kısa sürede kaybolup gidebilir...
84. Seminer sona ermi tir.ş
Katıldı ınız için te ekkürlerğ ş …
Sorunsuz ve mutlu bir hayatı
çocuklarınızla yaşamanız
dileğiyle...
