SlideShare a Scribd company logo
1 of 19
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi (BAP)
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 2
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 3
Sosyal
Becerilerin
Öğretimi
Toplumda bağımsız
Sosyal bir varlık
Okul, iş, ev ortamında
var olabilmek
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 4
Sosyal beceri öğretiminin başarılı
olabilmesi,
çocuğun sosyal beceri eksikliklerinin ve uygulanan
öğretim programının etkililiğinin belirlenmesine,
sosyal becerilerin doğru bir şekilde
değerlendirilmesine bağlıdır.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 5
Anne-babalar gözlemler
ve derecelendirme
ölçeklerini kullanarak
sosyal becerileri
değerlendirebilirler.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 6
Sosyal beceri öğretimi, özel çocuklar tarafından
gerekli durum ve zamanlarda sergilenmeyen
belli sosyal davranışları öğretmek için doğrudan
ve planlı bir şekilde desenlenen, akranlar ve
yetişkinler tarafından olumlu sosyal yeterlik
onayı ile sonuçlanan öğretimdir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 7
Sosyal beceri öğretiminde 5 aşama
vardır:
Öğretilecek becerileri belirleme/seçme,
öğretimi planlama,
öğretimin sunulması için hazırlık yapma,
öğretim sunma,
çocuğun performansını değerlendirme.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 8
Öğretimde
kullanılan
yöntemler
Model olma
Şekil verme
Davranışsal
prova ve rol
oynama
Geri bildirim
Sosyal
pekiştirme
Videoyla
öğretim,
sosyal
öyküler
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 9
Model olma
Öğretilmesi hedeflenen sosyal becerinin nasıl sergileneceğini özel
çocuğa göstererek ve çocuğun beceriyi gözlemlemesine fırsat
vererek o sosyal becerinin gerçekleştirilmesini sağlamaktır.
Seçilen model açık, motive edici ve kişinin yaşına/cinsiyetine uygun
olmalıdır.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 10
Model olma sürecinde 4 tür model
kullanılabilir:
Canlı model
Sembolik model
Sözel model
Video model
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 11
Şekil verme
Öğretilmesi
amaçlanan sosyal
beceriye çocuğun
giderek yaklaşan
davranışlarının
aşamalı olarak
pekiştirilmesidir.
Anne-babalar
öncelikle
öğretilmesi
amaçlanan
davranış ve bu
davranışa
yaklaşan
davranışları ve
kullanılacak ipucu
ve pekiştireçleri
açık bir şekilde
tanımlar.
Çocuğun
tanımlanan hedef
davranışa
yaklaşan her bir
davranışı için
ipucu ve
pekiştireç sunarak
çocuğun hedef
davranışı
sergilemesini
sağlar.
Çocuk beceride
ustalaştıktan
sonra sunulan
ipucu ve
pekiştireçler
aşamalı olarak
silikleştirilir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 12
Davranışsal prova ve rol oynama
Öğretimi amaçlanan sosyal
beceri doğal ortamlarda
kullanılmadan önce çocuğun
bu beceriyi prova etmesi
sağlanır.
Anne-baba öncelikle
canlandırılacak rol ve
durumu seçerek çocuğuna
açıklar, daha sonra rol
canlandırılır ve en son
aşamada canlandırma
sırasında ortaya çıkan duygu
ve düşünceler tartışılır.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 13
Geribildirim
Becerinin gelecekte daha da
gelişmesi ya da kalıcılığının
sağlanması için çocuklara
değerlendirici bilgi verme
sürecidir.
Anne-baba geri bildirim sunma
sırasında öncelikle olumlu
yorumlara yer vermeli, daha
sonra bireye beceriyi nasıl
sergilemesi gerektiğine ilişkin
düzeltici geri bildirim sunmalı
ve tekrar olumlu yorumlara yer
vererek süreci
sonlandırmalıdır.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 14
Sosyal pekiştirme
Çocuk tarafından sergilenen
davranışın ileride yapılma
olasılığını artıran gülümseme,
övgüde bulunma, sarılma gibi
sosyal bir anlam içeren
pekiştireçlerin kullanıldığı
pekiştirmelerdir.
Sosyal beceri öğretiminde sosyal
pekiştirmenin etkili olabilmesi
için anne-babanın pekiştireçleri
çocuğunun adını kullanarak
sunmaları, çocuk için etkili
pekiştireçler belirlemeleri, çocuk
beceride bağımsızlaştıkça
pekiştireci aşamalı olarak
silikleştirilmeleri gerekmektedir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 15
Video model öğretimi
Var olan davranışı değiştirmek ya da yeni
bir davranış öğretmek için canlı model
yerine kısa videoların kullanıldığı ve
öğretilmesi amaçlanan becerinin tüm
basamaklarının öğretim öncesinde video
kasetten izletildiği öğretimdir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 16
Video model uygulamalarında anne-
babanın izlemesi gereken aşamalar:
Öğretilecek davranış tanımlanır. Davranışı sergileyecek model
seçilir. Örn; çocuğun kendisi, akranları, yetişkinler ve çizgi film
kahramanları vb.
Uygun model belirlendikten sonra senaryolar hazırlanarak
videoların çekimine geçilir. çocuğa videoyu izlettirmek için uygun
bir yer ve zaman belirlenir, ortamda video gösterimi sırasında
bireyin dikkatini dağıtacak etmenlerin olmamasına dikkat edilir.
Video gösteriminden sonra çocuktan videoda izlediği davranışı
sergilemesi istenir. Anne-baba çocuğuna model olunan davranışı
sergilemesi için en az 2 ya da 3 dakika izin verir.
Eğer çocuk videoda izlediği davranışı sergiler ya da sergileme
girişiminde bulunursa anne-baba bu durumu pekiştirir. Eğer çocuk
davranışı sergileyemezse anne-baba sözel ya da fiziksel ipuçları
sunarak çocuğun bu beceriyi sergilemesini sağlar.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 17
Sosyal öyküler
Özel çocuklara sosyal durumları
açıklamak, sosyal becerileri öğretmek ve
çocukların karşılaştıkları sosyal durumlara
uygun tepkide bulunmalarını sağlamak
amacıyla özel bir biçimde, çocuğun
ağzından yazılan öykülerdir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 18
Sosyal öykülerde 6 çeşit cümle vardır:
Betimleyici cümle: Öyküye başlanırken, iki ile beş cümlelik
bir bölümde sosyal ortamdaki durum ve uygun olan
davranış tanımlanır.
Yönlendirici cümle: Bir cümle ile olumlu, gözlenebilir ve
uygun olan tepki yazılır.
Yansıtıcı cümle: İsteğe göre, diğer kişilerin görüşleri ve
duyguları bir cümle ile yazılabilir.
Kontrol cümlesi: Çocuğun sosyal durumda uygun olan
davranışı yazılır.
Doğrulayıcı cümle: Genellikle içinde yaşanılan kültürü ve
ortak değerleri ifade eden cümlelerdir.
İşbirlikçi cümle: Ebeveynlerin, akranların ve uzmanların
çocuğa nasıl yardım edebileceklerini anlatan cümlelerdir.
6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 19
Sosyal öykü yazarken anne-babaların
izlemesi gereken aşamalar:
Anne-babalar ilk olarak hedef davranışı belirlemelidir. Hedef davranış
belirlendikten sonra anne-baba davranış nerede ve ne zaman ortaya
çıkıyor, kimler var, olay nasıl sona eriyor, olay neden ortaya çıkıyor ve
neler oluyor gibi sorulara yanıt aramalıdır.
Anne-baba çocuğun öğrenme özellikleri, ihtiyaçları, ilgileri ve
yeterlilikleri doğrultusunda ortalama 5-10 cümle arasında sosyal öyküyü
yazmalıdır. Öyküler mutlaka çocuğun anlayabileceği bir dilde
yazılmalıdır.
Hedef davranışı sergileyeceği ortama girmeden hemen önce çocuğa öykü
okunmalıdır. Çocuk hedef davranışı sergileyeceği ortama girdiğinde
kendisinden öyküdeki duruma uygun şekilde hareket etmesi beklenir.

More Related Content

Similar to 6.3.3 sosyal beceriler

Sınıfta Duygusal Zeka
Sınıfta Duygusal ZekaSınıfta Duygusal Zeka
Sınıfta Duygusal Zekasdoakademi
 
İlköğretimde meslek gelişimi
İlköğretimde meslek gelişimiİlköğretimde meslek gelişimi
İlköğretimde meslek gelişimiHüseyin Coşgun
 
cocuk gelisimi sertifika
cocuk gelisimi sertifikacocuk gelisimi sertifika
cocuk gelisimi sertifikaHaber Vip
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruhreccep
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruhreccep
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2ferhattedo
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Ugursen03
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2kemalkaya040
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 205434098638
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2behram65
 
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura Deneyi
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura DeneyiSosyal bilişsel yaklaşım: Bandura Deneyi
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura DeneyiMustafa Said YILDIZ
 
Okul oncesi egitimin_yararlari
Okul oncesi egitimin_yararlariOkul oncesi egitimin_yararlari
Okul oncesi egitimin_yararlariCanan Gürkan
 
Sosyal Ogrenme Kurami
Sosyal Ogrenme KuramiSosyal Ogrenme Kurami
Sosyal Ogrenme Kuramiosskpss
 
Sunum son hali
Sunum son haliSunum son hali
Sunum son haliglcnzngn
 

Similar to 6.3.3 sosyal beceriler (20)

Sınıfta Duygusal Zeka
Sınıfta Duygusal ZekaSınıfta Duygusal Zeka
Sınıfta Duygusal Zeka
 
İlköğretimde meslek gelişimi
İlköğretimde meslek gelişimiİlköğretimde meslek gelişimi
İlköğretimde meslek gelişimi
 
cocuk gelisimi sertifika
cocuk gelisimi sertifikacocuk gelisimi sertifika
cocuk gelisimi sertifika
 
Pp
PpPp
Pp
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Recep ruh
Recep ruhRecep ruh
Recep ruh
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2
 
Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2Gözlem yoluyla çğrenme 2
Gözlem yoluyla çğrenme 2
 
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura Deneyi
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura DeneyiSosyal bilişsel yaklaşım: Bandura Deneyi
Sosyal bilişsel yaklaşım: Bandura Deneyi
 
Okul oncesi egitimin_yararlari
Okul oncesi egitimin_yararlariOkul oncesi egitimin_yararlari
Okul oncesi egitimin_yararlari
 
Sosyalkpss10i
Sosyalkpss10iSosyalkpss10i
Sosyalkpss10i
 
Sosyal Ogrenme Kurami
Sosyal Ogrenme KuramiSosyal Ogrenme Kurami
Sosyal Ogrenme Kurami
 
Sunum son hali
Sunum son haliSunum son hali
Sunum son hali
 

More from eabdep

8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik
8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik
8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlikeabdep
 
8.5 sağlık hizmetleri
8.5 sağlık hizmetleri8.5 sağlık hizmetleri
8.5 sağlık hizmetlerieabdep
 
8.4.eğitim hizmetleri
8.4.eğitim hizmetleri8.4.eğitim hizmetleri
8.4.eğitim hizmetlerieabdep
 
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemelereabdep
 
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkilereabdep
 
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatiflerieabdep
 
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdameabdep
 
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemieabdep
 
6.2 akademik olmayan beceriler
6.2 akademik olmayan beceriler 6.2 akademik olmayan beceriler
6.2 akademik olmayan beceriler eabdep
 
5.5. rehabilitasyon yaklaşımları
5.5. rehabilitasyon yaklaşımları5.5. rehabilitasyon yaklaşımları
5.5. rehabilitasyon yaklaşımlarıeabdep
 
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilmeeabdep
 
5.2 sık rastlanan sağlık sorunları
5.2 sık rastlanan sağlık sorunları5.2 sık rastlanan sağlık sorunları
5.2 sık rastlanan sağlık sorunlarıeabdep
 
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunlarıeabdep
 
4.4 yasal haklar, kamu
4.4 yasal haklar, kamu4.4 yasal haklar, kamu
4.4 yasal haklar, kamueabdep
 
4.3 okul dışı destekler
4.3 okul dışı destekler4.3 okul dışı destekler
4.3 okul dışı desteklereabdep
 
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği desteklerieabdep
 
3.4. zaman yönetimi
3.4. zaman yönetimi3.4. zaman yönetimi
3.4. zaman yönetimieabdep
 
3.5 stresle başa çıkma
3.5 stresle başa çıkma3.5 stresle başa çıkma
3.5 stresle başa çıkmaeabdep
 
3.3 etkili i̇letişim becerileri
3.3 etkili i̇letişim becerileri3.3 etkili i̇letişim becerileri
3.3 etkili i̇letişim becerilerieabdep
 
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 23.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2eabdep
 

More from eabdep (20)

8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik
8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik
8.6. i̇stihdam ve sosyal güvenlik
 
8.5 sağlık hizmetleri
8.5 sağlık hizmetleri8.5 sağlık hizmetleri
8.5 sağlık hizmetleri
 
8.4.eğitim hizmetleri
8.4.eğitim hizmetleri8.4.eğitim hizmetleri
8.4.eğitim hizmetleri
 
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler
8.3 yaşam kalitesini artırmaya dönük düzenlemeler
 
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler
7.5 sosyal güvenlik, vasilik ve hukuksal i̇lişkiler
 
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri
7.4 yetişkinliğe geçiş ve yaşam alternatifleri
 
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam
7.3 mesleki eğitim ve i̇stihdam
 
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi
7.2 ergenlik ve i̇lk gençlik dönemi
 
6.2 akademik olmayan beceriler
6.2 akademik olmayan beceriler 6.2 akademik olmayan beceriler
6.2 akademik olmayan beceriler
 
5.5. rehabilitasyon yaklaşımları
5.5. rehabilitasyon yaklaşımları5.5. rehabilitasyon yaklaşımları
5.5. rehabilitasyon yaklaşımları
 
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme
5.4 sağlık sorunları i̇le baş edebilme
 
5.2 sık rastlanan sağlık sorunları
5.2 sık rastlanan sağlık sorunları5.2 sık rastlanan sağlık sorunları
5.2 sık rastlanan sağlık sorunları
 
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları
5.3 diğer rastlanan sağlık sorunları
 
4.4 yasal haklar, kamu
4.4 yasal haklar, kamu4.4 yasal haklar, kamu
4.4 yasal haklar, kamu
 
4.3 okul dışı destekler
4.3 okul dışı destekler4.3 okul dışı destekler
4.3 okul dışı destekler
 
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri
4.2 aile danışmanlığı ve aile rehberliği destekleri
 
3.4. zaman yönetimi
3.4. zaman yönetimi3.4. zaman yönetimi
3.4. zaman yönetimi
 
3.5 stresle başa çıkma
3.5 stresle başa çıkma3.5 stresle başa çıkma
3.5 stresle başa çıkma
 
3.3 etkili i̇letişim becerileri
3.3 etkili i̇letişim becerileri3.3 etkili i̇letişim becerileri
3.3 etkili i̇letişim becerileri
 
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 23.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2
3.2 karar verme ve problem çözme becerileri 2
 

6.3.3 sosyal beceriler

  • 1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (BAP)
  • 2. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 2
  • 3. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 3 Sosyal Becerilerin Öğretimi Toplumda bağımsız Sosyal bir varlık Okul, iş, ev ortamında var olabilmek
  • 4. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 4 Sosyal beceri öğretiminin başarılı olabilmesi, çocuğun sosyal beceri eksikliklerinin ve uygulanan öğretim programının etkililiğinin belirlenmesine, sosyal becerilerin doğru bir şekilde değerlendirilmesine bağlıdır.
  • 5. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 5 Anne-babalar gözlemler ve derecelendirme ölçeklerini kullanarak sosyal becerileri değerlendirebilirler.
  • 6. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 6 Sosyal beceri öğretimi, özel çocuklar tarafından gerekli durum ve zamanlarda sergilenmeyen belli sosyal davranışları öğretmek için doğrudan ve planlı bir şekilde desenlenen, akranlar ve yetişkinler tarafından olumlu sosyal yeterlik onayı ile sonuçlanan öğretimdir.
  • 7. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 7 Sosyal beceri öğretiminde 5 aşama vardır: Öğretilecek becerileri belirleme/seçme, öğretimi planlama, öğretimin sunulması için hazırlık yapma, öğretim sunma, çocuğun performansını değerlendirme.
  • 8. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 8 Öğretimde kullanılan yöntemler Model olma Şekil verme Davranışsal prova ve rol oynama Geri bildirim Sosyal pekiştirme Videoyla öğretim, sosyal öyküler
  • 9. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 9 Model olma Öğretilmesi hedeflenen sosyal becerinin nasıl sergileneceğini özel çocuğa göstererek ve çocuğun beceriyi gözlemlemesine fırsat vererek o sosyal becerinin gerçekleştirilmesini sağlamaktır. Seçilen model açık, motive edici ve kişinin yaşına/cinsiyetine uygun olmalıdır.
  • 10. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 10 Model olma sürecinde 4 tür model kullanılabilir: Canlı model Sembolik model Sözel model Video model
  • 11. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 11 Şekil verme Öğretilmesi amaçlanan sosyal beceriye çocuğun giderek yaklaşan davranışlarının aşamalı olarak pekiştirilmesidir. Anne-babalar öncelikle öğretilmesi amaçlanan davranış ve bu davranışa yaklaşan davranışları ve kullanılacak ipucu ve pekiştireçleri açık bir şekilde tanımlar. Çocuğun tanımlanan hedef davranışa yaklaşan her bir davranışı için ipucu ve pekiştireç sunarak çocuğun hedef davranışı sergilemesini sağlar. Çocuk beceride ustalaştıktan sonra sunulan ipucu ve pekiştireçler aşamalı olarak silikleştirilir.
  • 12. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 12 Davranışsal prova ve rol oynama Öğretimi amaçlanan sosyal beceri doğal ortamlarda kullanılmadan önce çocuğun bu beceriyi prova etmesi sağlanır. Anne-baba öncelikle canlandırılacak rol ve durumu seçerek çocuğuna açıklar, daha sonra rol canlandırılır ve en son aşamada canlandırma sırasında ortaya çıkan duygu ve düşünceler tartışılır.
  • 13. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 13 Geribildirim Becerinin gelecekte daha da gelişmesi ya da kalıcılığının sağlanması için çocuklara değerlendirici bilgi verme sürecidir. Anne-baba geri bildirim sunma sırasında öncelikle olumlu yorumlara yer vermeli, daha sonra bireye beceriyi nasıl sergilemesi gerektiğine ilişkin düzeltici geri bildirim sunmalı ve tekrar olumlu yorumlara yer vererek süreci sonlandırmalıdır.
  • 14. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 14 Sosyal pekiştirme Çocuk tarafından sergilenen davranışın ileride yapılma olasılığını artıran gülümseme, övgüde bulunma, sarılma gibi sosyal bir anlam içeren pekiştireçlerin kullanıldığı pekiştirmelerdir. Sosyal beceri öğretiminde sosyal pekiştirmenin etkili olabilmesi için anne-babanın pekiştireçleri çocuğunun adını kullanarak sunmaları, çocuk için etkili pekiştireçler belirlemeleri, çocuk beceride bağımsızlaştıkça pekiştireci aşamalı olarak silikleştirilmeleri gerekmektedir.
  • 15. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 15 Video model öğretimi Var olan davranışı değiştirmek ya da yeni bir davranış öğretmek için canlı model yerine kısa videoların kullanıldığı ve öğretilmesi amaçlanan becerinin tüm basamaklarının öğretim öncesinde video kasetten izletildiği öğretimdir.
  • 16. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 16 Video model uygulamalarında anne- babanın izlemesi gereken aşamalar: Öğretilecek davranış tanımlanır. Davranışı sergileyecek model seçilir. Örn; çocuğun kendisi, akranları, yetişkinler ve çizgi film kahramanları vb. Uygun model belirlendikten sonra senaryolar hazırlanarak videoların çekimine geçilir. çocuğa videoyu izlettirmek için uygun bir yer ve zaman belirlenir, ortamda video gösterimi sırasında bireyin dikkatini dağıtacak etmenlerin olmamasına dikkat edilir. Video gösteriminden sonra çocuktan videoda izlediği davranışı sergilemesi istenir. Anne-baba çocuğuna model olunan davranışı sergilemesi için en az 2 ya da 3 dakika izin verir. Eğer çocuk videoda izlediği davranışı sergiler ya da sergileme girişiminde bulunursa anne-baba bu durumu pekiştirir. Eğer çocuk davranışı sergileyemezse anne-baba sözel ya da fiziksel ipuçları sunarak çocuğun bu beceriyi sergilemesini sağlar.
  • 17. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 17 Sosyal öyküler Özel çocuklara sosyal durumları açıklamak, sosyal becerileri öğretmek ve çocukların karşılaştıkları sosyal durumlara uygun tepkide bulunmalarını sağlamak amacıyla özel bir biçimde, çocuğun ağzından yazılan öykülerdir.
  • 18. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 18 Sosyal öykülerde 6 çeşit cümle vardır: Betimleyici cümle: Öyküye başlanırken, iki ile beş cümlelik bir bölümde sosyal ortamdaki durum ve uygun olan davranış tanımlanır. Yönlendirici cümle: Bir cümle ile olumlu, gözlenebilir ve uygun olan tepki yazılır. Yansıtıcı cümle: İsteğe göre, diğer kişilerin görüşleri ve duyguları bir cümle ile yazılabilir. Kontrol cümlesi: Çocuğun sosyal durumda uygun olan davranışı yazılır. Doğrulayıcı cümle: Genellikle içinde yaşanılan kültürü ve ortak değerleri ifade eden cümlelerdir. İşbirlikçi cümle: Ebeveynlerin, akranların ve uzmanların çocuğa nasıl yardım edebileceklerini anlatan cümlelerdir.
  • 19. 6.3.3 Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi ve Öğretimi 19 Sosyal öykü yazarken anne-babaların izlemesi gereken aşamalar: Anne-babalar ilk olarak hedef davranışı belirlemelidir. Hedef davranış belirlendikten sonra anne-baba davranış nerede ve ne zaman ortaya çıkıyor, kimler var, olay nasıl sona eriyor, olay neden ortaya çıkıyor ve neler oluyor gibi sorulara yanıt aramalıdır. Anne-baba çocuğun öğrenme özellikleri, ihtiyaçları, ilgileri ve yeterlilikleri doğrultusunda ortalama 5-10 cümle arasında sosyal öyküyü yazmalıdır. Öyküler mutlaka çocuğun anlayabileceği bir dilde yazılmalıdır. Hedef davranışı sergileyeceği ortama girmeden hemen önce çocuğa öykü okunmalıdır. Çocuk hedef davranışı sergileyeceği ortama girdiğinde kendisinden öyküdeki duruma uygun şekilde hareket etmesi beklenir.